Katalog

CUMHUHIYET 21 Tenunitt 1953 unun imleri ŞEHIRDEN ROPORTAJLAR Denizcilik Bahisieri Eski İstanbulun en meşhur mesire yeri bugün ne haldc Yazan: Metin Ergin Türk denizciliği hakkmda yapılan bilgisiz tenkidler Yazan: Abidin Dav'er 1 temmuz Denizcilik Bayramı ' ömürlü olmadıklannı bile bile, âcil çalıştıklannı bilmemezlikten ileri üzere, İ0.500 gelen bir tenkıddir. günü çıkardığı 34 sahifelık ilâvede ihtiyacı karjüamak Diğer bir tenkid de şudur: «BuTurk denizciliğinin bugünkü inki ' tonluk Liberty tipi gemileri yüzer şafını takdırle belırten ve Denizci I yuzer Amerikadan satın aldılar. gün artık ihracat için kalitenin yaj lik Bankasınm terakki yolundaki Amerika yolcu gemileri ile Victory nında fıatm da en büyük bir rol ileri hamlelerini metheden bir refi tipi süratlı şileplerini satmıyordu. oynadığı ve hiç bir sabcınm alıcıya kimizin sahib ve başmuharriri, bir Bize Victory tipi 2 büyük 'yük ge sattığı malı nakil için bir şart koyhafta sonra, fikrini değiştirerek de misi, 4 tane Rize tipi motörlü ve mak imkânına malık olmadıgı imniz tıcaretımızin bilhassa son sene çok iktisadî yuk gemisi, 2 tanker, kânı düşünulürse, bu ümidlerin de lerde hiç bir muvaffakiyet elde e 2 Hopa tipi küçük yuk gemisi üe (yani hükumetten yardım bekledemedığini yazTfiıştır. Başmuharri ' muhtelif tonajda 7 yolcu gemisi mek ümıdlerinin) de fazla tahakre göre devlet parası ile idare edi satmayı kabul etti. O gemileri A kuk edemiyeceğini acı da clsa söylen Denizcilik Bankası da, devlet merikahlar iktisadî kalkınmamıza lemeyi bir vazife biliriz.» ten aldığı kredıye ve bilhassa dö yardım olsun dıye uzua vadeli kre | Harice sattığımız ve harıcden alvize davanarak çalışan hususî teşeb ' dilerle ucuzca sattılar. Bunlar bize dığımız mallann nakh için, alıcı ve büsler de acı ve feci bir fiyaskodan \ hakikaten bir hediye oldu. Medenî satıcı ile yapılan anlaşmalarda bu âlemin deniz filolannda buyük za mallann bir kısmının Türk gemibaşka netice alamaroışlarmış! yiat ohnasına ıağmen. 1947 de eski leri ile nakli pekâlâ sağlanmak*** Başmuharrir bu fiyasko iddiasını gemilerıni satüklan vaki değildir tadır. İthalât mallarmın ise imkâa . ki biz bu sauşın sebebini bir türlü nisbetınde Türk gemileri ile taşınispat etmek için şöyle diyor: «Bizim deniz işlerimizde yaphğımız anlayamamış olalım Armatörlere ması hükumetimizce şükranla karen buyük hata, bilgiye döyanmayı , gelince, onlann da acele gemiye ih şılanan bir prensip olarak kabul eşımız, ve hakıkî me\kı ve ihtiyac tiyaclan vardı. Ellerindekı sermaye dilmişlir. Kâğıdhanede Çağlıyan camiinin harab hali lanmızı takdir edemiyerek gösteri her memleketin zaten dolu olan ' Esasen gemi işletmeciliğini ve Kâğ'dhane ve Goksu âlemienni j edilen Hasbahçe korusundaki fut şe ehemmiyet verişimizdir. Bilhassa tersanelerine pahalı pahalı yeni ge mal naklini yıkıcı rekabetten kuryaşıyanlarm muhım bir kısmı lıâlâ bol sahasmın ıstıfade edılemez bır İkinci Dünya Harbinden sonra bu mi ısmarlamaya müsaid değıldı. Av tarmak için Avrupa gemi kumpan^ t ' i fetheden İngiliz heyeti şerefıne İngiliz hükumetinin vcrdiği bir ziyafetie Edimburg Dukü de aramızdadır... hatalarda çok ıleri gittik. Medenî rupada zamanla yeni gemiler yapı yalarmın çoğu, aralannda konfeT yatro, sınema, I ha!e gelmesınden şıkâyetçi . hazır bulunmuşrur. Yukandaki resim, buzijafctte çekilmiştir »e Edimburg Dükünun sağın la Hillay, plâi ve çeşidli eğ ence yer!erının Kısacas» Kâğıdhanen n, KâğıcJıa âlemin deniz fılolannda büyük za lıp da eskice gemiler satıhğa çıka rans denilen toplantılarda anlaşmasolunda da Tensing gorühnektedir. Bu iki şahıs, Everest'in zirvesine ulaşmışlardır yiat olmasma rağmen eski gemile nhnca bunlan nısbeten ucuz fiat lar yapmak, navlunlan tayin etmekte ya bulunmadığı, yahud bulunup da neiik tarafı kalmamış artık .. rini satmalanndaki sebebi bir tür I larla satın aldılar ve çok da iyi et ve birbirlerine muayyen yük hissepek rağberte olmadıgı bir dev.ıde *** lu anlayamadık Kendi zekâ ve ya : tiler. Eğer hakiki mevkı ve ıhtiyac leri ayırmaktadır. Denizcilik Banİstanbullular bayram ve cuma p/jnlanmızı takdir etmıyerek hep pahalı kası da bu konferanslara dahildir. leri Kâğıdhane ve Göksuya a.%ın Sanki Anadoluhisarındaki Gok^u rım bügimize güvenerek işletilme I yeni gemiler siparış etseydık işte ^* * lerı hiç de ıktisadî olmıyan bu vaederlerdi... dere'îi daha mı güzel? Sayın başmuharrire göre, Almanpurları almayı candan arzu ettık asıl o zaman gösterişe ehemmiyet Büvüklerimiz, h&ttâ yaşı Ttii?u (Gı^e'im Gik<;uva bir âlemi âb lar ve İtalyanlar bir kaç bin tongecenler bu âlemleri muhakkak bi ejliyelim) mısraının bestelendiği ve bunları adeta bırer hedıye imış vermiş olurduk. * &# I luk bir yük vapurunu ondan az ınlirler . H'ç unutmam, küçukk«n parlak (Guksu devrı) çoktan ^eç gihı aimakta istıcal gösterdik.» Saym başmuharririn büyük ha sanla idare etmek iırürânını bulmuş Sayın başmuharririn, denizciliğiben de senede bir kaç defa 3isan m ş Ama gen° de Goksuya pazar mizin seyri ve inkişafı hakkında hiç talar islendiğıni söyliyerek şıddetle larmış. Yunanlılar da böyle bir çok Göksu ve Kâğıdhaneye gıdebılmck gıı^'prı selenler oluvormuş . tenkid ettıkleri ikinci Dunya Harbi gemiler ısmarlamışlar. Bunlann işicin can atardım. Orada kendım Göksunun talıhsızhsi de derenin bir tetkik ve etiide lüzum gormeden eğlenmekten ziyade eğlenenleri rey dolmasından ileri geliyor. Derenın yukanki satırlan yazdığı anlaşılı sonrası, Sultan Hamidm tahta çık letme masrafı çok az olduğundan tığı ve Türk denizciliğmi öldürme rekabet imkânlan artmaktadır. Eretmekten zevk duyardım . iki \anından yol olmad'âı için, mc vor Denizcilisimizde gösterişe eSofra kurup âlem yapanlardan sire yerine yalnız sandallarla U'^1" hemmivet verilmedıği gibi, hele ğe başladığı gunden, yani takriben vet modern gemılerin işletme masikinci Dünya Harbinden sonra ha 75 yıldanberi denızcihğimizm en raflan azdır. Fakat bir kaç bin tontutunuz da, sandal safasına cıkan lir. . parlak ve en ümidlı devrı olmuş luk açık deniz gemisinin 10 kişi ile laıın, saz âlemleri tertib edenierın Bugun ise derede sandalla e~7 talarda cok ileri gittısimiz ve iddia hepsi burada toplanırdı Fakat ne mek cambazhktan claha güç Z>ra ettiği gibi «Akdenizde Fransız, Ital tur. Bu devirde hatalar ışlenmemış idare edildiği doğru değildir. 1000 dense en küçuk bır hâdise clahi o esrarengiz zikzak yolu bilmedı yan ve hattâ Yunan gemilerile na değildir. Fakat bu .hatalarda baş tonluk bir gemi bilelO kişi ile idare sıl karşılaşabileoeğimizi hiç düşün muhamrın dediği gibi çok ileri gi edilemez. Nitekim 1000 ton etracıkmaz ve hiç kimse başkalaımın ğiniz takdırde olr'uğunuz yerde kdl medığimizD asla hakikate uygun dılmemiştir; daha evvelki yıllarda fındaki büvuk bir açık deniz röhuzurunu kaçırtnazdı .. Gezintı bıt manız mukadderdır. değıldir Çunkü bugün güzel Türk daha buyük hatalar işlenmiştir kı morkörünün mürettebatı 23 kişidir. tıkten sonra da heıkes huzur ve Biz ömrunü Göksuda seçirmış bır gem ileri Akdenizde şanlı bayrağı biz bunlan senelerdenberi Cumhu Orta boyda meselâ 5 bin tonluk bir nese ıçınde evine donerdi . Böylece yıllar geçip gittı Havst sandalcnın yardımıle Dortkar îpş ı mızı şerefle dolaştınyor, kendisinin riyet sütunlannda yazıp durduk. şilepin mürettebatı ortalama 2535 Doğru3inu beğendiği Fransız İtalyan ve Yu Eski hataların en buyüğü zarar e kişidir. Her devlet, bır gemiye kaç şartlarının ve eğlence mefhumutıun lere kadar gıdebıldık değişmesıle bu iki mesire yerine isterseniz, kokulu derede sağa >rla nan gemilerile mükemmel surette den Seynsefain Idaresını yaşatmak güverte ve makine zabiti ile kaç katşı ha'kınt rağbeti gunden güne yalpa vurarak bakımsız ve ıaf=>b rekabet ediyorlar. Gazetesinın çı için konulan ınhısarla armatorlerin tayfa verileceğini kanunlarla tayın azaldı İkinci Dünya Harbinin baş semilere doğru ılerlemek msana kardığı ilâvenın sütunlarmı olsun elinin ayağının bağlanması ve 1937 etmiştir. ' okusavdı Türk gemilerinin Akdeniz sonunda kurulan Denizbankm da Başmuharrir, nihayet şöyle bir lamaMİe beraber, o meşhur Goksu hiç de zevk vermıyor... Goksu deresi &deta terkedi'm ş seferlerınde çok muvaffak olduk hilî siyaset düşuncelerue 1939 da tavsiye ve temennide bulunuyor: ve Kâğıdhane âlemleri tarıhe ka1 «Ecnebi bır ihtisas heyetinin de bir sehi manzarasmı arzedıyjr . lannı, vapurlarımızın bilhassa ec ilgası olmuştur. nştı. Ji ikinci Dunya Harbi başlarken iştirakile deniz ticaret işlerimizin Goksuvu zivaretım'n tek tar» ı nehiler tarafmdan tercıh ve takdir *** Türk deniz tıcaret fılosu 220 bin baştanbaşa yeniden tetkikini ve İn^an nerede ve vaziyette bul'i hatırası 18 ^ene ev'vel yantığımız edıldiğini görürdü. *ıursa bu'unsun, zaman zama/ı PS son zivarette altında oturduğumuz ' Amerikadan aidığımız vapurlaruı tondu. Harb bıttiği zaman batan ve kat'i kararlar verilmesini münasib ki hatıralannı canlandırm^ktan 200 senelik tarihî ağacı bulmam cl I iktisadî olmadıkları sayın başya çurüğe çıkanlan gemiler yüzünden görüyoruz. Çünkü halkın ödedıği 1 zann kavli mücerredinde kahnak bu tonaj daha da azalmış ve harb vergilerle artık gösteriş yapmak z«zevk duvuyor Eğer siz de avnı ar du içınde fılomuza ne armatörler, ne manınm nihayet bulduğunu zannetadır. zuyu duyuyorsanız gelin bu g in de Denizyollan Idsresi tek gemi diyoruz. Kıt dövızımizle aidığımız Ksğıdhane ve Göksuyu birlıkte geMerkezi A^ upa NATO Hava Kuvvetlerl Komutanlığın» İngiliı hava mareşallerinden Sir Basil Embry Harbde milyonlarca tonluk gemi Uâve edememişti. Mevcud devlet hususî teşebbüslere aid enniler için zelim Beyko/da cezalandırılan •tayın edilmiştir. l'ukarıdaki resim, eski komutan Amerikan generali Lauris Norstad'ın jeni komutana batmıştı Arrıerıkadsn başka hiç bır tonajmın yalnız 5 gemisi yeni, di de cezri tedbirler almak mecburiKâğıdhaneye g.den Halîc tarahnmanavlar vazüelertni devir merasimi esnasında çekilmiştir. ^ . : devletin deniz tıcaret fjlosu ihtıyacı ğerleri çürük çarık eski gerriilerdi. yetindeyız. Zarınn neresinden odald son derece bozuk asfaltta zrpBr^koz kaz^ı dahıltnde vapıİBn u karşılayacak halde değildi. Avru Harb bıttıkten sonra 1947 den itiba lursa olsun dönmekliğin de bir kâr Kâsıdhanevi derin bır ıssızlık için mumi fkontrol netıcesinde fahı« f'atla pada butun tersaneler, bu zayıatı ren tonajın artınlması büyük bir olduğunu duşünürsek bizi çok femal ^a an ve fatura ibraz edemı>en 6 de bulduk Eskıden cuma ve bayram matidv 3 gun kapama ve ellışer lıra telâfı için harıl harıl gemı yapıyor ihtiyac ve zaruret olarak karşımıza na bır yola götüren deniz işlerimizi | gunle'i vüz bmlerce kisinin t >p da kapama cezfsı. ayrıca 12 manava lar ve Amerikadan başka hiç kimse çıkmıştı. Gemilerimiz Zonguldak dalgalardan kurtararak selâmet kırıa>et<; zlıkten elindeki gemılen satmıyordu. Bü tan komür taşımaya bile yetışmiyor yılanna eriştirmek zamanı gelmişlandığı Kâğıdhanede şimdi hayva.i etıket mecburı>€t:ne lar otluyor ve derenın safasmı kaz dota.M elıi;er lıra para cezası veril. tün Avrupa devJetleri, harb içinde du. Isveç ve Amerikadan acele yol tir. Biz Hukumetin bu husustaki m ştir. accle yapılmış oidukları için, uzun cu ve yuk gemileri satın alındı Ar kat'î kararlannı sabırsızlıkla beklelarla ordekler süruyor... matörlere doviz müssadesi verildi. dığimizi söylemeyi bir vazife teBir tek ınsanın bıle göze çaroBu sayede ticaret fılomuz, 1947 den lâkki ediyoruz > maması merakırruzı celbetmişti. bu yana 500 tondan büyük gemiler Biz de sayuı başmuharrire söyllÇağlayan camiı ıstikametmde j e hesaba katılmak şartıle 437,000 tonu yelim ki Amerikalılardan mürekreye doğru ılerledığimz sırada >.~n bulmuştuı. 1923 ten 1947 ye kadar keb büyük bir ecnebi ihtisas heyeti taraftan keskın bır ses duyuldu: 30 vılda 200 bin ton, 1947 den 1953 e çoktan memleketimize gelmiş ve «Yasak! Nereye gidiyoısukadar geçen 6 senede ise 237,000 esash tetkiklerde bulunduktan sonnuz'.. » tonluk ve bir haylısi yeni gemi ol ra raporlarını yazıp vermışler ve Nöbetçiden öğrendık ki ourası mak üzere muhım bir artış kayde memleketlerine donmüşlerdır. Bu senelerdenbeıı memnu mınteka dilmesi, nasıl a a ve feci bir fiyasko rapoılar, tercüme ve tetkik edılmiş, ımiş... Bu yuzden asfaltın dere taaddedilebılir? ı memleketin mahdud malî şartlan rafına hiç kımsenın geçmesine t\c* ** ve doviz imkânlan daıresinde tatsaade edilmivormuş... Demek ki Sayın başyazar, ikinci Dünya bıkına baslanmıştır. Denizcilik Ban Kâğıdhane âlemleri kendıhğınden Harbinden sonraki faalıyeti '.TurV kası büyük bir heyet değıl: bazı iştarihe kanşmamış .. limanlan arasında gıda maddeleri "'etmeleri için birer mütehassıs geŞimdi Kâğıdhanenin halini %nrnaklinde zorluklar çeker, ve Zon tırmek ıızere müzakerelerde bu«en'z gözlerıniz vaşarır O ^avırguldaktan kömür taşıyamazken Ok lunmaktadır. lann ve koruluklann berbad, çayanuslarda mal taşımayı diışün** * mur deryası ve bakımsız hal.ni dük> diye teukid ediyor. Bu da iki Kıt dövizim'zle aidığımız armahaydi tabiî gorelim. Fakat Çağlavan bakımdan doğru değildir. Evvelâ tor gemileri ıçm alınması tavsiye köprüsü yakınındaki o tarihî Çdfhakikate uymuyor; çünku bugun edilen cezrî tedbırlerin ne oldufulayan camiinin bugün ancak dr.rt ticaret filomuz, gıda maddeleri ve nu kestiremiyoruz. Bunlann çoğu, duvan, kubbesi ve minaresi ^yakkömür taşımayı bol bol basardıktan şirrdiye kac'ar aldıkları dovızieri ta duruyor Olur olmaz yer'eri başka Kontinan ve Akdeniz hatla yabancı sularda yaptıkları seferlertanrr eden alâkalı makamlar acaba nnda da yük taşımaktadırlar. Kö den temin etmek suretile memlebu tarihî camii harab vaziy*tt^n mür Havzasınm çıkarabildiği kö kete getirdikleri büyük miktarda kurtarmağa 'üzum görmüyorlar mı? mürleri nakletmek için, gemiler dovizlerle ödemişlerdir. Eğer cezrî Ya harab Çağlayan kasnnı yıkangünlerce nöbet beklemektedirler. ı tedbir bunlann mevcud gemilerini lara ne demeli? Bugün ÇağlayJi Sonra, memlekete döviz ve ser hurdacıya satıp da yerine modem kasnnm yerine sanki başka yer vet getiren denizcilik, sadece kendi gemiler almak ve yaptırmak ise, ne yokmuş gibi bir bina inşa edılmış! limanlanmız arasında gıda madde armatöıier, ne de devlet bu çok a0 muazzam koru ise bakımsız î.ır leri ve kömür taşımak değildir. Ka ğ"" yükün altına giremez. Çünkü halde... Tarihî eserlere bu der;ce botaj memlekete servet getirmez; armatörlerin tonajı 182 000 den faz' îngil'eeniıı eski Maliye Bakaıu Sir Stafford Cripps'in kızınm altın sahili şeflerinden bir zenci ile evlen saygısızhk dünyanın neresinde goOkyanusularda çalışan gemilerdir ladır ve bu tonajı yenilemek için dıgini yazmışUk. Yukarıdaki resim, Londrada yerli kıyafetle yapılan bir toplantıda çekilmiştir. Ortada rülmüştür? gene yabancı tezşâhlara milyarlarki döviz ve servet temin ederler. Zevk ve safa devri olarak tarıhe gozluklü damad, >anında da Sir Stafford Cripps'in kızı vardır. Başmuharrir «Büyük ve bsttal ca döviz odemek icpb eder Yeni geçen Lâle devrinde Kâğıdhanede yolcu gemilerimiz şimdi mem yük gemilerinin beher tonu 100 ılâ 149 köşk vardı... Fakat Patrona leketimize bir türlü gelmek is 130 ingiliz lirası olduğunu bilmek Halil isyanı sırasında halk bu <töşktemiyen ecnebi turis*'/ i beklivor lâzimdır. I lerin' büyük bir kısmını yaıctı ve çok defa pek az yolcu ile İstan Hulâsa sayın başmuharririn tahGeriye kalan 35 tanesini de nız bula dönüyorlar» diyor. Yolcu va 111, tetkik ve tenkid ettiğimiz başharab ettik Meşhur İmrahor köşpurlanmız, turist getirmek için a yazısı, bizzat kendi gazetesinin 1 kü de bakımsızlık ve fena kuılanlınmış değildirler; Türk limanlan temmuz denizcilik bayramı günü ma yüzünden tarıhe kanşanlardan arasmda ve gene Türk limanlan Çıkardığı Türk denizciliği ilâvesile biri... ile Akdeniz limanlan arasında yol tezad halindedir Ortada acı ve feci fiyasko vok, bilâkis şimdiye kaEskiden sandal bolluğundan gecu nakliyatı yapmak için ahnmısmemleektimizde görulmiyen ve çilmiyen Kâğıdhane deresine bulardır ve her zaman dolu olarak gidip geliyorlar. Her hangi bir sefer daima iyiliğe doğru giden bir inkigün sandallar giremiyor... Bakımde bir geminin az yolcu ile gidio ? a f v e terakki vardır. Daha iyisini sızlık ve alâkasızlık yüzünden c'eıe gelmesi bütün seferlere teşıııil edi istemek hepimizin hakkıdır; fakat adamakıllı dolmuş .. Şimdi sandillebilir mi' Cenub Akdenizden 20 "luorta tenkid ve muahaze ederek lar taşlara çarpa çarpa ancak Çsğtetkik ve etüd erierek, öğreyolcu ile Izmir ve İstanbula dönen layan köprüsüne kadar geleb Ubir geminin uğradısı d'ğer ecnebi nerek ve bilerek ıstemek. yor . Eskiden sandallar Kâğıdh ıre limanlan arasında yüz^rce yolcu koyunün içme kadar girerm.ş .. • Baş, diş, adale, sinir taşıdığını unutmamak lâzımdır. Bu Haydi sandal gezıntisi olsa da olağrılarını derhal teskin güzel Türk gemileri olmasavd:, sim masa da pek fark etmez diyeiım .. Sayın Doktor ve Eczacılara I eder. di Istanbul limanmda ecnebi volcu Fakat derenin dolması yüzun 'en Bir mü^d^tt"nb2ri beklenılen I vapurlanndan gecilmezdi. Türkier Kâğıdhane köyünün her sene su • Lumbago, sıyatik ağn de meselâ ecnebiler tarafından Akaltında kalmasma ne demeli? ve sızılarına karşı badenizin kraliçesi addedılen o güzel Buranın halkı ise gayet haklı şarılıdır. Ankara vapuru yerine vabancı geolarak derdli... Nereye gitsek ı ıaMüstahzarı yeniden piyasaya I milerle seyahat etmek mecbıır've• EJayanların muayyen rafırruzı Kâğıdhane sakınleri F.UIverılmiştir. I tinde kahrlardı 1952 senpsinde Akyor... manlardaki sancılarınDepozitcri: Öziş Ecza Deposu | deniz Hmanlarına sefer vaoan ge «Eskiden geçimimizi ziyar'tçiMideyi bozmaz, kalbı ve da kullanılması son demiİPrimiz 72211 yolcu t?sımışlar, lerin bıraktığı paradan temin derböbrekleri yormaz İNCİ MAHLüLÜ rece faydalıdır 9,659,623 lira hasılat yapmışlardır. ! dik. Şimdi ise buraya kimse SOKUJ(Nakarin) ! muyor . » diyorlar. İnci kolveleri. sahte mflBaşmuharrir. Türk gemilerinin KâğıHhane koyunün halkı ise socevherat. otomobıl, itrivat, ihracat Ti^llarımizı taşımak için ı uyorlar: dügmecılık vs. sanayıinde hükumetten yardım beklemelerini «Şimdiye kadar belki yüz defa kullanılır. Mevcudumuz de tenkH ediyor. Bu, bütün de\let muracaat ettık . Acaba alâkalılar vardır. lerin kendi ticaret filolanna çeşid1 nıçın dereyı temızleyıp bizi sel feVASİL VALTANO. Galata, Yukarıdaki resimde gorülen artist Valeıie Hudson'un\eni bir film çevirmekte olduğu bUdiribnektedir , l'ketınden kurtarmazlar?» li yardımlar yaptıklannı ve zararArtist, Victoria FaJ&e'daki yeni ravüAe büyük bir muvaffakıyet elde etmi$tir. ' 4 saat ara ile günde 3 adet alınabıiır. ilanzu prim vermek sureült teliüye^ Büyük Balıklı haa 49/1. 1 Oranıa g«ndiği d* aıker» tahiis BAŞARI İLE KULLANIUR ASTMAKSİN I GRiPiN