Katalog

SAHİFE DÖRT CUMHURİYET 14 Kasnn 1964 AtatütUün dış politiUası Prof. Dr. Fahir H. ARMAOĞLU SON 10 YIL İÇİNDE RUSYADA ÇOK ÖNEMLİ DEĞtŞİKLİKLER OLDU. STALİNDEN SONRA 5 LİDER GELİP GEÇTİ (MOLOTOV, BERİA, MALENKOV, BULGANİN VE KRUÇEF) GELENLER STALİN'İN YARATTIĞI TERÖR VE KÂBUSU HER GEÇEN GÜN BİRAZ HAFİFLETTİLER VE RUSYAYI BİR NOKTAYA GETİRDİLER. ARTTK RUS HALKI KISITLI DA OLSA «HÜRRİYETİN» NE OLDUĞUNU BİRAZ OLSUN ÖĞRENEBİLDİ. BU YÜZDEN BREJNEV VE KOSSİGİN İKTİDARIN1N BUNDAN AYRILMASINA İMKÂN YOKTUR. olan devresinde, Türkiye ile Batılılar arasındaki münasebetler etkili bir rol oynamıştır. Fakat 1936 dan itibaren Türkiye ile Batılılar ve özellikle Türkiye ile InO zamanlar ve sonradan yayınla satı arasında bir münasebet var giltere arasındaki münasebetler nan Sovyet belgeleri göstermekte mıdır?» sorusuna şu cevabı veri gelişmeye başladıktan sonra da, dir ki, Sovyetler, Atatürk'ün lider yordu : «Komünizm içtimaî bir Türkiye dış politikasında, hem Inliğindeki millî kurtuluş mücade meseledir. Memleketimizin hali, giltereye ve hem de Sovyetlere lemizi bir «proleter» ihtilâli ola memleketimizin içtimaî şeraiti, di dengeli bir ağırlık vermeye özel rak değil, bir «burjuva» ihtilâli o nî ve millî an'anelerinin kuvveti, bir dikkat göstermiştir. Çünkü Alarak görüyorlardı. Bununla bera Rusyadaki komünizmin bizce tat tatürk'te bir Batı düşmanhğı olber, Atatürk'ün yönelttiği muca bikine miuait olmadığı kanaatini mamış, aksine Batılılaşmak için delenin, Batılüarın Asya ve Afri teyid eder mabiyettedir... Hattâ Batıya yönelmeye daima çaba harkadaki sömürgelerinin Müslüman bizzat Raslann mütefekkirleri da camıştır. Batıya yönelirken, Sovhalklarına örnek olarak onlan da hi bizim için bn bakikatin, sübu. yetleri bertaraf etmek istemiş de. ayaklandıracağını ve bu suretle tnna kail bulnnnyorlar. Binaena ğildir. Fakat Sovyetler, Millî MüBatı kapitalizminin dayanağını teş leyh bizim Rnslarla olan münase cadele sırasındaki ilk temaslardan mişler ama bu yü böyle bir şey lcil eden sömürgelerde genel bir a bat ve muhadenetimiz ancak iki itibaren Atatürk'ü ve O'nun TürTURHAN AYTUL konu değilmiş.» yaklanma çıkacağını da ümit et müstakil devletin ittihad ve itti kiyesini kendi inhisarları altma « Dondunuz değil mi?» tiklerinden, Atatürk'e karşı tama fak esaslariyle alSkadardır.» Ko almıya çalışmışlar ve Türkiyenin « Evet havalar soğuktu ama men ilgisiz kalmamışlardır. Daha münizm meselesiyle Sovyet dost Batı ile her iyi temasını hoşnutherkesten şu evler ve bütün binalar sosyal yapı 1920 yıh yazından itibaren Anka luğunu birbirinden kesin olarak suzlukla karşılamışlardır. Bu se öndüğüm zaman olduğu için çoğuıüukla kaloriferliy suali duydum: ra hükümetine yardıma başlamış ayıran Atatürk, Türk Sovyet bepten, 1936 dan itibaren Türk di.» « Orası nasıl?» dostluğunun, «emperyalizmin sav Sovyet münasebetlerindeki samilarsa da, esas ve külliyetli askerî « Sibiryadan ne haber?» leti ihtiraskâranesine hedef olan miyet gittikçe zayıflamaya başlaCevabım genellikle kısaydı: ve mall yardım 16 Mart 1921 de « Turistik av sahası yapmışlar, iki devlet arasında avamili tabii mıştır. Bunun içindir ki, Atatürk, « Hürriyet yok, kalkınma var!.. Moskova Antlaşması imzalandık yeden mütehassıl tesanüt» ve «cüm Kalite yok, norm var... Sabaha ka tatillerini orada geçiriyorlarmış.» tan sonra yapılmıştır. Bir yandan lemizin menafi ve mekasıdına ny 9 Mart 1935 de C.H.P. Kurultayın dar eğlence yok, programh çalışma Cevaplarıma çoğunlukla inanmabu yardımı yaparlarken de, Atagnn» olarak nitelendirmiştir. Bu da verdiği söylevde Türk Sovyet var.. Ama devletin en küçük hiz düar. Onlara göre, aldatümış bir dostluğundan özel bir şekilde bahtürk'ün €burjuva milliyetçi» ih na rağmen, özellikle Milli Mücamet islerüıe kadar burnunu sokma zavallıydım... tilâlini bir «Proleter» ve «Köylü» dele sırasında Atatürk'ün Sovyet settiği halde, 1 Kasım 1936 söyle sı da iyi bir şey değil.... ihtilâli haline getirmek ve Anado dostluğuna önem vermesi, Batılı vinde gelişmekte olan Türk In Bir grup: Bir başka grup: luda Komünizmi yaymak için ge çevrelerde birçok şüpheler uyan giliz münasebetlerine daha önce « Sersem» diyordu. «Hep cilâlı yer vermiş ve «onbeş senedenberi yerleri göstermişler sana. Biraz de « Bunları bütün açıklığıyla yazniş bir yeraltı faaliyetine girişmiş dırmıştır. Lozan Konferansının amak gerek» diyordu. lerdir. Atatürk de bunu gördüğü rifesinde bir Fransız gazeteci ken her türlü tecrfibeden geçmiş olan» rine inseydin Rusya denen gaddar Hattâ Moskovada görevli askerl Türk Sovyet dostluğunun «tabii devin ne yaşanmaz bir memleket ol için, bu faaliyetlere karşı çeşitli disiyle yaptığı görüşmede «Türkiataşelerimiz: inkişafında devam» ettiğini belirt duğunu anlardın.» vasıtalarla karşı koytnaya çalışmıs yede bir komünist idare mi tesis « Öğrenecek çok şeyimiz var.» mekle yetinmiştir. 1 Kasım 1937 Sonra aynı müstehzl merakla su diyorlar ve şöyle devam ediyorlarve komünizm meselesi Ankara etmek istiyorsnnuz?» sorusunu sor söylevinde ise Türk Sovyet dostalleri yapıştınyorlardı: Moskova münasebetlerinde önemli maktan kendisini alamamış ve Aluğu ismen zikredilmeyip, «Cnmdj: « Polis sizleri takip etmedi mi?» bir çatışma konusu olmustur. tatürk de gazeteciye şu cevabı hnriyet Hükfimetinin komşulariy« Cehennemc gideceğimizi söy«Hayır farketmedim... Atatürk, dış politikasında, Sov vermiştir: «Şurasını anutmamalı le ve dlfer büyük, küçük devlet« Resim çekmenize urin venne lemişlerdi, cennete gelmedik ama..» yetler Birliğini daima önemli bir ki, bu tarn idare bir Bolşevik ais lerle olan» münasebetlerindeki diler değil mi?» Bu «ama» nın içinde çok bUyük unsur olarak muhafaza etmeye •«mi değildir. Çünkü biz ne Bolbir gerçek vardı... «istikrar ve inkişaf» tan söz etmiş« İzne lUzum yoktu.» çahşmıştır. Sovyetlerin Misakı sevikiz, ne de komünist; ne biri, tir. « Halkm sefaletmi gördün deMillî'yi ilk tanıyan devlet olmala ne digeri olamayız. Çünkü biz, gil mi?» Açık konuşuyorum: Artık Rusya milliyetperver ve dinimize hürrı ve yardıra elini uzatmaları Ata1939 yılında, savaşın hemen ari « Üstündeküer pek iyi kalite de için «tuu kaka...» veya «umacı» matürk'ü son derece hoşnut bırak metkârız. Hnlâsa bizim şekli idağüdi ama kötü de değildi...» salları anlatümasına hiç lüzum mıştır. Fakat Atatürk, hükümetler remiz tam bir demokrat hüküme fesinde Türkiye, Nazizm ve Faşiz « Açuk var!..» yok. Bir gerçeği olduğu gibi kabul min saldırganlığına karşı Batılılar arasındaki Türk Sovyet münase tidir. Ve lisanımızda bu hükümet « Geoen vıl buğday sıkıntısı çek etmek gerek... betleri ile, bir yaşama düzeni ola «Halk Hükümeti» diye yâdedilir.» ve Sovyet Rusya ile birlikte bir Rusya dev adımlarla ilerliyor. Ko Atatürk 1923 1938 arasında Sov ortak cephe kurmak istemişse de, rak komünizmi birbirinden ayıryu dikta ve katı komünist devlet Sovyetler Nazi Almanyası ile işmaya daima büyük dikkat göster yet dostluğuna, Sovyet Rusya ile anlayışını revizyona tâbi tutuyormiştir. Sovyetler ise bu ikisini da iyi ve yakın münasebetlere önem birliği yaparak Türkiyeye karşı lar. Başındakiler bunu istemeseler jma bir arada tutmaya çalışmışlar vermekte ve Sovyetleri Türk dış yıkıcı bir politikaya başlamışlardahi bu yolda yürümeğe mecburlar. zamanındaki İktisadi kalkınma gerçekleştiği öldır. 14 Ağustos 1920 günü, bir sopolitikasımn temel unsurlarından dır. Bu, Atatürk çüde, hürriyetsizllk nizammm da ru önergesi üzerine Büyük Millet biri olarak korumakta devam et Türk Sovyet dostluğunun da sokemerleri gevşiyor. Meclisinde yaptığı konuşmada şöy miştir. Bu durumun 1936 ya kadar nunu teşkil etmiştir. SON le demiştir: Biz memleket ve mil47 yıliık Rusya hikâyesi şöyle: letimizin mevcudiyetini ve sstiklâ Bir ihtilâlle iş başına geçmişler. lini kortarmak için karar verdiğiKarl Marks felsefesini, Lenin'in pratik zekâsiyle birleştirerek kalkın miz zaman, kendi noktai nazarlaELEKTRO MOTOPOMP GRUPLARI mak istemişler. Başlangıçta gruprımıza tâbi bulunuyorduk ve kenlar birbirlerini yemiş bir arpa bodi kuvvetimize istinat ediyorduk. SATIN ALINACAKTIR yu mesafe gitmişler. Hiçbir kimseden ders almadık...» 1 İstanbul Sağmalcüar içmesu tesislertnde kullanılmak Bizim noktai nazarlanmız, bizim Sonra bir Stalın gelmiş. Bir nesli üzere, 2 düsey milli (derin kuyu) ve üç adet yatay milli hem harb, hem de despot bir kalprensiplerimiz, cfimlece malumdnr elektro motopomp grupu almacaktır. kınma için yitirmiş. Önemle üstünki, Bolşevik prensipleri degildir de durduğu konu çocukmuş. Ve: I ve Bolşevik prensiplerini milleti2 Şartnameler Şirketimizde görülebilir. 15. TL. bedelle « Bu çocuk» diyormuş. «Benim mize kabnl ettirmek için de şimdi !> almabilir. görmediğimi görecek, benim yemeye kadar hiç düşünmedik ve te 3 Teklifler en geç 30J11964 pazartesi günü saat 17.00 ye dığımi yiyecek, benim yaşamadığışebbfiste bulunmadık.» 6 Şubat 1921 kadar verilecektir. SİMEL LİMİTED mı yaşıyacak!..» günlü Hâkimiyeti Milliye gazete 'Ziya Gökalp Caddesi 19/4 ANKARA Telefon: 12 80 42 12 51 76 { sinde çıkan bir mülâkatında da, Bütün şeytanl zekasına, bütün ^ ^ ^ ^ ^ ,* zulmüne, bütün Sibirya sürgünleri«Komünizm ile Rus dostlnğu esa ^«**«>^»,^b<«> (Basuı 21291 A. 12964/13962) ne rağmen bu gerçekleşemedi. Sadece milyonlann ahını alarak göçüp gitti, hattâ mezarı bile yapılmadı. İş başına daha az gaddar tnsanlar geldi. Çalışma temposunu daha insanî yaptılar. Polisi daha az kullan dılar... Onlar da gittiler. Gidenler bir daha çıkmamak için gidiyordu ve bir çarkın içinde lânetleniyorlar dı. En sonunda «sulh içinde beraber yaşıyalım» diyen içkici, esprili fakat VAPt?. MALKOÇCĞLU ATIN katı bir diktatör daha geldi. Rusyaya yepyeni bir hava verdi. Ama "n.BİR. v«y «siBı bizce hava bir takım meçhuller yü EİB HAMLEPE zünden devrildi. Şimdi iktidarda iki kişi var. Ancak onlar da bir evvelkinin yolunu devam ettirmek zo rundalar. Çünkü Rus halkı biraz Gromiko hür, biraz giyinmek, biraz konuşDevamını istedi mak nedir öğrendi. Bundan kolay kolay vazgeçemezler. Tiirk Sovyet miinasebelleri UUIk II Ik K0NUŞAL1M!.. MOSKOVA DA BİR TURIST GİBİ 0 1 TOV ARİŞ Rusyadaki olayları tek bir açıdan ele alarak bilmemezliğe gelmek ve yanlış hükümlerle harekel etmek hatadır A s a f ve Sulamith Meserretler, T ürk gazetecileriyle birlikte. Her ikisi de Bolsoi'de görevlidir. Ogulları da kendileri gibi halk ganatçısıdır. BOLŞOİ ve RUSYADA SANAT KÖSELERİ M oskovada bir de Bolsoi var. Burada balenin en incesi, müziğin en ahenklisi ve operanın en doyurucusunu bulursunuz. Devlet, sanat ve sanatçıyt önemle destekliyor. Star yıldıza, «Norodniya artist» yani halk sanatçısı diyorlar. * Rusyada sanatçının yeri, devlet adamının ve askeri kumandanların yanı. Onlar kadar ücret alıyor ve onlardan daha lüks bir hayat yaşıyor. Bolşoi'da cGizel» operasını seyrettim, iki halk sanatçısı ile tanıştım. Gizel çaheser, halk sanatçıları önemli kişilerdi. Evleri, evlerinin içi her haliyle tercihli olduklarını gösteriyordu. Moskovada tiyatro var. Bunlara giriş bizim paramızla 5 lira ile 30 lira arasında. Bolşoi'nin dışında Kremlin Tiyatrosu ile Gorki Akademisi uluslararası bir önem taşıyor. Moskovalılar devletin sanata verdiği öneme paralel bir tutum gösteriyorlar. Her gece bu tiyatrolar son iskemlesine kadar dolu ve yer temin edebilmek için günlerce önce bilet almak gerek. Moskovanın en dikkate değer noktalarından biri de metro. Büyük bir trafik şebekesi gibi bütün şehri sanyor. Şehrin bir başmdan öbür başına kadar 50 kuruş karşılığında gitmek mümkün. Ancak metro istasyonları Rusyanın komünistdevlet anlayışıyle alay eder, çok lüks ve şatafatiı. anlayışıyle alay eder u PAMUK ÇAMAŞIRLARINIZ İÇİN TÜRLON Türk Nylonjpliği 60/12 40/8 20/1 15/1 Büküm konu veresim: Ayhan Başoglu AHARIADI İSTİKLÂL CAD. 334/336 TELEFON: 440785 İlâncılık 3525 13976 45 TL/Kg. , 1234S6789 Hemen öfkeyle başınızı kaldınp: « Ne demek istiyorsun sen!..» diye bağırmayınız «Yoksa bizim de komünist olmamızı mı istiyorsun!..» Batının son dört yıldanberi kapısını çalan son NATO devleti biz olduk. Üstelik o kadar çekingeniz o kadar mütereddidiz ki... Batı bu yakınlaşmarun formülünü buldu ve Erkin bize açıkladı: « Sosyal yapüanmız ne olursa olsun, hattâ iki ayn siyasl ve askerl kamplarda olursak olahrn bütün bunlar dostluğumuza mâni değildir.» Çünkü birbirimizden öğrenecek çok şeyimiz var!... SON Bayanlar!. Saçlarınız için TEL:33121589 SPRAY KULUNINIZ ZİRA: En modarn sıç modellerini yapmınıu imkân varir. Saçlannızt y t j l ı madın muhafızı •dar. Kolaytıklatttnlztenlr Yıdckltri mtvcuttur 2644 BURSA Üâncdık: 3456/13973 LAK Atatürk Bulvarı Blok Apartman Dairelerînin Satışı Atatürk Bulvarı Blok Apartmanlan dairelerinin sahşına devam edilmekte olup, asgar! sartlan yerine getirmiş olan yapı tasarrufcularının kredi imkânları ile mevduatlan tutarı peşin olarak telâkki edilecektir. Fazla malumat almak için gişelerüniz emrinizdedir. Türkiye Emlâk Kredi Bankası A.O. Genel Müdürlüğü (Basm 21273/13961) SOLDAN SAĞA: 1 Milli Eğitim Bakanı hakkında Büyük Millet Meclisinde açüması kararlaştınlan (karma söz). 2 «Mahsul hasıl etme lşlni yapan karşüığı iki söz. 3 Tersl «büyük taş parçalarını tuzla buz et!» mânasma iki sözlü bir emlrdlr. 4 Bir erkak adı, kokmuş ceset. 5 «Sakm fazla olmasın?» anlamına üç sözlü bir soru. 6 Çlzgl, Başbakanımız. 7 Bir çeşlt kardeşln yarısı, kllisedekl tören. 8 Bir çeşit alkollü lçkl, çevrlllnce bazı hayvan tüylerinden çıkarılan lpllk cinsl bellrlr. 9 Blr engelln üzerlnden atlayıp geçme hareketl, konut. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1 Bir çeşlt tavla oyunu. 2 Kahraman Mehmetçiğln, rütbesl, şaşkmlık gösterllmesinl sağlıyan bir soru edatı. 3 Bir erkek adı, «baş> ın ya. rısı. 4 Tersl eskl Batı asllzadelerinln taşıdıiları ünvanlardandır, İçinde bulunduğumuz mevsim. 5 «Duzlük büyük toprak parçasının sınırları dahillndekl alan» mânasına İki söz. 6 Adayların seçimlerde almaya çalıstıkları, «düzlneden lkl ekslk sayıda olarak karşımıza dizllmlş evlât sabibi kadın» mânasma lkl söz. 7 Asyayı btrbirln. cıa a den ayıran sıra dağlardakl çok Imnkn hııırı.j...nı. küçük meskun halledllrals (ekll yer> anlamına İki söz bellrtr. 9 llerl yönümüz, «bu söuret!» mânasına iki söz. IIMII «Avrupa ile İlâncılık: 3249/13974 40 15 Kasım 1925 tarihli Cumhuriyet'ten Beyruttan bildirildiğine göre, Suriyedeki ayaklanma gittikçe genişlemcktedir. iki Fransız süvari alayı âsi kuvvetleri çevirme harekâtına hazulanmaktadır. Bu harekâta 4 bin süvarinin katılaGazinin Şislideki evi ve konulan kitabe (bugünkü hali) cağı açıklanmışto. Harekâtın merkezi Şam ile Humus arasındaki bölgenin kuzeyi olacaktır. tarda yeni evrakı nakdiyeye tahsili görüşülmüş ve teklif maliye Paristen verilen bilgiye göre Başvekil M. Penleve senatoda son encümenine havale olunmuştur. Suriye olayları hakkında geniş izahatta bulunmuştur, Lâyihanın (tasannın) birinci maddesinde şöyle denilraekteGazi Hazretlerinin evlerine kitabe konuldu dir: Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretierinin 1335 se«Mevcut yeni tertibindeki 161,018,663 liradan imha olunan 7 nesinde Şişlide ikâmet etükleri eve dün merasimle bir kitabe milyon küsur liradan maada elyövm tedavüldeki (yürürlükteiti) konulmuştur. Tarihî eve konulan kitabede şu satırlar yazılıdır: 353 milyon küsur liralık evrakı nakdiye yerine ayni kanunî va«Gazi Mustafa Kemal Paşa, vatanın kurtuluşunu 335 de bu sıfları haiz = ayni altı gibi tedavül etmek ve onların yerine kaim evde hazırladı» olmak üzere ayni miktarda yeni evrakı nakdiye ihracına Maliye Vekili mezundur» Yeni kâğıt paralarla ilgili tesarı Yeni kâğıt paralann basılması için 500 bin liraya ihtiyaç varBüyük Millet Meclisinin dünkü toplantısmda mevcut evrakı nakdiyenin (banknotlaruı) ayni kanunî vasıfları haiz ve ayni mik dır. Stıriyedeki ayaklanma gittikçe genişiiyor