Katalog

r MAHMUD MAKAL BİZİM KÖY Gördüğu eşsiz rağbet yüzünden mevcudü bitmiştir. İkinci baskısı yapılıyor. Sipariş veren bayilerimizin bir iki gün sabretmelerini rica ederiz. VARLIK YAYINLARI umhuri 2.0 MCI Jfll 0103 KURUCUSUrYUNUSNADÎ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta Kutusu îstanbul No. 246 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Y a a İşleri: 24299, Matbaa: 24290 ZIYA GÖKALP Buyük âlimin ilim, din, ahlâk, felsefe, iktisad; milliyetçilik; halkçılık; sosyoloji bahislerine dair 26 yazısı Diyor ki..; 15 0 K U R U Ş Ankara Caddesi, 80/1 İstanbul. Salı 14 Mart 1950 AHMED HALİD KİTABEVİ Sovyet Rusyanın yeni İofliliz hükumeti bir ir sulh taarruzu buhran daha allattı Soğuk harbin en devresi üşahidlerin kanaatine göre «soğuk harb» devresi en şiddetli safhasına girmiş bulunmakta ve bu durum yeni ve mühim kararlar w rflmesini gereklendirmektedir. Soğuk harbin bu şekilde şiddetlenmesine ve şiddetini arttırmasına sebeb silâh yarışmdaki üstünlıiğün simdiki halde eşitlik ifade eder gibi bir mahiyet aldığının sanılmasıdır. Gerçi eşitliğin, aradaki ihtilâfı kaldınnağa vesile teşkil etmesi icab eder. Çiinkii eşit k ıvvetlerin çarpışması iki tarafın da yıkuıtıya uğramasına sebeb olıır ve bütün tarihin ispat ettiği hakikat de bu mahiy?ttedir, fakat iddia olunan eşitliğin umıımiyetle kabul olunmaması, yahud her tarafın bu eşitliği tanunağa teraayül göstermemesi, aradaki ihtilâfın artrr.asına ve durumun daha tehlikeli bir mahiyet almasma sebeb olmaktadır. Washington'dan bildirildiğine göre. Kremlin iki taraflı Nuhalefetin, mesken siyasetine dair görüşmeler için Amerikayı kandırmağa çahşıyormuş takriri 25 rey ekseriyetle reddedildi İşçi habinesini, bugün daha tehlikeli bir buhran bekliyor Vaşington, Noskovanın, iki taraflı bir anlaşma imzası hnsusnnda gayret sarfettiğini, fakat bunun hiç bir alâka uyandırnadığını teyid ediyor Paris 13 (R. a.a.) Washingtondan gelen haberlere gore, Sovyet hükumeti yeni bir sulh taarruzuna başlamış bulımmaktadır. Siyasî çevreler, Moskovanuı bu sefer değişik bir strateji kullanmakta olduğunu ve «iki taraflı görüsmelerin» verebilecegi müsbet neticeleri sayıp dökerek Amerikayı kandırmağa çalıştığmı kaydetmektedir!er. Bazı haberlere göre, Sovyet hükumetinin bu yeni siyasî manevraeında, Doğu Almanya idarecileri aracı rolünü oynamakta ve bunlar vasıtasile temas temin edilmektedir. NewYork Times gazetesinin siyasî muhabiri James Resten'un bugün Washingtondan bildirdiğine göre Amerikalı ileri gelen şahsiyetler Sovyetlerin nüfuz sahası üzerinde Birleşik Amerika ile bir anlaşmaya varmak maksadile yeniden gayret sarfettikleri kanaatindedirler. Resmî çevrelerde bulunan siyasî uzmanlara gore, Rusyanın şimdi Amerika ile imzalamağa gayret ettiği anlaşmanın ana hattı şu olacaktır: Arkası Sa. 3, Sü. 2 de I Londra 13 İngiltere İşçi hüI kumeti ikinci muhını buhranı bugün geçirmiştir. Çelik ve demir sa« nayüni devletleştirmeğe aid kanunu feshetmek için vuku bulan birinci tesebbüsü, hükumet 14 reylik bir ekseriyetle akamete uğratrruş ve böylece istifadan kıırtulmuştu. Bugün hükumetin iskân siyaseti tetkik olunmuş ve yapılan tenkidlerden sonra bu siyasetin de reya kpnması istenmiş, hükumet bütün taraftarlannı seferber etmek ihtiyacını hissetmişur. Rahatsızlığı dolayısile yatağında istirahat eden Dış İşleri Bakanı Mr. Bevin'le soğukalgınlığmdan mustarib bulunan Sir Stafford Crıpps, Arkası Sa. 3, Su. 3 te Churchill'in seçunlerden conra çekilmi? bir resmi Moskovada, seçimlerden evvel yapılan mecburi toplanülardan biri Bununla beraber silâh eşitliği Veya silâh üstünlüğü gibi meselelerin haddizatında bir dava teşkil Fahreddin Kerim Gökay dün etmediği gayet aşikârdır. Asıl daŞehir Meclisinde böyle söyledi va, dünyayı demokrasiye kavuşturarak sağlam bir sulh kurmak ve Şehir Meclisi dün, S ı m Enver milletlerin harb gailesinden kurtuBaturun başkanlığında toplanmışlarak genis bir kalkınma için çaür. Belediye Şağlık Müdürü AbIısmalarına imkân vermektir. Esas durrahim Bayraktar, yapılan işleri dava bu olduğu aalde bir tarafın anlatmış, bir sen"de 200,000 hastagenişleme siyasetini tatbik ederek nın Belediye hastanelerinde tedavl bir çok milletlerin mukadderatına edildiğini, 168,000 kişinin dispantahakkiım etmesi \e bu tahakküserlerde muayene olunduğunu, mü azamî hadde vardumak için bir 29,000 diıkkânm sıhhî gıda kontroAtinaya göre, Ruslar Yunan ve çok yerlerde beşinci kollardan fayluna tâbi tutulduğunu soylemiştir. Yugoslav Makedonyasım işgale dalanması, elhasıl tecavüz siyaseBurhan Felek, kan verme istasyohazırlanıyorlar tinin durmadan ilerlemeğe uğraşnunun, şehirdeki önemini belirtmia ması davanın ancak güc ve silâh ve geçen sene istenildiği halde buLondra 13 (a.a.) Atina radyoüstünlüğile hallolunabileceğine danun neden tesis edilmediğini sorParia 13 (R.) Sovyet Rusyada tir. Moskova radyosu, yüzde yüzü su tarafından bugün bildirildiğine ir kanaat vermiş ve bunun netice dün yapılan seçimlerin ilk neticesi de aşan bu acayib nisbeti şu şemuştur. göre, geçenlerde Moskovada yapıAnkara 13 (Telefonla) Eskişe t neticesinde, tamamen yıiılan veya ei olarak silâh yarışı başlamıştı. Hamdi Rasim Bütün, gıda madş t , tamen belli olmuştur. Moskovada nam kilde izah etmiştir: <Moskovayı lan bir komlnform toplantısında, i l l k l i K l Zeytinoğlu,' hir milletvekili Kemal Z t l ' içinde oturulamıyacak hale gelen deleri için yapılan teftişlerin zâhirî zedliği konmuş olan Stalin, reyle gezmek üzere Sovyet halk cumhu Sovyet Rusya ile Salkan devletleri, Atom bombasmm icadındanberi Arkası Sa. 3, Su. 7 de Abidin Potuoğlu ve Hasan Polatkan j binalara karsılık yeniden evler bu yarış Batılı devletltrin lehinde rin yüzde 110 unu (!) alarak Yük riyetlerinden gelmis olan 30,000 Yunanistanı ve Yugoslav Makeel felâketine uğrayan vatandaşlara j yaptırümasmı hedef tutmaktadır. Arkası Sa. 3, Sü. 4 te idi ve bu üstünlüğUn bir müddet sek Sovyet Şurasına üye donyasııu ilkbaharda işgal edip rardım hakkında bugün Meclise bir , Teklifin gerekçesinde şoyle denilidevamı sayesinde bir anlaşmaya yeni bir Makedonya devleti kurkanun teklif etmislerdir. 'yor; «Sel ve su taşkını >iâHi»p<i varılması umulmaktaydı. Anlaşma mağa karar vermişlerdir. Teklif, sel ve su taşkuu felâketi ı Arkası Sa. 4, Sü. 7 de imkânlan suya düştükçe hazırlanRadyo direktörü muntazam fama devresine girmek lüzumu başsılalarla yaptığı siyasî konuşmalargöstermiş ve Atlantik Paktı bu yoldan birinde, bu yoldaki plânın da mühim bir adım teşkil etmişti. Bulgaristan Başbakanı Chervenkov Tahkik heyeti raporunu verdi, tarafından hazırlanmış olduğunu Fakat Atlantik Paitının müdafaa süvari re kaptanların bildirmiş ve mühim miktarda Sovesası, silâh üstünlüğü ve bu iistünkusurlan belirtildi yet Birlikleri Bulgaristana getirülügün bir taraf inhisarında bulunmektedir. Karadenizdeki Varna limasıydı. Halbuki diğer taraf casus Manşta batan Hdirne şilepi mü Arkasx Sa. 3, Sü. 3 te faaliyetleri ve kendi araştırmalan rettebatı hakkında aç.lan tahkikat sayesinde bu üstunlük inhisannj neticelenmiş ve raoor Ulaştırma ortadan kaldırmağa muvaffak olBakanlığma verilmiştir. Tahkik duğunu belirttiği için, Atlantik heyeti, raporunda, peminin batış Paktının yeni bir temele dayanmasebeblerini tahlil etmiş, mahallî desı ve bu temel sayesinde yaşama niz ve hava şartlarının tesirini anhakkmı sağlaması icab ediyordu. latmış, bununla beraber süvarinin, Bu jeni temel ne olabilirdi? Ankara 13 (Telefonla) Türk mak üzere bir Türk Araerihan ikinci, üçüncü, dörduncü kaptanBir aralık şu fikir ortakğı kapAmerikan kültür anlaşması, bugün heyeti teşkil edilecek ve tesisin lann, bsşmakinistin ve güverte Birleşmiş Milletler seminer lamıştı: Mademki atom silâhları iki Mecliste müzakere ve kabul edildi. idaresi bu heyet tarafından idare îostromosunun bu hâdisede kusurtoplantısına iştirak eden Prof. tarafıa da vaıdı; yapılacak iş, iki Anlaşma, Amerikanın Türkiyeye olunacak, çalışma programları, bu lan olduğunu da belirtmiştir. Enver Ziya Karal intıbalannı Cemil Said Barlas Meclis tarafın da bu çeşid silâhları kulharb yıllan içinde verdiği 10 mil heyetce yapılıp uygulanacaktır. Arkası Sa. 3, Su. 4 te anlatü kürsüsünde ianmaktan korunması ve bu silâhyon dolarlık malzeme borcunun, ları zehirli gazler vesaire gibi gay Türkiyede Amerikalılarm yardımile Tahranda toplanan Birleşmiş Mil rımeşru silâh sayması idi. Fakat yapılacak kültür bizmetlerine tahletler seminer toplantısına, Türk bojle bir anlaşmaya varmak için sisi suretile ödenmesi esasına dadelegesi olarak iştirak eden Aniki tarafm da birbirine güvenmesi yanmaktadır. Tesis edilecek bir kara Üniversitesinin eski rektörü tezım gelıvordu. Güvenmesi için fondan Amerikada, başka memleProf. Enver Ziya Karal uçakla şehde sıkı ve ciddî bir kontrol kurulrimize dönmüştür. Dün kendisile ketlerde, Türk talebe ve mütehasması zarurî idi. Yoksa bir taraf, bigörüşen bir arkadaşımıza Prof. sıslarının yetiştirme masraflarile, le bile ker.dini aldatmış ve tehliKaral toplanü hakkında şu izahaü Türkiyeye gelecek Amerikalı öğretkeye atmış olurdu. Bu yoldaki vermiştir: Paşanm 150 nci doğum yıldönümü men, profesor ve uzmanlann aylıkkontrol kurulamadığı için teşeb« İrana, Tahrandaki Birleşmiş ları ve başka kültür hizmetlerine Itus'er akamcte uçıamış ve silâb münasdbetile dün bir toplantı yapıldı Milletler semineri çakşmalanna işaid masraflar ödenecektir. Bu borcj urışı de^ am etnıişti. Cemil Barlas: «İcab ederse tirak etmek için gittim. Bu çalışlarm karşılığı bu suretle, TürkiBu juzdcn Atlantik Paktı konmalarda Birleşmiş Milletler Türk devletçiliği köylere yede yapılacak maarif hizmetlerini Büyük devlet adamımımız Musftören, dün, saat 16 da Yüksek Ekiw ' inln ilk fırsatta toplanarak kenDemeği ve Birleşmiş Milletler derkarşılayıcı bir tesis şeklini al tafa Reşid Paşanın 150 nci doğum, nomi ve Ticaret okuhınun salonungötüreceğiz» dedi dice veni bir siyaset kararlaştırmanekleri federasyonunu temsil etmaktadır. Ankarada bu işle uğraş yıldönümü münasebetile, Üsküdar j da yapılmjştır. Törende, Milli Eğısı icab etmekte ve bunun için ha Arkası S a . 3 , Sü. lde Ankara 13 (Telefonla) BuHalkevi tarafmdan tertib edilen ] Arkası Sa. 3. Su. 6 da zi'Iıklar yapılmaktadır. günkü MeclLste Kütahya milletveFakat muhakkak olan nokta bu kili Hakkı Gediğin sözlü sorusuna arada soğuk harbin azamî şiddeti cevaben Devlet Bakanı Cemil Barb,u'muş olduğudur. Bunun da se«İstimsiz seçim» adlı başmakale las ezcümle dedi ki: bebi. vazijetin az çok muallâkta « Hükumet, devlet plânı işinin sinden dolayı gaz;temiz sahib ve iiEİs gibi bir manzara arzetmesidir. Başyazan Nadir Nadi ve Yazı İşle basit ve kolay bir iş olmadoğını bilHakikatte ise muallâkta olan bir Arkası Sa. 3, Sü. 1 de ri Müdürü Cevad Fehmi aleyhlerişcv varsa n da sulh davasıdır. Bu ne Savcılık tarafmdan bir hakaret cî'va İkinci Dunya Harbi biteübedavası açıbnıştı. ri, 7«ten muallâkta idi. Bu gidisle Bir müddettenberi Asliye 2 nci Kr müddet daha aynı manzaraya ceza mahkemesinde görülmekte oş?'.id olacağımız anlaşılmaktadır. lan bu dava dün sona ermiştir. Soğuk harbin azamî şiddeti bulDünkü celsede yargıc Reşid Nomer muş olduğunu belirten amil, sulh mahkemenin kararını bildirmiştir. davasının asıntıda kalmasuıın her Tefhim olunan bu hükümde, arz?jnandan daha fazla hissolunması kadaşımız Nadir Nadinin Savcılık ve mukadderatının tehlikeye dü§tarafından suç mevzuu ad ve te Fatih camiinin mihrabı alrtnda Dıs Işleri Bakanı Van Zeeland, Kral taraftarlarının bir nıüş görünmesidir. lâkki olunan bu başyazısırun, bası» hafriyat izni istiyen zat, orada mitinginde nutuk söjlerken kanununun değiştirilmesi bahis Buna karşı tedbir almak ve yeni Fatihin mumyalanmış na'şmı Brüksel 13 (R) Dün yapılan ekseriyete dayacarak yeniden tah konusu olduğu sıralarda kaleme bir kalkınma ile daha ağır basmak, bulacağım söylüyor ta çıkmaya teşebbüs etmesinin alındığı ve bu vesile ile de tabiî ve Atlantik cephesine düşmektedir. referandumun katî neticeleri bu sabah belli olmuştur. Beş milyon' memleket içinde tehlikeli bir iki tenkidî bir mahiyet taşıdığı kaDün istanbul Vilâyetine şayanı Bu cephenin yeni teşebbüsü durumu düzenliyecek ve sulh lehin Belçikahdan 2.933.682 si Kral Leo lik yaratmasından endişe* edilmek bul olunuyor, savcıların şahsını is dilckat bir müracaat yapılmıştır. tihdaf eder bir mana taşunadığı. Zühtü Saltuk isimli bir şahıs verpold lehinde, 2.151.881 i de aleyhin tedir. deki faaliyeti hızlandıracaktır. Kralın yeniden tahta çıkmasını sadece basm kanununun mahzurlu diği istidada, Fatih camiinin mihraHulâsa şimdiki devir, soğuk har de rey vermişlerdir. Fakat, Kralın bin azami şiddet devridir. Bu devyuzde 57.68 nisbetinde bir ekseri istiyen Fîamanlar ile bu fikre mu maddelerine temas edıldiği belirti bı alunda hafriyat yapabilmesi için rin arkası, belki de yeni bir ferah yet temin etmis olması vaziyeti halefet eden Wallon'lar arasında ierek Başyazarımızla Yazı Işleri kendisine izin verümesini istemışduzeltmemiş aksLne yeni güçlükler şimdiden bir gerginlik mevcuddur. Müdürümuzun beraetlerine karar tir. lıktır. Arkası Sa. 3, Sü. 5 te Vali ve Belediye Reisi Fahreddin Kerim Gökay Mustafa Reşid Paşanın sandukası dnünde CUMHURİiET yaraimiftır. Kralın, . böyle a? bir ., Arkost Sa. 3, Sü. 4 te veriliyordu. Stalin'in hastalığı şayiaları tazelendi Seçimde reylerin yüzde yuz onunu alan Kızıl Diktatörün nutnk söylemenesi dikkati çekti Kominformun Balkanlardaki hedefleri Sel felâketzedeleri için kanun teklifi "Belediyeyi yeniden kuracağız,, Üç milletvekili tarafından yapılan bu teklifte, Eskişehirde ev înşası için Bayındırlık Bakanlığma salâhiyet verilmesi isteniyor Kral Leopoid'un durumu karanhk Amerika ile yapılan külîür anlaşması Meclis dünkü oturumunda anlaşmayı kabul etti Edirne şilepi tahkikatı Referandumda cîiz'î bir ekseriyet kazanması tahta çıkma ihKmallerini azalftı Tahrandaki toplantı Dünkü Mediste bir tartışma Mustafa Reşid Paşanın türbesi dün acıldı Beraet ettik Vilâyete yapılan mtiracaat