Katalog

ISAnfckUM YAKIN TARİHTEN: CÜMHURÎYET Katyn Ormam Faciası Matbaacılıkta yeni keşifler: 14,500 Poîonyalı esirin katli hakkında henüz esaslı bir tahkikat yapılaîfîamıstır Yazan: W. ChurchUl Fotoğrafla harf dizimi Yazan: Hamdi Etnin Çap Facinnın naydana çıkarıldığı yunioıde muteha^ıs.ar l.r ccscdi muajene ederlerkcn Ribbentrop'ıa Molotov'un anlaş muracaatle Almanların ortaya atDcmek Rusların iddıasına göre ıtıası uzerıne Alman ordulan Polon tığı iddıalara karşı ne şekılde ce 1940 tanberi ne olduklan büinmıyayı 1939 eylulünde istılâ ettıkleri vab vermek niyetir.de olJuklarıru >en 15,000 kadar Lehli subay bir taman binlerce Lehli Ruslara teslım sorması hususunda Pclonyanın sene sonra Almanlann ehne geçolarak enteme edilmiştı. Bılâhare Rusya elçisme talımat verildı. m:ş, bunlar tamamen öldürülmüş Rusya Ue Altnanya arasmda imzd Nisanın 13 unde Alman radyosu ve içlerinden biri dahi kaçmağa edılen yenı anlaşmalar gereğınce Rusların üç kampıa bulunan 14,0*0 muvaffak olamıyarak meseleyi gebunlardan bir çoğu Alm^nlara dev p o : o n y a u subayı'olaurtmuş oima,; rek Rus makamlarına, gerek Rusrolundu. la itham ediyor ve mılietlerarası bıı yada bulunan bir Polonya konsoSovyetlerin elinde 8000 i subay ıeyetin mahallinde tahkikat yap losuna, gerekse Polonya'lak: guli olmak uzere 11,500 Pol. ;ah esır masını istiyoıdu. Fakat Isvıçre Kı mrJravemet teşkilâüna biîdiremevardı. Cenevre rnukavelenamesme zılhaçı Ruslar tarafmdan da davet miş! gore subay ların çahstırılmamabi vaki olmadıkça Alman iddialarımn Ri'sların kaçışı ve nazilerin ilerlâzım geliyordu. Esırler Smolenk tahkıki cıhetine gidemıyeceğmı bıl leyısi esnasmda vukua gelen karcıvarında kâin üç kampa yerleştı dırdı. gaşahkta zuhur eden firar imkânrılmişti. Bunun üzerine Almanlar kendi ları gözönünde tutulur ve bilâhare | Bılhassa üniver«ite profesörü, iklerinden tahkikat açtılar. Nüfuz Ruslarla Polonyalılar arasmda yamıhendıs ve eşraftan olan ıhtiyat larına tâbi memleketlerden geien pılan temaslar hr' getirilirse subaylan Pc' >ı>a entelektuelleribir çok mütehassısın da iştirak et Rusların bu iddiasına inanmak bir nın en güzide sınıfını teşkü editıği inceleme sonunda neşredilen hayli müşkülleşir. yordu. raporda Katyn'de açılan çukurlarîjC îj» îj> 1940 senesinin ilkbaharına kadar da 10,000 den fazla cesed meydana Nümberg'de Alman harb f=uçbu esirlerin hayaündan arada sı çıkarıldığı, cesedlerin üzerinde burada haber alınabılıyordu, fakat lunan vesaikten ve çukurlarm uze lulannın muhakemesi esnasmda nısan ayından itıbaren her üç kamp rine dikilen ağaclann muayene Katyn kamplarındaki Polonj'ainaderin bir sukuta gömüldü ve bu sinden cinayetin 1940 ilkbaharında rın Ruslar tarafmdan katlı Goesessizlık on üç, on dört ay sürdü. yani bölge henüz Rusların işgalin rui'fm ve daha başka naıleıın fcerEsirlerin Sovyetlerin elinde olduk de bulunduğu bir sırada ika edil dettikleri müdafaada yer aldı. Hatlan biliniyordu ama bunlardan n» mij olduğu neticesint vanldığı bil tâ bunlar Almanlarca yapılan tahkikat sonunda neşredılen beyaz kibir satır mektub, ne bir haber, hiç diriliyordu. tabı da mahkemeye tevdı ettiler. bir şey gelmiyordu. Fakat alâkadar hükumetler bu me*** *** Sovyetler bllâhar* 1943 eylulünde seleyi mevzuu bahsetmemeğı kaHitler 20 haziran 1941 de Rusyayı istılâya başladığj zaman Sovyetler Katyn'i tekrar iggal «ttikleri zaman rarlaştarmışlardı. Bu suıctle Katyn le Polonyalılar arasındaki münaae yalnı» Ruslardanmfirekkeb bir tah cinayeti esash her hangı bir tahbetler derhal değiştl. Iki memleket kik heyeti knrulmuf r* bu heyet kikata mevzu teşkil etmemiş oldu. Rusya hükumeti de bu fırsattan müttefikan hareket etmeye bastah. 1944 oeagmda bir npoc vermistir. O vakte kadar çok fena şartlar için Raporda Almanlans buralan yıl istifade ederek bu müthiş ithamdan Fazla süt alma.'t için Saatte 114 litre meyva suyu de enteme edilmif bulunan Gene dmm »üratile ifgal «ttikleri, bu kendinl kurtarmak ve temize çıkHayvanlara yem dı>e verilen ot tarçıkaran makine ral Anden'le daha bir çok Poîon yfiadao tahliy* •dllemiy«n kamp mak ve bunun mesuliyetini Alman Amerikamn bir çok bakkal dukkânyalı general tekrar giydirildi, ku lardakl Leh •akaylannın Nazilerın hükumetine yüklemek için teşeb lalarda kurutularak Saman haline getir.lecek yerde sılolarda saklsnırsa bu larında portakal suyu satılmaktadır. şatıldi ve Rusların Almanlara karfi ellerina düstükleri •• kdıcdan ge büste bulunmadı« nunla beslenen ınekler fazla sut ver Muştermın »eçtığl portakallar bjr ır.aharb etmek üzere teskil ettikleri çirildflüeri kaydtdiliyordu. Figaro'dan mektedirler. klr.eye kor.ulmaktadır. Makine portaLeh ordusunda mühim komuta mevkilerine getirildi. Küçük Hikâye Yazan: Claudine Lepape *** Smulensk civarındaki üç kampta Dtoise mecmuasını koltuğunun alakonulan Poîonyalı gubayların alnna iyice ekıstırarak merdivenvaziyetinden çoktandir cndişed* leri koşa kofa çıktı. Apartunanbulunan General Anders ve arkadan içeri rflzgâr gibi girerek cBon daşları yeni teşkil edilmekta olan »oir anneciğtm!» diye, bağırdı, ve Leh ordusunda mühim vazifeler hemen odasına girdi. Kapısını görebilecek kabiliyette bulunan bu iyioe kapadıktan sonra karyolaadamlann serbest bırakılmalanru sınm ucuna iliçip, elindeki, mec ediyordu. Fakat bir gün Denise istediler. Bunun üzerine Rusyanm muanm son iayfalarını çevlrdi Robert'e şu satırlan yazmış buher köşesinden gelme dört yüz kave cOkuyucu Postası» sütunun lundu: dar subay toplattınldı. Fakat madaki ilânı heyecanla bir kere dahud üç kampta bulunan Polonya«Sizi uzun boylu. esmer ve eha okudu: lılardan biri dahi meydana çıkmanerjik bakışlı tasavvur ediyodı. Polonyalılar taraundan yeni ai«Genc bir doktor arkadaşca mu rom...» lâh arkadaşlan arasmda yapılan habere edebilmek için uzun boyGelen cevabda genc doktor, iyi muhtelif tahkikattan da bir netice lu, yeşil gözlü genc bir kız ançıkmadı. yor. Kendisi Afrikada bulunmak tahmin etmiş olduğunu söyliyetadır ve bütün arzusu, günün bi rek «bana bir resminizi gönderin» Poîonyalı liderle bu mesele mev rinde hayat yoldaşı olacak, tam dıyordu. zuu bahsoldukça işbirliği yapGenc kız şaşınp kaldı. Resmi makta olduklan Rusların sıkıldıktam seslerinden korkmıyan, sa. laruıı, müskül duruma düşer gibi dık, cesur bir dosta sahib olnıak göndermiyecek olsa Robert kendisini kambur, şaşı, korkunç biı olduklannı pek iyi anlıyorlardı. tır.» Buna rağmen üç kamptaki 14^00 mahluk sanabilirdi. Hem zaten İşte Denise'in hayatta istediği esir hakkında malumat almak karesim isterken şu satırlan da ilâne varsa bu küçük ilâr.cıkta gizbil olmadığı gibi bunlardan birile ve etmişti: «Bütün kadmlarm, siliydi: Heyecanlı bir seyahat, esoLsun temasa geçmek imkânı buyah derili, siyah saçlı, siyah gözrarengiz Afrika, büyük, harıkulunamadı. Bu durum Polonyalılarla lü olduğu bu memlekette sanşın lâde bir aşk... Sovyet hükumeti arasında bazı şüp başınız, yeşil gözlerinizle bana bir Genc kız başını mecmuadan he ve geçimsizliklerin meydan alparçacık aydmlık getirmiş olacak kaldınp aynaya baktığı zamaD masına sebeb oldu. içini çekti. Sanşm, uzun boylu sınız..» Ona hakikati itiraf et*** ve yeşil gözlü olmayışı ne felâ mek? Hayır buna gönlü bir türHarb devam ediyordu. Almanlaı ketti! Aynada yazhk elbisesi için lü razı olmuyordu. Bundan ötesl oldukça iyi geçti her üç kampm bulunduğu bölgeyi Nihayet çaresizîik içinde hile nise annesile seyahatte» diyerek de incecik, ufak tefek lâtif biı kendisini Colette'in yerine koyup Genc adam biraz çekingen olmak istilâ eylediler. Bir sene kadar bir genc kızın hayalî kımıldıyordu. ye sapmaya karar verdi ve kendi gelecek olanı karşılamak. Uf n». la beraber gayet cana yakm ve zaman geçti. 1943 »enesinin nisan Kısa kıvır kıvır siyah saçlan, ateş sini Hollywood starlan kadar gü karşık hikâye! Ama başka çare hoş bir çocuktu. Ismi Daniel'di ayı başısda Polonya hükumeti Baszel sanan, sanşm, mağrur Goletli, iri, siyah gözleri vardı. Bir aralık gelecek buluşmada Deolmadığına göre! kanı General Sikorsky beni BaşHer halde doktorun hayalinde te'in kendini beğenmış teyze kızıvekâlette riyaret etti ve beraberce Ziyaretciyi Colette olarak kar nisle de tanışmayı ümid ettiğini rıın bir resmini zarfcn içine koyaki kadınla hiç bir benzerliği yokyemek yedik. Sikorsky, Sovyet bü şılamağa karar vermesine rağmen söyledi. rak Robert'e gönderdi. tu. kumetinin 14,500 subayla daha ba§Fakat genc kız, Denise'in anneDenise o gün gene de büyük bir Fakat Denise, mağlubiyeti koGenc adamdan gelen cevab pek ihtimamla süslenip hazırlandı. Ro sinin yolculuk esnasmda fazlası ka Leh esirlerini katlettirdiğin» lay kolay kabul eden kızlardan de parlak değildi: dair bir takım delillere sahib bubert'ın yakın dostunun, mektub ile hastalandığını, teyzesinin kığildi. Her şeyden evvel genc doklunduğunu »öyledi. General, cesed«Güzelsiniz! diye, yazmıştı. Fa ların sahibinin yerine karşısında zmın dönüşünün bu sebeble uzatorla muhabereye girişmek, ona lerin Katyn civanndaki ormanlarda kat mektubianııızdaki genc kı bir başkasıru bulduğu zaman ha yacağmı haber vermek için ikinci kendisini sevdirmeye çalışmak lâaçılan büyük çukurlara gömüldüğü za ne kadar az benziyorsunuz!» yal kınkhğına düşmemesini isti buluşmaya da yalnız gitti. Bu hazımdı. Bundan ötesi kolaydı. Belki nü ve bunu şuhudla ispat edeceğini Denise bu mektubun karşısın yordu. Genc kız randevunun tes ber karşısında Daniel bozulur gibi de doktor sonradan sarışınlık mede büdirdi. da bir zaman düşünceli kaldı. Bu bit edildiği küçük bara girdiği oldu. Arkadaşı Robert'in Deniseselesini bir tarafa bırakır ve ışBunun üzerine kendisine deini görmekten vaz geçeceğe benler yoluna girerdi. Genc kız bu satırlarla ne demek istemışti a zaman şidcetle çarpan kalbini gay dım ki: zemiyor, genc kıza başka randedüşünce ile hemen kaleme kâ caba? Yoksa bir şeylerden mi ri ihtiyarî eiıle bastırdı. Diğer a Bu zavallılar hakikaten öllar veriyor, «Her halde bir gün ğıda sanld>, ilk mektubuna şu sa şüphelenmişti? Yok, şüphelenmiş elinde mecmuasını sıkı sıkı tutudürülmüşse, ne yapsanız nafile. olsa muhakkak bahsederdi, çünkü yor ve aynı mecmuayı elinde tu ikinizi beraber görmek nasib olatırlarla başladı: C.ilan tekrar dirütemeyiz.» gayet açık bir adama benziyordu. tacak olan adamı meraklı gözler cak, o zaman Robert'e sevgilisinıMeçhul ve aziz dostum ..» General cevaben vatandaşlannın Fakat günlerden bir gün Deni le araştırıyordu. Onu bulmakta den bahsederek, onu merak ve hareketlerine mâni o'pTyacağını, Haftalar geçti. Denise heyecan se ne yapacağını şaşırdı: Genc güçlük çekmedi. Bu, sarı saçlı endişeden kurtaracağım» diyordu esasen bunların bütün bildiklerinı içinde bekliyordu. Nıhayet cevab elâ gözlü, yüzü güneşten yanmış, Bu esnada Denise bir taraftan matbuata aksettirmiş olduklarını geldi. Zarf mecmuanın başlığmı doktor yakın bir dostunun Parigayet genc bır adamdı. Denise da Robert'e hastamn ümidsiz bir söyledi. taşıyordu, mektub «Okuyucu Pos se gelmekte olduğunu haber verimecmuası ile karşısına gelip dur vaziyette olduğunu, şehire kolay tası» nın vasıtası ile gdnderilmiş yor, buluşup görüşmelerini istiyor *** duğu zaman hayretle yerinden kolay dönemiyeceğini yazıyor, ne du. ti. Gayet samimi ve dostane bir Polonya hükumeti Ingıltere hükalktı. Genc kız hemen izahat ver yapacağını, bu yalanlarm içinden ifadesi vardı. Hem artık Denise ve kumetine «vvelden haber vermekDenise tam kırk sekiz saat bir meğe koyuldu: genc doktorun ismini de biliyor çare arıyarak çırpınıp durdu. Conasıl çıkacağını şaşırmı;, sinir için eizin ntsanın 17 linde gazetelere bir du: Robert. tebliğ gönderdi. Tebliğde Isviçre lette'e vaziyeti açmak? Hayır, bu Ben Denise değilim dedi. O de kıvranıyordu. Robert'm sadık dostunu daha ne zamana kadar Milletlerarası Kızılhaç teşkilâtına Robert'le Denise arasındaki mu imkânsızdı. Kız menfaatinden baş nun tejzesinin kızı Colette'im müracaat edildiği ve bu teşkilâttan habere uzun zaman devam etti ka bır şey düşünmeyen itimat e Denise ani olarak annesi ile seya aldatıp oyalıyabılecekti. OyunKatyn'e bir heyet gondererek tahAfrikadan gelen mektublar artık dılmez bir mahluktu. Yapılacak hate çıktı, benden sizi karşılama dan vaz geçip Denise'in kendikikatta bulunması istenildiği bildisi olduğunu söylese? Oh hayır, mı rica ettiği için geldim. genc kızın butun hayatmı işgal bir şey vardı, o da şuydu: «Dettlarordu. Uo gün sonra, Sovyetlere John Gutenberg'in bir avuc | kurşun askerinin bütün dünyayı istilâdaki kudretınde hıç de mübalâğa yoktur. Gercekten insanların dimağına hulul ederek ilim ve fıkirleri yayan onun bu kurşun harfleri değil midır? Bilindiği gibi Gutenberg'in icadı olan matbaa harflenle kitab basma sanaü 14 üncu asrın ortalarında başlar. Daha evvel, bir sahife yazıyı çoğaltmak için bir tahta kalıb üzerine yazınuı bütun harflerıni teker teker kazar ve sonra bu kalıbdan baskı yaparlardı. Harf dizimi sisteminin icad ve tatbıkından 3 asır sonraya kadar dizgı sanatmda yenı bir terakki kaydedılmemıştir. Bu devrede yalnız harf çeşidlerinuı arttırıldığını görüruz. 1822 yılında ilk defa harf dizimınde makineleşmeğe doğru oır adım atjldığına rastlarız kı bu da Vv'ıl! nm Church'un icadile başlar. Bu llk dızqi makmesının ağacdan yapıld'ğ nı ve hususi kanallarına kuıTun harflerin el ıle yerleştirildığıni ve klavye tuşlan lanesıle harflerin sıra sıra bir yerde topîanarak burada gene el ile kelime ve satır aralnrınm ayarlandığını anhyoruz. 1S80 de Joseph Thorne, mevcud sistemi biraz daha tekemmül ettiıerek Simplex veya Unıtype denılen makineyi yapmıştır. Fakat bu da istenılen mükemmehyette deîildi. 1886 da harflerin dizim işile beraber döküm ve dağıtım ameliyelerıni de aynı zamanda yapan ve matbaacılıkta tert'b sanatını ileri gotüren ilk esash makine, Otmar Mergenthaler tarafmdan icad edıl m'stır. Bu makine, harf tuşlanndan ibaret bir klavye ile kanallarında otomatik olarak sıralanan harf matrislerini havi kasalardan, Fotoğraf makînesine ilâve edtlen bir tertib dcküm ve dağıtım mekanizmasından terekküb eder. Her üç ameli rinde bir delik yapmak suretile atında bu defa yepyeni bir sistem yeyi birden yapan bu mükemrnel yazıyı dizer. bulmuştur ki o da: Fotoğrafla icadın Intertype ve Linotype adDöküm makinesi: Kâğıd şeri harf dizimidir. ları altında bugün girmedıği matFotografın reprodüksiyon isledindeki deliklerden geçen tazyikli baa yok gibidir. hava ianesile, bütün alfabeyi havi rinde, Lıtografi ve Offset kahblaYazıyı harf matrislerile dizen rının ıhzarında oynadığı ehemmive fakat satır halinde kursundan harf kahbını otomatik olarak döküm potasının ağzına getirir ve yetli role ilâveten şimdi de harf döken bu makineyi kısa bir zadizımmdeki büyük faydasını göman sonra yeni bir icad takib et her harf ayn ayn kursundan dokülerek yanyana ve satırlar alt ruyoruz. ti. O da Monotype makinesidır. Fotografla harf dizimi fikri, Tolbert Lanston, bu icadını ilk alta sıralanır. Matbaacılık âleminde geniş bir İkinci Dünya Harbinden evvel defa 1895 te teşhir etti. Monot>pe birbirini tamamlayan ıki ayn ma revaç kazanmı'ş olan Lino. ve Mo Uher admda bir Macar mühendis kineden ibarettir. Bunlardan biri: no. makinelerile harf dizimi san tarafmdan ilk defa ortaya atılmışDizim ve diğeri dbküm işini yapar. atuım büyuk bir inkişafa mazhar tı Augsburg'da MA.N. fabrikalaDizgi rr.akinesi: Klavyesindeki olduğu muhakkıktır. Fakat daıma rında yapılan ve mucidme izafetuşuna basılan her harfe mukabil, daha mükemmelini araştırmağa ten Uhertipe adı verilen makinemakineye takılı kâğıd şerıdi üze çalışan insan zekâsı, dizim san lerle denemelere geçilmiş idiyse makinesi de harb durumu bunun tekemmülüne imkân vermemişti. Bu defa İngiliz va Amerikabların bu konuda ileri bir adım atarak fi'liyata geçtiklerini görüyoruz. Şöyle ki: İngilterede George Westover tarafmdan Rotofoto adile bir harf dizimi makinesi meydana getirilmiştir. Bu makine birbirini tamamlayan dört parçadan mürekkebdir. / 1 Dizgi makinesi: Harfleri kâğıd şeridine perfore eden Monotype klavye makinesinin aynıdır. 2 Negatif harf projeksiyon makinesi: Bu da Monotpye döküm makinesi prensiplermden alınmıştır. Ancak bu yeni makinede: a) Monotype'daki bütün alfabeyi ihtiva eden madenî matris yerine gene alfabeli bir fotograf filmi ikame olunmuj; b) Işık ve optik tertibatı ile, c) Şerid halinde fotograf ilmini taşıyan bir fotograf cihaa rol almiftır. Bu makine harfleri yanyana getirerek satır yapmağa yarar. S Pozitif agrandisman makinesi: Bu makine, projeksiyon makinesi İanesile hazırlanan filmlerdeki yazolan istenilen büyüklükto ziyaya karsı hasses kâğıd üzerine nakleder. Fotograflk usullerle devolope edilen bu kopye fizerinde yanlar okunarak tashih edflebüir. 4 Sahife tortlM makln«fli: Projeksiyon makinesind» lmıriıı nan fllm vmsıtasU* fotografik hassasiyeti hais hcrhangi bir satha sahife halted* ymalann naklmi sağlar. Amerikada da Ltnotyp* *• Intertpy* tartib maUaelarlnd* tadilât yapılarak makmenm d5küm potan yerine fotograi mekanlzması yer'.eştirilmis. ve dtsilen harflerin fotograi flhnbM aksettirilmelerl tenda ohmmusttır. Bu tertib, tngllrj mafcrnesine nisbetle daha baslt mahrrettedir. Fotografla dtzfan makmelertnden bahaedetfcen bir de Holanda malı Hadego fotodizrm makinesine temas etmeden geçemeyiz. Bu makine, Amerlkan Lodlovv büyük punto bashk harfleri dizim ve dö. küm ıııiiı rııınJııhi benzerıdir. O. nun gibi herf nmtrisleri el ile bir kompasa dfzllınekte v kelim* aralan gene al ile ayarlannıaktadır. Ancak bu fotoroekaırik makineda hem fotogrsfia otomatik reprodüksiyoo yapmak; hem de yazıyı mekanik olarak teksir etmek; harfleri büyültüp kuçultmek fankânlan sağlanmıstır. Bu keaiflerin gayesi: Fotogravür ve Offset sistemlerile yapılan baskılarda kalıblann ihzan için zaruri olan fotograf filmine, dizilmis harfleri doğuca nakledebilmektir. Bu suretle bir yannın dlzildikten sonra kursundan harf veya satır haline dökülmesi; bunlardan sahifeler tertib olunması; yazınm fotograf filmine aunması gibi ameliyeler ortadan kaldınlarak doğrudan doğruya yazınm mekanik ve fotografik vasıtalarla tertibile baskı kalıblanna nakledilmesi sağlanmıj ve için maliyeti düsürülmüştür. » Ü M Y A B A S I N I N O A N kalların kabuklarını soyuyor, bunları Yeni sistem bir vagon bır tarafa atıyor ve öte taraftan da Birleşık Amerikada yedl demiryoru suyunu akıtıyor. Yeni yapılan makine şirketi kolıleri katlyen hasara uğratmıler saatte 114 lıtre meyva suyu çıkar yan yeni sistem vagon tccrüb* etmektedirler. n.aktadır. Çlmdiye ludar kuüanılaa Science'dan vagonlarından yuzde elll fazla yuk alan yeni arabaların ajırhgı 50 ton ve uzunluğu 15 90 metredlr. Vagonun sas smda tek yaylı bir amorüsör bulunmal:t;ıdır. Scıenct'üa* *** Etna Avrupa yanardağlannın en eskısl vc endije verenldlr. Son indifadan evvel kontrol âletlerl hiç bjr lşaret kaydetmemistl. Cıvar köyjerin halkı hiç bir jeyden süpheten. nüyordu. Bununla beraber tepelerde yuv» kuran kuşların bir aydanberl buralan terkettiklerl, çifülk hajrvanların u neşeslz oldukları, 2500 metre irtiiada açan ıarı papatyaların nldugu görülmüîtü. Dağın zırvesi 3313 metra yuksekllktedlr. Buralarda haziran ayına kadar kar bulunur. Kratenn kutru 8 kllometredlr ve kenarları bln metra' derlne kadar dim dık lnmektedir. Etna koy ve kasabalarında mıknatısl hâdıseler eks.k degıldlr: Saatler gunde b j kaç saat llertler veya geriler. Bılginlerln bütün âletierine rağmen, bu sefer de hâdıseyi daha evvel kuşlar haber vermis oluyor. İllıutre'den * * * r Etnanın indifaı Postası Nakleden: Bayburdluoğlu '"S o Robert'in sevgılısinin sanşm yeşil gözlü olduğunu biliyordu: KimbiUr arkadaşı hesabına nasıJ inkisara uğrıyacaktı. Ne yapmah, Allahım! Robert'e yalan mektublar yazmaktan başka çare yoktu. «Annem çok hasta, diye, yaayordu. Onu daha bir müddet bırakmıyacağım. Arkadaşmla buluşup gorüşmek fusatlnı boylece kaçırdığun için ilh...» Fakat genc adam bir şeyler sezinlemiş olacak. Bir gün Robert den gelen mektubların arkası ke siliverdi. Genc kız evvelâ büyük bir ümidsizliğe kapıldı. Kederini yalnız Daniel ile buluştuğu zamanlar unutur gibi oluyordu Bu çocuk hakikaten çok iyi insandı. Öyle tatlı, zeki, hassaa bir hali vardı ki O da yakında doktor çıkacaktı. Airıkaya Robert'in yanma tatilıni geçirmeye gitmisti. İki arkadaşın çok iyi dost olduklan görünüyordu. Fakat son zamanlarda Daniel artık eskisi kadar ısrarla Robert.m sevgilisini, Denise'i sormuyordu. Denise nihayet günün birind« Robert'in artık kendisine yazmak tan tamamen ^azgeçmiş olduğuna kanaat getirince Daniel'iı» randevusuna gözleri yaş içinde, perişan bir tavırla gitti. Gene adam onun bu halini görünce telâşla yerinden fırlamışt!: Ne oldu, yoksa teyzenizin kızının Denise'in başına bir felâket mi geldi? Genc kız hıçkırdi: Evet, dostunuz Robert onu terk etmiş, zavalh çok bedbaht. Daniel içini çekerek genc kızın elini şefkatle tuttu: Size her şeyi açık söylemek doğru olacak sanıyorum, dedi Beni dinleyin zaten Robert bu işi fazla ciddiye almıyordu. Ama mektublarında yazdık ları! Oh insan mektubda çok şey yazabilir... Ben oyle hayalî şeylerden anlamam zaten, karşımda etten kemikten insan görmek is terim. Hem bir $ey söyliyeceğim: Robert bana teyzenizin kıznun yazmıs olduğu mektubları gösterdi. Işin içinde bir hile sezer gibi oldum. Nasıl hile? Kızmayın, çünkü Robert ba na ondan aldığı resmi de gösterdi. O resmln sahibi dünyada öyle mektublar yazamaz. İsin içinde bir hile olduğuna eminim ben. Hele kızm Robert'e son yazdığı mektublar!.. Dostum da bun larda bir yalan kokusu sezdiğini bana bildirdi. İşte Robert teyzenizin kızı ile bu yüzden muhabereyi kesnüş olacak. Zaten ar tık itirai edebiliritn, Robert pek yakında nişanlanıyor. Ne dediniz! Öyleyse ben de size bir şey itiraf edeceğim, Denise benim, Robert in Denise'i... Genc adam birdenbire kahkahayı bastı: MademJd itiraflar başîadı, ben de itirai ediyorum, Robert de benim. Genc kız ağzı bir karış açık onun yüzüne baka kalmıştı. Genc doktor gülerek devam etti: Evet, Robert benim! Şaşırdınız değil mi? Afrikadaki dostum mecmuaya küçük ilânı gönderdiği zaman tam dört tane cevab aldı. Mektublardan üçüne re simler de ilâve edilmişti. Dostum resimsiz olan dördüncü mektubu bana vererek: «Çok zeki, hoş bir kıza benziyor, dedi. Ama her hal de çirkin olmah, belki de esmerdir.. İstersen bununla sen muhabere et.» ve ben sizi tanımadan mektublarınızı okuya okuya hayran oldum, kapıldım. Fakat sonra o sarışm, kendini beğenmiş, soğuk kızm resmini alınca fena halde bozuldum. Nasıl olsa memlekete avdet edeceğim için gelip bir kere sizi görmiye karar verdim. İşte şimdi ikinci defa size tutulduğumu, fena halde aşık olduğumu hissediyorum, söyleyin bana Robert'in muhakkak esmer, uzun boylu olmasm da ısrar ediyor musunuz? Bu sözleri söylıyen genc adam, kolunu usulca genc kızm belıne dolamıştı. Denise başını yavaşça onun omuzuna yaslıyarak gözlerıni kapadı ve gulümsedi. Amerıkalı asker ulumle karşı karşıya geldığl zaman dalıı bunun luzumlu olduğunu, geflerının kendısım basıt bır kasabhk hayvan gıbı feda etmedlkleımi bılır. Fılhak'.ka Amerikan ordusunda bır tek askerın hayatı muazzam bır kıymet ifade etmektedır Harbde kayıb vermek tabı! addolunur, fakat Amc~ kan ordusunda bir askerln olmesı musamaha iîe karşılanmasına ımkân îasavvur edilmıyen bır kaza hahnı alır. Komutanlar askerden fazla fedakârlık istemekten daıma çekınıTİer. Vazıyct vehamet kesbettığl zaman da askere neden harbederek olmed'.gı EoruliiEZ. Amenkahlar ıcın tıstun kuvvet'er karşiîinda her hargı bır bırlığ n gerı ce~ kılmesl makbuldur. Bu orduda 'Screfslzliie ve gerılemeğe olumu terc'h exrr.ek..» yahud «Ya ztJfer veya ölu^» gibi sözler şeklinde bazı mıl'etlerde : »r bulan milıtartst bâlâpervazlıgt yoktur. Trıbune de Gznevs'den * * * Amerikan ordusu Bırleşık Amerikada kıtab sahıfelennın fptografını alan ufak bır roakme icad fdılmıştır. Bu makfne nadır kttabların samfelerınl el yazısile kopya edea âlua ve edıblere yardımda bulunacaktır. Ismı «Contoura» olan kopva mikınesi 6 elektrik lâmbası, b±r zjya tesvıye perdesi İle şeffaf ve şışırilmlş b r yastıktan ibarettir Mucidin sım olan zıya tesv ye perdesi resmi alınacak rahıfenln uzpıre ışığın teksıfıni temin etnıektedır. Yastık ikı sahıfenın bırleştığl mukavve» kısmın resmınl çekmek ıçın kullanılmaktadır. *** B rleşik Amerikada aynı hat ujerındc bırbırım takib eden trenlerın çarpışrrasını onîıyecek ve araralarmd* nıuayyen bır mesafenin daima bulunmasını snglıyacak yeni bir Işaret sıs. temı icad edılmıştır. Rada prenstpınden mulhem olan âl< trenler bııbırıne yaklaştığı zaman fcn<« ıçaretler vermekte ve makınıştlerı <€*• llkeden haherdar etmektedır Bımdat bsjka âlet. trenlerın aTasındaki mesa' feyı de gostermektedır. Science'dan Yeni bir kopya makinesi Tren kazalannı önliyen yeni bir icad