Katalog

•'&}'?: ;.••• CUMHUKIYET IS54 FRANSA MEKTUBLARIJ Fransada mı, Türkiyede mi hayat daha pahalı: Yazan: Paris muhabirimiz Aydemir Balkan atı Almanya devletinin Şansölyesi Dr. Adenauer, yaptığı ziyaretlo memlekeümkde büjük dikkat ve Paris. Mart Türkiyeden Fran fiatlar cidden diğer memleketlere sevgi uyandırdı. Kültürü, yüksek saya, bir kaç gün, bir kaç hafta, nazaran yüksek sayılabilir... Fakat devlet adamı vasıflan, hele yaşlıhattâ bir kaç ay için gelenlerden bunlara bakıp Paru, hele Fransa rini sarsmak v« yıkmak iaüytn te lığına rağmen canhlığı; etrahna 8 kasun 1911 *abahı, muhalif ' pek azı her iki memleketteki ge hakkında hüküm vermek, hele bah »eküller karşısında tabiî bir müda hürmet telkin eden bu gün görmüş, gazetesinin, i. lahifesintn çim şartlan, ücretler, fiatlar ve ha tiyar olduğumuzu sanıp sevinmek faa hakkına sahib olduğu telâkkl feleğin iyi kötü cilvelerini tatmı} en altındaki küçücük ilân iktidar ' yat pahalılığı gibi konularla ilgile hem kendimizi, hem baskalannı sinden doğmuşlardır ve bazı neti tetrübeli insan; Alman tarihinin mehafilinl bir bomba gibi iarsmıjaldatmaktır. nirler.. celer de dogurmuşlardır. Mart başından düne kadar tstan tı: «Hürriyet ve İtilâf namı altında nadir yetiştirdiği mutedil siyasilerDevamla: 2 Bu hududlar muayyen bir den biridir .Büyük Frederic ve BisVâkıa Pariste bu konulara sıra bul Maliye şubelerine verilen teşekkül eden fırkai siyasiyenln ideolojiye dayandığına göre, siyasî marck'tanberi bu cins politikacıjı « Basıt bir Fransız ailesinl, beyanname muhteviyatı geçen programı berayı tetkik bugün hü:. gelmeden evvel belki yapacak vealı «meşrutiyet» adına ragmen, çok sayıtmış ve en büyük muhalefet ıır fark pek az sayıda veren Alman milleti, ., . ya görecek çok daha mühim şeyler hattâ Parisli bir aileyi alın, de sene aynı miiddpt zarfındaki kumete ita olunacaktır.» Bu sar partili rejim kunılamamış. iktidar sayunııs ve en DUVUJK munaıtrıcv art ller birbirinden mütevazı ve olgun vatandaşlannda olduğu iddia edilebilir ve bu iddia dim .. Yemeleri. içmeleri, eğlence sıntuun tesiri altında, ertesi günkü muhalefet mekanizması normal ola partisi olarak, CH.P^en kopan bir P beyaname mnhte\iyatından aynlmıs, geniş ve muhtac olduğu devlet adamıru bulbelkı bir çoklannda gene haklı da ve dinlenme raasraflan küçük Meclisi Mebusan celsesinde İstan rak isliyememis, gayrimütecanis bir parça halinde Demokrat Parti ç lğ la *$**" 20 milyon Ilra fazla görülebılir. Fakat idare adamlan bütcelerinden pekâlâ çıkmaktadır. bul mebusu Hüseyin Cahid B«y, Si iktidar partisi k»rsısında aynı bün sarak teşekkül ve taazzuv etmistir. muştur. Medenî hayatın her tahaş Gelir vergisi beyannamelerinüı nob mebusudur. Rua Nur Beyin ya yey« tahib birleçik bir muhalefetle Uzun senelerdenberi iktidar mev gayrimütecanıs teşekkuller halınd» sında beşeriyete büyük kıymetler ,, mızın, poütikacılanmızın, kürsü Pariste bir tezgâhtar, bir banka Çkmaktedırlar. Bu, TurkiBu Turkisahibi profesörlerimizin daha bu memuru, hattâ bir garson yazın verilme müddeti bu ay sona ere nına oturmus, yeni teşekkül hak karsüasnuı v« kısa bir zaman için kilinde türlü yen,lik hareketlerinin °«*7* Çkmaktedırlar uzun zaman kazandıran, fakat nedense o derece«ahada duştükleri tezadlan görmek tatılde deniz kenarlarına, Rivye ceği için maliye şubelerinde büyük kında bilgi istemiş, aralannda şöy iktidan terketmiştir. Babıâli vaka amili okn C. H. P. ye kar,, çeşidlı danberi değişmemiş bir olaydır. ît de üstün politikacıyı ancak arada fakat onu iktidardan indirmekte **>* ! danbe smdan sonra, Mahmud Şevket Pa birleşik fikirler ve kanaatler arala I tüıad ve terakki veya hürriyet sırada jetiştiren Aknanlar, çok teve bir çok fasıllardan da bihaber raya, kışın da Alplere gidebilmek bir faaliyet göze çarpmaktadır. Şim le bir konusma olmuştur: Rıza Nur Siz çok ileri gittiniz. şanin katli, haddizatında meşruti nndaki farklar silinerek ve unutu ve itilâfın hususiyetlerine bupünkü menni edilir ki, hem kendilerinc , olduklannı farketmek ne kadar tedir... En basit bir aile günde iki diye kadar verilen beyanname muh partüerimizde, derin bir araştırma hem dünyanın başına belâ olacak eğlenceli görünürse görünsün ol defa mükemmel et yemeği yiyebil teviyatı geçen yıl mart ayımn ytr Biz de bütün muhalefet kuvvetleri yetin çok partili rejiminin kalın larak toplanmıştır. Fakat muha'.smektedir. Çocuklarını noelde ve mi beşine kadar verilen veyanna ni bir yere topladık. Size müthis bir tılannı lilmis, İttihad v« Terakki fette ve iktidarda D. P. nin geni? ya lüzum kalmadan rastlamak müm cinsten adamlan bundan sonra başdukça acıklıdır. ya paskalyada tatile yollayabil me muhteviyatından 20 milyon lira ölüm darbesl indireceğiz. Maksadı 1918 senesine adar, yedi seneye ya ve bir siyasî parti için tecanüsten kündür. Partiler, bu bakımdan lanna getirmezler. *** mektedirler. Gıdalan gerek kalıte, fazladır. Bunun ay sonuna kadar mız sizi iktidar mevkiinden atmak kın bir müddet tek parti olarak kal uzak olduğu ve muhaliflerini için bazı özelliklere sahibdirler, şöyle iktisadî münasebetler bakunından ki: a Aralanndaki ideolojik fark Aimanya, Türkiye için en mühim Bu kısa mukaddemeyi yarmak gerek mıktar bakımından bızden mühim m.ktarda artacağı tahmın ür. mıstır. den çıkardığı görülmüştür. ' tan maksadımız size bundan bir çok ustündür. Bu takdirde Fran edilmektedir Gelir vergisi beyanHüseyin Cahid İyi ama içinizBu dört olay bize göstçrmektedir lar silinince, birinden diferine geç bir altşveriş memleketidir. Aksi gibi Üçüneü bidİM geri bir idare, ecroüddet evvel bir millet vekili sada hayat bizden pahabdır nasıl nameierinde kazane miktannın ar de mutaassıb, dindar, hoca, hıristi nebi baskı ve isgaline karşı Türk ki, siyas! tarihimizde bir iktidan mekte mahzur ve zorluk görülme oraja da borcumuz birikmiş, dovig tısı, ticaretin gelişmesinden ve sıkı yan, cahil, âlim türlü siyasl fikir milletınin ayaklanmasını başan ile devirmek için vuku bulan kütleleş mektedir; b Aralannd?ki müca azhğından bu borclar ödenemediği tnizle Pariste yapmış olduğum bir denebilir?.» kontrollardan ileri gelmektedir. sahibi adamlar var. Nasıl olur? Ha temsil etmi^ olan Müdafaai Hukuk meler neticesiz kalmamıştır v? hep dele fikri olmaktan ziyade, şahsi için ticaretimiz soyle böyle durkonuşmadan ve temas ettiğimiz koBasın ataşemizin zevcesi raüdani sen bizi «Meclisi Mebusanda hareketile gerçekleşmiştir. Filha si de iktidann feshini mümkün kıl yata dayanmaktadır; c Hepsinin muş. Devlet adamlarunız, sayın nulardan bahsetmekti. fırkalar meselesi» namındaki ese kika, bu eaye emrinde toplanmış, mıştır, Yalnız ?950 senesinde, bü içinde, türlü fikirde ve görüşte Şansölyenin dostça ziyaretinden isBu milletvekilimizin isminl açık ha!e ederek: Hıfn Veldet İtalyaya gHti Mart tonundı Floransada toplanacak rinde gayrimütecanis bir amalga olanlar, Müdafaai Hukuk kanalile yük bir değişme çıddetli sarsılma iıve bulmak k?l ildir. Me=ele yalnız, tifade ile herhalde aradaki bu guç« Öyle söylemeyin, dedi, bir lamağa lüzum görmüyorum. Dort ' senedir Strasburgdaki Avrups Kon çarşıya alıs veris için çıkıyorum. olan ziraat hukvıku kongreslne iıtlrak ma (1) diye tav«if ediyor, bizden Halk Fırkasını (daha sonra C.H. lara mahal vermeden, normal bir bu gibi elemanlann «zlığı ve çok lüğü eritecek tedbirleri konuşup etmek üzere Floran»» 0nlver»itert ta. karşılıkh bir karara vannışlardır. •eyi çalışmalarına Türk delegesi Beş bin frank bir, iki saatte uçup rafından davet edllen Ord. Prof. Hıfzı dürüst bir i» çıknuyacağını iddia P.) teşkil etmişler ve fi"li bir tek intikal sistemine dökülerek tahak lu£udur. Bu çeşid durumlar meveud olun Ben bu mesele üstünde duracak parti rejimi 1923 ten 1945 senesine kuk ettirilmiştir. Veidet Velidedeoglu dün uçakla İU1. ediyordun. Ya bu sizinki? ' olarak iştirak eden bu milletveki gidiyor.» (1). gö. Rıza Nur Evet hakkın var; fa kadar sürmüştür. Bu devre zarfınBeşinci bir'.eşme olajnndan. 1954 ea. birbirlerile anlaşmakta da mah değilim. Bilmem, hiç düşündunıız Türk kadınlanna has, bu man yay« Jlünlatlr. Profesör. kendlslle löy. limız olgun, kültürlü. hattâ partirüaen bir muharrlrimlı» funlan kat sizi devirmek için şimdi ne bu d«, 1924 ve 1930 senelerinde Terak genel seçim miıddetine girildigi zur görmiyecekleri tabiidir. Ka'.dı miiz; biz, Aimanya ile harb halinde sinin medarı iftihan genc bir kıy tığa cevab vermektense. Türk pa lemlstlr: ursak topladık. Siz düsün, o gün kiperver ve Serbest Cumhuriyet sıralarda, tekrar ortaya çıkmakta ( ki, lâisizm davasında, hepsi hassas miyiz, yoksa barış dunınıunda mı? f Geçen temmuzdı toplanâcak olan mettir. Uzun zamandanberidir Av rasının Pariste harcanış şeklinden rupaya ve Fransaya Konsey top ziyade bir Fransız ailesini misal bu kongre sonradan bu yıl» Ullk «. bu fırkayı dağıtacagız... Böyle fır Fırkaiarile girişilen teşebbüsler » ve muhalefet teşekkülleri arasında olmakla beraber, hepsi dınt mese Bu sonunun cevabına dair bir olayı dlldl. Ben kongreye, Türklyede Upu. kalar zaten dağıhnağa mahkum kim kalmıştır. Terakkiperver Cum basının deyimi ile «pazarlıklar» dan lelerden faydalanma siyasetine nakledeceğim. lantılan için gelip gittiğinden bu olarak almanın daha doğru olaca suz arazinln tesclll mevruunda bir teb. dur (2). huriyet Fırkasmın kapatılmasını bahsedilmektedir. Meseleyi, evve önem vermiş ve bunu »lyasetlerinPek yerinde olarak diyecekslnbı memleketler hakkında kâfi dere ğını «öyledim. llg gönderdlm Floransada kongre (a. Filhakika 1911 tenesi. siyas! tari âmir 3 haziran 1924 tarıhli Heyeti de bir esas olarak benimsemişlerblttlkten masrafı cede malumat lahibi olması icab Netice itibarile aparbman kapı lıjmalan âld olmak sonr». İjviçreye ta. himizin en dikkate değer bir mu Vekile karannda söyle denmekte lâ; zamanımızın umuml şartları, dir. Türkiyede iktidarda kabnak, ki, hoyle şey hatıra gelir mi. Alman rafıma üzere ve saniyen de memleketimizin özellıkya ile harb halinde bulundugumoı eder. cısmı ve ailesini ele aldık. Kapı mümldte oluru Almanyaya gidlp bazı halefet kütlelesmesine sahid olmus dir. Terakkiperver Cumhuriyet iktidsra geçmek (iktidardan uzaktetkiklerdt ve Roma Hukuku kürıü. ru. İttihad ve Terakki, karşısında Fırkası mensublanmn programla leri bakımlarından nazara alrtuK, laştınlmak) bablannda, bütün par kimin akhndan geçer? cının hanımı daima geçinemediFransa baaın ataşemizin evinde muayyen bir açıklamaya varmak yabancı bir otorit» Gpçmiş! Hem de nasıl? Bir muhapahalıhğından, «üne, Fakültemlz Dekanmın getlrllmesl muhalefetin gittikçe kabaran, ken nnda meveud malum esas dini sıtiler dinî hislerden faydalanmışlar bir toplanbda Fransa ve bilhassa ğinden, hayatın lçtn. malumatı için faydalıdır. sebecimiz, Almanyadan getirtilecek Arkası Sa. 4. Sü. 4 te • tahttnd. muhtellf ecnebt hocalarla bazı disini de sürükliyebilecek bir sel yasete âlet eden bir tesvil (kötü bir Pariste hayat pahahlıgından bahis Partilerin muayyen bloklar, cep j ve hattâ memleketirruze hâs Sünhusuıt temaalarda bulunjcagım» haline geldigini görmüstü. Bu, as S^yi iyi göstermek) vasıtası addet heler ve birlihier halinde toplan ' nilik alevilik meselesi oy taplama bir madde için «Biz onlarla re&men •çıldı. Milletvekilimiz Pariste dameğe çalıştıkları görülmüştür .. maları mümkündür. Batı demokra ı işine yabancı kalmamıştır. Mesele harbdejiz* diyip şehadet parmaiını ında, birbirine halef selef olacak (1) Resmt kur» göre 1 Türk li Kızılay bin Ünrversiteliye ucuı • yanılmıyaeak kadar pahalılık olT normal iki siyas! parti degildi, bir Gerek telkin eden gerek telkine si'erinde bu birleşmeler, mümkün iktidan devirmek olunca, zaten ve ! >T.ıkan kaldırmiş ve «Olamaz!» ı yemek vermek için tedbirler \ duğunu buna kıyasla memleketi rası 122 franktır. Serbest kurda ise birlerınl ortadan kaldumak için maruz kalan vatandaşlan ctesvil ve mertebe aynı ideolojik esaslar üze j bünyeleri itibarile pek meveud ol j bastırmı>i. Getirtilecek maddeye gealıyor 1 '*• rnizde cidden bahtiyar sayılmaraız Türk lirasına ancak 70 frank vetahrik avakıbından» korumak ve | lince, saglık yolunda kullanılacak Kızılay tstanbul temsll heyetl tar». birlesmis iki insan kütlesi idi. rine kurulu partiler arasında yapıl mıyan tecanüs, büsbütün aranmalcab ettigini tekrarla söyledi. Pa rilmektedir. Maamaflh ortalama fından SO0 Onlversltell ftgrenclyt her umuml zaran tahdid için Terakki| mühim bir deva. Deva, meva; heSiyasl tarihimizde, bu tarz kütlemaktadır. Fakat bu nevi birleşme makta ve gene degişik fikirler bir "hahl;k mevzuunda ve iktisadî dü olarak 1 TX.. 100 frank alabi gün «ğleyln 30. aksamları da 20 kuru» perver Cumhuriyet Fırkaâimn f. aj sab işi sağlık dinler mi? Ona söyleücretle ucuz yeroek verllmeslne devam esmeler bueüne kadar dört defa liyetten men'i hükumetin artık mü ler, komünistten kralcı veya müfrit | pota içinde toplanmak istenilmek mişler, buna söylemişler; fayda ver een bahsinde son zamanlar fazlaca lirsiniz. cereyan etmistir: 1908, 1911, 1918sağa olanlara kadar, siyasî partile tedir. Fakat. Meşrutiyetten havli edtlmektedlr Ucuz yemek tevzlt ünl. durmuş olduğum için bu konuda verslte muhltlnde büyük blr mnnnu. 923, 19461950. İkincl meşrutiyeti, samaha edemiyeceği vazifeler sıra rin en geniş mikyasta kurulmasıru ' « • t ve çok daha J»A;.;I, şartlar memiş. Ah şu biıim muhasebe u• .=r+ı=» uzak «• ~«t J,U» sına girmistir (4). "tnilletvekilimize cevab vermek basuîleri'.... Acaba bunları modern niyetle karsılanmıjtır. Yalnız ucuz je. amanın deyimi ile «hürriyeti ilân» j l mümkün kılan çok partili rejimler içinde bulunmakta olmamız, mekllde te\z1 edüen bu yemek miktannın tmi» olan İttihad ve Terakki Ce, na düştü: basitliğe kavuşturmak kimlere ve M E V L İD Serbest Cumhuriyet Fırkast da, de hakikî bir role sahib olmakta »eleyi »ırf bir tarih tekerrürü oldah» genlj nırette yapılması temennl kune müyesyr olacak?.. Tuccardan KBstamonulu «Paris. dedim, dünyanın en faal j edllmektedlr Bu huıusu nazarı ltlbara miyeti, mutlakıyet rejimini semboliFırkası erkânı tarafından tak dır ve gene bu memleketlerde, par maktan çıkarmaktadır. alan fehrfmiz Kızıiay temsü heyetl 500 eden İkinci Abdülhamide karşı bih edilmiştir. Konya mebusu Re tiler bütün m mleketi değil. halkın Uzatmıyalım, nasıl olmuşsa olMUSTAFA RIFKI . başkentlerinden biridır. Vasatî ola , Bu şartlar nazara alındığı takögrenciye verdtfi yemek mlktarını bin bu rejimi yıkmak için birleşen fık (Koralten) Bey, Büyük Millet bir kısmını, yanud bir sınıfı temsil rouş, üstelik sayın Şansolye de şeYİRMİBEŞOĞLU »zak günde daima yüz, iki yüz bin ı dirde, iktidar muhalefet mekakisllik olraak üzere hazırlamaga çalıl. Jöntürklerden mürekkebdi. İsteknun ızız ruhu için ölumUnün Meclisinin 15 aralık 1930 tarihli in iddiasındadırlar, bu bakımdan mü nizmasının normal çalıstınlamamış lince artık kesin olarak anlaşılmıs • turisti vardır. Buna mukabil yamaktadır. eri husul bulunca, hiziblenmeıer ikadında, muhalefet lideri Gümüş tecanistirler. ki. biz Almanlarla harb halinde de40 ıncı günune rmtlıyan 27 3 954 bancı delegasyonlar, subaylar ve olması sebebleri kendiliğinden orİstanbul Üniversitesinde Yeşilay de derhal başgöstermiş. geniş ve cumnrtesi gunü ögle namanndan ğiliz! Satınalmn muamelesl muhasehane mebusu Ali Fethi Beyin bir Bize gelince. yukarıki durumlara tava çıkmaktadır. PartÜer erasın. diplomatlar olarak da küçük bir scnra. Bey?zıd Camll Şerlflnde kolu kuruiuyor ayrimütecanis kütle muhaliflerini istızahı müzakere edilirken tahrikbece tasdik olunmus. Şimdi bu dev a kıyasen iki mesele üzeru.de dur daki bırleşmeler, mümkün merterremleketm:zin tAnınmış ve kıy ;§ehir nüfusunu bulan bir yekun da tatanbul OniveTsltesine mensub Ye. endi icindfn çıkîrmıştır. Muhalelerden şiklyetçidir: «... Seri ve ko mak lâzımdır: 1 Türkivede çok be mütecanis olmalan, şahsivatın ya gelmiş. ya çelecek... Bu sajemptli Hafıı ve Mevlldhanlan ta. şilaycı BSfrendler tarafından YejUay barındırmaktadır. Turistlerin, yarsfından Mevlid okunacaktır. ArGenclik Şubeslne bağlı olarak blr tts. 'et teşekkülleri, kurtann olarak lay bir muvaffakıyet elde etmek partili rejım var mıdır? 2 Tür seyrini elden geldigi kadar ob'ek de. kimbilir, ne kadar derdli vatanbancıların ve diplomatlann temas kadaj ve iakrabaları lle arzu eden. tflnbul Ünlversıtesl Yeşilny Genclik Ko. vasıflandınlan İttihad ve Terakki için halkm safiyetinden istifadev* kiye partilerinin özellikleri neler tif esaslara bırakması halinde nor daşımız hastalıktan, hattâ ölumdea ettikleri muhit digerlerme ktyasla 'er'n tı*T1fl»r! rica oiunur. lu» kurulma>ına karar verUmljtlr. arsısında teker teker yasamak im koyuldular, bir*nci har=kette Vıelekurtulacak? Alman devlet »damı, mal bir siyasî olay sayılabilir. Sidir? Müte«ebbl» heyet tarafından hazır. ânını bulamamışlar ve bîrdenbire •çok pahahdır. Bu çesid sınıf îçta Allesl kıjTnetli misafirimiz, borc meselesldive intihabUe karsılaştılar. Zemin yasî partilerimiz (muhalif veya ik* 1 Türkiyede çok partili lıkları tamamlanan kol, konjfreslnf 30 lokantalar. gazinolar ve otellerde mart aalı günü jaat 15 te Yeşilay genel 911 senesinde kütleleşmişlerdlr. hazır, bunu istismar lâzım, hemtn tam olarak yoktur. Türkiye Büyük tidar olarak), memleketlmızm u ni hallettik, diye sevinmekte kalHürriyet ve İtilâf Fırkası en realıst masın; sayısı şimdiden kestirilemimerkez salonunda yapacaktır giristiler... Fırkamız mensu'nmumî gidişine bağlı muavyen ir müşahede ile bövle bir duru lanndan Mecidiyeıade Tahir Bey Millet Meclisi, iki ayn pttidann dayecek epey Türk hastasını da bu Amerikan muhribi dün eelişme safhalarma vârmadıkmun eseridır. Rıza Nurun sözlerin Konya Bedestenindeki tüccardan ha doğrusu iki ayn pârtinîn kahir zivaretile kurtardıçı îçin bol hol limanırnıza geldi lan ve oy toplamak için büyük de ifadesini bulan bu kütlelesrne birıne gidiyor, konuşuyor, o esnada ekseriyetlerine müsteniden sekizinmemnun ohun. Bizden de kendisiAmerlka Blrlealk Devletleri denlı kütlenin insiyak ve temayüllerine ci ve dokuzuncu Dönemlerinde, ne derin şukranlar!. kuvvetlerine mensub blr muhrlb. bin. liyasî tarihimizin ve anayasa hare o zat: «Oğlum dediklerinizi dintegibi Türkiyede kurulacak çok partili uymak politikasını bugünkü bajı A. Archle komutasında dün sabah etlerimizin fevkalâde tipik bir ümanımıza gelerek Dolmabahçe önle. layıdır. Oyle ki, iktidan devirmpk dim, âlâ ama öbür taraf yani Ser rejimin hududlarını sarshatle çiz takib ettikleri müddetçe kendl yabestçiler şapkayı kak'ıracaklarmış, mıştir. Filhakika Cemiyetler kanu pılan için normal, fakat bu sahada rlnde demirlemljtlr. çin ne kadar muhalif sahıs. zümre, Denizcilik Bankası tersanelerin eyet, dernek ve parti varsa hepsi medreseleri açacaklarmış, askerliği nunun 1.9 ve 10., Turk Ceza kanu uzun inkişaflar geçirmiş memlede küçük şilepler inşa edilecek 'irlesmişlerdır. Meclis içinde ve dı kaldıracaklarmış, hafız mektebleri nunun 141, 142 ve 163. maddelerile ketler yönünden Bakanlar İçin tesbit edilmiş bulunan bu hudud havlı kanşık durumlara düşmekten Musevî Lisesinde kahramanlık Denlzelllk Bankan. temnelerimİHİe ında mutediî Hürriyetperveran, açacaklarmı», vergileri Korter Hpl küçük şilepler ln?a»ı mev. ola kurtulamıyacaklardır. Bundan âlâ ne olur?» (5). lar antilâisizm (irticaa giinü ruunda etüdler yapmaktadır Bu »llep. Vhali, eski Ahrarcılar, Osmanlı De Gerek Terakkiperver gerekse Seı cağı bir sivasl gelenek halinde Kan l ler Akdenlz ve Karadenlzde her nevi mokrat fırkası, Osmanlı sosysl '=t j Dün Muj«vt llseslndt Mr kahraınaB. •3 ytlk nakledebllecek kablllyette olacak. rkası mensubları, Meclis içindeki | best Cumhurivrt Fırkalan, ırticaı bul edilmiştir) ve komünızmdir. Şu (1) Zikredilen eserin 43. sayfası lık günü yapılmıı. Çanakkale harbl tır. anlatılmıj. mziz fehldlerln hitıralarl Rum, Bulgar, Ermeni ve Arnavud korüklemek ve cumhurî dpvletın halde Türkiyede her manasıle hi na bakınız. Ayrıe» CamUltı teraanesmde, bu »e. grupları ve müstakiller (Hizbi Müs temelleıini sarsmak sebeblerıle sed lâfetçi, saltanatçı, ırkçı, ihtilâlci hurmetle «ıılmıstır. (2) Dr. Rıza Nur: Hürrivet ve nekl programa dahil yenl spor tekne. ıkil). Bunlara ilâveten bir zaman ve feshedilrruşlerdir. Tek parti re (faşist ve komünist) partiler kuru İtilâf nasıl doe;du, nasıl öldü? (1. lerlnln yapılmasına yakında bajlana. lamaz. Bu hududlar Büvük Millet 11). caktır. bk olarak 30 aded plrat üpl ar intisabı şeref saydıkları İtt'had jimi 15 sene devam etmiştir. şarpi lle 5 aded dragon tlpl kotra inşa ıre Terakkiden istifalanmnn bir va1945 senesinden itibaren, çok par Meclisinin sekiz ve doktızunru döÖLÜM (3) Şehbenderzade Ahmed Hilmi: edllecektir. an vazifesi olduğunu gazetelerle tili rejimin kurulması bir zaruret! nemlerinde devletin kendi temelle Muhalefetin iflâsı. tttlhıd «Balar» şilepf Amerikaya krom iân edenler ve bütün bir gayri(4) Ksrarın tam metni içln bk.: Müll Mücadelenta tanın^u^ lnan. götürecek emnunlar âlemi; askerî mütekaTürkiyede Siyasî Partiler, 621622. lı sim&larından ve Sıvas Kongreçı Denlzdltk Bankasının <rBakır> jllepl dler. kadro harici kaian ve işlerin(5) T. B. M. M. Yıllık, D. 3, İ. 4 azalarından. Blrinrt Büyük Millet Zonguldakta yukünü bosalttıktan «on. Meclisinde V»n mebusu ve «ym (1931). S. 350351. ra tskenderun llmanından alacagı 5000 en uzaklaıtınlanlar ve bilhassa Meclis Hükumetlnln Konya Valiîl, ton kromu Amerikaya götürecektir şeriatin elden gittiğini iddia eden eski Sağlık Bakanlarmdan Dr. Sa. «Yozgad» sllepi de nlsan sonlarmda tıilmiyye ve medresenisin» (hoca dl Konuk. Adan» tuccarından krom hamulesile New York'a hareket sınıfı) (3). edecektlr. Fttyzi Dural, Gureba hastane?' Bu hâ^:^° 'psterivordu ki. sa'aBaşhekimlerinden merhum Dr. SeDün limanımızdan yapılan dad Erman, Sümerbank Bursa Me. ihracat rlnos Yürüü Sanayl müeesesesl eskj Müdürü Durmuş Erginsoyun ka. Dün llmanımızdan muhtelif yabancı # rremleketlere 3S9 bin Ilra kıymetlnde yınpederierl ve Kemal Süleyman mal sevkolunmu^tur. V&nerin aracası. eski Mülklyell. lerden Ihrae edilen emtla ara'inda calpara | Dünvanın h**r ttrafıntîa en rivade kullanı( ç fındlk. plpo. gülyajı. slgala yağı ] lan uçaklar. Dou^las tarafıııdan ima! edilen B. HAYDAR VANER sansar derisi, tuzlu balık, tiftlk vesaire ı 25.3.1954 gunü Hakkın rahmetlns meşhur " D C . nçaklaııdır. Aşağıdaki Havavardır ' kavuşmujtur. Cenazesl 26.3.1954 >olu Şirketleıiniıı muaz^am ve modern Nisan başında cuma gunü Erenköy Ethemefendi MART 26 RECEB 21 ÎDC6 ıeı"a DC6B uçaklaıı ile tftaııbuldaa caddesl No. 137 evlnden ahnacak. Halkın hizmetine Sahrayıeedld Camiinde «fleyl mü. i;tedi£inız \ere t'idebiliısiuiz: girecektir. teakıb namazı kılınarak Erenköy Kabata; Lisesinde Yeşilay giinü alle mezarlığındaki makberestae HavayüHai Dün saat 15 30 da Kabataş Erkek Ll. defnedilecektir. KederU allesl P A A Pan Arnerıcan Dünya Havayoüan sesinde Yeşilay Kolunun kurulusu do. ferdlerine başaağlığı v« rahmet. layısüe blr toplantı tertlb olunmus ve S A S iskantjmavya Havayoüarı Hye Tanrımn gufranım temennl V. ] 5 54 12 20 15.50 13.28] 19 59' 4.12 A>*tekin Ozar taraiından «Içkı duşman. ederiz. S W I S S A I R isviçre Havajolları lıgının sosya! «eoeblerl» me\Tzuunda E. ]11.27j 5 52, 9.22 12.00ı 1.32, 9 46 bir konuşma yapılmıstır. =haberleri Gelir vergisi 1 m 1 GÜN ÜN MEV zu L A R I V, GÖRlJNDÜĞÜ Harb halinde miyiz? Muhalefetin Birleşmesi Yazan: Dr. Tartk Z. Tunaya DOUGLAS en fazla rağbet gören uçaktır TERSANE AJANSI DEMİftBANK «Bir ay önce Çukurovaya bir şahin süratile çocuğun birini gitti. Sen>n geleceğini bilıyor, göz kapıya kadar sürüklemiş bulunan lerine uyku çirmiyordn • dedi Cabbann üstüne atıldı, ellerine sa> «Başını aJdı da gıtti» rıldı Cabbar bir elile belindeki hançerini çıkardı, kadına sapladı. Memed: Kadın, «yandım,» diyerek yere «Çavuş,> dedi. düstü. Çavuş: Çocuğa, Çavuşun tüfeği dayadı «Buyur.» dedi. ğını gören kadın: : Memed. çocukl^n gösterdi: c Memedim, Memedim, kıyma " «Bunlann iki=ini de dışan yavruma. Hakkın var ama Memeçıkann. Gereğini yapın» ''• îki kadın birden Memedin ayak dim. yavrunun ne suçu var?» Memedin yüzü saniyeden saniye:'larına atıldı: ^ «Kurbanlar olduğum Meme ye de&isiyordu Gözlerindeki o iğne Jdim, ben'nı sabilerimin ne günshı I UPU gibi ışık söndü. Baktı ki, Ça;Var? Yolnna öHüpiim Memedim J vuş tüfeei basıyor. Olan olacak. • O gâvur dinlivi hul da onu öldür. Sövlemeye vakit yok. Çocuğun ka^Benim yavrularımın ne günahı fasına dayalı namluya ayağile vurdu. Bu anda Çavuş tetiğe çökmuş;:var? » Çavuş, çocuklan tutmuş sürük tü. Kurşun duvara saplandı. Cabbara da: . luyordu Çocuklar, direnivorlar, çır «Koyver çocuğu,» dedi. pınıyorlardı Cabhar, birini bileğinKadın, Memedin bir elinl bırakıp den tutup yere firlatıverdi. Çocuk. birini öpüyordu. Var gücile ba&ırdı. «Git Memedim. Git de gâvur Kadırun birinden hiç ses çıkmıyordu. Memedin avaklannın dibine dinliyi bul da öldür. Yerden göğe j kadar hakkın var yavru. ArkaUzanmış, kunımuş kalmıstı. Öteki kadın boyuna yalvanyordu: sından bir damla göz yaşı döker «Memedim, Memedim, benim sem bana da Zeyneb demesinler. çocuklanm mı etti sana? Ne suçu Bul onu da öldür. Hakkm TBT yavru.» var onlarm?» Çavuş elindeki cocuğu bütün Memed, hiç ağzını açmadı. Ağır gfirile yere atıp ayağının altına ağır, her bir yani çürümüs, ulmuj aldı. Tüfegi çocugun kafasına da gibi dışanya çıktı. yadı. Memede döndü: Receb Çavuş kızmıştı. Ana avrad «Yani dısanda olmaaı tart •küfrediyor. Memedl kolundan tutmı? Sövle, ne duruyorsun, çoktt tu. öyla nkıyordu ki, kıracaktı yürn mü?» sankl: Yard* kuruyup kalmı« kadın. cSen bu yttreklc* dedi. «ne CUMHURlYETta KDEBÎ rETRlKASl: MEMED Yazan: YAŞAR K£MAL eşkiya olabilirsin, ne de intikam alabilirsin. Abdi seni adamlarma bir derede sıkışürttırır, öldürtür. Zaten jimdiden deli Durdu gibi bir düşmanın var arkanda.> Cabbar: «Bana bak Receb Çavus, «dedi, «Gevezelenme. Deli Durdu gibi düşmanımız varsa, saçı karah aşiretı gibi de koca bir aşiret dostumuz var şimdiden. Abdi yerine bu sabi çocuklannı mı öldürmeliydik?» Receb Çavua lustu. Bağırüyı, çağnltıyı duyan komşular don, gömlek Abdi Ağanın evine birikmişlerdi. Kulaktan kulağa, «Memed eşkiya, Memed eskiya olmu»,» sözü yayılıyordu «Memed ölmemis,» «Memed ölür mü hiçT Abdi dinsizini yemeden.» «Memed öldürmedi çocuklan» »Memedde deniz kadar merhamet var.» Kapıya birikmiş kalabalığı yararak avlunun dışına çıktılar. Koskocaman kalabahk. öylesine sessizdi ki. gecede, soluk alışlan bile duyuluyordu. Memed, ilk defa konustu Sesi kırgmdı. «Köylü haberlendi,» dedl «Ra hat vermezler Köyün dışına çıkahm.> Cabbar. «Çıkalım,» dedi Receb Çavuç: «Benim yaram azdı. Çok ağnyor. Köyün dışına çıkalım da ne yapalım? Aamızdan da öldük.» Memed: «Sonra geri geliriz.» KByün dışına doŞru yurüdüler. Arkalarında bir gürülrü patırdı, hayuhuy kaldı. Köyün içini köpek havlamalan doldurmuştu. Her bir taraftan telâşh telâşh bir köpek uzun uzun havhyordu. Receb Çavuş, derin bir nefet »larak: «Oturalım,» dedi. «Ben yoruldum. Ben öldüm. Yaram da hiç durmuyor.» Cabbar: a Sen de bire Çavus,,» dedi, «»en de ne yaralanırsın, böyle hallerin var da.» Çavuş kızdı, ayaga kalktı: «Ulan itin eaiği.» diye güriedL «Ulan itin enigi. Bana bir daha ağzını sçarsan, kurşunu yersin. Sana bu kadar söylüyorum.» Cabbar kahkaha ila güldü. Memed: «Yapma Cabbar,» dedi. «Başımıza bir İ5 açarsın.» Çavuş: «Bu orospu dölünün yüzünden elimden bir kaza çıkacak. Alimaüah çıkacak.» Memed: Aldırma bir« Receb Cavua,» dedi. «Şaka ediyor o.» Receb Çavus: Etmesin, Ben can derdine dü» müşüm.» Memed: «Cabbar gayrl şaka etme,» dedi. Cabbar rardı, Receb Çavufun ellerine sanldı Spttt. «Kusuruma kalma. Biı daha faka yok» «Şeytan tüyö var bu pezevenkte» diye güldü. Cabbar: «Tövbeler olsun şaka yok.» Toprağa oturdular. Köyün içindeki gürültünün bitmesini. herkesın evlerine dağılmasını bekledüerBu arada hiç biri de konuşmadı. Üçü de ayn ayn şeyler düşünüyor lardı Gürülrü gittikçe haüfliyor, köpek havlamalan yer yer kesiliyordu. Cabbann bu sessizlikten canı sıkılmıştı. Kendini tutamadı: «Receb Çavua...» diye,ba}ladıReceb Çavus: «Ne diyorsun?» Cabbar: «Receb Çavuş» dedi, «Memed önüne geçmese o sabi çocuğu öldürecek miydin?» Çavuş: «Öldürme değil. canını bile alacaküm. Ne var yani?» Cabbar: «Hiç Sordum da...» Receb Çavuş dişlerini sıkarak: «Cabbar» dedi, tsizin köyün orospusu mutlak senin anandı. Petevengi de baban.» Memed: Cabbar gus arük» dedi. Cabbar: «Sustum lşte» Köydeki bütün sesleT kesilmi?, köy gene o eski ıssızlığına, karanbğına gömühnüştfl. Memed: «Kalkın» dedi. «Sabah oîmadan bizim Durmuş AH emminin •vine varahm.» Receb Çavuş: «Gözünü sc/eyim Memed» dedi. «Çabuk varalım» Kalktılar. Köy, gene ilk o girdikleri zaman ki gibi ıpıssızdı. Durmuş Ali, ayak seslerüıl uzaktan işitip kapıyı açmıştı Kapıda bekliyordu. «Ben de uvumadım» dedi. «Sl zi epeydir bekliyorum.» Receb Çavuş: «Geldik lşte kardaş» Durmuş Ali: «Size tavuk kestirip pişirttlm. Açsınız her halde» Receb Çavuş: «Sorar mısin bire kardaş!» Receb Çavuşun biitün fişeklikleri, kemerleri. tüfeğinin ka>isı gümüş savatlıydı. Gümüşler usta kuyumcu eünden çıkmıştı. Receb Çavuşun sarkık bıyıklan kırmızıydı. Kınalardı bıyıklannı. Orurur oturmaz, mahcub blr kıa Memede gizli gizli gülerek sofrayı getirdi Ortaya pilâv geldi Pilâv sıcak sıcak tütüyordu Bir sahanda da kızartılmıs ta\uk getirdiler. Receb Çavuş: oݧte bu pilâv yaramın »cısım alır. Bana böyle tüten, yagı burou burcu kokan pilâvlar gerek.* Cabbar: «Bire Çavuş* dedl, «S«B e<v kiya değil. kalem efendisi olmalıymışçuı» Çavus burön hiddetfl« «Kes!<> diye bağırdı. Memed. Cabbara: «Dokunma Çavuja» dedL Cabbar: »Arkası m )