Katalog

4 Kasım 1960 CUMHURÎYET Yassıadada dün Tulga gizli oturumda açıklama yaptı fonla görüştüğünü ve valinin de Cumhurbaşkanlığı Başyâveri Bu arada eski tzmir Valisi Ha ni, Gökay'm kendisine ıstifa etti sonra kendı günahı olmadan, tu ıkat bunları müdaiılerın mceliyekendisinin de tulup Tokat'a sürülmüş. Halbuki :j bileceklerini söyledi. Tekrar söz kendisine hâdiseleri önlemek İ olan Tulga Yamanlar Kampındaki dımlı bazı sualler sordu. Şahit bu ğini söylediğini, cevaben: «Bir eşkiya ile çalış 120 bin lira çalanlar, yüzlerce sa alan Hasan Uçar, yazıları Yunançin vazile verdiğini, fakat sonra konuşma hakkında şunları söyle suallere cevap verdi dan da bu hâdiselerin bu kadar di: Bilâhare gelen şahit Arif 6/7 Ey maktansa istifa etmek çok daha at aşıranlar, D.P. li olmak şartiy ' lılar önce beni çıkaracaklarım Iç tahliye edilmisler. Onun bil söyliyerek bana Rumca olarak büyüyeceğini nereden biliyordun lül hâdiselerine tekaddüm eden münasiptir.» dediğini söyledi, Böyle bir konuşmayı duymuş Başkan Eşkiya kim oluyor diği bundan ibaretti. Sözlerini: yazıyorlar, sonra bunu tercüme diyerek sual sorulduğunu ve vi ve işitmiş değilim. O esnadaki günlerde NATO telefon şebekesi«Allah bunlarm cezasını versin» ! ettiriyorlardı, dedi. lâyette Gedik ile Vali Gökay ta maddi imkânlar böj'le bir konuş ne baktığını söyledi. Bu zata Vali burada? Başkan, Oktay Engin'e ve HaTanık O günün erkâm... Baş diye bitirdi. rafmdan bir müddet zan altında mayı duymama imkân vermiyor Hadımlınm Fuara girerek Yunan Menderes'in bu tanığa bir suali san Uçar'a icabında karşılaştırdu. Telâşh bir hal vardı, ben ve pavyonunu ateşlemek isteyen ka vekil, Dahiliye Vekili. vesaire... tutulduğunu ifade etti. i Bu şahidi Ahmet Tevfik Tunç ve tanığın cevabı üzerine Başkan mak üzere resmî dairelere verilDiğer tanık îzmir Nato Hukuk kamp müdürü oraya, buraya gi labalığa karşı polisin haşin dav oğlu ismindeki tanık takip takip Menderes'e şunları söyledi : ' miş kendi el yazıları olup olmadip geliyorduk. Duymamış olabi ranmamasını istediğinis hattâ mü Müşavirliği vazifesini yapan Raetti. Bu tanık o günkü müteca« O zaraan Meclis tahkikatı 1 dığım sordu. Uçar ve Engin, biisim Atala idi. Atala hâdise gece lirim. Ancak aynı hâdise ile ilgi dahalede bulunan diğer bir şahsa vizlerin ellerindeki isim ve adaçsaydınız bunlara hiç lüzum miyoruuı şeklinde cevap verdisi D.P. tl Başkanı Enver Dündara li olarak açık olarak söylenme Valinin defol dediğini duyduğunu res listelerini. kırıcı âletleri gör kalmazdı.» Sonuna yaklaşmış bulunan \ ler. Savcı, Oktay Engın'în esasen sin memleketin yüksek menfaat söyledi. Şahidin mütaakıp ifadeGedik «Polis nazik telefon ettiğini, Enver Dündar'm Sıra Müştak Tüzün'e geldiğı Hukuk Fakültesinde talebe oldu «Bebek» dâvası. bugün yeni bir leri bakımından mahzurlu gör sine göre Yunan pavyonuna teca dükten sonra 6/7 Eylül Olaylarığunu, orada yazısınm bulunabi safhaya girerek uzamıştır. Bugün, kendisine, (Birader sorma Istandavransın» demiş vüze D.P. den Kara Ali isminde nın mürettep olduğuna kanaat zaman bu şahit de 6/7 Eylül hâ • leceğini ve sanığın kabul etme Savcılık esas hakkındaki mütabul yanıyor memleket galeyan düğüm bazı şeyler söylemek istigetirdiğini, bunların başlarmda yorum. Lutui buyurursanız gizli biri başlamış ve yakmış. Vali de elebaşılar bulunduğunu, polisin diselerinin mürettep olduğunu, | diği yazının adli tabip tarafından lâasmı serdedecek, Menderes ve îlk tanık, eski' tstanbu! Vali halinde ne yapacağız) dediğini ve kendisinin Davutpaşa'da ikibu j bunları beşuş bir çehre ile seymuavinlerinden Vefik Kitapçı ricası üzerine Nato'da bulunan celse yapılsın.» dedi. hattâ askeıin onlann karşısmda çuk ay yattığını. birgün Aknoz incelenebileceğini belirtti. Fahri Atabey'in avukatları da Savcı da Tulga'nın fikrine işti retmiş; gil'di. Fakat mahkemeye gelme Yunan General ve subaylarının seyirci kaldıklanm, bu hareketin Paşa'nın hapishaneji ziyaret ede Engin, mektuplann bazı yerle müdafaalarını yapacak ve duruşrâk ederek şizli celse istedi. Baş mişti. Onun yerine Anadolu A oturduğu mahalleye derhal bir Tanık bu hengâmede Parti Baş büyük bir merkezden idare edi rek. kendilerini tehdit ettîğir.i ve rinde değişiklik yapılmış olması ma karara kalacaktı. jansı lstihbarat Şefi Selçuk Em bölük askeri gönderdiğini söyle kan üyelerle kısa bir görüşme kanı Enver Dündarı, Valiyi teş lebileceğini söyledi. orada hiç suçsuzların bulunduğu ihtimalinden bahsetti ve Yunan • Bebek» dâvası açıldığı zayaptıktan sonra Tulgaya gizliliği mahkemesi ilâmınria başka mek man saat 15.25 ti. tlk sözü alan re'nin din!enme=ine geçildi. di ve başkanın vaki suali üzerine icap ettirecek hususun ne olduğu his ettiğini hattâ Valinin tahrik Şahit Şevket Denız de 6/7 Ey nu söyledi. işini üzerine almış bir müteahhid lül günü Çatalca'da çiftçiiik ettiMüştak'ı şahit Kânıil Okan ta tuplar ve baçka ibaTeler de var Savcı. Ankara Belediyesi dokBaşkan Fahrettin Kerim si 1948 den beri C.H.P. li olduğunu nu sordu. Vali de: edasiyle hareket ettiğini biiâha ğini söyliverek söze başladı. kip etti. O da 6/7 Eylül olaylan dı. Onlar niçin gönderilmemiş? torlanndan Nuri Tezer'in çocuzi müdafaa şahidi olarak göster ilâve etti. Açıklanmasını mahzur telâknı mütaakıp tevkif edilmiş ve diye sordu. miş. Bunun hakkında bildikleri Müteakiben dinlenen tanık De ki ederim. Fakat aynı şahadet ve re askerlerin gelerek işe müdaha ğu mezardan çıkartıp muayene O akşam Büyükçekmece'de bir bunlann mürettep olduğuna kaBir müddet müzakere eden lede buiunduklannı ve Valinin nizi anlatm ve mürettep olup ol mokrat İzmir Gazetesi mürettip aynı cümlelerle ilgilidir» diye giz kahvede bulunuyormuş. Tam idi. Hâdiselerle ilgili olarak Başkanlık Divanı gelmiyen tanık ettiği zaman bir «eksik doğum» ni madığını, mürettep ise tertipçi lerinden Murat Eröz idi. Tanık li celsede israr etti. Saat 11.50 de oradan azaklaştığını ilâve etti. kahvesini içerken Edirne cihetin tevkif edilmiş o'.duğunu bildiren lardan Vefik Kitapçıgil, Vedat vakasına rastlamamış olduğunu lerin kim oiduğunu ifade edin. Yunan Konsoloshanesi önündekı Riyaset makamı Tulgamn talebi Bu arada şahidin Menderes ve den Istanbul istikametine iki tanığa Menderes «Ne zaman tev Garan. garson Ahmet ve llhami ifade etti. Arkasından da YükSelçuk Emre Hâdisenin ter nümayişin hükümetin müsadesi ni yerine getirerek salonu boşalt Bayara hakaretten dolayı 219 de kamyon dolusu insan geçmiş. Bi kif edilmiş?» diye sordurdu. Ta Kaynak'ın celp ve dinlenmeleri sek Adalet Divanı huzurunda tatip eseri olduğu muhakkaktır. ile yapıldığını ileri sürdü, ve: fakat raz sonra başka bir kamyon gel nık. bu hâdiseler cereyan ettik ne ve duruşmanın önümüzdekı nık olarak dinlenerek bahse kctı, içeride yalnız sanıklar. avukat fa mahkemeye verildiği ifadesinin tekrarlamasma Bu sırada Adnan Menderes'in ları ve tanık kaldı. 15 dakika son her defasmda beraet ettiği öğ miş ve orada durmuş. Lâstikleri ten 15 gün sonra. şeklinde cevap cumartesi gunü saat 9.3ü a taliki nu Tertmçüerinin kim olduğuna dair bir malumatım yoktur. O ge bugün ilk defa söz istediği gö ra salonun kapısının açıldığı ve renildi. Bunu takiben tsmail ni şişireceklermiş. Tanık da fır verdi. Mevcut tanıkların dinlen ne karar verdi ve «aat 15.05 de o müsaade edilmesmı istedi. ce ben vilâyete eittigimde mün rüldü. oturumun tâtil edildiği görüldü. Tamçelik ismindeki Vilâyet Le sattan istifade yanaşmış. Tanık mesi sona ermiştı. Savcı, gelmi tururnu kapadı. Savcıdan sonra söz alan MenBu defa hâriçteki hoparlörlerin vazım Müdürü mikrofona geldi. diyor ki, «Kamyondakiler hep sc~ yen tanıkların celbi için Başkantehir Namık Gedik telefonla. o 10 dakika sonra Bebek Dâvası deres'in avukatı Burhan ApayMenderes ilk defa salonla irtibatının kesilmesi unu Bu tanık hâdiselerin ertesi günü pah idi. Sordum, nereye gidiyor İığın müzekkere yazmasını istedi nın bakılmasma başlanacağmdan dın, böyle bir teşebbüse lüzum zamanın Emniyet Umum Müdütulmamıştı. rü Ethe.n Yetkiner'ie görüşüyorIstanbul Vali Konağına bir hasar sunuz. Nereye gideceğiz, Istan ve Dışişleri Bakanlığmdan bekle Adnan Menderes hariç, diğer sa olmadığım, zıra karamaroede kürsüde du. Aynen şunları söylediSini ha olup olmadığım görmiye gidince bul'da cümbüş var, dediler. Yahu nilen yazının geldiğini bildirdi. nıklar salondan çıkanldılar. çoeuğun doğumu ile alâkalı büMenderes Şahit hâdisenin Öğleden sonraki oturum Gökay ile karşılaştığını. Valinin neymiş bu cümbüş, diye sordum: tırlıvorum. (Polis nazik davrantün teferrüatın bulunduğunu ilesın. Bu milli bir galevandır. Dik Kemâl Hadımlı tarafından tasvip kend.sini arabasına alarak Vilâye sen o cümbüşü yarın görürsün, ri sürdü. Böyle nir teşebbüsün Engin ve Uçar'ın Rektör bugün seçiliyor Savcının yetkisi dışında bulunÖğleden sonra duruşmaya saat «edildiğini ileri sürüyor Valinin kat edelim.) Avrıca Parkoteiden te götürdüğünü, Gökayın yolda cevabını verdiler.» Şahit ertesi 13.30 da devam edildi. Konu ge Baştaraîı 1 ıncı sabitede duğunu da belirtti. mektupları o zamanki Nafıa Vekili Kemal hitap ettiğini görmüş Halk reakçok bitkin görüldüğünü soyledik günü tstanbul'a giderek etrafı ne 6/7 Eylül olayları idi. Sami Onar normal Rektörlük Zeytinoğlu da telefon erîerek Ge siyon yapmakta iken Vali konuşten sonra ilâve etti: gezmiş ve birçok intibalar edinBakanhk, Selânik mahkemesin vazife süresini doldurmadan is Başkan Başol muavin hâkimtlk olarak şahit tbrahim Serter muş. Tanık da bunu eörmüş. Fadik'e durumu sordu. Gedik ise « Karaköy'de durduk. Orada mış. Onun kanaatince bu hâdise den Oktay Engin ve Hasan Uçar' tıfa ederek ayrıldığı için yeni lere danıştıktan sonra, «gereği içeriye alındı. Bu zat îzmirde öğkendisine şu cevabı verdi: (Siz kat ne dediğini işitmemiş. Acaba iki araba devrilmişti. Ben Gö bir komitacının işi. Selânik'te ın hapishaneden yazdıkları mek Rektöı de Hukuk Fakültesi nam düşünüldü» diyerek Dr. Tezer'in retmendi. bomba patlıyor. Türkiye'nin üç kanşmavm. Bu işlerden anlamaz yakın yıkın mı demiş yoksa dağıdinlenmesine ve duruşmanın yaIbrahim 6/7 Eylül hâdiselerinin kay'a beyefenjine yazık değil mi şehrinde bu hâdiseler yaratılıyor. tupların fotokopilerıyle hâdiseye zetierı Tırasından seçilecektir. sınız.) Fahrettin Kerimin i?e DO lın mı demiş?.. Fen Fakültesi konferans salo rınki cumartesi günü saat 10.30 a mürettep olduğunu soyledikten bunlar, dedim. Fahrettin Kerim «Bu ancak bir komitacılık olabi tekaddüm eden günlerde Londra Bundan sonra eski Türkiye Mil H;e zor kullanması emri verdiğiBüyükelçiliğimizden Ankara'ya nunda yapılacak Istanbul Üni bırakılmasına ekseriyetle karar sonra. Izmir'de Fuardaki Yunan Gökay beyefendi de, eşekoğlu lir.» dedi. ne bizzat şahit oldum. Söyliye li Talebe Federasyonu Genel Başgönderilen şifre ve mektuplann versitesi Rektörlük seçimleri için verildiğini açıkladı.. Pavyonunun, Yunanlı evlerinin eşekler yaptılar, ettiler; şimdi kanı ve Kıbrıs Türktür Cemiyeti ceklerim bundan ibarettir. Şimdi hâkimlerin karşısında tasdikli suretlerini göndermişti. ! Ord. Prol. Hıfzı Veldet VelideBöylece Yüksek Adalet Divakurban arıyorlar, dedi. Ben, hâikinci Başkanı Dr. Hüsamettin ve Konsolosluğunun yakılmasında diseyi tertip eden Başvekildir. di Cemal Gökdağ içninde bir tanık Egesel bunları Divana verdi. Baş ' deoğlu ve Prof. Ragıp Sanca'nın nı, ikinci defa ekseriyetle karar Emre'nin şahadetinden sonra Canöztürk dinlendi zâbıtanın hiç bir müdahalede buCanöztürk var. Bu zat 6/7 Eylül'de t.E.T.T. kan önce Oktay Engin'e, bu yazı vermiş olmaktadır. emekli General Vedat Garan gel şunları söyledi: lunmadığını itfaiyenin de hiç bir yorlar dedim. Vali, bana ceva Idaresinin Bağlarbaşı Müdiriye lann kendisine ait olup olmadı adlanndan bahsedilmektedir. ben, maalesef o'dur; hele o gesmediSinden o zamanki Emniyet gayret sarfetmediğini sadece ate ğım sordu. Yazılara bakan EnVardığıra netice bu hâdisenin tinde görevli imiş. Bu zata göre Â.tıirlerinden Necati Eğmcin şa bir tertip olduğudur. Ancak hâ şih etrafa sirayetini önlemek gi tapo şefi Dahiliye Vekili!.. Ak6/7 Eylül'den sonra Zeki Rıza gin, önce bunun kendi yazısiyle hadetine geçildi. Necati «Hâdise diselerin başlangıcı tertiptir diye bi faaliyette bulunduğunu söyliye şam millî galeyandan dem vuru Sporel, Moda'daki evinde 40 ki ilgisi olmadığım ileri sürdü. Sonyorlardı, ?imdi ne derler acaba. lerin cereyanı bana mürettep ol bilirim. Fakat neticelen tertip rek şöyle devam etti: şilik bir ziyafet vermiş. Mende ra da başkanın ısran üzerine, didedi.» duğu kanaatini veriyor» dedik değildir. O takdirde tertipçilerin «D.P. Îzmir Başkanı Dündar Ba Başkan, bu sözlerin doğru olup res de dâvetli imiş. Ve düşük ğeri benim yazıma benziyor, imten sonra o zaman cahştıftı 5. in vatan haini olmaları icap eder. şar ve Valinin hiç bir müdahaleBaşvekil orada 6/7 Eylül hâdise za da benim dedikten sonra, c'ı Şubeye emir verildiğini ve bu 6 Eylül akşamı saat 1980 da Tür de bulunmadıklan görülüyordu.» olmadığım şahidin arzusu üzeri lerinden dolayı övünmüs. mektuplardan üçünün kendisine ne Gökay'dan sorduğu zaman, emirde hicbir emniyet mensubu kiye Millî Gençlik teşkilâtı temait olduğunu kesin olarak söyleBaşkan Yâni işler tam revi Gökay. şahıdin hilâfı hakikat koBundan başka şahidin ağabeysi di. Hasan Uçar da yazılardan bijıun yerinden avrılmaması ifa silcileri olarak vlâyete müracaat şinde gidiyordu demekki. nin kendisine söylediğine göre, risi hariç, diğerlerinin kendisine nuşamıyacağmı, sabık Dahiliye de ertildigini söyledi. BMUrafı 1 inei nhifede M. B K. ne verildiğini sözlerine Şahit Bence bu işi mülki Vekili hakkında bu sekilde gali 6/7 Eylül'de ocak ve bucak baş ait olduğunu kabul etti. Esasen !a kontrol altında bir miting yapmak için izin istedık. Fakat Vali âmirler ve parti mensup ve âmır ba söz sarfettiğini. fakat Mende kanlarına direktif veren Sarol'un diğeri de bu mektuplann Yunan \ergi ve para politikasını izah ilâve eden Bakan, devamla: «Ei«Menderes'in alâkası (Ben size müsade edemem. Bu leri yâni Vali ile D.P Başkanı ve res'e dair böyle söz sarfettiğini tâ kendisiymis.. etmis; 1961 yılı bütçesinde me na ve arazi vergileri mevzuunda ca tercümesiydi. Başkan, Dışişleanket ve t<nkikler yaptık. Arazi Şahit Ismail Çokel. Yenikapılı. ri Bakanlığmdan gelen Londra murlar için bir «zam» konulma vergisinde yeni emsaller tatbik müsaadeyi ancak Adnan Menderes diğer erkân tertip etmiştir. Bun hatırlıyamadığını söyledi. Şahit, yoksa çok ayıp olur» verebilir) dedi. Halbuki Menderes ların da muhakkak ki üst kademe devamla. 9 eylülde Gökay'm ken Orada parti ileri gelenlerinin Büyükelçiliğinin şifreli telgrafını dığr.11, vergi cezalarımn affının ediyoruz. Bir kısım illerde arazi Müteakiben Hicri Tan'ın din o sırada Ankaraya doğru yola lerden aldıklan emirlere uydukla disini konağa çağırdığmı, o gün konvoy halinde şehre indiklerini, uzun olduğu için okutmadı. Fa düşünülmediğini, arazi vergilerinin illere göre kıymet esası üze vergisi kıymet esası üzerinden lenmesine geçildi. Hicri Tan oçıkmıştı. Vali hâdiselerle ilgili o rı söylenebilir. de Kabataş'a araba ile gittikleri kiliseleri yaktıklarını görmüş ve rinden 5 ilâ 15 misli arttırılaca 5, bir kısım illerde 10 ve bir kıslay tarihinde Beyoglunda film larak (Ben tedbirimi aldırdım) di ğmı. zirai gelirlerin de gelir mında da 15 misli artırılacaktır. ve sinema isleriyle meşgu! oldu yordu. O sırada vaKnın makam vergisi şümulüne dahil edildiğini Bina ve arazi vergilerinde, ehem ğunu soyledikten sonra «Hâriise polisi Embros Gazetesinin yıkılmiyetle durulan bir kısım da, yüzde yüz müretteptir. Allahın makta olduğunu bildirdi. Ben de iillllllllllllllllllllllllll ıııımıııııımıııııımi'i söyl«miş ve bu arada, bir «Milli memlekette büyük ölçüde tahrıre Plânlama Daireinin» kurulmuş gitmek ve arazi ve binalann yevar olduğunu bilivoruz Fakat ona (Niçin polis müdahale etmiolduğunu bildirmiştir. S'isteremivoruz. Bunun da mü yor?) diye sordum, (Polis bu milni safı kıymet ve iratlarını tesbit Yatırım politikasının, «uzun» edip, bu kıymete göre vergiler retterı olduğunu biliyoru.n. Fa letten değil mi?) sekhnde cevap ve «kısa» vadeli tedbirlerle halle tahakkuk ettirmektir. Böylece, kat deüli yok.» dedi ve bir iki verdi. dilmek üzere olduğuau, yatırım bizim tahminlerimize göre arazi nıisal vererek polisin müdahale Şahitlerden evvelce dinlenmiş Yazan: CAHİT TANYOL ları durdurmak veya tehir etmek ve bina vergisinden hazineye sağ etmedigini gösterdi Bunlar ara olan sinemacı Hicri Tan tekrar iazan: YAŞAR KEMAL diye bir hususun düşünülmediği lanan bugünkü 80 milyon îiralık smda çapulcuların polisden bir söz istıyerek poiislerin müdahavaridat, 400 milyon liraya yakbıçak istediklerini. Dolisin bıca leleri ile ilgili olarak «Bekâr so= ni söylemiştir. Bastarafı 1 inei tahifede mıştır. Baştarafı 1 inci Rshifede olun. Yüzümüzü ağarttınız,» 1961 yıh bütçesi hazırlıklanna, Zirai gelirlftfin de geîir verğı vermiverek kürkleri kendisi kağına saat 22.30 da biı atlı polis Hem ısınmış hem seyretmiş Ş vergi sisteminde imkân verdiği gisi şumulüne sokulması mevzudiye nutuk çektiğini soylülığını geçirdi. Köprülü. acemî ladığı günden bu yana, bütün nin kestiğini ifade etti. Bu polis geldi. Yeter bitti deyince iıerkes yor. tipleriyle memleket konuşuve abus yüzlü bir Şarlo'yu ha Bir tanık, îzmir'de 6/7 eylül E nispette «ıslahat» yaparak girile unda ise Bakan şunları anlatmışhikâyesini dördüncü defa muh dağıldı o zamarı anane haline ge Dünün kahramanı Kemal yor. Bir sanatçı, meselâ bir ttrlatıyordu. Menderes siyah olaylarında karakol komiseri S ceğini anlatan Bakan, bu ıslaha tır: telif şahitlerden mahkeme heye len jopu bile kullanmaya lüzum Hadımlıydı. Atak bir adam. romancı, bir piyes yazarı yalbir elbise giymişti. Her za | imiş. Hâkim ona da aynı so ~ tm bilhassa «arazi vergisi, gelir ti dinliyordu. Tanık mürettep klamadı. Demek ki polis istese Suçundan kendisi daha belâlı nız Yassıada muhakemelerini man oldu&u gibi saçları düz« Bütün ziraî işletmelerden ruyu sordu : 5 vergisi, gider vergisi ve Vergi olduğu ve tertipcileri hakkında idi nümayişçileri dağıtabilirdb görünüyor. dinliyerek, bu memlekete ait şün ve itina ile taranmıştı. 6/7 eylül olayları müret S Usul Kanununda» yapılmakta ol vergi ahnması bahis konusu de«uniarı söyliverek sözlerini bi dedi. gerçekçi eserler ortaya çıkaKemal Hadımlı, «Sızın arHiç beyaz bulunmıyan bu tep mi? Mürettepse bu sanık S duğunu bildirmiş, bu konu ile 2LL Kıstas: Yılda 25 bin lira gaytirrti: rabilir. zularımz lıer şey demektu,» saçlar. arkadan onu DemokBaşkan Pekı bu oradan sölar mı yaptı? Ş ilgili olarak. bina ve arazi ver risafi hasılat elde eden vatandaşdiyor çapulculara. Ve çapulBir Vehbi Efendı. Bir Nayrst Parti Grupunun genç ve «Tertip eseri oldugunu anla zü kesecek kadar ehemmiyetli bir Müretteptir.. Çünkü Fu = | gilerini Hususî Muhasebeden a lar ziraî vergi ödemelidirler. cuların arzusu yakıp yıkmak. lon Arif. Bir Ahmet Hamdi ateşli Basbakanı hüviyeti için mamak irin pek saf olmak lâ şey mi diyerek tanığa sert bir şe arda Yunan pavyonunu yakı s lıp. Maliye Bakanlığma devret Bunları da def'^r tutmak veya Kemal Hadımlı, müdahale bilânço esasına göre vergilendirBey... Bir, hâkime, konuşde gösteriyordu. zımdır. Bir zabıt kâtibinin par kilde çekilmesini ihtar etti yorlardı. Vali de oradaydı. mek üzere bir kanun tasansının mek niyetinde değiliz.» ediyor tanığa. makta olan hâkime hitap edetili olup olmadıeı ve durumu ile Tanıklardan Vedat Garan ile Polisler halkı içeri sokmak is Ş ı Şahitlerin dinlenmesine deTanık : rek: «Müsaade ederseniz, biAlâeddin BtLGİ Belediyelere geniş yakinen iipilenen ve o zamanın Vefik Kitapçıgil de gelmemişti. temiyorlardı. Kemal Hadıoılı = j va.n edildi Menderes bu oturaz da ben, konuşabilir mi«Kanştırmak ıstiyor Hâkim basbakanı Menderesin bu nevi Şavcı söz alarak şunları söyledi yim?» diyen Rinda... Neler de rumda pek konuşmadı. Bir iki [ * Onlara haşin davranmaym » Bey,» diyor. yetkiler veriliyor den biiyük bir hâdise icinde ve «Yamanlar Kampında vapılan koKurucu Meclisin neler. Bu tanık, 219 kere Mendtdefa Biyar*ın rıamına söz aldı. i dedi. Pavyonu sondürmek için Z Baştaralı 1 inci sahifede alâkası olmaması i.Tikânsızdır. nuşmayı Vali Refik Tulga da itfaiye çağırıldı. Halk su bo s rese ve Bayara hakaretten Dün bir mürettip vardı. lzAlâkası yoksa çok avın olur, şa duymuş kendisi burada. Kendisi rusunu kesiverdi. Ben de yar ~ lişine göre yeni kanunla yetkili çahşma esas ve gayeleri mir'de bu olayın mürettep ol ya mahkemeye verılmış, ya Mantık meraklısı tanık nına da yakısmaz» (Gülüşmeler). buradadır ve dinlenmesinde faydım ediyordum. Islandım. eve mâkamlar fiyatlan ve kâr hadleda hakkında zabıt tutulmuş. duğunu, çapulculann Vali'yi açıklandı gittim, elbisemi değiştirdim; S rini tesbit ve alım satımlarını Sıra tzmir hâdiseleri hakkın da vardır. Avrıca başka şahitleriFakat evvelallah hepsinde sırta alarak, «Yaşa Vali baba.Mantık ve istidlâli kuvvet Baştsrafı 1 inci sahifede bu kanun dairesinde yayınlanatekrar yangını «öndürmeye ^ daki tanıklara ffelmis'i. tlk ola miz de vardır. Onlann dinlenmede beraet etmiş. mız.» diye bağırdıklannı, Vali bir tanık. Hicri Tan, şöyle geldim. Yine ıslandım. Ben de = cak kararlar veya ilânlarla kona ÎUnları söylemiştir : rak dinlenen îzmir Kahraman lerini isüyorum. Hâdisenin telinin onlara nutuk çektiğini.. Yıkanlan, yakanları ısım ısöze başladı : « Kurucu Meclis teşkili için nevvürü bakımından bunlarm hem ısındım, hem de yangını ^ cak ücret târifelerine uydurainceden inceye anlatıyordu. sım söylüyor. Yıkanlardan yalar karakolu komiseri Mehmet . 6,7 eylül olayları müretseyrettim. Z cak. kontrol edecek malların kaçı Ana3'asa tasarısını hazırlamakla Heyecanlı bir kimseydi. Saf I kanlardan bir tanesinı D.P Aras. o eeee bir telefon aldığını dinlenmesi faydalı olacaktır» deteptir. Bunu Allahın varlığırıhşına, satışa arzedilmemesine, görevli Komisyonumuz bugün sa ça, gördüğünü gördüğü gibi mukaiat olarak bir kasabaya ve Fuarda toplandıkiarını. nü di ve bazı isimler verdi. I at 9 11 arasında Türk Hukuk na inandığım gibi biliyorum.> söylüyordu. tnandırıyordu lnBeledıye Başkanı yapmış. Tamayişçilerin aralarında vali HaSöz alan Adnan Menderes'in aMukaddes vatanda? = saklanmasma mâni olacaktır. Ayrıca yeni 43 üncü maddej'e Kurumunda çalışmalarına deva.n sana içinden dediriyordu kı{ nık onu da söylüyor. Şonra iyi bir Ortaçag kelâm dımlı olduğu ve kendisine büyük vukatlarından Burhan Apaydm göre Belediyeler ete, ekmeğe, yaş etmiş, 11 13 arasında ise Üniböylesi insanlar yalan söyliBir gülüşmedir gidıyor. cısı g'bi. niçin mürettep oldutezahürat yaDilarak Alsancak'a şunları söyledi: Tanık thsan Karaça.n, hâdi = meyva ve sebze ile odun ve man versite muhitinde bazı ilim adam yemez. ğunu sövle açıkladı : dngru geldiklerini gördüfünü. «Iddia makamının gösterdiği • se tarihinde Sirkeci hat suba şş gal kömürü. nebati yağlar, süt ve larile istişarelerde bulunmuş, öğ Yunan pavyonuna yapılan teca şahitlerin hepsi söze (Mürettiptir) Dün böyle tanıklar, halktan « Bütün dinler Allahın varEskı Vali ijoKaj tavana b»yı imiş. 6'7 eylül olaylarmın 2 j sütten mâmul maddelere Uoğru leden sonra 15.30 da yeniden topvüz sırasında nümavisrilere mü diye başlamalarına rağmen hepsi tanıklar dinlendi. Her şeyi, kıyor, karşılık vermıyordu. lığına inanırlar. Fakat hiçbir ilk çıkışmı görmüş; 12 yaşın ş dan doğruya fiyat ve kâr haddi lu halde çalışmalarına başlamışdahale ederten vali Hadımh'nm bizim bu müdafaamızı teyid eder gıllıgışsız ortaya döküverdiMemnun bir halı vardı. Tanık dine ra^nsup olan Allahı görda bir çocuğun eczaneye at tesbit edebilecek ve icabında 2499 tır. «Çekil... Haşin davranraayın» mahiyette konuştular tddia maler. Halk adamlannın olduğu onun lehıne konuşmuştu. Ümemiştir. Görmemistir ama tığı taşla hâdise alevlenmiş. ^ ve 1050 sayılı kanun hükümlerine Kurucu Meclisi teşkilindeki gibi konuşmalanna bütün sadedi5ini ifade ettikten sonra «Bu kamının bu şahitleri iddia bakınun bundan haberi olmadığı varlıSma kanidir Bundan şüp Derhal Valiye telefon etmiş. S bağlı olmadan bunları stok edebi başlıca amaçlar şöyle özetlenebilon gülüyordu. Menderes bitertiotir. tasvin edilivordu Vali mından da hiçbir fayda yoktur. nı soyluyoıdu he etmez.» durumun fehlikeli olduğunu = lecek, satın alacak ve tanzim sa Hr: ie kahkahayla gülüyordu. sokaktan sokaga dolasacagma Bütün tanıklar avrıca müddeiuBu tanık eski Beledıye Lea) Anayasa tasarısını millî ihBütün tanıklar gibi o da, bildirmiş. Hâdise büyüyünce s tışlan yaptırabilecektir. Bence, Menderes'in en gulmimüdahalp et.nemiz için bize emir muminin ufak bir minyatürü pcvazım Müdürü tsmail Tan'dı. Vilâyete gitmiş. durumun va tiyaçlar yönünden gözden geçirdükkânların nasıl kırıldıâını. yeceği gün dünkü gündü. versevdi daha iyi olurdu> demiş zisyonundadır. İddia makamı Vaü, yanı FK.G. 7 eylül gühametini Vali Gökay'a ve Na E Bolkar'da ikinci petrol mek, kjliselerin nasıl yakıldığını 6/7 Eylül dün, bütün ayrıntir. nü korkunç facıayı gorunce, iddiayı bir tertip haline sokmuşmık Gedik'e aniatmış. Vali ve Ş; b) Bu tasarının 2. Cumhuriyeanlattı. =Bu olav müretteptir. tılariyle apaçık ortadaydı. dayanamamıç tsmail Beye : tur. Daha önce tanıklan dinliyor Dahiliye Vekili fazla heyecan = kuyusu açıhyor tin anayasası haline gelmesi için Hadımlı sijz alarak o zaman işine yaramıyanları dinlemiyor Herkes tertip olduğuna dair, çünkü Yani'nin dükkânını ben «Eşşek oğlu eşşekler, yıktıve telâş gösterdiğini söyliye Ş komiserin verdiei bir raporu o bazılarını geri çeviriyor. Bu tarz tertibi hükümetin yaptığına Adana 3 (Telefonla) Sanayi gerekli hukukî temeli sağlamak. kurtardım. Kalabahk. elîelar yaktılar, şimdi de kurban rek onu bir odaya almışlar = Bakanı Şahap Kocatopçuoğlu bu c) Seçim Kanunu tasarısını göz dair parça parça yeterli bilgikudu. Bu raporda komiser Ku da şahit dinlenmesi doğru değilrinde taşla. definekle geliyorarıyorlar.» demiş. Dediğim cıkınca, ertesi gün gün beraberinde özel Kalem Mü den geçirmek ve kanunlaşmasına ler verdiler. Her şeyi gözöyumcular caddesinde vukubulan dir. Gösterdiği şahitlerin evvelâ vordu Baktım bizim Yani'nin Sonra F.K.G. bunun kınıın nüne serdiler. beni perişan bir halde bulu S I dürü, Bakanhk ve Mobil Petrol hizmet etmek. hâdiselere valinin bizzat müda hangi hususları tasdik ettikleri dükkânına doeru celivorlar yaptığını da söylüyor tsmail Komiser Mehmet Araş kod) Milletin zulme karşı ciırenhale ettiSi bildiriliyordu Tam bildirilsin. makam ondan sonra Bir sivil önlerine ceçti : «Bu nan Bavar çaSırdı. Tebrik et = ! Şirketinin bazı ilgili şahsiyetlerl Beye : ti ve « nicin vurmadm? » de Ş ; bulunduğu halde saat 11.30 da me hakkınm ifadesi halinde .Tieşnuştu. ğa durum başkan tarafmdan so karara varılsın.» dükkân bizdendir* derii kır«Alaalesel, maaleset Başvetzmir'de, Fuar'da vazifeli. rîi. Gökay'a gelince ; ilk gün = uçakla şehrimize geldi. ru bir iktidar olarak Türk devleruldu. Tamk «O zamana kadar madılar : bir çivil knea kala kıJ yaptı,» diyor «Hâdıseyı Büyük Yamanlar Kampı garson Çapulcular geliyorlar. Mehsövlediklerini duydugumu biî = ] Bakan öğle yemeğini petrol sa tinin iradesini yüklenmiş olan 27 yıkılan vıkılmıstı. Ve artık sıra larından Ahmet tekrar arandı ise balığı durduruyor da, nasıl tertip eden Başvekıidır.» met Araş elinden geldijince, di§i için midir, nedir. bugün s , riHsında yedi. Kendisine verilen Mayıs devrimcilerinin yanı baKuyumcular caKisma geimişti. i de bulunamadı Başkan savcıya F.K G. ın Namık Gedıkt polis durrluramaz Yagmacılar emir almadığı halde, çapulcuvanına sittiglm zaıjıan, birşey Ş ızahatta. araştırmalar süresince ! şında. toplumun ve onun bütün Vali de bu Kuvumcular carsısıi «Refik hıncı var : Tulga'yı bırakıyoru.n, bir kürkü oarçalamak istiyor lara karşı koymağa çalışıyor. söylememe meydan vermedi: 5 : 16 milyon dolar sarfedilmiş oldu ! zinde güçlerinin daha geniş olnın yıkılmaması için çalıştı Bu isimlerini verdiğiniz diğer şa«Muli galeyandıı, dıyordu. Bu arada Vali Bey hazretleri du. poMsten bıçak i«tediler. Sizi tebrik ederim. Siz Ş ğu söylendi.. îkinci kuyunun birin | çüde 2. Cumhuriyetin kuruluş rapor için hâdiseden iki gün Alsın milli galeyanı...» hitler Yamanlar kampındaki kogeliyor. (Vali bir rapor okuvermedi: fakat kendisi alıp mukadd°s bir gdamsınız, bay S ci kuyudan daha verirsli olduğo j gayretlerine katılmasını ve buValı Gökay ıstifa ettiğinı sö> sonra makaaıına çagırarak (şu nuşmayı duyanlara dahil midir?» du. Kendisinden o raporda bıcakls kesti Artık bunun iüyuı tsmail Beye : ramı t»brike mi geldin? dedi = ve 24 saat zarfmda 1600 varil ham nun tabiî sonucu olarak Milli Kuyumcular çarşısındaki hâdise diye sordu. hep Vali Bey Hazretleri diye mürettep olmadığma iuannıak Ismaıl Bey : Bund^n snnrs tzmir olayla S petrol elde edildiği kendisine müj Birük ve milli huzurun daha da yi yaz ve bana ver) dedi Ben de bahsediliyordu.) Evet, bu sıSöz alan savcı «yemek hâdiseiçin çok aptal olmak lâzım j nnı anla'an bir matematik ^ delendi. kuvvetlenmesini sağlamak. rada Vali Bey Hazretleri gesadece orada olanları yazdım ve sine şahit olan yalnız garson ve «Tebrik ederim,» diyor. Küiseye girdiler. yaktılar; • öŞretmeni dinlendi. Bir hen E j liyor. «O kadar haşin olma verd'.m.» «Eşkıyaiaria çahşılmaz da Vali Tulga vardır. Digerleri başmüdahale etmek istedim: «biz | dese dâvasını snlatır şiW kı 3 j bunlara karşı,» diyor. Komiondan..» ka şeyler söyliyeceklerdir.» deSavcı, Hadımlı'nın cana kıymıyacağız, sadece yaserdir, emir kuludur, ne deyas ve istidlâl yoliyle 6'7 ey = j O günlerae bunu söyliyebıdikten sonra Avukat Burhan Akacagız» dediler. lül olaylannın suçunu hükü Ş ' İzmirde baş tertipçi paydına hitaben «iddia makamma sin Bir köşeye çekiliyor. Yu len... nan pavyonunu yakıp yıkıyor Menderes tanığa bir sual mete yükledi. 5 mürettep gibi ağır bir ithamda Hâkim sordu : lar. Vali gittikten sonra. Mehsormak üzere sanık yerine geolduğunu söyledi Halktan bir takım tanıklar S bulunmayı arkadaşıma yakıştıranıet Araş gene karışmak isti Peki bu tertibi kioıler liyor : dinlendi Dinleyicileri şüldür = Savcı Kemal Hadımlı usul madım» diye sitem etti. Ceiâl Bayor işe, bu sefer itfaiye aravapmış? Tertibi bu sanıklar «Bunların cevabını F.K.G düler. Ve galiba da 6/7 eylül = zözleri, her ne sebeptense süz olarak söz alıyor. Tanığa su yarın avukatlarındar Enver Safversm,» diyor. mı vaptı? v olaylarma en do|ru ışığı t u Ş Mehmet Araşı bir ıyice ıslatıal soracağına raüdafaa yapıyor. . ter Oder şayet daha evvel dinF.K.G tavana bakıyor. Hiç Merhum Alımet Fehmi Paşa ile raarhume Ne^yire Tanık yüzür.ü Menderes'e, tan onlar oldu Bir yı|m cnan = lenmiş olan General Tulga bir yorlar. Sırılsıklam bizimki. Evvelemirde müdahalenizi rica bir karşılık vermiyor. Bayar'a ve diğer suçlulara çe tıksız söz ve hikâyelar arasm s Hanımm kızı ve merhum Fatma Ziya. Fazıl Bener. daha dinlenirse müvekkilimin Gidip evine elbıseyi değiştiederim. tkinci olarak şunu söyYalnız bir ara : virdi : da yine de olayın gerçek yüzü s rip, gene geliyor oraya, bu seBedriye Sidar ıle Saide Benerll v e Raşat Ağnboz'un liyeyim ki, Hadımlı tertipçilerin müdafaa hakkı da göz önünde «Ismaü Bey tıilâfj hakikat göründü.îünden midir, nedir fer gene arazözler bizimkini Efendım benim bunlarla başı olarak Izmir'de sabaha ka tutularak Bayar'ın da öne sürekonuşmaz,» diyor. bemgireleri ve (Yüfcsel Erimtan Seyhanlı) annesî iyice bir daha ıslatıyorlar. BuMenderes dün mikrofon başı Ş bir ahbaphğım filân yok... dar sokak sokak dolajmıştır, ve ceği deliller dinlenmelidir.» dedi Sahiden de tsmail Eey hilâgün, yani 6 Eylül gecesi Komina pek az seldi ~ Müteakiben divan bir kaç dakiFakat rrulıakka!{ bunlar yapmüdahale edilmesi emrini verfı hakikat konuşmuyor. ser Mehmet Araş'ın ödevi bir kalık bir müzakereden sonra vali • Lnemiştir. Yüzünden, kendine güvenin iyice ıslanmak oluyor. Sudan den belli. Hadımlı Savcının sözlerini Tulgamn tekrar dinlenmesine ve çıkmışcasına.. Boyuna, konuşmaaı boyun = ! reddederim Muhterem Hâkim bugün savcı tarafından isim ve ca Başkana tsmail Bey soru1 kasım 1960 günü müessif bir kaza neticesi Hakkm bey. Ben tertipçilerin başı deği adresleri verilen şahitlerin ça• Rulo h a l i n d e 1300 2000 t o n k â ğ ı t k o y a c a k bir ğırtılmasına karar verdi. yordu. tkide bir de soruyorlim. Salih Bartok, bakır teknısrahmetine kavuşmuştur Cenazesi 4 kasım 1960 cums du: Kemal Hadımlınm telâşının Tulga tekrar dinleniyor = yeni.. O da tzmir olaylannı günü 6ğle namazını mütaakıp Şişli Camünden alına«Sorun FJC.G. ye bütün bu anlatıyor. Kemal Hadımlımşimdi hiddete döküldüğü görülüöylediklerim doğru dejil mi?» rak Zincirlikuyrı Asri mezarhğındaki sile kabristanıra polislere haşin olmayın dedi Başkan Karar oy birliği ile yordu. Emekli jandarma yüzbasahil ile irtibatı olması şayanı tercihtir. Bu kabil Gökayın karşılığı : 5ini anlatıyor Yunan Konsoşısı İhsan Karaçam'ın ifadesine değil, ekseriyetle alınmıştır şektevdi edilecektir. deposu olanlar 10'31/960 günü akşamına kadar «Ismail Bey hilâfı hakikat losluğu önünde nutuk çektıgeçildi. Karaçam verdiği ifade linde bir açıklama yaptı. General AİLESİ 27 15 39 numaraya telefon edebilirler. î i n i VP hall<p. V a r n h ı r . *i>~~. K ı'iuşmaz.» de Istanbul valisiyle o gün hâRefik Tulga tekrar tanık kürsü diseler başladıktan sonra tele süne dâvet edildi. Hâdise tarihin r i l l l l l l l l l l l l l l l l l l l i l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l i l l l i l i l l l l l l i i l l l i i l l l l l l l l l l l l l l l U T BaşUrafı 1 Inci sahifede hali vardı. Üstünde iki düğmeli koyu gri elbisesi ve 10 gündenberi boynundan çıkartmadığı pö tikare sulka kravatı bulunuyordu. Fatin Rüştü Zorlu mahkeme başladığmdan bugüne kadar, Fuat Köprülü gibi hiç elbise değiştirmiye lüzum hissetjıiyordu. Fahrettin Kerim Gökay bugün biraz telâşh : lâcivert elbisesi içinde şıktı. Bebek dâvasıtıda mfihim bir safha Maliye Bakanı dun bir basın toplantısı yaptı Gökay memnundu VASSIADV İ1\TI«4LARI Menderes az konuştu VEFAT Bayan FİRDEVS SEYHANLI DEPOYA IHTİYAÇ VARDIR