Katalog

21 Trnınıuz 1952 CLTVIHURIYET I M EM L E KET DA V A LA R I Turizm çalışmalanmızda alacağımız dersler Yazan: Ahmed Hidayet Reel Ic ı Bahşişten toplanan servet 50 milyon frangın varisleri aranıyor NewYork, temmuz Filadelflyada, bır usak, aMığı bahşişleri muntazamazt efendism» veriyor, o da parayt bankaya yattnyordu. I}te bugün beş kıt'anın hukukçulan uşağın bıraktığı servetin vanslerini aramakla meşguüer. Wılham Henry Palmer. 1895 te Amerikaya gplmıştır. Haylı ış aradıktan sonra bır çıftlıkte uşakhk tmeğe başlamıstır Palmer, ümid dolu bir adamdı. I^tıkbalden çok seyler bekliyordu Hâdısat, Palmerin yanılmadığını göstermiştir Zira, bir kaç eün evvel vefat eden Palmer, 50,000.000 franklık bir serret bırakmıştır. Oldüğünde 81 yaçındaydı ve bu serveti ne fabrıkatörlükte, ne de ticaretle elde etmiştir. Bütün ömrünce «ujak» olarak kalmıştır. Sadece ilk zamanlar alelâde bir uşak iken sonralan, servis yapmaya, iç hizmetler görmeğe başlamıstır. Şu dakikada, 50,000,000 frank, beş kıt'a hukukçularını meşgul eden bır dava haline geldi. William Henry Palmer, ölmeden evvel vasiyetnamesini tanzim etmifti bile. Ve orada servetini kardeşlerine bıraktığını yazıyordu. Palmer'in iki kız, ikı de erkek kardesi vardı. C Dünya Hâdiseleri Ingiliz sofrasından peynîr kayboldu Bir kaç gün evvelkl gazetelerde »Lubnanda ıterlın ve dolar bolluğu» başhğl albnda şoyle bir telgraf neşredildi: «Beyrut • Lübnan piyasalannda Amerıkan dolan ile İngilız sterlıninin hayli düftuğü bıldirilmektedır. Buna gösterilen sebeb, son zamanlarda çok turist gelmis ve piyasay» muhım miktarda dolar ve «terlin «ürulmü» olmasıdır * O satırlan her Türk gibi biz de t?kdır ve gıpU ile okuduk. Okııduktan sonra da denn bir teessu.e kapıldık, uzun uzun düşünduk. Yıllardanberi büyük bir enerji " azimle çırpınm?mıza rağmen biz böyle bır başarıyı cağlayamadığımız halde acaba Lübnan nasıl oldu da bu tarzda bir muvaffakıyet temin edebildi? Kendi kendımıze verdığimiz cevab da şu oldu: Biraz talih ve tesaduf, fakat aynı zamanda makul ve sıstemli bir gayret neticesi! Şehrimui riyaret eden turistlerden zaman harbden önceki turist hücumunı uğradığı saadet devirlerini idrak edemedi. Kahıre halkı daha ziyade geçici yoîculardan ibaret olan ve Ehramlara, Sfenkse, Tutankamona kısa ziyaretler yaparak ancak bir kaç »terlin ve beş on dolar bırakan turıstlere el açmıs çurçurcu bezirgân vazıyetine düştuler. Harb sonu turıstlerinde zihniyet değişmışti. Uzun bir ölümdırim mücadelesinden çıkmıs olan insanlar tanhi anıtlar ve sanat eserleri sevretmekten znrde vurpatlasın çal oynasın eğlenecek yerler anyorlardı. Kardeşleri nerededir, ne ile meşgul olurlar, en muhımmi, sağ mıdırlar?. Eski ujağın vasıyetini yerine getirmekle mükellef olanlar halen bu sualleri aorup durmaktadırlar. Palmer, kardeşlerinın en genci olduğundan ve olduğu zaman 81 yaşmda bulunduğundan, hukuk adamlannın çoğu ddrt kardesin de olmüf olduklan kanaatindedirler. Fakat is kardeşlerin ölmesile sona ermiyor. Zira o takdirde mıras onlann çocuklan arasında paylaştınlacaktır. Dört kardeşm ıkişer çocuğu olduğunu hesablarsak, hukuk çuların, mahkemenin işı iki misli artmaktadır. Bu çocuklar mirasa konduklan bir grup alışveris. esnasında gün, Amerıkah ih*iyar amcalarının maada Suudi Arabıstan petrol ku Lübnanın mazhariyetinden bizim ufak bahşişlerden muazzam bir ser yulannı idare eden Amerikalılann, için alınacak hısseler ve dersler vet yaptığını gdzonunde tutarak, Iraklı zengin tacirlerm, gıymme me yok mudur acaba? ibret dersı alsalar barı... raklısı şık Suriyeli kadmlann İranlı prenslerin, hattâ bizden bazı orta sınıf halkının bir buluşma ve eğlenme merkezi, Yakınşaıkın Parısi haline geldi. İstatistıkler geçen yıl küçük Lübnanı ziyaret eden turistlerin sayısının 90 bıne yukseldiğıni kaydediyorlar. Bundan cesaret alan Lübnan hükumetı 1952 ıçın turıMık faalıvetını bır kat daha genisîettı **• Evet, turizm meselesini bahis .:cnusu ederken İngıltere, İsviçre ve Fransa gıbi uzak ve bunyeleri bize pek uymıyan, her bakımdan teşkilât ve zihniyet itibarile bizden tarıhî ve kültürel gelişmeler yüzünden ileri olan diyarlan örnek almağa ve onlarla boy ölçüşmeğe kalkmamahyız. Daha ziyade yakınlanmıza, Orta ve Yakınşarka bakmalı, oraiarda sarfedilmekte olan mesaiyi ve vücude getınlmış olan durumu incelemeliyiz. Meselâ Mısır . İkınci Dünva Harbınder once buraıı «kîâsik seyyahlar» için ziyaret edilmesi adeta vecibe telâkki olunan bir yerdi. Neden? Ehramlara, Sfenkslere, Tutankamon mezarlanna ve dığer tarihî anıtlara malık olduğu için mı? Hayır, sade bunlar için değıl, bunlarla beraber, hatti onlardan önce, Kahıredeki Men» ve Shepheards sıbi her türlü konfonı havi lüks otellere, Nil ustunde turistieri gezdirecek gene lüks vapurlara sahıb bulunduğu için.. Evet, sırf bundan dolavı her yıl on bınlerce çoğu mılyoner «eyyah Mısıra gelir, yeni evlenmış bır çok çıftler balaylarını geçınnek üzere oraya hücum ederlerdi. Tabit gelmişken deve flstünde, Ehramların kenarında, Sfenks'in başucunda, Luksor harabelerinın önünde bedeviler, esekler ve Mısırh çoeuklar arasında resimler çıkanlmak da ihmal olunmaz, bunlar sıle »lbümlerme itin» ile yerlestırilir, ese dosta gurur ve iftiharla gösterılırdi. Halkın kazanmasma, devlet bütçesinde dovız kısrmmn zenginleşmesme sebeb olan bu zıyaretler taHatile Mısır •hükumeti ve halkı tarafından mümkün olduğu kadar kolaylastınlır, bır zevk haline getuihr ve turistler her zaman gülervüzle karşılanırdı. Ikinci Cıhan Savaşı başlayınca Mısıra turist akını durdu. Fakat, | onun yerıne yabancı asker ve zabit akını başladı. Onlar da Nil dıyarına turistlerden daha az para bırakmadılar. Erbabı. harb nıhayet bulr'usu zaman Kral Farukun hazınesınm yabancı ordular yüzünden doviz kazancının tam 500 milyon İnsılız lirası olduğunu söyler dururlar. Bu suretle, Mısır İngütereye olan borclarını ferah ferah ödedıkten maada üstelık «lacakh bile çıktı. Savas bitti. Tekrar turist akını bcklenıyordu. Çunkii Kahırede harb esnasında yeni hava meydanlan yapılmışta. Bütün yabancı uçak şırketleri Kahıreyi Ortaşark. Arab Yanmadası, Uzakşark, Pasifık seferleri içm bır merkez. bır transıt merkezi haline ^ptırmıslrrdi. Bununla beraber Mısır, hıç bır Bevrut, bııgun Israel rmıhacırlerine yardım ve buna ben7er bır taOnun lçin Paris ve Kapri dolup kım Uluslararası teşkılâtia bazı Adolup boşanırken Kahıre gıttıkçe merıkan ve Unesco kurullarının da Yakınşark merke/'erını sınesinde tenhalaşıyordu. Mısır da o volu banndırmaktadır Amerıkalılar şetutmak ıstedi. Yenı yenı kabareler dansingler, barlar açmak uzere ıdı hırde ve bılhassa Amerıkan Uni26 ocak kanşıklığı çıktı. O guzelim versıtesinin yanında buyuk bınalar. Shepheards oteli ile bırlıkte bır çok oteller inşa ediyorlar. Lübnan tabüyük binalar yakıldı. Lokantalar mamile liberal bir ticaret rejımi ta dan, gazinolardan yabancılar tek kıb etmekte olduğu ıçın Beyrut li' manı sade memleket dahilı bakıme tokat kovuldular. Hâdıseyi müteakıb Kahireye git ' mmdan değil Ön Asyanm butün miş olan basın heyetımızin üyele hinterlandı için bir transit merkezi rıne hava meydanından sehra gi haline gelmiştır. Bankalarda herderken otobüs içinde taarruz» uğ ' gün yuz bınlerce dolar ve sterlın cırolan yapılmaktadır. ramamalan içın fes giydirildlğinı Lubnana gelen turistler. hem zi donuşte kendilerınden oğrendık. yaret, hem ticaret gayesıni takıb Ocak vakalanndan sonra Mısıra ederek aynı zamanda alışveriş ya•mecbur olmadıkça hiç bır yabancı pıyorlar ve luks otellerde oturup syak basmamağa başladı. dinlenıyorlar, sanatoryumlarda te*** davi oluyorlar, kabarelerde, barlarİşte Lübnan bir talih eseri olarak da eğlenıyorlar. *** Mısırda hasıl olan bu durumdan faydalandı. Uçak şirketlen derhal, Biz, yukandakı anlattıklanmıza Yakınşark, Arab Yanmadası, Uzak fazla bır |ey ilâve edecek değıliz. Şark ve Pasıfik seferleri için Beyru Çunkü memleketımızde turizm tu merkez ve geçıd merkeıi yaptı meselesinde alınması gereken tedlar Zaten Beyrutta dünyanın en iyi birler tekrar edıle edıle argomuzda hava mevdanlarından bırı «Kalde «bayat numaralar» denılen şekle mejdanı» vardı. girmışlerdir. Yalnız kıssadan hısse Beyrut gelıci geçici seyyahlardan kabılınden Mısırın akıbetınden ve DERMOJEN VARA VANfK ÇA7LAK ÇIBAN MZEMA «PİŞİKLitl Ingilterede yemek tevziatı Londra, (Temrouz) İngiliz | «rGorgonzola» nin, «Brie» nin hukumetmm dovız tasarrufu yap | «Camenbert» in, «Gruyere» in ve mak zorunda kalması ve domuz i daha başka yabancı peynirlerin ekyetiştirmekte karşılaştığı güçlükier. gdrmektedir. Ingiliz halkına yavaş yavaş peyTanınmıj İngiliz peynirleri olan nırın tadını unutturuyor. Bu du «Cheshire», tLancashire», tChedrum devam ederse kısa zamanda dar» ise pek nadir olarak piyasaİngihzler, vaktıle en çok sevdik larda gdriihnektedir. İşin hazin talerı şeyi tahayyul bile edemıye rafı, kımse, bu kısmtıların İngiliz ceklerdir. •peynirinin tadını tamamen unutTasarruf, tasarruf Herkes harb madan, sona erıp ermıyeceğıni bılsonundanben İngılterenm geçırdıği memektedir. ıktısadi güçlüklerı bılıyor. Bunlann Manchester'de matem hepsının başmda eoze çarpan şey, Ingıl.zın sofrasından peynırın kaygünü... boimasıdır. Londra, (Temrauz) Annie, Bir kaç gün evvel. İngiliz hüku binlerce ve bınlerce çocuğun dermetı, döviz kısıntısı yapmak im dine ortak olduktan, onlan neşeye kânını sağlıyacak yeni kararlar al garkettıkten sonra 85 yaşında, öbür dı Bu arada Malıve Bakanı, pey dunyaya goçtu gitti. Bır kaç gunnır ıthali içm verılen butün kre denberi Manchester sokaklarında, dıleri kaldırdı. Bu karar neticesi rüzgâr gıbı, bir haber esıyor: «Anolarak «Camenbert», «Rocquefort», nie oldu'..» «Gruyere» peynırlerı önümuzdeki Manchester, İngilterenin en büaylarda İngıltereye giremiyecektır yuk endustrı ve ticaret şehırlerinBu pevnırın İngılterede yuzde den olmakla beraber, ış ve çalışma dok«n dokuz sofradan kalkacağı hayatı, şehır halkını hıssızlestirmena delâ et eder. Zira memlekette mı^Ur. Hattâ. Brıtanyanm hassas pevrr.r ımâlı havlı za\ ıflamıştır. O ahalisi bu şehrın sakinleridır, diderece ki 1939 cia Inc ltere ve Gal j vehılırız. ler'de 1120 peynır ımalâthanesi var «Annien» şehrin tanınmış sımala ken halen bu aded 120 ye ınmıştır. rındandı. 85 yaşında olmasma rağAvnı şekıîde ımalât da 9500 tondan men çocuklar ıçın neşe membaı idl. 2000 tona düşmüştür. Yanı, vazıyet Bitip tükenmıven neşesı, yaratıcı boyle rievam ederse, peynır. sade kabılıyeti, iyı huyu yüzünden sece sıkıntı günlcrını yasamamıs, In nelerce çocuklar onu seyre gelmişgıhzlerın tatjı bır hatırası olacak ler, hattâ şımartmışlardı. E5kı pcvnir ıma âtçı'annın şımdı Şımdi «Annie» nin kim olduğubu ışten vazîeçmejı de entcresan sdyliyelim: «Annie» bir fıldi b r mpseleyi ortaya atmıştır Bu da Aşağı yukan yarım asır evvel bir domuzların yetıştmlmesinde kartüccar tarafından Hindden getirilşılaşıİ3n Ruçlüklerdır Snn zamanmış, az bir fiatla Lord George Sanda domuzruluk tahdıd edlmış vager tarafından satırj alınmıştı. zıvettedir. Çünku hayvana yedıri«Annie» İngıltereye ayak basar ]pcek maddeler de kısıntıya tâbi basmaz kendıni halka sevdırdi. Bir tutülmuştur. Bu durumda çıftlık sırkte her istenılen numarayı yasahıbı ve yetiştiricıyı zor durumlapıyordu. Şımdi yapılan bır hesaba ra sokmaktadır. Zira domuz yegöre, ölünceye kadar «fcptığı turtıştırmekie; peynir imâl etmek, bırnelerde, tekmıi İngiltereae 200 000 birıle sıkı sıkıya ı'gılıdır. Çünkü Km. kat'etmış. Fakat harb, bu yolpeynır elde ettikten sonra kalan sut tortusu domuzları beslemek içın bırebırdır. Ikıncı sebeb de az mühim değıl' İngiliz, peynir yapmaktansa sütünu satmayı tercih ediyor. Peynir yapmak içın hususî tertibat ve ışten anlıyan adam lâzim. Halbuki bunlar da oldukça pahalıya malolmaktadır. Bu itıbarla durum her bakımdan yıkıcıdır. Ş m dı buyuk peynır amatorü olan İnEiıız, sofrasından, tasarruf neticesi culuklara nıhayet vermişti. Harb seneleri içinde Manchester cZoo» bahçesine yerlestirildi. Zoo'nun müd ürü, fili «irkten 50.000 franga yakıa bir fiata satın aldı. Boylece «Annıe» nin yeni hayatı başladı. Turnelerde hayvan terbiyecisinin kon. trolu altında yaptığı numaraların hepsini artık rahat rahat istediği gibı neşe içinde yapıyordu. Adeta kendi kendine eğleniyördu. Boylece 1941 denb«ri, Manchester'de her pazar ve her perşembe milyoniarca çocuk onu seyretti, gördü, sevgilerinin fazlalığmdan şımarttı . Çocuklar paralannı bıriktiriyor, «Annie» ye pasta ve şeker alıyorlardı. Fil olmak ihtiyarlamağa bir mâni teşkil etmez. Nıhayet 82 yaşına varan «Annie» bunyesinde yıllann yükünü hissetmeğe başladı. Gü. nün birinde de birdenbıre yıkıldı gitti. Bir kaç sene evvel soi ayağına ânz olan romatizmanın komplikasyon yapması ve karaciğerınin rahatsızlanması bu felâketi intac ettı. Vetermerler, ılk zamanlar, ellerinden geleni yapt'lar, iki hafta içinde «Annie» yı tedavı ettiler. Fıl, tekrar neşelendi, Manchester Zoo'sunun eflence membaı oldu. Fakat geçen gun karacığer hastalığı nüksetti . Ve zavalh filin belini tamamen büktü. Nıhayet bır sabah ölüm haberi şehre yayıldı. Ve halkı kedere garketti. «Annie» nin ölüsü bile işe yaradı. Beynini incelemeler yapmak için bir İngiliz üniversitesıne yolladılar. Rcmatizmadan muztarib bu lunan sol ayağına gelince, o da romatizma üzermde ihtısas yapmış bır merkeze gönderildı. Bu hasta'ığın tedavisi bakımından araştırmalar yapılacaktır. Boylece, hem sağlığında, hem ölümünden sonra Manchester Zoo'sunun sevimli fill insanlara hizmet etmiş olacaktır. Belçikalı Prof. Picard Merih seyyaresini daha yakından tetkik edecek Mantar şeklinde bir araya getireceği balonlarla, Profesor Picard Merıh sevyaresınde olan bitenleri incelemek ıstiyor. Bu sefer me§hur kardeşi Auguste'un değil. fakat kansının refakatinde' 30 Km. irtıfaa yükselecek. İlmi araştırmalar listesinden Picard'lann isimleri hiç eksık olmamıştır. Şımdi de bu listeye isimleri yenıden bır kere daha yazılacaktır. Profesor Picard önümüzdeki aylarda 30 Km. yüksehp, Merihte yaşamak ımkânı olup olmadığmı. hattâ vaşıyanlann bulunup bulunmadığını araştıracağını ilân etmiştir. 1932 yıhnm ağustosunda, Picard, kardeşi Augu^te'le dünva yükselme rekorunu kırmı«lardı F. N. R. S isimli balonları Zurıch Dubendorf hava alanmdan sabah saat 3 te kalkmıs ve denız seviyesinden 17 393 metre vuk«ekliğe varmışta. O zaman içm meçhul olan yukan atmosfer tabakalarında dolaşıp, değerli bilgıler ortaya atmıştı. Üç yıl sonra Amerıkah bir hava subavı «Explorer TI» ile 21 718 metre ırtifaa ulaşıp, Picard'ın rekorunu kırdı. eard tamamen yeni bir vasıta hm< zırlamaktadır. Bu geniş bır man tar şeklinde dizilmış 80 balondan müteşekkildir. Bunlann her biri meteorolojik araşürmalarda kullanılan 35 er kilo ağırlığında ba| lonlardır. Bu 80 balon, Profesdr Pıcard'ın Mınnesota Üniversitesi ve Minneapolis endüstri cemiyetinin yardımlarıle harırladığı esas balonu 30 Km. irtifaa kolayea taşıyabılecektir. Profesor, 30 Km. yüksekte, Merihi yerdeki rasadlardan çok daha iyı tetkik edeceği kanaatindedir. Boylece orada yaşama imkânı var mı, yaşıyan mevcud mu?. suallerini cevablandırabilecektir. Bu teşebbüse halen 68 yaşmda olan Picard. kansı Jeannette'le girişecek. Profesor, karsılaşacağı güçlukleri saklamıyor. Amerikahnın «Explorer II» ile ulastığı 21 O o metre ile Jean Pıcard'ın O Profesor Picard varmak istedığı 30 000 metre aracılıği mekanik profesorluğünü etsında çeşidli mâniler doludur. mekte olduğu Minnesota ÜnıverBunlann başlıcalan: Tenef füs imkânlan azalıvor. Canlı var sitesi, tesebbüsün başan ile netilık kuvvetten düşüyor. Soğuk sı celenmesı için hiç bır gayretı esirfırın altında 56 ile 60 dereceyi bu gememektedir. Belçıkah Alicu teşebbüsünde luyor ve bu, kozmik bazı sualann Bugun, Pıcard'lar daha iyisini soğutucu tesırıle büsbütun artı muvaffak olursa gene goklerın ırdusunüyorlar. Jean Pi | vor. Jean Pıcard'ın deniz tavvite tıfa rekorunu sahıb o]acaktır. İlmi araştnrmalar Ehlileştirilemiyen bir hayvan McGill Üniversitesinde antropoloji profesorü ve tanınmış Kutub kâşıfi olan John Tesl, 15 bin senedir insan oğlunun yapamadığı bir şeyi başarmak niyetindedır: Sayısız faydalar temin edecek «ovıbos» u ehlileştırmek. Ovıbos son derece güzel kokan, acayıb bir öküzdür. Yüzlerce senedenberi Amerıkanın Kentucky bölgelerınde yahud Avrupada merkezî Fransada yaşardı. «Ovibos» ismi bu hayvanın hem öküz hem koyun fasilesine mensub oıılunmasından ileri gelir. Hıç bir zaman ehlileşmemıştir. Bılâkis yavaş yavaş insan oğlunun yaşamadığı mıntakalara çekilmıştır. Bu gıin sadece Amerıka ve Kanadanın arktık mıntakalarında yaşamaktadır, Halbuki ovibos çok kıymetli bir hayvandır. John Teal, (antropolog ve kâşif), bu fikirdedir. Seyahatleri sırasında bunlann bir çoğunu incelemiştir, Bir eşek büyüklüğunde olan ovibos'un çok güzel bir kürkü vardır ve yunü koyununkinden hayli ince ve kı>Ttıethdir. Buyuk bır kolayhkla dokunup, bovanabılir. Adı yünden do kunmuş kumaşlardan pek fazla dayanıkhdır. Eti, öküz ve koyun etlerinin ikisinden de lezzetlidır. Derisinden yapılacak ayakkabılann hiç «skimiyeceğıni John Teal, söylemektedır. Bu hayvan azıcık gıda ile doyar. Sert kışı kayalann üzerindeki alız otlan yiyerek geçirir. John Teal, Kanada hükumetinin müsaadesile 8 ovibos yakalayıp tetkiklenne başlıyacaktır. Şayed ovibos, normal iklime alışırsa, elde edilecek faydalar sonsuz olacaktır. Dokuma, deri ve et sahasında yepyeni bir kazanc temin edilecektir. Sütü lezzetli ve yağlı imış Bugune kadar dişi bir ovıbos sağılamamıştır. Ancak dişiyi vurup, sütünu sağma imkânı vardır. Bu da muntazam bir sut sanayii için fazla masraflıdır. Son ra ovibo» senede bir tek yavru verir. Fakat âlimler müsaid iklimde daha ziyade yavrulajfecağım düşünfiyorlar. John Teal, güzel kokulu öküründen bu faydalan ancak uzun seneler sonra elde edebileceğini saklamıyor. Bakalım McGill Üniversitesi profesörü bütün ılmıne ve azmine rağmen, insan oğlunun senelerdır başaramadıeı işi nasıl yapacak? SOicci »snn « te halinde va,yümuıdır. Bam ntza bar» alan ÎBviçre saatcıhgı b»y »e yan sporcu genejiğiıı kanOrterine uygun husnst bir saat t * TİCHHÖS 4akflrth re JA0OO milimetreye kmdar ayarlanabBir %nrimuryetik ve s»gncm ve rekabetsudir PEBAKENDE SAT1Ş FİATLAEI: Erkek kol saatl, çelik, ufak saniyeii T.L. 46. Erkek kol saati. çelik, ortadan saniyeli T.L. 5O.rErkektoolsaati, kaplanm, ufak samyeli T.L. 65. Erkek kol saati, kaplama, ortadan saniyeli T.L. 69. Kadın kol saaH. çelik, miistatil T.L. 5 2 . Kadın kol saati, kaplama, yuvarlak, ortadan saniyeli T.L. 69. Kadın kol saati, kaplama, mnstatil T.L. 7 8 . Cep saati, fantazi T.L. 45. TOPTAN SATIŞ VERt: OMEGA ve TISSOT Saat Deposa Istanbal, Bahçekapı, Kntlo Han, Kat 2