Katalog

(UUmnUKIIEı 2 Temraaı 19 Günun Resimleri Güneş tutulması Kandilli rasadhanesi ne diyor? 90 haziran çarşamba gfinfi tstanbul, güneşin tutulduğunu gördü. O gün ellerine siyah camlar alan tstanbuîlular saat 14 ten itibaren bu camlan havaya tutup, güneşin kısml tutulmasmı r» tace bir hüâl fekUne girmeıtal •eyredebildiler Bu münasebele Kandilll rasadhan«atoln heliofizik servisi şefi Doktor Muammer Dizerl» gorüştük. Dünyenin her yerind» gflnes tutulmam aym anda Myredilebilir mlT Hayır. Mesel* mfmasib bflyüklttkt* iki kür* alalım. Bunlann blrl ffftnof, diğerl de ay olaun. Güneşiznizla ayımına kenarlarmı blrlestirelim jîeydana gelen konikin tep» kıamı, güneşin önünde ay bulunmaaı doUyısil» karanlık olacakür. Buna (tam g«lg# konikl) adı veriMr. Aym kutru arzm kutnmdan küçük olduğu Içtn, tam gölge konikl a n aathı üzerinde takriben 100 kilometrelik bir yer kaplıyacakta. Ayuı hareketi ve arzın deveranı dolayısüt bu tam gölge, arz «athı flzerinde 1000012000 kilometrelik btr şerld üzerinde hareket eder. Bu tamlık kısmı içlnde bulunan yerlerd» güneş tam tutulmuş olarak seyredllecektlr. Bu bölgenin her ikl yanmda, yan gölg» denen kısıra içinde de gfineş. kısml tutulma şekllnde raaad edilecektir. Demek kl bir gfinef tutulması rasadı, a n rthmın ancak küçük bir sahasında mumkündür. Buna mukabü bir ay tutulmaa, ufku fizerinde ay bulunan bfltfin yerlerde, yanl arz aathınm yarumda görüJür. Bir yü içinde kaç k«re gfinef T« ay tutulması olur? Tılda azaml 7 tutulma olur. Bunlana dördü Teya besi gunes tutulmasıdır. 1935 t* 5 günes tutulman T* X ay tutulması olmustur U33 d«y*« I güneş tutulmasına mukabil hle ay tutulması olmamıs DİPLERIMIZ Kızı Esin Talu, bizlere Ercümend Ekremi anlatıyor Röporiajı yapan: Sermed Saıss Uysal m^.^fö^ ıaım TorinoMa yapılan beynelmilel deniz motörü ymnşlarma dünyamn dört bir •arafiT»/W^ gtlea janffilar TukandaU ı«stmd« Msrio Verga idaresındeki yanş, motörü lon lür atle yol akrken gorülmektedir. katılmi|lardır. p t! Ercümend Ekremla kızı Esin Talu, hizmetçi derdl T» bir evin diğer ulak tefek zarurt fey• f leri ll« uğraşmayı sevmedikleri T İçin uzun müddettenberi Konak Otelinde oturuyorlar... Bu 5" röportaja randevu almak için Ercümend Ekremi, telefonla kaldığı te. otelden aradığım anda bereket ora GOneçm tutulaeağmı nasıl an da imiş. Arzumu Sğrenince, billarsınız? s hassa tstanbul Radyosundan âşinası Esklden Geldaniler tarafından olduğumuz, kendisine hâs o tatlı Saroa isml verllen 18 sene 11 gün üslubu ile söze başladı: lük devrt lle günes tutulması önce Madem hem aeele randevu Isden haber verüiyordu. Fakat bugün tutulmalar, astronomik cetveller çı tiyorsunuz, hem de röportajj esnakaran ilml mfiesseseler Urahndan sında kızımın da yanımuda bulunhaber verillr. Ban astronomlar da masını arzu edivorsunur, o halde miliddan öncelerin» varan ve 2500 bu akşam yemeğinl biziml* birliktt •enelerlne nazaran güneş tutulma yer'îçniz bu lş olur. Üstada «bu işi» yemeksiz halletm. cetveUerinl hazırlaımşlardır. memizi rica ettimse de, içinde bu GUney tutulmasının insan halunduğu şartlann ancak böyle hayatı fizermde teairler lera etüğin* reket etmesin* müsaid olduğuniı Penisilln k&fifi Sır Altzandar rieming*m, penlsilin üzerind» çahşnıalarma besladığı tarfhtn 25 inei yıldö'nümfl mflnasebetil* Lon dair ban lftflar dolnsır durur. Bun şöyle ftnlattı: drada Saint Mary hastanesindt btr tfiran ympılmıgtır. Yukarıdaki rcsi md«, toreadt bulunan Edınburg Dükfi, Slr Alejundra Flenung't he lann haklkat derecesl nedir? Efendan varm sabah Yaloraya öıye venrken gorölraektedır Ben sahsan böyle tutulnuların hareket ediyonım. Epey kalacagım. insan haystı üzerlnde herhangi bir Onun İçin aneak bu ak^am görüşetesir göstereceklerini sanmıyorum. biliriz Zaten yemek zamanına az Öyleyse âlimler tam güneş tu var. Tokatlıyana (Konak adına hiç tulmasına niçin ehemmiyet veri birimiz alısamadık gitti) buyrun. yorlarî Biraz orada görüşürüz. Geri«ini de Allmler, masa başmda yapılmış bir lokantada tamamlaıu. Kabul olan ban teorilerin, tabiatte cere değil mi? yan eden hâdiselerle intıbakını tah 20,30 da Tokathyana gittlğlm » 'SV kik etmek isterler. Meselâ Aynş man, kapıcı, üstadın ve kızmm be«Iı tayn'tn izaflyet teorisindekl (yal nl salonda bekledıkîerini sövledi. nız madde değil, fakat enerjinin de Salona girdieımde baba kız tatlı bir gravitasyona tâbi olması) kanunu sohbete dalmışlardı. nun tetkiki için âlimler 1914 yılınTpn'^ma faslmdan sonra epey JJB danberi vuku bulan tam güneş tu şundan bundan kcnustuk. Konuşurtulmalan üzerinde çal^maktadırlar. ken de Ercümand Ekıemin her hâKeza tam güneş tutulmalan, güne diseden zarif bir mizah unsuru çışin, (korona) ded'ğimiz atmosferi kar?bilmesi bilhassa dikkatimi çeküzerinde teferruatlı tetkik yapmak ti. Mevzuu ölüm bile olsa. imkâıunı verlr. Maamafih bugün Lise tahsilini Notre Dame d« büyük astronom Fransız B. Lyot Sior.'da yapan, iki sene de Edebinun (koronograf) ismini verdiği vat Fakuîtesi Sanat Tarıhi bölümüaletle güneş koronası tetkik edilir ne devam eden sonra da muhabirve Aynştajiı'ın kanunu tahkik edi lik ve röportajcılıkta karar kılan lebilirse de tam güneş tutulması' Esin Hanıma, bir fırsaunı düşürüp asla ehemmiyetıni kaybetmez Tam sordum: jfe güneş tutulmalan. arz amosferimi Babanızm yan hayatınıı üzezin (ionosfer) dediğimiz en yüksek rinde te>;ıri oldu mu? tabak?sınm radar esasına istınad Muhakkak, bilhassa mizahl baeden âletlerle yppısmı etkik etmekımdan. ğe imkân verir. Harbden sonra 5 eYa S'zin bnbanıza tesiriniz? ni tesekkül eden (radyo astronoml) «n Vallahi böyle bir şey iddıa eile uğraşan â^imler, bir radyo istasOE yonu g bi faaüvette bulunan rüne | demem. şin hangi tabakalarmdan ve hanşri j Er^ürr>end Ekrem, kızının sigarahâdiselerinden bu radyo dala^lannın sını yaktıktan sonra, guierek söze meydana geldığini ortaya koymalî karıştıiçm tam günes tutulması bölgele Esinden çok ilham almışımdır. rin« giderl?r. Bu âhmler mükern Ve bazan kendisine bir yazımı okuHfcnd Bagbakanı T» Blnnanym ldaredleri flt görttsmeler yapan Komünlst Çln Basbakanı Pekine dönmüştür. Yukandaki resimde mel rasad âlet'eri yapmrlanna rağ yııp simasında ne tesir yaptığma Oum En IMJ, Y«nl D*lhiy« yardığmd* Hind h*v* kuvvetlerin» saensub bir biriık tarafından karşılanuken görülmektedir. men daima tam güneş tutulmaları bakanm .Şayed müsaid bir tesir nı bpVrliyecek'erdir. gdrürsero o parça öylece kaljr. Kacîmî'ta aid hususlarda da Bun'lan sor.rski ilk guneş tukızınızrlan istifac'p eder misiniz? hılmas! ne zaman ve nerede olaHayır, o sahadski benım teccak? rübem onıınkipden ustündur. Bundan scnraki ilk güneş tuPederlniz Recaızade Mahn«.rt tulması 1955 yılında Fıîıpmler civa Ekp'n. sizi yazı hayatına teşvık etrında vuku bulacak ve 7 Jakıks ti mi? sürecektir. O zamana kadar Kan Evet, babam 1913 te öldüğü zadilli rasadhanesi yeni âletlerıni ge man ben 25 \a^mı gecmiştım. Gazetirtebilırse, bır »kip halinde Finte ve mecrmjalarda imzalı yazılarım pınlere gıdilebileceğini ümid ediçıkıyordu. Bir aralık Tanin'de çıyonım. kan bir yazımın kenanna kırmıa Şahab Balcıolğu mürekkeble: «Aferin Ercümend, sende istikbal görüyorum» diye işaretini koyarak beni teşvik etmek Bir esrar satıcısı 10.5 seneye lutfunda bulunmuştu. Babam da mahkum oldu her yazıyı kolay kolay beğenmezdi Üzerinde eerar bulıiDdunn&k T« sat Habr için de takdir edenlerden derıktıın Banık olarak bir mUddettenr:rl 4 Ağ:rcezads yargllanan üısan ğildi. tste o küçücük teşvik bana lurkayn, duruşmaaı aonunda 10 sene muharrirlik hayatımda «yürü kuÎ ay bapls ve 3 Ben» sürgttn cezasma lum» tarzında bir trşad oldu. edllmlştlr. Esin Hanım, babanızm en beğendiğiniz tarafı? Umumî ve hustat bir çok meTAM 4 GÜN KALDI selelerl bir arkadaş gibi görüşebilmemizi mümkün kılmaaı. Bankamızda S Temmuı 954 taıihine kâdaf açHracağınız Begenmediğiniı tarafı da var heaabU hem aitın (AÇHJŞ) mıT hem da umum! ikramiyemize Var: Sıhhatme bakmayifi. Enkaülabllirsiniz. faktfl* krizi geçirdiğinin Jkinci «ü"u plftnınuzda isabat Ihtimali nü bir paket sigarayı blüriverdl ok •«»1«<4rr1 Haürlatırız. Ercümend Ekrem: Sanki kendisi shhhatm» pek Törkiy. bakar. İnceliğini muhafaza edebılmek için peygamber orucu tutar. Sizin Esin Hanımda beğendiğlnla T* begenmediğinls hususlar üatadnnT Beğenmtdlğia» tanb kıyaaym çalifmasıdır. Esind* beğendiğim tenî kuvretli secly» sahlbl oluşudur. Bir gün aşk baba sevgisine HamburgHa radyo 11. kontroi tdilecek fekfld* yapdaa btr m»torfkletm teerfibded nrMinda kaza < * « * gösterlyi •eyr»de»krden falib gelebilir mi Esin Hanım? 7 P nkalar Cad. No. 52 I * çocuk y ^ ^ ^ . " * , fakik t y kadar muvaffakıyetU ^küd. d e v » « * * * * * * * * and. » t o S l c t m r.dyoîto taS Annem da biziml* birliktt olTaltfen: 10041 mj4ı, th iklsl birbirine ytt«r d«yip /AKIFLAR BANKASI T. A. 0 . Ernibnend Ekrem, kna r» muharrir konn şurlarken zannetmiyorum ki babamı feda' cab Ofluoğlu, spordaa Cthad Aredeyim. man. vj. man. TJ. gibi Tutamadığı bir kahkahadan sonra Masamıza yerleainee •ohbct g«n« ilâve etü: tatlılandı. Yalnız Ercümend Ekrem. tnşallah hayat bana bu sozü sevgıli rakıstm ıçerken: caok, pey« mfl tekzib ettirmez. nir, badem, çilek TJ. gibi nisbeteB Ercümend Ekrem: hafıf şeyler yiyordu. Esinin beni ölünceye kadar bıEsm Hanım nefıs, taz* balıgıafc raknuyacağma emuıim. Zıra vak ben de kızarmış taze beyniml! y«rtile bir gün evlenma bahsi açıhn ken, Ercümend Ekreme »ordum: ca: cSeninle oturmıyacak bir ada Galıba Recaızad» merhum soh~ ma ben varmam» demişti Bu sö beti çok severmiş? zünü unuttu ise bUmiyorum. Çün Evet, babarn kendi kafasma gfl kü senelerle hisler de değışiyor. r» arkadaşarla toplanıp fasılla» Şunu da ilâve edeyim ki 12 senedir yapmaktan hoşlanırdı. Yamıı bir» kınma hem analık hem de babalık birinı takib eden «vlâd acılan b«ediyorum. Bütün hazlarımı, zevk bamın neşesini kaçırmı«tır. (Dog» lerimi onun uğruna feda ettim. nı, devrınut *n gözü yasb. fairi • Esin Hanım, pederlnizin en idi.) Zannedersem tabiatt d« çok begendığiniı «eri? (kendisi yani severdi. Bunu Abdulhak Hâmıda Esin haric) yazdığı bır kaç mektubdan anla" Beyaz femsiyeli romanı. Ya slz hangi eserinlzi beğeni dım. (Bu mektublar eski türkç* «larak neşredılmiştir.) yorsunuz üstadım? Tabıate adeta tepardı. Boğas» Neşeli çağımda Meşhedilerl yazdım. O zaman mizah kabüıye içind» otururduk. Durgun akşam tim üstündü. Seneler geçtikçe o mi ve gecelerde tabiatle başbaşa kalzah kabiliyetiml kaybettim. Ve on maktan çok hazzederdi. tDüşünmeyi severim mahrem1 melâlira dan sonraki eserlerimizin i de ben de Beyaz Şemsıyeli'yi ter. dir» diye başlıyan Tefekkür mancih ederim. Bu romanı yazmama da zumesi yalnız bir »anattan ibaral değıldır. Cevad Fehml lebeb olmuştu. NeyeT Evet, 5yle. Siz nelerden hoşl» O vakayı kendisine anlattığım nırsınız üstadun? Benim nelerden hazzettiğım* da: cAman bunu roman olarak yaz» gelince: ze%klerım gayet basıttir. dedi. Ben dt yazdmv Recalzadenia an çok hangi Bır kaç samiml ahpabım vardır. Onlarla buluşmaktan, onlarla oir •aerini beğenlyorsunuz flstadım? Nijad Ekremi, Sakın Nejad kaç kadeh rakı içmekten ve okuolarak dizmesinler Nijaddır. Ondan maktan çok hoşlanınm. Ne yazık baska: cYakacıkta bir mezarlık ki bır kaç bin nüshalık kitabım olâleml» manzumesinin üzerimde te duğu hJde kutubhaneden mpkrumum. Evım olmadığından kitab'ıasiri büvüktür. nm şunun bunun evinde sandıklar Ya siz dedenlzln en çok hanffi içinde durmaktadır. Sonra çok ?eneser yahud şi'rlni beğeniyorsunuz gm hatıralanm benim en sevgül Esin Hanım? hayat arkadaşlarımdır. Roman olarak «Araba SevdaErcumend Ekreme sordum: sı» nı çok beğemrim. Her sahada beğendiğıraz san» Yalnız nâçiz kanaatimce «Araba Sevdası» roman kıvmeti az; fa j atkârlar? Rer rrde Çallı ve Bedrl Rahkat vesika kıymeti çok buyük, bır mi. MUÎ kıde Adnan Saygun, a'aeserdır. Evet hakikaten öyle. Sonra turkada Rahmı Bey Ses sanatkârNı'ad ve Piraye için yazdığı şiirlerı !armi7d^n Safıve Aylâ ve Mual'iâ Gckç^y. Gokcava karşı bılh3ssa cır beSsnırim. sempHtım varöır S'îz çalanlîr ıçm» Ercnmend Ekreme sordum: de de Şorıf MuHidduı Targan, Yor Babanızm vazı hpyatınız üze go Bacsnos, Sairha^din Pınar duyrinde tesıri oldu mu? gumu ıhtızDz ettuer kimselerar. Tabiî, düzgün türkçe konuşup Bu arar'a istedığı zıman bab3Si kâyazmayı ond^n ögrendim. (Lâf ara bma cıkzn Mesud Cernili de unutmızda Recaizade aynı zaıranda ca mîvalm. Sonra tıyatro sanatkârîay»t itinalı gıyinırmıs Yerıne Gala rınnz'an Î.Tuhsm Ertuğrul sahn* tasaraya hoca oîan Muallim Nacınin s.rnt'rın bızde en juksek, en dederbederlıçini talebe^er hayli ya garli mumtS!.ılid.r Sehır Tıyatodırgamı«İ3r. Bunu b^na vaktıle bır da kıymetli sJi?tkârlınn bu profesör anl?tnvştı) Fakat anamın Ju>u in :îr edemem, da iızerijnde çck teMri olmuştur Llese'â kim'er? Anrm da bab^m kadar cîıb idi Fehzs.d Bu'k, Vasfi Pna, HJBunuda beıabsr yetiştiğin devı*di Hun, Mdhmad Mo(aU, BeSıa de tdlihim berıi bir çok kıvmetlı Muva.^hii, Eıcumsnd Bch^^d ve 1 adam'arla tanışt'rf !. Mek'ibi Svüba^kJan. Arr^n Kriide Pi^kr&i d« tanide Tevfik Fıkret, Mottüoğlu ilâve edin. Bayii.r.m ona. Ahmed Hıkmet bana hocalık etUkCegubtasycn'un son müş":enleri leri 5'bi matbnst hayatiTda da ilk adımlarımı güJen ustad Ahmed de yavaş yavaş kalkıyorlardı. Fakıt b]z»m sohbetımız de^'am ettiğinien Rasim olmuştur. Siz Serveti Fünun ve Fecri hâlâ oturuyürduk. Epeydir zıhnıÂticihlerle ondan sonraki nesil edıb mi ıse=.l eden bır sualı artık dayalerini tanırsmız. Eskılerden en çok namayıp sordurn: kimlerden hoşlanırsmız? Esm Hanım annenizin de aynı En çok Fikretle Cenab Hattâ otelde kaldığını duydum, doğru sanatta bazan Cenabı Fikretten üsün tutarım, b e n Ya siz, bizzat tanıdığınız ve nınca, gelıp yarumda bırkaç gece tanımadığınız edebiyatçılardan kraı goç^tjj leri beğenirsınuiz Esin Hanım? ErcuTıend Ekrem raksından bır Tanıdıklanmdan Orhan Vej yudum daha içtıkten ssnra: yi. Tanımadıklanmdan Mehmed A E=ınin annesi, dedı, hürmeta kifl. lâyık bir hammdır. Brkiavın biErcümend Ekrem: Z'*r huvlanmız ru^mat^ avnldık Orhan Veliyi ben ds zsınanın Üstadın bu dürüs'üfüne ciddea en ryi fairlerinden addederım. «Ne hayran cldum ve sordum: ltr neler yapmadık bu vatan İçin, Radyo kon'^rn='aıırdat; sonra, ktmimiz öldük, kimimiz nutuk söyledlk» kâbrada bir sözü ne Namık başkaîan gibi, aşk mektubu ahx mışınız'' Kemal, n» de Hâmid söyliyebıldi. 15 sene evvel Ankara Radyo Esin Hanım, ya kendi meslekdaşlannızdan kimleri beğeniyor sunda konuşurken bır kızcağız sesimden bana hayran olmuştu. Her sunuz? konuşmamdan sorra telefonla henl Yaşar Kemali. arardı. Ve bol bol sohbet ederdık. Onun yazılarına ikimız de hay Esin Hanım: ranız. Ben babamm türkçeal kadar Artık yemek vakti gelmiş hatta gaçiyordu. Sohbetimizüı gerisine fransızcasma da hayramm. Bu llaayemek yerken devam etmeğe karar nı da bütün inceligil» billr. ParİM gittiğimd* herkes benim fransıscftverdlk. m:n mükemmelligm» hayran tttL *** «Degüstasyon» a girdiğimiz za Haibuki benim bütün emelim franman kendi sahalarında şohret yap sızcayı baba» kadar «Id* lUaAflt. Babanu baska 1'trfl da Miw **** mıı bir çok fişına sünalarla karşı«1 bfltn Edebiyattan: Fıkret Adil, Hü Bomk, Tiyatrodan Mtt