Katalog

CUMHURIYET î l Temmuz 1952 Sazan: JOSİP BROZTİTO Çewen TEVFİK SADULLAH "Batılı politikacılar da iç işlerimize müdahale etmeğe başladılar,, Yugoslavya tahtına iade uğrunda büyük baskıya maruz kaldık. Diğer taraftan, bütün miilî topraklarmuzın birleştirilmesi yolunda ileri sürdüğümüz ve kendi kanaatimizce tamamile haklı olan talebler, hassaten Trieste bahsindeki taleblerimiz de şiddetle reddediîdi. Bizi kendi yolumuzdan alakbymak ve kendi istedikleri yola getirmek maksadile, Yugoslavya Millî Bankasınm harbden evvel esasen yurd dışına gönderilmiş olan altın rezervlerine el konuldu. bu rezervlerin bize verilmesi reddediîdi. Suçlan bize karşı olan harb mücrimlerinin Batı memleketlerinde serbestçe dolaşmalanna müsaade edildi, bunlann iadesi taleblerimiz reddolundu. Dış basın bize şiddetle hücum etti ve hakkımızda bir sürü uydurtna, yalan haber yayınladı. Bu gülünc yalanlar Erasında meselâ benim Yugoslav olmayıp aslından bir Rus generali olduğum iddia edildi. Yugoslavya, eöylediklerine göre, artık tamamile Sovyet Husyamn tahakkümü altında idi: Biz «1 numarah peyk» vaziyetinde idik. Talihin en a a cilvesi de bu idi. =haberleri Amerikada tröstlerin rolleri Çanakkaleye yapılacak gezı 10 ağustosta Çanakkale muharebe meydanlanna yapılacak geziye İngilizler de büyük bir alâka göstermektedirler. Bu hususta İngil tere başkonsolosundan 1. Or. Temsil Bürosuna gönderilen bir yazıda ezcümle jöyle denmektedir. « Türk ve İngiliz askerlerinin bu gibi vesilelerle buluşmalannın büyük bir memnuniyet uyandıra cağını her zaman takdir edenlerdenim. Avustralya. Yeni Zelanda ve Birleşik Kralhk halkından seçkin bir parti 9 ağustos 1953 tarihinde yarımadaya gelerek bu kudst topraklarda serefle ölen kahraman Türk ve İngiliz askerlerinin hâtıralannı taziz ve bugün olduğu gibi yann için de sönmez bir nzimle Çanakkalenin ebediyen Türk kalacağını beraberce tebarüz ettireceklerdir.» Biılefik Amerikanın dif liyasetine, büyük tröstlerin, geni» nüfıulu ticaret jebekelerinin tesir icra ettikleri, hattâ bazan da mühim değijikliklere lebebiyet verdikleri söylenir. Son haftalar zarfuıda cereyan eden bazı hâdiseler, verilen bazı demeder bu söylentilerde bir hakikat payı bulunduğunu göstermiştir. Bu hâdiseleri jöylec* ııralayabiliriz: 1 Başkan Trumanın, Birleşik A merikamn hür dünya ile tıcareti mevzuu etrafında verdiği beyanat, 2 La Haye beynelmilel Adalet Divanı önünde, Fas'ta yerleşmij Amerikan taciTİerinin kapitülâsyon hakları etrafında Amerika ile Fransa arasında başlıyan dikenli dava, 3 Bi'hassa Ortadoğuda Amerikan dıj siyasetine tesir ettikleri iddia olunan bazı büyük petrol tröstleri hakkında Amerikan adliyesinin tahkikat yapmak lüzumunu hissetmi» olması. Birleşik Amerika tarihinde «En büyük başkanlar» arasında yer alacağı muhakkak olan Demokrat Harry Truman geçen pazar günü karşıhklı güvenlik teskilâ»ının (Marshall piânı) istifare grupu toplantısında söz alıyor, hür memleketlerle ticareti tahdide matuf kararname'.erin çokluğundan |ikâyet ediyordu. Kongreden geçerek tatbik mevkıine konan bu tahdid kararnamelerinin hazırlanmasında Amerikan tröstlerinin, geniş ticaret febekelerinin büyük rol oynadıklan aşikârdır. Bunlar, bir taraftan bilhassa Marshall plânından faydalanan memleketlerin gümrük tarifelerini mümkün olduğu kadar indirmeleri ve Amerikadan mümkün olduğu kadar ıthalâtlarını arttırmaiarı hususunda ısrarlı talebleri ileri sürerken diğer taraftan da bu memlekellerdon Amerikaya ihrscatın mümkün olduğu kadar az olmasını, bunu temin içm de Amerikan gümrük davalannın yükseltilmesini istemişler ve bu yolda menfaatlerine uygun neticeler sağlamış'.ardır. Şehir SİYASt MESELELERİ | Yazan n*i btr muamele tarzı mezt demi|tir. Hayat pahalılığı artıyor tıtanbulda nda maddelerl geçen »cneye naıaran yüzde 13 yükseldi Ekonoml ve Ticaret Bakanlığı mayıı ayı «onu itibarile memleketin toptan eşya fiatlarile geçim endek»lerini tesbit etrniştir. 1951 yılının mayıs ayı sonunda 487 olan toptan eşya fiatlan bu yıl 495 e yükgelmiıtir. Yükselis yüzae 1,8 dır. Geçen seneye nazaran bakliyat yüzde 16,4; hayvanlar yüzde 26,1 nisbetinde; hayvan mahsulleri yüzde 18, yakacaklar yüzde 17,5; kâğıdlar yüzde 28,2 yükselme, buna mukabil nebatt gıda maddeîeri yüzde 3,2, dokuma maddeîeri yüz> de 21,5 .deriler yüzde 23.8; yapı malzemesl yüzde 6.3 nisbetinde bir alçalış göstermektedir. Ankarada geçim endeksi bir ay Snceye göre blr miktar artmış v« yükselis geçen senenin aynı ayına göre yüzde 4.4 ü bulmuştur. İstanbulda ise artış yüzde 7,7 dir. Gıda rnasraflarının yükselisi de devam etmektedir. MemlekeUe geçen yılın aynı ayına nazaran yüz'la 10,1 bir arüş kaydedilmiştir. Aruş Ankarada 8,1; AnUlyada 7,2; Danizlide 13,3; Diyarbakırda 8.7; E. dimede 10,5; Eiâzığda 10,2; Erzurumda 17,6; Eskişehirde 7,9: Grs. sunda 8,5: Seyhatlda 18,3: Samsun. da 10,3; İzmirde 13.5; İstanbulda 13; Zonguldakta 12 7; diğer şehir. lerimizd» İse 2,5 10 arasında yuk selmiştir. (Anka) takib ede ÖM£K SAMİ COSAR Bir müddet bu ihtilâf mevzil kaldı, Pransa hükumeti ile Amerikan tacirleri arasında tarhtmalara yol açtı. Fakat lonra'an durumda tebeddülfit hasıl oldu. Dtinci cihan harbl sonunda Fas topraMannda 1000 kadar Amerikalı varken bu koloni süratle 30.000 e çıkmi}, Atlantik Paktı çerçevesi dahllinde burada inşa olunmakta olan yedi hava üssü de yeni dünyadan gelenlerin durumunu sağlamlas.tırmış.tı. Bu hususu da gözönünde bulunduran Amerikan tacirleri, Beyaz Saraya başvurmuşlar ve Fransanm, 1836 andlasmasını tanımaya mecbur edilmesini istemijlerdi. Bu andlaçma, o devrin Amerikan hükumeti tarafından Fas Sultanı ile aktedilmi} ve bununla da Amerikan vatandaşlarına kapitülâsyon hakları veri mişti. Fransa bu andla;manın artık yürürlükte olamıyacağım bıldirdığinden, Amerika hükumeti de ihtilâfı büyültmek niyetinde olmadığından 1949 senesinde bir uzlasma zemini bulunmuştu. Bu, belkl de her iki tarafı memnun edecek. Amerikan tacirlerine istedikleri serbestinin bir kısmını verecekti. Fakat bunlar, bu neticeye de razı olmamıslar ve Amerikan hükumeti aleyhinde Columbia mahkemesinde dava ikame etm'şlerdi. Columbia mahkemesi de, 1836 andlasmasına dayanarak Beyaz Sarayl, Fastaki Amerikan vatandaşlarının haklarını müdafaaya çağırmıştı. Bunu müteakıb de, Kongreden bir kanun çıkarılmış, Amerika ile herhangi bir andlaşmayı ihlâl edecek memlekete Marshall plânı yardımının kesilmesi 1 inei sahijede) kanlığı da bu hususta bir düzine ye yakın not vermişti. Fakat bütün tngiltere Başkonsolosu, A\nısbunlar hiç bir netice vermedi. En nihayet hududlarımızı tecavüz e tralya, Yeni Zelanda ve BirleşiJk decek herhangi bir tayyarenin zor Kraliyet halkmdan seçkin bir grupun geziye katılacağuu ia indir.'lmesi yolunda pilotlanmıza emir vermek mecburiyetinde kalbildirdi dık. Pilotlarımız bir yabancı tayyâreyi iniş yapmağa mecbur ettiler. Çok "geçmeden, hududlanmjzı tecavüz eden ikinci bir tayyareyi daha inişe zorlamağa çalıştılar, fakat yabancı pilot tnecburî inişi kabul etmedi ve neticede tayyaresi düşürüldü. Düşen tayyare parçalandığmdan bütün mürettebatı da hayatlarını kaybettiler. Bu, protestolarunız ciddiye alınmış olsa idi, aîla vuku buimıyacak olan acı ve lüzumsuz bir hâdise idi (1). Daha evvel de belirtrmj olduğum gibi S. S. C. B. liderlerile anlaşmazlığımız harbin daha ilk günlerinde baslamıştı. Gene, evvelce belirtmis olduğum gibi, Sovyetler, Yugoslavyada, kendi yurdumuzun, kendi milletimizin menfaatlerine hizmeti esas gaye bilen müstakil bir hareketi arzulamamışlardı. Onlar kendilerine körü köriine itaat eden ve kendi dif politikalannın tahakkuku yolunda sadece, âlet olarak kullanılabilecek bir hareket tasavvur etmişlerdi. Sovyetierin dı« politika» ise sadece Sovyetler Birliği nüfuz ve kudretini yaymak ve genişletmekten ibaretti. Diğer memleketlerin. hassaten küçük devletlerin menfaatlerine saygı göstermenin bu dı» siyaset görü' fünde yeri yoktu. İşte bu sebeblerle çatışma hatti harb esnannda açık açık tezahür etmişti. Meselâ 1944 kasımmda, hükumetimizin Başbakan yardımcısı Edvard Kardelj ile kısa bir müddet Dı*. İsleri Bakanlığıru tedvir etmis olan Dr. İvan Subasiç Moskovaya gönderılmis. ve Stalin tarafından kabul edilmisti. Konuşmalar esna «nda. birdenbire .ortada hiç bir sebeb yokken Stalin, ordumuz ve harb gayretlerindeki hissemiz mevzuunda konuşmağa başlamış. Partizanlan, partizanların sava'i riıhunu hattâ adedlerini küçümspmış. (rPartizanlanr. ileri sürdukleri rakamlan ben p»kâla bi'irim» de mis aDaima mübalâğah rakarnlardır bunlar!» Bundan sonra da Bulgar ordusu nun methine girişmiş. Biz, dort se neyi de aşan uzun bir zaman bo yunca, bu orduya kar?ı muhtelif vesilerle ve muhteüf yerlerde ^a raamifbk. Vaziyet bu oltmca Kar delj Bulgar orduıunun bir faşist ordusu olduğu hususunda ve eski subaylannm hemen hepsinin elân bu ordu içinde kaldıklarım göre, bu ordunun hemen bir gece içinde vasıf değiştirerek iyüeşemiyeceğine laaret etmi». Stalin de buna cevaben Bulgar oTdusunun muntazam bir ordu ve iyi bir ordu olduğunu, içinde gerçek bir subaylar sımfının mevcud bulunduğunu söylemis. Bütün bunlara rağmen biz, harb •onrasmm ilk aylannda, S. S. C. B. Üe bu münazaa ve anlasmazlıklan mızı arka plâna itmejp lüznmhı gör müştük. 1945 nisanında ben Moskovaya gitmiş ve memleketim adına 20 senelik bir dovtluk ve karşılıkh yardını andlaşması imzalamıştım. Bu andlaşma, uzun vadeli olarak, ergeç, S. S. C. B. ile iyi münaaebetlerm tesisini sağlayarak gibi görünüyordu. Buna karşılık, Batının, yukanda zOcretmis olduğum baskısı da gittikçe artmakta idi. Baü ile münasebetterimiz mütemadJ surttte daha kötüleîmekrte idi. Bu vaziyette, en büyük tehdkenin bizi Batı istikametinden tehdid etmekte olduğu kanaatine varmıstık. Haklı toprak talebleriınız Paris Sulh Konferansında reddedilmiıti. Harb içinde yapmış oldtığutnuz fedakârlıklann rr.ana ve mafc•adı Batılı Devletler tarafından anlaşılmamı;. takdir edilmemiş gibi görünüyordu. Acı bir hayal kmklığtna uğramıştık ve milletimiz bundan fazlasile münfeildi. Sanki durumu daha köttileşttrmek ister gibi, Müttefik tayyareleri de devamlı surette hududlanmıa ihlâl edivordu. Bu ihlâl hareketi de bir. iki tayyareye inhi«ar etmiyordu. Tam teşekküllü filolar açık bir kuvvet göaterisi halinde 200 defayı da aşarak hududlanjnızı tecavüz etmişlerdi. Mecliste müteaddid defalar bu ıh lâl hareketunn sona ermesi lüzumuna işaret etmiftım, Dış İşleri Ba VUMURCAK Prfitika demagoglarının ihtiraslarnn kamçıhyan şeylerden biri de kalabahk bir ««nleyiei kütlesi imUMlmeleridir. Sovyet liderleri durumu istismar etmeyi pekâlâ bildUer. Her yeni gerglnlik, her yeni' hâdise bizi batıdan daha ziyade uzaklaftutyor, onlara da üzerimize daha fazla baskı tatbiki fırsatı veriyordu,. Artık vaziyet sadece bizim fikrimizi sormayı ihmal seklinden çıkmıştı: Artık sarih haklanmızı dahi, hattâ bize haber vermeğe lüzum hissedilmeden başkalarına bagışlıyorlardı. Atlantik Paktı Giineydoğn Meselâ 1946 bahannda, Paristekl Kavvetleri Kurmay Başkanı Dıj İşleri Bakanlan konseyinde, geliyor Kardelj bütün bir geceyi MoloKuzey AtUntık Paktı Kuvvetlert GU. tov'la, ertesi günü Konseyde görüşülecek olan Trieste meselesini mü neydogu Avrup* kettmi BMkomuUnlığı Kurmay Başkanı General Garvln'in bugün fehrlmizc gelmeıt bcklrnmekte. zakere ile geçirmisti. İki Bakan dlr. General tstanbuldan sonra Ankara. arasında iddialanmızın varidliğı hu ya giderek askerl temularda buluna. t susunda tam bir anlaşma hasıl ol caktır. mujtu. Buna rağmen, ertesi günü, Libya Millî Savunma Bakanı Kardelj'i tam bir «ürprize ugratabujün geliyor rak Moiotov, Yugoslavya için taLlby» Millî S«\\ınma Btkannıın bu. mamile haksız olan Fransız tekli gtin Istanbul» gclnnesl b«klenmekt«<llr finı, büyük bir sükunla kabul e M1»afır Bakan beraberlndek! zevatla bir. divermişti. Gene Molotov, bize tek likte Ankaraya giderek temaslarda bu. lunacaktır. 'bir kelime söylemeden, İtaJyaya Bir Amerikan filosu gelîyor karşı harb tazminatı taleblerimizi. 25 . 28 temmuz Urlhleri araıında bir bizim haklı olarak istediğimiz mikHür milletler arasında t«kiline Amerikan filosu limanımızı zivaret e tarın çok öununda bir miktar ola decektir. çalışılan ve Bırltjik Amerikayı lirak tesbit ve halledlvermişti. der olarak kabu! eden Batı blokuGeneral Evans gîtti Sovyet liderieri bu tahakküm Atlantik Paktı Orduları Tcşkllat ve nun yalnız siyasi ve asker! işbırusullerini sadece dış işlere inhisar et Eğltim Dalreil Başkanı Tömgenera .iği üe tamamlanamıyacaSı, bunun tirmediler. Çok geçneden, Yu Evans refakatlnde b'.r Fransız. bır İtal. behemehal ticari sahadaki teşriki yan Albayı. iki tngillı ve Amerikan goslavyayı da S.S.C.B. ni nümu !ub«yı olduiu halde, dtin saat 8 30 da mesai ile d« desteklenmesi lâzım ne alarak yeniden teşkilâtlandırmak htj«u«1 Wr a«keı1 uçakla Yeşllköyden geldiği inkâr edilemez bir hakikatve Sovyet nazariye ve denemeleri a%rılmi5tır. Tumgeneral E\ans. gene. tir. İşte Başkan Truman bu hakini, aynile Yugoslavyada tatbik et mllerimiz ve yuk^ek rütbell »ubaylar kate dayanarak, hür memleketlerin tarafından uğuılanmıstır. ticaretine karsı Amerikada tatbik mek arzusunda olduklan da aşimevkiine konan tahdid kararnamePr.'iisfan Emniyet Umum kârlaşmışh. Dieer bir deyişle, Yulerinden acı bir li.«anla bahsetmiş, Müdürü geldi goslavyanın aielâde, basit bir Rus Pakistan Emniyet Umum Müdüril Ah. hattâ bunun, hür dünyanm savuneyaleüne .kalbolmasım . .arzuluyormed Kasn, dım. ııaat 16 10 da bir Mmr ma gayretini baltalıyabileceiini »öy iardı. uçıgı Ile KhHmlze g*lmi»tlr. Ahmed Irmiitir. Biz her t a m için faydah tav Kaan memleketlmlzde tetklkler yapa. Hür milletlerin P>'efik Ameri«iyeleri dinlemeee ve kabul etme: caktır. kaya ihracatını tahttid slyaSeiirlih ?e. nıiihçyya idik. Fakat Sovyetler Yunan Devlet Bakanı dün nasıl fena neticeler doğurduguna en Biriiğini körü körüne taklid edeAtinaya döndü son misal Danimarkadan gelmiftir. mezdik: Memleketimizin kendine Blr muddettenberî mcmleketlmlzde buhjnan Yunan Devlet Bakanı George Kuzey Atlantik Paktmın bir üyesi ha» bir an'anesi vardı, kendi külbulunan ve ufak çapta ticareti ile türii, kendi hususi sartlan vardı. Vaslritl». dun. wat t.*0 ta berabeıinde alle»l olduğu halde blr Yun«n uvajı ile geçinmek mecburiyetinde olan Ruslar iae bütün bunlan kale al Atinaya gltmtjtlr. Danimarka, geçenlerde Sovyetlere maz görünüyorlardı. Meselâ, bir bir petrol gemİM satmıştı. Bu tiMcGhee sirke gitti Rus hukuk müşaviri komünist parAmeTİka Blrleslk Devletlrrl BilyUk car! muamele, Birlefik Amerikada tisi azalannı hata ifledikleri zaman E'çtai Mr. McGhee. beraberinde ejl vt oldukça tert tfpkilere yol açmış, muhakeme edecek gizli mahkeme çoruklan oldu*u halde, dun »aat 17 d« hattâ bu memlekete yapılmakta oler kurmamızı teklif ctti. Genel »av trtanbul 3ergı«lne gelerrk «Medrano» lan Marshall yardımının kesilmesi lirklnln g*«teTileTİni Eeyretmljlerdir. c.mız milletimizin böyle bir durumu istenilmifti. Evvelâ, Danimarkanın, Ankara Valisi geldi tecviz etmiyeceğini, parti azalanMarshall plânı tatbik mevkiine knn Ankara Vallst ve Emniyet Genel M(l madan önce Moskova ile akdettıği nın da bunu protesto edeceklerini, *ır veklM Kemal Aygün dün uçakla memleketimizin an'anesinin böyle jehrlmlz* gHmtştir. bir ticaret andlaşmasına uyarak bir duruma aykın olduğunu, 60 sebu 1«slimatı yaptıği belirti'mrliA*kerl Tıbbiye Okuln ne evvel sırf kral gizli mahkemeler dir. Saniyen, Danimarkanın Rusya Ankaraya taşınıyor kurmak îstedi diye Strbistanda isile ticaret yapma yoluna gitmesinAskeri Tıbbiy» Okulunan aguatof *TI de, ATr»riltsn tiari trö't'erinin de yanlar çıkmış olduğunu anlatmağa İçinde Cebecıde Insaati tamamlamnif çalışb. Sovyet mütehassısı dediğin bulunan Askeri Tıbbiye Okutu bınuıns geniş rol oynadıklan unurulmamaden şaşmadı, hattâ Stalin'in ismini tajınmajı takarrur etmlfth. hdır. zıkrederek tehdide kalkıştı. Tabiî Bu turetle. 90 »enedenberl lrtanbuida Danimarka Wr taraftan gıda m»dTürk tıb âlemlne ve memleketln dife biz de inkiyad etmedik. Is ve ilim «ahglann» blnlerce elemaı. delerı satıjı, diğer tarafUn da gegeniş A^keri Tıbbiye mi inşaat ş?ntiyeler.ndeki Edirnekapı Şehidliğhtde mevlid yetlş*irmlş olan Istarbul etmış olacaktir Okulu Ankaraya întfka! faaliyeti ile hayatını tanzim eden. Dün öğle narrazım muteakıb Edirne. vaşayan bir memlekettir. Bu memDe\'let Dtımiryol!an kapı Şehldlîf.nde şehidlerlmlzln rııhleket harb sonunda tarım sahasın'latı için bir me\lid okufu)nra;tUT. Mev. menıurlarının ucuz evlcri 1 rsflyo İle de ya\;n!anmıştır. W RTecIİ5ten althan bir kanunla Devlet daki faaiiyetini genişletmiş, peynir Demtryolları memurlarını ucuz mesken isthsalini yüz^e 33, yumurta istihDairelerde yaz mesaîsi s»hlW yapnıak ıtzere hazırlıklara bas. saiini yüzde 12. hpyvancılığını yüzIstanbul Vıl*7etinden yapılan tamlnı lamlmıştır. Ilkonce mesken sıkıniısı cok de 16 nisbetinde arttırmıçtır. Koüzere, bütün resrni daireler bugundetl fazl» çekllm yerleTdekl memurlara lk. itlbaren yaz mesaisbie gireceklerdir. Bu ra?da buîunulacak ve nıenıurlar al. penhag, 1915 den sonra ithalâtı ile esbeble saat S de başlıyacak mesai taat dlkl*n pRraîarı 20 yılda bdçyeceklerdır ihracatı arasınc'?ki eeni^ çukuru X*3Q &a sona erecektir. kapatm&k maksadile bilhassa ABir fecavüz hâdîsesi Evveiki gece Tarlabajı cadtfestnde do. meri'oya gıda mpH<leleri satışına Amerika, laşmakta olan bar kadınlarından 22 yaş. bel bağ'amışb. Fokat «Andrease larında Adapazarlı Mübeeeel Jncl, taat Danimarka peyrtrine 2 30 sularında Hacıkadın mahalleslnde kanunu» ile kapılaıını kapamış, Ko 36 numarada oturarı Ali Dikmen, Un. penhag hükumetinin bütün proteskapnnı 81 numar»d» oturan AH Topçu ve Tarihinde Ktı<rıkpS7arr!a 61 nvmats&a otoran Sallh to notalanna rağmen durumunu tarafından rızası hl'âfına kapatıldığını değiştirmem'ştir. Bu hal. DanimarHİZMETE İddia ederek, ilgıli makamlara mura. kanın ticaret muvazenesini düzeltcaat etmişfir. Iddlsya göre. AIi Dikmen mesine imkân vermemiştir. •e arkadaşları İnciyl TarlabEisından alarak Unkapanı GenrUk kııtubune Birleşik Amerika hükumetini, türmüşler ve burada kendlsine tecavul. (jümrük tarifelerini fahiş bir şekilde bulunmuşlardır. de yükseltmeğe, böyle ıkle hür tdrnaya g>>re ayrıra tnrtnln kol 8»a(!r.l ve 45 Hra para^ını alarak kCTKİlslni milletlerle yeni dunya arasmdaki ticari bağları gevşetmeğe sevkecen dovmuşlerdır. Şubemiz için Yaoılan yuzleştirme sonunda İncinin âmiller nelerdir? Başkan Truman'ın Iddia'arının doğru olmadıjı. sadece AH pazar günü vermis olcluşu demec, IMkmen taıafından d'V»tiMütö »nlaîilmiî hiç rle istiyerek ba tedbırleri alVMUMt İKBAMİYE PLÂM ve gerefcll tahkikata b»;lanmııtır. mad.âmı, bunlarm hür mjlktleMİZDAN AYBI rin davasına hizmet etmediğine ka^KÜÇÜK HABERLER^ ni bu urlduğunu gösteımiştir. La Haye'de, Beynelmilel Adalet * BİR kaç gümJenberl fdıritnlzde bulunan Çalışma Bakanı Nuri Ozsan İle Divanı önünde Birleşik Amerika tTlaştırma Bakanı Seyfl Kurtbek dun ile Fransayı karşı karşıya getiren ak««m trenle Esklîetılre hareket et 3nla?mazlık da, yeni diinyadatci ticari çevrelerin tesiri ile rrusule • BIH kaç gundenbert Zeytmburnu gelen bir ihtılâftan başka bir #ey * • Hnsusi bir keşide tertib açıklarında kar3ya ottmn ingHU ban. edümijtir. dıralı «Ca«taroı silepl Deniıttlik Ban. değildir. kası Geml Kurianııa tşletmeslne ald Hâdiseyi kısaca tzah edelim: romorkorlenn butün çalışmalarıra rağ. İkinci cihan harbini müteakıb men yünltkrulemenil?<lr. Şilepi kurtar. mak için çslışmalara deram edllecektlr. Fas'ta yerleşmi} bulunan bir AmeBu kefideye işt»ak için (American • BİH mtıddet evve! Çemberlitaşta rikan ticaret grupu * • DırarbakTr fnbemizde en az dlş tablbl Hulusi Ayertunun 68*» llra Trade Assoc ation of Morocco) ma100 Hrahk bir hesab aftırmak parasını ve evlndeki Mr kmm rmitfr. halli Fransız idaTesinin döviz kontherlerlnl çaldıgı iddia «dilen blr f*h)s lâztmdfT. yakalanarak hakkında tahkikata bss. rolüne dair kararlarını tanımıyor ve Amerikadan istrdıği aekilde, tam lanmıştır. Her 1 0 0 ttraya bir iştirak bir serbestlik içinde ithalât yapanuınârası 1 Temmuz 21 Şcvval 28 bilecegini ileri fürüyordu. Fransız hükumeti is*. Fas'ın protektora reS 5 jimine tâbi olduîunu, bu sebeble £ !B de buraya yerleşmiş olan Amerika< Uların kambtyo kontroluna ve dış 5 ticaret rejimine tâbi tutıılmslan ge4 46 1220 16 18 9.36 2131 2 3» V Yeni Postane Cad. 45 • 47 . rektiği noktai nazarıru mudafaa eK 1 9.10 4.44 8.43 12*0 1 » 7.00 ; diyoıdu, , Birleşik Amerika ise kaçakçılık iddialarını reddetmektedir. Amerikan tezine göre, 1836 andlaşması mer'iyettedir ve Fransa, Amerikadan yapılan ithalâta tahdidler koymecburiyeti konulmuıtu. Bu vaıiyette Fransanm, Marshall makla, iki memleket arasında akplânı ile bağlarının tamamil» ke tedilmiş bir andlaşmayı iMâl etsilmesi tehlikesi belirmi| bulunu mia, böylelikle de Marshall plânı yordu. İşte bunu önlemek maksa taahhüdlerlni yerıne getirmemlştir. La Haye Adalet Divanmdan Birdiledir ki, Fransa 1950 senesi son aylannda La Haye Adalet Divanı leşik Amerika mı, yoksa Pransa na başvurmuş, meseleye bir hal ça mı haklı olarak ayrılacaktır? Bu sualin cevabını vermek bize düşresi bulunmasını istemijtlr. Adalet Divanı 1952 fenesinln met. Fakat Fas sultanının, memletemmuz ayında ihtilâfı incelemeğe ketine iatıkıâl verilme«l hususunda teîebbüsler başlamıştır. Burada ilk olarak söz Paris nezdlnde yeni alan Fransız avukatlan, Failn 1912 yapmakta olduğu bir iırada hldl. denberi protektora rejımne tâbi selerin böyie bir seyir takib etmesi, olduğunu, bu sebeble de 1836 da ümid ediiir ki, ya'.nız Fas için haaktedilmiş bir andlaşmanm şimdi yırlı ve faydah bir hava yaratır. Dlğer taraftan. Başkan Trumsnın, ileri sürülemiyecegini kaydetml|ler dir. Aynı zamandn, kambiyo ve dış Columbia mahkemesinln ve Konticaret mevzularmda koruyucu ted grenin tesiri altmda, pek de istebirler alınmadığı takdirde de pa miyerek La Haye Adalet Divanı ranm istikrarını muhafaza etmenin önüne geldiği ve 1836 kapitülâsyon bunu mümkün olamıj'acağı, âmme niza andlaşmasını ileri sürerek mının tamami e bozulacağı belırtil müdafaaya giriştiğl sövlenemez miT m.ştir. FranFiz'ar, Fasta husule geMuhskkak kl Demokrat Partinin lecck çöküntüden Atlantik Paktmın yeni b.r lktidar devresi, «New diğer üyeleri de zarar görebüirler DeaU ve «Fair Deal» yolunda gitdlyerek ihtilâfm mahiyetini de ge mekte olan idarecilerin, (Tröstler nişletme yoluna gitmişlerdir. aleyhindekt kanunlar) l daha da Fransızlara göre, ikinci cihan şümullendirmelerine, hükumetleri, harbınden sonra ve bilhassa 1948 bunlann tesirinden büsbütün kur1949 seneleri arasında Fasın dolar tarmağa matuf llyihalan hazırlamaBirlefik açığı tehliketi bir şekllde «rtmış ve larına fırıat verecektlr. bu «ebeble de Amerikan ithalâtını Amerika adliyeainin, Ortadoğuda A kısma yolunda tedbirler almmi|tır. merikamn liyafetine teilr icra etFasta yerlefml; bulunan 37 Ame tigl iöyienen petrol trostleri hakrikalı tüccann fikayetleri de o za kında tahkikat açmış olma«ı da, bu man başlamiftır. Franiiriar, bu demokrat Idarenln bu yolda yüriiAmerikan tacirlerini ayda ortala mek ızmini (östermlf, fakıt aynı slyast hayama olarak 100 milyon franklık kı zamanda, Amerikan çakçılık yapmakla da luçlandırmif tırda ticaret |ebekelerintn, tröstlardır. La Haye'deki Fraruız avu lerin oynamakta cldugu rolün vuskatı da «bu 37 kişillk tüccar grupu ıti hakkında da fiklr tdinllmeflne hakkında Fransız hükumeti iıtis ysramiftır. DttğUnden dönerken kardeşini yaraladı Beylerbeyinde Burhaniye köyün» de oturan Süleyman Dermanlı il% kardeai Ali aynı semtte oturan â" ğabeyleri Azizin düğününden d8« nerlerken saz heyetine verdikleri paradan dolayı kavgaya tutuşmus,ladır. Bir ara bıçaguıı çeken Sülevmaa AHyi muhtelif yerlerinden ağır surette yaralamıştır. Ali, Haydarpaşa Nümune hastanesine kaldınlmış, Süleyman yakalanrruşür. Telsizin kerameti YaK«: Yelal Atal Cumhuriyet'in 8 numaralı şişesi 'Mardine föyl* diyor: «Sayanı tebriksiniz... Sah akfaAzor adalan açığında =uya atıldı. Bu uçsuz bucaksız denize bakınca mı Cfbelitanktan. çıkıycru*. Siira* bunun bir insan tarafından bulun jtinlzi bildirirsniiz sizinlt bultifa* masının zayıf bir ihtimal olacağına ca6»? » Imza: FAZIL kat'iyet'e karar verecrS'miî geliyor. Fakat bu mesajı »lmsk hiç de Azorlardan geciyornz kolay olmamıştı. Telsizciyi deniz Bu satırları gece 23 te yazıyorum. tuttu, başı ağndı, derken soğuk (21) e doğru »ofraya oturmuıtuk. alrlt, o geçti; iştihası kesildi, 5 günSaat 18.15 çok silık bir haval gibi ö dür bir şey yemedi. Büzülüp saatnümüzde ufukta görünmüş olan a lerce yatıyor. Fakat bu arada telda artık bulutlardpn veya çökmeğe siz dsiresinden ve telsizdsn muaybaslayan akşamrian olacak, artık yen spatlerde kuş, tavşan sesıne hic, ama hiç görünmedi. O kadar ki benzer acayıb viyaklamalar çıkarmırıldanm3İar başlamıştı. O görü mayı ihmal etmedi. Bugün tekne nen bir bulutmuş, h»vtl görmüş kumandanı emrile güverteye çıkler! Tabil buna da en fazla sıkılan tı .. Zorla yemek yedirildi... Ağzıkimse 10 dclan sallanmaya başla na tıkıldı. Ben de kendisine kuvvetli bir müshil verdım. Ne kerayan makinist Ah Döner olmuştu. Şimdiye kadar Yemekten sonra yukan çıkmış mettir bilinmez! tık. Bir tarpftan yanm ay arka bilhassa verici olan telsizimiz artık sulanmızı cilâlıyordu; ön tarafı alıcı olarak çalışnor. Yaşasın.. Balıkların dansi mız da bulutlu ve kapalıca idi... Gece o kadar güzeldı ki havasız Haşim crtunnu^ ufuklan gözetliyordtı. Ben de yanmda dalem, dal kabineme inip yatmaya kıyâmadım. em ilerye bakıvordum. Sancak ta Uzaktan bir karaltı gibi görünen rafında çok uzakta b:r ısık eörür i takat gün ağaımaya başlarken agibi oWuıtı. Gözlerim zayıf olduğu ' darnakıllı meydana çıkan şu meşiçin pek itimad etmecıim. Bir daha.. jhur adalan seyrettim. Haşim sabah Bir daha.. Şüphe ka'rnamıstı. (Fe (5) e kadar nöbtt tutfı. (5) te vardıya nöbetini Nihada devretti. ner göziiktü) dive bağırdım. Artık herfcps de onu jjörmüştti. Miço da bütün gece ayakta idi... Biraz sonra haritaya eğilmiş bakı Saat geceyansım biraz geçe Fayal adasını iyice bordalarruştık. Bu ayorduk. Bizim gündüzden Fenerler Kıla rada birden etrafımızda sular şıpırvuzundan çıkard'Sımız malumata damaya, sayısız yakamozlar çıkgöre bu Fayal adasmm şimal bur maya başladı. Balıklar oynaşıyorntlBki Kafelincs f«ıeri i(ti. Çün du. Fakat o kadar çok idiler ki akü fasıla ile bcş defa ikişer sani deta üstlerinden çiğniyerek geçiyor yplik çakmaîar yapiyoT. Sonra 8 duk. Bu büyük bir bahk tarlası saniye sötıüyordu. Isığın rengi de idi. Büyükleri de bizim istavrit az; beyazdı. Tam kitabrlaki tar fe tıyu manlan kadardı. 25 yıl Boğaziçinvordu. Mevkiimize pöre de" Haşim de yaşadım. Sonbahardan kışa doğFltrres adasmı görmeden 5060 mil nı yalılara çarpan ve yüzleTce kircıçından seyredpfe&İTtıizi ve Faval şinin ağlarla, oltalarla kölaryca ttvcivarmd^n gececeğimizi •«i^lemiş ladfklan istavıid hücıımunu, torikti... Tam da öyle oldtı' Yalnız su lefin kepaze oWuğu b?lık akınlalar yahtıd riizeâr bizi fazla yukan rını gördum. Fakst dün geceki man atmıştı. ŞimfU rotemızı 150 derece zara bunları bastırıyor^u. Hasim büyük projektdrü yaktırdı, bunları ye çevirdik. doya doya scyrettik. Bir târ*ft«n Gece kâvanhğmda bize sempatik yumıs bahkları iki öç metre yafflgözünü kırpan ferfere bnka bşka mıza kadar sokultıyçf. HtryîmTfa yaklaşıyoruz Adanm, efer gece? rü yarış ediyor, oynasıyoılardı. Do||yet şartlan beni yanıhmıyorsa msn çok eğlenceli bir pszar geçir1520 mil yanndan fiectrfiît. Ki dik. tnba göre bu fenerin rüyet mesafesi 24 mitfi'r. Fakat bu da hava $art*** larina b?â;lı .. 39 Hi7;rsti 1!»52 paztrtesl Azor'lann bir kısmını yÂtndam, Şimdi başlarmda H»"=im ktıvvetli bir ekip çüvertededir. Dikkatli git yani 1520 milderi bir kı.fmnı tâ u, zaklardan, Istanbaldan Adal«r gibi mek lâzım. Bundan sonra yann öjjle ile ak görebildik. Bunlar Amerikadatl geçam arası San Mişel adası açığm liş sırasile Flores. Faval, Pikff, Sen dan geçip gene Atlantike dalmayı JOTJ, Graciosa Teroeira, San Mişel ümid ediyoruz. San Mişel, AZOT a te Santa Maria'dır. Bunlardan (Flores) i ve Grackr dalannm en büyüğü ve partahtıdır. Aşağısmclan katetmeyi düfündüğü sa'yı göremedik, çok a^agısmdan müz adanm bemen hemen iistüne Igeçtik. Bu akşam tiîerine doğru gittiğidüşmüş olmamız bize şunu gösteriyor: Dürrretl tutulurken şu veya ba miz en büyük ada San Mi|«ri ve âmillerin tesirile tekne gezdiriljyor yann belki de uzaklard»n Santa ve dolayısile rota düşüyor. Cerfr Maria'yı görebıliriz. *** yanlar var, rüzgâr da 40 küsur metTeJsizcimlz artık hem Kaman, relik yelkene yüklendikçe Rtiyanı yana kayıyor, siirükleniyor. Yoksa h«nı de MsTdm filrpi ile rah«t ra* şu anda parakeie hesabı yapt'gımrt hat kooufoyor. 2150 mile göre daha ileride oimaHa^im, Rüyamın kınlan »rka dimız gerekiyordu. reğine bir kerye yaptJrmak için telsizle Mardin ?ilepine talimat vetMnrrfm sil(^ ite hiibtrt Biraz evvel iyi bir haber aldık di, ölçüleri bildirdi. Oğleve d«fru iki gündur Mardin |ilepini arayan cevab geldi. «Geçmiş olsun, direk telsizdmiz nihayet onunla irtibatı için talimatınıza göre kpynak yakurabildi. Mardin süvar&i g«miniB pılryor. Salı günü CebeUt:>" ktan sabibi ve Rüyam kaptau Hajim çıkıyoıuz, perjembe gunü sızınle btıîtifabıHrte » Daha sonrt AkdenUde bulunan Ramtn ile görüjüldü. Ha#im onlsra da Cebelitank clvsnnda randevu verdi. Sanki telefonla !• eörüşür gibi! Bugün zaten gtdişimiî blr Marmara tenezzühünü andmyor. Hava sakin, denız düz, rüzgâr hafif ve hepimiz güverted« mayolarla gtineş banyosu ahyoruî. Oğleden »onra ufukta önümüzde San Mişel adası belirdi. Doğru üstüne gidiyoruz. Ondan sonra gene Atlantijje dalacafa Hedef Portekiz feneri. WewYorktan, Hudson'dan hareket ve Azorların ikinci adası Fayil'ı hi1 zalama yahud denizci tabirile boIdoslamak tam 11 gün 12 gece ve 16 saat sürdii. Yahud kısacasi 282 saat. Bu rekor orta süratte bir geminin temposudur!. Düsünüyorum da.. o fırtına günü 233 mil ksybetmeseydik, ve direk kazaya ojrayıp da bocunımsuz kalmasaydık bu derecede iki üç gün daha iyi olabilirdi. Ancak nan kör olmıyalım ve şükrsdelim! S güne yakın aralıksız esen ve bizi mukemme! eotıiren güney nizg'ırlan bu talıhsizliğimUi fazlasiîe telâfi etmrstir.. Ona bakarsanız her işte kadere, şansa hatın sayılır bir pay bırakılmabdır *** Epeydir denizleıin derinliklerinden bah5etme<4ik. Bilhpssa Azor'lar bolaesinde deniz altmda Bsnk denilen daelar buhmdu§\ından bunların yüksekliği hakkında iki üç rakam vermek faydah olacak! NewYorktan aynHıktan sonra 35 inci arz civannda seyredenler 70, 60, Sö ATLANTİĞİ NASIL GEÇTİ Denlzcilik Bankası merkez mudüriü • ğürlun on bef gun zartında faallyet* geçeceli ögrenllmistir. Banka muâmele» lerml yapâcak olan bu müdürlülüll calışacağı eskl VâgonLl bınaıında Udilât ve lnjaat süratle lleılemektedlr. Bununla alakalı olarak, bankiya ieçirilecek olan çef ve memurların bugünlerde tesbit edilmesi beklenmekte» dir. Bankada çalışacak memurlâr İÇİH yakında Mr ktırs açılacaktır. Dctıizcllik Bankası SAÇUM»N<2M PARLAKLIÖINI, YUMUŞAKLlfilNI, CAZİBESİNİ MUHA' FAZI lüim âAYfT C«8UK ISTEOlfltlMZ RERfCTE BOTATABİLfnSfrilZ 23/7/952 ve 40 ına tullerde takriben 3000 metre dermlikleT üzeTİnden geç»r* let .. Bu derinlikler bâzan bıra» artar, biraz eksilir. Azorlarda tnes«lâ gece önünden geçtiğimiz Fayal açıklannda 1000 metreye, tabii sO« kuldukça da daha aşağı iniyor. Fakat bu adalârın civarı bânklarla dolu. Civanndan geçtifimiz Prensei Alis bankı 342 metre kadar suyun sathına yaklaşmış. Bu deniîaltı dağlarmift en yilk" segi ö!afl Formieams Bank hemen hemen suvun üstün* gelmiş ve S metre ka4sr d»Tin'ikt* olan bu ktyatım üsttme bır de fener öturtalmtış! ŞinKri gece olssyd» bu feneri d* açıktan göTebilecektik. (Arkasx var) DİYARBAKIR KAZAN UDDEHOLM TEELİMATA BORULARI BORULARI BAŞLANM1ŞÎIR 2O3 f n m y« kaöar J PAYANDA MAdAZAMlZDA çeir* kazan boruiart ve sair husus» borurar »»paris uzerine geTîrtıfir 1 5 0 Altunluk AtRICA 490 /HmosttfOt teeıfi*w edılmiş H'DPOLİK BORULAR âmadedtr UDPIHOLMS AKTİÎBOLAG AKBANK I °r 6AL4T1 TOHtl C*N3t e l '8/2Î TRANStüRK L D T ANADOtU #*TIŞ E t Ihtftfrt N e b l o ğ ' u ^ftvzı Paja SuTvfln 1T6 Yeni DoiBn Hırdsvsl Pazar, Sıvrıh'iOT C*3 ıt Tlca'8ihBnesı Eskl Pesten* Cad 13 ESKİŞEHIR