Katalog

24 ŞuDat CÜMHUBlTET ıfiç lıir tevkif yoh Bsftarafı 1 Inei Sabifede tle engin bir gururla bakan dev kuvvetinde blr Türkiye vardır, Sizleri tebrik edefrim.» îfiönü Hava Kuvvetlerinin önünc blriken halkın alkışları arasınd» Genel Kurmaya mütevecclhen yola çıktı. Radyoda okunan mesaj Başbakan îsmet Inönü, bu aabah Türkiye radyolatiyle de, bütün vatandaşlara »şağıdaki mesajı yayınlamıstır: «Aziz vatandaşlarım, Şanlı ordumuzun şerefli mensuplan, Mesru hükümetin Başkanı, Başbakanı olarak ve eski bir Ordular Komutanı olarak sizlete hitap ediyorum. Türk Silâhh Kuvvetleri, meşru Anayasayı, demokratik nitamı tehlikeye düşürülmek istenen vatntı bütünlüğünü, azimle ve başarıvla korumakt.>dnr ve koruyacaktır. Bu ordu, Anayasayı çiğneyen bir iktidarı 27 Mayıs'da meşru olarak devirmiştir. Fakat bu ordu Anayasayı çiğnemek yoluna elbette gitmiyecektir. Hükümetiniz, temelinde Türk ordusunun şerefi bulunan Curnhuriyet Anayasasından, milletten ve onun aytılmaz parçası Türk Silâhlı Kuvvetlerinin vazife ve şeref duygusundan aldığı kuvvetle işbaşındadır ve duruma hâkimdir. En ?ıcak duygularla asker ve sivil bütün vatandaşlaııma «evgi ve saygılanmı sunanm. Başbakan îsmet lnönü> tabutu ile Ankarada bulunan bir kısım birliklerin hükümet «leyhinde bir hareket yapacağının haber ahnması üzerine Silâhlı Kuvvetler Komutanlığınca gerekli tertibat alınmıştır. 2 2223 subat gecesi Harb Okulu hazırlığının arttürıldığı öğrenilmesi üzerine Kara, Deniz ve Hava Kuvvetlerine mensup birlikler tarafından okul kordon altına fllınmış ve 23 subat 03 den itibaren bu işe ön ayak olanlar tesbit edilerek muhafaza altına alınmışlardır. 3 Harb Okulunun bir hafta sonra verilmesi mukarrer izinleri bir hafta öne alınarak verilmiştir. 4 Olayla ilgililerin yerleri derhal değiştiril rıiş, bu sebeple Ankarada bir kısım tâyinler yapılmıştır. 5 Tevkif edilen yoktur. 6 Yerli ve yabancı başında çıkan ve esastan uzak bulunan yazıların tebliğimiz haricindeki kısımlarına itibar gösterilmemesini, isitilen her hususun Milli Savunma Bakanlığı Basın Irtibdt Bürosundan her an tahkik edilebileceğinın bilınmesini, memleket menfaatleri bakımından ıııuhterem basımmızın çok hassas bulunacağından emin olduğumuzu bu vesile ile ifade etmek İs?>>riz.» 2223 şubat hareketinin cereyan şekli Baştarafı 1 incı Sahifede Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel ler de Genel Kurmaya gelmişlerÇankayada Hükümet ve parti ise ıaat 20 de Hava Kuvvetleri dir. Harb Okulu öğrencilerine esaliderleri toplantı halinde iken ha Kumandanlığına gelmiş ve oradan senokulları bir hafta sonra yıllık rekât başlamış ve saat 17 de gaze da Murted jet üssüne giderek sa tatile gireceğinden, saat 5.30 dan tecilerle konuşan Basın Yayın Ba baha kadar harekâtı oradan izle itibaren izin verilmiştir. Subaylar ise evlerine gönderilmişlerdir. kanı Evliyaoğlu, bir saatten beri miştir. Alican'ın rolü bazı bilrliklerin hareket halinde Harb Okulunun önderliğindeki Dün geceki olayların yükünü çeolduğunu söylemiştir. kuvvetler saat 20.00 den itibaren okenlerden biri de Y.T.P. Genel Baş Harb Okulunda üslenen kuvvet kul civarına yayılmaya ve mevzi kanı Ekrem Alican olmuştur. Aliler saat 16 da kendilerine iltihak lentneye başlamışlardır. Bu cümle can, Harb Okulu Kumandanı Kureden Zırhlı Eğitim Merkezinin iki den olarak Eskişehir yolunda ve may Albay Talât Aydemir'in dayıtabur tutarındaki tank birlikleri Bahçelievlerin Konya yolu kavşa sıdır. ni Harb Okulund8n Dikmen yolu ğı tank birlikleriyle kesilmiş ve Alican, âdeta Hükümetle Aydekavşağına kadat mevzilendirmiş ayrıca Milll Savunma Bakanlığı mir ve arkadaşları arasında irtibat ler ve ayrıca Tank Okulu Gülha civarındaki birliklerin de etrafmı kurmuş ve akrabalığın kendisine ne Hastahanesi yanı, Zırhlı Birlik çevirmişlerdir. Bütün bunlara rağ j verdiği hak ve göreve dayanarak ler merkezî civarı da gene bu men hükümeti tutan birlikler, kar yeğeni Aydemir ile meseleleri yutanklar tarafından sarılmıştır. ön şi birliklere mukavemet etmemiş muşatma yolunda faaliyet gösterce tank bilrliklerinin Genel Kur ler. ancak savunucu olarak ted miştir. Aslında mesele hiçbir zamaym emrindeki birlikler olduğu birlerini almışiardır. Saat îl den man sert bir hal almamış, şekil ove bunların Harb Okulunun her sonra Genel Kurmay Başkanlığı larak muayyen askeri okulların abirlikler Ankar&nın lârm sınırını aşan bir harekâtı gibı hangi bir harekâtına mâni olun emrindeki mak gayesiyle mevzilendirildiği kavşak noktalarında mevzilenmiş tesbit olunmuştur. zannedilmişse de, sonradan tank ler, barikatların kurulmasına başAlican, Hükümetin meseleye eIarın bilâkis Ha"rb Okulu Kuvvet lanmış ve bu harekât saat 24 e ğildiği saat 18.30 sularında yeğeni leri tarafında olduBu anlasılmıştır. Vadar sürmüştür. Bu saatte baş Aydemiri görmek üzere înönü'nün Bu arada Cumhurbaşkanlıgı Mu kaldıran ve mevzilenen tank bir de haberi tahtında Harb Okuluna hafız Alayının bazı birliklerinin liklerinin geçebilecekleri bütün doğru yola çıkmıştır. Kendi kullan de Harb Okuluna katıldığı şâyi ol noktalar yüzlerce askeri kamyon dığı hususi otomobil, Dikmen şola kapatılmış, ayrıca Genel Kur sesinden Oark Okulu yoluna sapın muştur. ca subaylar tarafından durdurulBu kuvvetlere kafrşı Hava Kuv maya karşı üstlenen tanklar için muştur. Genç bir üsteğmen Alican havan birlikleri Milli Savunma vetleri başta olmak üzere Deniz ile konuşmuş ve durumu anlayınKuvvetleri, Ankaradaki diğer ka binasının arkasında mevzi almış ca otomobile binmiştir. lardı. Ankarada bu saatlerde barira birliklerinin büyük kısmı GeAğaçlar arasından yukarı çıkan nel Kurmay Başkanlığı. birlik, mü kat ve mevzilenmeden başka ha yolda ışıklı Harb Okuluna doğru essese ve kufrumlardaki subay ve reketin olmadığı ve harekâtın sta hızlanan araba, kısa fasılâlarla dur erlerin mevcut demokratik rejimi Hk hale getirildiği göze çarpıyor durulmağa başlanmış ve devamlı lavunmak üzere hükümete bağlı du. Gece Çankaya köşkünde de olarak parola sorulmuştur. Her pabulunduklan anlaşılmıs ve bu bir gerekli emniyet tedbirleri alınmış rola soruluşunda Üsteğmen, Alilikler savunuculuk görevi ile va ve saat 24 ten sonra Harb Okulu can'a «Lutfen kafanızı çeviriniz, na iltihak eden Muhafız Alayının parolayı söyliyeceğim» şeklinde rizifelendirilmişlerdilr. Her hangi bir müessif olayı vak küçük çaptaki bazı birlikleri bun cada bulunmuş ve böylece Harb tinde önleyebilmek ve harekâtı dan vazgeçerek tekrar köşke dön Okulunun büyük kapısı önüne geidare etmek gayesiyle de Hava müşler ve görevleri başında yer linmiştir. Okul, Kumandanhğa bağlı kıtaKuvvetleri Kumandanlığının Ope almışlardır. Birliklerin bu harekera civarındaki binası kordon al ti Muhafız Alayında takdirle kar lar tarafından muhafaza altındatına alınmış ve Başbakan. Bakan filanmış ve bundan sonra alay tam dır. Alican doğruca Kumandanın lar KuHulu üyeleri, Genel Kur mevcudiyle köşkü muhafaza ede odasına alınmıştır. Bu sırada saat may Başkanı. Kuvvet Kumandan rek emniyet altında bulundurmuş 19 dur. Alican bu ânı şöyle nakletları buraya gelmişlerdir Hava tur. Bu cümleden olarak Çankaya mektedir : Kuvvetlerine mensup subaylar sa köşkünün etrafında kuvvetli tedAlican teması naklediyor Rt, 16 dan itibaren Radyoevinde, birler alınmış, makineli tüfekler € Kumandanın odasına gir»r mevzüendirilmiş, yirmi metrede girmez, makam masasında Albay PTT Genel Müdürlügü tesislerinde ve telgrafhane ile postahane bir telsizü ve stenli nöbetçiler yer Dünday Seyhan'ın oturmakta oldu letde gprekli emniyet tedbirlerini almıştır. Tedbirler bugün de de ğunu gördüm. Talât Aydemir, Emin Aysen, Albay slrnıslardır. Bu arada 28 inri Tü vam etmiştir. îhsan koltuklara oturmuşlardı. mene bağlı birlikler ile hükümeRadyoevi meselesi • bağlı diğer birliklere alârm vee Ankara Radyoevi binasının Hava Takdim olundum. Onlar bana (Hü rilmiş ve harekâta hazıir duruma Kuvvetleri subayları tarafından kümet muhafaza altına alındı, bügeçirilmiştir. îçişleri Bakanı Ah muhafaza altına ahnması üzerine tün kuvvetler, havacılar da dahil met Topaloğlu. Ankara Emniyet evvelki gece Radyoevine gelerek bizimle beraberdir) dediler. Ben Müdürlüğüne gelerek şehir içi * telefonları kesen spikerlerin konuş de (öyle ise bir müzakere yapsayişini buradan idare etrniş. Anka malarmı kontrol eden üç karacı mağa lüzum kalmadı. Beni de realıkorsunuz ra Valisi, Emniyet Genel Müdürü subayın tesbiti yapılmış, bu arada hine olarak burada de kendisine yardımcı olmuşlar kendilerine müsaade eden Radyo olur biter) dedim. Bu biraı da evi Müdürü Nusret Altuğ da vazi espriye kaçan sohbeti takiben kodır. fesinden uzaklaştırılarak evine gön nuşmalar basladı. Kendileri her Bütün polis kuvvetleri, şehir 1 derilmiş, kadın spikerler vasıtalar hangi bir direktif şeklinde olmaçinde sabaha kadar dolaşarak her la evlerine bırakılmıştır. makla beraber, muayyen istika. hangl bir âsayişe müessir^ olayın Harb Okulu öğrencilerinin veri metlerde memleket meseleleri üze cereyanını önlemişlerdir. Bu arada Radyoevi, ayrıca dıştan polis kor ci istasyonu ele geçirmelerinden rinde görüşlerini bildirdiler. Gçnel donu sltına alınmış, saat 20 den sonra ilgililer derhal Basın Yayın olarak bu parlâmentonun görev sonra Radyoevi önüne toplanan ve Bakanlığında bulunan Ankara ll yapmadığı ve yapamıyacağı nokta Ankara Radyosunun neşrivatını kes Radyosu tesislerinin Radyoevi ile sında görüşleri vardı. Bu sebeple mesi sebebini öğrenmek istiyen irtibatını temin etmişler ve saat parlâmentonun feshinin muhakkak yüzlerce kişi, polis kuvvetleri ta 01 den itibaren neşriyata buradan olacaflını dü^ünce olarak ileri sürafından zor kullamlmadan dağıtıl devam edilerek Başbakanın ve rüyorlar ve meselâ 250 bin kişiyç mıştır. Sinemaların ve tivatroların parti liderlerinin beyanları defa bir mebusun Türkiye için kâfi dağıhşı sebebiyle Hava Kuvvetle larca okunmuş, saat 6,30 dan itiba geldiğini, oy hücrelerinde damgalı ri Kumandanlığı civarındaki yol ren ise öğrenciler verici istasyonu boş kâğıtların bulunmasını ve bun lar trafige kapatılmış ve subaylar tahliye ettiklerinden Ankara Rad lara el yazısı ile yazılacak listetarafından emniyet tedbirleri alın yosu normal yayınına başlıyabil lerle itibar edilmesini, bu suretl'S okuma.yazma bilmiyen kimselerin mış. askert devriye otoları, bütün miştir. birlikler civannda sık sık kontrolÎsmet înönü'nün gece beyanatı oy hakkı bulunmamasını ve parlâlar yapmı.'lardır. nın radyoda okunamaması üzerine mentonun meselâ feshedilmesi dü. Saat 16 da tank birliklerinin, bazı Büytikelçiler ve Elçilik men şünülmezse böyle esasları ihtiva Harb Okulunun civannda ve yo suplan Radyoevine gelerek duru eden bir Seçim Kanur.u ile seçim. lunda mevzilendirilmesi üzerine mu öğrenmek istemişler, kendile ler e gidilmesini istiyorlardı. Bundurum, o sırada Çankayada topla rine teknik ârıza sebebiyle radyo lar nihayet bir direktif değil, muh nan Bakanlar Kurulu ile sivasi par nun yayın yapamadığı yolunda ce telif görüşler şeklinde beyan editi liderlerine de bildirilmiş ve vap verilmiştir. Yine înönü'nün liyordu. Harb Okulunun önderliğinde bir beyanatının verilmemesi, AnkaraAlican her subayın her şeyden askerl kar?ı koyma hareketinin da ve bütün yurtta akis hattâ tep evvel büyük bir vatanperver olduki uyandırmış, bu arada çıkan söybasladığı açıklanmıştır. yüzlerce kişi ğunu, bu açıdan bakıldıgı zaman Bu saatten itibaren Genelkur lentiler yüzünden Radyoevi binasının önünde, polis onların memleket meseleleriyle ilmay ile Harb Okulundaki harekâ gilenmesindeki derinliğin büyük tı idare eden subaylar arasında uz dağıtıncaya kadar, meselenin aslını olacağını ihsas etmiş ve, «Mamafih öğrenmeğe çahşmışlardır. Yanlış lastırıcı konuşmalar cereyan etme şunu söylemek isterim ki. Türk ğe başlamıs ve hattâ Albav Talât haberler yüzünden C.H.P. Genel subayımn en önemli hasleti bu gibi vatandaşlardan Aydemirin dayısı olan Y.T.P. Ge Merkezine giden hâllerde ve memleketin durumunel Başkanı Ekrem Alican. arabu aflıyanlar olduğu görülmüş, bu valuculuk yapmak üzere saat Ifi de tandaşları ikna etmekte hayli zor nun kötülüğe gideceği fikrine sahip olması ânında vatanseverlik duyHarb Okuluna giderek saat 22 ye luk çekilmiştir. gusunun galip gelmesidir ve Takadar burada kalmış, ve uzlaştırBütün bunlar olup biterken Harb lât Aydemir çok vatansever bir çomada büyük rol oynamıştır. Okulundaki subaylarla Genel Kur cuktur» demiştir. Bu sohbetler yaMevrilenen Harb Okulu kuvvet maydaki subaylar arasında da teleri, saatler ilerledikçe yava.ş ya maslar kurulmuş ve kendileri ha pılırken odaya eski Merkez KuSelçuk va? harekete geçmiş ve sant 20 sı rekâttan vazgeçirilmek üzere tel mandanı Kurmay Albay ralannda bazı bir kısım ngrenciler kinlere başlanılmıştır. Nitekim bu Atakan ile Muhafız Alay KumanEtimesgut'a gelerek Ankara Rad nun faydası da görülmüş ve bütün danı Şükrü llkin girmişlerdir. Atayocu verici merkezini ele gecirmiş ordular ile kuvvetlerden Hüküme kan ile llkin buraya Genel Kurlerdir. Bunun neticesi olır?k da o te ve Genel Kurmaya gelen bağlı mayda şeref sözü verdikten sonra sırada konuşması gereken Başba lık mesajları üzerine ve saat 01 sı burada bir aracı olarak bulunmakkan îsmet înönü ile par*i IHerle ralarında da Muhafız Alayı birlik tadır. Görevleri bir ihtilâflı meserinin beyanatı yayınlanamamış ve lerini takiben bazı Tank Okulu le veya sert bir mesele mevcut ise Ar.kara Radyosu yeritıe Etimessut birliklerinin de Harb Okulundan yumuşatmaktır. Alican saat 23 e kadar Harb verici istasyonu plâk ne«riy?tı yap ayrılmasından sonra saat 3 e doğmaya başlamıştır. Ancak, verici is ru ön müzakerelere başlanmıştır. Okulunda subaylarla beraber kaitasyonun elektrik cer'îyanı merkez Müzakereler Gülhane Hastanesi ile mıştır. Kendisine bir saat k^dar santraldan verildiğinfîen, Harb O Milli Savunma Bakanlığı önündekı mühlet verilmiş, «En geç 22 de kulu öğrencileri. saat 21 sıralarır. asfalt yol üzerinde cereyan etmiş talebimize olan cevabınızı bildirin» da tebliğ okumak *iterti.kleri ânda ve bu yol her iki taraf kuvvetle denmiştir. Talepler cereyanm kesilme^ivle huradan fay rince sarılmıştır. Saat 03 teki bu dalanılmâsı 6hlenmi<;tir. Harb Ö müzakerelerde Harb Okulu subayTaleplçr su esaslar üıerinde kulu öğrencilerinin verici isia^yo ları evvelâ istekleri kabul edilme toplanmaktadır: nu, ele geçirmeleri sırasmda ken diği takdirde yürüyüşe geçecekle«Nakil ve tâyinler eski hale ge dilerine hiç bir muknremft K^ste rini Dildirmişlerdir. Ancak bu sıra tirilecektir. Bu olmadığı takdirde rilmemis ve böylece mües?if olny da ll Radyosu devamlı olarak münhal kalan yerlere gelecekler lar önlenmistir. Bu arada Ankara Cumhurbaşkanı, Başbakan ve par için bu subayların fikirleri alınaiçindeki askerî kıi'vetlere de ti liderlerinin konuşmalarını veri caktır v» Harb Okulunun arzusu Harb Okulu ögrencilerine, bütün yor, Hava Kuvvetleri Komutanı üzerine de Talât Aydemir yerinde hareketlerine ragmen, ate? etme Korgeneraİ Irfan Tansel'in komu kâlacaktır.» mc'eri hildirilmistir. tasındaki filolar Ankara semalaAlican bir sa^t mühletin çok az Saat 19.30 sıralarında Başbakan rında uçuyordu ve hemen her ta olduğunu söyleyince mühlet saat îsmet înönü heraberinde Büknn. râfta Hükümet kuvvetleri vaziye 24 e kadar uzatılmıştır ve saat 23 lar. sivasi parti liderleri oldugu te hâkim bulunuj'orlardı. Bittabi te Alican oradan ayrılmıştır. halde Radyoevine gelmiş ve ha şartlârın hiçbiri kabul edilmedi. Bunâan sonra Harb Okulu ile zırlanan müşterek beyannameyi Saat 4 e doğru Jandarma Okulu Genelkurmay arasındaki irtibat ile Harb Okulu öğrencilerinden telsizl» sağlanmıştır. banda okumuş, bundan sonra da Albayların bir sınıfm Türk Ordusunu birbiri yaptığı talep hüküfnet tarafından parti liderlerinin se?leri tesbit ebu çılgınlıktan reddedilmiştir. dilmiştir. Buradan Hava Kuvvet n» vuruşturacak Bunun üzerine lerine geçen İnönü sabaha kadar vazgeçtiği öğrenildi. Harb Okuiuna saat 3 te harekâta orada kalmış ve ancak harekât Saat 05 teki müzakerelerde ha. geçileceği bildirilmiştir. Ancak bu önlendikten sonra saat 4. sıralabildirinin kimden çıktığı belli ol. rında Hava Kuvvetleri nöbetçi su rekâta girişenlerin temsilcileri ce mamıstır. Zirâ saat :î olduğu halzaî müeyyidelerin tatbik edilmeyibayhgı odasında bir süre uyumuşde hiçbir hareket" ffeçilmemis. 3 tur. Bundan sonra İnönü sabahle şi halinde teslim olacaklarım bil ten sonra 1 saat 10 dakika kadar dirmislerdir. Bunun üzerine Harb yin Genel Kurmay Başkanlığına bir sükun devresi geçirilmiştir. gelmiç, oradan Meclise gitmiş ve Okuluna garantı verilmiş ve saat Saat 4.10 da ufak bir hareket baş?aat 15 te de evine gelerek istira 5.30 da Hükümete cephe alan kuv langıcı müsahede edilmiştir. An. vetler böylece Genel Kurmaya teshate cekilmiştir. lim olmuşlar. harekâtı idave eden cafe bu sırada uçuruHn jetlerin bu Kara Kuvvetleri Kumandanı emeküliğini istedi Ankara, 23 (Telefonla) Başbakan îsmet Indnü ve Genel Kurmay Başkanı Cevdet Sunay ile Kuvvet Kumandanları akşam bir toplantı yapmışlardır. Başbakanhkta saat 18 de başlıyarak geç vakitlere kadar devam eden toplantıya, Milli Savunma Bakanı, Genel Kurmay Başkanı ve îkinci Başkanı, Hava, Deniz Kuvvet Kumandanları katılmış lardır. Toplantıya, Kara Kuvvetleri Kumandanı Muhittin Önür'ün katılmayışı dikkati çekmiştir. Aldığımız malumata göre, Muhittin önür bugün emeküliğini istiyerek istifasını vermiştir. Diğer taraftan harekâta iştirak eden subay ve kumandanlara bir ay mecburi izin verilmiş ve bu izin bugünden itibaren başlamıştır. Toplantıya Milli Savunma Bakanlığı Adlî subâvları da katılmışlardır. Ankara, 23 (CumhuriyetTeleks) Kara Kuv vetleri Kumandanı Orgeneral Muhittin önür bugün saat 16 da Genel Kurmay Başkanlığına istifasını vermiştir. Cumhurbaşkanı Gürsel, gece saat 20 de gittigi Mürted hava alanından sabah 9 da aynlarak 9.45 de Çankaya köşküne dönmüştür. Köşkte bütün mevkilerde subaylar ve görevli siviller işlerine »abah geç saatlere kadar devam etmişler, saat 15 de eski M.B.K. üyelerinden bir grup Çankaya köşküne giderek Gürseli ziyaret etmiş, üztintülerini bildirmişler, son durum hakkında bir saat kadar görüşmiişlerdir. Bakanlar Kurulu bu sabah ygptığı toplantıda asağıdaki tebliği yayınlamıştır: «Kuvvetini aziz milletimizden, vatandaşlafrınnzın bekçiliğine tevdi edilmiş Anayasamızdan Bİan Cumhuriyet Hükümeti daima hakkın vn mesruluğun yılmaz savunucusu serefli ordumuzla ele'e vazife başındadır. Türk erdusunun vazife ve şeref duygusu dün gece. bu ordunun şanlı tarihine lâyik parlak bir imlihan geçürmiş ve Silâhlı Kuvvetlerimiz bir c'1fa d*ha aziz milletimizin minnet ve fükramna hak karanmıştır. Vatandaslarımızın Türk ordusuna ve Cumhuriyet Hükümetine güvenerek huzur ve sükun içinrie işleri ve güçleriyle meşgul olmalarını dileriz.» Gumhurbaşkanı Giirsel Ysni tâyinler yapıldı Ankara, 23 (Telefonlal Dün yapılan harekâta katılan subayların yerine yapılan tâyinler derhal yürürlüğe konmuş ve bunlar göreve başlamışlardır. Dün harekâtın önlenmesi için varılan anlaşma gereğınce görevlerinden uzaklaştırılanlar şimdüik evlerine gönderilmişlerdir. Bunlar hakkında henüz kesin bir muamele yapılmamıştır. Ancak emekliye sevk edilecekleri söylenmektedir. Yeni tâyin edilen kumandanlar şunlardır: Harb Okulu Kumandanlığına Tuğgeneral Semih Sencer, Muhafız Alayı Kumandanlığına Kur. Alb. Cihat Alpan, 229. Alay Kumandanlığına Kur. Alb. Cihat Akyol, yardımcıhğına Kur. Yb. Murat Ersengöz. Merkez Kumandanlığına Kur. Alb. Kemal Tarhan, Millı Savıınmanın bildirisi Ankara 23 (Telefonla) Bu akşam saat 17.30 da Milll Savunma Bakanhğı Basın trtibat Bürosu hâdiselerle ilgili bir bildiri yayınlamıştır. Bildiride tevkif edilen kimsenin bulunmadı|ı, ancak bir kısım tayinlerin yapıldığı bildırilmekte ve şöyle denilmektedir: «1 21 Şubat 1962 günü Harb Okulu subay Baştarafı 1 Inci »ahifede çin yaptı Türk ordusu' Gayrimesru hale gelen bir iktidara karşı, milletin direiıme hakkını kulla narak değil mi? O halde bu haıeket, bazılarının pek cafcaflı olarak yaymağa çalıştıkları gibi yeni bir ihtilâl olamaz. Çünkü, cvvrlâ seçim, en iyi şartlar altında yapılmı|tır, ve meşru bir parlâmento ile meşru bir hükümet kurulmuştur. Bu meşruiyeti ortadan kaldıran hiç bir hâdise de geçmiş değildir. Meclisteki konuşmalar, bnzı partilerdekl kendini bilmez bazı milletvekillerinin tutumu nihayet tenkid edilir, gefekirse, bunlar par tilerinden çıkarılır, hattâ eğer suç ları varsa mahkemeye verilirler ama, bu münferit hâdiseler, hiç bir zaman meşruiyeti ortadan kaldırmaz. Meşruiyet mutlak olunca da ona karşı hareket edilmez. Edilirse, bırakınız ceza kanunlarının hü kümlerini, sadece 27 Mayıs ruhuna ve 27 Mayıg yeminine karşı gelin miş olur. Onun içindir ki dünkü hâdiseleri başından »onuna kadar takip etmiş bir gazeteci olarak ben bunu «müe=sif olay> diye vasıflandınyorum Dünkü hareketlerde bir ihtilâlin havasını değil, türlü tahriklerle, türlü gizli emellerin tahrikleriyle olgunlaşan bir düzensizliğin, tersine çalıstırılmak ve bu yolla âlet edilmek istenen ordunun cüz'î bir kısmındaki direnişi gördüm. Bu tahrikler nelerdir? Şimdiye kadar çok yazıldı, çok çizildi. Ama herhalde bu münasebetle bir kere daha tekrarında fayda var. Tah riklerin bir kısmı ve kanaatitnizce en tehlikelisi aşırı sol ve aşırı sağdan gelmiştir. Moskovadan idare edildiği şüphesiz olan aşırı sol cereyan, Anayasanın bahşettiği hürriyet havası içinde kendisine mükemmel bir çahşma sahası bulmuş, ekonomik bünyesi zayıf ve fakir Türkiye üzerinde son bir yıl içinde gözle görülür. elle tutulur halde işlemeğe başlamıştır. Memleketin istikballni karanlıkta gören aydınların, daha lyi, daha dinamik bir kalkımna afzularım kendi metodlariyle Istismarâ çalışan aşırl sol, 27 Mayısla politikaya itilen orduyu, oradan çıkarmamak İçin elinden gelen gayreti göstermiştir. Seçimlerden »onra A.P. içinde baş kögeye kurulan a»irı iağcıların yürüttükleri aşırı sağ ve ırkçıhk hareketinin tahrikleri, aşırı soldan daha az olmadı. D.P. devrinde muayyen bir seviyeden daha yukarı çıkamıyan, hattâ arada bir tokatlanıp dışan atılan ırkçılar Parlâmento kurulduktan sonra, faaliyet lerini artırdılar ve işin güzeli, poHtika tecrübeleri «adece gazete haberlerine inhisar eden memleketsever aydınları muayyen nok Ankara notları talardaki kuyruklariyle, sosyalist olduklarına dahi inandırabildiler. Bunların yanında bittabi, sadece iktidara gelmek ve hükümet etmek istiyen veya onların yanında çöplenmeği düşünenlerin, idealist kisvesi altında yaptıkları faaliyeti bir lrenara atamayız. İnönü, dün Millet Meclisinde ayakta şiddetle alkışlandı Baştarafı 1 inci sahifede Meclisteki tnüzakereler înönü'nün kısa bir süre milletvekillerine verdiği heyecan dışında sükunet içinde geçmiş ve arka arkaya üniversiteler, Bayındırhk Bakanlığı, Devlet Su İşleri, Kara Yolları, Tioaret Bakanlığı bütçeleri görülmemiş bir süratle kabul olunarak geç kalmış gündem maddeleri telâfi edilmiş ve hattâ daha ileriye vanlarak yarın başlaması gereken Sağlık Bakanlığı bütçesinin de mu ayyen bir kısmı görüşülmüştür. Müzakereler sırasında dört partiden milletvekillerinin imzaladıkları bİT önerge ile orduya bağhlık, sadakat ve şükran hisleri beHrtilmiş ve önerge alkışlar arasında Meclis zabıtlarına geçmiştir. Gündem dışı söz alarak kürsüye gelen Devlet Bakanı Turhan Feyzioğlu, milletvekillerinin tezahüratı arasında hükümet adına $u açıklamayı yapmıştır: «Aziz arkadaşlarım, Dün gece cereyan eden bazı claylardan sonra hükümet adına Yüksek Meclise bu sabah yayınlanan hükümet tebliği jstikametinde kısaca maruzatta bulunmayı vazife sayıyoruz. Hükümet, son 24 saatte Sayın Inönü'nün başkanhğında devamlı toplantı halinde ve vazife başında bulunmuştur. 27 Mayısta demokratik rejimi ve Anayasa nizamını savunmak için harekete geçmiş olan Türk Silâhlı Kuvvetleri dün geceki olaylar sırasında da ordumuzun, şanlı tarihine lâyık örnek bir vazife şuuru içinde muhataralı davranışları zararsız hale getirmeğe çahşmıçlar ve Tanrıya şükürler olsun ki rnuvaffak olmuşlardır. (Bravo sesleri ve alkışlar.) Bütün yurt sathında Silâhlı Kuvvetlerimiz, vatan sevgisi ve meşru nizama bağhlık yönünden parlak bir imtihan geçir/ni?ler ve milletimizin engin şükranlanna bir defa daha hak kazanmışlardır.» Devlet Bakanı, milletvekillerinin liddetli alkışlarının dinmesini bek ledikten sonra konuşmasına şöyle devam etmiştir: < Şunu da belirmeyi borç sayıyoruz: Dün bütün siyasî partilerimizin mesul idarecileri hükümetle yanyana vazife başında bulun mışlardır.» Milletvekillerinin sürekîi alkış ları ile karşılanan bu sözlerden sonra Turhan Feyzioğlu, hükümet adına yaptıfı açıklamayı şu söz lerle tamamlamıştır: « Büyük Meclise arzetmek iü ' teriz ki, milletten ve Anayasadan kuvvet alan hükümetimiz, bu nıilletin ayrılmaz parçası ve Anayasa ; nın yılmaz koruyucusu Türk or dusu ile elele her zamankinden daha kuvvetli olarak vazife başındadır.» Partilerde, basında, gençlik üzerinde, hattâ ordu içinde yapılan bu tahrikler bilhassa Türk Ordusunun ananevi hiyerarşi sistemini bozuyor, bir yandan da Türk milletinin bir kısmiyle onun göz bebeği ordusunu karşı karşıya getirmeğe çahşıyordu. Son haftalar içinde tahrikler büsbütün artırıldı ve neticede ordu içindeki huzursuzluk da o nispette çoğaldı. Hiyerarşik sistemi büsbütün bozmak istiyenler, memlekette vasatın müsait olmadığını bilmiyor değillerdi ve yine Türk Ordusunun yüzde 99 unun Cumhuriyetin koruyucusu olarak beklediğini bilmiyor değillerdi. Ama, onlar istiyorlardı ki, bir hâdise çıksın, Ordu ikiye ayrılsın, sokaklarda vuruşma başlasm. Çünkü o zaman gayelerine erişeceklerdi. Son tâyinler onlar için fırsat oldu. Bir kısım hakikaten vatar.sever ve idealist fakat realiteleri kavrayamıyan aydın subayları harekete geçirmekte muvaffak oldular. Fakat hemen söyliyelim ki, bu muvaffakiyetleri istenilen neticeyi vermedi. Zira o subaylar Türk subayları idiler. Belki kafa tutabilirler, istediklerini, ananeye aykırı olarak zorla elde etmeğe çalışırlardı ama, bu suursuzluk Türkü Türke vurdurma hududunda dururdu. Nitekim, dün hâdiseler o noktada durmuş, genç Harbiyeli, her şeyden habersiz millî savunmaya karşı mevzilenmiş Mehmetçik bu bir gecelik maceranın verdiği yorgunluğu çıkarmak için koşa koşa mektebine kışlasına dönmüştür. Kanaatimizce son olayın müessifliğine, çirkinliğine rağmen faydalarından biri Türk subayımn «her şeyin üstünde memleket» parolatına iman etmiş olduğunu bir kere daha gözönüne ve tahrikçilerin gözü önüne sermiş bulunmasıdır. îkinci faydasına gelince, bu hâdise her halde Türkiyehin elbirliği ile yerine oturtulmasında înönü kadar herkesin gayret göstermesine vetile verecektir. Eovet OÜRESİN harektta mftni olduğu ifade edil mir'in yerina Tuğgeneral Semih mektedir. Bu saatten sonra Harb Sencer tâyin edilerek, görevine baş Okulu talebeleri ve diğer okulla lamış bulunuyordu. Okulun önünde veya İçinde dorın mensuplarıyle birlikte kıtalar birliklerine dönmeğe başlamışlar. taşan subaylardan bir kısmı da dır. Hükümetin son vçrdiği cevap ağlıyordu. Hav» Knvvetleri Knmandsn«Hiç bir talebiniz kabul edilemez. Iıgında dnrnm Yalnız teslim olurnnız Divanı Başta Başbakan Îsmet İnönü olHarbe verilmiyeceksiniz» şeklinde mak üzere kabine üyelerinin b ü olmuştur. yük bir kısmı ve parti liderleri, ge Saat 4 ii takip eden dakikalar ceyi Hava Kuvvetlerinde geçirdi içinde Dündar Seyhan ile Emin ler. Kumandanlıktan ilk olarak Aysan Genelkurmaya gelerek tes C. K. M. P. Genel Başkanı Osman lim olmuşlardır. Daha sonra Talât Bölükbaşı ayrıldı. Bölükbaşıdan 20 Aydemir evine gitmiştir. Selçuk dakika sonra saat 6.40 ta Başbaka Atakan ile Şükrü îlkin ise esasen nın makam arabası ile Devlet BaGenelkurmaydan 3İdıkları vazife kanı Feyzioğlu ve CHP. Genel Sek ve verrlikleri şeref sözü üzerine reteri Aksal aynldıkları zaman ba islerini tamamladıklarından yerle. «ın mensuplarına sadece «Geçmiş olsun» demekle yetindüer. rine avdet etmişlerdir. Dün gecenin bütün safahatı bun Basın Yayın ve Turizm Bakadan ibarettir. nı Evliyaoğlu ise, basın mensuplarına şu İ2ahatı verdi: «Ünce hepiSabah saat 8 mize geçmiş olsun. Türk Silâhh Bir saat önce iki taraf arasında Kuvvetleri. her şeye hâkim olmusmuzakereîerin yapıldığı ve Ja.ndar tur. Harekâta iştirak eden subayma Genel Komutanlığı önünden lara hiç bir ceza verilmemesi şarBahcelievlere giden yol üzerinde tı kabul edilmiştir. Sadece, görevki GMC lerden müteşekkil barikat lernde değişiklik yapılacaktır. Bu lar kaldırılmaya ve tanklar ka şartı iki kere teklif ettik. Birincirargâhlanna dönmeye başladılar. sinde kabul etmediler ve saat 3 te Bift saat önce ayaklananlara kar de yürüveceklerini söylediler Ikin şı olan kuvvetlere verilen şu emir ci teklifımizi kabul ettiler. Türk Silâhlı Kuvvetlerine şükran borçgeri alındı: luyuz.» «Şartlar vur »mri, önce uzaklaştı Bu sırada Başbakan İnönü, kenrıcı ateş, bilâhare yaralayıcı bir ateş açılması, mecbu»r olmadıkça disine ayrılan özel bir odada bulunmaktaydı. öldürücü bir ateş açılmaması.» Bir müşahidin anlattığına göre, Gün iyice ıjımif ve trafik açılmaya başlamıştı. Fakat hâdisenin Hava Kuvvetleri Komutanhğında cereyan ettiği ve kuvvetlerin ik durumu yakından takip .eden tnömal yaptığı yerlerin civarındaki nü'ye arada bir Harb Okulundan evlerde ışıklar ve pencerelende gelen mesajlar bildiriliyor ve bun meraklı heyecanlı başlar sabaha larda muayyen şartlar ileri gürülüyordu. Bunların arasında tâyinkadar eksik değildl. lerin durdurulması. A.P. den 200 Harb Okulanda dnrom civannda milletvekili ve senstöSaat 5 de müzakereler bittiği za rün Meclisten çıkarılması temenman Türk Silâhlı KuvvetleHnin nisi vardı. İnönü bütün bu meseteklifini kabul ederek harekâtı lelerin bir hükümet icraatmâ teidare edenler teslim oldular. Harb cavüz olduğu noktasında duruyor Okuluna ve onlara bağlı kuvvet i ve sinirleniyordu. Elini rnasaya vu lere Türk Silâhlı Kuvvetlerince rarak «Daha ne istiyor?» diye ba«Kendilefrine hiç bir ceza verilmi ğınyordu. İnönü, kimsenin bUrnu vecegi ve teslim olmaları» teklif kanamadan herkesin kışlasına deredilmiş ve karşılıgında şu cevap hal dönmesini, yanındaki kumanalınmıştı: danlara emrediyor ve nihayet hu• Saat 3 de yürüyüşe geçiyoruz» dudunu aşmış bir alârm gibi teBunun üzerine barikatlar kurul lâkki ediletek bu meselenin ilzam muş ve savunmaya hazırlanılmış edilmemesini, gürültüsüi kapatıltı. Nihayet saat 5 müzakerelerin masını arzu ettiğini bildiriyor ve de bilr anlaşma olmuş ve yapılan verdiği kesin direktiflerle bu teteklif ayaklanmayı idare edenler min ediliyordu. tarafından kabul edilmişti. Buriun üzerine tanklar geriye çekilmiş, Harb Okuluna giden yol açılmışHarb Okulu Kumandfttır. Olaya, Okulun subay namzetmnın beyanatı leri katılmış. 1 ve 2 ncl sıfııf öğren rileri ise okulda hazır beklemiş. Baıtarafı 1 inel Mhlfede lerdir. kurbanı olnradık» derni) ve «Baskt Okul Kumandanı Kurmay Albay herhangi birşey söyliyemetn» deTalât Aydemir, harekâtın başında mekle yetinmlştir. görevinden uzaklaştırılmış bulunu Namık Kemal mahallesindeki yordu. Müzakerelerde anlasmaya evine D u sabah saat 830 da askert varılınca Genel Kurmaya teslim bir araba ile g»tirilen Kurtnay Alolrnuştur Sabah kendisifıi muaye bay Talât Aydemir ayrıca şu hu. ne eden doktorlar teskln edici ilâç susu da muhabirimize söylemiştir: lar vcrmişler ve saat 8.30 da Nâ« Benim, sinir buhranı geçirınık Kemal Mahallesindeki evine diğim ve aklî muvazenemde bc^ bir Station Vagon ile götürülmüş zulma olduğu bugünkü bir Anka. tür. Diğer subaylar da evlefrine ra gazet??inde yazılmıştır. Gördügötürülmüşler ve nezaret altında ğünüz gibi sapasağiamım. Uyknistirahate terfe edilmişlerdir. suz olduğumdan sabah doktorlar Harb Oknlu bosaltılıyor teskin edici bir iğne yaptılar. Durum sadecç bundan ibarettir.» Harb Okulu öğrencileri, bir haf1939 yıhnda Harb Okulundan ta sonra, 25 günlük bir tatile gireceklerdi. Anlasmaya varılıhca, öğ mezun olan Aydemir, Kore Savac. rencilere bir hafta evvel izin ve ! larına katılmış olup, evli iki çorildi ve öğrencilerin ellerinde çan ' cuk sahibidir. Oğlu, Hava Harb taları ve bavulları olduğu halde Okulunda, kızı orta okulda öğrehtank, paletlerinifı tahrib ettiği yol cidir. Dündar Seyhan kimdir? dan şehre saat 8 dan itibaren in Ankara, 23 (Telefonla) Düft meye başladıkları görülüyordu.Bu esnada, okulun üzerinden uçan u geceki harekâtta birinci derecede çaklar ise, dostluk nişaneii olarak rol oynıyan ve emir rerme duruokula çiçekler atıyorlardı. Kendi munda bulunan Kur. Albay Dünleriyle konuştuğumuz Harb Oku dar Seyhan, Üsküdarlıdır. 1938 yılu öğrencileri ve bazı subayları, lı Harb Okulu mezunu olup, 2? bütün sorularımıza «Bilmiyorüz» Mayıs Ihtilâlinden önce bu yoldaki kendisi veya «Haberimiz yok» şeklin'le ce gayretleri sezildiğinden vap verdiler. Yalnız bir öğrerıci,: Washington Kara Ataşeliğine YartSabah okuldan ayrılmadan önce, bay olarak tâyin edilmiş, fakat ohepimiz, serefimiz üzerine and iç rada da ihtilâlin idaresinde mütik. Bir şey söyliyemem» diyebil him rol oynamış, hattâ oğlunun adı ihtilâlin başiama parolası olcii. . muştur. Bu arada Kurmay Albay Ayde Hâdisenin sebebi nedir ve nasıl hazırlandı ? Bastarsfı 1 inci sahifede içinde büyük kaynaşmalar oluyor, 27 Mayısa karsı konuşmalar hâd safhâya gelmiş bulunuyordu.. Genel Kurmayda devam eden toplantılar sonunda Ankaraya gelen birlik komutanları ve temsilcilerinin büyük kısmı, hükümetin ve partilerin alacakları tedbirlerle mevcut huzursuzluğun giderileceği hususunda fikir mutabakatına varmışlar, ancak bu bilhassa Ankaradaki birliklerin daha ziyade askerî eğitim birliklerinin başında bulunan bazı komutan ve subayların aynı fikre taraftar olmadıkları görülmüştür. Bunun üzerine mevcut kanunların verdiği y'etkilere dayanılarak. Türk ordusunun ananevi, disipün ve emir kuman* da temelinin yıkılmamasını temin iein orduda bazı nakil ve tayinlerin yapılması zarurî görülmüş. hazırlanan liste, hükümetten de geçerek, ilgililere tebliğ edilmiştir. Fakat bu liste hazırlanırken de Ankarada bir takım hâdiselerin olduğu gözden kaçmamıştır. Geçen cumartesi akşamı Sıhhiye, Halk sokaktaki bir evde Türkeşçi bir grupun toplanıp bir sağcı ihtilâle teşebbüs edeceğihe dair ihbarlar olmuş ve Merkez Komutanlığı ile polis, evi sarmışlar, ancak sabaha kadar beklendiği halde hiç bir netice alınamamıştır. Bu hâdiseden sonra, Harb Okulunda, Tank Okulunda kay naşmalar artmış ve pazartesi akşamı hâdiselerifı her an patlak vermesi beklenmiştir. Anlaşıldığına göre pazartesi akşamı bir taraftan Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay ve diğer komutanların telkinleri. diğer taraftan Harb Okulu Komutanı Talât Aydemir'in tahriklere kapılmaması neticesi muhtemel bir teşebüs önlenmistir. ALTIN FİYATLARI J3/2/1962 Cumhuriyet Reşat Hamit Gulden tnffiliz 24 a y a r 22 a y a r külçe külçe 1065010675 1400014100 1083010900 1083010900 1230012600 15921595 14551460 Yenilik: Boeing 720 B tipi jet uçağı ile Frankfurt HANSA Alman Hava Yolları 4 Mart'tan itibaren Lufthansa'nın en süratli Jet uçaklarr mükemmel birinci mevkl Senator ve ekonomi mevki servisleri ile Batı Afrika'ya en iyi irtibatı temin edeceklerdir. 15 Mayıs'tan* itibaren Lufthansa Boeing 720 B ile dogu ve güney Afrika'ya Jet servisini açacaktır.LütfenlATASeyahatAcentanızaveyaLufthansabürosunabaşvurunuz.Lütfen unutmayınız: Hava yoluyla gidecek eşyalarınız için Lufthansa. 'Hükümetçe alınacak resrri izne kader muvakkaten kabul e<jilmi|tir. r* Lagos