Katalog

ANS İKLOPEDİK TORKÇE SÖZLÜK Eski kelimeler açıklanmış, fakat kullanılmalarını önlemelc için eskiliklerine işaret olunmuştur. Eşanlamlı r e zıtanlamlt kelimelerden açıklamalar sırasında faydalamlmıştır. Okul kitaplarında rastlanan terimlerin anlamı bellrtilmiştir. Açıklamalarda arı dil kullanılmıştıp. Nefis ciltll, çift sütunlu S80 ortaboy sayfada 25.000 kelime ve deyüa. 15 LIRA Kemal Demiray Ruşen Alayhoğlu İNKILÂP ve AKA KİTABEVLERİ 41. yıl sayı 14463 u m h uri yet KURUCUSU: YUNUS NADİ Telgraf ve mektup adresi: Cırnhuriyet İstanbııl Posta Kutusu: İstanbul No. 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 A. K A D İ R ' İ N Vmıtamıyacağınız bir kitabı daha: , BUGÜNÜN DİLİYLE HAYYAM (Büyük şairin yüz dörtlüğji) İki baskı: İUüstrasyon kâğıt, iplık djkişli, 10 lira. Üçüncü hamur kâğıt, 5 £ra. Bütün kitapçılarda bulunur. Ödemeli ve posta pulu karşılığı gönderiş lir. P. K. 58 Beyazat, İstanbuL ? ı Perşembe 5 Kasım 1964 i TURHAN AYTUL Noskovo dan bildiriyor Oyların °jo 62 sini aldı ve... TIIRK RUS IM \ SU\\ ERDİ Kültür anlaşması konusunda Sovyetler Birliğine teklif edilen Türk projesi kabul edildi Johiflson tarfhî bit zaf er «kazandı Demokratlar Senato ve Temsilciler Meclisinde de başarı sagladıiar; Robert ve Edvvard Kennedy senatör oldular I T Moskova, 4 ürk Rus görüşmeleri dün gece sona erdi. Ve Dışişleri Bakanı Erkin, «Biraz güç olmakla beraber tahminimden de daha iyi neticeler aldık» dedi. Erkin bu sözleri söylemeden önce Rus Devlet Başkam Mikoyan tarafından kabul edildi ve 1 saat 40 dakika süren bir konuşma yaptı. Washington 4, (a.a. AP Radyolar) ohnson, sağcı senatör Goldwater'ı Amerikan Başkanlık seçimi tarihinin en açık farklı mağlubiyetine uğratarak bugün yeniden Beyaz Saraya yerleşmiştir. 56 yaşındaki Johnson bugün millete hitaben yayınladığı zafer müjdesinde, «Bunun bir parti veya şahsın zaferinden daha fazla birşey olduğunu bilmekteyim. Bu seçim sonucu, sevgili müteveffa Başkan Kennedy'nin başlattudığı, benim devam ettirdiğim programa gösterilen bir hürmettir.» demiştir. Ingiltere Türkiyeyi hakl, buluyor HİLMİ EDEN BİLDİRİYOR Londra 3 Erkinin, Sovyetler Birliğine vapmakta olduğn resmi ziyaret tngiliz siyasî çevrelerinde, Doçu Batı münasebetlerinin yumusatılması bakımından ol dltkça önemii bir rrt'rtmt S» • yılıyor. tngiliz tsçi Fartisi Hükümeti bloklararası çerginliğiıı azal tılmasına öncelik verildifini açıklamıştır. Bu politik tutu nıjn ışığı altmda Erkinin, Sovyetler Birliğini ziyareti, ulnslararası eğilimleri bakımından lngiliz Hükümetini endişelen dirmiş defildir. lngiliz siyasî çe\relerinin, Türkiyenin NATO üyesi olma durumunu muha faza ettiği sürece, büyük kuzey komşusn ile ilişkilerini düzenlemesine bir itirazları yoktur. (Arkası Sa. 7, SU. 4 de) Bu konuşmada genellikle ikti€adı konular uzerınde de durulmuş, Mikoyan bu konuda ılgililere ge. rekli direktıfi vereceğmi bildirmıştir. Erkin, öğleden sonra da Rus Tıcaret Bakanını gorerek puruzlu noktaların ızalesını sağlamıştır. Bu arada iki memleket arasında kultur isbırhğini sağlamak gayesıyle de bir protokol imzalanmıştır. Şımdı iki taraf idarecıleri siyasl, iktısadi ve kultur protokollarını ka mu oyuna bildirecek ortak bildirinın son rötuşunu yapıyorlar. Ortak bıldiri, yarın sabah yayınlanacaktır. Erkin, muhtemelen yarın Brejnev ile gonişecektir. barış hakkında bir referandum» oTurhan Aytul Bugünkü görüşmeler şöyledir: larak nitelemiştir. Sabah saat 10.30 da Erkin MiMOSKOVA 4, (Johnson'un zaferi üzerine «Pravkoyan görüşmesi eski bir hâtıranın Moskova radyosu bugün bir yada> Başyazarı, Moskovada arkadaşıtazelenmesi ile baslamıstır. Mıko. yınında «Amerikan seçmenleri ter mız Turhan Aytula şunları soylemişj;anın yanında .Cromika, da buJu cihlerini yaptılar. Demokrat parti tir: • Johnsou'un aleyhlndeyiz. Fanuyordu. Mikoyan 1939 yılı göruş. nin daha mutedil ve ağırbaşlı siyakat gerçekçi oluşu bizim için bir kamelerinden Erkın'ı hatırladığını setini seçtüer» demiştır. soylemiş, Erkin de o zamanki go Hatırlanacağı gibi dün çıkan zançtır. Netice ehveni şer oldu. (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) «Pravda» gazetesi seçimi «savaş ve Başkan ve Bayan Johnson, seçim soıırası tebrik ediliyor Doğuda ve Batıda L. Johnson'un zaferi memnuniyet yarattı Moskova "Amerikan halkı barış ile savaş arasında bir tercih yaptı,, diyor Erkin, Mikoyan ve Gromiko ile Ote yandan Demokrat Parti. Kongrenın her iki organı ile eya let vahhklerinde de büyük başarılar elde etmiştir. Demokratlar, 100 uyeli Senatodaki çoğunluklarını, iki sandalye daha arttırarak 68 e yükseltmişlerdir. önceki durum 34 e karşı 66 idi. Kennedy kardeşler Müteveffa Başkanın iki kardeşi, Robert ve Edvvard Kennedy de Senato seçımlerini kazanmışlardır.An cak. Başkan Kennedy'nin, Basın Nadir Dayı Muşavırı Salinger, California'da Istanbulda bulunan Amerikalı DeSenatorlük seçimlerinde 62 yasın m o k r a t l r , dakı Hollvvvood aktorü Cumhurı en * Başkan Johnson un yenıvetçi George, Murphy'e mağlup * . Cumhurbaşkanlıgına seçilişine olmustur derın bir «oh» çekıp sevınmiş ve gece, olayı evlerinde kutlamışlardır. Senato seçiml^rıne katılmak ü Amerikan Haberler Merkezinde kuzere Adalet Bakanlığından istifa rulan seçim odasında Amerikahlar he etmiş olan Robert Kennedy, tari yecanla sonuçlan izlemişlerdir. Yalhın en ççtin seçim mücadelelerin nız bu son seçim sonuçlarına gösteden birini yapmış ve zaman zaman rilen ilgi 1960 seçim sonuçlarma gös Demokratlar tarafından bUe isten ı terilen ilgiden çok az olmustur. Çün memesıne rağmen New York'ta |fcüa ^ . , i l k saatlerde alınan sonuç unlu Cumhurıyetçi Kenneth Kea , ı a r d a johnson büyük farklarla Cum tıngı mağlup etmeyı başarmıştır. huriyetçilerin adayı Goldvvater'i geRobert Kennedy'nin Senatör seçıl r jd e bırakmaya başlamıştır. Bilindiç mesi. Washington'daki Demokrat ' ğj ^ j 1 9 6 0 Cumhurbaskanı seçimle n«.ın n tr a t mesi, WashinfftnnMaWi Parti Genel Merkezinde tarifi imjj arasmda çok kansız bir sevinç yaratmış ve y yüz | çekişmeli geçmiş ve az bir farkla çy ş lerc» partili, sabahm erken saat Kennedy seçimi kazamhıştı. * lerinde Genel Merkez etrafında Yalnız kendi eyaletlerindeki Segosterüerd» bulunmuştur. nato ve Vali seçimini merak eden «Mağlubiyet demeci» Amerikalılar, Amerikan Haberler Edward Kennedy de Massachu Merkezinden ayrılmamış ve geç vasetts eyaletinde ezici bir çoğunluk kitlere kadar sonuçlan beklemiştir. elde etmiş ve 6 yıl süre ile Sena Gece de, Johnson'un seçilmesindea (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) lıııcrilıiilıliir seçim srııııırijuıı hıııliiılı İMillllllllllillti e TASARRUF BONOLARI İÇİN YENİ TEDBİR ALINIYOR Ankara 4, (Cumhuriyet Teleks) Teknık güçlükler çozümlendiği takdırde tasarruf bonoları, bundan boyle memur ve işçilere verilmiye cek ve onların adına Emekli Sandığı ve İşçi Sigortaları gibi kurumlar tarafından saklanacaktır. Dar gelirli olarak kabul edilen me mur ve işçilerin, ellerindeki tasarruf bonolarını ihtiyaçlarını karşılamak üzere düşük fiyatlarla elden çıkarma ları ve bazı kimseleri zengin etmelerı, Maliye Bakanhğını gerekli tedbir lerin alınması içın çareler aramaya sevketmiştir. Tasarruf bonolarımn el değiştirmesini önlemek amacıyla Bakanhkça yapılan çalışmalarda bir temel esas bulunmuştur. Bu esasa gore, raemurların tasarruf bonoları Emekli Sandığına, işçilerinki ise Işçi Sigortaları Kurumuna devredılecektir. Bonolar, bu Kurumlar tarafından sahibi adına vâdesi sonuna kadar ko runacak ve vâde sonunda bedeli ödenecektir. Ayrıca, faizleri de sahip lerine her zaman ödenebilecektir. Ancak bu konuda bazı teknik güç lükler ile karşılaşıldığından bunun giderilmesi için çalışmalar yapılmak tadır. Soz konusu Kurumların şahıs (Arkası Sa. 7' Sü. 8 de) Hctalb ^ S ^ & 3Trtbuxıt ınün Johnson Örneği Johnson'un ezici çoğunlukla Başkan seçilmesi sadece Amerikaya değil, şüphesiz bütün dünyaya nefes aldıracak bir olaydır ve maceracı, fanatik, aşırı sağın Amerika içinde de yıkümasıdır. Johnson bu seçimle bir demagojik akımı yıkarken aynı zamanda müteveffa Kennedynin, o zamanlar daha çok sandalye farkuun zorunluğu dolayısiyle, uygulamaya çahştığı iki parti arasındaki işbirliği fikrini geliştirmekte, hattâ geliştirmek değil. kazanan partinin en küçük ünitelere kadar hâkim olması şeklindeki an'aneyi de değiştirmektedir Filhakika Başkan johnson seçimden önce yaptığı basın toplantısında «Kazanıısam ilk işim seçinı kampanyasının yaralarını sarmak ve milleti birleştirmek olacaktır. Bunun için de hükümeti imkân dahilinde iki partili yapraaya çalışacağım» demişti.. Zaferden sonra Johnson'un bu vaadini gerçekleştirici hareketlere şririştiği haberleri gelme>e başlamıştır ve hiç de ihtiyacı olmadığı halde hükümete Cumhuriyetçilerin aklı başında kanadından üyeler almak için hazırlanmaktadır. Amerikanın alıştığı sistem, kaybeden partinin devlet idaresinden topyekun ayrılması sistemidir \e takım çalışmasmı iki partinin işbirliğinden daha faydalı görenler çoktur. Ancak özellikle son yıllarda bu uygulama, çeşitli nedenlerin bir araya gelmesiyle, Atnerika içindeki parti anlayışını bir başka yola sokmuş, seçim mücadeleierindeki yıkıcılık ve istismar. kitlelerin ayrılması gibi muhtemel bir tehlikenin işaretini vermiştir. Vıllardanberi belli bir düzene oturmuş Amerikada miUetin kamplara ayrılraası tehlikesi karşısında düşünülen, hattâ uygulanmasma çalışılan bu tedbirler bir yandan alışılmış sistemi yıkarken, öte yandan ileri ülkelerde bile, zamanla. uygularaa aksaklıklarına göre bir takım değişikliklere gidildiği gerçeğini ortaya koyuyor. Daha önce klâsik demokrasinin vatanı sayılan Fransa, hem de radikal bir değişiklik örnefini vermişti. Amerikadaki, Fransa kadar keskin ve köşeli olmıyan bu değişme. her halde bırakalım başka ülkeleri, Türkiyede dikkatle izlenmesi gereken bir gelişmedir. Kökiinü İttihatçı Itilâfçı mücadelesinde bulan ve 1946 dan sonrakı çift partili sistemde memleketi iki kamplı hale getiren parti kavçaları. 2* Mayıs operasyonuna ve nisbî temsile gidilmesine rağmen mahiyetini değiştirmemiş ve kamplar arasındaki ayrıntılar aksine derinleşmiştir. Önümüzdeki seçimlerin bölünıne sınırlarını daha da derinieştirecegi şimdiden tahmin edilebilir. Bu duruma karşılık, ayrılıkların sonucu olarak, daha büyük tehlikelerin kapımıza gelmesine karşıhk ve üstelik az geUşmişliğin kamburu sırtımızda dururken, aklunızı başımıza toplamak niyetini hâlâ göstermiyonız. gösteremiyoruz. Gereksiz alanlarda kol gezen Amerika taklitçiliğini asü Johnson örneğine göre uygulıyabilsek, bu, Türkiye için hem yararlı olacak, hem de her halde haysiyet kıncı vasfı bulunmıyacaktır. Ecvet GÜRESİN Ankara, 4 (Cumhuriyet Bürosu) vereceğını öğrendiği içın memnun Millet Meclisi'nin bugünkü bir olduğunu bildirmiş, AP'li Turan leşiminde Mıllî Eğitim Bakanının I Bilgin'in Bakanın aşın sol cereyan tutumu hakkmdaki gensorunun | larla mücadele ettiği yolundaki gündeme alınması isteği bütün par I sözlerine değinerek şunlan söyle» tılerin ve Hukumetin katılmasiyle miştir : NtW y Y R O K kabul edılmiştir. «Milli Eğitim Bakanı sağ ayağl Saadet Evren'ın verdiği gensoru tasa takıldığı zaman ben komünist «Mısırdakı Asvan Barajının fıönergesi önümüzdeki çarşamba gu değilim, sol ayağı taşa takıldığı zanansmanında Batı ile Doğunun gınu gorüşulecek, halen Paris'te man ben gericı değilim, demiştiu» ristikleri rekabet, Turkıyenın KeUNESCO toplantısında bulunan Bakan mütemadiyen bu iki kutup ban Barajı projesmde kendıni yeMillî Eğitim Bakanı Ibrahim Ök arasında dönmüş durmuş ve teşki« niden göstermek üzeredir. tem, bu zamana kadar yurda dö lâtı lâçka etmiştir.» Asvan Barajmın finansmanından nerek kendisini Mecliste savunaGruplar ve Hükümet adına yapıAmerika vazgeçince Sovyetler gecaktır. lan konuşmalardan sonra önerge rekli yardımı yapmışlardı. Keban Bu konu ile ilgili olarak Mecli oybirliğiyle kabul edilmiştir. Barajı için gereken 350 milyon dosin bugünkü toplantısında önce öFancar fiatları lârın sağlanması konusunda ise Banerge sahibi Saadet Evren söz al Toplantının baçmda gündem dışı tılı ülkeler bazı goruşmelere katıl | T. Merter dunkü duruşmada mış, CHP Parti Grupunun önerge | söz alan Aziz Zeytinoğlu (AP), mışlarsa da, para vermeyi taahhut nin gündeme alınması lehinde oy ' pancar fiyatlannın bir an önce ilân etmemişlerdir. edilmesini ve fiyatlarm yükseltilBatılı ülkelerin kararsızlığının j mesini istemiştir. AP'li milletvekisebebi. barajın yapüacağı Fırat ı li, köylüye dağıtılan tohumluklaN'ehrinin Suriye ve Irakı da ilgi ' rın bu yıl tavuk yemi bile olmıyalendirmesidir. Fırat Nehri bu iki cak kadar az olduğunu söylemişulkenin toprağından da geçmekte tir. ve sulama islerinde kullanılmaktaZeytinoğlu'na cevap veren Sanadır. Özellikle Irak, Fıratın uzermyı Bakanı Muammer Erten, fıatların yakında ılân edıleceğini, Tanm Arkası Sa. 7, Sü. 8 de j Başbakan Yarduncısı Dr. Kemal Bakanı Turan Şahm ise tohumluk Satır, «Amerika Birleşik Devletleri ihtıyacının bilhassa yüksek olduğu Buzlar çözülüyor ile olan ilışkılerimız günden güne Güneydoğu bölgesınde isteklerin İstanbul eski Emniyet Müdürü Nevzat Emrealp'ın daha gelişmekte ve daha geniş alan karsılandığını soylemıstır. dün, 2. Ağırceza Mahkemesinde verdiği bilgiyle, «Merlara yayılmaktadır» demiştir. ter cınayetı» dâvası enteresan bir safhaya girmiştir. Tek dersten kalanlar konusu Türk Amerikan Üniversiteliler Mahkemeye bılgı vermesi için, ozel olarak Mersinden görüşülmeyecek Derneğinın 1964 65 çalışma yılma şehrımıze çağırılmış bulunan Emrealp, dâ»ası 3,5 yılBakanı hakkında gırmesı ve Cumhurıyetımizin 41. yıl Millî Eğitim danberi surmekte olan bu cinayetin, sanıklardan Adisteyen Kâmil donumu dolayısiyle dün Hilton Ote gensoru açılmasını nan Ozpetek ile Mustafa Şapoğlu tarafından organize lmde yapılan toplantıda konuşan Sa Inan'ın önergesi görüşülürken genso edıldiğını; milyoner Ahmet Merter'in ise, yine sanıkTanık olaıak dinlenen polis şefleri tır, A.B.D. ile çeşitli sahalarda mev ru görüşmeleri sırasında tek dersMoskova 4 Moskovaya geldığı lardan Adıl Donmez tarafından öldürülmüş olduğunu cut ikılı ve çok taıaflı munasebetle ten kalanlar meselesinin ele alınma söylemiştir mız gündenberi 7 Kasım İhtüâlmın rımızın karşıiıklı saygı, müşterek ması kararlaştırılmıştır. CINAYET SEBEKESİ İŞ BASINDA!.. 47 ncı yıldonümu hazırlıkları artan Bu konuda Ahmet Aydın Bolak, emnıvet ve ittıfak esasları uzerıne bir şekılde dıkkatımizı çekiyor. 27 Mayıs devriminden sonra, cinayetin meydana kurulduğuna ışaret ederek demiştir verdiği bir onergede meselenin Da(Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) nıştayda olduğunu, dolayısiyle Mec ki : Ameııka ile özellikle tıcaıi ve lisin bu işe karışmaya hakkı olmadı iktısadi ılışkılerımızın onemı aşıkâr ğını bıldırmistir. dır. Kalkınmamızı muspet ilim yolu ile basarmak azmınde olduğumuzdan, Amerika iie olan kulturel temaslarımız da çok kıymet ifade etAnkara, 4 (Cumhuriyet Bürosu) mektedır.> Dr. Satır, Tuıkıye Cumhuriyetının Bugun başkentte gazete burolarına posta ile gonderilen (XX) ım kuruluşu ve gelişımı etrafında da zalı beyannamelerde «588 gun sus. geniş izahlarda bulunarak şunları tuk. Ama Atatürk ve 27 Mayıs söylemiştir : « 41 yıl onceki Turkiye ile şimdiduşmanları susmadı» denılmekte, Ankara 4, (Cumhuriyet Bürosu) «8 kasımda tekrar konuşacağız» di ki Türkiye arasında gdrülen fark, kurulan demıryolları, fabrikalar, ba Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Isye de ilâve edilmektedir. rajlar. karayol şebekeleri ve yetişti mail Soysal. Kıbrısta gdç eden 30 Başında cihtar» ve sağ tarafında rilen çok sayıda aydın kıtlesi şu an bin Türkün çadırlarda yaşadığmı, Washıngton Sovyetlere karşı dikkatll hareket edeceğımizl ümlt da «basın 17», kelımelerı bulunan da kısaca belirtilecek mutlu olaylar durumun gerçekten vahim olduğuediyor. Gazeteler el yazısı ve kopya kâğıdı ile çoğal dır. Son zamanlarda içine girdiğimiz nu söylemiştir. «ANKARA, WASHİNGTON'UN TÜRKİYE'YE KARŞI DİKKATLİ HAREKET tılmış beyannamede, 27 Mayıs düş istikrarh ekonomi ve plânlı kalkın Daha önce açıklandığına göre Kıb manlarına çatılmakta, o devrin ma devresi ve bunun için katlanma rısa yarın zaruri ihtiyaç maddesi gö EDECEĞİNİ ÜMİT EDİYOR !» yeniden kurulmasına izın venlmi yı göze aldığımiz fedakârlıklar, bu turmek üzere bir geminin İskenderun 1 Arkası Sa. 7, Sü. 8 de i ypceğı» Uade edilmektedir. (Arkası Sa. 7. Sü. 6 da) «Keban Barajı yeni bir Asvan mı oluyor?» Millet Meclisi, Öktem 1 hakkında gensoru ; açılmasını kabul etti Merter cinayeti Babamın kaatillerine 350 bin lira verdim Satır "Amerika ile ilişkilerimizin önemi aşikârdır,, Kızıl Çin Başbakanı Çu En Lay Moskovaya geliyor Ankarada imxasız beyanname dağıttldi Kıbrısta 30 bin TOrk çadırda yaşıyor