Katalog

CÜMHURİYET 26 Ocak 1950 Günün mevzuları Hindistanın ilk =haberleri Cumhuriyet Bayramı Gazetecilik Yazan: Süha Sakıb Taner 5ehir= Enstitüsü İlk Meclisi Mebusan Reist NALINA MIHINA AUMET RIZA B,yin HATIRALARI, Okuyucularla bir derdleşme Hind stan birhğinin üyeleri, Bugün, 26 ocak 1950, Hindistan Cumhuriyetinin ilk bayra dokuz eyalet, üç prenslık, Hin Senato, talimatnameyi hazırlayarak Bakanlığa gönderdi mıdır. Üç yüz otuz milyonluk bir distana katılmış altı prenslik beşer kutlesınin vatanı olan Hin eyalet, merkezden idare olunan İstanbul Universitesi Senatosu, dıstan, üç yıldanberi gece gün on muhtelıf saha ve Andam*,n Gazetecilik Enstitusüne aid talimatdüz çalışarak hazırladığı anaya ve Nikobar adslarıdır. sayı bugün yürürlüğe geçirecek, Esas haklar bahsir.ds en mü name üzerindeki çalışmalarını taMillî Eğitim BakanlışıBabam beni Pgrise ziraat tahsi dıâı talimatı, re?mî sözleri sdyeböylece Hind stan Cumhuriyetı him nokta, Hindistanda paryalığı hayat âlemine kavuşacak ve ya ortadan kaidıran hükümlerdır. nn tas\ibine göndermiştir. Haber line göndeımişti. Üç sene sonra ım dfkten sonra, «Şimdi namusunuza, şa.îıağa başlıyacaktır. Bütün Hın Eu paryalar, murdar sayılan in aldığımıza göre. Bakanhkta, tali tihanlar:mı geçiyordum. Babamın hamiyetinize hitab ediyorum. Ben distan bu mübarek bayramı de sanlardır. Anayasa, bu telâkkiyi matnameyi tetkik maksadile kuru vefatı haberini a'.dım İstanbula av pederinizin dosru idim. Tuttuğunnz rin bir sev.nç ve bahtıyarlık için ve bu telâkkin n doğurduğu hal lan komisyon, yönetmeliği her ba detimde kendime bir iş aradjm. meslek doğrudur. Âvâzı iştikâruzı de kutlamakta ve bütün hür leri ve muameleleri ortad?n kal kımdan o!?un bulmv=hır. Diser 'a Kimse beni ne ciftliğine aldı, ne de plenen söylemek, bu halden milledünva, bu uğurlu doğuşu kutla d:rmakta ve böylece büvük bir raftan, talimatname tasdik edilip c'e bir sermaye kovarak bir çiftlik ış tin memnun olmadığını âleme durrağa iştirak etmekted;r. sosval reformu ta^akkuk ett'r Universit3ve gonderüdikten sonra. letmek istedi. Nihayet hiç arzu et yurmak Iâ7imdır. devam ediniz» İktisad Fakültesi profesörler kurulu mediğim halde hükumet işine gir dedi. Ziya Psşa ile birlikte gelen Hindistanın 26 ocak gününü mektedir. Mahatma Gandhi'n'n yeni Ensti'ünün idare heyetini sc1 meğe mecbur oldum. Ziraat Nazırı Ebüzziya Tevfik Bey de resmî tekCumhuriyet bayramı olarak seç ruhunu en çok şâd edecek ba cecek ve Enstitü faaliyete geçeck Arab Hakkı Paşaydı. Nezarette ba liflerini söyledikten sonra. (Bu mesinde apayrı b.r mâna ve şarılardan biri budur. Kendisi AlâkaMar. Gazetecilik Enstitü] na bir iş olmadığmı söyledi. Fran vatanperverane yolda devamınızı bu çirkm telâkkiyi ve bu te'.âkisabet vardır. : bir ziraat darülfünunu ve üç temenni ederim) dedi ve beni alkin n gerekleştird ği fena halleri sünün mart aymı takiten faaliy^te ç Senelerce önce Hindistan Millî ortadan kald:rmak :çin canla geçece&irsi: fimd:hk; yani bir sö büyük ziraat mektebi var, her se nımdan öptu. Kongresi, 26 ocak gününü istıkmestr için talebe kaydedilmiyeceşi ne yüzden fazla talebe çıkıyor, Meşveretin çıkarılması lâl bayramı olarak kabul etmiş başla çalışmış ve bu yolda çok ni, zir?. hazr''Vlar!r henüz tamam hepsi de iş buluyor. Bizim merr.lemühim muvaffakıyetler kazanPadişaha takdim ettiğim lâyihayı ve her yıl bugünü kutlamayı lanmadığm:, bu arada elde mev:ud ketimizde ise ziraate dair bir sey ve Sadrıazama yazdîğım mufassal vaz fe bilmişti. O zaman memle mıştı. Bu telâkkinin büsbütün bir dera kitabı bulur.madığım. de/ yapılmadığı ve yapılacak bir çok ış ket İngiltere idaresinde idı veortadan kalkması, belk: de bü lerin konferanslar mahiyetinde >'e bulunduğu halde kendi parasile mekrubu bastırdıktan sonra nöbet gazeteye gelmişti. Pariste ciddi bir Millî Kongre Hindistanı hürriyet yük ve uzun bir mücadele açıl rileceğini ileri sürmektedirler. tahsil etmiş, ee'miş bir adama ij gazete çıkarmak luzumunu hissetve istiklâle kavuşturmak içın masma sebeb oîacaktır, fakat Hindstan anayasası bu mücade L=tanbul Tİniversitesi Rektö>ü Ord. yok deniliyor. tiğim z?m?n İrlandada millet tasavaşına devam ediyordu. Ms^rif Nezaretine müracaat etleyi fi'len açmış ve parval'ğı ka Frof. Dr. Ömer Celâl Sarç. dün. bu Hindistan, yabancı hâkinrye nunen ilga etmiştir. Hindistamn hususta k»ndisile görüşen bir arka tim. 2400 kuruş maaşla bsna Bur raftarlarmın reismin yeni bir gazete r.eşretmek icin bir milyon ıki tın devamına rağmen her yıl bu bu muazzam başarıyı benımse daşımıza şunlan söylemiştir; sada İdnriii Mülkî mektebi müdür yuz elli bin lira sermaye topladığıgünü tes'id ederek, o yabancı mek için her gayretı sarfedeceği, « Talimatname henüz Bakan lieile kimya derîi.ii verdiler. Ka nı okumuştum. Benim ise beş pahâkimiyete meydan okumuştu. zerre kadar şüphe götürmez. lıktan gelmec'iği için, terübatım.zı bul ettim. Bursa Maarif müdürü ra serınajem ve bir muavmim yokO zaman 26 ocak istikbale aid bir Veli Efendi namında bir sarıklı idi. Diğer esas haklar, kanun hu a'amadk. Bildiğiniz gibi, Enstitu, Sekiz ay sonra Nazır Münif Paşa tu. Bulgar hükumeti Makedonyada rüya idi. Fakat bu rüya, hakikatten daha parlak, daha köklü zurunda eşitlık, şahsi hürriyet, Merkez binasma eklenen yeni ka benden bevam memnunivet edeve daha samimî idi. Bu rüyada, söz hürriyeti, toplanma hürriye nadlardan birinde yer alacaktır. Bu rek üç bin kuruş maaşla Bursa yerin de hazırlanması bir hayli zaistikbali keşfeden bir peygam ti, din ve vicdan hürriyetidir. Maarif müdürü yaptı. Bir de ders ber sezişi, doğacağına iman edi«Devlet siyasetine hâk'm olan mana mütevakkıftır.» verdi. len bir kurtuluşun sihirli ışık prensipler» bölümünde devletin Simdi bu mukaddemeden sonra, Enstitünün, mart başlarında Bir buçuk sene zarfında devlet ları hissolunuyordu. Belli ki halka karşı taahhüd ettiği ahlâkî faaliyete geçebi'ıeceğini tahmin e islerini yakından gördüm. Bu işlerin «Pendikte Birinci İlk okul öğretHind Milli Kongresinin ruhunda vazifeler belirtilmektedir. Halka diyor musunuz? nıenlerinden Kânıil Sevir.c» inuasile ne kadar berbad oldueunu ve bu da Akıfin şu ılhamı coşuyordu: mecburî ve meccanî ilk tahsil aldığım çifte şikâyet'.i bir mektub« Bu hususta şimdilik bir şey gidişle maarife değil, hiç bir şeye Doğacaktır sana vâdetüği günler vermek, herkese iş sağlamak, söyliyemem; fakat bununla beraber, hizmet mümkün olamıyacağmı andan bahsedeceğim. Bu çifte şikâyetin biri Devlet Demiryolarına, birisi hakkın serveti eşitlik dairesir.de dağıt ben hazırlıkların bu kadar kısa bir ladım. Parise giderek oradan âvazı de bu sütunun muharririne aiddir. mak, kadın ve erkek işç.lere zamanda ikmal edileceğini zannet şikâvetimi refetmeyi düşündüm. Kimbüir, belki yann, belki yann Savın okuyucum, Suadiyeden Pendan da yakın' müsavi ücretler vermek, analık miyorum.> İmtihanlar olmuştu, izin istedim. dik cihetine Rİden yolcular için kaİstanbula geldim. Münif Paşava: ve hakikaten öyle oldu. Hind ve ihtiyarlık haklarına saygı gös palı bir bekleme yeri yapıbnasını Bayboranın milletvekilliğine «Bana bir ay izin veriniz. Ben bu Kongresinin rüyasında doğan termek bunlar, arasındadır. Bu Devlet Denıiryollan İdaresinden riaday gösterileceği söyleniyor müddeti mezuniyetimi Paristeki gün, yarından daha yakm bir bölümün bir maddesi de içkiden : ca ettiğini ve yazdığı şikâyet ve diexposition'u seyre hasredeceğim. zaman iç nde Hindistan ufukla bahsetmekte ve devletin içki isTramvay ve , , lek mektubunun Cumhuriyet'te tıhlâkini ortadan kaldırmağa te İbrahira KemalElektrık Genel Mudürü Bir mâni yok ya« dedim. «Nasıl rında doğdu. O gün, hakikat âBayboranın İdareye Ahmed Rıza Bey, ceddi Türk Yeni Padişah Ahmed R.za Be n e ç r e d i ! m i ş . f a k a t b u d i l e ğ i n e leminde «bugün» dür, 26 ocak şebbüs edeceğini. alkolün yalnız aid bazı Işleri neticelendirmek ve Şe yok! Siz fermanlı memursunuz, sayı b;r kasidle Ayan Reıslıg ne i d a r e c e c w a | > v e r i l m c m i ş olduğunu, tıbbî ışlerde kuüanvknasını sâğ hlr Meclısince taölle uğTamış olan raydan izin almak lâzımdır. Bilmem olan Viyanalı bir hanımla, îngı1950 dır. Bugünün işte böyle Tramvay ve Elektrik bütçesini tasdik kimler de gideceklerdi. Exposition liz Ali Beyin izd:vacından 1857 lıyacağını bildirmektedir. • getiriyor ve bu kasdini Başma bunun üzerine bana tekrar bir mekbir şerefli mazisi vardır. ettirmek üzere Ankaraya gıtüği haber beyır.ci Lutfi Simavi Beye şu I tub ya?dıçını, fakat haftalar geçtiği Diğer bölümler merkez ile bir alınmıştır. Diğer taraftan Ibrahlm Ke Meno'.ution tarihine tesadüf ettiği yılı eylulünde Vaniköyünde deVaktile bu kararı verenlerin şekilde açıkl:yordu: (Âyan Ri ' halde ve her gün heyecanla sütuliğe dahil devletler hv:umetle mal Bayboranın Umum Mudürlukten için saray kuşkulanıyor. Bu böyle desi Zahire Nazırı Rıza Efençoğu, bugün hayattadırlar, yalyaset: içın benim bir namzedim numda yazısının cıkmasmı boşuna rin'n çalışmalarına ve karşılıkh çekilerek mılletvekılliğıne C. H. Partisi kalmaz geçer, siz gene Bursava gi dınin yalısında dünyaya geldi. nız Mahatma Gandhi. ebediyete var. Km olduğuru krşfedemi \ beklediğini söyledikten sonra. geAli Bey gene yaşında Avrupaî . münasebetlerine aiddir. Cumhur adayı olarak gosterıleceğı soylenmekte diniz, iki av sonra ben size izin vegöçmüş bulunuyor, fakat onun yeceğınizden eminım. O mevki cenlerde bu sülunda bazı okuyucudir. ririm, o vakit gidersiniz» dedi. Bir fikir ve hareketlerıle tan:nmış ruhu da, muhakkak ki bütün ar Başkanlığmın müddeti, beş se~ için Ahmed Rıza Beyi düşünBugün Karabekirin 2 nci hafta, on gün bekledim. Nihayet Koca Reş.d Paşanın takdirini kanedir. Parlamento, bir halk meckadaşlarile b'rlikte bu gerçekle lisi ile birleşik devletler konsedüm. Bu zatm Meclisi Âyandak. suallerine ceVab verdiğimi görünce Nazıra: «Benim sarayla alış veri zanmış bir zattı. Kırım harbinde ' ölüm >ilı anılacak şen rüyayı kutlamakta ve bü yinden ' müteşekküdır. Halk muhalefetinin hırsı ikbalden çok üzüldüğünü yazıyor. Üzüntüsüşim yok. Benim âmirim sizsiniz, si Icadiye tepesindeki kasra yerletün Hindistan ile birlıkte bay meclisi, doğrudan doğruya seçı deBugun saat 15 te Eminonu Halkevin ze sövlüycrum» dedim, «Öyle Ue şen îngiliz subay ve erlerıle göneş'et ettğine şüphe etmemeli, nün sebebini de hulâsatan çoyle Türk Kultur Ocağı tarafından Kâram etmektedır. Hindistan istik len âzamî 500 üyelidır. Böylece zım Karabekirin ölumünun ıkınd yıl bana da bir şey söylememiş olunuz, rüşmesi ve lisan bilmesi halk takendisini o memuriyete tayin et uah ediyor: mekle münasebetsizliğine n h a lâli ve Hindistan Cumhuriyetı her mılletvekili asgari 500,000, öonumu munasebetiie bir anma töreni sıvışıp gidiniz» dedi. rafından kendısinin (İngilız Al. «Acaba bizjm dileğimiz bu soruyapılacaktır. Tdrende Rauf Orbay. Geyet verileceği tabiîdir. Tarafımkutlu olsun. ' Bey) dıye anilmasına sebeb olâzamî 750.000 seçmen tarafından r.eral Hefct Bele. Feyzi Feyzıoğlu koParise geldikten sonra Nezarete muştu. dan Sadrâzama gidip arzumu teb lardan daha mı ehemmiyetsiz göHindistanın bugün Cumhuri seçilecekt.r. rüldü? Biz zavalhların istasyonda nuşacaklardır. Askeri bando refaka bir mektubla istifamı gönderdim. liğ edmiz.) yetin mesnedi olarak yürürlük tınde merhumun iki marşı soylenecek, I Ali Bey, İslâmiyeti kabul etnasıl titrediğimizi ve nasıl hastalanBirleşik devletler konseyi âza hayatına ve cenaze torenıne dalr bır Bir ay geçti, bir gün sefaretten bir mevkiine koyduğu anayasa, hür Vahideddin, Mebusan Meclisi dığımızı neden onlardan daha emektub aldım, «Bankada namınıza miş zevcesi Na:le Hanımla berami 250 üyeden kurulacak ve bun fıim gosteriiecektır. \ insanlığın demokrasi ruhunun ber çocuklarını büyük bir vatan. nı feshetmeğe karar verdiği va hemmivetsiz telâkki ediyorsunuz? Ayrıca bugun aksam saat 18 20 de. şerefli ve yüksek bir âb.desıdir. ların 12 si Cumhur Başkanı ta İstanbul Rad>osunda, Turk Kultur O gelmiş bir para var. gidip, alınız» hürriyet ve vazife sevgisile yekit Ahmed Rıza Beyi de huzu Halbuki sizi cemiyet derdlerile yarafından tayin olunacak, diğerdiyordu. Bursada Maarif müdürü Anayasanm temeli demokratruna kabul etmişti. Ahmed Rıza kından ileilenen bir zat olarak tacağı adına. Turgut Atasoy tarafından, iken kız rüşdiye mektebi kabristan tiştirdi. Ali Bey, muhtelif halık ve lâikliktir. Hındistanda leri de, birleşik devletlerden her Karabekır hakkında bır kor.iışma yapıBey, Padışahın huzurundan çı nımıştım. Ilâ .» içinde t i r odadan ibaret kötü bir riciye hizmetlerinde, hariciye yaşıyan her insan, din, mezheb. birinin teşriî meclisi tarafından lacakur. karken Başmabeymcıye (Âlemde Sayın öğretmen Kâmil Sevincin yerdeydi. Maarif Nezaretine defaat teşrifatçılığmda, Şurayi Devlet seçilecektir. Yeni bir yerli film ırk, sınıf farkları zerre kadar naazalığında bulunmuş ve ilk kudemokrasin n icrayi saltanat et bahsettiği i!k mektubunu almadım; le yazdım. Nihayet bedeli icarını İşte bugün, ilk Cumhuriyet zarı itibare almmaksızın hürriRefık Halıd Karayın «Çete» adlı eseri kendi kesemdeiı vererek bir yer rulan Mecl si Âyana da aza oltıği bir zamanda hiç Meclisi Meb ikinci \azdığını aldım. Fakat şikâbayrammı kutlıyan Hindistan a füme alınnaıştır. Nad Duru tarafından Rıza Bey, pederi İn^iliz usan fesholunur mu?) diyordu. iyetin tekrarında fayda mülâhaza etyet ve müsavat içinde yaşar. muştu. İleri fikirlilği dıkkat Hindistan, federatif bir birlik naygçasının esasları bu merkez ve Çetin Karamanoeyın rejısorluğunde tuttum. «Nezaret kabul ederse be çektiğinden 1879 da Konyaya sü Ali Bey ve hemsiresile birlikte Sonraları bır müddet için Va medirn. çevrılen fılmde Nerıman Kcksal. Ihsan nim paramı verirsiniz» dedim. Beş tir. Teşrıî, icraî ve adlî kuvvet ded r. Ivnra, Orhon Arıburnu gibi g«nc ar ay devam eden o kira bedeîile .na rüldü ve orada vefat etti. sakalı. maviliğ nde sıcak bir sev hideddine inanmış olmanın ü Muhtercm okuyucumun gazetede îer, merkez ile federasyon birBu anayasanın Hindistanda tistier rol almışîardır. Eser, Hatay haAhmed Rıza Bey, sultani tahzüntüsünü duyan Ahmed Rı?a çıkan sikâyetine cevab veribnediği ükleri arasmda paylaşılmıştır. muazzam bir inkılâb başarmak valisıni işgal eden Fransız kuvvetlerlne Eîimdan dokuz günlük alacağım silinden sonra henüz pek gene gı mânası uçan gözlerı vardı. Beye SJleyman Nazif Bey 26jve Suadiyede bir istasyon yapılmakalmıştı. Onu göndermişler sanMecl'si Mebusan Reisi olunca teşrin evvel 1924 te yazdığı bir dığı müddetçe, onun bu şikâyetini Birliklerin her biri bir devlettir üzere hazırlandığı bu kısa izah karşı »Kıran B e y adındakı Turk çeteyaşmdayken Hariciye Nezaretı ve Hind stan bu birleşik devlet tan da apaçık anlaşılmaktadır. sının kahramanhklsrmı canlandıriıak dım. Bcnkaya gittim iki vüz lira tercüme odasında kısa bir müd Sadrâzamdan evvel, Âyan Reisi mektubda aynen şoyle d yordu: mütemadiyen tekrarhyacak mıyız? taoır. gelmiş olduğunu haber alınca bir le beraber en yüksek makam o (Vahideddine Mütarekenin ilk Her şikâvet için böyle lerden müteşekkild;r. Birliklere Hindistan bu inkılâb sayesinde yaparsak vanlışhk olmalı dedim. almadım. det kâtıblık yapmış ve babası taverilmiyen yetkiler, merkezde tam mânas le modern bir devlet Bestekâr Osman Nihadın Radyo Bankadan bir ay sonra aldığım bır rafından ziraat tahsiline Parise lan o sandalyeyi de belki idare günlerinde her vatanperverın baska sikâyetlere, dileklere yer mi itibarile büsbütün doldurmaz, ümidi dört el ile sarılmıştı. E kshr? Cemiyet derdleri, yalnız Sualeyhine açtığı dava toplanmıştır. olacak ve dünyamn en bellibaşlı > mektubdn o paranm lutuf ve ihsanı gönderılmişti. fakat her halde pek süslerdi. Bestekâr Osman Nihadın. Istanbul . . , » , , . . . , , . . , . . . . , Anayasa 395 maddeden müte sıklet merkezlerinden biri sıfafendimizin yerinde kim heyet. adiyeden Pendiğe giden yolculara Babasının ölüm haberile memşekkildir. Çünkü ortaya çıkmasi t'le dünya siyasetini idare etmek Radyosu aieyhine astıgı 1 kurusluk , tacıdarı oldugu bıldırılmıştı. A.ma lekete dönen Ahmed Rıza Bey, Hünkâr onu kazanmaya lüzum âyan reisı olsaydı aynı suretle hir i'ta'von yapılmamasından ibatazmlnat davpsına dun Beyoğlu Birinci dım. muhtemel olan her zaruret hesab ve dünya barışını desteklemek Sulh Hukuk mahkemesınde devam görürdü. Onun için ikametgâhma hareket ederdi. Bundan dolayı ret dcğildir. Pariste 1889 exposition'unu iyice Bursa Mülkî idadîsinde müdür Maçkada bir saray tahsis olundu hakı devletlerinde hiç kimse edilmiş ve ona göre hükümîer bakımından gıttikçe ehemmiyeti ve muallim olmuş, mesaisi MaSayın ö|retmen. sikâyetinin bir gezip gördükten sonra .tahsile ve teşri olunmuştur. hissolunan en muazzam de%'letler ve Mefruşat İdaresi tarafından Dunku ceîsede, tanınmıs ses sanat, . , . lâzım arif; Nazırı Münif Paşanın dık döşetildi. Saraya geld'kçe her zerre kadar bir suizan besliye de henim sütunumda tekrarlanması kârı Muzeyyen Senar Işıl ahid olarak I . e * çıkarmak^ıçın Cumhur Başkanmın salâhiyet arasmda yer alacaktır. mez, kırk senelik hayatı mii Üzerine hemen dikkate ahnarak okat ni çektiğinden bir sene sonleri geniştir. Icabında kararnaHindistan bu istikbale bugün öinlenmiştir. Muzeyyen ifadesinde şun I gelen şeyleri hazırlamağa başladım ra Bursa Maarif Müdürlüğüne defasında huzura çıkar ve ilti cahede sizi âleme ve tarihe le raya bir istasyon yapılacağını sanları sbylemıştır: Bir taraftan nafakamı temine. dimeler neşreder ve fevkalâde h?' den girmiş bulunuyor, onun fata mazhar olurdu. kesiz ve pâk olarak tanıtmıştır. makla. vazılanma karsı büyük bir « Osman Nıhadır çalışıyordum. tayin edilmişti. lerde anayasanın hükümîer ni durmadan ilerlemesini ve mu sanatkar arkada lanmbestelerinl. dığer ğer taraftan tahsile ve akşamlan Sonraları nasıl oldu da. Hün Vahideddin, hal ve mevkimi id tevecriih gö^trrivor ve kalemimde g.bi ben de H ü kütübhaneye Memleketin içtimaî ve siyasi dahi durdurabilir. Bir yerde a vaffak olmasını dilemek bizim Radyoda okudum.5 Tahmmen bir buçuk f ,. gidişini fena bulan, inkılâb ve kâr ondan eskisi kadar hazzet rak edemiyerek kendi kendini her dilcei percekleştiren. her şikânayasa hükümlerinin tatbik e ıçın bir vazifedr. Biz de bu va ay e\TCİ Radyo Idaresnden Osman konferanslara glderdım. ıslahat yapılmasını zarurî gören mez oldu. Bunun izahı pek ko gayyayı lânete yuvarladı. Şah yeti bertarpf eden sihirli bir kuvBir müddet sonra birinci ,âvihadilemediğıni görmek onun bu z feyi bütün büyüklüğile hisse Nıhadın besteierinın okıınnı.'masını söylemeleri uerine ben de onun çar mı pac'işaha takâim ettim. Nazarı Ahmed Rıza Bey 1889 senesinde laydır. Bütün insanlar gibi bu sının da tac ve tahtımn da mü vct ta^avvnr edivor. Kendisine çok salâhiyetlerini kullanmasına kâ derek Hindistanın şerefli bayra kılarını radyoda sbylemekten imtına Parise gitmiş ve II. Abdülhamid adamın da bir kusuru vardı; doğ ebbeden izmihlâline sebeb gene ederim ama. maalesef, fi geîir. mmı tebrik edivoruz. ettim. Her sanatkâr. Radyoda oku\a dikkate almmış ve bu yoldaki se idaresine karşı on dokuz sene ruluk!.. Yahud daha sahih bir b.zzat Vahideddindir.) rıövle bi kuvvei kudsiyeye sahib cakldrı eserleri riaha evvelden Radyo merei tahsilimi böyle risa'e şektâb:r ile doğruculuk, yani doğru Mütareke senelerinn b ; r kıs dc,çi!im. İstc ar7usunu yerine getiriIciarestr.e bildırır. Osm.nn Nıhadm, Mu linde atebei ulyaya arz ile bir şey süren azimkâr bir mücadeleye olarak bulduğu bir şeyi hiç bir Bestekâr Şerif İçlinin hazırladığı girişmişti. mını Avrupada geçiren Ahmed yorum ve il<;ili makamlardan sayın % riur Hasan Refik Eitığ tarafından Rad bastırmamaklığım ferman buyurulyoevine sokulmadığını arkadaşlardan muştu. İki bin lira da mükâfat Evvelâ Padişaha memleketin ihtiyata, hiç bir istihzarata lü Rıza Bey İtalyan ve Fransız dev oki'vucun"in i'tediği istasyon binazum görmeksizin hemen püskür let adamlarile Türkiyeye yük sının yppılfa«m rica ediyorum ve ıitmi;tira. Hatta Hamiyet Yuceses kenciis.ni içeri almaları için rıca ve ısrar "önderilmişti. Paravı almadım. «İh terakkisi için lüzumlu gördüğü mek. lenilen ağır sulh şartlarının tâ yaztmin tesirli olmasını da Allahtan sanı şâhane reddolunmaz. Mutla.îa ıslahatı bildiren lâyihalar takctmış. Benim bildiğim bu kadardır.» Kitabının birinci kitabı çıktı. Fiatı 250 kuruş. Mizacının bu icabından dolayı dıli üzerinde bazı görüşmeler dileyorum. dim etmiş, cevabını alamayınca Duruıma, ses sanatkârlr.rından Aküe almmalıdır» dive cevab geldi. Gene İstanbul Cağaloğlu Yokuşu MARMARA MATBAASI 382 Bu müna^ebetle şunıı arzedeyim Artun. Ekrem Kongar. Muallâ Gokçay, reddettim, almadım. bu lâyihaları bastırıp dağıtmıştı. Ahmed Rıza etrafında da epeyce yaptı. S=bıte Tur ve Per:han Altındağ SozeAhmed Rıza Bey, hayatmın son ki oki'vucıtlarımızın bütün şikâyet Mücadelesi ve memleketçe ta soğuk tesirler bırakmıştı. Onda Bir kaç ay fasıU ile altı lâyiha Bu pazar saat 11 de rinın dınlenmeleri için 22 çubat saat herkese karşı bir mürebbi, b'r günlerini Çengelköy üstündeki ve dii?''!erinin müsbet bir neticeye takdim ettim. Başka hiç bir habeı nınması böyle başlamış ve bu lu e trlık edilnjistir. hareketi Meşveretin intişarı ta~ musahhih, hıç olmazsa bir nasih çiftliğinde yalnız geçirmş ve b.r nlasTia'avı bizim kudrctimizin 6ızuhur etmedi. Maksadım haber alKıbnslılar Cemiyetınin çayı düşmeden hasıl olan rahatsızlık sında oltîuçu gibi. her eün aldîî!olmak tarafı vardı.) kib etmişti. mız mektubların hep'ini neşredeKıbrıs Okullarından Yetişenler Cemi mak dcğil, lâyihalanmdaki marMPariste istibdada karşı çalışanAhmed Rıza Bey, VI. Mehmed yüzünden kaldırıldığı Şışli Etfal mr"ek kusurunıuza bEkmamalarmı M'eşhur P i v a n i s t yetinın çayı 28 ocak 1950 cumartesi zatımm icra edilmesi idi. Hiç bir lar arasmda anlaşamamazlıklaı hastanesinde 27 şubat 1930 tariVahideddin tahta çıktığı vakit gunu saat 15 ters 20 ye kadar Park Otel şey yapılmadığmı görünce Sadrıve bİ7Îeri «cemiyet derdlerile yasalonlarmda verılecektır. azama hitaben uzun bir mektub başgöstermiş ve bir kısım arka Meşrutiyet rejiminin korunaca hinde vefat etmiştir. Yakub Kadri Karaosmanoğlu, kr'dan ilgilenmemekle» itham etdaşları Ahmed Rıza Beyi terket ğına inanmıştı. Halbuki VI. MehVasfi Rıza Zobunun konferansı vazdım. Ondan da bir haber çıkmar"'melerini rica ederim. Biz şrazetePazar gunu saat 15 30 da Üskudar yınca ilk lâyihamı bastırdım. da mişlerdi. Ahmed Rıza Bey sara med Vahideddin, Ahmed Rıza ölümü münasebetile Ahmed Rıza r ; ler, cemiyetin daha sümullü ve Veda Resitali. Tamamile yeni program. Hal'tevınde Şehir Tiyatrosu artistle ğıttım. Onu müte3kıb mekrubu da yın teklif ettiği para ve rütbe Beye hiç bir vakit itimad etme Beyin siyasî hayatım anlatan b ı daha ehemmiyetli derdlerile her Biletler S A R A Y Sinemaşının gişesinde rinden Vs«fi Rıza Zobu tarafmdan (Ti bactırdım. lere iltifat etmiyerek davası uğ miş ve kendisinin Âyan Mecli yazısında şöyle demektedır: (Ah gün ilgilendiğimiz gibi mevziî. lümsatıbnaktadır. yatroya daır komısma» me\ziılu bir med Rızanın hayatı, da mi b:r konferans verilecektir. Bu iki eser beni İstanbulda ta runda her türlü meşakkati göze sindeki tenkidlerini hoş karşıla tevazu ve feragat içmde geçmış revî ve hattâ şahsî şikâyetler ve almıştı. mamıştı. derdlerle de mümkün olduçu kadar nıttı, mektublar almağa başladım. Tarihin sinesinde şahlanan bir kahramanlık destaru tir. Yazılarında tantanalı cüm ilgileniriz amma iste o kadar. Her Pariste bir taraftan siyasî müPadişah, telâş etmiş olacak ki beni ( Küçük Haberler leler yapmaktan çekind'ği ka duamızm karini kabul olmadığmı Dünüa ilim zaferi bu günün sayılı mücahidinin hayatı cadelelerine devam ederken bir kandırmağa memur sevketti. dar. yaşayışında da şatafath unutmamak lâzımdır. B u Akşa m • VALI ve Beledıye Başkanı Fah. Münir Paşa daha o zaman beydi. taraftan da tahsil ve tetkıkle jestler yapmaktan müstağni idi. reddın Kerim Gokay. yann Beykoza Benimle görüşmek istediğini bildir meşgul olmuştu. Kendisi Auguste Günün Kirabt: Bu memleket belki ondan daha giderek oradaki tarihi çeşmenin açılış Comte'in positiviste felsefes ne di. Odeon tiyatrosunda bir loca törenıni yapacaktır. büyük vatan ve hürriyet mürşidınanmış ve bu sahada bir çok leri gördü. Ondan daha çok yük• I. T. Ü. Elektrık FskiT.tesi Talebe rutmuş, orada buluşruk. Daha Meş çahşmalarda bulunmuştu. * • Cemivetin r tertıbledığı degerh ses sa vereti neşretmemiştim. Gazetelere sek ve kudretli ink'lâbçılar yeMeşrutiyet ilân edilince Ahnatkârı Safıye Aylar.ın Necatı Tokyay, arasıra makale yazıyordum. Beni tişti, lâkin, en Avrupaî mânasüe, Yorgo Boconos, Ercümend Batanay re iknaa çalışü. Memuriyet olmadığı med Rıza Bey İstanbul mebuslumedenî cesaretın, medeni ahlâhalde toptan bir para teklif etti. ğuna seçildi. Ve Mebusan Meclikın bu dıyarda yegâne timsali s.nin açılış günü halk tarafından TOManzum Hikdye lommda saai. 18 de" verilecektir. "* " " I Hiç bir şey kabul edemiyeceğimi benzersız bir tezahüratla selâm( CRİSTOPHER COLUMBUS ) idı.) + 27 KANUNUSANİ 1331 de Kuleli ve kafiyyen söyledim. Yirmi gün son landı. FREDERİC MARCH KATHLEEN BYAN ' in **• Önsöz Ord. Prof. Dr. • diğer askeri idadilerden mezun olan ra Sanzelizedeki restoranların oi1 Ur. hayat boyunca hayranlıkla alkışlanacak büyük eserleri II. Meşrutiyetin ilk Meclisi FAHREDDİN KERİM GÖKAY Kendisi, Osmanlı İmparatonlann 34 Uncü yıldbnürnu bu sene aynı rinde gene birleştik, yeniden aldı| DBKKAT: Numaralı yerler erkenden satılmağa başlanmıştır. ( Evlilik hayatmı daha mesud tarihe tesadüf eden cuma günu akşamı ğı talimatı söyledi. Ben de ilk ver Mebusan Reisi, doğru bildiği şey luğunun sukutile biten siyasî saat (7,ı de Istanbul Orduevinde kut diğim cevabımı tekrar ettim. Para leri söylemekten sakınmıyan ögeçirmek istiyenlere rehber hayatına aid hatıralarını zaman lanacaktır. ^m zaman dağmık notlar ve mevzu 4 Lira. ARİF BOLAT KİTABEVİ . ,,,„. T . . . .... , „ ya filâna hacet yok. Meclisi Mebu zü, sözü bir kalbi temiz bir inBu Akşamdan îtibaren sandı. Meclisi Mebusanm, sonlar halinde tesbit etmiştir. ' * VEFA Lisesını bıtırenler Derneğij u u ı ™vA nin tertiblediği konferans serifinin aln tertiblediSi konferan, «™inin ».. sanı ben padışahın başlıca med raları Âyandaki tenkidleri muaKendisine yazılmış bazı mektmcısı yann saat 18,30 da Emınonu dahı açsm,olurum; dedim. rızlarını çoğalttı. Halkevinde Burhan Felek tarafındnn tubların ve jöntürk faaliyetleriAradan biraz daha geçti. KuyumMükelleflerinin tutacaklan Meclisi Mebusan Reisi Ahmed (Sporda seyircinın mevkiı) mevzuunda cubaşı geldi, huzuru şahaneye celne aid vesikaların da yardımı ile Nüshası 1(1 kuruştur Mevsimin iki seçme filmi birden. verilecektir. Rıza Beyi :yi tanıyanlardan bir, bu notlar tanzım edildiği vakit Abone şeraiti l ü : k .. e Harıc bedilmiş. talimat almış, bir çok dilolan eski Mabeyin Başkâtibi HaAhmed Rıza Bey:n çocukluk yılİçin <cln Rebiül'âhır 7 Perşeınbe ) ler döktükten sonra kaç bin lira lid Ziya Bey, onun şahsiyetini ve larından, son mücadele devirletaleb ettiğimi sordu. O vakte karine kadarki hatıraları meydana Biı Marlein Dietrich Jean Arthur dar sükutla dinlemiştim. Red ce doğru söylemekten çekinmiyen karaktermi şöyle anlatıyor: (Ugelmis bulunuyor. Hahralar sıDefterlerı Maliye Vekâleti ! vabı verince. vahudinin gözlri â 3 » raya konularak, olduğu gibi bıM O • hayretle açıldı nasıl olur, dedi. zun bir boyu. tab'ının metanetinümunelerine uygun olarak ne bir delil şeklinde dimdık du! rakılmağa çalışılmış, yalnız bazı iyi kâğıda baîılmıştır. V. 7.18 12 26 115.01 [17.17; 18.511 5.34 Londra sefiri Kostaki Paşa da ran bır kâmetı, başmı tetviç Claude Reines Joan GanfieM k'sımlarda yazıların takibini koUmumî Satış Yeri : E. 2.02 7.10 9.45 12.00 1.35 12.18 , [ Londraya geçerken Pariste benimle eden güzel saçları, çehresine valaylaştırmsk üzere ilâveler yabeanslar: 2,30 i 5,30 7 Suare 9 da. j konuşmağa memur edılmişü. Al kur bır zeyl yapan uzunca bjr İNKÎLÂP KİTABEVİ pılrnı&tır. > Paristeki hayatım I I Hâtıralarınm ne^ri münasebetile zİ7 okuyucularımdan bazıları, şikâyetlerini sütunumda yazmadığımdan veya mektublarını neşrctTnediğim 1 den dolavı bana sitem ederler. Eğer Cumhuriyefin azamî bir tek sütunu yerine bütün bir sahifesi em rimde ohaj dı. onların bu sitemleıini haklı buhırdum. Oku>ucul5rımdan aldığım en uzun mektubları bile saVsırla okurum. Bazıları. okunması gayet güç el propaganda yapm.k icin Kirıla ce | Mrşveretin para kuvvetile yazılarile üç dört sütıın tutacak kamiyeti marifetiie senede bir mil redilmediği. ümidle yaşad^ğı. dar unın raektublar yazarlar ve yon. Sırb hükumeti Sabba cemive I lıştıeı malum oldu. Nakden züğürd münhasıran kendi şahıslarırn ilti vasıtasüe sekiz vüz bin lira sar ve manen vazifeden başka eğlence \ gi]endiren bir raevzu üzerinde sifediyordu. Bizim İttihad Cemiyeti bilmez: vatanın ahvalinden cıdden veya hasbıhal eder ve fikir nin parası yoktu. Sarfiyatı hiç nıs mütecssir. bir adamla birlikte ça jürütürler. Aıiz okııyucularımın betindeydi. l'şmak, bir nizam ve intizam alün ' fikirlerinden çok defa istifade ede1 Gazete çıkaracağımı İstenbu a, da çaîışmak irtemiyenler, makamı r ; m . f a k a t bazan da danlmasınlar, cemiyete haber verdim. Gazetenin . mazerette bir takım yalanlar, büh a flanna magruren söylüyorum keLsmi, hattâ cemivetin biie ismi he tanlar uydurm?ğa lüzum gordüler. . çjboynU7U >er gibi olunım; fakat r.üz takarrür etmemişti. Istanbul, N i t t zati kk Neşriyatta benim menfaati zati |g e n e fâfai sıkarak sonuna kadar djşimj İttihadı İslâm diyordu. Ben bütün yeye hizmet ettiğim söylendi. Bu o ] [ I J r u n ] ı Mektublann bir kısmını Osmanlıların menafiine çalışacağı bana •pek acı bir iftira idi. Men ^ ^ a s a manı, gelir zamanı» sözüiçın İttihad ve Terakki unvanını f&ati zaliyeje. her neye hizmet o n e u y g t ] n o l a rak saklarım. daha münasib gördüm. Öyle kabul lursa olsun ben gene bir şey ya | g ; r j ^ K u n e v v e j d s j azdığım giedildi. Gazetenin ismini de «Mcş pıyordum. Bir iş görüyordum. b ; f l k r a s u t f l n ] a n , münhasıran şiMenfaatı zatiyeye hizmet etmiyenveret» koydum. ütunu, dilek sütunu değils , Gazete, Osmanlı İttihad ve Te ler acba ne yapıyorlardı? Vatana ğ h e r a ı dğğ ı m ı z m e ktubdan dir; p er h e r rakki Cemiyetınin vasıtai neşriyab t bir ijikği dokunsn var mıydı? Bir j . a ı , , e t T n e j t i s ( e sek, kendi düşünceîe olncakt:. Devam ve intizamı ıçın kitab yazana, bir iş gorer.e i b olkitb bi i *!k nas sene y maddî sermaye isterdi. Cemı;. et i bir garaz ve ivaz için yap.;, CJ c.cneon 10 e ü n üstünde a!e a s a m m bunu temin edemedi. Gazetenin '1 cek clsa, insanın her hal ve harei ç i n d e Maldurım mekrubiardan 20 ta". hamiveti milliye ve gayreti vata ketinde bir maksad bulunsa o a r a z" nerinden fazlası şikâyet ve dilek l niyeden başka sermayesi olmadığı | de hiç bir iş görmiyenlerin g anlaşıldı. Arasıra gönderilen beş krendilerine, kayıdsız, hamiyetsiz | şikâyetler ve dilekler için Curailâ otuz frank abonelerle iküfa o dedirtmek midir? huriyet'in ayrı bir sütunu vardır. (Arkası var) ^ ^ a ^ , , ^ gün bir iki tanesi olundu. rada çıkraaktadır. Ba7iları da. arafira benim ve arkadaslarm sütunlarında intişar etmektedır. f Ahmed Rıza Bey kimdir? Yazan: Haluk Y, Şehsuvaroğlu ı I k i t a b a z e t 5 ŞARKI GÜFTELERİ SARAY Sinemasında KEMPFF'in r L Â L E (Renkli) ELHAMftA'da Kristof KOLOMB NASRETTİN HOCA ^Tenas Kayatırn BozuMu Pangaltı I N C I Sinemasında GÜNAHSIZ MELEK GELİR VERGISI CUMHURİYET Serbest Meslek SŞLETME KFSÖB1 2 İSİMSİZ KATİLLER Indl