Katalog

c CUMHtTKÎYET 14 Temmuz 1949 GÜNUN MEVZULARI ÜÜ «Çorum)) faciasının mesuliyeti 16 yıl önce başlar Yazan: Abiditı Dav'er =haberleri İyi cins un stok edenler Ofis Müdürlüğü, ekstra İKTİSADİ BAHISLER 111111 1 MIHINA Şundan. bundan! îngilteredeki buhranın mahiyeti İkinci Cihan Harbi, İngilterenin haricî tediye muvazenesini sars mıştır. Büyük Britar.ya, millî mü dafaa ihtiyaclarını karşılıyabilmek için, yabancı memleketlerdeki işti raklerinden ve alacaklarından mu hün bir kısmını tasfiye etmiştir İngilterenin sermaye yatırımlann dan vesair hizmetîerden temin ot tiği yıllık döviz hasılatı, 1936194' arasında, 248 milyon sterlinden 123 milyona düşmüştür (1). Britanya adaiannın döviz ksynakları zayıf Çorum faciasının mesuliyeti, sa man Devlet DenizyoHarı müdürü ekstra un satışına devaır dece bu geminin 3 numaralı am olan Yusuf Ziya Erzin bu teklifi rından biri üzerinde bulunuyordu. nu derinleştirmiştir. Fiilen istihsale barına. arasına yanıcı ve patlayıcı kabul etmedi. Müesseseden 2 buedeceğini bildiriyor Ham maddelerin İngiltereye bir çok iştirak etmiyen ücretli nüfus sayısı maddeler karışmış bir sürü yükle çuk milvon markiık tszminat almamemleketierden daha ucuza nakls hissedilir ier .>cede artmıştır. 1935 beraber 350 yolcunun doldurulmuş rak mukavele feshedildi. Spekülâtörlerin ekstra eksdilmesi mümkündü. İstihsal tesisie senesinde 'dari ve sınai işlerde meolmasından ibaret değildir. Bu faBu gemiler sonradan meşhur rinin ıslah ve tevsiine kifayet ede mur sıfatile vazife görenierin sayıcianm yeni ve eski bir sürü mesu Blum und Voss tezgâhlarına sipa tra un stok etmeğe başlamaları cek sermaye kaynaklan mevcuddu. sı 460 bin kişi iken, bu miktar 1949 liyetleri vardır ki bu mesuliyetler riş edildi. Doğu tipi denilçn bu 3 dolayısile Toprak Ofis İstanbul serisi 1 temmuz 1933 tarihinde baş gemi de 6150 tondu. Gemi^erin in Şubesi Müdürü. dün bir arkada amış ve ithalât mallarının bedelini Sanayi teşkilâtı, tecrübeli bir ick da 1.100.000 kişiyi bulmuştur (5). nisyen ve işçi ordusunun hizmetle Döviz sızıntılarının ve gayrimüsmir lar. şası. İkinci Dünya Harbi patladık şımıza şunları söylemiştir: « 74 76 randımanlı unun ödemek hususunda güçlüklerle ka rinden faydalanmakta idi (3) Al masrafların mütemadi surette atan sonra ikmal edilmisşti. Fakat bir 1933 ten evvel şılaşılmıştır. İngiltere hükumeti, 1933 e kadar. Türk deniz ticaret takım bahaneler bulunarak bu 3 bugünlerde değirmenlerde hazır dış ticaret açığını önlemek üzere manya ve Japonyanm zayıf düşme ğalmasına karşı müessir bir çare aleri. İngiltereyi en kuvvetli ticarî ranmamıştır. Maliyet ve satış şartlanmıyacağına dair çıkarılan hafilosu, bir taraftan devlet sermaye gemi de ahnmadı. Ayrıca Etrüsk istihsali arttırmağa, dahilî istihlâk istihsal sile kurulmuş olan Seyrisefain İda tipinin sonuncusu olan Şa'.om da berler üzerine bir çok kimse bu kısmağa ve ihracatı genişletmeğe rakibljrinden k'jrtarmıştı. Fakat öu larını dikkate almaksızın müsaid şartlara rağmen, Britany.^ hacmuıi mutlak rakam olarak yüktip una hücum etmiştir. Ofis, böresi, diğer taraftan hükumetin yar getirtilmedi. ahşmıştır. nın refah ve kalkınma istikamoün seltmek. İngiliz devletçiliğinin ",aşdım ettiği ve az çok koıuduğu arBöylece harb içinde bütün bu rekçi ve simidcilere 38 liradan Büyük Britanyamn dış ticare matörlerin elindeydi. 1923 te 34902 gemılerden mahrum kaldık ve Dev 74 76 randımanlı un vermekte muvazenesini korumağa matuf gaj de gösterdiği inkişaf, devamlı raa hea gayesi haline gelmiştir. N?iiarzetmemiştir. İhracat en cedc. Britanya iktisadiyatı, fiat tasafi tondan ibaret olan ticaret fi let Denizyolları İdaresi gene insan dir. Bugün yediğımiz ekmek bi retler, muvakkat bir zaman için hiyet Ne kadar birbirlerine lomuz 1930 yılı girerken 102,310 to ları hayvanlarla ve yüklerle bera lindiği gibi 79 81 randımanlı müsbft neticeler vermiştir. Sınaî yüksek seviyesine eriştikten sonra, havüllerine intıbak kabiliyetini kay ve haricdcn kredi enieksiyonlarına ihtiyac gosiermektedir. Bu tedbiryeni tip ekmek imalât hacmi. harbden önceki sevi tedricî bir tıkanma tehlikesi belir betnıiştir. na çıkmıştı. Bu artış daha ziyade ber ambarlarda taşımakta devam dır. Ankarada benziyorlar! miştiv. Dış ticaretin gittikçe şidlerden hiç biri, iktisadi müstahsili89 91 randımanlı undan yapıl f armatörlerin nimmetile elde edil etti. G. D. A. Macdougall, ingilterenin yetin düşmesinden ileri gclcn mah, eyi yüzde 24 risbetinde aşmıştrr. detlenen bir tazyik altında bunalmaktadır. İstanbulda da ekmek mişti. Çünkü 1933 başında SeyriOovyet Rusyanın diktatörü, Denizbankın ısnıarlamak istihsal davasından önce satış ıne: sefain Idaresinin elinde, köhneleşçeşnisi dcğiştiri!d ği takdirde İstihsal fazlası, ihrpcat kanalianna dığı dikkate çarpmıştir. İnsiliz üra selesini halletmek nıecburiyetind" zurları önliyememektedir. Tatbikatdünya komünistlerinin baistediği gemiler doğru sevkedilmiştir. Dünya piya sının kıymetten düşürüleceğuıe ta, buhranın müzminleşmek ihtimamiş ve kadro harici edilen ve edil2 Ismarlanmış, fakat düşünce 89 91, belki daha düşük randı salarında hüküm bası Mareşal Stalin, 29 yaşındaki belirtmektedir (6). fnlile karşılaşılmaktadır. süren istihlâk daır rivayetler çıkmıştır. Sir Staf olduğunu mek üzere bulunan vapurlar ve sizce reddedilmiş olan bu gemiler manlı un kullanılacaktır. Fakat humması, İngiliz mallarının her taford Cripps, pahalılığın ve andı gilteıede ise, bugüne kadar, bir ^>a Harbden evvel, Avrupa sirklerinde oğlunu hava generali yapnıış. O da, kömür gemileri de dahi! ^olmak ü den başka, bir de Denizbankın bu, 74 76 randımanlı un satıdünyanın en kuvvetli havacılığı tış buhranı ihtimaline karşı fiatiarı rafta rağbet görmesini kolaylaştırzere, 49.056 gayrisafi tonluk 23 ge harbden evvel, İngilterenin Swan şına nihayet verilecek demek mıştır. Harbden evvel yarım milyar man kifayetsizliğinin ihracat üze ayarlamak üzere kâfi hazırhk ya temsiller veren Grog isminde bir bizdedir gibi birtakım palavralarla rindeki aksülâmellerinden şikâypte sanatkâr vardı. Bu sanatkâr, devmi vardı. Hakikatte ise kömür ge Hunter tezgâhlarına ısmarlamak değildir. Meselâ Ankarada 74 pılnıarruştır. İhıı;at mallarına, kısa rin zihniyetini tebarüz ettiren bu ctrafı bombardıman etmiş. Babası mileri ve kadro harici edilenler çı üzere olduğu 11 geminin hikâyosi 76 randımanlı unu Ofis satmak terlih civarında olan ihracat hası başlamıştır. Maliyet yüksekliği oovadeli mülâhazaUrın tesiri 'Itında, luşlarile tanınmıştı. Gıog'un reper Mareşal olunca. oğlu da tabiî gekarılınca 39.634 gayrisafi tonluk 13 vardır. Bu siparışin her tarafı gö ta devam etmektedir. Henüz ka latı, fiat farklarının da tesirile, bir layısile bazı kömür madenlerinin vapur kalıyordu. 1923 ile 1933 ara riişülmüş, şartnameler hazırlanmış, rar alınmamış olmakla beraber buçuk milyarı tecavüz ;tmiştir. kapatıldığına ve işçilere yol veril kartel fiatları tatbik edilmiştir. İt tuanndaki bir piyano sahnesi, halk neral olacaktır; yalnız aralarında bilhassa beğenilirdi. bir faık olsa gerektir. Büyük Stasında deniz ticaret filomuza ilâve yalnız imzası kalmıştı. O sırada hü halkımızın çok dikkatli davra Harici ticaret bilânçosundaki açık diğine dair gazete haberlerine ıast halât ihtiyacları ise, ucuz mal sa tarafından ise, 630 milyon İngiliz lirasından 12Î lanmışür. Nihayet İngiliz Maliye tan dolar piyasalarından temin edil Grog, piyanonun başına geçer ve lın. hiçbir askerî tahsil görmeden edilen gemilerin tonajı ve bunlar kumet değişikliği oldu. Sipariş et narak spekülâtörlerin tuzağına milyona inmiştir (2). Nazırı, dış ticaretin Huhranlı bir miştir. Ucuza alıp pahalıya satmak, oturmağa hazırlanııdı. Fakat is mareşal oldu: küçük Stalin, belki dan kaç tanesinin Seyrisefain İda ranndaki «ledikodular yüzünden iş düşmemeleri icab eder.» safhaya girdiğıni ve dolar mevcu İngiliz haricî ticaretinin şiarı haline resine aid olduğunu gösteren şu bir daha tetkik edildi. Bu tetkikler kemleyi piyanoya doğru çekecsği Sovyet Rusyanın havacılık okullaİngilterenin 'ktisadî ve coğraf dunua tüksnmeğe yüz tuttuğuııu gelrniştir. Fiat farkiarından ioğan cetvel vaziyeti açıkça gösterir: (Pa aylarca sürdü. Yeni yerd;, koca musiki cihazım oturaca rıııdan birinde şöylc teşehhüd mikvaziyeti, harbden sonra başlayan şartnameler ilân etmiştir. dış ticaret rantı, İngiliz sanayiinin ğı yere yaklaşürmağa rantez içindeki rakamlar gemi sayı hanrlandı; fakat bir türlü intac ve uğraşırdı. tarı okumnstur. smaî kalkrama hamlesinin muvafgayviiktisadi temayüllerini besie Yirmi senedenberi bir çok iktisad»cbr) fskıyetini temin edecek bütün şartimza edilemedi. Bu sırada İkinci İngilterenin karşılaştığı ihracat Bu 29 yaşındaki general, bana, arı haizdi. Britanya adaları, büyük sıkıntısı ve dolar buhranı, istihsal meğe hizmet etmiştir. Harb yılia cıların ve politikacıların dış ticarel Sultan Hamid devrindeki bazı paDünya Harbi de patladığı için Swan Alınan ' Devletin Hunter de artık gemileri yapmak icaret yoUarmuı iltisak noktala maliyetinin pahshlığı ile aiakaiıdır. rında biriken ihtiyacların tesiri ve meselelerini halletmek üzere baş saları Senesi umumi tonaj aldığı tonaj hatulattı. O zaman bazı yab?ncı!ar elindrki stcrlin aktifinin vurdukları türlü cambazlıklar. maimkâm olmadığını bildirdi. DenizEskidenberi, İngiliz mallarının fiatı 1923 : 26.770 (37) 0 devlet ricalinin oğuiları doğar doğfazlalığı, bir müddet için, Insiî'i bank teşekkül ettikten sonra, bu hiyet itibarıle. Grog'un bu harekebiraz yiiksektir. Bu vaziyet, son ya1924 : 45.981 (54) 10356 (6) maz «Maiveti Seniyei Mülukânc» Ayın yirmi yedisinde limanımua altı gemiler ısmarlanmış olsaydı, hepsi rım asır zarfında, Alman ve Japon mallarının her fiata müşteri buima tinden farksızdır. Fakat şimdiki 1925 : 6.256 ( 4) 0 bölüğüne «Yavcri Hazreti Padişahi» sına imkân vermiştir. Fakat sterlin gemiden mürekkeb bir Amerik«n harb değilse bir kısmı, harbe kadar tesdevlet adamları. Marshall plânınmallannın ziraat memleketl'.rindt$926 : 16.547 (12) 1.354 (1) lilosunun geleceji ve agustosun üçüne kaydedilerek ikide birde terfi lim edilmiş olurdu. İngiliz mamullerinden daha geniş alacakları harcandıktan sonra. in dan alacakları kuvvet sayesinde, 1927 : 10.051 ( 7) 0 kadar burada kalacagı ilgililere bildiederler; meselâ sünnet düğünleri giliz iktisadiyatı iki cepheden tazbir rağbet görmesine sebebiyet verGrog"un piyanosunu iskemlenin 1928 : 14.138 ( 6) 6.627 (2) 3 Bu arada Prince tipi denilen rilmistir. miştir. Aynı halin harbden sonra da yika maruz kalmıştır. Pahalılık ve bulunduğu yere kadar sürükleye yapılırken miralay. evlenirken miOlecek filo. bir uçak gemisile iki 1929 : 23.304 (13) 5.845 (2) iki tane 7500 tonluk, süratli Kanariliva olurlardı. tekerrür etmemesi için, istihsal ma döviz sıkıntısı, Britanyadan ma! bileceklerine kani gözüküyorlar. 1930 : 3703 ( 2) 0 da yolcu vapurunun satın alınması kruvazör ve üç torpido muhribindsn alan memleketlerin mubayaa kabiBu paşalardan biri, Mcşrutiyetin mürekkebdir. Filoda Amerikan amiralliyetinin ucuzlatılmasına ihtiyac 1931 : 11.562 ( 5) 0 da düşünülmüştü; fakat gene de lerinden bazı mühim siımaların lıululiyetini zayıflatmıştır. Dolar kifa(1) Banque des Reglements in ilk yıllannda orduda yapılan rütbe vardı. T. Ralogh'ın belirttiği gibi, 1932 : 8.305 ( 3) 0 dikodular yüzünden bu teşebbüs nacakları haber verilmektedir. sulh devresinde yüksek bir hayat yetsizliği ise. İngilizlerin ucuza kîfi ternationaux, Dixneuvieme Rap tasfiyesi Sırasında feriklikten sü1933 : 11.826 ( 6) 0 de neticelendirilemedi. seviyesinin tahakkuku, milletler miktarda ham madde tedariic fıi" port Annuel, Bâle 13 Juin 1949. vari yüzbaşı vekiriiğinc inmişti. . Bu cetvel Seyrisefain İdaresine Böylece iki fırsat daha kaçırıimış arası iş bölümünün mütekâmil bir satından mahrum bırakmıştır. Bri(2) Aynı eser. Stalin devri, hafiye, sürgün gibi nisbetle hemen hemen sıfırdan iti oldu ve Devlot Denizyolları İdaresi, seviyeye erişmesine bağlı idi (4).tanya sanayii, bir taraftan ma»iyEt (3) 1952 İs Novv, The Economist, baîi marifetleri bakımmdan oldubaren işe başlamış olan armatörle gene insanları hayvanlarla ve yükHalbuki İngilizler, istihsallerini ge masraflarmı kısmak zarureti a tınıl^ 2. 1949. ğu gibi coruklara askeri rütbcler rin ne büyük inkişaf kaydettikleri lerle beraber ambarlarda taşımaknişletmeğe çalışırken, bilâkis itha da bunalırken, diğer taraftan bam İstanbul Demirspor Genclik Kulübü ni gösterir. (4) T. Balogh, Bıitain's Foreign vermck bakımından da Sultan Hata devam etti. CAMİLERİMİZ lâttan tasarruf imkânları üzerinde madde ihtiyaclarını iki taraflı tiB,.şkanlığından aldığımız bir yazıda, Trade Problem: A Commcnt. The mid devrine benziyor. 1933 ten sonra Buıılar harbrlen evvelki mesuli güreş »ampiyonlarımfzdan Aİİ Yücelin durmuşlardır. Büyük Britanyanm caret usullerine göre pahalıya te16: FATİH CAMÜ Fatih caEconomic Journal, March 1948. Bu sırada armatörler, idare ile yetler, mesuliyeti ihmaliyelerdir; sıhhi durumu hakkında malumat veistihsal ve ticaret siyaseti, millet min zaruretile k a r ş ı l ? ır. Işkencecilikte terakki var! rekabet ettiklerinden Seyrisefain yani iş görmemek mesuliyetleridir. rilmektedir. Buna göre Aii Yücelin, mii iki defa inşa olunmuştur. Fa(5) Cıvil Servants• and Politics, lerarası iktisadî münasebetlerin îâingiliz iküsadcıları, fiat ve ırvîigerek Saglık Müdürlügündet gerekse ihin yaptırdığı ilk bina, bilâhare İdaresi o zaman bağlı bulunduğu Bir de harbden sonrakilere bakaItalyada bazı adamlar. ıssız bir The Economist, July 2, 1949. bi tutulduğu tahdidleri ağırlaştıra yet seviyelerindeki ahen';i»'ığin Iktisad Vekâletine müracaat ede lım. Bunlar için sütunlar dolusu Gureba Hastanesinde yapılan son îıbbi 766 da vuku bulan büyük zelzeyolda bir isçiyi yakalanuşlar; (6) Macdougall. Britain's Focak ve fiat ahenksizliklerini müz memleketi ergeç bir buhrana sümuayenelerinde bir hastahğı görülmelede yrkılmıs ve Üçüncü Sultan rek armatörlerin rckübeti yüzünden yazı yazdığımdan hulâsa edip gemiştir. Güreşçimiz, »ntrenmanlarına minleştirecek bir seyir takib et lükliyebileceğîni' setieierce evvel reigne Trade Problem: A Reply, pizli mukavemet teskilâtında çalıaylık ödiyemiyecek ve gemilerin çeceğim. Mustafa taraiından yeniden inşa evet rfiUntazaman devam etmektedir. The Economic Jyurnal, March 1948. şıp çalışmadığını sormuşlar; miştir. İş bölümünün tabii.hudud takdir etmişlcrdi. J . M. Keynes, zarurî tamirlerini yapamıyacak bir ettirilmişür. ş'ımdi eski camiden cevabını Hİınca, zavallıyı yakalayıp" Ürdün Başbakanı. dün larını daraltan bu temayül, istihsal (7) Seymour E. Harris, InterHarbden sonraki mesuliyetler vaziyete düftüğünü bildirmiş ve bu alnız bir kitabe kalmıştır. Bu ki kuvvetlerinin randımanını düşür harb sonu tediye meseleleri hakkınLondraya gfitti national Economics, Keynes' İn zorla bir canlı kertenkele yuttur1 Amarikadan 1947 temmuzunvaziyetten kurtulmak için Türkiye abeden «ski cami inşaatırun 1470 müştür. Maliyet yüksekliğr ise, ran da hazırladığı bir pro^ede şunları Bir haftadanberi şehrimizde misaiir flupence on Theory and Public Po mıışlar. Sonraları sevgili merresularında posta vapurculuğu inhi da satın alınan 6 yolcu vapurunun hitaaı bulduğu anlaşılmaktadır dıman kiCayetsizliğir.in tabiî neti yazmıştı: «İstihsal kabiliyeti zayıf sile berabeı feci surette hapı yuolarak bulunan Ürdun Ba;baksnı Tevlicy. tamir ve tadilleri gene dedikoduiar düşen bir memleket, hayat seviyesarının kendisine verilmesini istefik Ebulhüda ve kızı. dün bir PanA Yeni binanın inşaatı üç sene on bir celerinden birini teşkil etmiştir. tan Mussolini de. faşizm aleyhdar(8) John Maynard Keynes. yüzünden uzayıp gitmiş ve 16 aylık sini muhafaza edememek tehlikemiştir. İdarenin bu isteği kabul merican uçaRile Londraya gitmistir. j sürmüş ve inşaat 1771 de bitmişThe İnternational Ciearing Union, larına hergün zorla Hindyajjı içiredilmiş ve 1 temmuz 1933 te yü bir teahhur vukua gelmiştir. Bu Başbakan. İstanbııldan ayrılmadan ev tir. Bu yeni binanın inşasında Haoı İngilerenin koyu bir himaye re sine maruzdur. (7). Ancak Keynes, mck gibi bir iskence usulü kullarürlüğe giren 2239 sayılı kanunla gemilerin 34 tanesi (Trabzon, Gi ve! kendisile görüşen bir arkadaşımıza, Ahmed Halife, mimar; Sarım İb jimi takib etmesi, sanayicileri istih böyle bir vaziyette, Amerikadan Spcech delivered before the House nırdı. İşkencecilikte terakki var of Lords. May 18. 1943. resun, Ordu ve Tarsus) iç hatlara dbnüşte şehrimizde bir müddet daha yapılacak kredi yardımlarile iktisaTürk sularında yolcu nakliyatı insal usullerini ıslah ve maliyeü u kalmağa calışacağını söyliyerek demis ahim Paşa ile İzzet Mehmed Bey f"eınek. Bu gidişle yeni bir Mussodî muvazenenin düzelebileceğini hisarı İdareye verildiği gibi, arma tahsis edilecskti. Bu gemiler 16 ayJohn Maynard Keynes, The İncuzlatmak ihtiyacından vareste bıina emini; Kör Yani Kalfa da yatir ki: muhaliflerine danberi hâlâ gelmedikleri için düşünmüştür. Bu fikre kuvvetle törlerin şilepçiliği de tahdid edileternational Monetary Fond. Sueech lini pcyda olursa « Londrada üç hafta kadar kala pı kalfası olarak hizmet etmi^ler rakmıştır. Unnumî iktisad siyaseti rek bunlara aid gemilerin hiç bir Devlet Denizyolları, insanlan, hay cağım. Bu arada Kral Abdullah da dir. de, maliyet masrsflarının munzam bağlanan müellif (8), harb sonu is delivered before the House of b«ğa\ ılanı yıttturacak' tihsal meselelerinin maliyet cepheTürk limanından İstanbula her se vanlar ve yüklerle beraber ambar Londraya gelceek ve görüşmelerde buFatih, camiini, Bizanslıların on külfetler altında kabarmasına ze sini ihmal etmiştir. Amerikadan ik Lords, May 23, 1944. 8 milyon sene evvel! lunacağız. Kral. İstanbula uğramadan, ferde bir tek cins eşyadan fazla mal larda taşımakta devam etti. min hazırlamıştır. Vergiler, içtimaî John Maynard Keynes, The Aniki Havariyun kilisesi ve İmparahususi bir uçakla dogru Londraya gitisadî yardım temini, hayatının son nakledememesi gibi acayib bir ka 2 Ansaldoya ısmarlanan ve bü jLJimalaya dağlarında buçünkü decektir. torların mezarlarının bulunduğu yer tesisler ve devletleştirme cereyan senelerinde, Keynes'in ısrarla bağ gloAmerican Financial Arrangcyıdla armatörlerin eli ayağı bağlan beceriksizlik şaheseri olan 8 geları, is»ihsalin ucuzlamasına engel fillerin sayın ecdadından bir ments, Speech delivered before ıhe üzerine kurmuştu. Bazıları, camiin Pakistan Sefiri şehrimizde mışür. Bu suretle Türk limanları minin hikâyesi de hazindir. 31 ekim teşkil etmiştir. Ziraî mahsule veri landığı bir dava haline gelmiştir. House of Lords, December 18. 1945. hayvanın kemikleri bulunmuş. Uletemellerinin bu eski kilisenin t e PakisUn Sefiri Seyid Muhammed Keynes ve arkadaşlarımn neşriyaarasında kayıdsız şartsız eşya nakli 1946 da Ansaldo, diğer rakib firmalen garantiler, dinya piyasalarile (9) BanO,ue des Reglements in mayi kiram, bu hayvanın 8 milyon melleri üzerine atılmış olduğunu da de bir imtiyaz halinde Devlet De lardan çok ucuz flatlar vererek bu Hassan ve ailesi, dün Ankaradan sehİngiltere arasuıdaki fiat uçurumu tı ve ileri sürdükleri deliller, Birle ternaüonaux, zikr. eser. yıl önce yaşadığını söylemişler. 8 gelmişlerdir. Sefir ve ailesi, iddia ederler. Ancak bu bir rivanizyolian İdaresir.e verilmişti.ylşte gemilerin inşasını deruhde etmjjti. rimize milvon sene e\rvel yaşayan bir fili yazı İstanbulda geçireceklerdir. yettir. Çünkü Havariyun kilisesi1 temmuz 1933 te yürürlüğe giren İtalyan firması bu ucuzluğu iki huÜniversite askerlik kamplan mBhmıdinin, yani mamutun ketıin yeri henüz tesbit edilmiş debu kanun Türk deniz ticaret filo susî maksadla yppmıştı. Üniversite ve Yüksek Okul öğrencile ğildir. mikleri bıılunduğuna göre, 7 bin sunun inkişafını baltalamış ve bu a Akdenizde İtalyan gemileıi rinin ikinci devre askerlik kamplarına yıl önce yapılan Nuhun gemisi neİlk camiin evsafı hakkında Evlitarihten sonra; adı Devlet Deniz faaliyete başlayıncaya kadar Türk 15 temmuzdan itibaren başlanacaktır. den bulunmasm? ya Çelebi, Hadikadan daha fazla yolları işletmesi olan İdare tama gemilerini geciktirmek, Kadroya alınacak yardımcı tafsilât vermektedir. Bir Osmarüı mile ıakibsiz kaldığı için, tonajını b 50 yıldanberi takib ettiği öğretmenler Aman bize de eelsin? tarihi yazrnış olan Ulah beylerinden arttırmağa çalışacak yerde, insan usullerle sonradan fiatları artürmak Beden terbiyesi yardımcı öğretmenAfrikada, altın madenlan yüklerle ve hciyvanlarla bera üzere, işi önceden rakib firmalara lerinin asli kadroya alınmalflrı için Milli Kantimir, ilk binanın Kristodutos Egitim Bakanlığına y»pmış oldukları isminde bir Bizansh mimara ve Aber ambarlarda tıklım tıklım taşı verdirmemek. lerinin yerini keşfetmekie müracaat yerinde görülmüştür. Bu öğtakliden yaptirıldığını mak yoluna girmiştir. Bu itibarla mrşhur bir gene, Amerikaya altın Ansaldo biri millî, diğeri ticarî retmenlerin dilekleri bu yıl tahakkuk yasofyayı yazar. Fakat bunun doğru olmasıÇorum faciasının mesuliyeti 1933 olan bu iki maksadına ulaştı. Bi ettirilecektir. arayıcılığına gitmiş. Bu kuıvei temmuzunda başlar. na imkân yoktur. Çünkü BizanslıkurUiye sahibi gene aman bize de zimkilerin gafleti yüzünden mukaCelâl Bayar, cumartesiye lar, son zamanlarda, artık büyük gelsin. Belki bizrleki altın mavelename inv.alandıktan sonra, ayİzmire gidiyor Eğer o zaman yolcu nakli inbjsaıı kubbeler inşasını beceremiyorlardı denlerini. hiç olnıazsa petrol kaylarca gemilerin tek çivisini bile çak Bir müddettenberi jehrimizde bulu Halbuki Türkler daha evvel, İstanDevlet Denizyolları İdaresine ' vemadı ve 20 ay sonra ilk gemiyi tes nan naklarını keşfeder de sıkıntıdan Demokrat Parti Genel Başkanı rilmemiş ve Türk armatörlerinin 3 lim edeceği tarihlerde, 8 gemi yeri Celâl Bayar. cumartesi günü İzmire ha bulu h«nüz almadıkları sırada bile kurtuluruz. ve armatörlerin teşkil ettikleri Vane ikisi bjyük ve ikisi küçük 4 reket edecek ve oradan. istirahat «t Bursa ve Edirnede büyük kubbeli purculuk Türk Anonim Şirketinin camiler inşa etmişlerdi. Bu itibarla gemi yapmak ve ilkini bu tarihten mek üzere Çeşmeye gidecektir. 21 yolcuyük muhteüt gemisi ki Fatihin, bu camii inşa ettirmek için 19 ay sonra teslim etmek üzere, Ankaraya gidenler hepsi 35.483 tonluk 24 gemi ediyorVali Muavini Hüştü Ülken. Ankaraya yabancı mimar kullanmasına ihtigeçen sene yazında yeni bir muka«Altına hücum • > du bu idareye verilmemiş olsayvele imzalatmağa muvaffak oldu. gitmistir. Bu gidisin son. tayinlerle alS yac yoktu. Suadiyede mehtab balosu devrinden sonra budı, aradaki rekabet sayesinde. her kah olduğu söylenmektedir. Vilâyet Bu netice, Ansaldo ile çok fena bir Haydarpa^a Lisesini Bitirenler CemiFatihin Sinan ve İlyas isminde gün bir «uranyum idare Kurulundan açıkta kalan Cernal iki taraf da yeni yolcu gemileri t e yeti tarafından bu akşam Suadiye Plâj mukavelename imzalanmış olmasm de Ankaraya gitmiştir. iki mimarı vardı. Büyük Sinandan peşinde» çağı açılmış darik edeceklerdi ve insanlar. m=gazinosunda bir mehtab balosu tertib dan ileri geliyordu. Gemiler mızıkayrılmak için Atüc Sinan denilen bulunuyor. Kanada Bir Amerikan bombardıman edilmiştir. Kıymetli ses sanatkârır.ız denî memleketlerde olduğu üzere, çı Ansaldo yerine taliblerden oir bu mimann türbesi Fatih camiin hükumetinin «uranNecmi Rıza Ahıskan, yaz konserini bu inssn gibi taşınacaktı. uçağı geldi İngiliz veya Amerikan firmasına siden pek uzakta olmıyan Kumrulu yum arayanlara kıbaloda verecektir. Büyük bir Amerikan bombardımsn Nihayet gemi ısmarlanıyor pariş edilmiş olsaydı, bu 8 geminin uçağı, dün öğleden sonra Yejilköy Ha mesçiddedir. Mimar İlyasın mezarı lavuz» ismile neşretDevlet Denizyolları İdaresi. 1933 hepsi 1948 haziranından 1949 hazida Saraçhanebaşı Mesçidi mezarlı tiği kitabla bu iş arva meydanına inmiştir. te armatörlerin 24 yolcu gemisini ranına kadar teslim edilmiş oiaYüzbaşı Frederick Zmemann idaresin ğındadır. tık sade resmî made ele geçırdikten sonra. tonajını caktı. Buna imkân olamadı ve Dev de altı kisilik mürettebat, bir müâdet Camiin şimdikl haline bakılırsa, kamların değil, huartürmak lüzumunu, ancak 1937 de let Denizyolları İdaresi, insanlara şehrimizde kalacaktır. aşağı yukarı bir buçuk asır evvel susî teşebbüslerin de duymuştur. 1937 de idarenin elin hayvanları ve yük'eri ambarlarda Ayçiçeği bu sene gayet bol böyle bir binanın kurulabilmiş olde hepsi 59.592 gayrisafi ve 35.908 tıklım tıklım taşımağa devam etti. İstihsal bölgelerinden gelen haberle tnası hayret uyandırır. Plânı Şeyh meşgalesi haline getirilmiştir. Bu kitabre göre. bu sene en bereketli mahsul, safi tonluk 23 grmi kalmış buluYüzde yüz artışa karşı ayçiçeğidir. Haricdeki alıcıların git Eade, Sultan Ahmed ve Yenicami da uranyum aramanuyordu. Çünkü 1933 ile 1937 araSon 10 yıl içinde Devlet Deniz tikçe çogalması karşısında artan istih plânlarına benzer. Yani dört büyük ya teşebbüs edecek sında geçen müddet zarfında ışe yolları vapurlarınır, yurd limanları «al. geçen sene 8090 bin tonu bulrrn^ fil ayağı üzerindeki kemerlere mus arziyatçılara, maden yaramıyan 11 gemiyi satmış veya Haber aldığımıza göre. Küçükyarur. Bu seneki tahminler 200 bin ton tenid yüksek bir kubbe ve dört taarasında taşıdıgı yolcu sayısı, resmî civarındadır. mühendislerine, hesabhğa çıkarmıştı. Üç kömür şilelıda İdealtepede, bahçelsr içinde rafında birer yarım kubbe ve gene vesli ve meraklılara pini bir müteahhide vermiş bir ge rakamlar a göre yüzde yüz artmış,evler yaparak bir öğretmenler MaKüçükçekmecede kamp dört köşesine birer küçük kubbe mi de batrmştı. Elde kalan 28 ge tır. hallesi kurmak üzere faaliyete geVakıflar Uraum Müdürlüğü ile Sağ oturtulmuştur. Önünde geniş bir faydalı malumat veSene Yolcu sayısı Geliri rilmekte ve binde miden yalruz 10 tanesi 2000 tornlan lık ve Milli Eğitim Müdürlükleri, Küçen heyetin temasları müsbet bir 874.000 1.953.000 iira cükçekmece köyündeki ilkokulda bir şadırvanı, iki tarafında &işer şere yarım nisbetinde ubüyük gemiler oldukları için," yol 1938 : netice vermiş ve daha şimdiden ofeli birer minaresi vardır. Hünkâr öğrenci kampı açmağa karar vermişler1946 : 1.475.000 5.236.000 » ranyum bulunan top cu ve çeşidli eşya nakliyatına asla Dünya uranyum kaynaklarını gösterir harita tuz evlik bir sahayı taksitle satın mahfeline çıkmak için bir rampası di. Bir ay sürecek olan bu kampa, 1.526.000 5.625.000 » kifayet etmiyoıbrdı. 1937 de h ü 1947 : rastgeldikleri almağa muvaffak olmuşlardır. Ejüb ve Fatih llçelerine bağlı Ilkokul vardır ki bu, 18 inci asır cami in rağa 1359.000 4.984.000 > kumet, Denizyollsrı İdaresine 9 1948 : Bugüne kadar malum olan Isrda okuyan elli fakir öğrenci kabul aaatmda bir hususiyet teşkil eder. takdirde resmî makamlara haber mez madde bile karaborsa malı İdealtepe gezi yolları, temaşa Bu yolcu artışına mukabil bu milyon 400 bin liralık tahsisat veretfilecektir. kendini kurtarama uranyum kaynakları şunlardır: Camiin kubbe cihetinde Fatihin ve vermeleri bildirilmektedir. Son olmaktan meydanları ve park, otel. gazino, miş ve bununla Almanyaya 3 bu müddet zarfında, Devlet Denizyolzamanlarda İngiltere de aynı şemıştır. Harb esnasında" Alman 1 Port Radium: Kanadada onun yakınında da zevcesi Gülbayük, 4 orta ve 3 Marmâra hattı, 2 larının iç hatlarda yolcu taşıyan kilde bir kitab neşrederek, iste atom araştırma laboratuarların Grand Lac de l'Aurs gölü civa plâj gibi tesislerle plânlaştırılmış Küçük Haberler har Hatunun türbeleri vardır. gemileri pek az artmıştır ve bu arde şehir hattı vapuru sipariş edilyenlere dağıtmış ve böylece bü da saklı bulunan uranyum kül rındadır ve ilk atom bombaları bir Deniz Sitesi olup mazhar olduğu tış yalruz 193839 yılına münhasır Fatih camii, artık hıristiyan kalmiştir. tün meraklıları uranyum peşine çeleri kim biliı* ne gibi yollar na uranyum cevherleri buradan rağbete her bakımdan lâyıktır. * IRAKIN eski Basbakanlarından clmak üzere, 3 orta büyüklükte ve Naci Şevket, Bağdaddan jehrimİTO gel falar ve İtalyan ustaların kull'anıl seferber etmiştir. Gerek Ameri dan geçtikten sonra geçen ay Bu itibarla, müteşebbislerden Ka temin edilmiştir. Sipariş edilen vapurlardan orta 3 te Marmara tipi gemidir. Bu miştir. dıköy 3 üncü Ortaokul Müdür mağa başlandığı yani rrjimarî t a r kada, gerek Kanada ve İngilte bir bavul içine konulmuş ve 2 Agaivaya bölgesi: Gene boy, Marmara tipi ve şehir hattı Marmara tipi gerailerden biri olan * UZAK Doğuda tetkikler yapan zımızın o zamanlardaki inkıraz dev rede. uranyum bulanlara gayet Frankfurtta gizlice karaborsaya Kanadada olan bu topraklarda Muavini Bay Saim Tur ve arkadaşvapurları 1938 1939 yıllannda Trak da batmıştır. 1939 dan sonra Kızılhaç öelegelerinden Jacques de Rerinde kurulmuş, son ve en mükem büyük mükâfatlar vadedilmiştir. sürülmüştür. Bunu haber alan son zamanlarda yeni kaynaklar ları tebrike şayandır. gelmişlerdi. 1947 de İstanbul vapuru gelmiş, fa niere, dün Şamdan şehrimize gelmiştir. mel Türk binasıdır. Bu nadide cevherin atom kuv Amerikan makamları derhal me keşf olunmuştur. * POLİS Emniyet Emeklileri ve kat o da dış seferleıe tahsis edilReddedürn gemiler Canıie muttasıl kütübhane 1742 Mensubları Sosyal Yardım Derneği eti elde edilmesinde işe yaradı murlarını seferber etmişler ve 3 Atlantic City: Amerika1 Geri kalan 6150 tonluk 3 bü miştir. 1949 temmuzunda Ankara Batkanltğından: de Birinci Mahmud tarafından t e ;ını hepimiz biliyoruz. Üçüncü küçük bir bavul içindeki bu nın Kolorado bölgesir.de buluDemeğimize mukayyed üyelerden sis edilmiştir. yük vapur, (Amur, Içdeniz,' Hatu ile Adana gelmiş, onlar da dlş seuranyum külçelerini Türk parabir harbin en kahir silâhı olarak nan bu kaynakların pek zengin Nüshası 10 ku muhtacı muavenet olanlara erzak tevzi sas) Krupp firmasının kefalet etti ferlere verilmiştir. dizi dizi duran atom bombaları sile 60 milyon liraya almışlar olmadığı anlaşılmıştır. Fakat, az edilmekte olduğundan, alâkadarların iurkiye aarle ği Neptunvverit tezgâhlarında yapıDevlet Denizyolları İdaresi 1 na yenilerini ilâve etmek ihtiya dır. Derneğe müracaat etmeleri rica olunur. NAMAZ VAKİTLERİ çok istifade mümkün olabilecek Aboneşerait' için lcln lıyorlardı. Bu firma. kudreti inşaatı temmuz 1933 tenberi tamamile yolını duyan Amerika, aynı keşif 300 Ki fioo K i Uranyumun bugünkü fiatı al tir. süratle tamamlamağa yetmediği cu nakliyatı inhisarı sayesinde ra taşımakta devam etmiştir. Çorum üzerinde çalışmalara başlamış tından 40 misli fazladır. On ton 4 Joachimsthal: Çekoslo800 • 1600 • için, Denizyollan İdaresine müra kibsiz kalmış olduğu halde. bugüne faciası, işte 1933 te başlayan ve 1500 , 2900 • bulunan İngiltere ve Fransa bu ham altın madeni 10 bin İira ka vakya ile Saksonya a;sına dücaat ederek gemileri 810 ay kadar kadar insanları hayvanlar ve yük devam edegelen bir seri mesuliyeo 5400 • 2800 • gün yeni bir uranyum kaynağını dar ederken. Kanada hükumeti şen bu bölgede zengin uranyum teahhurla teslim edebileceğini bil lerle beraber ambarlarda her türlü tin veya mesuliyetsizliğin yürekler I K K A T dört gözle beklemektedirler. 5.38 13.20 17.19 20.41 22.38, 3.28 v bu miktar ham uranyum made kaynakları olduğu tahmin edıldirdi. Buna mukabil gecikme taz istirahat ve sıhhat. emniyet ve se acısı eseridir. İşin garibi, peşine devletlerin nine 400000 İira vereceğini ılân mektedir. Fakat bur«dan Ruslar Gazetemut uanaerllen evrak vt vaxıla\ E. 900 4.39 .8.38 12.00 1.52 6.46 minatı alınmamasını rica etti. O za lâmet şartlarından uzak olarakABİDİN DAVEK neşredüsm edilmesin lade olunuua düstüğü bu nadır ve paha bicil etmiştir. Arkas\ Sa. 4, Sü. 7 de [ nesuliyet kabul edilmez. Dr. Feridun Ergin Yazan skiden gazetemizde bir «Şundan, Bundan» sütunu vardı. Bu sütun aşureye, yahud türlüye benzcrdi. İçinde her şey bulunuıdu ve gazetede boşluk doldurmağa yarar, yasak saBugün, beıı de süttınunıu şik Devletlerin haricî siyaseti üze vardı. rinde tesir yaratmıştır. Amerika ta «Şundan, bundan» başiığı altında dolduracarafından, 194548 arasında, muhtelif «lafü güzaf» türlüsile programlar mucibince fiilen ödenen ğım. yaröım tahsisatı 26 milyar doları Onuncu yıldönümünde mi? aşmıştır (9). Fakat neticede, buhP r z i n c a r u yıkan müthiş depran gene gelip çatmışttr. Maliyet meselesinin İngiltercde " rem felâkeü. > anılmıyorsam patlak veren buhrana sebeb teşki) 1939 sonlarında vukua gelmişti. Bu etmesi, klasik iktisad nazariyesimn fclâketin akabinde Erzincanı. pek kıymetini bir defa daha anlamak kısa bir zamanda, yeni bir mamufırsatını kazandırmaktadır. Klasik re halinde yeniden yapacagız deiktisadcılar, hesab bilânçosu açık miştik. verdiği zaman, fiatların elâstikiyeHalbuki her nedense Avustini temin suretile ihracatın canturyaya ısmarlanıp epey zaman evlandırılması kabil olacağını düşüvel gelmiş olan 600 takma ev, ekim nürlerdi. Keynes ise. buhran devayında Erzincanlılara verilecekrelerinde ücretlerin ve fiatların aymiş. nı seviyede muhafazasma mütemaAnlaşılan Erzincanın imarı için yildir. Fakat maliyet ve fiatların 10 uncu yıldönümünü yüksekliği; para ayarlamalarına. la depremin bckliyormuşuz! kas usullerine, ithalât tahdidlerine Limanımıza bir Amerikan harb filosu geliyor RAMAZAN; 17 j Güreşçi Aii Yücelin hastalığı göriilmedi Uranyum Kayıtakları ve Atom Şehirleri OGRETMENLER İDEALTEPEDE BİR Mahaüe Kuruyoriar CLMHüRÎYET I 1 i tklndl ı Yataı