Katalog

12 Agustos 1951 CUMHUBİYET Güneşte leke olmasa Lddy GodİVcTn.n Günesteki lekelerden bahsedildiğini defalarca işitmişsınizdir. Fak»t bunlann ne olduğunu bilir mi• sinlz? îlk bakısta ınsana bunlar, güne} denen ates külcesinin sogu ı yup kabuk bağlaması gibi gorünırr. j Fakat hakikatte öyle değildb. Oyle olsaydı günes soğumaya başladı demek olurdu ki bu da dünya için bir tehlike sayılabilirdi. Bir kere, günes blr ates. ldilçesi değildir, bir gaz topudur. Buradaki cgaz» kelimesini biraz geniş manada «lmak lâzımdır. Teneffiis ettiğimiz hava da gazdır. Fakat kesafeti pek az olduğu için gözle görülmez. Güneşi teşkil eden alev halindeki gazın kesafeti fazladır ve süratle döndüğü için, bir top halini almıjtır. Gazın başlıca vasn .tazyik altında şeklini değistirmemesidir. Günes de bu kanuna tSbidir ve «üratle dönerken topun üst ve alt kısunlanndaki (yani kutublanndaki) gazların maruz kaldıklan tazyik çevresinin maruz kaldığı tazyikten fazladır. Bir mısal: Fincandaki çaya kaşığı daldırarak süratle kansurmaya başlayın. Merkezdekl mayün daha yavaş, etraftakllerin daha hızh döndüğünü görürsünüz. giderek yenl haklkatler arayanlar Işte ,güneşteki lekeler yava* dö blr nokta üzerinde daha duruyornen gazlann durgunlaşmasından vt lar. Onlara gore, güneşteki lekeler kesafet peyda etmesir.den ileri ge sade dünyadaki fizık kanunlanna liyor. Nitekim, teleskoplarla görü değil, aynı camanda insanlann rulüp tesblt edilen lekeler gunefin huna da tesir etmektedir. Bir bakımerkez kısmında bulunmaktadır. ma hayal mahsulü gibi görünen bu Güneşteki lekelerin en büyüğü iddialara kıvmet vermek icab e230,000 kllometrt kutnındadır. der, çünkü bir çok hakikatler baş1,391,000 kilometre kutrunda olan langıçta garıb görünen iddialardan günes gibi muazzam bir topta bu doğmamış mıdır? lekenin pek u blr yer isgal ettiği Günesteki lekelerin lnıanlar ve muhakkaktır. Fakat dünyamızla daha umuml olarak, yeryüzündekl mukayese edcnek bunun da, mu insan hayatı üzerinde bflyük ve azzam bir şey olduğunu görürüz. kötü tesiri olduğunu iddıa edenler Düşünün: Güneşte ancak bir «lekeı bize Iki llste verlyorlar. Bu listeteşkil eden bu 230,000 kllometre lerden birinde günejte ne zamankutnındaki çukura dflnyamızdan lar leke görüldüğünü, diğerl de bir kaç yüa tanest kolay kolay *ı yeryüzündekl insan hayatının ne ğar! Daha küçük çapta olan lekeler zamanlar huzurunu kaybettiğini umumiyetle 40 bin kilometre kut gösteriyor. runda v» ancak bir kaç kilometre Güneşteki lekelerin her on veya derinliğindedlr. an bir senede bir tesekkül ettiği ** * tesbit edilmistir ve ilk görüldüğü Güneşteki lekelerin yeryuzune tarih olan 1778 denberı şu senelerde bir takım tesirleri olduğu da tesbit görülmüstür edilmistir. MeeelA evinizde aturmus. 1788 1804 1816 1830 güzel güzel radyo dinlerkea makl1848 1860 1870 1883 nenin içinde, müthiı bir «ızırtı ko 1894 1905 . 1917 . 1928 . 1939. paran paruitin günejten geldiğinl Şimdi tarih sahıfelerini karıs.tıhiç aklınıza getirir miydiniz? ralım. Bu tarıhlere tesadüf eden Fakat, llmin müsbet delillerle senelerde yeryüzünde muhakkak tesbit ettiği bUgüerin daha ftteain* blr ihülâl, harb veya kansıkhk çık dünya rahata kavuşacâk! [cahramanlığı On ikinci asırda blr kadıa, kocasuun bir meydan okuyuşuna karşı çok fedakârca bir harekette bulunmuş, at iuerinda çıplak gezerek jehir halkırun davasını müdafaa etmişti Tanınmıs İtalyan muharriri Pitigrilli bu yaasında bâdiseyi anlaüyor ve kaduı ruhunun esrarengü nolrtalanndan birine trmas ediyor. Moskovaya davet: 6 Nihayet bir yalan buldular! Lubyanko hapUanesindeki i|•.ence hayatunın had devreaine 1617 mayıs gecesi girdim. O gün oğlumun yaş günü idi. Ben onun hatırastru anarken binbaşı Tıçonov beni gene uzun bir sorguya çektı ve gece anladım ki Ruslar nihayet beni mahkum edebilecek bır ipucu bulmuşlardı! Rusların bızi Maresal JukovTa eır.ek yemeğe diye yola çıkanp sonra Moskovaya davet (I) edeek tevkif ertikleri tarihten az evvel General Okuücki ile diğer ü; arkadaş toplanmıç, memleketimız yen'den bir ijgal arona girdığı takdırde gizli mukavemet ha reketıne nasıl devam edeceğimizi konusroustuk. ı Bu, vatanını seven her (erdin bır hakkı, hattâ vazifesıydi. Fakat Ruslar mustakil bir Lehistan ve \atansever bir Lehli gormeje tahammül edemediltleri için bu fekılde bir bareketi kendilerine karşı bir suikasd olarak göstereb lırlerdi ' O geceki fiorguda Tiçtnov bana bundan bahsetüği zaman, hak,kımda idam hükmünâti veriiaİğini duyar gibi ol3anı. General Okulicki ile konu|tuklarımızdan yalnıs dijer İki arkadaşın haberi vardı ve bunlar â», her ne pantsına olurtt Bİiun, buhu kimsere fâş «tmiyecekİtrirte söz trermi|lerdl. Tiçonov'an riıeseleyi nâsıl oğrendiğim Bilniiyortinj. Rendtsi bunu öteki arkadaşlardan ögrendiğıni söylüyor ve beni |öyle tehdid ediyordu; ctnkârda nrar edtr«ehix «teki dünyayı boylarsınız. General Okulicki ile görüştüğünüz zaman yanınızda iki kisı daha varnu|. Bunlann ikisi de itiraf ettiler. Hattâ bu görüşmenizin cereyas ettiği yeri siz *»ıinffîpnımKl Yalan mı?» tDogru,» dedim. «Genealle gorüsrneyi kararlaştırdağımı» tan emin bir yer anyordum. Varşova civarındaki bir koruda dolaşırken bizım partiy* mensub luz taJebeye rastladım. Dufün celi olduğumu yüzümden anladt ve sebebini sordu. Soyledim. Beni aldı, o civarda halasırun kUçuk bır evi varmış, oraya gotürdn. Ertesi gün için bır eda hazırladık. Fakat şimdı gitsem evi bulamam. Koruda ne sokak vardır, ne de e\ın numaralan. H ş A w Umini de bilmiyorum.» cituiıı isml ntydi?» «Nasıl bir kızdı?* «Uzun boylu, sarışın» «Kaç yaşında?» «Yirmi dort, yirmi bes yaşarında.» «Nerede otururdu?» «Bilmiyorum. Gizli mukavemet teşkılâtına mensub olan bızler bırbınmızın adresıni bilrrezdik.» «Peki, arkadaşlarmızın dığer ikisi Sovyetler Bırlığıne karşı bir suikasd hazırladıklarım ihraf et dayordu. Coventry halkı, kendı meğe tahammül edemeyi}leri üzemenfaatleri ugrutıa böyle bır fe rinde biraz durmak ısterim dakârhkta bulunan kadımn bu »rBundan yirmi sene evvel bir zunu yenne getirdiler. Santuı gu ttalyan kadın şair:nın şu sözü pek zel kadın beyaz bır atın üzerinde, meşhur olmuştu. vücudü yalnız uzun saçlarıle örtülü «Yuzümü boyamadığım zaman bir halde, caddelerde dolas'rken kendimi çıplak hıssediyorum» herkes evine çekilmiş, bütün pan ' Bu sozü erkek okurlanma ızah curlar indirümifti. Yalmz, teces etmek güçtür. Onlar bunun manatngilterede Coventrv şehri gemağlub olan bu ekmekçi sını kadınlara sorsunlar. Fakat erçenlerde meşhur bır tarıhî vakanın keklerin bunu kolay kolay anlayasekiz yüzüncü yıldönünıünü kutlaYAZAN: caklannı zannetmiyorum Meseli dı. Bu tören içm bir çok tarıhçiîer, Ramlet de anlayamamıstı ve Opheestetik mütehassislan, terzıler seha'ya: «Boyandığmdan bahsedildiferber oldular ve Lady Godiva vağini i|ittim, anlayamadım Allah kasını aynen canlandırmağa çalışsana bir yüz vermis, sen onun yetılar. rine baskasını mı koymağa çahşıVaka şudur: tağını görüyoruz: yorsun?» diyordu. Opheha DaniLady Godıva, 1100 senelermde 1778 Fransız ve Araerikan ih,marka prensıne güzel gorünmek (PHigrilH) Coventry şehrinm vaüsi Leoffrıc'in tilâlleri. ^ içın acele etmedı. D«rhal gidip yükansı 1788 Ingiliz müstemleke harbyd» Vali şehir haikma o kai A uoaı *unü sabunla yıkamadı. . Fakat ^onL#aay n^t\ r u. J,. . ,, dar ağır vergiler yüklemisti ki a ' P*16"""1™ leri, auya atarak tamamile Kadın bunu haber "* halı çok büyük sıkıntya düşmüj1804 Napoleon harbleri. tenüzlendi. Acaba o zaman Hamlet alınca adamı astırdı 1816 Mukaddes füllf İyi kalbli, aail ruhlu, ıffet ve sef ! O gündenberi Coventryiiler bu memnun oldu mu? 1830 Avrupada muhtelif ihtiBoyanmak asırlardanben kadınkat sahibi bir kadm olan Lady vakayı anmak için her sene yıldölâller Godiva vergilerin azaltüması nümünü kutlarlar Bajlangıcda a lann tdeti olarak devam edegelBu seneki merasimde Lady Godhra'yı tatnsfl edeo kadm at 1348 İtalya, Avusturya kocasına yalvardı, yakardı. Fakat tın üzerinde Lady Godiva nm hey miftir. Bu âdete meydan okuyabiüzerinde Coventry caddelerinden ge««rk«n Fransada ihtilil pek insafsız bir «dam offric, keli dolaştırılırdı. Sonradan Lady len kadınlar pek azdır, çünkü ha» (Meydanda Lady OodJva heykell gArUuyor) 1860 İtalyan irtiklâl olduğuna uıanan kakılını yi yan çıplak canlı bir kadın ten>besi I bütün kadınlara yüjlerini yıkanva rada blr ır^**** rtsjunu lücretraek kıpırdatmadıgı gibi karısının ıs sil etmeğe basladı. 1870 Fransız Alman harbi Eski Yunanıstanda bir bayrtm lannı eznretti. Kadınlann tereddüd istorim. Bu sene daha ileri gidıldi. Evveıâ Boer ranna bir nihayet vermek için ıu O gün halk arasından bin \ ettiklerinl förünce evveli kandısi Boyanmaya eevas ohıp nlmadıteklifte bulundu: her sene olduğu gibi gene atın üveya kraliçe seçılirdı. Bu mev yüzünü yıkadı ve füıeüifti bfltttn fını soran bir kadın» San Franeetea «Bu arzunu bir şartla kabul zerine mayolu bir kadın btnecek 1905 Rus Japon harbi, ilk ieçen kımse, dığerlerine emret saaaasile meydana çuctı. Öteki ka su oevabı vermis: ederim: Bir atın üzerine çırçıplak zannedildi ve bu role talib olarak Rus ihtilali salâhıyetinı haizdi. Bır gün 1 dınlar da yüzlerini yıkadılar ve cBaa erkekler kadınlann bobinip şehirde dolasacaksın.» dört yüz kız müracaat etti. Fakat I 1917 Ük Dünya Harbi, ikinei güzelliği ve zekâsı ile meşhur sa 1 hcpsi eaki çehrelcrini kaybettiler. yaüinalamıa taraftardır, bazılan d4 komıtesi bu sene, temsilin VaU, bu sozile kan«nı mtiskül Rus örtilftli raylılardan Frine kraliçe seçildi. Boyanmanın •«•tetik faymeti var aleyhter. O halde bir yanağınıa daha mutabık olması için, 1928 Büyük iktisad! buhran tnevkle koyacağını ve onun böyle Frine tahta oturduktan sonra e mıdır, yok mudur, bu meaelentn boyar, Bbur yan»ğiîim boyamazava Godiva'yı «tamamile çıplak bir jeye razı ohnaktansa leaini ke1939 İkinci Dünya harbi ve her türlü boyadan ari» bır ka sirlere su getlrtti ve orada buluııan münakasası uzundur. Fakat bura nızJ» 1950 Kore harbi, umumî g « sip oturacağıru tahmin ediyordu. Fakat, bu tahmininde yanılmışh. dının temsil edeceğini söyleyince ginlik. üç yüz ellisi vazgeçti. (Geri kalan Güneşin bundan sonraki lekelen Lady Godiva vergıleri hafifletmeK elli kız arasından bıri seçildl ve üj • • ,/ ,., •. *„ • J • • , için her çareye basvurmağa o kadav . tjüs zerine plâstik bir mayo geçirilerek me devresı 196061 senesıne duşü ^ . . ^ a k , k o c v o m B b u { aün üzerine bindirildi. Mayo e katah teklifinl blle kabul etti. TAHMİN zordur. Fadar seffafn ki Kız arkasma döndü: kat gönül ister ki on sene sonra mamıl» yeryüzu güllük gulistanhk olsun rinde çırçıplak dolaşırken ahalinm «Beni niye takib edıyorsu*** evlerinden dj?an çıkmamalarını ve ve insanlar derin bir huzura kanuı?» diye çıkışb. «Cıddi bir niBurada, kadınlann bnyasız gez yetiniı mi var, yoksa » vussunlar da bu nazariyeyi ileri pencelerden bakmamalannı rica eeürenlerin yüzü kara çıksm! Sımaşık âsık kınn sözunü ke»ti: «Yoksa, küçükhanuB, yoksei» BETEBİN BETERİ İki kadın bir üçüncüsünden bahsadiyorlardı: Aranız nasılT Çok kötü. Geçen gün bana «sersem1» dedi. Gene iyi. Benimle hiç konufmuyor ya OTOMOFIL «Neye dair?» 7AZAN: cNeye dair olduğunu pekâlâ Hacıağa totomofîl» almıstı Hembfliyorsunuz!» şerileri bu yeni icadın öküzle olan U h M M D«Bokrat U SOkutu muhafaza ertim. farkını merak ediyoriardı. OtomoSorgu o gün büttin gün devam bilin sahibi anlatb: etU ve geceyansmdan sonra tek Çok! Fakat en güzelı ju Parar basladı. Fakat ben hakkın ve zara satmaya gotürecefin zaman vicdan huzurunun verdiği kuvayak diremesi falan yok! tilar da ate alfİB «taiyenunusT» vetle bütün bu ijkenceye mukaİfte bu Talandı. Arkadaslanm vemet ettiğim halde kendisi yoGeneral Okulicki ile görüstügü ruldu. Sorgular ondan sonra daha müzfl v» neler konuıtugumuzu kıaa rürdü. Yüz kırkıncı sorgusöylemif olabilirlerdi, fakat Ruı dan sonra, hakkundaki huküm yaya karp bbr suikasd hanrladı blldirildi. Sovyetler Birlıgi ceza dığunızı € itiraf» edemezlerdi, kanununun 17, 18/8, 58/9, 58/11 İnd madtjeleri ^ereğince mah«Ben istemem, teeekkitr ederim. Sizinkinden bir lokmacık alınma çünkü böyle bir şey yoktu. lcura edflmistim. Cezan'in nev'mi «Herkes kendinderi rhesulsordum: «tdam» dediler. «Yalnız dürı dedim. «Size öyle bir .şeymahkeme bu cezayı hapse çevireden bahsettilerse ıhtiraal bunu büir.» ben yokken konuşmuslardır.» Öcl Jbz konu}ayordiı: Nihayet mahkemeye çıktık. O Kisanhn jfomobüi nanl idare Fakat içimden: «Işin tamam, radaki sorğu sual de aynı minval »dlyor? Zbyszek'» diyordum. Beni artık üzere devam etti. Beni müjema Çok fena! İki elmi direksryonkimse ve hiç bir sey kurtaradiyen itirafa tejvık ve itiraf eder dan ayırmryor mazdî. San Francisco anlaşmasem cezamın azalacağını ima edisında insan haklanna riayet edeTE8SİNE DÜNYA yorlardı. ceğine dair imza vermiş olan Fakat ben gene «itiraf* etmeRusya benim gibi daha bir çok Ev sahibi «ordu: dim. masum cana kıymamış mıydı? Ayje, masanın üzerine on liIddianamede bizira nasıl tevkif rayı kirn keydu? Tiçonov benden ssuıkasd» plâedildığımiz meskut geçilmisti. Ol Siz falasea mmıus? nıüâ dair mâlümat İStiyordu. BiiHizmetçi ku cevab verdi: : nun için, söz sırası bana geldiği, Evet tüh isnadlaımı birer blrer reddet Ben koydum vakit. bunu bilhassa belirtmek is Artedersinu, s i n beaıeyaa iiğim gibi nirıayet ümttrnj bir cetedim: biri saamıstun. vâb verdim: Siti (ecrube için, Hanımcıfım! «Mareşal JukovTa yemeğe ıLeh gâli mukaveroet teş davet edildik, halbukj Moskovakilitjnın ve bâjındakilerin faali da Lubyanko hapisarîesine getiyetleri hakkmda bütün bildlkle rildik» dedim. riml aöyledim. Madcmki benden Hâkim General Ulriç hayret etSovyetler .Birlifine karşı dostluk miş gibi bir tavır takındı: istiyorrunuz, ben bu dostluğu «Sizi Maresal JukovTa yedofnı aöylemekle gösterebileceği meğe kinı davet etti?» diye sordu. Kapıyı vuralım da öyle giKedi ile köpek; birbirile anlas' di boğazmdan keserek sfit almakme kaniim. Onun için, rica ede «Yazılı davetiye aliık» derelirn... masına imkin olmıyan mahlükla tadır. rim bana başka |ey sonın. Bu dim. «Gamizon komutanı Genemevzu üzerinde baska söyliyecek ral tvanov adına albay Pimonov , rm timsalidir. Onun lein, iki ay ı Hâdiseyle alâkadar olan hayvanat OLAGAN afttftm yok.ı imzasını tasıyordu. Hem de, ha karnında taşıdıktan sonra dünyaya âlimleri, kediden doğan köpek Plâjda bır adama haber verdıler; getirdiği yavrulann köpek olduğu j yavrulannı merakla karsılamışlarllçonov bir küfür savurarak a yatımızın emniyet altmda oldu Kannız denize daidı, on ^ıkınu görünce bir kedinin kimbilir ne dır. İlmin bu husustakı görüsü şu yağa nrladı ve beni adeta odadan ğuna dair. Sovyet ordnsunun aeka oldu, hâlâ çıkmadı .. Acaba {kadar büyük hayal sukutuna ııg merkezdedir: dt|an tekme ile çıkardı. refî ürerine soz veriüyordtt.» Adam rahat hir tavıria cevab Bir kedinin köpek doğurması, Gece saat birde tekrar karsıBunu duyunca hâkim bir kah jrmması lânm gelir... eğer farkınverdı: daysal gayritabii bir çiftleşme neticesi denndayım. kaha attı. Merak etmeyın, âdetidıı Her Roma dvannda bir köyde geçen = '. Bu garıb hâdise, ziyade •= 1 daha J« tDüfünüp karannm verdiGELECEK YAZI: Rusyadan şeyde geç kahr ay bu akıbete uğrayan kedi bu isin henüz esrarı tamamile çözülemiyen niı mi?» diye sordu. nasıl kaçtunî , ECEL İarkmda değil gibi görünüyor. Ço y iunlanrun bur neticesidir ğ g g ö n y o r . Çok,«»yet kaöünlannın bır neticcsidir Tay>areye bmmekteri korkuyorBu gibi haücrde yavıular eksesevimli beyaz blrer encık olan bu du yavrulan hiç yadırgamadan emzi riya başlang'.cda köpek husıiiiyeti I «Ne korkuyorsuii.» dedıler. riyor. Kimbilir, belki de kuzguna gösterirlerse de sonradan kedile. eİnsanın eceli gelmedıkçe . » yavrülaryavrusu güzel göründuğu gibi ke. sirler. Nitekim tnjgünkü I Öteki, başmı «alladı diye de yavrusu köpek bile olsa da da, Umumî gorünüs köpek öl ecEvet bıhyorum. Fakat, ya cıgene güzel görünüyordur. ,makli beraber, kediyı andırafi bâlotun eceli geldiyse?.» tera{1 vardlr B u rada yt Kedinin sahibi ve kom|ular çok f f * ' *» * Uea ederim tekilm! Ben SİIİB bUdltifllz kulardaa de|iliın. saşırdılar. Fakat ilim adamlan fazla k h a «"»ass. arka bacaiıan (affia fc J| |bir hayret göstertnıyorlar, çünkü * 1 U kedi İ bacağı K bıçıraındedir "" M " * ' * Bundan evvelki vakaiarda yavbundan evvel de köpek doğuraü kedi görülmüîtür. Yalnız, bu s«fer rular fazla yasaınadıklatı İCİB | e kinde bir fevkal&delik var 6un çirdlği geiişme lâyıküe takib edidan evvel böyle ıcayib bir analık lip ilim bakımından kat't mü|âhevaziyetlne düsen kediler gayrita delerlt tesbit edilememi|tir. Öu'tibii bir gebellk devresi geçirmifiet, ferki yavrular nisbeten daha tabil javrulanrn ya vaktinden önce, ya blt gelisrtıe seyri lâkib tttiklerint hud da vaktinden sonra dUnyiya gore, ilim İçin ğüiel fcir ielkik mev* cuu elacaktır. getirmi;lerdir. Gene bu nadir vakaFakat, yavrulan tatın almak lem , ların hiç birinde yavrular tiıuh kehdisine 1000 lirt kadar bir para müddet yaşamaaugtır. tektii tdi'difi taman Sinjora De Kedinin sahibi De Angeli adında Angeli razı olmamif ve su eevabı bir kadındır. Kedisinın köpek yav vermi|tir: rusu doğurduğunu görünce satir «tvet, ben fakir bir kadırum, nua, hatti evvdâ kızmıjtır. Fakat paraya Ihtiyacım var. Fakat kedi* sonra kedisini kffettıği gibi yavra min yavrulannı bin liraya da sat', Sana bir şev sovlivecesint MAHÇUB A|IK Jarını da sevmeğe başlamiftır. Hat mam, on bin liraya da. Çünkü mej ama, kin=e.\e voylomnec^ine e Slzi on senedir çılgınca sevi muıim. Çünku bu dcdiknrtn ^ina " tâ, yavrular biraz fazlaca iştahbjrak ediyorum: Bujüdükleri zaman 1 Siberya mahkumlan trenle sürgüne sevkediliyor dair... Sen bakma! olduklan için anneleıınm sutü acaba havlayacaklar mı, yoksa mı yorum... jyetmeyınce kadıncağu onlara ken ya.vlajacajd«r mıî» 1 İSİ\ SAKA TARAFI Z. Stypılkovski Bir kedi köpek doğardu!