Katalog

Milleta efendilik yoktur, hâdimlik vardır. Bu miliete hizmet eden onun efendisi olur. X. ATATÜRK umhuri KURUCUSU: YUNUS NADİ Benim nâçiz vücudüm bjr gün eibet toprak oîacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti flelebed payi daı. oîacaktır. <K. ATATÜRK i Olümünün 24. yıldönümünde t \ Üç Karşılaşma O'nu Heyec 39. yı) sayı 13.747 Telgraf v» mektup «dresi: Cumhuriyet İstanbul Posta Kutusu: Istanbul No. 246 Teleionlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Cumartesi 10 Kasım 1962 İ ^llllllltllllllllllllUnllllililllflllllllllllllllltllMlllllllillllllllllllllllllllllu nıyoru • Cumhurıyet» haber' alma kadrosu. Büyük Kurlarıcımızm 24. ölüm yıidönümü münasebetiyle bir anket tertipledı ve son günlerin tartışma konularından biri olan «Atatürk Devrimleri» üzerine eşildi. Ar' kadaşlarıır.ızın 500 v'andaşa sordukları 4 sual şunlar oldu: 1 Atatürkün rievrimlerine yenilerini katabildik nıi? 2 «Atatürk Devrimleri» konulu anketimiz | tırııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııftııııııııııııı tatürk'e yaklaşamamıs, o kilcrin gösterdiği değişik tepkiler nnnla yfiz yüze çeşitli ko beni oyalar, çok kez heyecanlandı/ ~ \ \ nular üzerinde görüşeme rırdı. Bu tubaf adamlann ne de•*• • ' miş, onu doya doya din mek istediklerini iyice kavrayamaliyememi; olmanın üzüntüsünü ö sam da, yurdu kurtarmaya çalışlümünden sonra çok duymuşum tıklarını bilir ve çocnk saflığı ile dur. BB fırsatı kaçırmayanlarımı bu işi başaracaklarına yüzde yüz 7111 anlattıklarını her defasında inanırdım. Meclis kalabalığı karâdeta kıskanarak dinlediğimi sak şısında Mnstafa Kemal Paşanın lamıyacağım. Fakat onunla ar kişiliği, şüphe götürmez bir üstünkadaşlık etmek talihine ulasanla lükle göze çarpardı. O kürsüye rın, hattâ onu bayatta şöyle bir çıktı mı, gürültüler bir anda keuzaktan görebilenlerin günden gü silir, sozleti dikkatle ve içten geJ ne aramızdan eksildiği bir sırada len bir saygı ile dinlenirdi. Mnssimdi ben kendimi yine de rnut tafa Kemal bseırraaz, battâ yüklu saymalıyım, diye düşünüyorum. sek sesle de konusmazdı. Fakat Ycni kuşaklar Atatürk'ün mad halinden, tavrından, sözlerinden, di varlığını hiç bilmezler. O öldü büyük dâvaların anabtannı taşığü gün doçaıılar bugün öğrenim yan bir adamın tılsımlı, iç ferahlerini tamamlamış, askerlik göj latıcı ve sürükleyici bayası orrevlerini yapmış, hayata atılmıs talığa yayılırdı. Arada bir Muslardır. Ben ise, her biri çok kısa tafa Kemal'e de itiraz edildiği osürmüş olsa da, hayatta Atatürk' lurdu. O, tenkidcileri sinirlenmele üç kere karsı karşıya geldiği den sonnna kadar dinler, aynı vemi, beni bedef tutan sözlerini dof karlı ses ile cevaplannı verirdi. Hiç nnutmam, o yıhn ılık bir ruca kendi ağzından dnyduğnrau, bakışlanmn bana çevrildigini göz sonbahar akşamı, Meclis dağıldıklerimle gördüğümü gofsümü gere tan sonra tbrahim Süreyya Bey gere söyliyebilirim. Hernangi ta beni gazetecilerin locasından alarihsel bir önemi bnlunmıyan, hiç rak aşağıya indirdi. Oknl sıralabir siyasal olaya ışık serpraiyen rından birine iliştim. Bir komisbu karçılaşmaları, genç okurlan yon toplantısında geciken babamı mı ilgilendirir nmudu ile ve sırf bekliyorduk. O zamanlar bana pek büyük görünen toplantı salonunonlar için anlatıyoram. da ikiraizden başka kimsecikler 1920 yıhnda Ankarada idik. Be kalmatnıştı. Yüksek pencerelerden nim yaşım on iki. Keçiörende bir içeriye süzülen güneşin sonışınları bağ evinde otunıyordnk. Kocaeli ortalıktaki göriinmez tozları altın Milletvekili Ibrahim Süreyya (YiNADİR NADİ ğit) Beyle babamın ortaklaşa knl Arkası Sa. 3. Sü. 5 te landıkları tek atlı bir arabaları vardı. Her gün Meclise inerler, kimi zaman beni de götfirürlerdi. Meclisteki konu$maları gazeteciIfr locasından izler, pek bir şey anlamamakla beraber hiç sıkılmazdım. Poturlu, kalpaklı ve sarıklı koca koca adatnların okul sıralarında yaramaz birer öğrenci gibî yer slmalan, kürsüye çıkanların çeşitli jüz ve el hareketleri, «CTI tonları. banlar» karşı aşağıda 1500 vatandastan 412 si | f Devritnlerden taviz] I verildigi kanaatinde I «Tavizlerin sorumlusu kim?» sualinin tasnif neticeleri: Politikacı yüzde 42.6, aydın yüzde 10.8, hepimiz yüzde 8.3, gerici yüzde 6.6, basın vüzde 1.6 tatürk ( devrimlerinden verilmiş midir? Ö l ü m ü n d e n b u y a n a A taviz 3 A t a t ü r k d e v r i m l e r i knn u s u n d a b u g ü n de taviz verilmekte midir? 4 A t a t ü r k d e v r i m l e r i n i n tavizcileri ve sorumlusu kimdir? Anketimizin çok dikkate değer tasnif neticelerini beşinci sahifemizde bulacaksınız. rıiııııııııııııımıııııııııııımııııııııııııııııııııııııııııııııımıııııııııiMiııııı Atanın 24. ölüm yıldönümünde Meclis heyetinin miliete müjdesi Ortaya attığımız iki mesele Mecliste müzakere edildi Hıristiyaniık propagandası yapan Amerikalının Ankara Biiroımızda siıylediU .erinin ihbar telâkki edilmesi, kanunlaranıza ve inkılâp'anmıza riayet etmiyen ve kapılarına Arap havfleri ile isinı plâkaları koyduranların yurdumuzdan çıkıp gitm"leri istendi Ankara 9, (Telefonla) Mıliet Meciisinin bugün öğleden sonrai ki oturumunda gündem dı.«ı söz alan Mustafa Kepır (CK.MP) Isrr.ail Yılmaz (AP) ve Süreyya Koç (CHP) gazetemizde ç:l;an ha berlefre teraasla. Amerikahların kapılarına astıklan isim plâkalarmda Arap harflerini kulla'.ımala , rını çiddetle tenkid etmiçler ve bunların bu hareketleriyle Tür'k dostluğunu rencide ettiğini ıleri sürmüşlerdir. Mustafa Kepir, bazı din istism?r cılarınm Kutsal Sözlçr Broşüru adıyla bir broşörü sattıklarını, ga zetemizde bugün yayınlanan bür Arkası Sa. 7, Sü. » tr Yüz milletvekili tarafından imzalanan ve Meclis Başkanlığına verilen bir kanun teklifiyle Köy Kalkınma Enstitülerinin ve Halkevlerinin açılması isteniyor Ankara* 9 (Telefonla) Atatürk'ün 24 üncü ölüm yıldönümünde halkevleri ve köy kalkınma enstitülerinin kurulması hakkın da iki kanun teklifi 10ü kadar T. B.M.M.' üyesi tarafından Millet Meclisi Başkanlığına venlmıştır. Birinci teklife göre, Millî Bğitım Bakanlığma bağh bir •Halkeğiti mi Genel Müdürlüğü» kurulmak^a ve bu genel müdürlüğün her il ve ilçede birer Halkevi ve her köyde birer halk odasım açması derpiş edilmektedir. 5830 sayılı kanunla tasfiye edilen ve 6195 sayılı ka nunla malları hazineye devredilen Halkevleri, bu kanun teklifinde birer resmî kurul durumuna getirilmektedir. Ikinci kanun teklifine göre ise, Arkası Sa. 7, Sü. 3 te Amerikalılar eski harfli plâkaları kapılarından dün sökmeye başladılar örnek din adamı, Sivas Müftüsü Tnran Dunran Atatürkümüz dine değil fıurafeciliğe karşı idi Yazan: Sivas Müftüsü Turan Dursun Atatürk dinin değil, hurafeciliğin karşısmda "idi. Onun yer vermek istemediâi inançlar, aslında yersiz olan ^ıançlardı. O yersiz inançlar ki hiç bir yeniliği, iyiliği ve Eüzelliği kabul etmiyor, millet ve memleketin ilerlemesine ve kalkınmasma imkân vermiyordu. Atatürk'ün dine, hele islâm dinine muarız olmadığını sSylüyoruz, çünkü Atatürk, her vesile ile islâm dinini takdir ettiğini, akla, mantığa uygunluğundan ötürü son di n olduğunu ifade etmekteydi. Meselâ: «Bizim dinimiz. en mâkül ve en tabiî bir dindir. Ve ancak bundan dolayı son din olmuştur. Bir dinin tabiî olması için akla, fenne, mantığa tatabut etmesi lâzımdır. Bizim dinimiz bunlara tamamen mutabıktır. Ocak 1923» sözleri bu iddiamm desteklemeye yetcr sanırım. Sonra Atatürkün peygamberimiz hakkındaki şu açık lamaları da onun dinî inanç'a sahıp olduğuhu ispat etmektedir: cBeşeriyetin derecei idrak, tenevvür v e tekâmülü her kulun doğru dan doğruya jilhamatı ilâhiye iîe temas kabiliyetine vâsıl olduğunu kabul buyurmuştur. Ve bu sebep ledir ki cenabı peygamber hatemül enbiya (Son peygamber) olmuş ve kitabı. kitabı ekmel (en miikemrael kitap)dır.Kasım 1922» Evet dinimizi pej'gamberimizi ve Kur'anımızı takdir eden ve kutsal mefhumlardan övgü ile söz eden bir insanın dinsiz olmasına ımkân olmadığı söz götürmez bir gerçektit. Burada şunu da belirtelım ki Atatürk dini inançlan yanında gprçekliği her zaman ön plâna ahrdı. Hurafelere yer ve değer vermeyişı de bundandı. O dinin yersiz telâkkilerden, din adamının ise bu telâkkilere körü körünc sap lanıp kalmaktan ve halkı karanhğa sürüklemekten uzak olmasım Istemekte idi. Fakat hemen itıraf edelim ki dinimiz bu tsmiz vasfı taşıyorsa da din adamlarımız ger ' çek din adamlan müstesna bu ar ; zu edilen 'dereceye henüz gelmiş j değildir. Baı;caklaşan HtatütU Yine bizi düşünür uzaklarda Atatürk. Yıllarca önce aramızdan gitti gid^l; Hâlâ okşıy3n saçlarımızı O'nun eli Ve hâlâ bir dnadır dudaklarda Atatürk, Doğar 'güneşten Snce şafaklarda Atatürk. Onu batırlatıyor ne varsa güzel olan; Resimde, heykelde O! Müzikte, şiirde O! Yaşıyor her yerde, her zaman, her devirde O'. Alev bakıslariyle aydmlanıyor vatan, Bak! Doğuyor gozleri ışıl ışıl ufuktan. Kanat kanat çermiş üstümüze gölgesini, Taşıyor biraz daha ölüm günü her sene. Ne rautlu ne mutlu diyerek Türküm diyene. Bizi bekliyor, katrnış gündüze gecesini, Söylfiyor yurdu sevmenin 'Atatürkçesini, Yinc elleri yanan alınlarınuzda, seriıı. Sevgisi bcreket veriyor toprağimıza. Sanlıp her On Kasım günü bayrağırnıza; Sanki bir dua süylercesine, derin derin Sırnnı söylüyor bize gclecek günlerin. Hâtırası yıllar geçtikçe berraklaşıyor, Gitgide büyüyor gözlerimizde dehâsı. Biz kimsesiz kalırken her On Kasım sonrası O bizden uzakta yine bizimle yaşıyor, Atatürk her gün biraz daha bayraklaşıyor. Kapkara bir mevsimdir bu güz değil, Hiç kimse bizim kadar öksüz değil. öldüğün bir dünyada bundan sonra Kim yaşarsa Atam ölünısüz değil. Ümit Yaşar OĞUZCAN Ankara 9 (Cumhuriyet . Teleks; Şehrimizde görevli bulunan Amerikalıların kapılarına taktıklan isim plâkalarmdaki e.'ki yazılar meselesi ilgi uyandırmıştır. Bugün de gazetemizde bu konuda çıkan haber üzerine bazı Amerikahlar bu eski yazıları bandla kapatmıs yahut piâkayı söktürüp eski yazılı kısmır.ı kestirmişlerdir. Arkası Sa. 7, Sü. 6 da Suriyeliler Hatayı yine hudutlarının içinde gösteriyorlar Ankara, 9 (CumhuriyetTcleks) İçel milletvekili Cavit Okyavuz (A.P.) bugün Mecliote yaTti£i bir basın toplantısında Sürıye, Şarr. Turızm Dairesi tarafıııdai' baçtırılan ve İskenderunu kerjdi hudut iarmda gösteren haritayı bahis ko nusu ederek hüküm^tinıı/in der hal harekete geçerek ge;ekli i=lemin yapılmasını istediğini belirt miş, özetle ?unları söy;emiştir: 1 Bu haritada aziz vatanımızın hiç bir şekilde ayrılmaz parça;ı Iskenderun ve civarı Suriye hu Arkası Sa. 7, Sü. 8 de Yurd dışı edilen Gonzalez Türkiye Millî Gençlik Teşkilâtının bugün için düzen lediği anma töreninde Türkiyede ilk defa olarak bir din adamı söz alacak ve Atatürk ıçin konuşacaktır. Bu din adamı, Sivas Kon gresi yıldönümü münasebe tiyle 4 eylülde Atatürk'ün Anıtma çelenk koyan, Cumhuriyetin 39 uncu yıldönümü münasebetiyle yapılan törende 200 imam kursiyerinin önünde resmigeçide katılan, din adamlan için sosyal konularda aydınlatıcı kurs ve konferanslar tertipliven. Sivas Müftüsü Turan Dursun dur. Turan Dursun, T. M. G. T. nın düzenlediği Atatürk'ü anma törenine dâvet edihniş, alelâcele yola çıkmış, 903 kllometrelik yolu katederek tstanbula gelmiştir. Mükemmel fransızca da bilen h u aydın din adamı, seh> nmize vanr varmaz, ga?etemizin Atatürk'e dair bir va, z\ yazma teklifi ile karşı!aşmış. derhal kâğıda. kaîeme fanlıp gördüğünüz mektubu yazmıştır. , Sivas Müftüsü Turan Dursun kimdir ? Şilette yakalanan şüpheli yabancı bir şahısyurt dışı edildi , Fransa, Rusya, Alni^nya. İtalya, Mısır ve Suriye'den yurt dışı edilen esrarengiz bir şahıs nihayet bundan 3 ay kadar evvel Derince'den Türkiye'ye girmeye rnuvaffak olmuçtur. Evvelki gece Şı Arkası Sa. 7, Sü. 4'tr Gençler Ata'nm 1 ıı 111 ön jinde sahalta kadar nöbet tuttular Atatürk'ün 24 üncü ölüm yıldörümü münasebetiyle şehrimızd? düzenlenen ânma törenleri, dt'n geceden başlamış ve geçen yıl olduğu gibi bu yıl da gençler, Ca ğaloğlundan Taksime kadar «ıne Arkası Sa. 7, Sü. 7 de BELÇİKALI BAKAN Hükümetimizin davctlisi olarak memlcketımizde bulunan Belçika Dış Ticaret ve Teknik Yardım Bakanı M. Moris Brasseiur dün Başbakan îsmet tnönü tarafından kabul edilI mışîir. Resimde, Belçikah Bakan, İnönü ile birlikte görülüyor. Törenİer saat 9.05'de başlıyacak Yazısı 7 ncı sahifcdc' , Gençler dün gece Taksim Meydamna dogru yaptıkları «mejaleli matem yürüyüşü» sırasında