Katalog

8/0 Sabit, parlak, şayani itimat 8/9 rujları her mağaza^ satılmaktadır. 27 nciyılSayı ; 9280 u m h u riyet KURUCUSU.YUNUS NADİ Telgraf v« mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta Kutusu îstanbul No. 246 Telefonlar: UÂuml Santral Numarası: 24298. Yaa İaleıi: 24299, Matbaa: 24290 PA.SLANMAZ Cuma 9 Haziran 1950 P A L traş bıçağı Oyobımf USA. Patent N. 226628S MemurJar hakkında H. P. Meclis Grupunun İşleri Bakanının demeci teklifi akisleruyandırdı Bakan: "Memurlar arasında bazı değişiklikleri tabiî görmek icab eder,, dedi Değişikliklere dair listeler peyderpey çıkacak, ilk cıkan Kstede değiştirilen valiler arasında İzzeddin Çağpar, Zühtü Dorukan, Şinasi Turga ve Çankırı Valisi bulunuyor Ankarada, bazı çevrelerde, bu teklif Cumhuriyet Halk Partisinin meydan okuduğu şeklinde tefsir ediliyor Demokrat mahfillerde bu teklifin, iktidarın «Devri sabık yaratmamak» kararınm ilânından sonraya. tesadüf etmesi mânidar görülüyor Millî Müdafaa masraflarından tasarruf rdumuzun yüksek komuta makamlannda yapılan değişiklikler, milletin dikkatini millî mudafaamız üzerine topladı. Böyle olması gayet tabiidir. Çünkü asker bir millet olan, fakat militarist olmıyan milletimiz kendi varlığuıdan doğan vc varhğının koruyucusu olan ordusunu candan sever ve onunla hcr zanıan yakından ilgilenir. Hcr Türk gencinin muvazzaf veya yedek suba>, erbaş ve er olarak kahıaıuan saflarında ve şanlı sancaklaıı altında kısa veya uzun müddet yaşadığı ordu, millet ölçüsiınde, bıiyük içtimaî bir varlıktır. (Ordu, dediğimiz zaman topyekun kara, deniz ve hava kuvvetlerimizi kasdediyoruz) Türk ordusu, yalnız milli müdafaamızın temeli. vatan ve istiklâlin miıdafii olmakla da kalmaz; aynı zamanda, memleket ölçüsünde bir mektebdir de. Yurdumuzun binlerle okulsuz köyünden askerliğini yapmak için orduya gelen yüzbinIerce er, bir taraftan silâh kullanmayı, diğer taraftan da az çok okuma yazraa öğrenir, hayat bilgisi cdinir, çoğu bir sanat sahibi olarak köyune ve yuvasına döner. Türk ordusunun mekteb vazifesini de görmesi, ona başka ileri memleketlerin ordulanndan daha ehemmiyetli, daha şerefli bir mevki temin etmiştir. İşte bütün bu sebebleriedir ki ordumuz, milletin gözbebeğidir ve her Türk ferdi, her Türk ailesi askerlik ve ordu ile candan alâkadardır; yüksek komuta makamlannda yapılan değişikliklerde, pek tabiî olarak vatandaşlar tarafından büyük ilgi Ue karsılanmıştır. Demokrat Partinin, iktidar mevkiine geldikten sonra yaptığı bn değişikliklerde siyasî bir maksad var mıdır, yoksa yalnız askerlik bakımından teknik mülâhazalar mı hâkim olmuştur? Ordumuz siyasetle meşgul olmadığı için, yüksek komuta heyetindeki zatlan şu veya bu partiye mensub oldukları ve bu sebebden değiştirildikleri düşüncesi kolayca ileri sürülemez. Esasen, 1908 den sonra Meşrutiyetin ilk zamanlannda yapılanlara benzer siyasî mahiyette değişiklikler yapılmış değildir. Vazifelerinden alınan komutanların yerine rütbe ve mevki bakımından aşağı yukan aynı vaziyette bulunan başka komutanlar getirilmiştir ki bu gibi değişiklikler, biraz daha küçük ölçüde olarak Cumhuriyet Halk Partisi iktidarda iken de zaman zaman yapılmakta idi. Bu itibarla biz, son değişikliklerin sebeblerini araştırmaktan ziyade, yeni Millî Savunma Bakanı sayın Refik Şevket İncenin, matbuata verdiği beyanatı gözden gecirmeyi faydalı buluyoruz. Bakan. Millî Savunma Bakanlığı bütçesinde yapılacak tasarruf tedbirlevinden. askerlik müddetinin kısalt.lmasından, emir erlerinden, bedelli askerlik usulünden ve yedek subaybktan, subaylann tayın bedelleıinden bahsederek ortaya çılan rivayetlere cevab vermiştir. Her biri ayn ayrı tetkike değer mahiyette olan bu mevzulardan en mühimnıi, hiç şüphesiz, millî savunma bütçesinde yapılacak tasarruf meselesidir. Demokrat Parti, muhalefet mevkünde bulunduğu zaman. butçe muzakerelerinde, diğer Bakanlıklarm bütçelerinde olduğu gibi Millî Savunma bütçesinde de, bazı tasarruflar yapdabileceği kanaatinde idi. Şimdi iktidan ele aldıktan sonra, ordu hizmetlerinde bu tasarruflan yapmak imkânlannı araştırmaktadır. Millî Savunma Bakanı da «devlet bütçesinde büyük bir yer alan ordu hizmetleri karşılığı paralar üzerinde de hassasiyet göstermek mecburijeti tabiidir. Bu hassasiyet, hiç bir zaman ordu mekanizmasının en ufak bir ârızaya uğramamasını temin etnjek ve onu tckâmül yolunda yürütmek prenABİDIN DAV'EK « Arkası Sa. 3, Sü. 5 te Askerî tayin ve tebdiller Kararname dün resmî gazetede çıktı Ankara 8 (a.a.) Genelkurmay eski Başkanı Orgeneral Abdurrahrcan Nafiz Gürmanla birinci ordu [ müfettişi Orgeneral Asım Tınaztepenin Askerî Şura üyeliklerine, Millî Savunma yüksek kurulu genel sekreteri Orgeneral Kurtcebe Noyanm kara kuvvetleri komutan Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Ankara 8 (Telefonla Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grupunun buguntn gazetelerde yayınlanan tebliği siyasî çevrelerde günün başlıca raevzuunu teskil etmiştir. Tebligin özü bilindiği gıbi Cumhuriyetin kuruluşundan bugüne kadar, eğer varsa, takibsız ve cezasız kal Arkası Sa. 3, Su 4 te Türkiyenin durumu İncelemeler yapmak üzere yakında 12 kişilik bir ' heyet gelecek ' Milletlerarası İmar ve Kalkınma Bankası temsılcilerinden Mason ıle Tray dün şehrimize gelmişlerdir. Mason bir muharririmize şunları iylemiştir: c Bizim gelişimiz Türk ekono Arkast Sa. 3, Sü. 7 de Ir işleri Bakanı Rükneddin Nasuhoğla Ankara 8 (Telefonla) Belediye, hususî idareler ve köy kanunlan üzerindeki çalışmalar Iç İşleri Bakanlığında hayli ilerlemiş bulunuyo*. ^«rürlükteki mevzuata göre, bunlara aid seçimlerin iki üç ay lonra yapılmas lizım gelmektedir Muhtar seçimleri ise şubat ayındadır. HenOz bir karara vanlmanu? olmakla beraber muhtar seçimlerin daha öne ahnması yolunda D.P. Meclis grupu mahfillerinde bir cereyan mevcuddur. Gerek bu kanunlar, gerek idare mekanizmasında yapılmakta olan değişiklikler dolayısile Iç işleri Bakanı Rükneddin Nasuhoğlu bugün bana şu malumatı verdi: Maliye Bakanı, tetkikat naticesiMemurlar arastnda değişiklik « Memurlar arasında bazı deği nin sonbaharda B. M. Meclisine siklikleri tabiî görmek icab eder ve intikal ertirileceği ümidinde bunda hiç bir fevkalâdelik aranolduğunu söyledi mamalıdır. Daha eski tarihlere git Arka&ı Sa. 3. Sü. 3 te Muamele vergisi meselesi Dış işleri Bakanr Fuad Köprülü dün Yeşilköy hava alanında kendisini karşılıyanlar arasında Devlet işletmeîerinitı sermayeye devri îşletmeler Bakanı, Devlet tesislerinin satış şartlan esaslı bir tetkike tabi tutulacaktır diyor. Pamuklu fiatlan lndirildi Ankara 8 (a.a.) İşletmeler Eakanı Prof. Dr. Muhlis Ete bugün yaptığı basın toplantısında gazetecilere aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: c Bakanlağımıza bağlı Sümerbankın pamuklu dokuma fabrikaları mamullerinden olup halen ıtokta bulunan pamuk'.ularla aynı fabrikalar tarafından bu yılın iş programlanna göre imal edilip satışa çıkarılacak türlü pamuklu çe{idlerinin ve 1947 yılında ithal edilmiş bulunan ve bugün cüz'î bir kısmı elde kalmış olan Italyan mah basmalarla Japon bezlerinin satış fiatlannda muhtelif nisbetlerde üıdirmelsrin yapılması memleket iktisadiyatı bakımından uygun görülmüştür. Bu tenzilât fabrikalarnı bu yılki Maliye Bakanı Halil Ayan imalâü için basmada yüzde 10 olmak üzere vasatî yüzde 9 nisbetinAnkara 8 (Telefonla) Maliye dedir. Stoktaki mallarda ise tenzi Bakanı Halil Ayan dün muamele lât nisbeti malın cinsine göre yüz vergisi hakkında izahat vermiştir. Arkası Sa. 3, Sü. 1 de Arkası Sa. 3, Sü. 2 de Dış işleri Bakanı dün akşam Paristen döndü Fuad Köprölönün, Pariste yaptığı temaslara ve Fransız Cumhur Başkanile mülâkatına dair verdiği izahat Eden, dün karısından bosandı Siyasî müşahidler, bu yüzden Eden'in Başbakan olmak ihtimallerinin kaybolduğunu söylüyorlar Savarona yatı Bir İngiliz firması yatı saün almak için müracaat etti Londradan Denizyollarına verileD bilgiye göre, bir İngiliz ürması Savarona yatıru saün almak istemiş ve yata aid muhtelif resimlerin ve satış şartnamelerinin gönderilmesini rica etmiştir. Geçen hafta Pariste Avrupa konseyi Bakanlar kurulu ve Avrupa iktisadî işbirliği teşkilâtı toplantılaruıa memleketimizi temsilen iştirak eden Dış İşleri Bakanımız Fuad Köprülü beraberinde Ozel Kalem Müdürü Necdet Kent olduğu halde dün akşam saat 19,45 te u çakla ve Cenevre yolile Paristen şehrimize gelmiştir. Dış İşleri Bakanı hava alanında Vali ve Belediye Başkanı Dr. Fahreddin Kerim Gökay, basın mensublan, dostları ve partililer tarafından karşılanmıştır. Arkası Sa. 3, Sü. 7 de Ekonomi ve Ticaret Bakanının beyanatı Bakanlık, yaş meyva ve sebze ihracını serbest bıraktı Ankara 8 (Türk Ajansı) Ekonomi ve Ticaret Bakanı Zühtü Velibeşe, Türk Ajansı muhabirine aşağıdaki beyanaü vermiştir: « Ekonomi ve Ticaret Bakanlığının, işlerinde takib edeceği esaslar hükumet programmda açıklanmış bulunuyor. Tutacağımız yol esasında gerbest ticarete imkân veren, ticaret hayaünı sıkan kayıdlan mümkün mertebe ihtiva etmiyen bir sisteme dayanacaktır. Bununla beraber bugünkü dünya ti caretinin icab ettirdiği ve her memleket tarafından ister istemeı Eden, boşanan karısile bir arada Stalin dünyasında adeta ezberlediğim bir kanun: Ikiyüzlülük JoliotCurie'nin ilim ve irfan sahasındaki değeri herkes tarafından kabul edikniştir. Esasen onun barış taraftarlan başkanhğına geçirilmesmde âmil bu değeridir. Bu kıratta bir adamdan zor umulur bir hâdisenin bizzat şahidi oldum. Alim denildi mi insan adeta her bakımdan başka çapta bir mahluk farzediyor ve başkalarından sadir olacak bir hareketi ondan beklemiyor. Vak'a banş kongresi münasebetile Italyan komünist partisi tarafından SanGiovanni meydanında tertib edilen nümayiş esnasında cereyan etti. Ben hatibler için hazırlanan kürsünün gensinde, tam JolitCurie ile Jean Lafitte'in arkalannda yer almış bulunuyordum. O sırada Canterbury diyakosu konuşuyor ve fırsattan istifade ederek Sovyet Rusyayı şiskın kelimîlerle methediyor, göklere çıkarıyordu. Bir aralık JoliotCurie yanındakine doğru donerek dedi ki: «Bu herif de Sovyet Rusyavı ama şişiriyor ha!» Daha ıhtıyatkâr ve sinsi bir rol oynıyan Lafıtte Moskovanın adarru olduğunu unutmıyarak başile bir işarette bulundu. Oyle biı işaret ki tasvib manasma da gelir. takbih de ifade edebilirdi. Asıl işin gülünç tarafı: Bilâhare söz alan JoliotCurie, Sovyet Rusyayı belki de evvelce konuşan papastan fazla methetmekten hiç de çekinmerîi. Stalin dünyasını sadece dışından görenler bu gibi hâdiselerin vukuundan hayrete düşebilirler. Haklan da yok değil. Fakat şurası muhakkak ki tebaasınm cehaleti ve Rus polisinden duyduğu korku sayesinde hayatını idame etmeğe muvaffak olan Stalin dünyasında mürailik ve ikiyüzlülük bir nevi kanun hükmüne girmiştir. Esasen lüzumunda herkesin nasıl hareket etmesi icab ettiğini göstermek üzere bu gibi toplantılarda Sovyetlerden de mümessiller bulunur. Bu hususa dair dünya gencliğinin tertib ettiği bir toplantıda cereyan eden feazı hâdiseleri misal olarak nakledeceğim. Demokratik genclik dünya federasyonu geçen senenin ağustos ayında Peştede bir kongıe akdetmış^ Arkasi Sa. 4, Sü. 1 d« Arkas\ Sa. 3, Sü. 6 da (Yazısı 4 üncu satufem'zde) MUSABAKA5 Resimlerin neşrine gelecek hafta içinde başlıyoruz Güzellerin resimlerini kendilerinden para almadan çekecek îstanbul, Ankara ve Adanadaki fotografhanelerden sonra, Izmirdeki fotografhane de belli oldu Bütün Avrupa miUetlerine mensub güzellerin katılacakları < Milletlerarası Avrupa Güzellik Müsabakası» nda Türkiyeyi temsil edecek genc lciyimiTin seçimine bütün yurddaki güzellerin iştirakini temin için gazetemizin aldığı tedbirlerden bir kısmını bildirmiştik. Dün de yazdığımız gibi Istanbulda, Beyoğlunun en büyük iki fotoğrafhanesi olan Foto Süreyya ile Foto Sabah; Ankarada Atatürk Bulvarında 148 No. da Foto Etem; Adanada Foto Venüs (Salâhaddin Türkgenci) nden başka Izmirde, Hükumet Konağı karşısındaki Foto Can da kendüerine başvuracak genc kızlanmızm resimlerini çekecek ve bıze gondereceklerdır. G.izeller bu müesseselere para vermiyecekler, sadece isimlerile adreslerini ve boy ölçülerüe kilolannı bıldireceklerdır Eylul ayı içinde Italyada yapılacak olan bu «Mıletlerarası Avrupa Güzellık Müsabakası» Avrupa memleketlerinde şimdiden büyük bir Arkan Sa 4. Su 7 de Joliot Currie