Katalog

tKİ Denc ere Huyu kurusun Bu fıkrayı yazmak için kSğıdt makineye geçirirken Cemal efendi kapıyı açtı. Cemal efendi blr kahve . dtye «eslendlra, Basustüne. Geçenlcrde bir gtin bllrnenı neden : Ceraal efendi, demistim, acaba rlca etsem blr kabve getirlr miginlz? Alındı mı. yoksa memnnn mn oldn, bilmem. Ama şöyle blr durdu : îlhan bey, dedi, sız daba lyi bilırsiniz, hani Fransad» bir Sen nehri vardır. Evet, vardır. ttte beyirn, o Sen nebri deniz olmaz, kahveciye de bendeniz detnek olmaz. Cemal efendıden niçin söz açıyornra? Çunkü kendisi tftedı. Bunun uzerıne : lyl »raa, dedim, fıkray» konfl olmık içltı blr hâdise çıkarmak lâzım. Ohoooo beyim, o zaman iş nzar. Hâdise çıkarmak içln de Meclıse çırmek lâzım. Iste hovle hazırce\aptır bizim Cemal efendi Ve bir yazı konn«u olmak için de hâdise çıkarması gerekmez. Çünkii Cemal elendmın bızzat kendisi bir bâdısedir. Hem ojle bir hâdisedir kl, berkes aabahtan aksama kadar Ceraal efendlyle mesguldür : Cemal efendi hani çay? Cemal efendi kahve iatemistlk... Cemal efendi su nerede kaldı?.. Ama Cemal efendi sakin, vurdum dnymaz, k8s dinlemlş. Top atsanız Cemal efendi verinden kıpırdarnaz. Cemal efendi, ton zamanlann pek moda ilyasi deyimlyle, «duruma hâkım». Çunkü Cemal efendinın bizim gazetede büvük kıdemi vardır. Gazetcde çalıganların çofo geldikleri gün ono karşılarında bnlmuslardır. Babcedeki çlnko damlı küçük kulübe Cemal efendinln glirıinmcz saltanatının sarayıdır. Orada bilmem kaç yıldan berl kahve kaynatraıs, çay demlemis. Kıdemi, Itlbarı, otoriteıi, şöhreti bep buradan geliyor. Ama ne yazık kl yalnız kıdem, şöbret ve otorite para etnıi yor. Çünkii Cemal efendi, başkasının defil, kendi pa»a gönlünün bizmetindedir. Çay UteraJniı kabve felirlr, kahve iıtertinlz çay getlrir, az sekerll igterıinl* çok lekerll, çok sekerli Istersinlz »ade, »ade Uterılnlz orta ıckerli getirir. Blr türlü nerede, nasıl, ne yapaca|ım bllmeı Cemsl efendi. Ama kılı da kıpırdamaz. Çünktt kıdemi var, söbretl var, hizmetl var, itlban var. Tanl «daruma hlklm». Tipkı Ismet Pa»a gibl .. Biı ontaı rapamayıı. Ama onnnla da yaparaayız. Ne demlı şalr : Senlnle de, ıcnaiı de Imkftnsıı yasamak Ve »ynen böyle Dedik ya, Cemal efendi, Ismet Pa»« ekolflnden blr adam. Üıtellk nüktedan adara. Anlatırlar: Gazeteroiıln eıkl yazarlarından rahmetll Omer Rııa lle Vasfi Rıza ve Neeml Rıza blr odada otnruyorlarmı». Cemal efendi kahve getlrmli ve (Syle blr bakınmıs etrafma : Oooooo deraff, barada bir Allabın rızaıı eksik. Allahın rızaıı eksik ml bliemeyiz. Ama Allahın eezası tamdır. O da blılm Cemal efendidlr. Kendi«lnden likfiyetçi olanlara o pek •evlmll ve iakln faaliyle bakıp : Sizi benden ben blle kurtaramam der. Haklı . Kıdemi var, »öhretl var, otoritesl var, hlzraeti var, Itiban var, vaş< var, bagı var, mazisi var Her geyi var. Ah, biraz da âoÇrn dürüst i? förebilse Bakın ben fıkrayı bitlrdim, o hâlâ kabveyl getirmedl. Zaten hep iş isten geçtikten tonra harekete geçer bizim Cemal efendi Hnvn kuru«nn. CUMHURIYET ııııŞıımııııııımııııııııııııı ıııımıımııımıııııııııı ifiıııııifliı I I I I I I I I i ııı ı ııjıııııııııı 7 Ekim 1962 ııııım ı ı=ıııı I3Û2I36S CENTRAL GULF STEAMSHİP CORP. Amerikan bandır3İı S/S GREEN POİNT C. MILOVİCH ÎZMÎR Tel : 34451 tSKENDERUN Tel : 1888 (Cumhunjet 13691) 1110962 İZMİRDEN 1210962 İSTANBULDAN NEV? TOK NEW ORLEANS ve Nitün diger Amerika Dofu ve Gnlf limanlan İçin ticari emtia kabol eder. Acentesl: ÎSTANBUL Tel : 443428 KAN GRUBU TAYİN EDİLİR Tesvikiye Lâboratuarı Adreı: Nısantaşı Teşvıkıye caddesi 133/1. Tel: 48 17 20 Cumhuriyet 13696 Çok partılı Sıyasal Demokrasının atlattığı 23/Ekım ve 22/Şubat vartalanndan sonra, «zınde kuvvetler. Beladıye, fıamamlard» tatbık e ın asırı operasyonlaımdan, genel dılen bır ıptıdaî usulü kaldırarak. menfaat ve ulke gehsrnesı açısıhşehrın medenîleşmesı yolunda bır dan değıl de, kenaı Sıyasal emeladım daha atmava karar vermı» ierı \uzunden gocunan bazı Siyatır. Bır çok şıkâvetlere sebep olan sal kışıler ve Snasa! Kurumlar, hamam'arda rru^tahdeme bahşiş 1919 yıhnda, Mustafa Kemal Ataverme yenne, persone'in hamamcı | turkten öğrendiklerı bir kavıama tarafmdan maaşa bağlsnmasmılı tsarıldılar Mılli ırade ve Meclıs temm ed'lmesı yoluna gıdılecektır. I egemenlıgı 1919 un Mustafa Kemal ı, Bırıncı Beledne a nca sınemalarda ol% duğu gıbı, hsmamlara da bıletle Dun\a Savaşının guclulerı karsıeınlmesını »ajlamak ıçm çahşma sındakı jenık, perışan Tuıkıjenın lara ba?lamıştır Bilet usulunun kurtuluş ve kaikınıç ılkesını «Kumedeni olduğunu belırten ilgıliler, vayı Mılliyejı âmıl, mılli iradeyı vatandaçın hamama gırerken yı hâkım kılmj» o)ara)t gosîermutı kanmak lstedığı kısıra gore bilet Ona gore, mılletı, Imparatorluk kestıreceğını \e böyleiıkle kendı Şe>hulls!amınm fetvalarına da>anan Hahfe • Sultan'ın > ıtık gucu sine hızmet edenlere «rzusu hılâ degıl, «bızzat mılletin azım ve kafına bahjij vermeye zorlanamıya rarı» kurtarabılırdl Bu azlm ve cağını ıfade etmışlerdır karar da Turkıje Bu>uk Mıllet Meclı^ınde oluşur ve belırırdı. Freni pathyan bir taksi bir 27 Majıs'ın ve 1961 Anajasasının kisinin ölümüne iki kislnin karşısına geçme ıstıdadı, her gun bıraz daha artan bazı sıyasal kuvde ağır yaralanmasına vetler ıçlnde, 1981 Turkıyesının sebep oldu yanı kendılennın kurtuluşları Nalıncı yokujunda frenleri pat yanı gelecek sv a";al çıkarları • hyan bir taksi, blr kijinin olumu da gene, mılli ırarienın, Mıllet Mecnt, ikı kıjının de a|ır surette va li'inın egemenlığını kurmakta goralanmasına sebebıvet vermıçtır. rulmektedır Onlara gore; Ordu ımiş, UnnerMustafa Bahadır umindeki »ofor, 53297 »ayılı tak?i ıle Kulaksızdan sıte gençlığı ımıs, Hur Basınmıj, Kasımpaşaya gıderken, Nalıncı yo Hur Sendıka ımış, Serbest fıkır kujunda frenleri patlamıjtır. Sür mıhrapları ımıs aydıniar Iıderhğı atle yokuı a;a|ı ır.en otomobiün ımif, Ataturk ılkelerı ımış, ozetle, • zınde kuvvetler» mı?, dıye bir şeybir kaza yapmaması için şofbr gav ler yoktur. Butun bu muesseseler ret sarfetmi?«e de, yolun kenarın ve onların; sıyasal hayatı, batı 61da yürümekte olan 8 yaşında Se çulerınde ve batı\a ulaşma yonunma Çeviren ismindekl çocukla 46 de etkı altına alması, batıldır. Bu yajındakı Şerıfe Guzelbakar ve muesceseler. mıllet lle parlamento Suran Tutva'va çarpmı;tır Sema arasında abes ve demokrast dısı Demokrası v» deölmüs diSerleri koma halindedir. unsurlardır mokrası içınde sıyasal munasebetSevgilisini öldiirmek için lcr prensıpı ve ha> at bıçımı gudusokakta kovaladı lujorsa, mıllet çoğunluğunun ıraZeytinburnunda Telsız mahalle desı içinde belıren mılli ırade ve sinde oturan 20 yaşlanndakı Fey parlamento egemenlıgı kurulmalı zi Taçkın, bır müddettenberi bera ımıs; ve bunun da, sımdıkı ve geber yaşadıgı 32 ya;larındakı Sadı lecekteki sıyasal ifadeıi kendılen ye ı«imli kadınla geçimsizlık yu oiduklarından, sı;a«al lktıdarın, kendılerıne geçmesınden zunden münaka;a etmijtir Bu »ı suratle rada 13 <antimlık bıçaSmı çeken başka bır kader yokmus . Ovsa kı bugunun snasal teorı20 ya;ındaki delikanh 32 va;ındak( sevgıhsmı olamle tphdıt etmış sınde durum şundan ıbarettir : Evet demokrası mılli egemenhğe ve sokakta hır haylı kovaladıktan sonra yakalanmıstır Sanık hakkın dajanır Fakat bu esemenligı, bır me\hum mılli ıradenın ıfade^ı oda kovuşturma açılmıjtır. lan bır çoğunluğun mutlakiyetı Torıınunu kurtarmak ister degıl, Anayasada gosterılen organlar, Anavasada gosterılen yolda, keıı kendisi de yandı Anavasaca çızılen sınırlar içınde, Zeytınburnunda Sumer mahnll* Ana>asaca kurulan denet mekanız«inde oturan 70 vajlarındaki Hacı ması altında, mıllet adına uyguMe^tan, ?azoca5ı yaktığı sırada, larlar. ocak ânt olarak parlamıştır Bu Anaya<a, mılletin «Sosyal Pakt» ı Mrada alevler orada bulunan Hacı olarak, hıçbır kuvvet ve yetkı teMestanın 3 yaşmdaki torunu Mus keh, hıçbır organ mutlakiyetı, hertafa Koroglu'nun muhtelıf >erle hangı bır denetten kaçıs \olu aç.rınden yanmasına Mbep olmuatur. madan, batılı sıyasal JelseJç ve yaTorununu kurtarmak mterken el sama bıçımıne ulaçmaya yonenmif lennden yanan 70 yajındakı Hacı butun sıyasal ve sosyal kuvvet aMestan ıle çocuk ha«fahaneye kal kımlarına, toplumu ve onun »lyasal rejımını ılerletmek, bu rejımı dırı'mı=;lardır. bır \etki tekelıne dujmekten ve Şeker diye ilâçları yedi yetkı •sapmalarına ugramaktan koÜskudarda Abacıdede soka£:nda iumak için, etkılemek yolunu açık 7 savılı evde oturan 7 yaşlannia tutmuştur. kı Leylâ Basçı, evde bulunan hazı hapları şeker zannederek vedlğı ve bu suretle zehırlendığı anlasılmıştır. Leyla. ZeynepkSmll has| tahane^mde tedavı altına ahnmı*| tır. bahşiş usulü kaldırılıyor Hamamlarda haberlerl Miliî irade ve muhtevası l>n|ll||[||||||||||UUIIIIIlllllll|IIIIIIIIIIIIIIinilllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIII!IIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIinilllllİllll | DÜŞÜNCELER | YÜNDS MAKALE YARISMASI 31 "^•^* Yazan: Prof. Bahri SAYGI Yeni bir çöp imha istasyonu ktıruldu Cebecıkov çop ımha i'tasvonunun halk sağ ijını tehdıt ettıgmi memba sularını kırlettıgmı goren Beledıye, Cebecikoyun 3 kılometre batı^mda yeni bır çöp ımha ısta'îvonu kurmuştur. Yeni Çop imha ıstasyonunun yol ları ta^zim edılmış olup 10 ekımden itibaren servi=;e açılacaktır. Bu durumdan EVÜD ve Cebeciköv ahali<i buvük bir memnnnıvet duv mujtur. I SAYIN DOKTORLARIMIZA i Eksikl'ğı hnse.lümekte olan ptrikende 590 Kr L H E P A R İ N R t C H T E R 3 ec 25 OO U perakende 10 15 Krş. O VİTAPLE* N amp. ' Yeniden gelıp pnasaya dagıldığını «aygılarımızla arzedenz. llaneılık 808913709 Demek kı bugun, Meelıste, janı Meclıs'n çoğunlujunda belıren bır ırade mutlakı>etını her şejın hâkimi ve sahıbı yapan bır egemenlı'< teonsımn, bugunun çok yonlü duşunce \e ak<;ı\on temelıne dajanan modern demokrası içınde de \a^adığını gormek mumkun değıldır Zamanımızda ve zamanımızın sıvasal anla\ısma uygun olan Anayasamızda, mıllî ırade, mılli egemenhk \e bunların bır çoğunluk elı ıle • am» bu çoğunluğun ote»ınde, sosyal ve sıyasal butun kuvvet merkezlerının otesınde bir mutiakiyet halınde vuıurlukte olması gıbi «brute» bır farazıye yaşamaraaktadır Yasamakta olan, ıcracı kuvvetlerle, tenkıd edicı ve denetleyici kuvvetlerı halktan çıkarnıak; onları, Devîet ha\aU, Devlet teşkılâtı içinde beraberce etkılı kılmak, ıcracı^ı ve denetlej ıcısı ve tenkıdçi"=ı ıle boraber butun DU kuvvetlerı tum halk temelıne dajatmak ve onların tum halk Bır başka deyımle soylemek ıfadesı olmasını, halk ıle bır ayni mumkun ne demeve gayret edece yet kurmasını tağlamaktır. 817 kı: artık gerçeye baktığımız Mılli egemenhk, mılli ırade, bu zaman, mılli ıradenın özunu ve nıtelığıni gostermek içın farazıye gun bundan ıbarettir Buna gore mılli irade, mılli ıra lere gıtmek gerekmez denın gucu bır çoğunluk ımtıyazl Sıyasal gerçekler dunyamızda olmaktan çıkmıştır Mılli irade, ar artık, muhtevası, onceden bellı ol tık, bugun bunu, \ann junu ıste mayan; zamanın esen ruzgarlarımekte ve yapmakta mutlak olarak na, çarpışan sıjasal ıhtıraslar aserbest olan bır çoğunluk ıradesı ra^ında nasılsa galıp gelmıs olaolmaktan otededır O bugıin de, ya nın rengıne ve keyfine eore bır dı rın da, bellı ve ozlu bır muhtevası lek v e emır halıne gelebılen, bır olan vt bu muhtevaya doğru yo »eçım sistemının kombınezonla. nelmış ıcralan ve denetlemelerı sonucu kazanabılmış olan, ama bır butun haiınde kapsıyan bır gerçekte, ulker.ın tumune orarla mudır devlet fıkrı, bır toplum Uer azınhkta kalan bır grupun ırade^ı leme prensıpı halıne gelmı»tır. içınde ifade edılen bır mılli î'ado Bu açıklamamu ve mılli irade kavramı joktuir ile Meclıs egemenlıgı kavramlarıKe/a her seMn ustunde bır par na verdığımız bu anlam, bızım > a lâmtnto varlığı da jok'ur. kın tarıhımızm gerçeğme de pek Bır kelıme ıle, her hangı nır ^e uygundur • çım kcrrbınezonu ıle bır ParıaMustafa Kemal Ataturk'un, bır rrıon'odakı çoğunlugu »lda erıne aksıyon amılı olarak aldığı «Kuso ıueü her şeyın ustune çı<mn\a \ayı Millıve» ve egemen kılmak lmk'ırlı bır gîrup, ve onun ırade^i lstedığı «Mılli ırade. mılletin, mılnı.ı mılli ıradsjı ıfadesı di'e b " let adına konuştuğu farz edılecek efsan; joktur. herhangı bır kurumun kevfi uteğl Z.tmînımızda, mıllî ırade Anave dılegı hususundakı, başı boş emri değıldır; mılletin, bellı bir yasa iradesıdır. AnayAs.imn ıradede\let fıkrı, toplum prensıpı husu siiır Modern anlamı ılr mıll) iıad' ^ııdır devlet fıkriıl, tüpltm iundakı «azım ve karam dır. ile"ltrije \onunu, devWın ılk \e Bu bellı devlet fıkrı ve toplum on fıılı halınde gosteren Anayasaprensıbı de; yâni, mllli ıradenın, nın ıradesı olma mevkıme ınmişMustafa Kemal Ataturk'un fıkrı tır Ve gene, bu «josyal pakt.ta lıderlıgi altında kazandığı muhte ifade edılen bır muh'.evası varva da jundan ibafrettir: dır 1 Hılafetsız, saltanatsız bir Mılli Iradenın icrasıng gelınce: halk idaresi kurulması; 2 Egemenlığın; bir kı?i, blr Mılli trade aslmda, Anayasada ifade edılmekle lcrasını da idrak hanedan bir zumre, bir olıgnrsı etmı^tır Bu ıcranın, gunluk olav ıle paylaşılmadan, halkın tumune lar ujdurulup bu olaylar ıçınrie a mal edılmeM; gerçeklesmeslne gelınce, bu da. 3 Buyuk köylu ve çalışan kıt Pfiı;l^mento çoğuniuğıınu 'âlmış lenın; servetin ve sıyasal kuvve grupun mutlak takdırlerı ıle detin kcndısınde toplandığı behrlı ğıl, Anavasa orgarrfarının Anajaçevrtlerce »omulrulmekten kurtu la ıçı tasarrufları ıle olur lup, ekonomık ve «iyasal mekaniz Anavasa organlarının Anayasa manın bu kıtlenin varlığt ve etki içı ta?a)rrufları, bu tasarruflarm sı altına konulması muhtevası, mudır devlet fıkrıne l'te, o zaman, Mılli Iradenın vç toplum ılerlerpe yonune uygun muhte\ası budur Mılli İrade, bu luğu dolavısivle Anaja^a içi nıteliğıni kazanır Fakat bu tasarruflann sivaçal realitede oluşmasına, hıç bir zaman, sadeee seçım zaferinı kazanmıs partinin oyu ve irade>;ı egemen olamaz Bu oluşmava, kanaatımızce, ıktidarı ve muhalefeti ile Pairlâmentodan ve otekı Anavasa organlar'ndan başka, dığer sosyal ve "ii asal kuvvet mer kezleri de bir katgı getirirler. Va. kıa, bugun, zinde kuvvetler, bır Araia^a organı olarak Mılli Ifra8ÖBREK TAS d ç tasarrufuna sahıp ve haklı deVE KUMU İÇİN ğı'lerdir; ama, Anaysia organlarınm vapacakları tasarruflara kat Kı fetıren teel v a ; n a n kuvvet \e etkı merkezlendır Onların olumlu katgmnı almadan her sevın vapılamadığı da, ougun, bir sıyaset bılımı gerçeğıdır muhtevanın gerçekleşme dileğın den ıbarettir, v* bundan başka bır dılek, istek, ıstem değıldır. Meclısın egemenlığıne gelınce: Bu da, jukarıda soylenen hususları getrçekleştırmek ıçın, zamanın butun yapıcı guçlerinı Meelıste toplajaras, \e, yukarda ışaret edı len muhteva ıle dolu blr ırade kul lanarak, icrayı Meclıs elnle gerçekleştırme jolundan ıbarettir. \oksa, Meclısın ıstediği glbl hase ket ederek bır ke>fı mutlakıyet kurması değıldır Hattâ, jukarıda sojlenen amaca varmak ıçın, gene yukarıda soylenen muhteva\ı gerçekleştirme hususundakı bır Meclıs mutlakıvetı de degıldır Ancak \e ancak bu mudır devlet fıkri ve toplum prensıbı uzerınde, bu fıkir ve prensıp ıle sınırlı kalarak, tesrıin ve lcranın bır arada Meclıs ehjle gerçeklesmesıdır' Zamanın Ana>a^asına sâdık kalarak zamanın Anajasa^ının ıl kelerı ve sınırlanyle çevrılı olaraK lyi ve giizel günler vardır Yazan Süleyman R. TATAR baba, devlet yapabılır. 3 Yukarıda yüzyülardır Anadolu ınsanı yoksullukla olan 5avaşında basarı kazanamadı dedık Zıra ıçmde bulunduğu sıyasl, ıklısadı ortam emegı değerlendirmn or, emeğe değerını vermuordu. Çabaları bo^a gıden Mehmet, yarıııa Allahkerım felsefesının ıçıne daldı Madem çalışma, hayatında bır de^ı şıklık japmıvordu, fazla ne dıve çalıssındı 4 Bugun dış tıcaret bırkaç zengının elındedır. Çok kazanırlar. Hukumet kadar kuvvetli mutlu bır azınhktır. Acaba dış tıcaıell, devlet ygpsa, jurdumun ınsanlarının hangı menfaatı haleldar oiur' Belki o zaman kılolarca pahalı Fransız kokulan, Skoç vıskıleıı jurda gırmez. Fakat, eczanelere gırınce elı boş donmeyıp aradığınız ılâcı bulabılırsınız. 5 Bu gun yurdumuzdd en koklu, en vaıımlı ıktısadı bırlıklcr devlete aıt olanlardır Son yıllarda, Amerıkanın maddı desteğıne rağmen, mutesebbıs kapıtahst iinıfı teşekkul edemcdl. Zengınlerımu, uretıcılerle tüketıcıler arasında aracıhk yapmajı, rıskı olan teşebbUblere gırışmeye yeg buldular. Bu kolajdı, tstısmara elvenşlıydı. Bugün zaıar eden tktısadı Devlet Te>ekkullerı varsa, bunun sebebı kotu bır kadro, kotu bır ıktısadı polıtıka ve Iktısadı Devlet TeşekkulİPrı kasalarını jmcılere pckeş çekmektn 6 Batı ulkeleıının klasık lıberalızm sıstemı ıçlnde bugunku sevneve ulastıkları ıddıaM doğrudur. Fakat bu sevıveye ulaşmada Afrıka ve A ^ a memleketlerının ~omurulmesı basamak olmuştur. Bızını somurecek hiçblr ulkemız olmadıgını burnria hatırlatmak goreklr 7 Sogute yeıleşen akıncılarımız daha çok elı kılıç tutar kıs1ler Idi Iktıadi haata yabmncı idılcr. BaskaUrı kendtleri ıçın çılıovorriu: Efendi idıler Geçen vıi?vıllar. bu tutıımumuzu dcffl«tı.npdı. Bugun dahı avnı psıko'oıı içınde nlmakta devamdavızdır Yarmın devletı, oğretıcibaba devlet olursa, tarıhi kotü etkilerden kurtulan çogunlugumuz iyı v e gazel g'inler gorebıhr. SunuçÇngunluk kurulu dlizcnden mem nun degildir Yeni bır Turkıve varatmak zorundayız Aradolu uvanmakta ve daha guz'îl gunler ı^temektedır 19 yuzvılda Amerıkah Henry Georee «Topraâı millîlestlrinız» dıyordu Ficht' Devletm ba^lıca roîu Herkesın mulkıve'ını knrumaktır. dıyordu, fakat rvjlkıvetsiz h«kıkl hurrıvet yoktur » Saın' S'mon em?8ı defierlendırmpk ıçın yeni blr formül 1leri surer: ^•Herke«t««n kablliyetlerıne gor« alıp, herke^e ortaya koyduiu e«erler<> gore vermeli » Gerçekten bızı mutluluktan uzak. lastıran, hurrıyetımıze engel olan mulkıvetı veni bır nırnma bağlamalıyız. Bu tehlık«li ve zor bır konudur Fakat oncehkle behrtmek gerekır ki, mulkıvet, aeSi'mez . oturmus bir kavram deâıldır Meselâ ilkel insanlarda mı.lkiyet kavramı yoktu. Toprak grupa alttl Hirblri belırll bır topnğa sahlp olmak niyetini izhar etnuvordu Toprajın devrıni kabu! edpmivordu. Ticaretin eeh«rn«sl sonucu ferd! mulklvet rle gell<:tı E«kl Yunanda toprak ba'lagıçta aileve aitti Eski !«r?eld? toprak miö'erek muik idi Surıller şah;î mu'kıyete aittl Trvrat'ta Allah «Bu tnprak benimdır» d»r Kur'anda rla e« inUmlı bır »vet1 kerime vardır Mulkiyet dokunulmnz bır kavram da değıldır. Bır çnk kanunlar tahdıtler getırmıştır. Mesel» Turk Medeni kanununa gore, şartları varsa komşunuza geçıt vermeve, kavnagınızdan istıfade ettırmeve rrecbur^unuzdur. Danımarkada şe hır hudut'arı ıçındekı arsanıza bellı sure içırde bellı nıtehkte b n a yapmadıCınızda devlet arsanızı ka nvıla«.tırabılır Evet \pnı nizamda üretım va = ıtaları kamu emrınde olunca, ı«tısmar kalkınca, emek degerlenınce, degerının karsılığını Eorunce YARI\A ALLAH KERÎM feNefeM çokecektir Iktısadî hayat teferruata kadar plânlanınca, sosval sıgorta kurulunca, sosyal adalct ş rt rtları gerçekleştirilince, fert ıktısadi duzenın vazgeçılmez, onurlu hır organı olduğunu anlavıncrf. rievlctln malı denız yemiven linnu/ felsefe«ı terkedılecektır Bov'»cp VHrının Turkıve.i MUTLU BlP Tl'RKİYE olacaktır Maksadıra şahsi mülkiyeti mutlak olarak kaldırmak değıldır; çunku bu imkânsızdır. Fakat ben onu dar hudutlar içlne almak, bir ölçü, bır kaideje baglamak, zaptedilebılecek, idare cdllebilecek, itaat altına alınabilecek \e daıma âmme menfaatine baglı bulundurulabılecek bir fren bulmak istiyorum. J. J. Rousseau Tarıhi gelısım : Anadoluyu yurt yapalı 7 yuzyıl oldu. Butun bu sure bov unca, Anadolunun hayatında degı^mezhk onemlı bır nıtelık olmuştur. Her zaman yoksuldur Yalnızdır Kaderının kefeninı j ırtamamıştır. Osmanlı devletı nezdlnde 1835 1839 yılları arasında muşavırlik vapan ve butun yurt topraklarını dolaşan Alman Mareşalı Moltke' nın, Istanbul uzerıne mektuplarında şovle bır pasaja raslanır: «lnsan, Istanbul nedır ve eğer burada ı\ı bır hukumet \e çah^kan bır halk bulunsa ne olabılııdı dı>e dusunmekten kendını alamıyor » Yıne aynı muellif, ulkemızı dolastıktan sonra şojle der' «Kotu, tamahkar bır ıdarenın ugursUzluğu bu topraklara çokmuştuı > Gerçekten ımparatorluğun kurulu«undan bu vana, yurdumuzda liberalızmın ana ılkesı Laısser faıreLaısser passer (Bırakın yapsın Bırakın geçsın) en genıs uvgulama alanı bulmu>tur. Hukuır. *lcı «cemıce kaleme ahnmış cc.ı ii'ievvıdelerle dolu bırkdç kanuıı nvuldesı dnında ık1ı«adı havata rfbfncı kalmıstır Iktısadı hurı:»et her fert ıçın var o'muştur. Istıven ıstedıgı at uzeııne ovnıyabllmıştır. Bugun hepımız 7 yuzyıl suren iktısadı lıberahzmın uy^ulanmasının memlekette verdıgı sonucu pavet ıy ı bılıvoruz Devlet, lıberalıstlerın «homo economıtuB» dedığı ınsanı, bılhassa Turkıyedekl ortdmın ınsanını, ıktisadl alanda tam bır serbestiığe bırakırsa, daha bır 7 vuzvıl geçse de etrafını saran yoksulluk kefeninı yırtamıyacagını sovlemek kehanet sav ılmamalıdır. Lıberalısller, devlet ıkvısadı faalıyetlere yabancı kala, der. Iktısadı havatın tabıi kanunları vardır. Kendıiığınden bır duzene gııer. Perî bu duzcn içınde kezıdını kurtarablhr Buna karşılık toplumcu1ar, fert, bılhassa mali ımkânlardan yoksun fert, kendını kurtaıamaz Devlet varhklı bır dığer vttandaş ıle onu varışa sokmak ıçın, elını uzatmahdır Yoksa varhklı ıle varlıksızın ıktı<adı yarışması kaplumbaia • tav$an yarışmasından farksızdır. Lıberahzmın anafikırlerı bugun ıçın artık her ulkede terk edılmıstır. Lıberahzmın savunuculuğunu uzentıe alajı Amerika bile, serbest pıyasa sartlannın arlığına rağmen, iktisadl faalijetlere yabancı kalamıyor, duzenlemek ıçın mudahalelerde bulunmak zorunda kalıjor Kısa bır sure once Baskan Kennedy ıle Komur Çelık Bırhgı ıdarecılerı arasmdakı fıv at te«oıtı hususundakı mucadele\ı burada hatırlatmalıyız. Bazı yurt gerçeklerl • Yedi delil : 1 Son onbeş yılda sofralarımıza 10 mılyon yeni mıdenin iştırak ettığı gerçeğı bılınıyor Bunlar kısa bır zaman sonra bızden ış ve hayat istıyecekler. Yanı dun 80 donum toprağa el açan ıkı kı;ı ıdı, yarın 4 kışı olacaktır. Toprak bu gun doyurmujor, yarın hıç yetmıjecektır. Bu gerçek bızı yeni bır ıstıhsal sıstemine zorıa suruklıjecektır. 2 Istanbul »okaklarında gezınınız. Bınleıce gazete satıcısı, 50 metrede bır tutun satıcısı goreceksınız. Aynı durumda bırçok meslek erbabı daha vardır: Ayakkabı, terlık, pıyango satıcıları . Kendılem l e konujunuz Ellerıne geçen Dsranın azlığından "ükayetçıdırler Hayattan şıkâyetçıdırler Çunku meselâ 400 kışıj ı rahat rahat geçındırebılecek gazete satıcıhğı pazarına, 4000 kışı atılmıştır. Bellı mıktardakı gelırı 400 yerıne 4000 kışı pay etmektedır Bu sebeple kazançları yetersızdır Gunde 3 veja 4 ayaxkabı satan dukkanlar vardır. Bu uç ayakkabı satısı uzerınden, dukkan kırasını, vergısıni ve çocuklarının nafakasını çıkarmak gerektığıne gore, mal sahıbı musterılerını, argoyu mazur gorunuz, kazıklamak zorundadır Açık bır gerçektır kı, satıs mağazalar.nın mıktarı ıhtlyaçlara paralel olmahdır. Lıberal ekonomıde bu avarlama kabıl olrnujor. Bu ısı sadeee ofiretmen duzenlevıcı i Ekim 7 Cema7İyeIevvel S or BORNOVAIIBATIANİYELERİ Keklâmcılık 41TJ13701 o < 11' 2 00 > 1 Inı E C E RAHAT UYKU İÇİN Butün Cczanelarden Arayınıj. TESEKKÜR Kı\m"tli eşım ncvpiîi annp SAADET TANJU'nun v^fatı clnlrvısıvle cenaze mfra» mıne lftlrak eden bızzat v»v« trlgraf. tPlefcn, mektupla \r celfnk gondermrk ıturetıvle tazlvptte bulunan bütün «kraba. do«t ve ark&daslarımıza ve ha^t 1 Sı p«r»«ında vakıp alâkn. larını p<lrgemivpn dahllıve mllteha»«ı>:! Savın Dr HASAN OTA^OY «inlr mütPh»««i("i DHÂMÎT ALACALIOĞLU ve Noroloıl Khnlğl Dlrektonl Prof Doç Dr NEDİM Dr H^YRÜNNİSA ve Opr Dr N^ZMİ ÖZLER'o tcsekkürlerimızln avrı aıfl lbla^ına teemUnlmüz mânl eldufundan sayın gazetenızin tavassutunu rlca ed<=nz TanJU, Asal ve Gorseval allelerl l'ancılık 7031 13708 V E ] 7 00 !•* 02 İB 16 ' H " ! D 1 I ],2 16 f, 18 5 [Q ERLEN İLÂÇ FABRİKASI İSTANBUL Reklamcıhk 417813699 1 "{) 1 0 : ^ = «CUMHUMtYET. in EDEBİ TEFRÎKASL 57 Gok bakır «Eskiden söylerlerdi böyle bir nıasal,» dedi Tasbas gulerek. «Şimdl neden çıkarıyorlar acep?» «Bundtn haberin yok mnydu?» «Aallahi billahi yok.» «Baska bır ?ev daha \ar. Sn ünlü doktorlar piri Lokman Hekim var \a. «cnın büvük deden olurmus. Butün köv çalkanıjor. Haberin vok mu?» «l'oook, bunu nereden uydu^u^o^lar? Bu bir iyicene uyduruK.» Muhtar Sefcr onun ellerini tuttu, gozlerinı gozlerinin içıne dıkti: «Gerçekten haberin yok mu bu olan bitrndrıı? Lokman He kimdcn, TasbBstaıı, öteki olan birtnden? Bütun bunlann, ve de sonurıun neve varacağından?» dıje sordu, Tâsbaçoğlu: «Yok.» dedi. «Ama ne var bunlarda? Ben o\Ie huyıık bır felâket {ormujorum. Kovludür, ha sövle^inler, de soylesin ler. Se olurmuş Ui Her gün bir a>ak UstUnde bın yalan uy dururlar.» Sefer Tasbasın gözlerinın ıçinde >alana benzer hiç bir be lirti çoremedl. «Vay anasına avradına yandıîımın. dnmuz kövlüiü,» dive çeçirdi içlnden, «Sen ne beter köylüymüşsün:» «Şimdi kardaş, ben sana bn iş\ anlatırsam, korkandan dudagın uçuklar da, bu koylU »eni nereye götürmek, ne yapmak istiyor anlayınca bu l.öylüye lânetler yağdınrsın. Bundan sonra sen benim öz bır kardaŞ'msın. Bu kdvün en soyla ada nıısın, Bak, benim vaşım gel«i geçijor. Bes on yıl sonra be nim yerime Muhtar sen olacaUsın. Ben elimi sana \errceğim. Sana söz yeriyorum, bu yıl pamuk tarlarını sen bulacaksın. Sen araj acaksın. Delice Bekir değil, sen arıyacaksın. Hem de komisyonnnu sen alacaksın. Ve de bu komisyon dan bır kuru? bile i»tef»«m, be nim gozüme dizime dnrstın,» TaşbasoJIn. «Ben,» dedi, «hiç bir şey iste mem. Yeter kl köylü bir daha bu hale gelmesfn.» Muhtar «eıinj yükseltti: «Ve de köylumüz, su benim kara canım saglken. hıç bır za mau bir daha bu hale gelmiye cek. Çukurovanın en çok pamuk veren tarlaları bizim Kin olacak, Bu köylü zengin olacak. Bir daha bu köylü IVlıralavın oğlunun çiftlıgıne adım at mıyacak. Sana ve kövlüme ve de nâmus sözü vfriıorum. şim dl gelelim senin basındaki bü IIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIII yük felâkete.» Tüzüne acıklı bir hal verdi. Göz çukurlarına iki damla yas indirdi. Ağlamak lı aesiyle: «Kardaş,» dedi, «senln isin çok kötü \e knrtulnsun az. Elinden felen gayretı gdstermezsen yandığın günun resmldir. Bunun önune >almz sen ceçebiürsin. Ben elimden geleni >aptım, Lokman Hekim Araptır, hiç bir zaman bizim Tasbasın atası olamaz, dedlm. Inanmadılar. îüzüme güldüler. Bu gidis kötü gidis. Bu köylu seni Murtaza gibi vapmak istivor. Btı hazırlık da onun hazırlıçı. Simdiden önüne geçebilirsen geçersın. Yoksa yandın. Bir patlak verirse, sen deçil, Peygamber gelse o bile önune geçemez. Hükümetin, Adilin de ffriziı Ustümüzde. Ta rikat kurujorlar dire, bizi hap se, Mehdi olmus diye de seni tımarhaneye vollarlar. Köyumüzün gül adı da kötüye çıkar. Bir dusun, bu isin sonunu bir dusün, karda<îim Tasbas. Bir düsün, iki gdzüm. Bir dusun ki sonu ne felâket, ölümden beter.» Tasbas, \üzü sapsarı olmus, «Bır sevler sezınlıvordum.» dedi, «sezınlıvordum ama, isin bu kadar ılerledl£ini, burava kadar vardıfını bılmıvordum. Bdyleyse kotu. Ne vapmalıvım. bilmem kl » «Git sbyle. Ortalıja çık söyle. Benim sojumda ulu, crmif >ok de.» Tasbas: «Iuanmazlar.» dedi ıçini çfke rek. «Baska bir yoluna bulnıaIı.» Mtthtar: «Akıllı, knrnaz tirmm hali baska,» dedi. «Sonunu hemen gördun. Yaklasan bü\ük fclâketi gördun. Sen bu kövlüyü benden iyi bllir&in. Butün ermifler büvük kıtlıklarda, salgınlarda, harblerde çıkar. Bizimkiler Sarıkamışta harb eder ken bn dağlards her fiın bir Mehdi çıkıyordu ortaya. Sen bilmezsin, sen o günlere erismedin ama, duydun. O günlerde her köyün iki üç Mehdisi vardı. Köylü Allaha değıl, onlara sarılmıs, rüm umtıdunu on lara baglamıstı. Harb bitti, Yu nan harbi de sona erdı. Ondan sonra da butün Mehdiler unu tulup gittiler. Kendilerine o günlerde tapılan Mehdiler son radan köylünün yüzlerint bak madlğını jrörünce, çoja kabırIarından bldüler. Geriye kalanı da kaçıp başka diyarlara git tiler. Bir kısmı da adam öldürdü. Bir Mehdi de başına el II kişi toplavıp. baş kaldırdı, hü kumet de yakalayıp hepsini as tı. Bak, sana so^luyorum Tasbas kardes. bugunler kötun sıkmtılı, dlüra kalım ?ünleri. Sana tutunacak dal djv e sanlı \orlar, Seni jüceltirler yüceltırler, basları sıkıntıdan kurtu lup, a\dınlıjı bulunca, tâ yukardan avaklarının dibine, çamurnn içinde atarlar. Ban» baksana, bu domuzlar hiç namaz kılarlar mı? Baksan.i bn gün %,ıııııııııııııııımııııi!iııııııınııııııın tuııiıIJIıııMIIIMIImırırrııırrtiTrıııırıırııııııJIIIIII (Devamı var) nııııııııınıııııııııııııııııııııiMiııııııııııııııııınıııııılılıılııu^ lere! Cemaat olup, imansız na max kılıyorlar. Yarın sıkıntıdan knrtulur kurtulmaz Allahı ökkes Dafkurdundan baska aklın a getiren kalır mı? Adil gellnce, korkuları tıkıntıları bi ter, Sen de ortada, efer tımar haneye, hapishaneye gitmemissen, dımdızlak kahrsın. Arkan dan da ermişe, evliyaya bak dive gUIerler. Ben sana köyüm için, kendlm için, tenin içln sövlüyorum. Bunnn önüne feÇ.» Tasbas, büvük bir dUsüncenln a|ırlığı altında: «Bütun bu dediklerin doğru,» dedi, «Hem (Sj yerden gofe k» dar. Kövlu bir bu isi yüreğine kafasına kovmussa önüne geçemezsin. Bir çare?» Karsılıkh düsünceye daldılar. Uzun bir süre sonra Sefer basını kaldırdı, ocaktaki gözle rlni T»şba»ın gözlerine dikti: «Blr tek çare iar, o da «en hemen bu geceden tezi yok, bu köyü bırakıp Çuknrovava gide ceksin.» dedi. «Ben baska bir yol {öremiyorum.» Taşbaş guidu: «O zaman dahs kBttt olur,» dedi. «İMe o zarasn gör frmişi . O zaman tsa gıbi göge uçmadıjhm kalır.» Gene sustular. Tasbas diısünüyordu ki bu Sefer neden bu kadar korkuyor? Bunnn bir se bebi olacak. Sebebi de, nen er mls olunca ona kötüliik edeceğimi sanıyor. Buna da Içten 1 çe seviniyor, çülüvordu. Ama o Blür de benl ermld \aptirm»? bu köyde. Başıma türlü isler açar. Her blr tehdidini iavördu. Dur bakalım, sonu nfje varacak? ANBALAJSIZ TİCARİ EŞYAYA MAHSUS CUMHURİYET B«un v« Yaj an Cumhuriyet Matbaacıhk ve Gaz#tecllıİ5 TUrk Anonım glrketl Cagaloglu Haikevl Sokak No 3941 Sahıbı Yazı lşlefinl fıılen idare eden Metul MüdUr Nüshası 25 Kuru? NAZtME NADİ VECDt KIZILDEMtR ANKARA BÜbOSC : Atatürk Bulvarı Yener Ap Yenljehir Telpfon: 12 95 44, 13 OV 20. 1» ( R«, 17 97 35 W • DOGl) 1LLERİ BÜROSÜ : InönU Cadde«i I«men Han Diysrbaku Telefon: 1081 • OCNEÎ ÎLLKRİ MERKEZ BCROSU : KUçtiknaıtt Mevdanı Edırne Hanı Adana Telffon 4^îo GazPtemıze tnndorılen razıl«r konulnun, konulmasın latle edilmfz Uânlârdan mesulıvpt kabul olunm»! * Abnne ve ılân ısleri için, zarfın üsttlne «^hon*ı> vf^ı «Ilân Servısl» kajdının konmam lâzımdır. * BU GAZElt BASIN AffL^K VA^°mA UYMAVl TAAHHÜT ETMlŞTtR, PAKET SERVİSİ MUNTAZAMAN DEVAM ETMEKTEDİR llâncılık 7U/I137U Toroslar Ticaret T.A.Ş. den: Adana Fabrıkamızda vazife verılmek uzere askerlık metıni yapmış bır hız Yüksek Kimya Mühendisi alınacaktır. İki yıl çalıttıktan sonra asearî bir yıl için Avrupjya staja gonderılecektır Aylık ücret, tecrube. ve ehliyct derecesıne gore tesbıt edılecektir. (Yabancı dıl bılenler tercih olunur.) İsteklılerın resım ve hâl tercumelerıni multevi bir m^ktubu (Beyoğlu548) Posta Kutusu adresıne soncîermeierı ı ı olunur. Reklâmcı'.ık 41S9135S9 İ