Katalog

tKl CUMHURÎYET ] Temmuı 1991 İ Kand.il. RasaHıanesinin 50 nci Yıldönimi I ıııı|ıııııııııııııııuııııııııııııııııııiiiıııııııııııııııııııiiiııııııınııımııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı=Hiı HEM Milâsh Nuri Bey Yazan: Doğan NADÎ 2 Neden Milaslı Nuri Beyî Her ğünüz yerlerde o zaman hiç, ı m ı halde burada iken, bir çok Muse hiç bir şey yoktu.» Peki ne yaptınızT vi vatandaşlanmız gibi, o da asıl < Çadırlar vermişlerdi. Onlan adını Türkçeleştirmiş olacak. Bizi de bu ismıyle karşıladı. Ehemmi kurduk. Müsterek bir mutfak yapyeti olmadığı için lsrael nüfus kü tılardı. Yemeklerimizi oradan y dik. Hemen sonja, kamyonlaTİa, tüklerindeki adını sormadım. Nuri Beyin köyüne bizi 14 ler tuğla, çimento, kereste vesaire giarasında îsrael'e tayin olunan, bi lnşaat malzemesi geldi. Onlarbinbaşı Rifat Baykal götürdü. la beraber micnarlar, mühendisler Kendisi sık sık gidiyonnuş. Ora de geldiler. Bizim başımıza bir usda tetkikler yapıp, notlar ahyor. tabaşı bıraktılar. Biz de başladık, Milâsh Nuri Bey, doğma büyü onun emri altında çahşmaya.» • me sahiden Milâsh. Orada uzun zaMilâsh Nuri Beye: «PeH ne olcnan tuğla fabrikalarında çalışmış. Bir ara bizim Muğlada da bulun du? diye sordum, bu malzemenin muş. îstanbulda da epeyce otur parası ne oldu?» Nuri Bey diyor ki: «Bir defa biz muş. Hattâ. bir vesile ile, «Cumliuriyet» e de gelmis, rahmetli ba inşaat için çalışırken işçilik yevbamla tanısmış. Yaşlı, fakat uzun miyelerimizi verdiler. Malzemenin geçirmişler. boylu ve disç bir adam. Ashnda bedelini hesabımıza ne köylü, ne de çiftçi. Köylü ol Şlmdiye kadar bir şey istiyen olmayı da, çiftçiliği de 1948 de hic madı. Fakat isterlerse de, her halde, taksite bağhyacaklardır.» ret ettiği, îsraelde öğrenmis. Ve gülerek ilâve ediyor: «Onu Milâsh Nuri Bey, köyünün kurucularından ve yapıcılanndan. Bun da artık ancak çocuklarıcmz ödan dolayı d«, yaşına da hürme j der.» Milâsh Nuri Beyin «buralarda ten, aı çok «eşraf» tan sayıhyor. K8yün ismfc Bugada. Tel Aviv'e hiç bir şey yoktu» dediği 1948 in 60 kilometre kadar bir mesafede. «arzullah» ında, şimdi neler var, Hatıncnda yanhş kalmadıysa, ga lutfen bir bakmız: 1 Haftada flç defa gelen bir doktorun muayeneliba, 400 evli Te 1500 eivannda nühanesi. 2 Devamlı, enjeksiyon fuslu bJr yer. Bu kSyde tavukçu vesair, ilâçlan tatblk eden bir luktan (bilhassa yumurta), hay hastabakıcı. 3 Haftada iki devancıhktan (biîhassa süt), porta fa gelen bir veteriner. 4 Yüz lcala kadar çesitll mahsul flzerine seksen kadar talebesi olan bir ilk çahşıhyor. ve bir ortaokul. 5 Büyücek bir Milâsh Nuri Beyi kSy yollann traktör tamir atelyesi. 6 Alt» d«n (dikkat «dlnlz: Yollanndan) yüz kijilik bir sinema ve tiyatro birinde bulduk. Bizi k8y odaıına salonu. 7 Gençlerin »por yaptıgötürdü, Buz gibi »oğuk meyva IU ğı voleybol ve basketbol sahalan. lan (dikkat ediniz: Buz gibi to 8 îçinde her seyin bulunduğu ğtık) ikram etti. Fakat, baktım, ve herkesin, herhangi bir şeyi, en Nuri Bey şundan bundan, daha zi ucuz fiyata satın aldıgı tek bir yade, dağımk dağımk konuşuyor. bakkal dükkânı. 9 Süt, yumurta. Kendlsine bu lşi basından alarak yağ gibi maddelerin bir İH gün muhajazası için soğuk hava depoanlatmaauu rfca ettim. ları (Nuri Beyin köyünde birind• Biz laraele 1948 de g*ldik, si eskidiği için, şimdi, daha büyük diyor Milâsh Nuri Bey. Bizi bara olarak, bir yenisini yapıyorlar. kalara aldılar. Yemekl«rimizi müs Bizim gördüğümüz günlerde işe terek bir lokantada, parası lonra baslamak üzereydi). •crilınek üzera, o günlerde bedaVe, bütün bunlann dışında, alaym yedik. Aradan üç dört gun geçH. Şöyle bir sual sordular: cKib bildiğine bir ağaçhk ve bir yeşilbuts» larda mı çahsmak iıtersiniz, lik. 1948 de buralarda, Milâsh Nuri Beyin üzerinde durduğu gibi yoksa «Mosaf» larda mı?T «Sekiz on arkadasla düsündük. «ama hiç cni, hiç bir sey yoktu» Heıap ettik, kitap ettik .Mosaf. olduğuna insanın inanmıyacağı köy sistemini kendicnize daha uy geliyor. gun bulduk, Te eevabı verdik. Onun flzerine, ekıeriyeti Türkiyeden gelmiş diger muhacirlerl* beraber (aşağı yukarı 200 klıi kadar) ÎSRAELDE KÖYLER bizi buraya Mrkettiler. Bu gördü Ortaokul imtihanlarında muvaffakiyel neticesi Orta öğretim, yüksek okul ve üniversitelerde yaz devresi imtihan ları dün sona ermistir. tlgililerin ifadesine göre, bu yıl orta öğretimde başarı nispeti yüzde 50 nin üstündedir. Netice henüz belli olmamakla beraber, Üniversite ve yüksek okullarda başan nispetinin düşük olduğu tahmin edilmektedir. Türk tarihinde rasathanelerimiz Yazan: Doç. Dr. Muammer Dizer Zannederim ki bn dünyads Malum olduğu üzere Tycho Bra bul Şehremanetine mensup Köşkcehlin ilme karşı dnydnğu che'nin rasatlarından istifade çüler tarafından işgal ediliyordu. ktaı ve nefretten daha zor den J. Kepler gezegenlere ait üç Arazinin rasathaneye devrinden esas kanunu keşfetmiştir. Rasat sonra Fransız ilim adamlanndan I« kin ve nefret yoktur. Mevcut ilimlerin en eskisi. hiç hane yıkılmamış olsa idi, çok muh Prof. Dr. Angot ile temasa geçilegezegenlere rek, birinci sınıf bir Meteoroloji şüphesiz, astronomidir. Zira beşe temelen Takiyettin riyetin ilk gününden itibaren, in ait esas kanunlan J. Kepler'den istasyonu için lüzumlu âletler sipariş edildi. (Rasathanede kurusanlann dikkati yıldızh gecelerin evvel keşfedecekti. 1579 dan itibaren zaman zaman lan komisyonun yaptığı tetkikler güzel manzarası ile sırrına takılcnış kalmıştır. Işte gökyüzünün bu astrono.nı mevzuuna el atılmış ise neticesi muntazam meteoroloji rameraklı seyri astronomi ismi veri de bu maksatla rasathane kurma satlanna 1 Temıjıuz 1911 den itilen ilmin doğuşuna sebep olmuş ğa din adamları korkusundan kim baren başlanmış olduğu anlaşılse teşebbüs dahi edememiştir. Mus mıştır.) tur. Türklerin de astronomi ilmine tafa III nün saltanatı sıralarmda 1911 1925 seneleri arasında bir yaptığı hizmetler inkâr edilemiye astronominin modernleşmesi bakı birini takip eden harbler dolayımmdan yeni bir hamleye rastlancek kadar çok ve mühim olm siyle, Rasathanede büyük işler yapadişahının tur. Fakat Türklerde astronomi maktadır. Zamanın astrolojine karşı çok büyük ilgisi püamadı Cumhuriyet Hükümetı. nin en fazla inkişaf ettiği devre, nin rasathaneye gösterdiği alâka Semerkanfta, Uluğ Bey (1449) za vardı. Bu sebeple her işini mü ve Fatin Gökmen'in insan üstü neccimlere danışarak yapardı. Mümanına tesadüf eder. Uluğ Beyin gayretiyle binalann inşaşma ve âhazırladığı ziçler (Astronomik cet necciımlerin aydınlatılması mak letlerin siparişine hız verildi. 1918 sadiyle Fransadan zamanın moveller) zamanın bir çok astronomde sipariş edilen dürbün 1925 de ları tarafından kullanılmıstır. Bu dern astronomi kitaplanndan biri memleketimize gelebildi ve 1933 de getirtildi. Ayni zamanda padisah senelerde, Uluğ Beyden sonra rade bugünkü binasında yerine kosathanenin müdürü olan Kadızade sefiri vasıtasiyle Frusya kıralın nulabildi. dan üç müneccim istedi. Padişahın Rumi'nin talebelerinden Fethulbundan maksadı teşebbüsleri için Rasathanei Amire ismi ile kulah'ın Kastamonu medresesinde uğurlu günler aramak ve sadık astronomi dersleri okuttuğunu bi kumandanlar seçmnkti. Sefir pa rulan rasathanenin Kandilli Rasathanesi ismini, çok muhtemelen liyoruz. dişahın maksadını Frederik II ye Cuoıhuriyet Hükümeti kurulduğu İlme ve san'ata çok büyük kıy anlatınca, k.ral da politikada musıralarda almıştır. Maamafih Kanmet veren Fatih Sultan Mehmet, vaffakiyet kazanmak için münec dilli Rasathanesi evrakları aratstanbul'a Azerbaycan kırahnın cim yerine şu üç sırn vereceğini sında yapılacak tetkik bu tarihi sefiri olarak gelen, Türk astrono bildirdi. kat'i olarak ortaya koyacaktır. mu Ali Kusçu'yu Ayasofya med23.6 1961 tarihli Hür Vatan gazeresesine hoca tayin etmiştir. Ali 1 Geçaais tecrübelerden istifa tesinde Ord. Prof. Dr. S. Ünver'in Kuşçu Uluğ Beyin babasının kuş de etmek. ıtstanbul Tarihinde Rasathaneleçulanndan birinin oğlu olup, Ka2 Hazerde ve seferde daima rimiz» yazısında Kandilli Rasatdızadeden sonra Uluğ Beyin rasat hazır ve kuvvetli orduya sahip ol hanesinin ismini değiştirmek lühanesine cnüdür olmustur. Ali mak. zumunu hissetmiş, bunun mânasıKusçu'nun tstanbula gelisi ile, Os 3 H a z i n e y i d a i m a d o l u muha nı anlıyamadık. Bütün dünya mem tnanlı tmparatorluğu içinde, astro faza e t m e k . leketlerinde Kandilli Rasathanesi A v r u p a m â n a s ı n d a a s t r o n o m i n i n olarak bilinen nomi sahasında ilk büyük adım ave itibar gören Mühendis rasathanenin ismini tılmıs ise de maalesef Ali Kusçu' m e m l e k e t i m i z e girişi, Fatin GÖKnun ölümüyle (1474) bu i? olduğu hanei Bahrî (1773) v e Mühendis MEN Rasathanesi olarak değiştirhanei Berrî (1795) o k u l l a n n ı n a meğe kimsenin hakkı yoktur. Bun yerde kalmıştır. tste bu tarihten sonra da hakiki astronomların ye ç ı l m a s ı ile başlar. F i l h a k i k a h â l â dan biîhassa Fatin Gökmen'in rurini muvakkitler almıştır. Bunla i m p a r a t o r l u k içinde, astroloji bü hu cnuazzep olacaktır. n n esas vazifesi namaz vakitlerini y ü k m e v k i i s g a l e t m e s i n e rağcnen, tarafınMaalesef memleketimizde kurutayinden ileri gidemiyordu. Bun ileri d ü ş ü n c e l i i n s a n l a r ların başı olan Şeyhülislâm kapı dan m o d e r n a s t r o n o m i y a v a ş ta lan rasathanede rasat binalarının sma bağlı olan Müneccimbaşları olsa o k u l l a r ı m ı z a s o k u l m a j a baş ve âletlerinin yerlerine konmasiyise dini günleri tesbit edip, hal lamıştır. Biîhassa askerî okulları le batı mânasında astronomi araşka aıahsus takvimler yapıyorlar mız a s t r o n o m i y e b ü y ü k i l g i v e tırmaları yapılamamıştır. Bunun dı. MüneccimbaşlariTi mühim k ı y m e t v e r m i ş l e r d i r . B u m a k s a t l a için daha çok beklemek icabetti. 1933 te Üniversite inkılâbını müvazifeleri arasında ahkâm hazır I n g i l t e r e ' d e n , objektifinin çapı bir lamak yani gelecek senelerin o m e i z e , u z u n l u ğ u beş m e t r e olan teakip Avrupalı meşhur astronomlaylarını önceden haber vermek m a k i n e ile ç a h ş a n bir d ü r b ü n sa ların ve keza Avnıpada astronomi tın ahncmştır. Bu âlet b u g ü n m e m tahsili yapan çok kıymetli eleoıangeliyordu. l e k e t i m i z d e m e v c u t d ü r b ü n l e r d e n ların gelisi ile batı mânasında asAli Kuşçu'nun ölümünden son çok daha b ü y ü k t ü . Maalesef bu ra, Astronomi sahasında ilk ciddl âlet K ı r ı m harbi sıralarında Har tronomi çalışmalarında bir hareteşebbüs 1577 senelerine rastlar. b i y e binası y a n g m ı n d a t a h r i p ol ket meydana geldi ve 1935 te üniversite rasathanesi kuruldu.Ecnebi Bu devre bizim ilim tarihimiz ba m u ş t u r . ilim adamları arasında F. Freundkımından çok büyük değer tasılih, Rosenberg, Royds Gleissberg 1863 s e n e s i n d e T ü r k i y e d e t e l g r a ' maktadır. Zira bu tarihte Hoca ve Türk ilim adamları arasında Sadettin Efendinin yardımı ile T« ş e b e k e s i n i i s l â h m a k s a d i y l e Franda, ilk Türk kadın astronomu, Nüz kiyettin tarafından, Osmanlı îuı sadan C o u m b a r y i s m i n d e bir tel het Gökdoğan ve T. Okyay Kaparatorluğu içinde, ilk defa bir graf m ü t e h a s s ı s ı c e l b e d i l d i . B u ta bakçıoğlu'nun gayretlerini zikrederasathane kurulmuştur. Aslen r i h l e r d e Fransada telgraf teskila biliriz. İstanbul Üniversitesi Kanfırtınalar Türk olan Takiyettin Kahire tından f a y d a l a n ı l a r a k dilli Rasathanesinden çok daha evmedresesinde tahsil ettikten son bir m a h a l l e g e l m e d e n h a b e r veri vel batı mânasında astronomi ara, Murad III nün padisahhğı za l i y o r d u . B u s e b e p l e C o u m b a r y ay raştırmaları yapmalarına rağmen manmda Istanbul'a gelmistir. Ta nı isin, T ü r k i y e d e de telgraf is Kandilli rasathanesi bu çeşit araşkiyettin zamanmda kullanılan U t a s y o n l a r ı n a y e r l e ş t i r i l e c e k mete tırcnalan ancak 1948 seneslnden uğ B e y ziçlerinin rasatlarla inti oroloji âletleri ile yapılabileceği sonra yapmağa baslamıstır. 1948 bak etmemesi üzerine, Hoca Sa ne dair Hükümete bir rapor ver senesinden evvel Kandilli rasatdettin Efendinin delâletiyle padi di. Bu teşebbüs neticesi telgTafha hanesinde ancak meteoroloji ve çaha bir arize takdim etmiştir. Bu nelere meteoroloji ftletleri yerles sismoloji sahasında rasat neticenun üzerine Hükümetten, bugün tirilmiş ise de, hiçblr zacnan fay leri neşrediliyordu. İstanbul Ünikü paramızla, 400.000 lira ile Top dah olmamıştır. versitesinden yetişen talebeler, 1868 senesinde Coumbary Dersa 1948 senesinden sonra gerek astrohane sırtlannda zamanın en büyük rasathanelerinden birini kur adet Rasathanei Amire'nin başına nomi ve gerekse jeofizige ait oridu. Fakat maalesef bu rasathane getirildi. Bu rasathane bir astro jinal batı mânas;nda neşriyiıta bas nin ömrü çok kısa olnıuştur. Ho nomi rasathanesi olmaktan ziyade lamıslardır. Filhakika bugün e l i ca Sadettin efendinin Şeyhülislâm bir meteoroloji istasyonu idi, ve mizdeki imkânlarla batı ilim aAhraet Şemsettin efendi arasında Coumbary hiç bir zaman astrono damları ile yanş edemiyoruz. Fakat hiç olmazsa yapılanlan biliki rekabet dolayısiyle, Şeyhülislâ mi mevzuu ile ilgilenmemistir. Beyoğlunda Hachet kitabevinin yor ve yaptıklarımızı batı ilim âaıın rasat yapmanın şeamet getireceğine dair verdiği fetvâ üzeri biraz altında bulunan bir apart leoıine kabul ettiriyoruz. ne, zamanın Kaptanı Deryası Kı man dairesi isgal eden Rasatha1 Temmuz 1961 Cumartesi günü ıç Ali Paşa tarafından 21 Kasım nei Aıaıire, Salih Zeki Beyin müsRasat 1579 da rasathane yerle bir edildi. teşarhğı esnasvnda Taşkışlada E kutlıyacağımız Kandilli Maamafih Takiyettin yaptığı ra mil Lecoin sismogrami istasyonu hanesinin ellinci kuruluş yıldönüsatları değerlendirerek astronomi nun yanına nakledildi. 31 Mart mü ilmî tarihimiz bakımından çok sahasında büyük bir kıymet oldu 1909 ihtilâlinde bu istasyon tama büyük bir ehemmiyet taşımaktağunu bütün dünyaya kabul ettir men tahrip edilmiştir. lhtilâlden dır. Zira asırlar sonra, 50 yıl önmiştir. Takiyettin'in el yazması e sonra kurulan hükümette Maarif ce, batı mânasında memleketimizserlerinden biri Kandilli Rasatha Nazırı olan Emrullah Efendi bir de astronoocıi ve jeofizik rasathanesinin kıymetli el yazonası ko rasathane kurmak üzere 21.6.1910 nesi kurulmuştur. Memleketimize leksiyonlan içinde muhafaza edil tarihli yazı ile Fatin Gökmen'i Ra Kandilli Rasathanesi gibi bir ilim sathanei Amire müdürlüğüne ta müessesesini kazandıran, bu makmektedir. yin etmiştir. Bu tayini müteakip satla her türlü müşkülâta karşı Takiyettin'in kurduğu rasathaFatin Gökmen yapmış olduğu tetnenin yıkıldığı senelerde Avrupa kikler neticesi, Vaniköy tcadiye koyan. kurucumuz Fatin Gökmen'i nın astronomi sahasında ne durum tepesini rasathane yeri olarak bir daha hürmetle yadetmek isterim. Rasathanenin ellinci kuruluş da olduğuna bir an bakalım. Bu uygun gördü. O zaman îcadiye teyıldönümünün ilmî hayatımızda, sıralarda Isveçli bir aileye men pesi Boğazlar Kumandanhğına ileriye doğru, yeni bir dönücn sup Tycho Brache de Takiyettin mensup bir topçu birliği ile İstan noktası olmasını dilerim. gibi benzer rasatlar yapıyordu. den beri, Petrolameo adlı Ame rikan şirketinin dış mflnasebet ler ıcrvisi mfidflrfl ulunuyornm. Bu şirket, Suudı Arabistanda, Kuveit'le Bahreyn arasındaki, Fransa kadar büyük topraklan işletmektcdir. Ha ira tiyam biıe, Kıral tbni Suad, bi zim kumpanys genel müdfirü ile immaladığı bir anlasma gereğinee kendisi vermifiır. Unutmayın ki tbni Suad, Arabis tanda, bir orta çağ tinnı gibi hüküm sflren mntlak nükümdardır. Güzel gözleriniz iri iri açılmaya başladı, degil mi Fabienne? Fabienne, bir şey anlaraadıjn nı gösteren bir el hareketi yap tı: Mnamma benim için daha cfefilmeı hale geldi, dedi. Hayallm e kadar knvvetli değil, azizim Jimmy. Petrol kokula dediğüü» bn Arap işiyie, benim gibi fakir bir şantözfin ne mfl nasebeti olabilir? Bn meselede bahls konn• olan »antöz değil, gnzel kan dmdır. O güzel kadın ağnnı bile açmasa, yine caziptir. Şimdi beni dinleyin, guzelhn, ıiıi aydınlatmağa devam ediyorum. önce şunn »öyliyeyim, bu akşam Bocaccio'ya ikinei defa olamk geldim. Evvelki gün geldiğitn zaman yalnız değildim. Yanımda senelerden beri kendisiyle münasebetlerim olan Şarklı bir büyük bey vardı. Prens Hasan. Bütün programı beraberce seyrettik. Çıkarken, Prens Hasan bana striptiz artisti Ayda Florida'yı methedecek diye bekliyordum, Fakat sadece sizin güzel sesinizden, Nanı Axix B&r hafta içinde limanımızdan yapılan ihracat Son bir haita içinde limammızdan yapılan ihracat yekunu 5 milyon 143 bin lirayı bulmuştur. Sevkedilen mallar arasında tiftik başta gelmektedir. Bunu kuzu derisi, yaprak tütün, afyon, sünger, bağırsak, gülyağı, ceviz kütüğü, taze bahk, salyangoz takibetmektedir. Yeni meztm olan öğretmenlerin tâyinleri îstanbui Eğitim Enstitüsünü bitiren 43 ortaokul öğretmenin toplu depo tâyinleri Çapa öğretmen Okuluna yapılmıştır. Bu öğretmen ler asil tâyinlerine kadar maaşlarını Çapa öğretmen Okulundan alacaklardır. tthal vesOtalarının vize müddeti îthalât tâcirlerine ithal vesikalannı Ticaret Odası tarafından vize ettirmeleri için verilen müddet dün akşam sona ermiştir. Bu vizeyi henüz yaptırmamıs olanlar ithalâta tevessül edemiyeceklerdir. amnun üstünde bir dilim ekmek duruyor. bir Bir ekmegin dSrtte birini teşkil eden köse dilim. Bu ekmeğin, asıl yeri olan sofrada değil de yazı rasssmın flstflnde dnnnası boşn ns değil. Ekmek, içinde gfirülmesi mntad olmıyan bir takım yabancı cisimlerle dolu olduğu için, bir natür mort çizmeğe ha zırlanan ressam gibi, karşıma model diye aldım. Ekmeğin ortasında sakb bulunan yabanoı cisimleri birer birer sayıyomm. İlk göze çarpan sey, bir ip parçası ve etrafında dilimin derinliklerine doğru dalıp kaybolan, bu ipin tarazlanmış elyab. tp parçasının yanı başında, tortop olmuş, küflü bir şey. Bu ynvarUİğın mahiyetini tâyin edemiyorum. Tekn e kazıntısı da olabilir, ondan daha mnrdar bir başka yabaneı madde de. Bu, ekmek değil de âdeta bir nevi sandviç. Taln», içlne konnlan şeyler yenilsin diye degil, sahiden de bir ressama natür mort modeli vazifesi görçün diye yerleştirilmişe benziyor. Ekmeğin bağrında, o sicim parçasından, o küflü topaktaa, sicimin o taraz taras elyahndan başka bir şey daha ıtöröyorum. Aslında, ekmekle, bir M azaktan olmakla beraber, alâkalı bir şey. Fakat onunla böyle sarmaş dolaşt koynn koynna yattıgı hiç bir saman görülmüş değil. Bir lades kemiği. . Emile emile, kemirile kemirile cilâlanmışa benziyen bir lâdes kemiği. Çizdifim natür mertn, bllmem, göslerlnizln Bnfinde eanlan. dırabildim mi? tçine ege gibi, törpü gibi şeyler doldurularak hapishanelere sokulan ekmeklere benzetil miş bu zavallıyı, sürrealist ressamlara yakışır o aeaip haliyle tasavvur edebiidinizse, ona siz de benim gibi, ekmek adını yakıştıramamışnnızdır. Hele, bn garip hale sokulmnş ekmeğe, eski tâbirle, nimet diyebilmek, nanı aziz diyebilmek aklınızın köşesinden bile geçmez. Bn ekmeği bana, perisan halini göreyim de siılere tasvir edeyim diye getiren oknrmn: Bu manzarayı görünce midemiz öyle dfindfl ki, yemegimiı yarıda kaldı, sofradan kalktık! dedi. Ta, efendim, işte böyle. Eskiden, ekmek karuı doyurmaya yarardı, şimdi dünyanın yedi hârikasına ilâve bir «ekizinci hârika gibi, nerdeyse para İle aeyrettirilecek. Cevat Fehmi'nin geçen gflnkü yazısında dediği gibi, fınn kapamakla bu işin içinden çıkıl amıyacak; kapaya kapaya memlekette fınn kalmıyacak. Ekmeğin nasıl yapıldığinı Sğreten bir fırın açmakla işe başlamalı galiba! Hamdi VAROGLU Ereğli Demir ve Gelik Fabrikaları T.A.Ş. Umum Müdürlüğünden: Karadeniz Ereğlisinde yaptırılacak tesislerimizin inşaatı için 1961 senesi ihtiyacımıs olan takriben 100.00u m3 kum ve çakıhn tesisin kurulacağı sahadan takriben 13,5 Km. uzaktaki ocaktan çıkartılıp gösterilecek yere nakli ve o yerde figure edilmesi işi teklif alma suretiy le eksütmeye çıkarılmıstır. İşin muvakkat teminatı 75. 000 (yetmişbeş bin) TL. dır. Bu işe girebilmek için teklif sahibınin benzeri bir işi yaptığını ve lüzumlu sayıda kamyon ve çıkarma, yükleme makinalanna sahip oldugunu veya bunlardan eksik olanlarını kati olarak temin edeceğini tevsik etmesi şarttır. Bu işe talip olmak istiyen lerin en geç 5 Temmuz 1961 Çarşamba günü saat 16.00 ya kadar yeterlik belgesi almak üzere Ankara Kızılay Izmir Caddesi 13/6 da Şirketimjz İnşaat Müdürlüğüne yazı ile müracaat etmeleri icap etmektedir. Bu işe ait ihale evrakı 100 TL. mukabili yukarıdaki tdresten temin edilebilir. Kendilerinden teklif istenen şahıs veya firmalann verecekİeri teklifler 11 Temmuz 1961 aalı çünü saat 17.00 (onyedi) ye kadar aynı adreste makbuz mu kabilinde kabul edilecektir. Posta ile veya sair surette gönderilmelerde vaki gecikmeler kabul edilmez. Şirket ihaleyi yapıp yapmamakta veya dilediği firmaya vapmakta serbesttir Basın 1859 A, 11188/1345 Bir Yarbay intihara teşebbüs etti Şi?lide intihara teşebbüs eden Necmi Dölen adlı bir piyade yarbayı tabanca ile kendisini ağır şurette yaralamıştır. Olay, dün sabah Yarbayin kayınbiraderinin evinde cereyan etmiştir. Geçirdiği bir kriz sonunda tabancasını kalbinin üzerine dayayıp ateşlemek suretiyle intihara teşebbüs eden Yarbay Necmi Dölen, koma halinde llkyardım Has tahanesine kaldırılmıştır. Durumu gittikçe fenalaşan Yarbaym, doktorlar tarafından tedavisine çalısılmaktadır. Mülkiyeti Belediyemize ait S adet otopark yeri bir seae müddetle kiraya verilecektir. Bir ve ikinci maddelerde yazılı otopark yerleri kapalı xarf usulu ile ihaİA edileceğinden kapalı zarfların ihal e saatinden bir saat evveline kadar Encümene verilmiş olması lâzımdır. (Poatada vuku bulacak gecikmeler nazara ahnmaz.) 3, 4 ve S inci maddelerdc yazılı otopark yerleri açık arttırmı .usulü ile kiraya verilecektir. thal<t 10 Temmuz 901 pazartesi günü taat 10.00 da Belediye binasında mütesekkil Encümende yapılacaktır. 1 Belediye yanı 1737 m2. olup muhammen bedeli 30.000 Llra ve ilk teminatı 2290 Uradır. 2 Dışkapıda olup 3950 m2. ve muhammen bedeli 18.000 Lira ve İlk teminatı 1350 Liradır. 3 Nafıa V^kâleti yanı 3052 m2. olup muhammen bedeli 0000 Lira v e ilk teminatı 450 Liradır. 4 Mithatpasa caddesi 780 m2. olup muhammen bedeli 0000 Lira ve ilk teminatı 450 Liradır. 5 Içişleri Bakanhğı yanı 2740 ra2. olup muhammen bedeli 0000 Lira ve ilk teminatı 450 Liradır (Muhammen kira bedelleri aeneliktir.) Yukanda semtleri yazılı yerlerin muvakkat otopark yapılması Vilâyet Trafik Komisyonunca kabul edilmistir. Şartnameleri ve plânları Emlâk ve îstimlâk Müdürlüğünde görülebilir Belediye ihaleyi yapıp yapmamakta serbesttir Baaın 1564 A. 10934/1344 Ankara Belediye Reisliğinden: Pazarlarda halka ve esnafa kolaylık Cihangir ve Saraçhanebasında Belediyece kurulan nümune pazararda tezgâh tutan esnaftan alınan '50 liralık teminat 400 liraya indirilmiştir. Böylece esnafa bir kolay ık sağlanmıstır. Pazar yerlerine alip olan esnaftan bundan böyle teminat olarak 400 lira alınacaktır. öteyandan nümune pazarlarda her çesit gıda maddesi satısına müsaade edilmesi esnaf ve halk arasında memnunluk yaratmıştır. Floryada memurlar için çadırlı kamp Belediye memurlanna yaz mevsiminde denizden faydalanmalannı sağlamak amaciyle 15 temmuza kazar Florya tesislerince 80 çadırık bir memur kampı hazırlanmış olacaktır. Bu kamp, 15 günlük 5 devreden ibaret olmak üzere 2,5 ay sürecektir. ÎJE.T.T. ve Sular îdareleriyle mülhak bütçeli diğer müesseseler çadırlarını kendileri bulmak suretiyle memurları için aynı yerde kamp açabileceklerdir. Hizmet karşıhğı olmak üzere çadır basma günde 3 lira ücret alınacaktır. 15 günlük her kamp devresi aynı sahıslar için uzatılamıyacak ve çadırlar müddet dolunca derhal boşaltıhp yeni geleceklere eslim olunacaktır. Selânik eskl valllerlnden EJribozlu merhum ömer Pasa torunu, Selânik ex*l Nüfus Nazın merhum Cafcr Dervlş Bey kızı, Mustaia Bey refikası, merhum Raika Seydol, Nerime Aralan ve Ibrahlm Keskinin anneleri, Nur Belcdlk, İnci Bigat ve Ender Arslanın anneannelerl, Muıtafa, Ayşc ve Fatma Keskinin babaannelerı. Semiha Keskinin kayınvalideal. Fahlr Bekdik ve Sadullah Bigatın bOytlk kayınvalideleri vefat etmiştir. Merhumenin eenazegl 1.7.1961 cumartesi günü öğle naraazını takiben Kadıköy Osmanağa Camünden kaldınlarak Sahrayıceditte aile kabristanına defnedielcektlr. Allesi İL 1285 1361 V E F A T MAYA ŞARUGİL İle MELtH SOYLU Evlendüer İstanbul 30 Haziran 1961 ?2 Cumhuriyet 1350 CUMHURİYET Tnrklye Bariel Llra Kr. Lira Kr. Seneilk 75.00 150.00 80.00 8 aylık 40.00 44.00 3 aylık 22.00 Baaan ve Yayan Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik Türk Anontan Şirketl Cağaloğlu Halkevi Sokak No. 3941 Sahibi REFİKA KESKİN Hanımefendi Nüshası 25 Kuruş İstanbul Üniversitesi fktisat Fakültesi İşlefme İktisadı EnslitUsii Müdürlüğünden: Sevglli aile büyügümüa OLUM NAZİME NADt Yazı lşlerinl fiilen ldare eden Mesul MUdür Gazetemize gönderilen evrak ve yazılar nesredilsln edilmeein lade edilmez. llânlardan mesuHyet kabul edilmez * Abone ve llân lşleıi İçin. zartın ü>tüne «Abone» veya «llân Servisi» lcaydının konması lâzımdır BU GAZETE BAStN AHLAK YASASINA tJYMAYl TAAHHÜT E7TMÎ5TIR. MARYAM Diraduryan'm ŞAHtN PERESE Temmuz 1 Muharrem 17 Iklndı 1 1961 1962 ders yılı Işletmecilik îhtisas Programı için asağıdaki şartlan haiz öğrenci kaydına başlanılmıştır. a) Bir fakülte veya yüksek okul mezunu olmak b) Kabiliyet testinde ve mülâkatta başan gestermek. îsteklilerin mezkur Enstitüye müracaatlan. 2 Son müracaat tarihi : 8/Temmuz/1961 Giriş Test : 10/Temmuz/1961 Basın 1195/1347 I V. E. o I 5 « K ] 4.32 12.17118.18 19.451 21.48 ] 8.47İ 4.33 8.S3|12.00| 2.02 2.12 6.27 vefat ettigini ve cenaze merasiminin 1 Temmuz 1961 cumarteıi saat 14 te Feriköy Surp Vartanans Ermeni kilisesinde icra olunacağını teessürle bildiririz. Kurken Kanaryan Dr. Dişer ailesi Cenaze Servlsl N. Şabcıyan GUndüz Telefon: 22 65 84 Cîeee » : 71 97 17 Cumhuriyte 1351 = AŞK ve MACERA ROMANI: 2 HAREMDE enne'e hayranlığını ifade ediyor du. Kısa bir süre sonra Amerikah ağzmdaki sigarayı atarak ciddi tavır takındı. ve «Bu akşam sizi gece yemeğine dâvet edersem, maksadım sizi iltifatlara boğmak, yahut yüz kı zartıcı sözler söylemek değildir. Sadece ve sadece is bahsi üzerinde duracağız» dedi. Mr. Mao Neill'in bu dobra dobra konuşması Fabienne'i şaşırttı. Genç kız, bu kibar adamın teklifini reddetmek için ortada bir sebep mevcut olmadığına kanaat getirdiği için, onun bu sözleriai bir gulümseme ile karşıladı. Mr. Mac Neill, dedi, mademki bana teminat veriyorsunnz, sizi, gözlerim kapalı takibe hazırım. Daha doğrusu, büsbütün kapalı değilse bile, göz kapaklanm aralık olarak. Bravo! Ihtiyatlılık, emniyetin üvey anasıdır. Sizi, Bocaccio önünde duran koyu renkli Bu ick arabamla bekliyorum. Hotel Semiramiste yemek yemeğe gideceğiz. • Mac Neill, dâvetlisini şahane bir şekilde ağırlamıştı. Hotei AMERİKAL1 Çeyirçn^HAMD^ VAROĞLU Setniramis'in taraçasında başbaşa yemek yiyorlardı. Fabienne, gecenin mavimtrak karanlığında, Nil nehri üzerindeki Kasr el Nil köprüsünü seyrediyordu. Metrdotel birkaç çeşit çerezden sonra, usnlen, kebapları getirmişti. Mac Neille, bu akşamki buluşmalannın sebebini izah etmek için yemeğin fazla ilerlemesini beklememişti. önce, Fabienne'e, mazisi hakkında bazı sualler sorarak, içinde bazı şüpheler varsa bile onlan gidermek istemişti. Böylece Fabienne Del Oro'nun hal tercümesini 5Jrenmiş oluyordn. Hülâsa olarak, bu çok güzel kız, Parisin on sekizinci arondismanında doğmuş, SacreCoeur Kilisesi etrafında saklambaç oynamış, mahalledeki ana okuluna gitmiş. Çünki, Ordener sokağmdaki bir barda kasadar olan annesiyle Ganlincourt galerilerinde memur olan babasının. kızlarım yatılı okula verecek paraları yoktu. Fabienne, yirmi yaşında iken, annesiyle babasını, bir kaza neticesinde kaybetmiş ve şarkıcılık meslefine girerek talihini denemek istemişti. Kendisine âşık olanlar çık = Yazan: MAURİÇEDEKOBRA E = E ~ E E E E •Ş E E E = = E E = = ~ E = Z E E = S E Dün çıkan kısmın özeti Boccacio gece kulübü hıncahınç doludur. Asıl adı Bertha Galuchon olan şarkıcı Fabienne makyajmı yaptığı kadar arkadaşı Doris'in sorularını cevaplandırıyor çaresiz kaldığı için şarkıcılığa başladığını söylüyordu. Doris mesleğinden ve hayatından memnun değildi. Ko nuşmalan rejisörün içeriye gir mesi ile yarıda kaldı. Dazlak kafah Rum rejisör, Fabienne'e beş dakika sonra sahneye çıkacağını hatırlatıyor ve içerde gözüne kestirdiği biri varsa işmar etmesini ve pazarlığı kendisinin üzerine alacağını bildiriyordu. Fabienne sahneye çıkmış danslı şarkıları ile yerine göre seyircilerin hayranlıklarını top luyor ve sık sık alkışlanıyor ve ıslıklanıyordu. Şarkısını bitirip locasına dönmüştü. Fabienne Kahirede umduğunu bulamamıştı. Bedbindi. Bu sırada Mac Neill isimli bir Amerikah içeriye girdi. Kırk yaşlarmdaki sert ifadeli Mac Neill Fabi mıştı, ama, iyi insanlar olmalanna rağmen onun bir isim yapmasını sağlıyamamışlardı. Neticede, Fabienne, günfi gününe kazançlarla yaşamak zornnda kalmıştı. Ufak tefek angajmanlarla kıt kanaat geçinip duruyordn. Mao Neill onu dlkkatle dinlemişti. Temeğin sonnnda, Fabienne'e nzattığı sigarayı kendisi yakarken şöyle mukabele etti : Detnek olnyor ki, Fabienne... Müsaade eder misiniz, size matmazelsiz, teklifsizce hitap edeyim? Rica ederim, mSsyS Mac Neill... Siz de mösyöyü bırakın, bana Jimmy deyin. Çölfin kapı eşiğinde, teşrifat lüppeliklerinin yeri yoktnr. Şimdi, durumunuzu taülasa ediyorum: Taşınız yirmi dört... Güzel bir sesiniz var, ama size sağladığı gelir, çereı kabilinden bir şey.. tstikbaliniz de pek parlak gözükmüyor. Şantöz kı« isini çekti : Hakhsınız, Jimmy. Saygısızhk olmasın ama, Bocacoio'da ne kaıanıyorsnnuz? Gecede kesintisiz 1 Mısır lirası. Bir aylık kontratım var. 270 Mısır lirası eder... îkamet masraflannız? Bana ait, tabiî. Hesaph davranacak olursam, hepsi hepsi, elime yüz elli bin frank kalır, belki daha da az... Peki. Demek oluyor ki bir ay her gece Bocaccio'da çalışacaksınız, sonra, cebinizde, diyelim yüzyirmibeş bin frankla döneceksiniz. Çok az... Ha şunn bileydiniz, Jim my... Sonra ne olacak? Sonra yine iş idarehanelerini dolaşmağa başlıyacağım, bir iş bnlabilir miyim diye, bnlacağım da şüpheli. Tani, gelecekten katiyen emln degilsiniz. Maalesef öyle. Kırmızı elbisesi nrma şeritli garson geldi, kahve getirdl, Mac Neill susmnştn. Sonra, misafirine doğru eğildi, yavaş sesle : Ben belki gizin kaderinizi degiştirebilecek bir insanım, dedi. Esrarh bir elin, Paristeki banka hesabınıza, her ay beş yüz bin frank para yatıracağını bilseniı ne dersiniz?.. îınm milyon Fransız frangı... Fabienne bir kahkaha attı : Artık peri masallarına da, millî piyangodan çıkacak ikramiyelere de inanmıyornm, derim. Hele bu şekilde her ay çıkacak ikramiyeye. Sözlerime Inanmamakta haklısınız. Halbnki, bir Pamnk Prenses masalı anlatmıyorum. Tam mânasiyle realizm içindeyi«... Arabistanın bütün kokulariyle dolu bir gerçek, biîhassa petrol kokusu ile. Bu söz Fabienne'i şaşırtmıştı. Bu imaü lâflarla petrolnn ne ilgisi vardı? Mac Neill, genç kadının hayretini görünce elini uzattı, onnn elini dostça okşadı : Fabienne, dedi, Dünyanın bu bölgesinde ne işle meşgal olduğuma dair size bir nebze izahat venniş olsaydım belki bu kadar şaşmıyacaktınız. Unuttura, kusura bakmayın. Şunu lıilmiş olun ki ben seneler güzel vücudünüzden, güzel hareketlerinizden bahsedince şaşırdım. Hasılı slzin her şeyinizl güzel bnlnyordn. Sonra, mnvakkaten oturduğu Mena Honse yoln üstündeki villâsında, yeni gSrdüğü bir oynneağı istiyen çecnğnn kaprisini andınr bir dille, bana içini dfiktn. Bin dereden an getirerek, tibir caiz•e, zemini yoklamamı, kendisiyle blrlikte El Shebah adlı payitahtına gitmeğe razı olnp olmıyaeağınızı öğrenmemi rica etti. Mae Neill ınstn. Fablenne'in gözlerinin içine bakıyordu. Genç kadın, bu akşam hayretten hayrete dfişüyordu. Mae Neill, mesleğinin erbabı bir romancı olmamakla beraber, anlattığı şeylerin mphatabı üzerindeki tesirini derece derece artırmağı bilen bir insandı. Fabienne, parmaklan arannda bir parça titremeğe başlıyan fineanmı masaya bıraktı, çocuk ça oldnğunu bile bile şu mali sordn: Beraber gitmek mi?... Niçin? Amerikah, bir sigara yaktı, büyük bir «oğnkkanbhkla cevap veydi: Tabiî, haremine girmek için, Bunun üzerine, Fabienne irkildi, sonra kendini tutamadı, kahkaha ile gülmeğe başladı. Katıla katıla çülüyordu. Sonra gülmesi bitince, şu kısacık oevapla yetindi: Haaa! Buna diyecek yok işte! İKİNCİ BÖLtİM Fabienne'in hayreti biraz ge çinee, Mac Neill, zocunmus gibl bir hal tatonarak sordu. Artık ciddi konuşabilir miyiz? Genç kadın, kahkahalarının. Amerikalıyı biraz gücendirmiş oldnğunn anlamıştı. Affedersiniz, Jimmy, dedi. Teklifiniz o kadar tepeden inme idi ki, lâtife ediyorsunuz sanmıştım. Artık gülmüyorura. Sizi dinliyorum, hem de büyük bir dikkatle. tyi ediyorsnnnz. Çünkü karsılaştığınız bn fırsat bir kadına hayatında ancak bir defa nasip olnr. Yani, anladığıma g3re, bu arap prensi beni haremine alacak, mnkabilinde de bana ayda yanm milyon frank verecek, öyle mi? Hayır yanıhyorsunuz. Şark lı bir prens, haremine bir huri aldığı zaman onnn yemesini içmesini, giyinip kuşanmasını sağlar fakat nakit para olarak bir ücret vermez. Sebebi şu: Kadının bu parayı kullanacak yeri yoktur. Fabienne gitgide daha fazla bayrete düşüyordu. Sordu: Peki, o halde? Bahsettiğiniz o yarım milyonu bana kim verecek? Mac Neill, söyliyeceği sözün tesiri daha fazla olması için biraz sustu, sigarasmm dumanını tavana dofru üfledi, cevap verdi: Biz. Siz kim? Her şeye kadir Petrolameo knmpanyası! (Arkası var)