Katalog

umhuriyet KURUCUSU: YUNUS NADİ '.1 29 ancu yıl sayı: 10.512 ve melctııb aHresi: Cumhuriyet tslanbul Posta Kutusu: tstanbul No 246 I«ieloni*ı ; Umuml Üantral Numaraaj ; Z4298. Yazı [jıen : 24M&. Matbaa. Z42Ü0 Perşembe 5 Kasım 1953 j •i * * 4 tatürke yapıiacak AnıtKabir için miüetlerarası bir müsabakamn açılması ve katılan eserlerin gene milletlerarası bir jüri tarafmdan incelenmesi 1 mart 1941 tarihinde hükumet tarafmdan ilân edildi. Atanın büyük şahsmda Türk milletini cihana karşı temsil edecek olan böyle mühim bir yapının hazr.lıklarını yapmak kolay bir iş değildi. Bu yapının, her Türkün kalbinde jaşlyin Büyük Atanın eserlerini ebediyete maletmesi ve Türk halkımn Atasına bağlılığıriı bütün kuvvet ve azametile ifade etmesi hteniyordu. Bu âbidenin Atanın, a;ker Mustafa Kemal, Devlet Reisi Gazi Mustafa Kemal, büyük mütefekkir Mustafa Kemslin yaratıcı vasıflarının, kudret ve kabiliyetinin bir timsali olması isteniyordu. (Anıd kabir) in projelerini nasıl yaptık ? 13 sene siiren çahşmaiar neticw>i mcjdana getirilcn (Anıtksbir) in havadan görünüjü FOTO: SALÂHADDIN GIZ Âbidenin yeri nasıl seşüdi? tt.e, aralık 1938 de bir komisyon kurul yük tesiri olduğun= inanmaktayım. ••"••'"»•• Yazan: ************ 7 temmuz 1939 dan sonra progdu. Yedi aylık bir çalışmadan sonra bu komisyon 7 temmuz 1939 da ram hazırhklarına başlanarak, beykararını verdi ve Rasad tepeyi â nelmilel mimarlar birliği ile temasa bide yeri olarek tesbit etti. Bu ka geçildi. Ataya yapılacak âbidede dünyaya rarda büyük bir isabet vardır. Ra kıskanç davrsnmamak, sad tepe, Ankara şehri içinde silu mal olan bu büyük kahraınanın Müs=baka şartlan da çok güzel ete hâkim, merkezî, fakat aynı za varlığım taşıyacak ve manevî ha çalıştırmak istendi. Bizler bu mümanda büyük meraîimlere de imkân tırasını temsil edecek .olan bu âbi sabakada kazanmamış o!sa idik. üzü tanzim edilnıişti. Anıtkabrin azaveriei şekilde bir mevkie maliktir. denin en güzel bir şekilde yapıla lecektik, fakat Atamız için daha metli bir siluet temin etmesi isteniin yerini tespit etmek ü Âbidenin bugünkü durumunda çok .•bilmesi için bütün dünya sanaîkâr (güze! bir eser yaratılnıış olması, yor, onda azamet ve kudret ilham eden bir mimarî arzu ediliyordu. Büyük Millet Meciisince, 6 isabetli seçilmiş olan bu yerin bü l.larım ç;ğırmak, onları uğrajtıımak, .tesellimiz olaciktı. 13 sene zarfında bu projelerin uğradığı muhtelif değişiklikler ve bugünkü şekle dair tafsilât 1 Qrd. Pi*of. Etnin Onat Anıtk?.bir bir ziyaretgâh olac = ktı. Büyük Atatürkün lâhdinin yeri Bu ziyaretgâha büyük bir şeref bu şeref holünün ruhunu teşkii err.edha:inden girilecek, lâhdin bu decektir. Ancak katafaltın işgal elunduğu şeref holü âbidenin ru deceği yerin tayini de gene mühunu teşkii edecek, yüz binlerce sabık'ara bırakılmıştı. Türkün, Atasının öründe tâzimini sunarak bîğlıbğını tekraılayıp geçmesine müsaid olacaktı. Bu holde aranan azsmet. ihtiş:m ve kuvvet resirleri müsabıklara bırakılmış olup ebad ve irtifaı hakkmda hiç bir 8 mart 1942 de hitama eren mümütalea dermeyan edilmemiştir. sabaka sonunda yirmi yedisi yaban Müsabakaya giren eserler cı olmak üzere kırk dokuz projenin istirak ettiği anlşildı. Bu müsab?kaya Aimanlar 11, İtalyanlar 8 proje vermi^lerdi. Bunlarrlan b=şka Fransa, Avusturya, İsviçre, Çekoslovakya ve diğer memleketlerden de projeler gönderilmişti. On beş günlük bir mes:iden sonra jüri kararını verdi. Şartname mucibince proje seçilecek. bunlardan biri hükümet tarafmdan tatbik edilmek üzere kararlaştırılacaktı. Doçent Orhan Arda ile hazırlamış olduğum projemiz, bu üç proje arasma girebilmişti. Kazananlardan biri Tannenberg âbidesini yapan Prof. Johannes Kruger, diğeri İtalyan profesörü Arnoldo Foschini'dir. Jüri bu kararı ittifakla vermişti. 5 nisan 1943 tarihinde anıtkabir komisyonu bizim projemizin tatbik edilmesini kararlaştırdı. Ve altı ay zarfında jürinin tenkidlerini de nazarı itibara alarak yeniden bir proje hgzırlamamızı bizlere tebliğ etti. Bu projeyi ve modellerini 8 kasım 1943 tarihinde Başbakanlığa teslim ettik. Bakanlar Kunılu bu projeyi de bir heyete tetkik ettirerek tasdik Arkası Sa. 2. Sü. 1 d» i 4 Taj avludan bir inüba (ledlıaldea (Anıtkabir) ia manzarası