Katalog

30 Ekim 1963 CTMHTJRÎYTO BES EKONOMİ Yorum Gelişme ve Cumhuriyet Bnndan 40 yıl önce, 29 Ekim 1933 saat 30,30 da Ankarada T.B. MUM. nde kabnl edilen bir ksnnnla Cnmhuriyet üân olnndnğn u n ı n , Türk toplumn artık çağdaa nygarlığa gitraek içln en ke»In karannı almıg bulunoyordu. Çafda* uygarlığa ise ancak Türk topluraannn temel yapısını saglam eaaalarla yeniden düzenliyerek ortaçağdan sfiratle uzaklaamakla eriailebilecekti. Atatürk Devrlmi, topimnn hedefine cn iyi nlaatıracak, şahsi ve keyfî hâkimiyetler yerine nlnsnn btnat kendi hâklmiyetini, kendi halkının Iradeni ile nygulıyacak Devlet idaresi olarak Cumbnriyet rcjimlni aecmlı bnlnnmaktadır. tft« ba Mbepten; Ortadogu, Asya, Afrika ve dânyanın dlÇ*r bSlgelerindekl ın ya da bn gebepten jferl kalmış metnlebetler İçin Türklyenln 40 yıl 8nee verdifi Srnek, çok önemli ve eok 11 gi çekicldir. Ekonomi taribi, gelenekçi toplamlarda ferl kalma aebeplerinl ineelerken, ortaçağda kırallann şehirlerde yaşıyan erta tınıflarla knrdnklan koalisyonlardan IÖZ açar. Combnriyet rejimi toplntnda menfaatler dengesinin, yine toplnm iradetiyle yeralmasını 5ng5rdügu için, gerçekte, ekonomik gelişmenin de sağlarn ve dinamlk esaslarını verebilen ideal blr rejlm olmaktadır. Ekonomik ve toplnmıal gellsme açmndan bakılma, ortaçag esaılanndan ııvrılmak Istiycn Tfirk toplnmn için Cnmlmrlyet rejimi. flç Snemli dinamlk faktdrle blrllkte gelmlftlr : V Uluıal ekonominin gelismesini önliyen, içerdeki g«rici re dııardaki sömürgeci kuvvetlarle cesur ve vatansever miicadela veren bir elit • asker grupu. ^P Toplomun ortaçaf yapıtını değiştirecek refonnlann kabulündaki hıı. © Halkçıhk anlayısında yeralan değişmeler. Banlardan birinei faktör. MJ.T. li ekonomi profesörü W. W. Rostow'un, ekonomik gelisme açııından inceledlgi gibi. geri toplnmnn değişmesini, aydınların da katılmaıiyle olamla bir yönde etkillyehilmektedir. Atattlrk ve arkadaflarının bütün davranıslan, Atatürk'ün, Cumburiyeti Türk Gençlifine emaneti bn ! faktörün gücünü dogrolnyan aomnt örneklerdir. tkinci faktör ; için en güzel Srnek, Cnmhnriyetin llinından aonraki kısa dBnem | içinde kabnl olnnan ekonomik ve sosyal kanunlann savısındaki I çoklnktnr. Sflmerbank ve dJğer nlnsal bankaların knrulnsu J (1924 1926), Aaar'ın kaldırılııı, Borçlar ve Tlcaret Kananlarının : kabülü, tekke, türbe ve saviyelerin kapatılması (1925 1924); ilk " nüfns Myımı, Türk Harfleri Kanonn (1927 • 1928), Millet Mektenlerinin açılııı, zira! kredi kooperatiflerinln kuralaan, Mllll Sansyll Kornma, Topraknı Çiftçiye Toprak Verilmeai Kanonlan (1K9) v.b Üçonefl faktAr iıe, ekonomik ve toplnmaal jelişmeyl belirll blr grapan tekellnden çıkararak geniı halk kütlelerlnin refshını •nfo'ren yavgın bir şekle aokmağa imkân vermiıtir. Atatarkfln «71111 19*0 de yayınladıjh Halkçılık Programının 4 üncü maddeai. ıfekanaın faktörün öneminl belirteeek niteliktedir. «Tflrklve BflyHk Millet Meclisi Hük&metl. halkın mârnı bulund«fn ftramlli lefaletl lıale İle esbab ve veaiti taadet ve refahını temln •4megi amdei etstiye ve blnaenaleyb toprak, maarif, adIlye, iktiut ve alelAmam içtimaî meıailde anrın ieabına ve halkın haktkl Ihtiyacına gire mnktazi teeeddüdat ve tesiıatı vfienda retlraeyl baflıea vazife addeder.» Kanaatlmiıee, » Ekim 1923 tarltainin 40 ıneı yıldSnUmuoft. yalnıı Tfirk halkının Srnek maeadelelerle kazandıfı ideal bir idarc rciiml olarak defil, aynı zamanda memleketimizin ekonomik ve toplnmaal felismeai bakımından gerekli dinamik faktörleri banyemlse kattıfı İçin kntlamış olnyornz. 1111 I 1i 8 9 »1 Millî gelirin 1927. 1950 ve 1061 yıllarında sektörlere g:6re daçılışını çösteren ffrafik Cunhnriyet boyunca ekonomimiz: 1927 1963 yılları arasında millî gelir ve sektörlerdeki gelişmeler Hazırlıyan: Özgen Acar Aynı dönemin bir diger başansı gelir 590 liradan 1961 de ancak «Ajkert taferlertmiıle gurnrIn olmıyalım, yeni illm ve da, hizmetlerde görülüyor. Bu a 1469 liraya yükselebilmişür. iktiaat taferlerlne hanrlana. landaki ııçramaya 1938 den sonraCumhuriyet tarihi boyunca soski devrelerin hiç birinde raıtlıya ya! ve sıyasal alandakı büyük gelımj mıyoruz. Ü»telik, bu devrede ula lijcneye karsılık olarak ekonomik ATATÜRK Türk toplumunun yapmnın ge jılan rakamdan bir gerileme, ilk duruma bu açıdan baktıgımız zaenekıel özelligi «rençber millet» bakısta göz» çarpmaktadır. rnan, Türkiyenin bugün ileri bir Millî gelir olusudur. Cumhuriyet devrinde ulke yapısına ula;amadıgını ve kendini daha da kuvvetlice duyuToplumları lcarşılaştınrken ya yirminci yüzyıhn ikinci yarısında. rın şehirle?me hareketine rağmen, da bir toplumun gelişme hızın; be diger ülkeler tarafından •iktisabu özelllk bugün ortadan kalkmı? lirtlrken kullanılan en önemli öl den geri kalnıı? ülkeler» arasında dej^ildir. Toplumun bu niteliginin çülerden biri de milll gelirin sayıldığını görüyoruz Bu aüre 1 daha uzun yıllar değijmesine de olarak artısı ve bundan fert ba;ı çinde yapılan i?ler. Türkiyenin taimkân yoktur. Nitekim bef yılhk na düşen paydır. nayi ve tarım devrimini bajarmakalkınma planı ile baçlıytn ve on Baslangıç yıllan ilkel bir takım sın» ve yüksek tasarruf leviyeli be» yılhk bir görü$ açısıni kapsıtahmlnlere dayanmakla beraber, dinamik bir ekonomi yapısı kazan yan hfdeflerde tarım ve aanayi amllll gelirle ilgili ?u rakamarı bir maıına yetmemiçtir. ra»ında dengeli bir gelijme öngökere gözden geçirmek gereklidir: rülmüştür Sehirlesme Millî gelir ve adam başına çelir: (1938 100) 1961 Aşagıdaki rakamlara bir göz a19H 1950 1945 1927 1938 224 acak oluraak kırk yılhk Cumhuri213 77 Milll gelir 121 53 100 yet tarihinde nüfu«un köyler ve Adam basına 1 » şehirler arasındaki dagılıjının bu 1 » 101 Gelir 65 100 görüffl tanıtladıimı kolayc« anlaArtıj bııt rfltde 10 rız: Milll gelirdeki genel artı» hızı Tıllar $fhlrli nfifnı KÖTIÜ nöfnı 82.2 17.8 1927 ortalamı olarak yüzde 10 civarın80,1 195 1935 da bir rakama ula;maktadır. An7» 21 1940 cak bu artışın büyük bir kısmı nü78,7 21,3 Ankara Onikinci kota talışma1945 fuıtaki artif tarafından yutulmak78.2 21,8 1950 ta ve adam başına dü;en paydaki larına 1964 programımn ıııgı altın74.4 25,6 1955 artıı hızı daha az olmaktadır. Gö da 18 kasımda Ticaret Bakanlığında başlanacaktır Bu makıatla Ba71.3 28.7 1960 rüldüğü üzere, toplam milli gelirkanlar iigili kamu kurumları ile Sektörler de önemli bir artış saglanmıçıa özel »ektörü temsil eden Türkiye Kırk yıldaki aehirleıme hızınm da Türk halkının refahında aynı Odalar Birliğine birer genelge gtin yüzde 10 civannda olması şeklinoranda bir artıj hızına ulaşılama dermiştır. Genelgede, özellikle kode ulafacağımız sonuçla birlikte bütün »anayileıme çabalanna rağ mıştır. ö t e yandan adam başına talarm dağıtım usulü dolayıaiyle or men, bu durumun daha niee yıllar gelir baska ülkelerle karsılaftınl taya çıkan mahzurlann önlenmesi, devım edeeeği görülmekttdir. Bu, dıgı zaman da ekonominin henüz imkân ve çarelerinin aranma»ı, kalaçık gerçeği milll gellrden pay a olagan yatağına girmedigi anlafi kınma plftnı esasları dahilinde kolan üç ana sektör itibariyle de or lır. 1927 de fert bajını dü?en milli talarda ihtiyaçların önem derecesine göre, her maddeye uygun ö!çütaya koyablliriz: ler aynlması ve miUetlerarat» uySektorler 1948 1958 19*1 1938 1950 ısn gulamaya uygunlugun «ağlanmaıı gibi konular yer almakta ve bu hu42 52 48 53 «7 Tarım susiarın çahamalarda göz 6nün<Je 23 16 14 16 22 10 Sanayi bulundurulmasma isatet edilmekte 35 36 33 23 32 34 Hiımctler dir. 100 100 100 100 100 100 Milli gelir Ekonomik kalkınma ve Turkıy e « Derlmi biidırmelıyim kı, ben, ekonomik hayat denınce, ıvraat, ticaret. sanayi faaliyetlerini v« bütün nafıa işlerint, birbirinden ayrı düşünülmesi doğru olmıyan bir kül sayarım. Bu vesile ile sunu *a hatırlatayım ki, bir mülete nıustakil hüvıyet ve kıymet veren siyasi varhk mekanizmasında, devlet, fikir ve ekonomik hayat mekanizmaları, birbirlerırıe bağlı ve birbırıne tâbidirler, o kadar ki. bu cihazlar birbirine uyara.k aynı âhenkle çalıştırılmazsa, hükümet mekanizmasının motris kuvveti israf edilmiş olur, ondan beklenen tam verim elde edilemez. Onun içindir kı, bir milletin kültür seviyesi, üç sahada. devlet, fikir ve ekonomi sahalanndaki faaliyet ve başarıları, neticelerinin hasılasıyla ölçülür. Miltetıer arası zeytin yağı aniaşmosını mzaiadık Dünya zeytınyağı üreümıni dü«zeniemek ve geiistırmek amaciyle FAO üyesi ülkelerden bazılan arasında imzalanan «19R3 yılı milletlerarası zeytirryagı anlaşroası* na Türkiye de taraf olmuçtur. Bu konuda Resmi Gazetede yayınlanaTi hükümlere gure taraflar şu smreçları güdecekierdir 1 tjretici olan ve olmıyan zey. tinyağı ihracatçıst ülkeler arasında âdil bir rekabet sagiamak, 2 Zeytinyagı ürrtirrrini, rüke> timini ve milletlerarası ahşveTİşlerini genişletici tedbirleri yürüı» lüâe koymak, 3 Piyasaya mal akışındakl dal galanmalar dolayısiyle beliren sakıncaları azaltmak. öte yandan zeytinyağı üretim v» tüketimini arttırmak üzere her yıl genıs: bir propsgarrd» yapılması ve bu propagandamn bir fos. tarafından yüriitülmeM anlasmad» hükme bağlarrmıstır. Bu hükme g<rr* üyder fon» ürerimlerine gö> <n vılda 3W 500 bin dolar arasın» (d« degis«n bir ödemed» buluna» EKONOMİNİN TEMELİ ZİRAATTİR. Millî ekonominin temeli ziraattir. Bunun içındır ki, ziraatte kalkınmıya büyük önem vermekteyiz. Köylere kadar yapılacak programh ve pratik çahşmalar, bu maksada erismeyi kolaylastıracaktır. Fakat. bu hayati ışi, ısahetle amacına ulastırabılmek için. ilk ünce, ciddi etüdlere dayalı bir ziraat siyaseti tesbit etmek v« onun için de, her köylünün ve bütün vatandasların kolayca kavrıyabılecegi ve severek tatbik edebileceği bir ziraat rejimi kurmak lâzımdır. Bu siyaset ve rejimdf, Önemli yer slabiiecek noktalar baslıca «unlar olabilir : jjcaHardır. Onikinci Kota çaıışmaian DUNYADA HAFTAN1N EKONOMÎSİ Buğday Andlaşması pr oblem mi oluyor? î Sovyet Rusya bu yıl, kandi ziraat üretimindeki düşme yüxünd«n kapiUliıt ülkelerden buğday alımına başlamiftır. Bu olayın Upkileri ve yaratmak egiliminde olduğu problemlcr yavaı yavas dünya kamu oyunun ilgisini daha çok çckmektedir. G«ç«n hafta içiode bu olayın en önemli iki tepkisi Sovyet Rusya içinden gelmistir. Bunlardan birincisi, Sovyetlerin gıda maddeleri satın alma kararı dolayısiyle difer bütün ithalttı durduracak bir kararnameyi yeni olarak yayınlamıs bulunmalarıdır. Yapılan tahminler, Sovyetlerin ekonomik planlama teşkilâtında bu karar yüzünden bir buhranın doğmak üzere olduğunda birleşmektedir. tkinci olay, 27 ekim tarihli îzvestia'da yayınlanan Kruçef'in lözlerinden dogmaktadır. Kruçef «Amerikalılar buğday satısı için tefrikçi sartlar ileri sürerlerse buğday almaktan vazgeçecefiz» diyerek yeni bir anlaşmazlığın varlığını belirtmek istemiştir. «Tefrikçi şartlar» deyimi Kruçef'in «özlerinde açıkça tanımlanmamıştır. Fakat Amerikalılann, yüksek fiatlar yüzünden, tam kapasitede kullanamadıkları deniz ticaret filosunun buğday taşıması «artını ileri sürerek, Sovyetlerin elinden bu alternatifi almak istemeleri ve anlaşmazlıgın bundan ileri gelmesi çok mümkündür. Diğer yandan Amerika, Sovyet ahsları dolayısiyle gelecek yıla devredecegi buğday stokunun geçen yıldan » oO <4 oranından daha düsük olmasını (stoklar 1962 de 1,190 milyon ölçek idi. Bu yılki ise 465 milyon ölçek daha az yani 725 milyon ölçek olarak hesaplanmaktadır) beklemektedır. Stokların azalması bu yıl 1 milyar ölçek olacağı tahmin edilen buğday ihracatı ile ilgilidir. Amerikanın bugday ihracatı 1961 de 720 milyon, 1962 de ise 639 milyon ölcektir. Sanayi alanındaki üretimin, tarıma nazaran daha verimli olmasma yukarıdaki rakamlarda ianayi lehine bir geli?me görülmesine rağ men, tarraı, mill! gelirden diğer tektörlere göre daha fazla pay almaktadır. Bu tablo, bize aynca kırk kıllık ekonomik olujum içinde Türk top lumunun sanayileşmo yönünde gösterdiği çabayı d a anlatmaktadır. Özellikle bu çabalar 1927 1938 yılları arasında bir sıçrama şeklinde karaımıza çıkmaktadır. Aynı oranda bir ııçramayı 1950 • 1958 yıl ları arasında da görüyoruz. Fakat, tanmın oldukça geri. sanayiin ilkel, fert başına düsen milH gelirin 590 lira olduğu bir devirde yapılan birinei sıçramanın, fakirliğin fasit dairesinden kurtulma amady le olması. ikinci sıçramaya nazaran bir üstünlük kazandırmaktadır. Bu başarının sağlanmasında ekonominin plânlı olarak yürütülmesinin btçlıca bir unsur olduğunu bir kere daha anlıyoruz. ci beş yılhk sanayi plânının, bir kalkınma plânı manzarası göstermemesine rağmen, sağladıgı basan, bugünkü plân için de bir ürait kaynağı olmaktadır. Haftahk altın fiyatlart EKİM 21 22 23 24 25 CUMHURİYET: 1962 92.50 92.60 95.50 94.70 1963 91.50 92.25 92. 92. 92.60 REŞAT: 1962 135 135 136.50 136. 1963 134. 134.50 134. 134. 135. KÜLÇE: 1962 . 13.90 13.90 14.20 14.15 1963 13.85 14. 13.90 13.93 14. 26 94.30 . 136. . 14. . Bir defa. memlekette topraksız çiftçi bırakılmamalıdır. Bundan daha önemli olan ise. bir çiftçi ailesinj. gejiıuijrebHecek, top ( rağın, hiçbir sebep ve suretle, bölüherriez bir maVıiyet afmasi. Bîfyük giftçi ve çiftlik sahiplerinin içletebileeekteri arazı genisliğini, arazinin bulunduğu memleket bölgelerinin nüfus kesafetine ve toprak verim derecesine göre sınırlamak lâzımdır. Küçük, büyük bütün çiftçüerin ia v»sıt»l«rım arttınnak, yenileştirmek ve korumak tedbirleri, vakit ferinneden alınmalıdır. Herhalde, en küçuk bir çiftçi ailesi, bir çıft hayvan sahibı kıhnmalıdır. Köylüler için, umumiyetle pullugu pratik ve faydalı bulurum. Traktörler, büyük çiftçilere tavsiye olunabiiir. Köyde ve yakın köylerde, mfişterek harman makineleri kallandırmalı, köylülerin ayrılamıyacağı bir âlet haline getirilmelidir. Memleketi; iklim, su ve toprak verımi bakımından, ziraat böl gelerine «yırmak icap eder. Bu bölgelerin her birinde, köylülerin, gözleriyle görebilecekleri, çalışmaları için örnek tutacaklan verimli, modern, pratik ziraat merkezleri kurulmak gerekir. Bir de, basta buğday olmak üzere, bütün gıda ihtiyacımızla, endüstrimizin dayandığı türlü iptida! maddeleri temin ve harid ticaretimizin esasını teskil eden çesitli mahsullerimizin ayrı ayrı her birinin de, miktannı artırmak. kalitesini yukseltmek, istihsal masraflannı azaltmak, hastalık ve düşmanlarıyla uğrasmak için gereken teknik ve kanuni her tedbir, vakit geçirmeden alınmalıdır. Btriefmiş Milletter Te»kilâtı (Cnited ?»ati«n« OrganizaUon VJtO) 26 hazıran 1945 ttrütinde San Francisco'da imsalsnan brr andla^ma ile doğtnuf milletleT«r»>« bir kural'nstar. Başiıca organlan: 1) Genel kurul; 2) Güvenlik Konseyi; 3) Ekonomik va Sosyal Konseyi; 4) Sefrreterlik. Avrnpa EkonomiK Komisya nn (Economie Commission for Emrope ECK) Birleami» Milletler Ekonomik ve Soayal Kons»yi tarafından 1947 yılı ilk yansında kurulmuatur. A.B.D. Amavutluk, A»usturya, Belçika. Bulgaristan, Belarusra S.S.C.. Çekoslovakya, Danimarka. Federal Almanya, Finlandiya, Fransa, Holân da, tngilter». trlanda, lapaaya. tjveç, ttalya, tzlanda. Luk semburg, Macaristan, Norveç, Polonya, Portekiz, Roman ya, S.S.CB., Tarkiye, Ukranya S.S.C., Yugoslavya T« YU nanistanın katıldıgı bu komisyotı görerini ban özel komiteler yarîimır ile yOriltür. îsviçre Birlesmiç Milletler üyesi olmadığı haldc bu kcmisyonUB çalısmalanna danış mm olarak katılır. Dotu Almanya da aynı dnrundadtr. Baaka komiteler: Tarım Moseleleri Komitesi, Kömür Ko mitesi, Elektrik Enerji?i Komitesi, Konut Komitesi, Çelik Konjitesi. Afaç (kereste) Koınitesi, Tlcareti Gelistirme Komitesi. Btrlesmiş Milletler Gıda ve Tanm Teşkilâtı (Food and AgricBİtvr Orgaaization = FAO) 1M5 yıbnda kurulmustnr. Çalısıoıa merkezi Romadır. Amacı. üye ülkeler halklannın hayat standartları T* özellikle beslenme seviyeleriBİ yukseltmek, tarımsal firünlerin, gıda maddelermrn flrctimini arttırmak, dağıtımını düzeniemek yollan ile dünya ekonomisinin gelişmesine yardım etmektir. Bu amaçlar bilimsel araştırmalar yapar, yaptınr, teknik y»rdımlar sağlar. DIŞ TİCARETTE PRENSİP Dıs ticarette takip ettiğimiz ana prensip, ticaret müvazenemızin aktif karakterini muhafaza etmektir. Dış ticaret politikmmınn hususiyetı şudur : Iç ve dıs vaziyet icaplarını daima karsılamak suretiyle seyirlerine intibak etmek. TÜCCAR TELÂKKİMİZ New York'ta Zürih'te (Dolar olarak) (İsviçre Fran gı olarak) 119,00 121,00 28,000 Holânda (100 Florin) 107,50 109,50 25,300 B. Almanya (100 D. Mark) 23,300 tsviçre (100 ts. Frangı) 86,50 89,00 20,600 Fransa (100 F. Frangı) 0,68 0,70 0.163 ttalya (100 Liret) 8,70 8,50Belçika (1 B. Franjn) 0,020 11,95 12,15 tngiltere (1 Sterling) 2,825 4,33 4,29 A. B. D. (1 Dolar) 0.43 Türkiye (1 T.L.) 0.330,095 Türİc LArası New Yorktakl 1 Dol»r = 10.S2 TL. degertnt rauhafaıa etmektedir. Zürih'tc de TL. degertnde Mr degiçme oünamıstiT. Ylne alışlarda 1 isviçre Frangı = 3.03 TL. ve »atiilarda 1 î»vlçre FranCI 2.325TL. dır. lç ticarete gelınce; burda, en önde gördüğümüz •aas. teakilitlandırma ve muayyen tipler uzerinde ifleme ve rasyosel çalifmadır. Sırası gelmisken Cumhuriyet'in tüccar telâkkuini de kısaca ifade edeyim : Tüccar, milletin emeği ve üretimi kıymetlendirmek için, eline ve zekâsına emniyet düen ve bu emniyete liyâkat göstermesi gereken adamdır. Karada ve denlzde ENDÜSTRİLEŞMEK MİLLÎ DÂVAMlZDlR Türkiye hahktnda IMF raporu nudaki ek karamamenin çıkacağı beklenmektedir. C) Sümerbank'm pamuk, Tekelin tütün ve seker »irketinin pancar alımlan için 200 milyon liralık bir avans I.M.F. tarafından diğerlerinde olduğu gibi tâyin edilmişti. Bu miktann 50 milyonu pamuk alımlarında, geri kalan 150 milyonu da mahsul zamanları farklan olan tütün ve pancarda kullanılması öngörülmüstü. Bunların da T . M . O . nun avansı gibi artırılması şeklinde bir eğilim mevcuttur. Her üç sınırın da bu hafta sonuna doğru belli olacağı tahmin edilmektedir. Nerkez Bankası avansları yiikseliyor Ankara. (özgen Acar bildiriyor) Memleketimizde . Mr. Sturc Heyeti » adıyla tanınan Milletlerarası Pa ra Fonu Heyeti Tü'k ekonomısı ılr İlgıh calışmaların» geçtığımız hafta içinde Ankarad? hssladı Her yıi sonunria kurumun uve memleketle rine gıden I.M.F uzmanlarından bin olsn heyet, ceçen yıllardac farklı olarak bu yıl ıstpgımız üzerıne memlekptimİ7P daha erken cej miş ve açiışmalannı riaha çok Ma lıvp BakanlıSında vapmıya başia* mırtır. horular Heyet, Türkiye'yp gelnıeden önce Malıyp Rakanlıcına toplamı 40ı bulan soru cöndermistır Bu soru lar, Türk ckonomı^ının ıcmriP bu lunducu durumu anlpmıva. bir kon m'iltasvon vapmıvs varriım edecek para krpHı harmi Iflfi^ proeramınrtd onoörıilrn tpdhirleri ın'îulama dPrpcp vp sonuçları kamu maliyesının seyn. cıbt husu«ların anlasilma.«ına iırkân verecektir I M P Raporunon önemi Heyetın. konseye sunacağı raporun taşıdıgı öneme gelınce. bunları ikı noktada tophyabilinz : tsteğımiz ürerme hevetın erken geiısınden anlaşıldıgına göre raporun kon?eyp veriliş füresinin geçmış yıllardan daha öne alınması ve böylelikle bu raporun kasım ayı fonlarına doğru 1364 programımn dıs finansmanı ile iigili olarak IV rıstp vapılacak Türkiyeye yardım konsorsiyomu toplantuına da yeti| rırilmesı düşüncesı birinei önemı trskil etmektedir. Raporların: t.M F konseyinde ve dolayısiyle konsor5iyom nezdindeki olumlu etkisi bıîınmektedir. Merkez B^kası Avaaslan Raporun diğer önemli bir tarafını da, bu ay başında Washington'da yapılan I.M.F. güvernörler toplantısı sırasında Maliye Bakanlığı ileri selenlerinin yaptıkları temaslarda belirttikleri ve gözden geçirilmesini ıstedikleri Merkez Bankasınm kı sa vadeli avanslan üzerindeki kavıtların durumu teşkil edecektir. Bu konuda heyete sunulan isteklerimizi şu şeküde sıralayabiliriz : A) Hazınenin Merkez Bankasından her yıl alabileceği kısa vadeli avanslann miktarı o yılın bütçesine bağlı olarak değişmektedir. 1962 de 350 milyon, 1963 de 420 milyon lira olarak sınırlandırılan bu avans lar 19«4 bütçesinin 14 milyar Hrayı bulması üzerine yükselebilecektir. L'6ll sayılı kanuna göre bu avanslar hiçbir şekilde bütçenin yüzde 5 ini aşamamaktadır. Bu durumda 1964 ün hazine avansının miktarının 420 ile 700 milyon lira arasında tesbit priilmesi beklenmektedir. B) Şimdiye kadar Toprak Mahsıü leri Ofisinin tahıl alımlan için Meı kez Bankası bu kuruma her yıl bir kararnamey dayanarak 250 milyon liralık kısa vadeli avans vermekteydi. Ancak, bu yıl tahıl rekoltesinin üstün bir seviyeye ulasması Ofisi güç durumda bırakmıs ve çeşitlı ticari kredilerle alımlarını yürütmek zorunda kalmıstır. l.MJ, ile yapılan bir anlaşma gereğinee bu avans miktan da tâyin edilmis olduğundan, miktar değistirilmemistir. Ancak, bu görüsmelerden sonra, bu yıl için ticarî kredileri karşılayabilecek ölçüde M e r k e z Bankasının Ofıse ek avans imkâzu yaratıîabilecelrtir. Bu ek avanstn da 275 milyon lira civannda olacağı ve çok yalon bir gelecekte bu ko Endüstrilesmek, en büyük milli dâvalarımız arasında yer almaktadır. Bu kanaatle, bes yılhk ilk sanayi plânmın geri kalan bütün hazırlıkları bitirilmis olan birkaç fabrikayı da, süratle basarmak ve yeni plân hazıriamak icap eder. Endüstrile;me karar ve hareketimize mütenazır olarak bugünkü mevzuatımızda düşünülecek tadiller ve ilâve edilecek bazı yeni hükümler vardır. Sermayesinin tamamı veya büyük kısmı devlete eit ticari ve sınai kurumların mali kontrol şeklini, bu kurumların bünyelerine ve kendilerinden istediğımiz ve irtiyecegimiz ticari usul ve zihniyetle çalışma icaplarına süratle tevfik etmek. . Bu gibi kurumların bugünkü usullerle çahsabilmelerine ve inkişaf etmelerine imkân yoktur. Her vasıtaya uyan MADENLER VE Amerika Bırlesık Devletlerinin çelik merkezi olan Bethlehem'dek| Lehing Ünive'rsitesinin kuruluşunun yüzüncü vılı dolayısiyle düzenlenen törende söz alan Kanada Dışışleri Bakanı Paul Martin Kanada'nın önümüzdeki günlerde Avrupadakj komünist memleketlerden biriyle daha tieari müzakerelere girişeceğini açıklatnıştır. Kanadanın Komünist Çın, Sovyet ler Birliği, Bulgaristan ve Polonya ile buğday satışı uzerinde mutabakata vardığını belirtmis ve bu arada söyle demiştir: «Ancak, bu, hiç bir zaman memleketimin sosyalist blokla aynı görüşe sahip olduğu anlatnına gelmez. Her memleket, diğerlerinin görüşlerine ve inanıslarına saygı göstererek kendi yolunda yürümelidir.» Amerikan ihra««tçıUnndan Rafael Totah, Polonyanın Amerikadao şimdiye kadar 4J00 ton pirinç »atın aldıfını ve 10.000 ton daha pirinç mflbayaası için mözakerelerde bnlnndnğnnn aCiklamıstır. «Continental Grain Cor» firmasının başkan yardımcısı olan Rafael Totah, ba 4.0M ton pirincin jelecek ar Loaisiana'da Lake Cbarles'ten yüklenmeye baslıyacafını söylemiş. fa kat levkiyatm Amerikan remileri ile yapıtmıymeafını taaıih etmlştlr. To * tah, Amerikan çemileri t ile nakliyat mecbariyetlnin «adeee hutday i bahi^ konıısn alduğuno t belirtmij, fakat pirincin hanıj mrmlekete ait ee t milerle «PI kedilecegini * »Sikiamamıstır YOL SİYASETİ Türkiyede Devlet madenciüği milli kalkınma hareketıyle yakından alâkalı mühim mevzulardan biridir. Ekonomik bünyemiz deki inkişaf, deniz nakliye vasıtaları ihtiyaçlarını her gün artırmaktadır. Yeni gemiler inşa ettirmek ve bilhassa eski tersaneyı, ticaret filomuz için, hem tamir, hem yeni inşaat merkezi olarak f*aliyete getirmek esbabını temin etmek lâzımdır. Demiryolları bir ülkeyi medeniyet ve refah nurlarıyla aydınlatan kutsal bir meşaîedir. Demiryollar insaatınm ınkısafı, îran transit yolunun inkişafına ve motorize edilmesine de hizmet etmiştir. îstanbuldan itibaren başlıyan Avrupa turist yolunun asfalt olarak inşasına devam olunmaktadır. Bu tarz inşaatın, bir plân dahilinde, memleketin diger sahalarına da tesmili, bekledifimiz milll basarılardandır. radyo I L AN TÜRKİYE ÇİMENTO SANTAYİİ T. A. Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN Atatürk Bulvarı No. 211 ANKAEA KAVAKLIDERE Dövizi Şirketimizce terain edilmek suretiyle dış memleketlerden Eâzığ, Söke ve Aiyon Çimento Fabrikalarımız için 6000 ve 380 voltluk muhtelif tip Asenkron motorlar ile ek teçhizatı satm alınacaktır. 1 Tekliflerin en geç 9121963 günü saat 17.00 ye kadar Şirketimizde bulundurulması zaruridir. 2 Türkçe ve ingilizce dillerinde hazırlanmış olan teklif isteme dosyası Şirketimiz Ticaret Müdürlüğiinden 250, TL. gı mukabilinde temin edilebilir. 3 Şirketimiz ihaleyi yaprp yapmamakta, dilediğinden dilediği kadar motor ve ek teçhiatını satın ahp almamakta serbesttir. (Bua 19505 A, 13063/15917)' DEVLET BÜTÇESİ Cumhuriyet bütçelerinin taayyün eden ve daima kuvvetlenmesi gereken müşterek hususiyetleri, yalnız denk oluşlan değil. aynı zamanda, koruyucu, kurucu ve verici islere, her defasında daha fazla pay ayırmakta olmalarıdır. Son iki sene zarfında hayvanlar, tuz, »eker, çimento, petrol ve benzin. elektrik, iptidai maddeler resim ve vergilerinde yapılan ve her biri °/t> 30 50 nispetinde bir vergi indirilmesini ifade eden tahfiflerin irtihsalin tesviki bakımından, vatandaş ve memleket için müsbet ve hayırlı neticeler verdiğini görmekteyiz » . TRANSİSTORLU RADYOSU (Bn ya». Atottirkün T.i B. M. M. nin S. Dffnem 1.4 toplanma yılının başında, i 1 kasun 1937 de yaptafı ko 4 nasmadan almmıgtır.) f . . . . . * OTO Sultanhamam Katırcıoğlu Han istaobul Üâncüık: 5812,15914 CİHAN KOM. ORT.