Katalog

Dr. NECDET ERENUS KADIIV HASTALIKLARI 232 sahif*, 228 jekü, mıkli tablo, kadm hastahklannın tejhlıi T« todavileri (y«rll re yabana mfistahzarlar, ameliyatlar) kısrlık, honnonlar, kurtaj. Fiab 6 Lira 27 ••• I1Cİ Vll SflVI • 94.4.1 Iiuı Jll oajl . ö f f l umhuriyet KURUCUSU.YUNUS NADİ Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, Istanbut Posta Kutusu îstanlml No. 246 11 1 1 17 *119 UUIIHt I I Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yaa İjleri 24289, Matbaa: 24290 Beden Terbiyesi Genel D. Parti Müdürlüğünde tasfiye Grupu elkonmasıveraühimdeğisiklerin yapılması bekleniyor Dil davası ir akademik mevzn olan dil davası maalesefBüyiik Millet Meclisin4e bir kere daha siyasi bir kılığa •okularak ilmî mahiyetini kaybeder «ldu. Bizde her inkılâb hareketi gibi dil inkılâbı da siyasi hattâ kanunî mesnedlere dayatılmak istendiği Içindir ki knvvetini zayi ederek zayıilanuş, hattâ mizah mevzuu olaeak dereceye gelmiştir. Bunda bizcat inkılâbın suçu olmadıfı meydandadır. Her dil yaşıyan bir varlık olduğuna göre daima yenilenmeye, gelişmeye müstaid ve müsaiddir. Bir nevi milletler camiası olan Osmanh imparatorluğunun bünyesi ve bu imparatorluğun knruluşunda teveccüh ettiği şark kültüriınün yazı için kabullendiği Arab harfleri ister istemez Arab ve Fars kelimelerini ve bu arada Turklerin istilâ ettiği veya hakimijeti altına aldığı millctlerin bir kısım sözlerini Türk diline sokmuştur. İlim ve edeb dilleri arabca ve farsça olunca, fikir lisanı da tiirkçe namı altında çoğu bu dillerden alınmış kelimelerle dola bir halita halini aldu Zaman, bu ifratı yavaş yavaj tadil etmekteydi. Yalnız siyasî değil, edcbi ve ilmi hareketler muttasıl türkçeyi sadeleştirmeğe çaJışıyor, Tanzimattan, Meşrutiyetin ilânına kadar bir siirü siyas! hâdiseler de buna yardım ediyordu. Terbiyesi Umum Müdürlügünün lâğvile alâkaü olarak, Mülî Eğitim Bakanlığı tarafmdan gönderi len iki müfettis dün âni olarak İstanbul Bölgesi Müdürlügüne el koy muşlardır. Müfettişler dairenin bütün odalannı kilidledikten sonra sicil dairesinde çahşmağa başlamışlardır. Bu fini teft^ dolayısile dün Bölge Müdürlüğünde işler durmuştur. Bugün şehrimize gelecek İsveç takımını davet eden Hılübler bu teftiş yüzünd^n telâşa duşmüşlerdir. Bu maçlar dolayısile hazırlanan biletleri bölge muhasebesinde [ kalmışsa da müfettişler geç vakit ' Umum Müdür dün öğretmenliğe nakledildi, müfettişler İstanbul Müdürlügüne elkoydular U a Müdürliiğün diğer daha bazı servislerine mm bu biletlerin satışına müsaade etmişlerdir. Teftij uzun aüreceğine göre, üç büyük kulüb İsveç takımile yapılacak maçlar için nasıl bir yol tutacaklannı araştırmaktadırlar. Kore'deki Birligimizin toplandı çeteierle çarppaları Bir erittıizitt şehid düştüğü naalesef tahakkuk etti» yaralananlar da belli oldu Alâkalı Bakanlar çok geniş masraflara ihtiyac gösteren bu işler karşısında alınacak tedbirleri Grupa izah ettiler Dün ef kombinası ve sigara fabrikası meseleleri görüşüldü İki yaralı uçakla Tokyo'ya getirildiler, îkisi İnchon hastanesine, bir tanesi de hastane gemisine yatırıldılar (Kore harb muhabirimiz Farak Fenik felsizle bildiriyor) Amerikada "U Jl» Vildan Âşir Savaşır "Rusya ile anlaşmaya çalışmalı, anlaşamazsak harbetmeliyiz,, Ankara 16 (Telefonla) D. Parti Meclis grupu bugün de uzun sü*** ren bir toplanü yapmıştır. Et kombinası meselesi ve Maltepede 40 Dün bu mevzula ilgili olarak : milyon lira sarfile yapılacak sigara taya bir çok rivayetler de atılmış fabrikası mevzuunda Ali Ihsan tır. Bu meyanda İnönü stadyomu Sâbis tarafmdan verilmiş olan söznun Beşiktaş kıılübüne devredıle. ü sorular konuşulmuş, Devlet Baceği de söylenmiştir. Bu mesele ta kanı Fevzi Lutfi Karaosmanoğla, hdlvkuk ettiği takdirde kulubler aümrük ve Tekel Bakanı Nuri rasında büyük bir ihtilâf mevruuOzsan, kendilerini alâkadar eden Arkası Sa. 4. Sü. 4 te konularda uzun ve etraflı izahat vermışlerdir. 100 milyon lira sarfile yapılmasına eski iktidar tarafmdan girişilen et kombinası işi esasen matbuatta uzun tartışmalara ve açıklamalara sebeb olrauş, hattâ son zamanlarda Marshall plânı Tür , , kiye idarecisi Dorr'un bu mevzudaki bir mektubu da basına intikal etmişti. Bu tesisatı harekete getirmenin aynca yılda 300 milyon liraya mütevakkıf olduğu da görüşmeler arasmda beürtilmiştir. Maltepede yaptınlmasına karar verilen ve hattâ inşaatma ^irişilmiş bulunan ve bir Amerikan firmasına eiparişleri yapılmış olan sigara fab an Arkası Sa. 3, Sü. 2 de * KORE MEKTUBLARI: Nihayet Cumhuriyet devri dil davasını en csaslı demesek bile en ehemmiyetli şeklile ele aldı ve dil inkılâbını yaptı. Buna bir inkılâb deyişimizin sebebi, her inkılâb gibi tedrice itibar etmeksizin bir takım decişiklikleri empoze etmek isteyigindendir. Niyeti itibarile pek hakh ve kıynıctli olan dil inkılâbı muvaffak olmuştur, denemez? Çünkü sırf bir ilim mevzuu olan bu hareketin mebdeini cabuk muvaffak olmak icin sivasettcn almış ve bu yuzden işi za'fa uğratmışızdır. Gıin gelmiştir ki devlet ricaline hos gorunnıek icin kelime uyduranlar, bu ümî hareketi türlu gülünc kılıkiara sokmuşlardır. Bu arada samimî olarak bu davaya inanmış olanlarm sesi işitilmez o'.duju icindir ki: dil inkılâbı millet sincsinde lâvık olduğu kabule i'a'l olamamış. is inada binmiş, şifahî veva kanunî emirlere kadar ileri giHiidiJi gorulmustur. İşte bu gavriilmî gidi^atın son bir tezahur<"inii de ewe!ki ffiin Miüet Meclisinde c î işine dair verilmiş bir suTI al takririn:n müzakeresi sırasında Cumhur Baskanı Truman, MacArthut ile mülâkatından dönerken gormek elcmine uğradık. Bir ilmî hükumet erkânı tarafmdan kargılanjyor dava, bir siyasî maraza halini aldı ve asıl iş bu maraTanın gürültüleri NewYork: Kasım ortası Birin tada bir Amerika, bir de Rusya ara<;>nda hüvijetini bir kere daha ci Dünya Harbindenberi milletler kaldı. Bu, bir eliminasyon usulüdür ka^ betti. süzule süzüle, elene elene, o hale ki, muharebede olduğu gibi, hemen Türk münevverleri evvelâ dil in geldık ki, bugün herkes bilıyor, or Arkası Sa. 2, Sü. 5 de kilâhinın luzumu uzerinde ittifak etmelidir. Bu ittifak fi'len mevcuddur. Artık hiç kimse eski Arab ve Acem kelimelerini, terkiblerini kullanmıyor. Bu, dil tekâmülünün halile kabul edilmesi demektir. Ondan sonra da dilciler, terimciler de itiraf etmelidirler ki türkçe adı altında asla mudafaa edilemiyecek ucubeler icad etmişlerdir. Bu da. millet nezdinde fena bir tepki yaratmış, yabancı kelimeleri atıyoruz derken ecdadımizın kullana knl lana türkceleştirdiği hâkim gibi, mekteb gibi, hesab gibi kelimeleri kimi çaçatayra, kimi frenkçe kırma sı lâflarla de^iştirmiş, bunu da kanunla cebretmişizdir. "Bugün Kore, yann Çin, öbürgün Türkiye veya diğerleri... Heryerde bizim kuvvetlerimiz eriyor. Rusyanm da maksadı zaten budur. Biz zayıf düşeceğiz ve o bir gün taptaze kalan ordusile yüklenip dünya hâkimiyetini tahakkuk ettirecek,, Taegu^dan ayrılış (Arkadaşımız Doğan Nadi NewYork'lan yazıyor) Kiralar serbest bırakılmıyor Milli Korunma Kanununun kiralara müteallik hükümlerinin tadil edileceğine dair baberler mevsimsiz görülüj or Ankara 16 (Teleforda) Mesken mefelesi halledıimedıkçe, Mıllî Korunma Kanununun meskenlere taalluk eden hükümiermin değıştirilmesine şimdiki halde maddeten imkân görülmemektedir. Kanunuo tadil edilerek kiralaıın serbeat bıraküacağına dair zaman zamaa çfkm nlan haberlerin mevsimsiz olduğu anlaşılıyor. Adalet Bakanlığınd» salâhiyetli bir rat da Milll Korun Arkas\ Sa. 3, Sü. 7 de Şehir halkı bize o kadar alışmışlardı ki, Birliğimiz Taegu*dan hareket ederken, kardeşlerinden ayrılır gibi göz yaşı döktüler Kore harb muhabirimiz Farıric Fenik yazıyor Kore'deki Sava? Birliğimue mensnb müfrezeler yollardaki nakil Tasıtal^nnı kontrol ediyorlar Seul Komünıst Kore çetelerinin birligimizin bir kısmını cepheye gotürmekte olan trene yaptıklan baskın neticesinde yaralanan Türk subay ve erleri derhal teda« vi edilmek üzere hastanelere kaldırılmışlardır. Bu baskında bir erımiz da çehid olmuştur. Komünist çeteler savaj bölgesinde bır çok ölü ve yaralı bırakarak derhal çe» kilmişlerdir. Düşmana ağır bir darbe indirirken yaralananlar şunlardır: Ali Öz, Hasan Üstün, Gıyaseditinl Mehmed İlyas, Bahaeddin Gok Arkası Sa. 3. Sü 2 de y" "" " " > » : • BUGÜN Taegu'yu bir özöntüdür aldı. Şe henk vermlşti. Her tarafta Tfirk hir halkı Türk Birliğine o kadar bayraklan dalgalanıyordu. alışmıştı ki, Birliğimiz Taegu'dan Dükkânlann levhalan bila bir aynhrken, kardeşlerinden aynlır haftada değisrnişti. «Bakkal, çamagibi gözyası dökenler oldu. sırcı, berber» diye dukkânlannm m Kahramanlar bir kaç günde şeh tabelâlar asanlar bile vardı. Çocuklar, «ag ol ve merhabayı : rin kalbini fethetmişlerdi. 7 sinden yetmişine kadar herkes «Turko» kolaylıkla söyliyebiliyorlardı. Her • diye çırpınıyordu. Ayyıldızh bay yerde «Türk Birliğine teşekkür!» rağımız çoğuna yeniden renk ve a Arkası Sa. 4. Sü. 3 te m | \ Kore'den resimler 5 inci sahifede • BasuıYaym ve Tnrizm Genel Müdürü Halim Alyot Mensucat Sanayiinin SL Ârnold un içine düştüğü tehlike ordumuza • Dördüncü sahifede i Cumhuriyet \ postasi 9 Bulgarlar hududda bazı yerleri mayınladılar tarlasına düştü ve 6 hayvan öldü Turizm plânlan hazırlandı Dün bir basuı toplantısı yapan Halim Alyot, ilk iş »larak İstanbuWa otel inşası hususunda karara vanldığını bildirdi Bir kaç gündenberi şehrimizde lulunan Başbakanlık BasınYayın Turizm Umum Müdürü Dr. Halim Tevfik Alyot, dün, saat 16 da, anında Umum Müdürlüğün îstan Arkası Sa. 3. Sü. 5 te İşverenler ve işçi sendikaları niünessillerile basın mamessilleri dan çok şayanı dikkat bir toplantı yapülar dair demeci Kore'ye giden Türk subay vo erleri çofc iyi yetişmişlerdir. Türk •rdusundaki ıslahat devam edecektir Ankara 16 (a a.) (Reuter) APamuk Oftifrmm pah&talafma mataın fiab 240260 arasmda iken merikan Askerî Yardım Heyeti smdan dolayı piyasayı saraa endi •an günlerd» 450 kuruşa çıkroıg Başkanı Gpneral Wılliam H. Arnold. je malum. Bilindigi gibi bu sene bulunuyor. Ellerinda pamuk ohna Reuter muhabirile yaptığı bir mupamuk para «diyor. Geçen sene bu Arkan Sa. 2, Sü. 1 de Arkası Sa. 3, Su. 4 te ~ Hudud çizgisini aşan bir hayvan sürüsü mayın Sindi dil içinden çıkıhnaz bir de'r.Y'i halindedir. Bu inkılâbı ilmî bir tekâmül haline sokmak bir zarurettir. Bunun için de siyasî yollan, Meclis müzakerelerini, şahsî ithamlan bırakıp davayı, salâhiyeti kanunla teyid edilmiş bir akademinin ihtısasına ve nihayet muharrir, edib, müellif. âlim, filozof, profesör gibi dil mutasamflannın benimsem'>!erine bırakmak en doğru yoldur. Bu yolu tutmakta ne kadar gedkirsek, dil davasmın halli o kadar zorlaşır ve bu marazalar o kadar artar. Tani dil davası, ağiz dalaşığı haline gelir. Dil tekâmülünde tek gaye. rürkçenin her mefhumu anlatabilecek kadar zengin ve bütün Türkler tarafmdan kolayca anlaşılacak kadar populer hale getirilmesidir. Bugün böyle midir? STOP Halkevleriıte dair kanun teklifleri Meclis Anayasa Komisyonunda dün hararetli tartışmalar oldu. C. H. P. sözcüleri bu kanun tekliflerinin Anayasaya aykın olduğunu ileri sürdüler Ankara 16 (Telefonla) Meclis :iayasa komısyonu Halkevlerine İ£ir kanun teklifleri uzerinde mülakerelere bu sabah başlamışbr. Bulgar hududundan bir f örünüa i üncü sahifemızde) • Arkası Sa^ 3. Sü. 3 t«