Katalog

CÜMHURIYET Lâtin Amerika Intıbaları ) c I General Rondon General Candido Rondon Hazretlerine Yazan: Fuad Carım General Candido Mariano da Silva Rondon. Orta boylu, buğday benizli, süzük çehreli, ince simalı, badem gözlü, seksen altı yaşında, fakat hâlâ dinc, bir ihtiyar. Asker gelmiş, asker gidecek bir kahraman. Tek bir kişi öldürmemek ve öldürtmemek için, yüz kere hayatını tehlikeye koymuş, nev'i şahsına münhasır bir kahraman. Eğer, bilinraeyeni kolayca anlatabilmek için, ömek vererek, bilinene bsnzetmek şart ise, General Eondon'u da Pasteur'e benzetmek gr:ek. Ölmez Pasteur ne yapmış? Kuduz aşısı bularak, milyonlarca insam ölümden kurtarmış. Koca Rondon da «İcabında ölmek, fakat hiç bir vakit öldürmemek» düsturunu bularak, o da, milyonlarca hindliyi, ölümden değil de, ölümlerden kurtarmış. Beşeriyetin karanlıkça bir devrinde, hintlileri, yâni Maya, Toltek, Aztek, İnka medeniyetleri gibi medeniyetler kuran Amerika yerlilerini, esir ederler, öldürürler, maheus yetiştirilmiş köpeklerl» avlarlarmış. Daha sonralan, alkol, hastalık, zehir vererek va yagamalannı sağlayan topraklannı alarak, g«ne, yokederlermis. İşte, bu zalimliklere soa verdirenlerin başında, General Rondoa gelir. Bu yüksek insanın hayatmı kuaca anlatmadan önc«, kurtardıgı hintliler ve hintlileri kurtarmak için yarattığı teşkilât hakkında, üstünkörü, bir kaç satrçkk bllgi vereyim. *** tnsanları mütalea ederkan gruplara ayıran Antropoloji ve Etnoloji insan olduklan nihayet anlaşıldığından hintlileri d« gruplara ayırarak tetkike koyulmu|. Bu yoldaki araştırmalar, son zamanlarda, Avrupada lAmericıniımeı, Kuzey Amerikada «İndianisme», Güney Arierıkada «İndigenisme» adile pek çok ilerlemiş te. «AmeYindien» ler, yani Amerika hindlileri hakkında bilgi verirken, söıe böyle başlayışım, sakın, Ahtropolojilere, Etnolojilere giris.msk için zannedilmesin. Esasen, bonim, bu alanlarda belli başlı bilgim de yok. Bu iki ilmi ve bir kaç tabiri anmaktan maksadım, mevzuun aldığı ehemmiyeti belirtmektir. Hattâ, ben, anlatmak istediğimı kısaca ve kolayca anlatabilmek için, bugün yaşamakta olan hindlileri, ilimle hiç bir münasebeti bulunmıyan, sırf kend'm tasarladığım, gruplara ayıracağım. Birinci grup Yüksek medeniye'Jer kuıan hindlıler: Meselâ, Inka modeniyetini kuran kavimlerden, aşağı yukarı, beş milyon kac r insanı, bugün, Peru'da gör" r.ok mümkün. Gene, meselâ, Maya, ATto'c, Toltek medeniyetlerini kurcn kavimlerden ,aşağı yukarı, sekız milyon kadannı, bugün, Meks!.:;da bulmak kabil. Bunlar, medcnileşmiş sbzünü varlık içinde yüzuyor mânasına »Imamak jartilt, rr.edenileş.miş. Dillerini de, bir çok âdctlerini de, hâlâ muhafaza edlyorlar. İkinci grup Medenileşmiş hindliler: Bunlar, Arjantin gibi, Şili gibi, Uruguay gibi, bazı devletler müstesna, Lâtin Amerikanın, hemen hemen her tarahnda mevcud. Meselâ, aşağı yukan, beş milyonluk Bolivyanm, aşağı yukarı, yüzde altmışı medenileşmiş, denilen hindli... Üçüricü grup Melezler: Lâtin Amerika devletlerinin hepsinde var. MeselS, gene Bolivyanm yüzde otuzundan fazlası, melez. Dördüncü grup Yan medenilejmişler: Bunlara şurda burda rastlanır. Halleri çingenelerinkine benzetilebilir. Belki de daha acıklı. Benlikleri menlikleri kalmamış. Beşinci grup Vahşi hayat sürmekte olanlar: Bilhassa, Brezilyada ve Amazonya havzasında bulunurlar. Bunlar, belki iki bhı, belki beş bin, belki on bin yıl önce sürdükleri hayatın tıpkısını, hâlâ, sürmekteler. Amazonya ormanlannda yâjıyanların sayısım iki milyona çıkaranlar var. Doğru mudur, değil midir? şimdilik. A!l?h bilir. Büyük Rondon'un evlâdlan, işte. bunlar. Soyları tükenen hindlilere gelince, imha edilenl«=r de dahıl, bunlan, ergeç, hep'miz goreceğiz. * * * =iıaberleri Kore'deki Sağlık Bakaıu şehrimize Ankaradan otomobille (ehrimize gelen Sağlık ve Sosyal Yardjm Bakaru Dr. Ekrem Hayri Üstündağ dün sabah Sağlık Müdürü Dr. Faik Yargıcıyı makamında ziyaret etmiş ve şehrin sağlık durumu etrafında verilen izahatı dinlemiştir. Dr. Üstündağ, bundan sonra yanmda Dr. Yargıcı olduğu halde hastaneleri gezmiş ve doktorlarla görüşmüştür. Bakan, gazetecilere junlan «öySemiştir: <r İlgili arkadaşlanmla beraber uzun bir yurd gezisine çıkmış buunuyorum. Otomobille Ankaradan gelirken yol boyunca sağhk müesseselerimizi ziyaret ettim, noksanlana bir an evvel ikmali için alâkablara gereken talimaü verdim. Adapazannda yüz yatakh mükemmel bir hastane yapılmaktadır, yakında açılacaktır.» | AMERİKA MEKTUBLARr NALINA MIHINA İfrattan tefrite... alıkçılığımızın ıslahı va inkişafi işin gayretler sarfediyoruz. Marshall plâıu yardımmdan balıkçıhğa 200 bin dolar, devlet bütçesinden 7 milyon lira ayınyoruz. Bu yıl içinde balıkçılı& mübrem ihtiyaçları için verile» m siparişler de 2 milyon lirayı bulmuş; balıkçı gemileri ısmarlanmıştır. Şimdiye kadar memleketünizde balıkçıhğa bu kadar ehemmiyet verilmiş degildir. Hepsi iyi, fakat ayn» zamanda da şöyle bir karar çıkıyor: Nisandan ağustos sonuna kadar dört buçuk ay müddetle balık tutmak ve satmak yasak. Halbuki şimdiye kadar. dinamitle bahk avlayanlara karşı hiç bir şey yapıldığı yoktu. Büyükadada oturan ve keyif için balık tutan zen ginler bile dinamitle balık avlayarak balık nesillerini kurutmaya çalışıyorlardı. Motörleri olmadığı için d» polisler, uzaktan dinamitle balık avcılığma seylrci kalıyorlardı. Zaten hiç bir hükumet makatnı da, bu işi üzerine almıyordu. Okuyuculanmın gönderdikleri mektublar arasında bahklarımızın köküne kibritsuyu ekmek demek olan bu çeşid balık avcılığı aleyhinde olanlar ve bunun şiddctle men'ini isteyenler pek çoktur. tşin garihi, nisandan ağustos sonuna kadar dört buçuk ay müddetle balık tutulmasını ve sattlmasını yasak eden son kararda bu aylar dışmda dinamitle balık avlanmasuu meneden ve bunu yapanlann cezalandırılacağmı bildiren tek kelime yok. Bu yasak yerinde midir, değil midir? diye bir balıkçılık mütehassısının fıkrini sordum. Şimdi Yüksek Denizcilik Okulunda vazifeli olan ve eskiden Baltalimanında kurularak başma yüzde yüz şarlatan bir yabancı mütehassısın getirildiğîni miilga Balıkçılık Enstitüsiinde çahşmış bulunan bir arkadaştan sordum. Bu arkadaş. hana uzun iza> ıt verdi. Sıılarırr." laki balıklann kefal müstesna hepsinin mayıs sonuna kadar vumurtalarmı bıraktıklannı, kefalın da ağustosta yumurtasını bıraktığını sövledi. Kııc balıkları, yumurtalarını, iyi haralarda sııyun üstünde bıraktıklan çin, hu yasağın kılıc için yerinde •»'Hucvıu ifnde etti. Marmara deni'ipHeki ycrli balık'arın nesli art:ınlmak isfcniyorsa bu yasağa 5İr di\ecc5im yok. fakat normal çartlarla av'anan balıklann nesli hiç bir zam="n munkariz olmıyacağı gibi bunlar ?.?>1rnaz. de<*;. Sonra şu mütaleayı ilâve etti: Balık neFİllerinin inkıraz' veya azalması, ancak bombalarla yapılan muazzam tahribattan ileri gelebilir; çünkü bomba küçücük balık yavrulannı mahvettiği gibi denizin muh telif sular:rJa muallakta bulunan ıalık yumurtalarını da vaktinden evvel çatlatarak hayatiyetlerini yok eder. Yoksa norma! v«ıtelarla avanacak balıklar, esasen yumurtaannı attıktan sonra avlanmağa yanaşırlar. Mepiâ kolyoz, sardalya, uskumru çirozu, palamut, torik, orkinos ve mümasili balıklar yumurtalarını attıktan sonra av verir'er ve bunlan da avlamak lâzımdır. Eğer biz bunları avlamıyacak olursak ,kolyoz haric ,hiç bir bizim denizlerin balığı oımadığından, başkalarına buyurun bunlan aiz avlayın demek gibi bir şey yapmış oluruz. Sonra lüfer ağustosa kadar Karadenizde beslenerek bu ayda, genehava şartlarına gört, bizim sulanmıza gelir. O zaman yağh ve makbuldür. O halde niçin tutuhnasın? Gene bazı sp;ler iklim şartlan değişebilir de bu saydığımız bauklardan bir iki cinsi sulanmızda yatak yapabilir. Bu 'oahkları avlamazsak büyük hataya düşmüş ve yabancı memleketlere ziyafet çekmiş oluruz. Biz bombacıhğın önüne geçmeliyiz. Bir de canavar sayılan balıklara ve Vıalıkçılara çok büyük zararlar vefen köpek ' ıus bahklanrun avlanmasını teşvik ederek bunlardan istifade etmeğe bakalım.» Bir mütehassısın bu mütaleası 4a yösteriyor ki normal balık avının dört buçuk ay müddetle kayıdsız şartsız yasak edilmesi ifrartan tefrite düşmekten başka bir şey degildir ve bu yasak mütehassısların reyi alınmadan verilmiştir. Toplanmasına karar verilen Balıkçılık Kongresinde balıkçıüğıınız hakkında cereyan edecek olan esaslı müzakereler sırasmda bu yasak hakkında da blr karara vanlması lâzımdır. 1 koruyarak, sefaletten kurtararak, terbiye vererek, yardımda ve himayede bulunmak. B Kabilelerin, zamaru gelince, iktisadi esaretten kurtulmalannı sağlamak için, hindilere aid topraklann her türlü gelirlerini artnracak tedbirleri almak. C Hindli ahalinin sayımını yaparak ve umumî istatistiklerini hazırlıyarak, Brezilya hindlilerinin menşeleri, âdetleri, ananeleri, kıyafetleri, inanlan, dilleri hakkında araştırmalar yapan ıHindlileri Koruma Konseyi» ne materyel vermek, yardım etmek. D Kabilelerin yaşadıklan mıntakalan, eografî ve iktisadî bakımdan, tetkik etmek ve hindlilere aid topraklann sınırlannı çizmek. E Hindliyi kendine çekip alıştırmak için, elveriali yerlerde postlar kurrnak ve gerek ziraat, gerek iptidal endüstriler yolile yerleştirmek. *** TJçakla ve trenle yolculuk ederek, koruma postalanndan «Guido Marliereı portuna gitüm. Marlier* bir fransız subayı imiş. Napoleon'un tspanyaya ve Portekize saldınşmda, her nedense, fransız ordusunu bırakarak, Portekiz hükumetine aıgınnuf. İstilâ üzerine, memleketini terkeden kral ile birlikte Brezilyaya geçmiş, orduya girmiş, galiba albaylığa kadar yükselmiş, hindlilerle ilgilenmiş, bunlan himayeye çahşmış, hattâ, bağlandığı hindlilerin âdetlerine göre, ayakta gömühnüş. Herhalde, entebir şahsiyet. Marliere'in, hindlilerini koruduğu mıntakada kurulan bu posta, pek yerinde olarak, Guido Marliere adını vermişler. Post, her postta oldugu gibi, yatakhanesi, mektebi, hastanesi, ziraat âletleri, atelyeciği, pansiyonerleri bulunan, ehemmiyetçe ikinci derece, postlardan. Nevama bir kolektivite teşkil eden pansiyonerler, serbest yaşıyan, serbest çalışan, kısmen melez, kısmen yan medenileşmiş, yetmiş üç hindliden ibaret. Posta aid topraklar, şimdilik devletin vasiliği altında, kolektivitenin. Hindliler olgunlaşmca, kendilerine maledilecek. Prensip, bu. Tatbikatın neticelerini ise zaman gösterecek. Postun mevkii güzel. Bir derenin kenan. Geceler serin. Derenin hindli dilince adı, büyük dere manasına gelen «Uatu Minha» imiş. Mıntakanın soylan tükenmiş hindlileri «Krenak» kabilesindenmi». Kabüe fAymore» grupuna bağhyPanjiyonerler arasında, saçlan simsiyah, dişlen hep yerinde, sapsağlam, Krenaklardan kalma ,tam aeksen yaşında, bir ihtiyar gördüm. Portekizce bilmedigi için ,dilinl bilen biri vasıtasile .kendisindcn ban şeyler tordum. Babacan hiç oralı olmadı. Ent«r««an tek blr şey alamadım. «Parato» ojlu «AnsU» nun gazü, yaln» T* yalnız, blr jey koparabilnMkt*. Anato'nun dili «Nakhere» dlliymit. Nakherece Anato orman demekmiş. Parato İse kaplan reya pan manasına gelirmiş. Tavuk demek olan «Şakranı. Anato'nun anasmın adıymif. Bu hindlice kelimeleri, buraya ne diye düftügümü soracaklar bulunabiîir. Dilcilerimiz, Anato'dan, Parato'dan ,bir leyler çıkarabilir diye düştümAncak şoylece bir tema» ettiğira bu dava ile ilgilenenlerden ögrendiğim bazı feyler: Hindlileri, birdenbire veya nisbeten kısa bir zamanda medenileştirmek güç. Tekimül •afhasını kısaltmak, belki mümkün; ama büsbütün atlamak imkinsız. Medenileşme yoluna giren hindli, daha yolda iken, medeniyetin kötü huylarını kapıyor. Yıkıcı ha«talıklara çabuk tutuluyor; içkiye dayanamıyor, çarçabuk ahşıyor. Hem hindli, kendini, medeniye, canügönülden veremiyor. Hindlide, daima, itimadsızlık hâkim. Bu duygusunda, her an tetikte bulunmayı emreden avcıhğın, yani yaşayıs, şartlannın tesiri yok değil. Ama, vaktile uğradığı, akla hayale sığmıyan ,mezalimin tesiri daha fazla. Bir şey daha: Hindlileri medenileştirmek için, medeniyet merkezlerine yakuı tutmak, teması çoğaltmak, aksi neticeler veriyor. Uzak tutmak daha verimli oluyor. Bu dediklerim, davayı ele alanların bildikleri »eyler. Onun için, şimdilik güdülen: Hindliyi tecavüzden, tasalluttan korumak; tedavisine ihtimam göstermek; zararh şeylerden vazgeçinnek; biraz bilgi vermek; meselâ, hazırlanması bile en aşağı bir kaç ay güren taş balta yerme, demir balta, demir âlet dağıtarak, kolay yaşayabilecek hale sokmak. lürlc Birliği ve Amerikan basını Yazan: Oğuz Türkkan Hintlileri Korunıa teşkilâtı nasıl d'Aor? Ömrünün çoğunu Brezüyanm içlermde geçiren Rondon, hindlikrle geceli gundüziü temasta bulrjmyor. Tam manasile insan olduğu için, on'ar da insan, hem de, vstelik. mağdur insan olan hindlil've b^ğianıyor. Bunların en büyük Habersiz işlerine nihayet c tu !esiliyor, müdafaalarına koverilen 80 amele yu!u;;>r. Bir yandan da, Hindliliğin 15 gun evvel ıhbarsız işlerinden »tıcj\n bir bilgini haline geliyor. Eljncllsri, keşifleri, muvaf'akıyet lan 80 amele öıın Çalışma MüdiriyeU önünde toplanarak şıkâyette bulunmuj. lei, ce;areti, faziletleri prestijini l»r ve haklarının korunmasını isteraljyok^li^kçe yükselttiğinden sözü lerdır. din'sni or. Dostlarını korumak için İjçiler bir bnlina lâstik fabrikasında tîjsbbiis'cre, telkinlere girişiyor. çah;ırken malsahibl tarafından sezon Ve T910 y.'îınîa kurulan cHindlileri geçtlği bahar.e ecjılerek vazlfelerinden çıkarılmışlardır. Çahjma Mudürlütü Kı.jrna Seıvisi» nin başma, ilk di durumu tetkik etmektedir. rek'.jr olarak geçiyor. Kooperatifler kongresi U.'ak te£ek istihalelerden sonra, Koop«ratıfler kongresi bu «yın 21 indi gür.v niizde, Ziraat Nezaretine bağlı Ankarada toplanacaktır. Kongrey» Tur. bir daire şcklinde çalışan Hindli kiyede mcvcud 400 kooperatifi teraıilen leri Koruma Serviainin düsturu 800 klsi :ştı:ak edecektir. olan kongr©a L'.ahında. clmek, fakat hiç bir va Dört gtin devam edecek DilTarih ve nin evvelee olduğu gibi kit öldürmamel;» tir. Coğrafya Fakültesır.dc top'.anması muhGayeleri: temeldır. Şehımizdjki kooperatifler kongrey» A Hindliye, ister köyünde kab:!e havstı sursün, ister medeniler iıt rak edrcek temsilcilerin kımler ol. duğunu Anknraya bıl<lirmiî!<>rdir. An le kar,5x.'.ş halde yaşasın, hayatını, kar3ya gidecek tcmsılcılere Devlet De hürriyetinı ve vannı sağhyarak, miryolları yuzde yırmi tenzılât yapaimhadan, zulümden ve istismardan caktır. ataı ' Arahk, (NewYork) Gazetej bir havadis çıktı. Bu haber «8000 «Amerikan ikinci tümeninin bir yaya katebnişlerdir.» lerimiz, kahramanlanmızm yarar kişilik Türk alayının müthiş za liklerini kurtarmak için süngü, tüNewYork Times .meşhur pazar bir fek ve hattâ yumrukla, çok kanh «SiyasîAskerî» ilâvesinde, (3 aralıklannı etrafile aksettiriyor. Fa yiata uğradığım ve muharib kat acaba ecnebi basuu ne diyor? kuvvet olmaktan çıktığını» bildi bir ardcı müdafaası yspmış ve öle hk), Kore harbinin haftalık hulâBiz kendi kendimizi fazla medhe riyordu. siye yorulmuş olan Türk askerleri 8asını yaparken, yalnız Türk kahra diyor ve yapılanlan şışiriyor muBirliğin asker adedi yanlış veril bugün Pyonyang'a ulaştılar; başlan manlığını zikretmiştir: yuz, yoksa nakledilenler, başkala diği için, havadisin de baştan aşağı hâlâ dikti, fakat iki defa üstüste «Bozgun sırasmda panik olmannın gözüne de aynı şekilde mi yanlış olacağını ümid ettik ve te yüzüstü bırakıldıklannı sandıklan mıştır. Bilâkis, öyle bir kahramanselli bulmağa çalıştık. Aynı günkü için çok kızgındılar. Ayaklan şişmiş hk ve feragat vakası olmuştur Kİ, gözüküyor? Bunun cevabı, Amerikan gaze başka gazetelerde böyle bir haber olan yorgun Türk askerleri, Kunu geçen yaz Pusan köprübaşı çekilitelerine bakmakla ve Amerikan yoktu. Meselâ N. Y. Times kısaca dan buraya kadar 50 mil (yüz kilo şine taş çıkartmıştır. Bir Amerikan metre kadar) yaya gelmişler. Çin tümeninin kaçabilmesi için, açık radyolannı dinlemekle hemen an şöyle diyordu: laşılabilir. Gerçi henüz hakkımızda «Gpgüs göğüse savaşan Türk a komunist tuzaklanndan kendilerini bir koridor bulundurması vazifesi makaleler yazılmadı, zaten olaylann layı, Amerikan 2 nci piyade tüme kurtarmış ve kamyonlarla tahliye bir Türk alayına verilmiştir. Türkedilen Amerikalılar hesabına ardcı ler, cepaneleri tükeninciye kadar hın buna vakit de bırakmadı. Fa nile takviye edildi.» «avastılar, sonra da bıçaklarını çekkat Koredeki Turk Birliğine dair Ertesi gün (2 arahk), Herald muharebeleri vermişlerdir. gelen ajans haberlerini gazetelerin Tribune'ün Kore muhabiri, Ameri«Türk subaylanndan biri şöyle tiler ve süngü taktılar. 500 Türk naklediş tarzlan, Koredeki muha kan 2 nci tümen generaline dair dedi: «Çoğumuz içerledik içerle öldü ve yaralandı. Geri kalanlar birlerinin sözleri, bir avuç Türkün gönderdiği uzun bir yazıda Türk dik, çünkü taleb ettiğimiz hava yar çemberi ynrdılar ve 50 mil, sırtladünyaya şecaat misali olduğtuıu lerden de bahsediyordu. dımı gelmedi, çemberden kurtul nnda yarahlannı da taşıyarak, ya;M gösteriyor. «Türkler yolun doğu cephesini duktan sonra bizi taşımağa gelen ya olarak çe' iler ve Müttefik Sağlık Bakanı dün Vali ile tutacaklardı. Fakat bir gün evvel olmadı, gıdasız ve cepanesiz kaldık, hatlanna ulaştılar.» Okuyucularıma, harb havadisi görüştü tTürkler ardcı savaşlarda yabakımından, bilmedikleri bir şeyi ki savaşlarda çok zayiata uğrayan üstelik de geri çekilme plânlannBakan, dün Vilâyette Vali ile de gö söyliyecek değilim. Fakat ajans ve Türklerin bu hattı tutacak adamlan dan haberdar edilmedik. Erlerimiz, manı başlığını koyan N. Y. Times, kalleşlik ettiğinl bu haftalık hulâsasının bir başka rüşerek hastanelerdeki verem yatak muhabir telgraflarmın buradaki ga kalmamış. Bir çok mevzileri >)e Amerikalıların an adedinin arttırılması, bilhassa zetelerde yayınlanış tarzını akset zaptedilince, geri kalanlan kamyon düşündüler. Şu sırada Amerikalı yerinde de, mağlubiyetin, bütün lar için bile ana baba günü oldu Müttefik ordulan için tam bir maçocuk verem paviyonunun tesisi, tirmek her halde faydah olacaktır lanna binmiş ve kaçmışlar.» Yedikule verem hastanesine yeni Öğrendiğime göre, meşhur «Time» Bozgun halinde geri çekilen bir gunu anlattık.» hiv ile neticelenmeyişinin ilk sebeyatak ilâvesini ve Boğazın Anado dergisi, ilk çıkacak nüshasında, Ko birliğin, boş mevziler görünce e«General Tahsin Yazıcının yaveri bini, ardcı savaşlannı yapanların u yakasında bir hastane tesisine redeki Türk Birliğine ve gösterilen dindiği kanaati aksetiren bu yazı olan bu subay, yüzbaşı İsmail Ça ömek bahadırhğuıda ve subaylann aid hususlar* üzerinde durmuştur. kahramanlığa dair bir makale ya nın yanlış ve bozuk havadis verdi taloğlu. alayın en az 500 ölü ve ya soğukkanhlığında buluyor. ği, NewYork Times'de 2* aralıkta ralı zayiat verdiğini ve pek çok Boğazın Anadolu yakasında tesisi yınlıyacaktır. İşte, 200,000 kişilik bir Müttefik çıkan etraflı United Press telgrafile kalabahk Çin kıtalarile dövüştük ordusu içinde 4500 yiğitin yarattığı düşünülen hastanenin Beykoz K?sRadyolarda da müfessirler biz belli oldu. Hakikî vaziyet, bu ajans lerini anlattı. Pyonyanj'a kadar o kahramanbk destanınm, ajans harında tesisi, burasının merkezî vaziyette olmaması dolayısile itirazı den sitayişle bahsetmekte devam haberine eöre, aynen şöyle cere lnn o uzun .nesafeyi Türk askerleri, berlerinin soğuk ifadesi içinde bile varahlanm sırtlarıııda taşıyırak coşup taşışı.. mucib olmaktadır. Bu hastanenin ediyorlar. Bir tek misal vereyim: yan etmiş. Anadolu yakasının orta kısmında Amerikanın en maruf radyo müfessiri ve gazeteci Walter Winchell, olması zarurîdir. miMiııiüiuııiimıımıımmiü'.üimiüiımıi!!!!! WJZ.ABC. istasyonlarmda cuma Bakan bugün saat 17 de Gazegecesi milyonlarca dinleyicisine teciler Cemiyetinde bir basın topTürkler hakkında şöyle demiştir: antısı yapacaktır. «Türk Birliğinin şahane yararhğı, yüksek komuta erkânını hayretten Belediyenin yaptıracağı ucuz dondurmuştur! (Astounded).» '.!!!!! •! • <! > M •!! • I • 11 • U I f ! ! " > • • <!! • I! 1 1 ! ! ! I (1111111111111 evler Gazetelere gelince: Beledlye DaTni Encumeni yaTin Vali 28 kasımdı. Gazeteler Birleşmiş ve Belediye Baskanının riyaselmde toplanarak inşası duşuni'len ucuz evler Milletler cephesınin yaııldığını ve hakkında son k«rarını verecck ve Müttefiklerin her tarafta bozguna muhtelif tipler orasından ayrilarak uğradıklarım bildiriyordu. İ.N.S. aüç tipten birinl seçerek 1000 evın ınjası jansını nakleden Journal Ameriljinl eks Uıneyc koyacaktır. kan gazetesi «Yegâne parlak nokMerhum Ahmed Rızanın ta» başlığı altında şöyle yazıyordu: hâtırası taziz edildi «Günün azgın oövüşmesi içinde Türk s.yasl ve ıçtimaî tarıhinde bu>ük bir yert olan Ahmed Rızanın yegâne parlak nokta, Kunuri ile Gelir vergisi tatbi!:atı günün en j lardan hep fers^pt, kanaat ve fe inanclarını da sarsıyoruz. 20 nci ölüm yıldonümü munasebetile. Tokşon arasında çetin Türk asker muhim meselesidir. Devletin malî' dpkâr'ık istenıeğe ne hnkkımız var? Bu durum karşısında en muktadün uat 16 da Muall.mler Bırllgtnde lerinin muhafaza ettiği ufak bir böl 1 poütikasmria mmzzam bir inkılJb < KaiTiı yan tok olan insandan ne dir memurların gene ilk fırsatta blr toplantı yapılm.ştır. geydi. Türk askerlerı, düşman ] yaratmağa namzed bu yeni mükel dıye hsp feragat isteız? Vatanse artık bareme tâbi bulunmıyan banTürk Soıyoloji Cemiyetile tstanbul Muallimler Birl gınln mujterek te;tb çemberini keümenin tam manasile lefivet sisteminin tatbik edıieoegfrıe j vt'iiık rnükellçfivetip' neden hep ka vesair mües9«»lere kaymalanıta büsü ile hazırlanan toplantıyı seçkin kıttr kıtır kesmiş, 200 komunist öl •artık heıkes, muhskkak nazarıle onun omuzlaruıa yükleriz? Biz veı intizar edilebilir. btr kalabahk kütleıl «Uka il« takıb dürmüş, iki yüzunü de esır alarak , bakarken bir kaç cün evvel vcrı'^n gıleri iyi taksim er'e"ii" >rsak meAnadoluyu gezenler bilirler: Oraetmiştir. kurtulmuşlardır.» I haberler bunun hiç oimazsa me muıun bunda kabhati he? da kadınlar taşıdıklan yükün ağırBir âosyolojl Ulebest Ahmed Rıza Ertesi gün, Howard Scripps murlan a!':kadar eden maddei'rıSonra H ırfn"1 1H •m'rJan daima lığt altında bunalmağa başladıkları a nın tercümeıhaltni yapmıs. rr.erhumun 1908 Me;rutiyetlni hazırlıyan ıoa grupu gazeteleri şu, ajans htberini nin bir sc>e sonra yıiıüriiı^e KO gülev>Ü7İü olmalannı, akşam eve zaman yolun kenarından koca bir yolog oldugunu, Parijte 1883 ten itıba neşrettiler: nacağını bnjirdi. Gelir veıgisi hü ne götüre'.eğmi düsüiüiken şevk taj alarak yükün üstüne yerleştiren 19 tene Padl;ahlık idaresi ile mü«Kunu şehrinin düşmesi her an kümleri çok ağır "îekilde mükeüe IE cavrctle ça'i^m'.'ırm ister.7. rirler. Böylece bir iki yüz metre ctdelf ettiglnl, ılk Meclis1 Mebusnrın azuı oldugunu. inkılâbcı fikirlerile ta beklenmektedir. Hâlâ düşmemış ol fiyete tâbi tutu'ınuş mcmur ve üc Âs3bı bozan gecm daıl'ğı ile neşe yurüdukten sonra ağır taşi fırlatıp nındığını, August Comt'un talebesi bu ması Türkler sayesindedir. Etrafı retlileri nisbetcn koruduğundHn imtizac edemez. Sunu hiç düşün atarlar ve bu sefer sırtlanndaki esçevrilen Türk alayına zorla ulaşan h?ber bilhassa bu zümre arasm la müyoıuz ki memur r.emek hüku ki yükün bulunmasma rağmen felunduğunu »öylemijtir. Prof. Z. Fahrl Fındıkoglu «Ahmed yardım kuvveti, geri çekilme tek çok fena tesirkr yaıatmış bulun met demektir: Memur bize nasıl rahlamtş olarak yollarına devam Rızanın Türk Sosyolojisindeki yeri» lifinde bulununca, yaman Türk kumaktadır. görünürse hukumeti öyle görürüz. ederler. mevzuunda bir konuıma yaparak Tanmandam kabul etmemiş ve «KızılBeiediye seçimlcri sııalarında bu Çünkü hükvımet dcdıuimiz mefBiz bu bahiste tam aksini yapıyoılmattan aonraki Türkıyede tlyasi ve lçtimal hareketlerlnl anlatmıj. felsefe ları dolu dolu öldürüyoruz» demiş na benzer bir şayia oıtaya atııUiğı hum memuılann vücudile şckille ruz: Memura aaman bir yıl daha >ln* htkim ruhun. aile müetsesesi uzt tir.» elbette hatırlardadır. O zaman dev. nir. Onhırı daima haval kırıklığma dayan, sırtındaki taşı alacağız» dirlnd» oldueunu, kadının mevkiine 14Aynı günkü Ne\vYok Times, et adamlanmız bunu katiyetle uğıatmak. her tarafa borclu olmağa yoruz. O da ümidle dayanıyor. Sonıım gelen yert verd ginl ıöyleıni?tir. Prof. Hilml Ziya tlktn, .Muallim ve Türklere hava yolile cephane atıl tekzib ederek kanunun parçalan mahkum etmek, taahhüdlerini tu ra tam yolun sonuna geldiğimiz zaMaarlt Müdürü Ahmed Rıza» mev dığını ve işini bitiren Türklerin düş ması mevzuu bahsolmadığını ve za. tamnmak mevkiınrie bııakmruc *en man bu yükü bir sene daha taşımazuunda konu?muj, hatıralar naklet man hatlarını yanp bir gürü esir manı geldikte bir kül olarak yürür di zararımızadır: Alışverişinde dü sını istiyoruz. mlf, muharrlr Mustafa Ragıb «Ahmed le birlikte aelâmete kavuştuğunu üğe konacağını temin etmişlerdi. rüst olamıyan insanlardan fazilot Hükumetin sözünde durarak kaRızanın tryMİ tartfiarı» m anlat yazdı. Belediye seçimlerinden bu yana beklemek abestir. nunda memuru alâkadar eden fasmıı v* toplantıya gec vakit nihayet veErtesi gün (30 kasım), gene cep fazla bir zaman geçmedi. Halbuki nlmljtir. Fiatlann gene yükselmeye yüz lın tatbikını geciktirme yoluna gitBulgaristandan gelen göçtnenle he havadisleri hep mağlübiyetl* aynı haberler gene ortaya çıkmış tuttuğu bir devirde memurlar ver miyeceğini ve maaşhların satınalma doluyken, Türklerin bulunduğu bulunuyor. Resmî ağızlar da bunun ginin hafifleyeceğini düşünerek bir kudretini arttırmak suretile piyasarin nakli işi Bultarlıtandan yurdumuza gelen göç Wawon bölgesi için başka bir lisan yalanlanması cihetine gitmedikleri az teselli buluyorlardı. Biz yalrus da daha büyük bir canhlık yaratne göre artık maaşhlarm derdlerine bu ümidlerini kırmakla kabnıyo mak imkânım hazırlayacağmı ümid menleri Tekirdagındtn İzm.r vt dıger kullanılıyordu: llmanlar» nakletmck üzere tertibat «Bütün bölgede vahşi çarpışma yanmalan sırası geldi demektir. ruz, onlann hükumetin sözüne olan etmek isteriz. alınmaktadır. TeklrdagındA fazla göç lar cereyan etmiştir. Göğüs göğüBütçenin dün neşredilen gelir ve men toplandıgı takdirde ayrıca vapur •e dövüşmelerde Türk alayının muh gider rakamlan umuml muvazenetahsia edilecektlr. Göçmenler vapurlartelif birlikleri süngülerini kullan de 232 milyondan fazla bir açık bu. da ücretılz teyahat edeceklerdir. Pakistan gemisi dün İzmire gitti mış ve yüzlerce düşman öldürerek lunduğunu göstermektedir. Hükumetin bulunduğu müşkül mevkü Blr haftadanberi limanımızda bulu vaziyeti düzeltmişlerdir.» nan Pakistan harb gemisi «Tippu SulAynı günkü tNewYork Herald anlıyoruz. Hk defa yürürlüğe giretan» dun sabah erkenden limanımızdan Tribune» muhabirinden aldığı şu cek bir verginin ne gibi gelir sağhareketle İznıire gitmiıtir. layacağını tayin etmek imkânsıı telgrafı veriyordu: Pakistan denlzcıleri lrtanbuld» gör«Gece boyunca, bir Türk kıtası değilse bile cidden müşküldür. düklerl fevkalâde hüınU kabulden titayişie bahsederek teşekkur etmljlerdir. çevrilmiştir. Binbaşı İstanbullu Mit Hükumet bu sebeble kendini sigorDün şehrimize gelen göçmenler hat Uluünlü başta olmak üzere, Uya almak istiy«bilir. Fakat bir de Türk Bulgar hududu açıldıktan 800 Türk süngülerini takmışlar ve memur mükellefler laviyesinden •onra Svilingnda gelip d» vızt mua etraflannı saran Çinlileri püskürt vaziyeti gözönüne alırsak durumun melelerini ikmal eden 324 scrbest gb<bu zümre için çok ağır oldugunu men dün ubah lehrimize getirilmiştlr. müşlerdir. Binbaşı geri çekilme e kabul etmek mecburiyetinde kaUmirlerini sükunetle karşılamış ve Muhacirlerden bir kısmı akrabalarının yanına blr kısmı da misafırhane. savaşmıştır. Bir başka bölgede de. nz. lere gltmlstir. seçkin Türk, Amerikan ve İngiliz Meşhur sözdür: «Fiatlar asansörYeni Ermeni Patriği Türk kıtaları, Çongçon nehrini kateden le yükselir, ücretler merdiveni ürMüttefik birliklerini korumak için manır.B tabüyetinde Viliyet, Ermenl Patrikllğine te^ilen doğu cenahta çetin savaşlar ver1947 de bunun aksi oldu. MaaşK. Haçadurysnın durumunu lncelemiı mişlerdir... lar birden bir kaç basamak atlave kendisinin Türk tabilyetini haiz oltKunu şehri düşman tarafından dı ve memurlar bir kaç ay nefes au&una kanaat getırerek kisve kanunu gereğince Patrikliğinl tasdik ederek geceleyin zaptedilmişse de, daha ahr gibi oldular. Fakat mahud yedi neticeyl hükftmet merkezine blldlrmis evvelee, Türk alayınm bahadırca eylul asansörüne binen fiatlar baş tir. dövüşüşü (cValiant fighting») ve döndürücü bir şekilde yükselerek Olgunlaşma Enstitüsünün Amerikan 2 nci tümeninin talihi yapılan zamlan tesirsir bırakmakt» «ergisi sayesinde, Kunu'nun doğu ve ba gecikmedi. Şimdi vaziyet eski haOlgunlaşma Znstitüsünün kunılujunun mam eski tas. V ind yıldonümü münasebetile dün tısmdaki bütün kuvvetler kurtanMemurlar memleketin münevver Er.stitunün İstiklâl caddesindeki daimt Iabilmiştir. Şehrin kuzey doğusunsalonunda bir sergi açılmıştır. Törende daki dar vâdideki Türkler canla zümresini teşkil etmektedir. Devlet VaU Cökay ve MiUî EgitUn Müdürü başla dövüşüyor ve bir kıta ku ileri gelenlerinden biri söz alarak hazır bvılunmuşlardır. mandanı, vaziyeti tehlikeleştiği hal memurlanmızdan bahsetti mi daima Sergide Enttttünün muhtelif sanat şubelerinln 15leri teşhir «dilmektedir de, çekilme emirlerini reddediyor onların fedakârlıklarmdan, kanaatkârlıklanndan demvurur, ferağat Gene kiîlarımızın eserleri takdirle du.» karşılanmıstır. 30 kasım günlü bir Associated sahibi olduklannı, vatan aşkile yok Press havadisi, Türkler hakkında sulluğa katlandıklannı söyler. Meçok ^ Küçük Haberler ^ bir »ütun dolusu haber veriyordu. murlanmızın şüphefaziletli insanlar yok. Fakat onAnkarah yüzbaşı Ismail Çataloğlu, olduklannda •• MAKAJtAZ vapurur.un tamirı bit Çinlilerin harb usullerıni garib bu* miş ve geml «rvise aJınmıştır. Geml luyormuş. «Maamafih gene de bir nin makin» ve dljer kuımları revizyo haylisini öldürdük şu iki gündü™ na tabi tunılmustur. • BELEDİYE Hâl Müdürü Yaver demiş. A.P. in yazısı şöyle bitiyor: emekliye ayrılmı<ftır. Yerüae blr mü«Sanlmış olan bir Türk müfredür tayin edilecektlr. zesinin imdadına gönderilen mankeşidesine girecek • KARTAL Jandarm» Komutanı Na gayı taşıyan tankların kumandanı tık Özkayın tahkjkata memur edildiği bir evin sahibl olan bayana teca San Diego'lu teğmen Pickett'le ko\t*ııi <,ıkaM kaııuıılaı 111 lıtıla>al.ıı 1111. ^.ıııılııK 1. lı.ı\atııuhı vüz ettıği iddia edKmiş ve Vılâyet İdare nuşuyorum. Hajret içinde başmı lıerkeMiı ba>vurıi|ı o^rcımıtk ilıtı\:K 111 ta lıuluıııluğu Itütiiıı heyetince evrakı tetkik edilerek mev sallıyor: «Şu Türkler pek yaman!» kufen muhakemesine karar verilmiş diyor. «Geri getirdiğim şu yüzbaşı bilçil«ri, (,<'>>ll> nif \zular u/.ıı ıııılc ıııutılıassıslar larafınriun tir. ha/ırlaıııııı> Kiızel \e faVtlalı yazıları, 7 rtııkli I ıııkivı nrselâ illâ saldırmak istiyor. Geri bir kur'a numarası verilecektir ha|jitasi.\ k teknıil yajjaıifi hüknııırtlrrin rVııkli lı;ırit:ıl trnjı çekilmeyi kabul ettirinceye kadar REBİ'ÜLEV\rEL 2 SALI ) akla karayı seçtim!» ve bandıralurını, >;">'• ıııükrıııııu I l>ir ıııubtırayî, HESAB AÇıIRMAKTA lia.yut iı,'it( Uuınııhı vı >;t*rıkli Ijvf'.şcvi Zaten geldiklerinde Türk müfre GİJ]\Ü1\ MEVZULARI Memurları Geîîr Vergisinden istisna etmek doğru degildir Yazan: Mazhar Kml BU AKŞAMDAN 1T1BAREN Ünivcrsite bütçesi Malıye Bikanhğının daveti üzerins anl olarak Ankaraya giden tstanbu] Ünivers'.tesi Muhasebe Mudürü Asım Baltacıgıl şehrimize donmüftur. Haber aldıfımıza göre. Maliye Bak=)nlığı Ümversite butçetini barı ufak tefelt tadi1«*. yapıldıktan sonra kabul etmiştir. Profesör Dr. Behçet Sabit Erduran Avrupadan avdet etmiştir. Muayeıie s*atlen bermutad Ppzardan başka 16 dan 18 e Hadardır. Randevu bu saatlerde ahnır. Taksim, Ceyiân Aprt. Tel: 82123 30 O c a k 1 9 5 1 TURAL îNüshası 10 kuru^ıuı Senelık BAYAN HESAPLAfilNA HER 2 5 0 Hra için ACELE EDİNİZ öksürüğü Ueser. • CUMHURİYET \l)i.ne şeraıtt Uç aylık Aitı avlık ısoo • 2800 • Senellk D I K K A 1 iacttemtzt ıjondenlen tvrak ve ı/anlof iKîTedtUin. tdilmetin \o&* otunnuu tUnlardan mesuliyet kabul edilmeı. Bu ftyiiR Lürn.ıy» * 30C Kr 800 rtu nc t »4W (>no Kp. 1600 • 2900 • MOfl • jf • 0 5 ü | 1 v. E. 7.16 12.08 14.2S 2.35 T.27 16.41 18.20 a » • 529 1 1 ».47 12.00 1.39 12.48 , zesini, sarılmadan kendiuklerinden kurtulmuş bulmuşlar. Bir aralıkta haberler kötüleşti. Hearst grupu g^etelerde «Türk Birliği doğrandı» başlığile uğursuz ÂKBAMK M U H TIR A LI HA Y A T T AK V İ M İ dikkui etrhflBirr' ?Fi»>ı 180. küruştnr.