Katalog

ŞARK PEYNİR MAYASI Mevsim dolayısile piyasaya çıkanlmıştır. Bütün diğer mayalardan Ostün ve garantili olan ŞARK PEYNÎB MAYASIN1 menfaatıniz ioabı tercih ediniz. ı I1CI umhuri I ' 92üU 0 Q MAHMUD MAKAL BİZİM KÖY Bu kita^lf okumamış tek aydın #ya kadar 3 üncü basılışı çıktı. LİRADIR. KURUCUSU: YUNUS NADÎ Telgraı ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul Posta Kutuau Istaabul No. 246 Telefonlar: Umuml Santral Numarası: 24298. Yaa İsleri: 24299, Matbaa: 24290 Perşembe 20 Nisan 1950 Ankara , îstanbul. Seçimlere dair C. Bayarın demeci D.P. Başkanı, secimlerde mUU birligı ihlâl «decek tejebbüslere cepht alınacaguu söyledi Bayarın demecinden: «Seçimlerin kanunî yapılmasmı temin yolunda hükumetin gayretlerine müzahereti bir vatan borcu telâkki etmekteyiz» Karıııa listeler artiler listelerini heniiz ilân etmediler. Fakat mahallî yoklama neticelerine ve şuradan buradan sızan haberlere bakarak bunlara dair halk •z çok bir fikir cdinebiliyor. Aydın nuhitlerin intıhaına göre biıyük şehirlerde, bilhassa İstanbulda hiç bir parti tam manasile mcranun edici, doyurncn bir liste hazırlaya•namıştır. Hangi birini ele ahrsaım almız, bir kaç kuvvetli şahsiyetin altmda bir surü az tanmmij veya rayıf isimler sıralanmışür. Bir çok münevverlerin vardığı hıikum şudur: Bu vaziyette listelerden birini olduğu gibi kabul edip sandığa atmak giiç olacakhr. İyisi mi bunlar arasmda seçmenler bir ayıklama yapmah ve her partinin en kuvvetli adaylarını toplayıp yeniden karma bir Iiste tertib etmelidir. Bu düşünceyi demokratik pren«iplerle nasıl bağdaştiracağız? Bab memleketlerinin çoğunda seçim mekanizması parti listeleri üzerine kurulur ve her listeye bir kaç kuvvetli şahsiyetin önderliği altında ikinci, üçüncü derece isimlerle dol* durnlur. Sosyal demokrat, Radikal sosyalist, Hıristiyan sosyalist, Muhafazakâr. Liberal partilerimn hacırladığı listelere bakıldığı zaman, bunlardan her birir.de üçer beşer kuvvetli şahsiyet bulmak mumkündiır. Bunlar memleket ölçü"sünde sevgi uyandırmış, hasımlan tarafından bile takdir edilen kimseler olabilir. Fakat bir seçmen olarak bunlardan karma bir Hste yapmak ne deraektir? Bir adam sırf tanmmış isimleri yanyana getireceğim diye hem sosyalist, hem liberal, hem de muhafazakâr partilere aynı zamanda rey verebilir mi? Boyle bir hareket biraz tuhaf olmaz mı? Gerçi bizde Avrupadaki manasilo parti zihniyeti henuz kbkleşmemiştir. Başlıca siyasî tcşekkullerimiz arasında temelli program farkları yoktur, yahud varsa da çok azdır. Burada daha önce de bir kaç defa işaret ettiğim gibi biz şimdilik samimî bir halk idaresinin esaslarmı kurmakla mesgulüz. Bu itibarla vatandaşlar daha ziyade hislerile hareket ctmektedirler. Sık sık parti değiştirmeler. aday gösterilmediği için kiısüp karşı tarafa geçmeler ve orada hüsnü kabul gbrmeler bu hissî temayullerin halk tabakalarından başlayarak kademe kadcme tâ yukarılara badar çıktığını gosteriyor. Bu itibarla aydmlarımızın karma listelerini pek yadırgamıyoruz. İçinde bulunduğumuz şartlar altında çu veya bu partiden ziyade falan veya filân şahıslarla ilgilenmek olağan sayılmalıdır. Fakat bu vazhetin düzeltilmesi de mutlaka lâzımdır. Halk idaresinin temelini fıkir ve program mucadelesi teşkil edecektir. Sen ben kavgasından kurtulmak, dedikoduyu, kısır çekişmeleri bırakıp müsbet faaliyet sahasına geçmenin başka bir çıkar yoluau biz görmuyoruz. İktidarı eliade tutafa parti hangi istikamette yıiriıyüp neler vapacağını vatandaşa önceden bildinnek zorundadır. Bu takdirde başarılar da, başarısızlıklar da herşeyden önce fikirlere ve prensiplere maledilmiş olur, şahıslar arkadan gelir. fcürütücü kuvvet boylece kim olursa olsun ferdlerin tahakkümünden kurtulduğu zaman cemiyet de gercek hürriyete, yapıcı hürriyete kavuştuğucu haklı olarak iddia edebilir. Ankara, 19 (Telefonla) Demokrat Parti Başkanı Celâl Bayar, son günlerde, umuml efkârı yakırıdan alâkadar eden hâdiseler hakkında, D. Partinin görü^ünü bu gece bize şu beyanatile açıklamıştır: « 1950 seçimlerinin memleketimizin siyasî hayatmda müstesna bir ehemmiyeti olacağuıa süphe yoktur. Bu seçimler, ya memlekettc millet iradesine dayanan tam mânasıle ve bir idaıenin kurulmasma temel olacak veyahud memleketi ye niden yeni siyasî buhranlara EÜrükliyecektir. Bu itibsrla, geçmiste 1950 seçimlerinin eşine rastlamak mümkun olmadığı gibi gelecekt°ki seçimlerin de bu derece ehemmiyeti ve nezaket arzedeceğı ihtimalini kabul ebnek çok zordur. Bu hakikati, bütün şümulıle takdir eden 0 Parti, 1950 seçimlerinin tam bir huzur ve sükun içinde cereyan etmesini temine çalışmayı bilhassa son aylardaki faaliyetlerinin esası olarak Arkası Sa. 3, Su. 2 de C. Halk Partisinden yeni isfifalar oldu Mardin milletvekili Abdülkadir Kalav, Amasya milletvekili Esad Uras ve Besim Atalay Partiden çekildiler Cevad Dursunoğlu adaylıktan niçin çekildiğini dün izah etti J Şilep karpit, nitrat, kâğıd ve kereste yüklü îdi, H.P. aday infilâka ambarlardan çıkan yangın sebeb oldu listeleri < . Bir Norveç gemisi dün sabah Haydarpaşada infilâk etti Dün sabah saat 9 da yanmaya başlıyan gemi, kurtulamıyacağı anlaşılmca kumsala oturtularak alevlere terkedildi Dün sabah Haydarpasa rıhtanınıa yakınında bulunan Norveç bandralı 3500 tonluk «Bosphorus» şilepinde yangın çıkmıştır. Gemi, bir kaç gündenberi limanrmızda bulun maktaydı. Şilepin hamulesini 1000 aded radyo ve gramofonla karpit, sunî gübre, nitrat, kâğıd, keresta ve südkostik teşkil ediyordu. Bu mallar Pire ve Hayfa limanlanna aiddi. Sabahm erken saatlerinde gemi boyanmakta ve akşam üstü çıkacağı sefer için son hazırhklan yapılmaktaydı. Bu sırada âni olarak, bir numarak ambarda yangın çıktığı görulmüç ve derhal Kadıköy ltfaiyesine haber verilmiştir. Vaka mahalline gelen itfaiye, uzun çalışmalarına rağmen yangjiı sondürememıştir. Bu sırada yangın git Arkası Sa. 3, Sü. 7 de Bosphoros çilepj dün sabah Haydarpasa önünde yanarkea Merkez adaylarının cumartesi ilânı muhtemel Giresun Valisi Osman Şahinbaş Ordudan, Se>han Valisi Zühtü Durukan Burdurdan, General Cemil Cahid Toydemir Samsundan aday gösterildiler Ankara 19 (Telefonla) C.HJ>. aday hstelerinin cumartesi günu ilân edileceği anlaşılıyor. D.P. listesı de asağı jrukarı a>nı güne yetisecektır. Gorünuşe gore, esasen cumartesiye kadar da listelerin gizli bir tarafı kalmıyacakür. Her gun sızan haberlere ilâveten bugün de adaylara dair, yeni malumata tesadüf edilmiştir. Bu arada Giresun Valisi Osman Şahinbaşın Ordudan, Arkası Sa. 3, Sü. 2 de Şilepin dün aksamki vaziyeti Münir Hüsrev Göle Ankara 19 (Telefonla) C. H. Partisinden istıfalara dair bugun de muhtelıf haberler alındı. Bu arada Mardin milletvekili Abdülkadir Kalavm da Demokrat Partiye iltihak ettiği bildirilmiştir. Seçim dairesınde tanınmış ve nafiz bir aileye mensub olduğu söylenen Abdülkadir Kalavuı D. Parti aday lıstesine alındığı anlaşılmaktadır. Halk Partisi dıvan uyelerinden Amasya milletvekili Esad Uras da, hem dıvandan, hem de partiden ıstıfa etmıştir. Uzun yıllar parti ışlerinde faaliyet göstermiş olan Esad Urasm çekilmesi hayli söylentılere sebeb olmuştur. Türk Dil Kurumunda çalışmakta olan eski mebuslardan Besım Atalay da H. Partisinden çekilenler arasındadır. Bu istıfalardan bir kısmının yok Cevad Dursunoğlu lama neticelerile alâkalı olduğu ileri sürülüyor. Ban yok'amalardan şikâyetlerle yüzde 30 cetvelleri dolayısile sızlanmalara bugün de yer yer rastlanıyordu. Diğer taraftan, C. H. P. genel sekreter yardımcısı Cevad Dursunoğlunun adaylıktan feragati de bir çok dedikodulara yol açmışür. Ötedenberi Erzurum milletvekili olan Cevad Ehırsunoğlu, Erzurumdan yüzde 75 ler aa a ar rasından seçilmişti. S yi l dan biri, kendisinin eski İç İşleri Bakanı Münir Hüsrev Gölenin divanda aleyhinde bulunması dolayısile çıkan münakaşa sırasında hiddetlenerek adaybktan istifa ettiği merkezindedir. Halk Partisi çevrelerinden bu münasebetle verilen izahata göre, Bayburdlu olan Münir Hus Suriye ve Liibnanda hâdiseler Beyrut ve Şamdaki Amerikan elçiliklerine birer bomba atıldı Şam 19 (A.P.) Dün gece Suriye ve Lübnan başkentlerindeki Amerikan elçilıklerıne hemen hemen aynı saatte bırer bomba aüldığı bu sabah öğrenilmiştir. Şamdaki Amerikan orta elçisi James Keeleyin ifadesine gore, Tarikatçıların dün yapılan duruşmaları Pilâvoğlu dünkü duruşmada, îbrahim Kaleciğin I evinde C.H.P. propagandası yaptığını söyledi I Ankara 19 (Telefonla) Tarikatçilik yapmaktan sanık Kemal Pilâvoğlu ile muridlerinm bugünkü duruşması hayli meraklı olmuştur. Bilindiği gibi İstanbulda Mareşalın cenaze toreni yapıldığı sırada, Ankara Adalet sarayı da, Ticani tarikati mensublannın nümayişlerine sahne olmus, Allah Allah sesleri, arabca tekbirler, ortahğı çınlatmış, salavat getirenleri, gene Pilâvoğlunun delâletile salondan çıkarmak icab etmiş, bir taraftan da zabıta Zabıta, Mareşalın cenaze törenine aid filmi telkik ediyor Alâkadarların verdikleri malumata gore, Mareşalın cenazesine aid filmin göstserilmemesi zabıta tahükatile ilgıli olmasından ileri gelmektedir. Film, zabıta memurlan tarafından gorülmekte ve sanıklar Arkası Sa. 3, Su 4 te bu suretle tesbıt edilmektedirler. ' Arkası Sa. 4, Sü. 6 da Refik Ahmed Sevengil Arkası Sa. 3, Sü. 6 da Sultan Sttleymanm Türbesi Dün Açıldt « C U M H U R İ Y E T » in B Ü Y Ü K R Ö P O R T A J I NADİR NADİ Müslüman multecüer 1200 Müslüman mülteci daha Türkiyede yerleşmek istiyor Washington 19 (R) Milletlerarası mültecilere yardım bürosundan bildirildiğine göre, Avrupada istilâya uğramış olan memleketlerde bulunan 1200 musluman multeci Tıirkiyede yerleşmek istedıklerini bildirmişlerdir. Son uç sene içinde 3500 müsluır.an multecinin daımî iskânı ile meşgul olan Turk hokumetile bu 1200 multeci hakkmda da bir anlaşmaya varılacağı tahmin edilmektedir. Bir üçgen: Izmirden hep batıya doğru uzanan uç tren hatündan yukarıdaki, Manisadan iki kola aynlarak, biri Balıkesir ve Bandırma yolile Marmaraya, dığeri Turgudlu ve Alaşehir üzerinden Afyona ulaşır. En alttaki trenyolu da Torbalıdan cenuba inerek Aydın ve İsparta üzerinden Anadolu hattma kavuşmaktadır. Torbalıdan batıya uzanan orta hat ise Bayındırı Ödemişe bağlıyan bir demiryolu çıkmaa olup o ikisi arasındaki Çatal istasyonundan cenubdaki Tireye sarkan bir kol ile bunu da diğer ikisine bağladığı için her üç kaza merkezi kendi başlanna bir üçgen teşkil ediyorlar. Oralarda bir ıki gun kahnca oğrendım, meğer bu üçgen aynı zamanda batı An^doludaki zeybekligin de gobeği imi§. Zeybekligin göbeğinde Bir devletçilik bahsi Kocaelinin körfezde dört, içeride de altı kazası vardır ve Adapazan, Izmitle hâlâ vilâyeti paylasamıyan büyük bir şehirdir. Kocaelinde bir ce/elân yapan kimse, Sapanca, Adapazarı ve Hendek istikametine gitmedikçe bu vilâyetin karakteri haickında bir fikir edinemez. Yağışlı ve yüz vermiyen bir hava ile sabah yola çıktık. Otomobilimizin bize ne dereceye kadar yâr olduğunu daha evvel anlattığnn için hakkında sözü uzatmıyacağım. Şu kadar söyleyim: Bu otomobile bineli barsak lenbelliğinden kurtuldum; yalnız geyreklerimle belim o kadar ağrıdı ki; kum sancısına tutuldıom diye korktum. 'Burfıanfelek. Yazıyor. dariesine gidip Reis Ali Rıza Beyi ziyaret ettim, mumaileyh on seneden fazla zamandır Sapanca Belediye reisi. Faal de bır adam. Bizi iyi kabul etti ve Belediye çavuşunu gönderip kasabalıya «IstanbuldEn gazeteci Burhan Felek gelmiş, halkla konuşmak istiyor, arzu eden gelsın> diye nida ettirdi. Bize de haı ATkan Sa. 2, Sü, S d« Baymdnın mahviyeti: Üç kazanın en küçüğü Bayındır olup Tirenin yarısı kadar. Buna rağmen kasabanın nüfusu 13 bin. Vatanda ondan küçük nice vilâyet merkezi var. Baymdırdaki mahviyet manası kuçükluğunden değil mahiyetinden ileri geliyor. Tire kadar yüksekte olmadığı gibi Ode Bununla beraber Izmit « Sapanca miş kadar da düzde değil. Aynı za yolu güzeldir. Hattâ kısmen asfaltmanda ne Tıre kadar mazisi, ne Ö tır. Sapancaya vardığımız zaman Arkası Sa. 4, Sü. 1 de gun öğleye yaklagpajU. Belediy» Dünkü açılış toreninden bir intiba (Yazısı üçüncü sahijemizdey