Katalog

23 Haziran 1954 LunagPrabang'a giderken: «rAr ğıma seviniyor, hem de yaralılar tık serbesttim. Hürriyete kavuş j tamamen tahliye edilmediği için ütura» diye kendı kendime tekrar zülüyordum. edip duruyordum. Içimde garib bir Bir çok arkadaşlanm DienBienhis vardı. Sanki Luang Pra Phu'nun beni değiştirdiğini. beni bang'dan Hanoi'ye değil tekrar bambaska bir insan haline getirdlDien Bien Phu'ya dönecektim. O ğini dü^ünüyorlarmıs Hiç de2işrada bıraktığım arkadaslanmı dü |.medi§imi eörünee âdeta şasırıp kalşünüyordum Benimle bf/ber ser j dılar. Bolki de beni zrrnf. hitHn be=t bırakılanların sayısı ben de ve perkan bir halde cörecokk^l ıi dphil olmak üzere 859 kişiyi bulu düsiinüyorlnrdı. Hnlbuki ben mayordu. Fakat tahliye edilmelerini | neviyntımın sarsılmasına mevdan bekleyen daha bir çok yaralılar ıvermedi^im gibi sıhhatimi de ihnal vardı. | etnıeclim. Bu kadara üısanın muKorkn... ] kadderatı, kısmen de ol=;a, bana Dien Bien Phuda geçirdiğiıriz . bn§lı olduğu bir sırada hastalangünleri düşünıiyordum. Erlerimiz, [ mak herhaide pek .de lyi bir şey subaylannuz kalenin düşmemesı olmıyacaktı. için ellerinden geleni yapmış, hattâ General Dectıaux bile beni gorbaşka şartlar altında imkânsız gıbi dPffii vakit: «Hiç degismemissiniz görünen teşebbüslere bile ginşmis | madma7p'* dpdi. DienBienPhu lerdi. Fakat ne çare . Netice bek j cehennemi bile beni değiştirem0lediğimiz gıbi olmamtştı. Serbest imişti. Öyle zanredivorum ki. Artık bırakıldıktan sonra bir çok kimse \ hiç bir şey de deci^tiremiyecpk. lsrle görüştüm. hemen hepsi ilk o , Gözlerimin önünde o kadar feci larak bana daima: I sohneler' cereyan etti ki artık herDien Bien Phu'da iken hiç ban^i bir h.Viisenin beni >;aşırtabikorkmadınız mı? diye soruyorlardı leceŞini zannetmiyortım. O veraltı Şimdı bu sualin cevabını vere jhnstrsnesi. ne olacaklarmı bümeden bilirim. Şüphesız benirn de herkes endişe içinde ve yerlerinden kımılgibi korkuya kapıldığım anlar ol damadan beki^ven o yüzlerre insadu. Fakat bu anlar çok kısa sürdü. nm iimidsizlir'i, o yardım edemeOlüm bir iki defa akhmdan geçti. mek ve te«eHi edememek duvgusu. Fakat bu düşünceyi beni rahatsız Bütiin bunlar beni âdpta katılastırettiği için zihnimden kovdum. Za dı. Övle oldufîu baHe ı?tırabdqn ten o kadar çok işim vardı ki ta k'vmnan viicııdler. acı ile tekallüs biri caizse «korkmağa vaktim kal eden çobroler ve DienBienPhumıyorduD Yanıbaşımda yardıma dnn aynldığım sırada uçaktan bak.muhtac »e yataklarından k'.mıHa tı5ım vakit gördüijüm manzara bir yamadıkları için benden çok daha türlii eözümün önünden gitmiyor. fena vaziyette olan yüzlerce erkok UcaÇın penceresinden baktım. asavarken ölümü düşünerekhiç bir jhda bir çanaga benzeven Dienşeye faydası olmıyan bir takım Tia BienPhu, yer yer derin çukur1 ' razî hislere kapılmak yersiz ,bir 1 !ar açılmi !, yer yer enkazla dolmııcru. Parasüt bezinden yapılmış şeydi. Kendimi değil «hepimizi» düşünmeliyim ve hepimizin selâ çadırlar uzaktan birer oyuncaga meti için aramızda hiç olmazsa bir , beri7İvordu. Bu toyuncaklarda nice • ksiç kisinin bedbinliğe kapılmaması, in^anm mukadderatı gizliydi. ÇaI dıriann arasında gidip gelen lnlâzımdı. Diyebilirim ki geçiçrdiğimlı o . pinlar birer kanncadan farksızdı. kötü günlere rağmen neş'emi ve ' Yukandan bakan bir insan Içüı sıhhatimı muhafaza edebildiysem a^ağıda bulunan insanlann acılan, ve varahlann manevıyatım biraz [ ıstırablan o kadar uzaktı kl .. Faolsun takviye edebildiysem bunu I kat o çadırlardaki hayatı bildifim aslında nikhin oluşuma borcluvum. jve bizzat yasadıei'i icin. Içimde '"#Vietminh'lilerin eline esır düştü rin bir rriizün duyı:yordınn. Bir saat kadar sonra LuangPrağümüz zaman bile daima kendi ken dime: dYakında bir mu''.ibil taar bang'a vardık. Sonradan öğrendim ruza geçerler ve kaleyi kurtanrlarB ki bir çok gazeteciler benimle görü«mek icin tâ Hanoi'den kalkıp diyoHum. LuangPrabang'a kadar gelmişler. Öyle zannediyorum kl nikbinliITattS orada fciinlerce kalmışlar. Ya ğirr ve sükunetim yaralılara da siralılann nasıl nakledildiklerini rayet etmişti, onlar da mucizevî bir eörmüsler On gündür devam eden şeküde kurtanlacakUnna inanma•tnhlive işi oldnkça' mtıntazam bir ğq başlamışlardı. Nihayet bir muçekil almıştı. Hindiçint slvil hacize olmadı ama hepimiz , tekrar vaeılık te?kilâtma mensub pilotlahürrivete kavustıık. . . Her zamarı ve her şart altında ı n n idaresinde on kadar «Beâv&> daima mümkün olduğu kadar ob j deniz lrij'vvetlerine ald bir kaç jektif olmpŞa çaHrrvşmdır. Mcsclâ { «Goo=;e» ve hava kuvvetlerine aid fcnle düstüjü anda yarahlanrnıçın , «Moranes» tipi helikopterler dıır* nasıl bir haleti nıhiyenin tesîri al imadan LuanePrabang ile ~IV>narasmda lşliyorlardı. tında kaldılkarını tahmin edivor ı BienPhu .Günde iki, ilç posta gidip geliyordum Bir taraftan bu acı m'.iRİubiyete üzülüyorlardı, diğer taraftan du. başlanmızın üstünden müthiş bir I Uçaklar ve helikopterler Luanguğultu ile geçerek her tarafın zel |Prabang'dan aynldıktan üç saat zele olmuş gibi şicHetle sarsılması ' sonra yarahlarla dolu olarak döna sebeb olan roketlerin artık atıl ı nüyorlaımış. Hava alanım n yakımamasına ve hiç durmadan et u j nında bir kac bekleme çadın yapğuldayan «Stalin organları» nın ni I mışlar. Hastalan evvelâ oraya ahhayet sustuğuna memnun olmuş yorlarmıs. Âcil yardım için Luanggibıydim. Prabang'a bir kaç hastabakıcı daha Şimdi ben de hem serbest kalldı Arkası Sa. 4, Sü. 3 te 5ehir = MEML EKET MES E LELERİ 1 elegi anlatıj/or^ Fransız hatîanna vans =haberleri Arsa spekülâsyonu • t. 1 I ABAHTAN ABAHA... Küçük esnaf üzünlü içinde«M atbaamıza küçük e«nafı temsil eden birliğin unıumi kâtibi Bay Sabri Erenle birlikte avnkatı Bay Fethi İnaler gelip .. bittabi kira meselesine dair konuştnlar. Birliğe 26 dernek bağa imis» Kunduracılar, mahallebiciler, terziler, fınncdar vesaire... Bu birlik, 7« 80 bin esnafı ihtiva ediyor. Va aileleri. çıraklan, çocuklan hesaba katılırsa 2 3 yüz bin kişi demektir. Eğer aynı mal sahibinin bircok anahtan (hattâ bazan krrk snahtan) yoksa, bir o kadar da tapulııyu ilgilendiren bir mevzn karşısındayu denebilir. Bu iki zümre yağmnr bekliyea !ziraatçi evlâdla güneş, bekliyen | çomlekci evlâd gibi şu anda birbirlerinin zıddına dua etmektedirler. Zira, 1955 de dükkân kiralannın serbest bırakılmasını önlemek üzere, birliğin başkanı Yusuf İncegüzel dort arkadaşile beraber Ankaraya gitmiştir. Esnaf mümessilleri bana dedil«r Yeni trafİk kanunu Hiikumct, kanıımnı ilk olarak ı İstanbuVla (atbik ertilmesini uygun gürdü Haziranın 22 sinden itibaren Trafik kanununun İstanbulda tatbik mevkiine eirmesi hakkında dün Vilâyete tebligat yapılmıştır. Malum oldueu üzere evvelce Meclisçe kabul edilmiş olan Trafik kanununun hangi şehirlerde ve hangi tarihlerde tatbik edileceğinin tavini hükumete bırakılmıştı. Hükumet bunun ilk olarak İstanbulda tatbikını uyeun RÖnnüş ve kevfiveti alâkadarlara bildirmiştir. Bu kanun gereğince Vılâvette Valinin başkanhğında Belediye, Emniyet, Nafıa, M'liî Eğitim ve Millî Savunma delegelerinden miirekkeb Wr komi«von toplanarak İstanbul şehri ile vilâyet mülhak kazaları ve civar vilâyetler arasında trafiğin tanzimi için kararlar verecektir. Bu kararlar arasında seyrüseferde emniyet, takib edilecek yollar, almacak yo!cu sayısı, güzereâh durumlan tayin ve tesbit olunacak, bu yollarda sey rüsefer ekipleri bulundurulacak, velhasıl kazaları önlemek için her ne yapmak kabilse yapacaktır. Heyetin nakil vasıtalarının gayısını tahdide de salâhiyettar olduğu beyan edilmektedir. Valinin başkanlıgında toplanacak komisvona otomobil sahiblerile şoförlerden birer murahhas istenilmiştir. İlk toplantının cuma veya cumartesi günü yapılması muhtemeldir. tller Bankası köylerin kalkınmasına yardım ediyor tller Bankau her wne safl klrtndan bir kar?ılık beklemekslzln bazı köylerin kalkırtmaıına yardım etmektedlr. Bu sene de bu işe 1.128.5K4 Ura ayırmıstır. Bu mlktardan 17^34 llra vllâyetlmlze düsroü»tür. Bu para İle en ılyade k»lkırmaga muhtac olan bir köye yardım edilecek fuyu. okul blnası tcnıln edilfcektlr. bine temin ettiği menfaat, masallardaki altm yumurtlayan tavukları gölgede bırakmıştır. Paralannı gay rimenkullere yatıımış olanlarm serveti, hiç bir emek ve zahmettlüzum kalmaksızın. bir kaç misline yükselmişUr. Yaşadığımız devirde, büyük emlâk sshiblerinin sabahleyin gözlerini actıkları vakit. kendilerini bir gün öncesine nisbetle biArsa fiatlarında yükseliş, başlıca raz daha zengin hissetmeleri mümiki sebebden ileri gelmektedır. Bi kündür. Borclanarak arsa alan ve rinci sebeb, inşaatın çoğalmasıdıı. ev yaptıranlar İse, ihtıyac halindo, 195054 arasında, milli gelir 9 mil ellerindeki gayrimenkulü mühim yar liradan 15 milyara çıkmıştır. bir kârla devretmek fırsatına sahibTıcaret, sanayi ve ziraat işlerinde dirler. Toprağın kıympt artışından servet biriküren vatandaşlar, ka kazanılan menfaat, emek mahsulu zanclarından bir kısmmı irad ge gelirlerle mukayese edilemiyecek tiren gayrimenkullere yatumışlar bir seviyeye eri^miştir. dır. Kiraların pahalılığl, bır çok cr Gayrimenkul fiatlarının süratle tahalli vatandaşları da mütkiyeti yükselmesi, iktisadi bünyesi inkişaf kendilerine aid birer çatı kurmaea eden memleketlerde daima lastlasevketmıştır. Faiz haddmin indirıl • nan bir hâdisedir. İnşaat faaliyef.mesi ve kredi hacminin genişlemesi, nin kesafet kazanması ve topnığı mesken yaptırmak ve irad edinmek rağbetin artması, yalnız zenginloistiyenlerin durumunu ıon derece rin değil, ortahalli nüfusun da bina kolaylaştırmıştır. yaptırabilecek mal! takati iktisab İkinci sebe'o. gayrimenkullere ettıklerini gustermektedir. Fak.ıt gösterilen rağbetin sRekülâsyon te buna rağmen, fiaların takib ettiği mayüllerini kuvvetlendirmesidir. seyir, pek çok kimselerin zihnindj Arsa talebinin birdenbire genişle bazı sualler yaratmaktadır. Arsa mesi, fiatlara lesir etmiştir. Attı ay fiatlarındaki yükseliş tabiî sayılaveya bir sene içinde, baıı yerlerde bılir mi? İnşaat masrafları, arsa ' ı y toprak kıymetinın bir veya iki metleri ve kİMİar hep böyle yükselmisli yükseldiği o!muş,tur. Serma meğe devam edecek midir? Gayriyenın durduğu yertîe başdondürü menkul kıymetlerinin bir gün âai zararlara cü bir çabuklukla çoğalması, varlık surette düşerek büyük sahibleri hesabına cazıb bir yatırım sebebiyet v^rmesine ihtımal var mevzuu teşkil etmiştir. Mesken ve mıdır? ya irad yaptırmak istiyenlerin yaIktisad tarihi, büyük spekülâsnında, fiatların yükselmesindcn : s yon hareketlerinin piyasalarda ertifade etmek üzere gayrimenKul ı L'eç aksülâmel yarattığını kaydrtlan kalabalık bir zümre belirmiş mektedir. Yahancı memleketlerde tir. Bu zümrenin ileride daha yük yapılan tetkikler, zaman zaman insek bir bedel mukabilinde satman şaat faaliyetinin hararetlendiğini, ümidile arsaları kspatması, emljk gayrimenkullere rağbelin çoğaldığıpiyasasım adeta kırbaclamıştır. İn nı ve fiatların süratli bir tempo ile ;aat için >er f.rayarılar, ellerindtki yükseldiğini gdstermektedir. Mes3arsaları bekletmeğe mütemayil lâ Amerikada 186471, 188090, müstağni satıcılarla karşılaşmışlar 19001909 ve 19181925 seneleri adır. rasında, gayrimenkul fiatları de Dört senedenberi, arsa fiatlarında devamlı bir yükseliş kaydedilmektedir. İstanbul içinde, ana caddelere yakın bazı arsaların yüz bin lerce liraya alınıp satıldığı görülmektedir. Diğer şehirlerimizde de, metresi bin liradan daha vıiksek bir bedelle el değiştiren bir çok arsalara rastlanmaktadır. Kooperatıflerin belediye hududları kenarında kurdukları yeni mahallelerde ise, toprak kıymeti eskıden merkezî yeılere odenen üatlan bır hayli aşmıştır. Arsa alım ve satımı, en kârlı bır spekülâsyon rnevzuu haline gelmiştir. Dr. Feridun Yazan Ergin kat sekiz ilâ on sene süren bu spekülâsyon ve vüks°liş saflıalarıiı fi?tların ucuzladığı ve emlâkin kıy metten düştüğü devreier takib etmiçtir. 187180, 18901900, 19091918 ve ] 9251934 arasında ise, inşaatın duruldugu ve fiatlann dü^tüğü müşahede edi!mişt>r. Yükreliş ve alçalış safhalannda, fiatların maruz kaldığı temevviic'.er, d'ğer emtiaya nisbetle ^ok daha şidd'Üi olmustur. lngilir ve Amerikalı mürlı'.fter, İkıiıci Cihan llarbindfn <>nce, emlâk piyasasmın her 1722 senede bir işba haline gelerek gerek srsa talebinin ve ceıek inşantın daraHıö l n ı yazmaktadırhr. (1). Fakat memleketimızde halen cari bulunan şartlar, arsalar Ü7e''inde yapılan spekülâsvonların mazifle aöıüldüğü kadar şiddetli fiat aksülâmelleri yaratmasına sebebiyet verecek mahiyette değildir. E=kiden para kıymeti ve millî gelir az çok müstakar bir sevive arzediyordu. Emlâk piyasası işba haline gelinoe, kirılar ucuzluyor ve gayrimenkul sahibleri borçlarını ödrmek hususiında müşkülâtla karşılaşıyorlardı. İktisadî buhran senelerinde fazla sayıda binanın düşük fiatla satışa çıkarılması, inşaatın ve srsa alım satımının azalmasına yol açıyordu. Bugün ise, kâğıd para devrindeyiz. Tedavüldeki para miktan, fiatlar ve gehrler mütemadi surette artmaktadır. Kredi hacmi genişlemeğe, tedavüldeki para miktan çoğalmağa ve millî gelir yükselmeğe devam ettiği müddetçe, kiralar ve arsalar da dahil olduğu halde, bütün fiatlarda kayda değer bir ucuzlama beklenemez. tExpansionniste» temayüllerin piyasalara hâkim olduğu iktisadi reijmlerde, ucuzluk istikametindeki temevvüçler muvakkat ve mevzii kalmak istidadını gösterirler. Arsa fiatlarının asın derecede yiikselmesinden tevellüd edebilecek mahzurlar vsrdır. Bilhassa orta Son senelerde, topröğın mal sahl vamlı bir inkişaf kaydetmiştir. Fa halli ailelerin mesken tnjaatına Doimuş iicretleri Dolmuf yapan şoforler tstanbul Si?ll dolmuş ücretlfrlnln 50 den 75 kuruça çıkarılma'inı diö*r dolmuş Ocrrtlerine de onar kurııf zam yapılmasını lstemektedlrler. Emniyet Altıncı pıbe bu lstekleri tetklk etmektedlr. MiHetlerarası Botanik kotiffresi Pariste toplanacak Parlste toplanacak olan MHMleraruı Botonlk kongrmtne Ankara Ünlvrrsitefl adına lst.irak «oen Doçent Baki. Kisablıell bugıın «Adana». vapıını ile nvenileketlmlzden ayrılacaktır. Bakl Kasablıgll kongrede yurdumuıdakl Bstanlk araytırmaiarı hakkında bir teblii yayınlıyBcak, Türklyenln nebatl çehresl etrafmda Izahlarda bulunacaktır. Aıkara Cniversitesi delegert bu arada Türk Fransı? do>rtlıık dernejlnde «Tilrkivenln kllltOrel hnyatı. mevzulu bir <te konferans VOTecektir. i için çalışmamn en büyuk MÜKAFATI Sekizinci kuruluş yılı başında 100.000.000 lira oJan mevduatın Dokuzuncu kurumş yıh ortalarında 38 yıl Şehreminl ve Befediye Beisine hizmet eden kapıcı b'ldü Beledlyenin etnektar kapicısı Mehpıed Dikili doksan ya;ına yakıi lıir ömür sürdııkten sonrı vefat etmlîtir. Mehmed Dıkill 3S $<>hıen)ini ve Belediye Reislne kapıcıhk etml», bunların bUHİn hususlyetlerlne xakıf v» kuvvetU hafızava malik terblyeli blr vatandaştl. Kendlsf Yv ze\ata «Id cok alaka uyandıran vakaları hlkâye ederdl AN lah rahmet etsln. 200.000.000 liraya ve Onuncu yılın ortalarındak (18 Hazlran 1954) Ev faısaat şirketi kunıldu Tanınmış bazı mlmır ve ırnihendi^lerden murekkeb sermaved3r bir sirket ev Inşa etmek ve bedelinl taksltlerle taheji etmek üzere Vilâyete müracast etmistir. 300 milyon Yükseldiğini muhterem müşteriıerırrüze ilân ederiz. c ZENGİN PARA İKRAMİYELERİ Türlciye C Bankası paraaızın... istikbalinizin tmniTeti KOCÜK HABF.RLER MILVON Ura Tutannda Ikramiye * MIMLEKETtMİZDP: bir çok üsan dershanelerinln ımıdürlıiSiinü ve müessisliğinl yapan liselerde ve ö.eretmen okullarında fransi'ca dersi veren lion mUtehassnı Profe^ör Alher B.iruh Frans* tarafından 4fl seneiik hj>nietine karşılık Officier d'Academle nlşanile taltif edilmlstlr. J ve Ktcdi Bankası KıymetbHIr raüşterllerlne bugün ve daima nıinnettardır. HAZtRAN 23 ŞEVVAL 22 I V. E. o tr K c c 3 * >.os I 4.29 (12.16 16.17 19 45 21~49 8.44. 4.311 8.32 12 001 2 01 • harcayabilecekleri para mahduddur. Malî imkânsızlık, orta halli nüfusun ev yaptırmak üzere şehir civarında toprak kıymetinın henüz fahiş hadlere yükselmediği mıntakaları seçmesine zaruret hissettirmektedir. Bu yüzden nüfusun geniş bir ekseriyeti, iş merkezlerinden hayli uzak yerlerde orurmak merburivetinde kalmaktadır. Şehir lerin fazla genişlemesi trafiuin eüclesmesine ve belediye masraflartnın artmasuıa sebebiyet vermektedir. Belediye hizmetleri aksamaktadır. Yollann bakılması, elektrik, su, havagazi tesislerinin yapılması ve P T T . şebekesinin isletilme<îi için nüfus başina düsen masraf his<se'i phemmiyetli nisbette kabarmaktadır. Çalışan nüfus, ev ile işyeri arasında, günde bir, iki saat zaman kavhrtm»k mecburiyetinde kalm.iktadır. Bu mahzurlarm zamanla ehemmiyet ikti"=ab etmesini önlemek üzere, hükumetin ve belediyelerin jki: . tedb'r almalan mümkündür. Ha I Kiralann serbest bırakdmasv ricde, bir cok büyük »ehirlerde. kat büyük tüccarı pek mutazamr ctI adedi bızim memlpketimizde oldu miyebilir. Zira nihayet onlar, biğundan fazladır. Pa^iste. 1925 ten zim derecemizde kâr haddine tâbl sonra inşa edilen binalann hemen defülerdir. Yüksek kiralarla yıkılhepsi. zemin ve çatı katlan hariç, ma7İar. Bizse kâr haddine tabıiz. a'tı kattır. DiŞer mühim merkezlerEtiket nizamnamesi gereğince kaça de, kat adpdinin bu miktan da aldığımtzı, kaça sattığunızı belirtgeotiKi ?öı ülmektedir. Kat adedinin rngnltılması, aynı toprak parça c ı meğe mecburuz. Meseli mahalla üzerine daha fazla mesken veya bakkah olanlarunızı ele altlım: Teisyeri yapılmasma imkân verdiğin kel mamullerinden yüzde 2,5 kazaden, arsa ihtivacından tasarruf sağ nıyoruz. On kuru kibrit satarak 1 lamaktadır. Bizim belediyelerimiz kurus, bir şişe bira satarak 100 paise, hilâkis yaygın inşaatı teıriç et ra kazanabiliyoruz. Ancak makarmekte ve yüksek insaata müsaade na, pe.^nir, yağ gibi maddelerden vermemektedirler. Memleketin in yüzde 20 kazanırız. Bu da. orta kişaf kabiliyetini dikkate almıynn halli bir mahalîe bakkaliyesinde bu usulün artık terkedilmesine ih günde 25 liralık ciro teşkil eder... tivaç vardır. \ a n n kiralar artmca bir heyulâ Fayda mülâhaza edilebilecek ıkin l<arşısında kalacağız. Pcrişan olaci bir tedbir, kat mülkivetinin te= rajız. Badireyi önlemek üzere bu vikidir. Kat mülkiyetini kabul eden âciz esnaf ne yapsuı? Ya terazidea kanunun mesken meselesini hayli çalacak: yahud kâr hadlerinin artkolavlaştırdıÇma şüphe yoktur. tmlmasını istiyecek. Fuuıcılarm Vaktile arsa bulamadıklan için dunımunu gördünüz. Bir kuruş gavrimenkule sanih olmıyanlar vemeselesinde mecburiyet hasıl oluya banlivöde yerlesmek mecburiyor. Aylardanberi mahallebicilerin yetinde kalanlar, artık şehir içinde davası halledilemedi. Yann bunbir npartıman dairesi satın «Im^k r imkânma ka\ uşmuslardır. Emlâk lann ve emsalinin klralan da blkredi*i bu tip me«ikenler Czerinde nince, neticenin hercümerc olateksif edildiği takdirde. bir çok cağı muhakkaktır. Sordıım: ailelerin ferahlatılması ve arsa spekülâsvonunun hızmdan kaybetmesi Peki, ne yapılsın? mümkün oUbilir. Mülk sahibi. kendi müUdyetlÜçüncü bir tedbir. sphir mınta ni «mukaddes hak» ve «dokunulka«ı içinde. ver kaybe.lpcfk sekilde maz hak» sayıyor. Peki ama. blinsaata müsaade edilmeme«idir. zim saimiz ve alınterimiz niçin CoSrafî ve ikti«adl hususivetlerine «mukaddes hak» olmasın? İşte bigöre şehirlerin hanai istikamptlerde zimkine dokunulabiliyor: Biz» kâr ve ne nisbette inki«af edebilecpkhaddi konuluyor ve bis boyun igilerini önreden hesabiamak güç değildir. Nüfusun arünasına muvazi yoruz. Dükkân kiralanna da <.bic olsrak şehrin yâyıTacagı tntnfaka had koymalı. Mal sahibleri de bu içda bahçeli evler vapılması, topra timaî ve iktisadi zaptu rapta boğra israftnı mucib olmaktadır. İn yun iğsinler. Üstelik, onlana mukişafa namzed bulunan şehirlerde kaddes alınteri haklan caba olave arazinin kıvmet kazanmak isti rak baki kalacaktır. tster knllanır, dadmı gö«terdi$f mmtakalarda. bi ister kullanmazlar. Bizimse almtenalann blok halinde inşa ediltnesi rimizden gayri mukaddes mülldyebir »ırurettir. timiz yoktur. Cemiyetin himayesiMemleketimizde en fazla mesken ne biz daha muhtacız. gıkmtısı çeken tahakalar köçük Gene sordum: memurlar. isçiler ve iktisadî te«ek Dükkân kiralannın roefruı küller Dersonelidir. Bu tahakalar kazanclarından mühim bir kısmını serbestliğe göre ne raiktar artacakirava ödedikleri halde. cok dpfa jîinı tahmin ediyorsunuz? Semtlere göre değişir. Diyellm iyi bir e\de oturmak imkânmdan ki Beşiktaşta. Üsküdarda 100 liramahrum kalmaktadırlar. Hayat pahaMıŞı ve kazançlann kifayetsizli lık dükkân 300 olur Fakat merkes ği. bunlann ev yantırmaÇa yetecek semtlerde 100 liralık dükkân 1000 miktarda tasarruf etmelerini de" lira olacaktır. Marpuççularda bir picİPîstinnektedir. îşci steortaUrı, tek dükkâna 45 bin Ura hava paVakıflar Bankası ve Tekaiid San rası, Beyoğlunda 250 bfaı lira hava dığı eibi büyük sermayeli mües parası verildijrini biliyoruz. Diyeseseler, mühim şehirlerde kirava lim ki, oralann kiracılan o kadar vermek veya daire halinde satmak kazanıyorlar ki, bu yüke tahamüzere iki, üç odalı ve konfor mül ederler. Biz, bu kâr hadlerile lu apartıman bloklnn yaptırdıkkn öyle kiralara tahammül edemeyiz. takdirde, hem bir ihtiyacı k s v ' a Şaj ed kiralar serbest kalırsa, 5 1 0 yacaklan ve hem de spekülâ^von bin lira ve bazan daha aşağı sercceyanı iizerinde tanzim edici bir mayesi olan küçük esnaf tekmil te«ir yara*acakları diisiinülebilir. varlıklan nıala bağlı bulunanlar, İhrnrnt azaldı maişet yerterini terkedecekler, iiiDaracat mev?iminin nihayet ermesi tetik mal ve ftletlerini nereye kodolayiiile HrmnımiTdan yabancı mem •acaklarını bUemiyeceklerdir. Zira, leketiere yspılmakta olan muhtrlif m,ı|ların ihracatınan bır hayli azalma mü ardiye yokhır; nakil paralan bile jahede edilmektedir. yoktur. Bizim dükkânlanmız boşaDün limanımızdm nauhtflif merale lmea. yerlerhnizi yedek parçacılar ketlere 381211 lira deSerinde ancak 56 ve kâr haddine bizim gibi dahil olçesid mal sevkedilmiştir. AIAk^darlar. bu dıınjmıiTi 23 ay da mıyan ithalâtçılar alacaktır. Piyasa. ha devam edeceeı ve işlerin trneak yeni da havayici zanırS^ satan dükihracat mev«imınde baslıvacağını ıfade kânlar azalacağmdan pahalılık aretmektedirler. S 33 CUMHUBtYET'hı TEFRİKAS1: KONS010SUN KARISI Allahınız. Muhammediniz aşkına, komiser bey, Şaban Ağa dııymasm... Rahmetli bey evlenmek iilân dinler miydi? Bulduğu yerde çimdik. Ötemi berimi mosmor ederdi. E. ben de çarptımdı da, ettimdi de... Bir seferinde Şaban Efenıli farkedecek oldu, saçları kafasmda dikiliverdi. gözleri belerdi. «Bakmam morukluğuna. binerim hambiirtlüğüne.» dedi. Bır sükut fasılası. Sonra gene Kevserin sesf: E. vallahi komiser bey, iki gözüpı dnüme aksm. sanıyorsanız Şaban Efendi etti bu ;si Doçru?unu söyliyeyim, hani akhmdan da geçmedi değil... Şeytan: <Bir ka=ık suda bo&uvor şu h"rifi » divordu Kafa=ım patla'anın elleri nur olsun Evin içinde böyle hallere razj de£]liz. Kasa hâdiseşini Eordular. O dr. kocası gibi m^iv^kile İclâl fa=hn] saklavarak anlattı. Bu sırada Orhan Sadi, Şabanır arkası'Sırâ sofcya yollânan Ali Poyrazın hâlâ dönmeyişinden şüpheye düsmüşt'i. Ayaklarının ucuna hasarak koriJoıu seçince, kenrli odasınıi bulunduğu taraftan kula5ma pek bildigi bir ses, zorla açılar. masn cekmosinin ^ıcırtısı çılı.ıdı. İki adım daha sttı, dinledi. Kendi odasında adıml.ır... Mutfaktan kab kacak nürültüsü duyuldujuna ve evde bulunan diğer şahısların polis nez^retinde salonda oturduklanna göre, odasmda dnlaşın \li Povrazdan başkası olamaz. Orhan Sadi komiser muavinini suçüstü yakalamnk arzusunu rüçlükle yendi. Ne çıkacak onu kı»dırmnktan: (•Evet. senden süphelendik. odanda araştırma yapıyorum » dcse Ali Povraza. nn^ıl muk;ıbele cdecck? İvisi mi, bilm'mpzlikten, anlamTmazlıktan gclmeli. Konrii^indcn şüphplcnmeleıini tabiî savma'ı Elbotte şüplıolen^cek! er. Bu evde şotor olurnnu \ ^dıaadılar. Tevkıfe mle hazır bulun.ndlı! Hem Vdmn Nilüfer temize çıksm.' Kendi mademki katü değil, o da temize çıkar. Bu duşünceleıle koridorda daha fazla oyalanmsksızin dündu^ıi zaman, falondaki lynadan harekptlerini takib eeden polis mjmuıunun. bir an süzden kavboînvısmdnn kuşkulanıp e=;ikte belirdiğıni gördü. Orhan Sadı, tekrar holdeki yerini aldı. İçeride Kevser hâlâ cevab yetiştirmekle meşgul. Nizameddin Beyin hırcınlığını ortava ko\mak icin, onun dün sabah karıslle kavca«üni anlatıyor. Kulağına ralınan cümlpleri nakletmpkt^n çekinmiyor. Cavidan Hanım: «Göriirsiiniİ7. Nizameddin Beyoiyim. ben de bunu sizin ynnini7n kâr birakmıyarae;ım.» demiş. Nizampddin Bey de yirmi dort p.ıatlik mıihlct ist?mis. Kavga dün snbah oldui»unj göre vade bu sabnh çatt:, diye sıiziinü bitirdi. Sonra birdenbire aklı başina geidı: Ah ben akılsız! Ah ben akılsız' VaJJahi fena makscdla söylemedim. etmeyin bizi .. Ben bunlnrı rahmetHnin huysuzluüunu anhtnıak için sövledim. Nilüfer Iînıııma cfa sorun. Mohmed Ali Beve de sorun . Onıar da yukarıdaydılar. İşittiler kavgn>i Sarıyerln Oerbut Baliban dere kö*** yünde oruran Ahmed Ekmer, evlnde Yeni yeni ikametgâhlar yapılmaklracı olarak oturduSu Fatmanm kızı 17 yaşındaki Nnznıiyeyi kandırarak ta sını teşvik eden kanun ve müesseBöyle dedim diye sakın şüphelen katil meydana çıkıncaya kadar tl bilir kımlerın canlarını yaktıydı. arruz etmij ve vnkalanarak hakkında meyin hanımefendiden. Kapımizdnn bette ki hepsi şüphe altında buluGene sükut. Sonra gene mırıltı. takibata geçllmiştir. selerimizin yanında yeni yeni dük Kiracısının kızına taarruz etmiş ! lacaktır. Peki, beyefendi ile bu kavgadan sonra hiç karşılaşmadjlar mı? Havır, hanım kevifsizdi .. Odasından cıkmıyacaSmı siiylemişti Ypmeğini de yukanya ben gütürdiim. Bu sabah erken kalkıp aşağı inmiş ya. Tövbe! Gözlerimle » görsem inanmam. Oldum bittim on ıkiden pvvel aşağı inmez. Şabanın gordüğünü söyledikleti zsman yelkenleri suya indirdi. Şaban Efendi ömrü billâh vabn sövlem=zmiş. Sade kıımsrda kavbettiklerini ve köydeki karısmdan gelen meküıblan Kevsprden saklarmış O da eşi iizülür dij'e. Çünkü, bir ynnrlan kumar, bir yandan ahırı tnmir ettiıece^iz, üküz alacağız di>e köydeki kansımn sıkboğaz ori^rpk istcdiyi paralar biitçelprini saısıvormus. Altı ay evvel Nizameddin Bcy mnaslaruın v'rrhi be^ lirq znnı vîipnvmış ama, o c'a araya knvnıvrrnıuş Hu=usî derdlerini anlatmak faslı epev uznTi sürmüştü. Ona da aynı suali tekrarladılar: Mademki cinayet bu evde işlenmiş. nacaklarmış. İste bundan dolayı elbirliği ile katili kcjfftmeğe mecburuz. Söyle baknlım. Sen döıt senedir burada çalısmıss'n. Niznmofidin Boyi kim öldürmüş olabilir dersin? Kevserin tereddüdsüz cevabı: Evin içinden kimse öldürmemiçtir. Dışarıdnn eelen misafirler var ya. onları astırın. Israr ediyorlar: Gelen misafirler temize çıktığı takdirde ev halkmtlan bunu kimi yapabileceğini sovuvorlar. Ben rumizli konuşayım, siz manayı çıkarın. Çoban ku/..vı kurddan korumuştur. Sopayı kurdun kafasdına çalmıstır. Yani kurd Nizameddin BeyT fyi bildiniz. Sopa ocağın küsküsüT O da doğru. Şimdi ortada kuzu ile çobaı kahyor. Kurd kuzuya saldırdı. ' 'uzu sen olmıyasın? Bu hesaba göre coban Sobnn. Oldu gayıi bir iş diye kasayı da açmıştır. Kumara, öküze kövdeki karıya para yetiştirmek için ha? Kevse*" yalvinyor yakarıyor: Dpmem o değildi. Ben Şaban •Efendiye toz kondurmam. Pekı kuru ile kurddan kimleri ka=deddin? Kimseyi... Rahmetli bey kirs Gene Kevserin itirazlan. Tutulan zaptı beğenmemiş: Bunları silin! diye yalvanşı... Derken süt bardağı. Malum cevab. O da ali alına moru moruna dışarı çıktı. Mutfağa yollandığı anda ellerinde güç tasıdıftı »ğır bir tepsiyle Şaban. onu takiben de gene Ali Poyraz belirdi. Şaban tepsiyi kasalı odaya bıraktı. çıktı. Ali Poyraz, Orhan Sadiye bir an, gülümsiyerek dostça baktı: Efendi adamsm. Görür görmeı seni içim sevmişti. Teyzfinin oğluna benziyorsun! Ve bu iltifatı savurunca oday* daldı. Orhan Sadi lçeri kulak kabartıyor. Fakat tısss! Odada bir gezinti oldu. Yazı masasının ardındaki koltuk biri oturup kalktığı zsman daima gıcırdıyor. Koltuk gıcırdadı. Ben zati athaçı birlikte gidiyor demiştim. Atbaşı birlikte giden kim? Kendisi mi? Orhan Sadi mi? Kiminle atbaşı beraber gidiyor? AH Poyraz, odasındaki araştırmada bir şey .Tii cle gecirdi? Ne bıılmuş olabilir *,^kmelerde? Oi?a oİRa bir kaç fransı?ca kitab dıkkatini çekmiştir. Mektub falan filân' O. ihtiyathdir mekrub saklamaz. Hatıra defteri tut Arkan var kânlar yapılmasmı teşvik eden kanun ve müesseselerin lüzumu üzerinde de bu münasebetle tekrar dururuz. Eğer, esnafın dayanamıyacağı derece kiralar fırlatılırsa, şehirlerde de ister istemez alelâcele yeni earşılar kurulacaktır. Devlet, belediye, bankalar ve kooperatifler o yola dökiilecektir. Ve İkinci Umumî Harbden evvelki gibi birçok toz'u kepenklerde nKiralık dükkân» yaftalan belirecektir. Onun için şişin de. kebabın da yanmıyacağı ortalama bir çareye her iki taraf boyun iğmeli kanaatini besb'yoruz. HAMIŞ: Taraflardan birinin mağduriyetine sebeb ohnamak için. mülk sahiblerinden bir bayanm gönderdiği mektubu da bugünkü niıshamızm dördüncü sahifesine. okuyucu mek« tubları arasma koyuyoruz. (VâNu)