Katalog

Bir dâhinin acı hikâyesi Bu «yfanın «ltınd» hcr hsfta zevk ve merakla okudugunuz. cîster inan, ister hunm»» levhaaında geçen hafta »öyle bir bahis vardı: «Sidiı adında Amerikalı bir çocuk 6 »yhkken alfabeyi öğrenmi}tir.» İhtimal *ad«ce hayret «dip geçtiğink bu inanılmaı hâdisenin kahI ramanı yakın lamana kadar yaşamışür ve bugün de Amerikada bir münakasa mevıuu olmaktadır. William Sidis 1896 yıhnd» Boston (Ajnerika) da doğdu. Baban Harvard Üniversitesind» ruhiyat profesörü idi ve çocuklann yetiştirilmesinde kendine göre fikirleri vardı. Prof. Sidis diyordu ki: «Bir çocuğun körpe dirmğj, mütiüş bir kuvvet kaynağıdır. Bâkir toprakta nasıl gür nebatlar yetistirilebilirse. çocuğun dimağında da, iyi ve isabetli bir terbiye usulü sayesinde, mucizeler yaratacak gelişmeler «ağlanabilir.» Yepyeni bir terbiye »istemine taraftar olan Prof. Sidis, bir evlâdı dünyaya gelince. çok sevindi ve bu körpe dimağı istediği gibi yetiştirmek üzere işe koyuldu. Profesörün meslekdaşlan onun gayretine gülüyorlar, «Çocuk dimağının bir hududu vardır, taşiyabileceğinden fazla yükü çekemez» diyorlardı. Fakat William'ın bab^Ki, onlan mahcub etti: Çocuk daha slti ayhkken »lfabedeki harfleri tamyor ve onlan isimlerile biliyordu. «A» dendiği zaman «A» harfiOn sekiz aene sönük kaldıktan sonra tekrar ateş puskürmeye başlıyan Kilavea yanardağının krater ve lâvları ni gösteriyor, «B» gösterildigl ta.man: «Be» diyordu. Aldıfı İlk neticeden çok memnun olan Prof. Sidis. davasını daha mükemmel bir şekilde ispat etmek için, gayretini arttırdı ve o|lunu kendi bildiğine göre yetiştirmeğe devam etti. William Sidis, iki yaşına geldiği zaman, yalnıı çocuk kitablannı değil, büy'kler için yazılmış roman, tarih. hatıra v.s. gibi türlü çeşid kitablan da su gibi Bugün bir milletin harb gücü toduğu için, yeniden fıskırmak teh okuyor, ingilizceyi gayet yanlısşız punian tüfeğinden, hattâ nüfusunlikesi nisbeten azdır. yanyor ve kusursuz konuşuyordu. Yanar dağlann lâvlanndan, yeraltındpJd kaynar sn ve buhar tabakalanndan sanayide dan çok, yakıt kaynakları ile ölçüBununla beraber, eski yanardağÜç yaşındayken, bir kanş kalmçarklan döndürecek ve elektrik gücü hasıl edecek birer kuvvet kaynağı olarak faydalüyor. Zira harb tekniği makineleşlann bir müddet sonra yeniden a lığında bir tarih kitabını hatmettiği gündenberi, fabrikalann çarkte» puskürmeye başladıkları da lanma.'i kabildir ve âlimler şimdi medeniyetimizin istikbalini bunda görmektedirler larını, gemilerin, uçakların pervamalumdur. Bunun en son misalini miş ve adeta ezberlemişti: Mühim nriorini döndüren kuvvet yakıt küçümsenecek bir ölçüde değildir. Şimdiye kadar insanlar için yalnı verecek bir delik açıhnca oradan Hawai adalarından birindeki Kila tarihî hâdiselerin hangi güne astoimuştur Diğer taraftan, bu şekilde elde ediŞimdiye kadar insanlar için yal fırlamasından ve üzerimize saldır vea yanardağında gördük. On se ladığını sonın, derhal cevab verirKjmür, benzin ve nihayet atom, len elektriğin kilovatı bizim para nız bir facia amili olan yanardağ ' masından korkulabilir. Bu kaynar kiz senedenberi sönmüş bulunan bu di. Dört yaşuıdayken de fransız'ayı çv.lî döndüren bir kuvvet olarak mızla 6 kuruşa gelmektedir, halbu lar, yeraltındaki ateşin bir korkunc su ve kesif buhar tabakalarmın da yanardağ geçen ay yeniden canlan bitirmiş ve makine ile yazı yazmabu^ünkü medoniyetin beşhca teme ki diğer vasıtalarla elde edilen elek tezahürüdür. Fakat ,bu yeraltı kuv : insan elile zayıflatılan bir toprak mış, bulunduğu ada ile etrafındaki sını öğrertmişti. Annesinin, babssılidr. Fakat mecleniyet ilerledikçe, tıiğin kilovatı 30 kuruştan fazla vet kaynaklan insanların emri altı | tan dışan fırlarken yanardağları denizi lâv ve göller kaplamıştır. tutmaktadır. Şimdi İtalyanlar, ayru na ahnacak olursa ihtimal artık • püskürteceği akla gelebilir. Fakat îtalyadaki Vezüv yanardağı da nın, komşuların mektublannı o yafayr?.p eden bir gemi kazanı gibi, mevcud yakıtmı daha kısa bir za kaynakları daha mükemmel ve ye bazı yanardağlar püskürmesinin : bu ij ilmî bir şekilde yapılacak, yıllarca sönük kaldıktan sonra 1906 zıyor. önüne ingilizce verilen bir rmnda tüketmekte ve sonunda stop ni usullerle işletip bu ucuz elektrik de önüne geçilecektir. Zira ikinci ı yeralü kuvvet kaynakları muhkem da tekrar ateş puskürmeye başla şeyi derhal fransızcaya çeviriyore.mek tehlikesini göstermektedir. istihsali kaynağından daha geniş derecede yanardağ püskürmeleri kanallarla, yavaş yavaş ve bir çok mıştı. O zaman yanardağm tepesin du. Yeryüzünün kömür, petrol ve ölçüde istifade etmeyi düşünüyor vardır ki bunlar, yerin dibinrleki noktalardan ayru anda yeryüzüne den fışkıran lâv sütununun kaWilliam Sidis 6 yaşma gelince kaynar suların, kesif buhar tabaka ahnacak olursa, fışkırma kuvvetleri j lınlığı bir kilcmetre, yüksekliği de v ;n:um kaynakları sayılıdır. Hattâ, lar. lan halinde sıkışıp, üzerlerinleki azalacak ve korkunç bir püskürme on iki metre idi. Âlimlerin yaptık mektebe verildi. Fakat birinci ınımevcudlrırın djşmda henüz gizli Türkiye ve diğer Akdeniz memletulunsn kaynakların da ilmî usul ketleri gibi, volkanik arazili mem topraklan yarmasından hasıl olur. tehlikesi yaratmıyacaklardır. j lan hesaba göre, bu lâvlar kontrol fa koltuğunun altında Shakespe te ler'.e hesabı yapılmaktadır ki bu da, leketlerde, yeraltındaki kaynar su Eğer yeraltındaki bu kaynar sular, | Yeraltındaki kaynar su ve buhar altına alınıp da taşıdıkları hararet külliyatı ile girince hocalan şa^ırinşanlara ilerisi için pek ümid veri lardan sanayide istifade etmek ya yeryüzüne çıkanlacak olursa o gibi • nphirierinin yeryüzüne akıtıîması I gücünden istifade kabil olsaydı se j dılar. Bu çocuğa ne okutacakiardı! ci değüdir. Onun için, son zaman rınm ilim ve fen için üzerinde ha yanardağ püskürmeleri de sona e işine teşebbüs edilecek en müsaid j nelerce bütün dünyadaki makine' İhtimal o hocalahm okutabilirdi. 1'vJa denizin dibindeki toprakların kikaten durulacak bir mevzuudur. recektir. bölgeler, halen püskürme halinde leri işletmeye yetecek derecede j Nitekim öyle oldu: Aynı gün h?>ab fltında da meselâ petrol aramanın Btt hususu tetkik eden bir çok AvToprağın derinliklennde akıp gi olan yanardağLarın dolayı ile, eski kuvvet elde edilebilirdi. ç?ı.:!eri düşünülmeye başlanrruşUr. rupalı ilim adamlan yeraltında, den ve buhar olarak topraklan zor den püskürüp sonradan sönmüş ihtimal bir şün yanardağlann a | dersinde hocalaruıa yeni kesir kaFakat, yeni jakıt kaynakları ara şimdiye kadar el sürülmemiş yep lıyan kaynar suların ve kesif bu yanardağların bulundukian yerler teşi de insanın emir ve iradesi al j idelerini öğretiyordu. n : ırken ortaya atılan bir fikir var yeni ve bâkir bir kuvvetin insanla har tabakalarınm zaptedilmesi de dır. Bun!ard2n birincisinde, yanar tına ahnacak ve dünya bu suretle | William sınıflan üçer, dörder atki hepsinden d?.ha ümid verici gö rın hizmetine girmek için ne zaman fazla zor veya tehlikeli değildir. dağ emniyet supabı vazifesini gö tükenmez dcğilse de asırlarca gi \ ladı ve sekiz yaşında ortamektebi rünüyor: Dünyanın içindeki hara danberi emir bekledikleri netic^si Yer dibinde dönüp duran bir cana rür, ikincisinde ise bir zamanlar o ' decek bir kuvvet kaynağı kazana bitirdi. Bir senede liseyi tamamlcdı, re'*en istifade edilemez mi? n« varmışlardır varın, yeryüzüne çıkmasına imkân . radaki lâvlar boşalıp tükenmiş ol i caktır. on yaşında üniversitedeydi ve :>nBu fikir bir dereceye kadar yen. de dejHc'ir. Bir çck memleketlerde yerdrvı kaynıyrn ve toprağın üzeri>e buhar halmde çıkan sulardan «»nayide pekâiâ istifade edilmekted ; r. Bu araHa îfalyadaki kpynar su membalanndan bu asnn ilk yıllanndanberi bir kuvvet kaynağı olarak fayda tfmin edilnrştir. 200 derece kaynarhkta, olan bu t?biî buhar kaynakları sayesindo t'hbinler isletilmekte ve bu suretle elektrik din^moları dönrlürülmekter'ir. Bıt BENEKU TAVUK şekilde elde edilen elektrik gücü bir senede 1 milyar 700 milyon kilovat tutuyor ve bununla elektrikli tr^>!er işbf'liyor. YUMURTLftRÎ E İ ELMf\ KEbiLİNCE >R İtalyanın yılhk elektrik istihsali Sahib'ı: 29 müyar kilovat olduğuna göre, "IÇİNDEN FINDIK KADAR tabiî şekilde elde edilen işletici L.E.RU5SE.ERG " ftLTIN ÇlKMIŞTiR. kuvvetin sanayideki payı hiç de CLftNO(Amerik.a) Bulan. D.T. MURPHY '8ur EI sürülmemiş bir kuvvet kaynağı insanlardan emir bekliyor! VVUliam Sidis hayatının parlak devrinde dan sonraki yıllarda yunanca, îâtince. almanca, türkçe, rusça ve ermenice öğrendi. Fakat, bu hızlı koçu? çabuk yorulma ile neticelendi. 1910 ocağır.du verdiği bir riyaziye konferansından sonra sinir nöbetine tutuldu, skıl hastane?ine kaldırdılar. tedavisini babası üzerine aldı. Bir müdiet sonra William hastaneden çıktı, fakat şimdi o parlak zekâdan ve malurnatlı kafadan eser kalmamış, i)ı" aptal olup çıkmıştı. Üniversiteyi zor bitirdi, meraur olmak btedl, muvaffak olamadı ve «ilesinin g«liri ile geçinmeğe başladı. 1944 ocağnda da, beyin kanamasın'lan öldü. Son günlerde. İnsan dimagtnın tahammül kabiliyetini öiçmek özs» re yapılan araştırmalar esnasmcİB, Amerikaü âlimleı trasında Wılliam Sidis hâdısesi de konuşulmakta v» çocuklan bir dâhi yetiştirmek istlyenlere ders olarak gösterilmektedir. ALTIN ELMfV PEMBE YUMüRTA Bilir misiniz k L ... EIli milyonda bir kişi renkleri birbirinden ayırd edemez. ... Kafesteki kuş serbest yaşıyan kuştan daha uzun ömürlüdür. Bunun sebebi, kafestekilerin ekmek eldan, su gölden geçinmeleridir. ... Suyu daha serin olan şrnal denizlerinde sardalya bahkları daha çok yaşarlar, fakat fazla gelişemezler. ... Nobel mükâftının verildiği elli senedenberi muhtelif şubelerde bu mükâfatı kazananlann yüzde kırkı gencliklerinde fakir bir hayat sürmüşlerdir. ... Gülü ssbahleyin gün doğmadan, karanfili öğle sıcağında koparırsanız kokularını daha kuvvetle hissedersimz. ... Miiâddan 2500 yıl önce yaşıyan e?ki M'si'iılarda kadırlar sü^lerire o kadar düşkündürler ki yanlız t'Ie nnın ve tunaklrının tuvaleti için kırk kadar vasıta kullanırlardı. ... Bütün di'nyada hizmet halinde 73 milyon otomobi! vardır. Geçen seneye göre bu sayı yüzde altı artTTJŞ'T BİR GECEDE DAQ OLAN OÖL NAPOLİ ClVARlNDftKİ MONTE NttJOVO tYeni Dağ) 28 EYLÜL 1576'dt, 2ELZELE ESNASINDfS, BİR 6ÖLÜN İÇİNDEN BİRDENBİRE YükSELMtŞTİR.. BU DftG 1 5 0 0 METRE İRTİFAİNDAOIR, AGIZ DOLUSü ... .msan vücudür.ü teşkil eden kimyevî moddeierin piyasa fiatı 15 lira ksdar tutar. ... Dünyanın nüfusu hergün 75 bın kişi artmaktadır. Bu artış ayru şekiîde devam ederse, bueün 2 milyar 400 milyon olan dünya nüfusu bir asır sonra üç mislini bulacaktır. ... Fransada 2.3 Frans'za mukabil bir yab&ncı vardır. Yabancıların da üçte birini İtalyanlar teşkil ediyor, ondan sonra Lehlerle İspanyollar geliyor. ... İngiltere Kralı II nci Eüzabeth 610 milyon kişinin hükümdarıdır. İngiliz camiasının en kalabalık kısmı İngiltere, nüfusu en az toprağı Avustralyadır. 610 milyonluk nüfu•un sekizde yedisi «renkli» dir. 4 SOĞAN • I UCUNDA MAHMUDHlN HİMAYE ETTl'eîl T0HUM KESESİ İÇİNDE DÖRT BAŞ VE YAPRAKLI SOĞAN CIKMISTIR. YetiştLren: Erol Manisalıo^Iu, SiJıVri (Toirkiye) (•OfM ınsj, K.mg »tghtj mervcd. HINDISTANOA UZUNLUK ÖLCÜSİ} 2EBU, CİN5I İNEGlN KUYRUGONDAR KOPARlLftN 6KtUN KAUNUĞI01R. SIGMİLECEK AURDlf MCEMBfİ