Katalog

SABAH ŞARKISI • Kadın ruhur.u en r>ı tahlıl eden kadın yazar olarak tanınmış TAYLÖR CALDWELL'in bu romanı binde blr raslanacak guzeihkte bir faheserdirf ŞAHESER C«vtr™ , VAHDET CÜLTEKİN ROMANLAR Guf E N ^ ^ T 41. yıl sayı 14476 umhurjyet KURÜCUSÜ: YUNUS NADİ Telgraf v e m e k t u p adresi: C ı m h u r i y e t İstanbul P o s t a K u t u s u : İstanbul N o . 246 Telefonlar: 2 2 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 22 4 2 97 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 9 9 Kamu yönetiminde ve gorevlilerinde kökten değişiklikler üzerine düşünceler. Devlet Teşkilâtında Reform FİATI 2,5 LİRA Yazan: NAFİZ KURUCU Kurucu Yayınları P.K. 232 Tel: 11 85 67 ANKARA Cumhuriyet 13147 Çarşamba 18 Kasım 1964 ORDU 22 KflSIMfl KADAR MÜHLET VERD Inönü de «durum ciddî /stersen/z çekilirim,, dedi İNÖNÜ İKİ GAZETENİN YAYININA CEVAP VERDİ GENEL KURMAY ORGL SUNAY'IN İKAZ MEKTUBUNU AÇIKUYORUZ ' Silâhlı müdahaleye xaruret vermemek için bu nabeca davranısları bertarafgerehlidîr,, "Devlet reisi 1 olmak arzusunda 1 değilim L,, ( Başbakan, huzuru bozmak için == faaliyet gösterildiğini bildirdi == ANKARA 17, Cumhuriyet Bürosu enelkurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay, T. B. M. M. Başkanlığına gönderdiği mektupta j «Anayasanııı, Millî Güvenlik ve Millî Emniyetin bekçisi ve koruyucusu olan Türk Silâhlı Kuvvetleri, jbelirttiğbniz sebeplerden dolayı bir silâhlı müdahaleye zaruret görmektedir» demekte ve «22 Kasım 1964 e kadar bu nabeca davranıs ve tutumları bertaraf edecek tedbirlerin alınmasmın gerekli» olduğunu bildirmektedir. e Sunay'dan önceki ikazlor Millî Güvenlik Kurulu Başkanı Ülgenzlp ile bir diğer korgeneral, daha önce Meclis Başkanını ziyaret ettiler Son derece nazık ve kibar bır dille kaleme alınan Orgeneral Sunay'm mektubunda, demokrasi konusunda bazı temennı ve tavsıyelerde bulunulduktan sonra ozetle şunlar ifade edilmektedir: Ordu, demokrasiye inanmaktadır. 27 Mayısa sahiptir. Parlâmento idaresi ile demokrasinin yürümesini istemektedir. Politikacıların icapsız beyan ve tutumları muvacehesinde millet iki siyasî kampa bölünmüş ve vatandaş birbirine hasım hale getirilmiştir. Ordunun, astları ile üstleri arasına nifak sokulmaktadır. Devlet Başkanı ile Hükümet Başkanının mesruiyetsizliği ifade edilmektedir. Bir takım neşriyatlarla, devleti idare edenlerin tamamı lumussuzlukla itham edilmektedir. Milletvekilliği mertebesine yükselmiş kişiler, Türk Silâhlı (Arkası Sa. 7, Sü. I.de) ANKARA (a.a.) aşbakan Ismet înonü, ?u açıklamayı yapmıştır: cDünkü Zafer ve bugünkü Son Havadis gazetelerinde, lsmet lnönünün Devlet Reisi olmak istedigi ve C.H.P. lilerin bn maksatla tertipler içinde oldukları ilân edilnıektedir. Pek sayın Devlet Başkanının sıhhati ve iradesi, vatandaslarııı her gün gördüğü gibi, yüksek \azifesini mükemmelcn ifa eden du • ruradadır. Pek sayın Devlet Bas kanının vazifesi, Anayasanııı \e bütün devlet kuvvetlerinin kayıt sız şartsız teminatı altındadır. (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) B SATIR'IX AÇIKLAMASI "MECLİSE15 DOSYA SEVKEDILDI Olayların Nedeni Sirmen, İnönü, Satır, Çumralı ve Öztrak dün bir kaç defa uzun siiren toplantılar yaptılar ANKARA 17, (CUMHURIYETBÜROSU) enel Kurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Suna.v'm Millet Meclisi Başkanı ile Parti Başkanlanna gönderdiği ikaz mahiyetindeki mektuptan önce, daha başka tegebbüsler yapıldığı da bugiin anlasılmıştır. Korgeneral Ülgenalp'ın ziyareti Öğrenildiğine göre, bu teşebbiislerden biri de Korgeneral Refet Ülgenalp tarafından geçen hafta içerisind« Millet Meclisi Baskam Fuat Sirmen'e yapılan ziyaret ve bu ziyarette ele alınan konulardır. Bu ziyaret sırasında General Ülgenalp'ın Meclis Bask MO S v gunlerde ve genellikle 1 ş a , beraber aun Başkanına, sony d çeşitll b " yolıyle .şehnmızeknv»^ ^u.uiiuji.iariyıeGolcukte, dün Ietve,killerinin yurdun..«:•... l•. • AP 1 bazımilT « 1. . u n a y, ug v e t . oeraoer itll bolgelerinde parti kongredeniz tesislerini gezmij. ve öğleden sonra denız gelmışlerdır. Sunay, ınşa , #trve killerinin ü , .ı,.«»ı. • Ie te olan karakol gemisi ve yeni hızmete gıren Nusret gemisi hakkında bilgi almış ve Golcük Deniz Ieri m n t olan karakol eemisi ve veni hırmet*. o.ron v,~«:: uıı J edilmekte münasebetiyle sarfettikleri sozlerin ve bu arada bir Fabrikalarında incelemelerde bulunmuş*ur kısım gazetelerde yayınlanan yazıların ordu saflannda büyük bir tepki meydana getirdiğini, komutan ve subaylaı arasında infial nyandırdığını belirttiği anlaşılmıstır. G Ülgenalp'ın Meclis Başkanlığının ve parti liderlerlnin bu gidişe bir son vermek için çaba göstenneleri gerektiğini, partili milletvekili ve senatörlerin gerek kongre Ierdeki konuşmalarının ve gerek Parlâraento içi çalışmalarınm olumlu bir nizama bağlanmasının sart olduğunu, aksi halde durumun vahamet kazanacağmı da eklediği belirtilmiştir. (Arkası Sa. 7, Su. 7 de) unün Orgeneral Ce\det Sunav'ın mektubu \e bu mektup Uzerıne yapılan toplantılar çesitli jorumlara sebep olmustur, olraaktadır. Müfrit A. P. çev relerinden gelen tepki olayın bir tertip oldnğuna dayanıyor. Baska bir vorum ıse, zeminin hazırlanısında partiyi bölmek için girisilmis bir kuvvet gösterisinin belirtilerini gorüyor. Hattâ mektubun, seçimlerden önce kamu oyu'nu sindirmek üzere parti başkanlanna gönderilmis oldu|unu kabul edenler de var. lorumlar muayyen görüslere, besaplara göre yapıldığı takdirde süphesiz daha yığınla sebebi Orgeneral Sunay'm mektubuna bağlamak mümkündür. Ancak bu kadar çesitli ve hesaplı ihtımallpr o>le sanırız ki sonunda asıl gerçekleri gözden kaçırmamıza sebep olur. Nitekim 37 Ma\ıstan sonra da aynı taatalara düsüldüğü irindir ki birtakım olaylar arka arkaya sıralanmıs ve TürkHe pek çalkantılı günler geçirmistir. Oysa teshisi koyabilmek için herhalde meseleyi öncesinden almakta fayda \ardır. Son aylar içinde dikkat edilirse sağ, sol tartısması seri akımların destekleyicileri tarafından âdeta zoraki sisirme ile tehlikeli gibi görünen bir catısma bâlini almıs, »e özellikle A. P. niıı bir kanadı kongrelerde bu temavı islemek \olunu tutmustur. Yalnız ekonomik anlamda değil, Atatürk ilkelerine ve 27 Mavıs Anayasasına aykırı anlamda gelisen. hattâ seriatçiliğe. ümmetçiliğe kadar dayanan sağ hareketin her geçen sün biraz daba tahrik edilrnesi, çesitli sağ akımların âdeta bir bayrak altında birlestirilmesine çalısılması Türk Silâhlı Kuvvetleri ıcinde ve gençlik arasında tepki uyandırmıs, özellikle alt kademelerden bu tepki dısarıya doğru vavılmata baslamı«tır. Evlul ayında gizli gizli yayınlanan bildirilerin bahsettiğimiz tepkivle ilçili bulunduğunu düsünmek vanlıs olmaz. Kıbrıs olayları sırasında daha çok ıhtılâfa, hükümetin tutumona baflanan huzursuzluklar. Kıbrıs meselesi ikinci plâna düstükten sonra tamamen asıl huvivetıne büründü. Nitekim geçen haftalar içinde Genel Kurmav Baskanlığında vapılan Başbakan lnönünün de hazır bulunduğu topUntıda iigililer alınan raporları ıncelediler, özellikle huzursuzluğun arttığını, ancak kaynasmanın muayven bir grupa \eva gruplara bağlanmadığını tesbit ettiler. Genel Kurmay daki toplantıdan sonra haber sütunlarımızda bildirildiği gibi Meclis Baskanlık Divanivle ikaz mahivetinde temaslar vapıldı, fakat bu temaslardan hemen bir netice alınamadı. tste Orgeneral Sunay'ın mektubu simdi bu sifahi ikazın vazılı vr ihtarlı hale setirilmis olmasından ibarettir. Eğer Türk Silâhlı Kuvvetleri içindeki huzursuzluklar ve kaynaşmalar belirli maceracı bir grupun hareketi olsaydı, süphe yok ki ordu bunu önlerdi. Ancak anlasılmaktadır ki, bazı politikacıların ordu ile milletin arasını açmak ve Silâhlı Kuvvetleri küçük düşürmeğe çalısmak seklinde görülen çabalan, huzursuzlukları raevziî halden çıkarmıs, ve Türkiyeyı yeni münferit maceraların tehlikesiyle karsı karsıya getirmistir. Türk ordusunun güçlükle kurulan an'anevi emir kumanda zincirinin yeniden parçalanmasına bu durum karsısmda müsaade etmiyeceğinin, memleketin kaderine hâkim olmak iddiasında bulunanlar tarafından bilinmesi ve ona göre davranılması gerekirdi. Bazı politikacılar ve partilerin idarecileri maalesef bunu anlayamamıslar ve anlayamadıklan icin isı müdahale noktasına kadar yaklastırmıslardır. Talnız vakit heniiz geçmis sayılmaz Tabii sağduvu hâkim olabilirse B Bu açıklamadan önce Millet Meclisi Başkanı Fuat Sirmen, saat 10 da Başbakanhğa gelerek Başbakan Yardımcısı Dr. Kemal Satır'ı ziyaret etmış ve bır saat griruşmuştür. Meclis Başkanı ve Başbakan Yardımcısı dun sabahkı toplantının konusu üzermde goruşurleıken saat Huzur komisyonu Orgl. Fahri Ozdilek'in 10.30 da da Başbakan lsmet Inonu Başbakanhğa gelmış \e toplantıya katılmıştır. Bu arada Tarım Bakanı Turan Şahin de bir sure toplantıya iştirak etmiştir. Bu toplantı hakkında Kemal Satır, «Meclis Başkaniyle bazı konularda bir göruşme yaptığı» şeklmde açıklamada bulunmuştur. Înonü Satır Öztrak Çumralı görüşmesi Bu toplantıdan sonra saat 12.30 da Başbakan lsmet İnonu'nün odasında ıkincı bır toplantı yapılmış Siyasî Partilerin ve buna Başbakan Yardımcısı Dr. Kemal Satır, İçişleri Bakanı Orhan 27 Mayısa bağlıhğını Öztrak ve müteakıben Adalet BaFETHt TEVETOGLÜ bildiren ortak bildiri (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) Dosyası var ANKARA 17, Cumhuriyet Bürosu aşbakan Yardımcısı Kemal Satır, dokunulmazlıkların kaldırılmasiyle ilgili 15 kadar dosyanm Meclise sevkedildiğini açıklamıştır. Huzur Komisyonu ilh topiantsssm dün yapU ANKARA, 17 (Cumhuriyet Bürosu) enel Kurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay'ın Millet Meclisi Başkanlığına gönderdiği «ikaz» mektubunun Mecliste dünkü özel toplantıda gizli olarak gorüşulmesinden sonra, Adalet Bakanlığı gerek kongrelerde yapılan konuşmalarda gerek gazetelerde yıkıcı ve tahrik edici ifadeler kullanan milletvekillerile senatörler hakkında tâkibata geçUmesi haskanl'eında ilk toplantısını yapıyor için mahallî savcılıklara talimat vermiştir. «Acele» kaydı ile Savcılıklara gön derılen tâlimata göre, bütün kongre zabıtlan incelenecek ve konuşmalarda sarfedilen sözler tetkik edile rek «suç unsuru» bulunanlar hakkında derhal tâkibata geçilecekttr. İlk olarak konuşmalarmda suç un suru bulunduğu ileri sürülen ve bu konuşmaları tetkik konusu yapılacak olan milletvekilleri Kadri ErlllllllllllMIIIIMIMIIIMallllllllllllllUIIIIIIIIIIIIMIIIIIII ogan (Urfa, AP), Sülcyman Ünlii (Gaziantep, AP), Ali Bozdoğanoğlu (Adana, AP), Gökhan Evliyaoğlu (Bahkesir, AP) dir. SAVCILARA TALİMAT VERİLDİ G Ecvet GÜREStN •••••••••••••••••••••••••••II I I H • ••llllllllllllllllllllllllllllllllll ANKARA, 17 (Cumhuriyet Bürosu) enel Kurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay'ın TBMM. Başkanlığına gönderdiği mektubun yoğunlaştığı yer Adalet Partisi olarak ortaya çıkmıstır. Mektup AP. içinde sojle yorumlanmıştır. O^enel Kurmay Başkanı, Anayasanın gereği olarak Başbakana bağlıdır. Bu mektup, C.H.P. nin, dolayısiyle Başbakanın bir oyunudur. Amacı ise, siyasî partiler kanununun en kısa zamanda C.H.P. nin isteğine uygun olarak 1965 seçimlerin ripn önce çıkarılmasıdır. 0 C H P . liler orduyu kendi amaçlanna âlet etmektedırler. Çünku, bunlar otedenberi «Ordu iktidarı A.P. ye bırakmaz» demektedirler. Bu son hareketle de bu goriışu doğ rulamak istemektedirler. (Arkuı Sa. 7, Sü. S te) A. P. «İkaz mektubu» nu 3 sekilde yorumluyor için karara vanlamadı 6 SÜLETMAN ÜNLÜ Adı çok geçıyor ANKARA, 17 (Cumhuri)et Burosul enel Kurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay m ikaz mektubu üzerine parti yonetıcılen toplantısmda kurulan .Huzur Komisyonu. iki defa toplanmış ve siyasî partilerin 27 Mayısa bağhlıklaıını belirten ortak bir bildiri yayınlamaları konusunda karara varıamamıştır. Ogleden sonrakı komısyon çaüş.nalarında meseleler şu uç ana grup a toplanmıştır: V Meclis içi çalışmaları: Bu konuda dokunulmazlıkları kaldırılması istenen milletvekilleri ve senatörlerm durumlan ele alınacak ve (Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) G Saadet Evren protesto edildi ANKARA, 17 (Cumhuriyet Bürosu) Millet Meclısinde millî eğıtım politikası hakkmdakl gensoru göruşmelerine devam edümiştir. Şahıslan adına söz alanlardan A. P li Hasan Aksay, Bakanı itnam edicı bir konuşmada bulunmuş ve Bakanm konuşmalariyle okullar arasmda ve öğrenciler içinde bölüculük yaptığını ileri sürmüştür. Saadet Evren, şahsı adma söz almış ve daha önce ileri sürdüfü ıddialarda ısrar etmiş ve Bakan (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) 2 gazete toplatılıyor ANKARA, 17 (Cumhuriyet Bürosu) Izmir Savcılığından ge'en telgraf üzerine Ankarada da haftalık «HüryoU ve «Adalet» gazeteleri toplattırılmıştır. Izmirde yayınlanan bu iki gazetede Izmır Savcılığınca suç unsuru bulunan yazılar yayıldığı belırtilerek hâkimlıkten toplattnılma kara n alınmıs ve durum telgrafla diğer jller» de büdırılnujUr. Isveçlfi 2 subayın cezaları sekizer aya indirildi ÇtZMEDEN YUKARI STOCKHOLM 17 (a.a.) Kıbrıstaki Birleşmıs Mılletler Barış Kuvvetlerine bağlı Isveç Bırhğinden, Türk.ere silâh kaçırmak suçundan ikişer yıl hapse mahkı'ım edılmi? olan iki subayın cezaları sekizer aya indiriimiştir. SADİ PEHLtVAN Ikıncı defa ıstenıyor •••••••••••••••••••••II •••"••••••••«•••IMMU..I........,,,,,,„„„„„,„,,,„„,„,„"