Katalog

MAHMÜT MAKAL BİZIM KÖY Bütün ömrünü köylerde geçiren bu genç birçoklarını kıskandıracak kadar değerli bir eser vermis bulunur. Mahmut Makal kendi vatanını, anlatılması o kadar muşkül olan bu basiti sehli mümteni halinde anlatıyor. Bu kitabı yazan öğretmene ben içimden bir minnet hissi duymaktayım. Drinci basılış 1 Lira. VARLIK YAYLNLAKI ISTANBUL Prof. Vehbi Eralp ÇYeni Sabah) falih Rı/feı Aîay (Ultıt) VâNu (Akşam) 28 ncı yıi u m h u riyet \JC I I KURUCUSU: YUNUS NADÎ Telgraf ve mektub adresi: Cuznhuriyet, istanbul Posta Kutıtfu İstanbul No. 246 Telefonlar: Umuznl Santral Numarasi: 24298. Yaa İşleri: 24299, Matbaa: 24290 OYULM UŞ I I NİS8I1 İ 950 Traş bıçaklannm kralıdır. D. Partinin il kongresi Türk italyan dostluk un sona erecek andlaşmasi ve Rusya so Kremlin, paktı askerî bir anlaşma olarak göstermeğe çalışıyor Seçimlerden bahseden D. P. Başkanının nutkundan: «İşçilerin ruhunda bir endişe İtalyanid, bn anlaşmayı imzalamakla sıslh muahedesini sezmekteyim: Acaba siyasî partiler işçilerin ihtiyaçlarını istismar ederek oy avcılığı mı ihlâl ettiği hakkmdaki Rus iddiasuu Roraa dün reddetti yapmak istiyorlar? Belld, Fakat, Demokrat Parti için asla..» Londra, 31 (B.B C.) Assoclated Press tepkisi beklenildiği gibi menfi olmustur. Kampanya 1954 seçimleri genel kampanyası bir kae gündur resmen açıldı. Önümüzdeki bir buçuk aylık süre boyunca partiler karşılıklı olarak savaşac&klar ve 14 mayıs pazar gunü, millet, neticeyi kendi iradesi Ue tayin edecektir. Siyasî partileri bekleyen imtihanın çetin bir şey olduğundan şuphe etmiyoruz. Programlarile, projelerile, tasavvur ve vaidlerile halkın reyini kazanmak ve bunu karşı tarafı yenerek elde etmek kolay bir zafer sayılamaz. Emir ve tertible yürümiyen hürriyet rejimlerinde devlet gemisinin kumanda yerine geçebilmek için çok gayret harcamak, oraya lâyık olduğunu ispat cttnek, hiç değılse bu hususta halka kuvvetli bir iimid duygusu aşılamak gerektir. Bu da her şeyden önce açık konuşmakla mümkundür. Partilerimiz memleket realitesini yakından kavramış olmak TOrundadurlar. Öyle seçim ateşi ile soylenen sözlere, prensipsiz nazariyelere, bol keseden yapılan \aidlere bu milletin kamı toktur. Aslını •rarsanız, sayısız ihtiyaclarına rağmen hallamızın istediği şeyler basittir. O onümuzdekj iktidardan mucize beklemiyor. Ekmeğini taştan ve çorak topraktan çıkaran Anadolu. sihirli bir değnekle bugunden yarma içinde hurilerin dolastığı bir cennet bahçesi haline getirilemiyeceğinden emindir. Eksiklerimiz, kusurlarımız, asırlık ihmallerin biriktirdiği sonsuz ihriyaclarımızla biz her şeyden önce kendimize benzeriz. Yaradıhştan realist olan halk bunlan iyi bilivor. Onun en çok ehemmiyet verdiği nokta, vurdumuzda halktan gelen bir hükumetin halk için, halkla beraber, halk emrinde çalışacak bir kadro ile işe koyultnası, hürriyet rejimini istikrar havası içinde geliştinnesidir. Millet biliyor ki, bu basit şeyler gerçekleştirilemediği takdirde, biz, gene bütün eksiklerimiz, kusnr ve ihmallerimizle olduğumuz yerde saymaktan kurtulamıyacağız. Nutuklar, vaidler ve tatlı sözler. sonu gelmediği takdirde idare edenleri de, idare edilenleri de usandınr ve giderek bir takım menfaat kutublaşmalarının silindiri üzerinde donar kalır. Sonra işin yoksa artık tekle dur! Bir nesil değişeeek de, idari bozukluklar insanı canından bezdirecek de, yeni bfr hürriyet hasreti vicdanlan krvrandıracak da biz tekrar bir denemeye kalkısacağu. Bu şekli ile bugüne kadarki demokrasi hamlelerimiz bir fasid daireden farksızdrr. Gayrete gelerek bir noktadan kalkıyoruz; az gidiyor uz gidiyor bir de bakıyoruz ki dönüp dolasıp aynı yere gelmişiz. Fasid daireden sahi kurtulmak istiyorsak bu sefer arük daha basarıb bir netice almak zorundajiz. Yan göçebe, yan taklid ve yalu?tırma idare sistemlerinden hayır ummamıza bnndan böyle ünkân yoktnr. Demokratik hukuk devleti, bütün şartlan ve icablarile yurduaıuzda gerçekleştuilmeli ve yürütülmelidir. Bu bakımdan asıl büyiik hntihanı partilerden ziyade milletin kendisi verecektir. Çünkü kim ne derse desin. içtimaî bünyenin bir ifadesi olan devlet, seviye itibarile, temsil ettiği halktan ne çok yukanlarda, ne de çok aşağılarda buhuıabilir. İdare edenler, idare edilenlerle az çok bir hizadadırlar. Uzun iktidar yıllarının kabblaşürdıği totaliter hükumetlerde bu fark zamanla tefalikeli bir şekilde büyüyüp genisliyebilir. Bu da halkı lâyık olmadığı bir ıstıraba bir müddet içia katlanmak zorunda bırakabilir. Fakat serbest seçime dayanan demokratik rejimlerde devletin kuruluşu doğrudan doğruya vatandaşlan sorumlu kılan bir istir. Gerçi bunu kimse halka söylemez. Kabahat gene işbasındakilere ve idareye yükletilmek istenir. Kalabalık bnünde konusan sözcü ve politikacılar daha iyi günlerin hasreti içinde yanıp tutuştuklann^an bahsederler. Fakat hakcasma düsünürsek hürriyetle idare olunan nıenıleketlerde devlet gemisinin rotasını halk cizer. Dümen basına gctirdiği adamlara gidilecek yolu go^teren odur. Bakaluu biz ne yapacağız' İ NAOİ Istanbulda seçim hazırlıkları Hazırlanan kütüklere göre şehrimizde 555 bin küsur vatandaş rey verecek, General Refet Bele C. H. P. den adajiığını koydu Beyoğîu kazasından maada diğer bütun kazalar seçmen defîerlerini askıdan indirmişlerdir. Muhtarlar tajafından çıkarılan kütüklere nararan Istanbulda seçmen hakkını haiz 555,500 küsur vatandaş vardır. Kutuklerın hazırlanmasmda bazı yolsuzluklar olduğu iddiasile Vüâyete gönderilen vesikalar önemli gorulmemiştır. Diğer taraftan D.P. basm bürosu, Be!ediye>'e müracaatle, partilerin seçim propaganda afisleri için yer Arkası Sa. 3, Su. 8 de ajansınm Romadan bıldırdığme göre, İtalyan Dış İşleri Bakanlığırun resmî bir sdzcusü, Sovj'et Rusya tarafından ortaya atılan bır ıddıayı reddetmiştir. Moskovaya göre, geçenlerde Rorr.ada Türkiye Dış İşleri Bakanı Necmeddın Sadak ile îtalyan Dıg İşleri Bakanı Kont Sforza tarafından imza edılen Türk İtalyan andlaşmasi, İtalyan sulh muahedesım .hlâl etmektedır. Akdenız bolgesinin bu iki memleketi arasında ımzalanan andlaşmaya karşı ılk Rus Bugün beyanatta bulunan İtalyan Dı§ İşleri Bakanlığinm sözeüsü, İtalyanın diğer memleketlerle dostluk andlaşmalan ünzalamasma hiç b:r mâm olmadığinı ve sulh muahedes nın hiç bir veçhile ihlâl edılmemiş olduğunu tasrıh etmiştır. Diğer taraitan, her haberi tahrif eden Moskova, bu sefer de Türk İtalyan dostluk andlaşmasım askeri bir anlaşma olarak gostermeğe çahşmış ve Sovyet halkıca bunu bu sek/de bıldirmiştır. Dünkü kongrede Adnan Menderes ve Befik Koraltandan imza toplıyanlar Evvelki gün başlayan1 şehrimiz Demokrat Parti il kongr^sı, dun de devam etmiştir.. Saat 10 da Sıtkı Yırcalının başkanlığmda çalışmalarma başlayan kongrede ilk olarak delegelerin vnklaması yspüır^, mü* teakıben taşra Demokrat Parti teşekküllerinden gelen ve kongrtye muvaffakıyet dileyen telgraflar okunmuştur. Bütçe tasansuu tetkik eden komısyonun hazırladığı rapor okunmuş, Teknik Üniversitede kıymelli bir profesörümüzün öldürülmesıle neticelenen müessif hâdise münasebetile Üniversite Rektörlüğiıne kongrenin taziyetlerinin bir telgrafla bildirilmesi kararlaştınlmışür. Bütçe tasansını tetkik eden komisyon sözcüsünün izahlanııdan sonra bir kısun delegeler söz almışlar, propaganda ve sosyal yardım fasıllarına aynlan para miktarlannın arttınlmasuıı ve bu meyanda köyleri birbirinden uzakta bulunan ilçelere bol miktarda tahsisler yapılraasııu temenni etmişlerdir. Bagışlar Bu suada kongre riyasetine delegeler ve dinleyiciler tarafmdan bağış takrirleri yağmağa başlamıştır. Bu takrirlerde sırasile eczaa Ekmekler daha beyaz çıkacak Buna mukabil, fiatlann bir miktar artacağı tabmin ediliyor Profesör Feyyaz Gürsanm cenazesi cller tiserinde taşımyor Profesör Gürsanın cenazesi kaldınîdı Bu münasebetle Teknik Üniversitede hazin bir tören yapıldı Celâl Bayar Demokratlar arasında Celâl Ergun, seçim faaliyetleri sı geçimini sağladığını bildiren Rebia rasında hususî ctomobilıni Kadı adında bir Demokrat kadın da bu köy ilçesine, Feriköyünde oturan arabasını spçim günü kayıdlı oldu A r k a s ı S a . 4, Sü. lde ve işlettiği taksi ile efradı ailesinin Sovyetler bir Çin eyaletini Aldoğan ilhak için hazırlanıyorlar hakkmdaki Amerika Dış İsleri Bakanı Dean Acheson'un dünkü mühim demeci Washington 31 (AP.) Birleşik Amerika Dış İşleri Bakaru Dean Acheson, bugün, gazetecilere verdiği demecde, Sovyetler Birliğinin, Çinin kuzey batj Sinkyang eyaletini komünist Çinden ayınp ilhaka giriştiğini söylemiştir. Acheson, Sinkyang'daki peyrol ve maden kayaaklarını işletmek için karma Rus Çin kumpanyalan ihdas edildiğine dair geçenlerde Moskovanın yayınladığı bir tebligi hatırlatmış ve şunları söylemiştir: € Bu, Sovyet ekonornik nüfuzunun mutad usulüdür. İstihsal edilen petrol ve madenlerin yana Rusyaya gidecek ve ancak yarısı fakir düşen Çinin ihtiyaçlan için kullanılacaktır.» tahkikat Yeni çeşni, 848S randımanlı ekmeğin imali ve piyasaya ç:karılması hakkmdaki emir dün Ofisten BeleTeknik Üniversitede vuku bulan saat 10 30 da Teknik Üniversitcye diyeye tebliğ edilmiştir. Bunun üzerine Belediye İktisad mudürluğü cinayete kurban giden Prof. Fey> az getirilmiş ve üniversitede hazin bir Gürsanın cenaze merasimi dün ya tören yapümışür. Törene. İstanbul yeni ekmek çeşnisini tutmağa baş Arkast Sa. 3, Su, 6 da lamıştır. Çeşni tutumu ve ekmeğın pılmıştır. Prof. Gürsanın cenazesi maliyetini hesablama işi uzun süreceği cihetle, yeni ekmeğin ancak salı günunden itibaren satışa arzedileceği zannediliyor. Bu ekmeğin bugunkü ekmeğe nazaran daha beyaz olacağı, fiatın da bir miktar artacağı tahmin edilmektedir. Zira Profesör Feyyaz Gürsanı öldüren Mehmed Taşfumcılara işçi kanunlarile bazı mü kesen dün sorgusunu müteakıb tevkif edildi kellefiyetler tahmil edilmişu. Fırmlar, bu iç için ayıracakları parayı ekmeğin imaliye fiatına zammetmek arzusundadrrla. Teknik Üniversite cinayeti Suad Hayri Ürgüblünün trende alınan bir resmi Emekli Generalin dosyası Istanbul Savcıbğına geldi Türkiye Büyuk Millet Meclisince teşriî masuniyeti kaldınlan Afyon milletvekili Sadık Aldoğan hakkında gerekli tahkikat ve takibat yapılmak üzere dosyası İstanbul Cumhuriyet Savcılığına gönderil miştir. Dosya ürerinde yapalacak tetkikattan sonra Sadık Aldoğan hakkında ne gibi bir muamîle yapdacağına karar verilecektir. Cumhur Başkanı Elâzığda • Diyarbakır 31 (Hususî) Cumhur Başkanı İsmet İnönü bu sabah saat 9 da Diyarbakıra gelmiştir. Cumhur Başkanı bir müddet Vilâj'ette kaldıktan sonra, Orduevini ve Halkevini ziyaret etmiştir. İnonu saat 10 da Diyarbakırdan ayrılarak Elâzığa gittruşlerdir. Elâzığ 31 (Hususî) Cumhur Bsşkanı İsmet İnönü bugün saat 16 da şehrimize gelmiştir. Frofesörii ölduren Mehmed Taşkesen mahkemede (Yazıst 3 üncü sahifemizde Suad Hayri Ürgiiblü de D.H.P.den ceküdi Ürgüblü: «Müstakü olarak hizmete karar verdim» diyor Seçim hazarlıklannın hızlandığl bugünlerde iktidar partisinden ist:falar devam etmektedir. Emekll General Cebesoyun ve Seyhan mılSa. 3. Su. 5 te « C U M H U R İ Y E T » in B Ü Y Ü K R Ö P O R T A J I ( Malul Gaziler Yordu Dün Açıldı ( Turk koylusunun Egede karşılaştığım geniş zihniyet... manalı dedikleri Güzel bir tesadüf, Gaziantebe Celâl Bayarla beraber gittik. Bizira bindiği miz araba, onunMni hemen takib ediyordu. Adana ile Anteb arasındaki 220 kilometrelik yol oldukça iyi. Normal bir gidişk b<? saatte aşılabiliyor. Uğradığunız yerlerde Demokrat Parti Baskanma yapılan tezahürat yüzünden biz iki buçuk saat kadar bir fire verdik. Bununla beraber şoför Ramazan memnun. Üç beş sene evvel bu yollarda neler çektiğimizi biz biliriz, diyor. Vallahi bir seferde arabanın bütün vidaları zangır zangır dağılırdı. Bu yollan aşmak değme babayiğiün hara değildi Mersin tllukısla yolunu hiib itindç.İnjiiızler yapüİzmirpalasın bürosundaki kâtıbe Ekrem Hayri Üstündağın evini soruyonım. « Otelin arkasından sağa gidüdikten sonra bulvarlı caddeye dönüp soldaki...» Büronun onunde dikilen ellilıkbiri var, halk tipinden bir adam: «Ben zahmet eder, sizi evin kapısına kadar götürürüm» dedi. «Teşekkür ederim ama zahmetinize hacet yok, ben kendim bulurum» dedimse de: «Hayır hayır, bu kadarcık zahmet bir şey mi, bu uğurda en ağır zahmete de katlanınıiı» diyıp önume duşunce yolda isminin Mehmed olduğunu ogrendığım bu hasbî rehbere: .Dernek DemokxatSiH ki bajüaoLn evıne git lar, buna da şimdi Amerikahlar başladı da rahatça sağa sola uzanabliyoruz artık. Geçtiğimiz yerlerde Demokratlar, Başkanlarma karşı hararetli sevgi gosterüerı yapıyorlardı. Mısls'te, , Arkan Sa. 2, Sü. 5 de mek isteyeni memnunıyetle goturüyorsun. dedığim zaman «eh, biraz demokratız» dedı. «Yok, dedım, biraz olmaz, ya tam olmalı, ya hiç olmamalı.» Beni şoyle bır süzerek cevab Arkasi Sa. 2, Sü. 1 de Dünkü torende Birlik Başkanı konusurken ffazm 3 üncü sahi/emizdA