Katalog

Vital Bı, C9 D, VİTAMİNLERİ KATTLMIŞ Yegfine kuvvet GIDAS! umhuriyet 26ncı yıl Sayı : 9240 KUftUCUSU C YUNUS NADf Telgraf ve mektub «dreal: Cumhuriyet, tstanbul Posta Kutuau bta&bul No. 246 Telefonlar: Umuml Santnl Numaraaı: 24296. Yaa İşleri: 24299, Matbaa: 24290 Kumaşlarınm baharlık ve yazlık ıpekli bordur ve d nuvo^telerıni terediniz. Pazar 30 Nisan 1950 En son Parls modaszna görc gtyinmek için Yargıtay Başkanının adaylığı Izmir Seçim Kurulu Ozyörükü listeden çıkardı R. Dorr, dün gazetecilerin nullerini eevablandmrkMi "D.P. seçim meselesinde sadece millet natnına emniyet ve hak aramaktadır,, Dnzcede de bir konnşma yapan Bayar: "Halkın refanı uğrnnda, gözlerimize toprak dolnncaya kadar çalışmak borcnnuzdor,, dedi Bolu 29 (Husus! surette Boluya giden arkadaşımız Mekki Said Esen bildiriyar) Demokrat Partinin Bolu siyasî toplantısı bu sabah 11 de hükumet meydanmda yapüdı. Civar köylerden gelenlerin de iştirakile çok kalabalık bir kütlenın hazır bulundugu mitingi avukat Mehmed Güçbilmez açtı. Gereda Demokratlanndan Sabri Çanaz heyecanlı olduğu kadar vakur bir konuşma yaparak, sözlerinin bu kısmını şöyle bağladı: cEğer karşımızdakiler bizden bu husustaki vesikalann açıklanmasını arru ediyorlarsa biraz sabırlı olmalanrun Arkası Sa. 3, Sü. 2 de Bayarın Boludaki mtihim nutku R. Dorr'un hususi teşebbüs ve devletçiliğe dair beyanatı Yeni devletçilik alk Partisinin yayınladığı beyannamede en fazla dikkati çekmesi gcreken noktalardan biri devletçilik prensipine iktidarca verihnek Istcnen yeni istikamettir. Bilmdiği gibi başlangıcta bu pren•ip «cizel tesebbüsün basaramıyaeağı» islerle doğrudan doğruya devletin uğraşmast manasına alınıyordu. Yüzyıllar boyunca ihmale uğramış, yıkıcı harbler geçinnis, bambaska hayat fartlarmdan kurtuliıp yeni bir yas&yı? düzenine kavusmak istiyen bir memleket için böyle bir devletçilik politikası pek yerinde bir düşünce idi. Evet, pek yerinde idi ama saga sola kaydırmaksızm bunu kjvammda yiirüfrmek de o nisbette güfttrty löıiBân^ lar yeryüzünde devletçiliği bu makEadla benimsemiş bir başka millet var mıydı, bilmiyorum. Birinri Ciban Harbinden asağı yukan aynı derecede yorgun çıkan Avrupa devletleri o sıralarda dahm ziyade Bosyalizm ve komünizm cereyanlan arasında bocalayıp duruyorlar, burjuva nizamını knrtarmaya çalısıyorlardı. Marksizm'in anladığı devletçilik ise bizim yürütmek istediğüniz devletçiliğe hiç benzemiyordu. Marksist devletçilik kurulnm? bir nizama saldınr, her türlü istihsa] vasıtalannm mülkiyetini ferdlerden ve özel teşekküllerden alarak kamulaşürmak bedefini güder. Bu da aocak endüstrisi gelişmis, tamamile makineleşmiş, büyük isçi kütlelerinin cmeğini esham faizleri halinde borsaya aksettiren Ueri milletler için bir mana tasır. Geri riraat memleketlerinde bu manada bir devletçiliğe yer yoktur. ToprakBK köylüye toprak dağıtmak, büyük bir teskilât işi olan devletçiliğin nihayet pek basit bir şekli sayılabilir. Sosyalizm edebiyab bu davayı bir propaganda konusu olarak islese de, herkes bilir ki nraat devletçiliği olsa olsa sanayi devletçiliğin mantikl bir neticesidir. İkinciden baslanırsa ergeç birinciye gidilecektir. Fakat birincinin yolundan Udndye çüalmaz. Bizim o zamanki devlet adamlanmız bu gerçeği yakından gördüler. (Özel sermayenin başaramıyacağı tesebbüsler) kaydı ile sınırlandırdıkları devletçiliğimiz, Batı dün\asuida görülenin tam tersine bizde endüstri hareketine yol açmak, husnsî sermayeyi tesvik etmek, milli refahı arttırmak hedefini güdüyordu. Fakat bu çok güç bir isti. Endüstri kurmak için gerekli kapitali bulmak. isletmeleri verimli bir sekilde jürütmek, yabancı rekabetini önleraek. bunu yaparken de kâr zihnij etinden uzak durmak gerekiyordu. Pek nazik bir muvazeneye dayanan bu hususlar yazık H temin edilemedi. Sennaye için vergilere başvuruldu. Fabrikaları. isletmeleri bir kırtasiyecilik ruhudur kapladı. Yabancı rekabetine karsı gümriık duvarîarı yükseltildi. Fiarlara istedişi gibi hâkim olan hükumetler bo\lece pek zengin bir vasıtah vergi kaynağı buldular. Zamanla özel tesebbübun yapamı>acağı> kaydı da kaldırıldı. Hançi iste kâr gorulurse orava devletçe el konuvor, bzel teşebbüs kapı dışan ediliyordu. S'urdurnU7tı demir ağlarla dort baştan örerek goğsümüzü kabartan de%let, sonunda devletçilik anlayısmı eazoz >apıp satmaya kadar geni<='etti ve soysuzlastırdı. Buna sebeb olarak Yargıtay Başkanının müstakil adaylığı kabul ettiğine dair yazüı muvafakatnamesini seçim kuruluna göndermemiş olmasıdır İzmir 29 (Telefonla) İzmir il seçim kurulu bu akşam gazetelere verdigi ilânda, bağımsız aday, Yargıtay Başkanı Halil Özyörüğün muvafakatini yaa ile bildirmediginden, Demokrat Parti aday listesinden çıkanlmasına karar verüdiğini bildirmiştir. Bu karann itiraz müdd«tinin bitmesinden bir kaç saat evvel verilip açıklarunası Demokrat Parti mahfillerinde fena bir tesir uyandırmı?, tarafgirlik yapıldı^ı iddialarına sebeb olmuştur. Halil Özyörüğün, Demokrat Parti genel merkezinde ve tzmir merkezinde bir parti listesinde bağımsu aday olarak bulunmak istediğini gösteren muvafakatnameleri bulundugu beyan edilmektedir. Halil özyörüğün muvafakatnamesl yüksek »eçiın kurulnna fönderilmiş Dün gece Halil Özyörüğün muvafakatnamesi hususunda Istanbul D.P. İl Başkanı Enver Adakanla gorüştük. Bize şu malumaü verdi: Arkası Sa.3, Sü. l d e «Türk miüetinin seçeceği hükumet, istediği şekilde devietçiliğin hududunu çizebilir» Bir kaç gündenberi şehrimizde bulunan Dcüsadî tşbirliği idaresi (E.C.A.) Türkiy* heyeti başkanı Russell H. Dorr, dün saat 12 de Amerikan konsoloshaııesinde bir basın toplantısı yaparak gazetecilerle görüîmüş, sorulan suallerl cevablandırmtşür. Toplanüda R. H. Dorr'un yeni yardımcısı Henry Mitchell ve basm bürosu kısmı sefi Leo Hochstetter de haar bulunmuşlardır. İstaribulu âyaretinden fayda1 lanarak sehrin ileri gelen iş aı damlarile görüşen ve onlarm, mtselelerile plânlan üzerinde görüşmeler yapan MarsLall plânı temsilcisi balıkçılık mevzuu üzerinde tetkikler yaptığuıı söy Arkası Sa. 3, Su. 6 da Celâl Bayar, Bola yolundm Demokratlarla bir arada siyasî toplantıları D. P. hatibleri şehrin 9 yerinde C. H. P. hatibleri de 6 semrte konuşmalar yaptdar D.P. dün, Yalova, Sarıyer, Çatalca, Halıcıoğlu, Bostana, Samatya, Arnavudkoy, Çengelköy ve Kocamustafapaşada siyasî toplantılar yaçjimıstur. Sanyere bağlı Büyükdere bucağmın tertib ettıği toplantıda konuçanlardan Istanbul milletvekilı Salamon Adatto, C.HP. ve Millet Partisi tarafından Demokrat Parü aleyhine yapılan hücumlara cevab vermiş ve bilhassa muvazaa dedi» kodularının tamamen uydurma olduğunu belirtmiştir. Adatto demiştir ki: c Halk Partisinin eserleri meydandadır. Memleketi zengin iken fakir yapülar. Seçim beyannameleri de, geçmişteki hesabları bir yana bırakarak, gelecek 4 senede yapacaklarıru ihtiva ediyor. Şimdi vadettiklerini 25 senede yapamıyan bir parti, 4 senede memleketi güllük gülüstan bir hale getırebilir Celâl Bayarın, Başbakanla .görüştükten sonra, irticaı önlemek v« memlekette sükun ve istikrann teminine hizmet etmek üzere yaptığj beyanatı, muvazaarıın yeni bir delili sayan Millet Partisine cevab veren hatib sozlerini şöyle bitirpuştir; Arkası Sa. 3, Sü. S da Partilerin Ikiıtci bir Medis meselesi D . P . '"İgtahBuî adayi Hamdi Başar, böyle bir tadilin C. H. P. progpamı ile tezad teşkil ettiğini söyledi fetanbul D. P. adaylanndan Hamdi Başar dKin Samatja<ia ilk seçim konusmasını yapmıştır. Bu konuşmada, Halk Partisinin seçimler munasebetile yayınladığı beyannameyi ele alan hatıb şunlan soylemiştir: < Halk Partisi seçim beyannamesı ile kendi prograınına, kurultayın kararlarına, kanunlara ve anayasaya tamamen muhalif olan bir sürü vaadlerde bulunmuş, halfcın reyini kendisine \ermesi için bol keseden herşeyi kabul eder gözükmüştur. Bir parti her şeyden evvel program ve nizamnamesıne bağlı bir teşekküldür. Bunlar ise part'lılerin umuml konçrelerın Arkası Sa. 3, Sü 4 te Ali Fuad Cebesoy D. Partiye girdi Emekli General, «Gay elerimiz, düşüncelerimiz aynı olduğuna göre, artık müstakil kalamıyacağrm tabiîdir» dedi Eskışehir 29 (Hususî surette gi' den arkadaşımız Hüsameddin Polat bildiriyor) D. P. nin aday listesinde müstakil olarak yer alan Emekli General Ali Fuad Cebesoy bugün saat 20 de Istanbuldan buraya geldi. D. P. ye mensub olan ve olmıyan binlerce Eskışehirli kendisini istasyonda karşıladılar. İstasyonun iki peronu tamamile dohnustu. D. P. nin Eskişehirdeki bütün adaylan karşılayıcılar arasında bulunuyordu. Trenden eller üstünde indirilen Cebesoy gittikçe artan kalabalık arasında güçlükle garm dışına çıkarıldı. Dışanda daha fazla artan kalabalık, Cebesoyu takib etmis ve bütün yol boyunca «Dağ başını duman almış» marşını soylemiştir. Istasyon caddesi, Köprübaşı ve Arkası Sa. 3. Sü. 8 de Oünkü duruşmada avukatlardan biri konuşurken Radyoevi önündeki Mahmud Makal hâdiscnin sanıkları dün tahliye Mahkeme, 47 kişinin gayrimevkuf olarak muhakemelerine karar verdi? 16 üniversiteli tahliye edildi Mareşal Çakmağm vefatını takib eden günlerde, Radyoevi binası önunde yapılan miting esnasuıda ya^calanan 72 kişinin muhakemesine dün sabah Asliye onuncu ceza mah kemesinde devam olunmuştur. Fasılasız olarak 6,5 saat süxen bu celsede hidiseye aid muhtelif şahıdler dinlerjilmiştir. Ekseriy«tini vak'a esnasında varifeli polislerin teşkil ettikleri 12 Arkası Sa. 3. Sü. 5 te «Bizim Köy» müellifi hakkında men'i mvıhakeme karan verildi Çoğrafya Haftası Coğrafya kurumu altına meslek haftasmı îstanbulda yapıyor Emekli Gl. Ali Fuad Ceblsoy Siyasî hâdiselere dair Sadakın demeci «Rasya, Montreu nrokavelesinin tadili hakkında yeni bir talebde bulunmuş değildir» Ankara 29 (a.a) Dıs İşleri Bakanlığının siyasî hâdiseler hakkında Türîdye efkânnı aydınlataaas lâztm geldiğini, ve Sovyet Rusya'nın Montreux mukavelesinin tadili hakkmda bir talebde bulunduğunun ancak Washington'dan gelen bir telgrafta öfreııildiğini ve birkaç gün evvel İstanbulda Türk ve Ameri Arkası Sa. 3, Sü 4 te Istanbul radyosunda yaz programı Bugünden itibaren tatbik edilen programda • Türk müziği yayınlan artünldı Beş yıllık demokrasi denemeleri sırasında gerci bu zihnheti gevşetmek temayülleri zaman zaman go^erilmedi diyerniyeceğiz. Fakai bütün bu hareketlere sistem^iz ve programsi7, ilhamını gündelik politikadan alan ka>gulaıın hâkim olRadyo Müdürü gazetecilere rzahat verirken dııjunu da kolayca inkâr edemeJİ7. İki buçuk aylık bir tecrube ya devresini biUrmiş bulunmaktadır. Istanbul Radyosu bugünden itiŞimdi, yeni seçbn be> annamesıle, yınından sonra 19 kasım 1949 tarihınde işletmeye açılan Istanbul baren yaz programlanna bir çok NADİR NADİ Arkas\ Sa. 2, Sv. 1 de Radyosu, atiı aylık bir program m Arkan Sa. 3, Sü. 5 te Türk Coğrafya Kurumunun hazırladığı coğrafya meslek haftalanrun altmcısı Fındıklda Edebiyat fakültesi Cografya Enstitüsünde 3 mayıs çarşamba günü saat 15 te açılacak, 9 mayıs akşamma kadar devam edecektir. Türk Cografya Kurumu jimdiye kadar bu mahiyette Ankara ve İzmirde beş meslek haftası tertib etmiş ve ilk defa olarak İstanbulda böyle bir teşebbüse geçmiştir. Millî Eğitim Bakanlığından, şehrimizdeki lise. orta okul ve meslek okullan öğretmenlerinin cografc'a konferanslanna iştirakirıi temin için hafta müddetince mezun addedildikleri Vilâyete bildirilmiştir. Cografya ile ilgilenen bütün mesMahmud Makal lek adamlan cografya haftası çalışmalanna davetli buiunmaktaAksaray 29 (Hususî) Bir müd dırlar. Konferanslan takib edecek detteniberi mevkuf bulunan «Bizim münakaşalann çok verımli olacağı Koy> eseri nııüellifi öğretaıen Malı Arkası Sa. 3, Sü. 1 de mud Makal bugün, hakkında verilen men'i muhakeme karan neticesi tahliye edi'jniştir. Mahmud Makal 29 marttanberi mevkuf bulunuyordu. Öğretmen 27 mart gunü Aksaray Kaymakamlığuja davet edıimis, Savcılığa sevkolunmuş, görülen lüzum üzerine alâkalı makamlarca 3 mahalle sular altında Çardak köyündeki evinde araştırkaldı, 10 ev yıkıldı malar yapılmıs, bu .arada bir kısım kitablan da müsadere olunmuştu. Sıvas 29 (Telefonla) Sıvasa Öğretmenın tevkifine sebeb yağan şiddetli yağmur ve dolu yüolan âmil ilk zamanlar kesm o zünden şehrin üç maahllesi su allarak anlaşılamamış, l)ilâhare tmda kaimıştır. O civardaki ekıli resmî kaynaklar kendisinin, «Bi arazi de tamamen su altmdadır. zim köy» kitabmdan dolayı de On ev yıkıhnışbr. Sular, iki metğil, Aksaray Halkevinde yaptı reden fazla yükselmiştir. Şehri bağı bir konuşmadan dolayı tevkif san sularrn, Karaağac köprüsünün ed ldığini bıldirmışlerdi. Yapı menfezinin dar cimasından ileri lan tahkikat neticesinde bir suç geldiği söylenmektedir. Seller Sırr.evcud olm?»'''§ı görüldüğünden vuta büyiık zararlara sebeb claruftuı. tahliysye karar v«rilmi«tir. Yurdda seçim Faaliyeti ve (( Cunıhııriyetn Memleketin muhtelif mıntakalanna giden 12 arkadaşımızın mektub, telgraf ve telefanla bildirdikleri inbbalannı her gün olduğu gibi bugün de 5 inci sabüemizde bulacaksınız. r Dün yapılan Milli Eğitim kupası maçları Sıvasta su haskııın Milli Eğitim maçlarına dün şehnmizde devam edılmışfır. Fenerbahçe Demırsporla 22 berabere kalmış, Vefa, Gençlerbirliğini 53 yenmiştir. Yukarıdaki lesimde, Demirsporun Fenerbahçe kalesine attığı birinci golü görülmektedir. Maçlarin tafsılâtıle diğer spor habeılerunizt 4 üncü «nVıifomi^o bulacaksmıı.