Katalog

Bı, C, D, ^İTAMİNLERİ KAT1LMIŞ Vegâne kuvvct YHât GIDASI umhuriyet 25 ıncı yıl Sayı: 8845 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu İstanbul No. 246 Telefonlar: ümumî Santral Numarası: 24298. Yazı İşleri: 24299. Matbaa: 24290 LÂLES Sat SatıŞj ildnci ai'ttırma oldujjypdan kat'îdir Almak istiyenler 70,00gMR^ey akçesile Galata, Karaköypalas, »vnî^PkBâki Tan yazıhanesine saüs gürdjPM» 28/3/949 da saat 15 ten 18 e 1 ı n^frn.'ftıııı Irıi KURUCUSU: YUNUS NADİ Pazar 27 Mart 1949 Rusya, Atiantik karşı taarruza Petrol kokusu ıran hududunda çarpışmalar başladı, Moskova, Iran konsoloslarının Rusyayı süratle terketmelerinî istedi Bayar D.P. nin gaye Paktına ve hedefini anlatıyor geçli D. P. Genel Başkanı dün Ayvalıkta yaptığı konuşmada seçim emniyetinden de bahsetti, Demokratlar bugün Edremidde bir miting yapıyorlar Ayvalık 26 CHususî surette giden arkadasımız Ferdi Oner bildiriyor) D.P. Genel Başkanı Celâl Bayar, refakatindeki zevatla birlikte bugün Ayvaiığa müteveccihen Balıkesirden ayrıldıHavran Ue Burhaniyede ve yol boyundaki köylerde kısa tevakkuflardan sonra aksam üzeri Ayvalığa gelindi. İçinden ve kenarından geçilen köylerde çok hararetli tezahürat yapıldı. Bayar, her köyde otomobilden inerek vatandaşlarla hasbıhai etti. Köylülerin üzerinde durdukları derdler, umumî memleket davaları idi. Şikâyet sahibleri. derdlerin hal çaresini emniyetli bir seçimde bulmakta ve kendi mukadderatlannı tayine hak kazandıkları gün şikâyetlerinin ortadan kalkacağını söylemekte iditer. D. P. Genel Başkanı, HavTanda, hemen hemen bütün bucak halkı taraEmdan karşüandı. Parti merkezine gelen Bayar halka kısa bir hitabede bulunarak dedi ki: • Vaktile buradan geçerken, devetin otoritesine sırtını dayayıp kanun "Anayasanın tanıdığı hakların tecellisine çalışılacak.,, üyük Millet Meclisinde, Muş vilâyetinin bir köyü civannda 1947 de keşfedilmiş olan larit madcni hakkmdaki malum soruya eevab veren Ticaret ve Ekonomi Bakanı Cemil Said Barlas, söz'i barit madeninden ve nüfuzhı hanım dedikodusundan petrole naklediyor. Petrolün yalnız iktisadî değil. siyasî bir mesele de olduğunu ve petrol meselesinin politikaya slet edildiğini söyledikten sonra söyle diyor: • 8 ve 9 numarah kuyular işleime I ye açıldığı zaman da matbuatta bir hücum başlamıştı. Umarım ki bu soruda pttrol kokusu yoktur. Petrollerimiz için İran suvarı kuvvet]«ri bir gösteride çahşan M. T. A. dır. 14 numarah kuyv memlcket için ümid vericidir. Yalnız Londra 26 (BB.C.) Dört nisanda Associated Press muhabirinin askerî M. T A. dan ayrılan mühendislerin, raafl'ashington'da imza edileeek olan At bir kaynaktan alarak verdiği diğer bir öen satın almak için yarışa çıktıklarını sntik paktına karşı Sovyet Rusyanın habere göre Hazer denizinin güney ucuve bu gibi haberlerin daima tahkika 24 saatte yeni iki harekette bulun nun doğusuna Lsabet eden hudud bölımıhtac olduğunu hafcrlatırım.» duğu kaydedilmektedir: gesine Sovyetler mühim askeri kuvvetier Sonı sahibi Millet Partisinden Resad 1 İrana karşı Rus baskısı artmış v« gcndermisler ve dün hududda vahim Arkasx Sa. 3, Sü. 2 de Aydmlı da konuşurken petrol mesele İran Rus hududunda çarpışmalar olfair hâdisenin çıkmasma sebebiyet versine temas ederek diyor ki: nuştur. mişlerdir. « Bakan petrol kokusundan bah Rus ortodoks kiliseleri patriği Gurgan bölgesinde hududu aşan elU sediyorlar. Bu meseleyi dört defa bura Aleksis vasıtasile Kremlin yeni bir kadar Rus askeri, İran hudud muhaya getlrdik ve bütün söylediklerimiz sulh taarruzuna girişmişür. fızlarma bir baskın yapmıslar, bir İrançıktı. Petrol meselesini yakında altı soru Buna mukabil Birleşik Amerika hülıyı öldürmüşler, iki İranlıyı da esir edeile Meclise getireceğiz.» kumeti de koroiinizroe mukavemet etBayan korkusu ile petrol kokusunun mek azminde bulunan memleketlere rek Rus topraklarına kaçuTnışladır. Rusyanın sulh taarnizu Vıirbirine lutnştiğı bu tartışmada Bakan bir sene içinde 1.800.040.000 dolarlık asBir taraftan Iran üzerinde jbaslysını tekrar kürsüye gelerek şn cevabı veri"ârttıran IÇremfin, diğer taraftan R'U» • Reıad Aydınlmın petrol hakkın çıklaıtuşttr. Patriği Aleksis vasrtasile yeni bir sulh İran hâdiseleri daki sonısunu da bekliyorum. İçeriden taarnızuna başlamıstır. Sovyet hükuTahrandan bu aksam gelen haberler ve dışarıdan yapılan bütün propagandalara rağmen, petrol arama yoluna [randaki vaziyetin gün geçtikçe artan metinin organı olan Izvestia'da çıkan devam edileeek ve muvaffak olunacak Ür ecdise yarattığını kaydetmcktedir. bir makalesindc Sovyetierin «Ruhanl Tahrandaki Associated Press ajansı Reisi», harbin Rus halkı tarafından neftır« nın muhabirine göre İram, mütecaviz retle karşılandığmı belirtmekte ve şöySayın Cemil Said Barlasın barit mabir siyaset gütmekle itham eden Sov le demektedir: deni meselesinden petrol meselesine yet Rusya, İrandaki bütün konsolosluk«Siyasî ufukta toplanmakta olan koraüaması ve yapılan soruda petrol kokusu anunası, sonra. içeriden ve dışa Ermın kapatılması için emir vermiş ve kunc fırtına bulutlarına esefle bakmakndan yapılan bütün propagandalara Rusyadaki Iran konsokaslarının da mem tayız. Bu bulutiar, eski harblerden çok Arkası Sa. 3, Su. 2 de rağmen petrol aramalanna devam edi eketi süratie terketmelerini istemiştir. leceğini söyleraesi. ortada bir petrol meselesi bulunduğunu gösteriyor. Fakat meseleyc, Bakan da. soru sahibi millet vekill de, kapalı bir surette temas ettikleri için bu petrol meselesinin içyüzü aydmlanmış dcğildir. İmalı ve kapalı bir şekilde konuşulan petrol işinin, memleket umumî efkârını çok ilgilenIstanbul milletvekili Sadi dirdiğine ve büyük merak uyandırdığıBekter Merkez Bankası na şüphe yoktur. Üınid ederiz ki sayın Reşad Aydmlının alti sorusu Meclise Umum Müdürlüğüne geldiği zaman, petrol meselesi hakkında tayin edildi csaslı surette aydmlanmış oluruz. Saym Bakanjn, perrolün yalnız flctiMerkez Bankası Umum Müdürlüsadi değil. siyasî bir mesele de olduğu ğüne tayin edilen îstanbul milletveve petrolün politikaya alet edildiği hakkili ve bu Bankanm eski îstanbul kmdaki sözleri, dikkate lâyıktır. Evet, Müdürü Sadi Bekter, dün İstanbul petrol, dünya yüîünde iktisadî olmaktan Vilâyetine gelmiş, Vali ve Belediye fazla siyasî bir meseledir. Petrol meselesi, dahilî ıhtiraklı motöAdana 26 (Telefonla) İskenderun yaptıklsrı işin ancak bir maksad için Başkanı Lutfi Kırdarı ziyaret etmişrün icadından ve inkişafmdan sonra, da Jorj Kazı ve Üyas Kazı admda iki tertiblendiği Kanaatile nıahkemeye ve tir. Âkil Muhtarın ölümü ve Sadi Bekdünya ölçüsünde hem iktisadî. hem si kardeş, devlet sırlannı öğrenmek mak rilmişlerdir. üzerine yasî bir mesele olmuş ve zamanla me sadile telefonlannın telini. tümen ko Sanıklar, telefon irtibatını 5 gün ev terin yeni vazifeye tayini selenin siyasî cephesi iktisadi cephesin mutanlığı ile Amerikan malzemesi te vel temin etmişler ve iki komutanlık milletvekilliğinden çekilmesi ile lstanbulda iki milletvekilliği açılmışden daha baskın bir şekil almıştır. 1885 sellüm komutanlığı arasındaki telefon dinlemislerdir tır. Diğer vilâyetlerle birlikte on bir te Gottlieb Daimler. 1976 da icad edil teline raptederek muhabereyi dinlemek arasındaki muhabereyi rniş olan gaz motörünü tekemmül ettir suçundan yakalanmışlardır. Birisi ga* Muhabere esnasında sesin zayıf gel milletvekilliği münhaldir. Bunlar için yeni seçime kadar ara mek snretile dahilî ihtiraklı küçük bi son, diğeri de boyacı olan bu iki Rum, mesi şüpheleri davet etmiş ve sebebi petrol motörü icad ederek bunu bir bi savcılıkta verdikleri ifadede böyle biraraşürılırken telefon hat bakıcılan bu seçimi yapılmıyacağı zannedilmektedir. siklete tatbik etmiş ve böylece'ilk mo niyetleri olmadığını söylemişlerse de, teli meydana çıkarmışlardır. törlü nakil vasıtası meydana gelmişti, Bir müddet sonra, Daimleı; aynı motö rü dört tekerlekli bir arabaya da tatbik etti ve 1895 te Parisle Bordeaux arasın d* ilk otomobil yarışı yapıldı. Havacı bkla uğraşan Amerikah Wright Kardeş lerden Orville 1903 sonlanna doğn mc törlü bir uçakla 12 saniye süren ilk uçuşu yapmağa muvaffak oldu. DahıT ihtiraklı petrol motörii, insanı havay da hâkim kılmıştı. Celâl Bayar, Balıkesirde karsılanıyor Ulus gazetesinîn şiddetli akisler uyandıran fıkrası 11 millet vekilliği münhal (Ulus) gazetesi de yalnız başmakalesinden mesuliyet kabul edeceğini, fıkra muharrirlerinin diişüncelerinde tamamen serbest olduklannı söylüyor! i Havayollarının yaz seferleri Bazı hatlarda uçak adedlert artünlıyor. Uçaklara büfeler de konacak Ankara, 26 (Telefonla) Devlet Havayolları Genel Müdürlüğü, havaların düzelmeğe başlaması üzerina yaz seferleri hazırhklarına başlamı§ Arkası Sa. 3. Sü. 3 te I Atiantik Paktı karşısmdaki vaziyetimizi bambaşka şekilde muhakeme eden fıkra hükumet mahfillerinde benimsenmiyor iskenderunda yakalanan şüpheli §ahıslar Bunların, askerî esrarı çalmak maksadile telefonları dinledikleri tesbit edildi C. H. P. nin organı ve bu itibarla hükumetin yarıresmi gazetesi sayılan (Ulus) ta birinci sahifede (Atiantik paktı ve biz» serlevhalı şayanı dikkat bir fıkra çıkmıgtjr. Şehrimiz ecnebi mehafilinde büyük bir alâka toplayan bu fıkra şudur: «Soruyorlar: Bizi niçin kabul etmediler? İstemedik mi? Niçin çağırmadılar? Muka U LU S İmparatoriçesi Eski İran i > ı rwr. ı •J vemet cephesindeki rolümüz ve yükümüz, bir Atiantik devleti olmıyan İtalyadan fazla değil mi? Niçin dışarıda ve garantisiz bırakıldık? Bizi ilk çarpışmada gözden çıkanlmısı lâzım gelen bir ileri karakol mu sayıyorlar? Sebebleri bırakıp neticeler üstünde duralım. Niçin çağırmaddarsa çağınnadılar. Biz istedik veya istemedik. Bun ttişanlandı Arkan Sa. 3. Sü. S te Baloda kaybolan canta Dünkü duruşmada, eski Ticaret Bakanı Atıf İnan, şahid olarak dinlenildi. sanık ile aralarında şiddetli tartışmalar geçti Ankara 26 (Telefonla) Geçenlerde Ankara Palas salonlannda verilen Galatasaray balosunda bir kadm çantası kaybolmuş ve eskd Ticaret Bakanı Atıf İnanın şehadetile Ulus gazetesi muhabirlerinden Çetm Altan, bu çantayı almakla itham edilmişti. Bu mesele etrafmda açılan davaya, birinci asliye hukukta bugün de devam edildi Yargıç, Kadıköy savcılığmdan, Çetin Altanın başka bir mahkumiyeti olmadığma dair gelen tezkereyi ottuttu. Bundan sonra, hâdisenin tek şahidi Aüf İnan dinlenildi. Şahid, ezcümle şunları söyledi: t Biz / > akşam Kemal Saür, Sahir Kunıtluoğlu, ailelerimizle baloya gitmiştik. Büyük salonu yemek salonuna baglayan kapınm kenarmdaki masada İşte bu suretledir ki karada, havada ^ f ^ i ^^••a^^^^*^^ı denizdeki nakil ve harb vasıtalarında petrol devri açıldı ve petrole hücurn başladı. Birinci Dünya Harbinden son ra, Lord Curzon «Petrol dalgalan üstünde zafere ulaştık» demişti ve «Harbin. zaferin kanı petroldür> sözü bir hakikat olarak o vıkittenberi tekrarlanip duruyor. General Denvignes isminde bit asker •millî akaryakıt olmadıkça millî istiklâl yoktur» derken gene Lord Curzon «Petrolü olanın imparatorluğn da olur» diyordu. İkinci Dünya Harbi bir petrol harbi olmuş ve harbi daha çok petıtolü olan taraf kazanmıştır. Yıllardanberi de gizli ve açık bir petrol harbi, yani petrol için harb devam etmektedir. Dünya. o kadar petrole susamıştır ve pttrol o kadar çok kullanıhnakta bulunmuştur ki bazı büyük petrol memleketleri. kendi kaynaklarının bir müddet sonra kurnyacağından endhe ederek b&şka yerlerdeki petrollere gözleriııi çevirmiş ve onlardan faydalanmak yoluna girmiş bulunuyorlar. Meselâ AmeKemal Saraçoelu Mim Kemal Öke iUımed Rasim Onat Şükrü Hazım Tiner rika, tarihinde ilk defa olarak 1947 de mişlerdir. Prof. Dr. Şükrü Hazım Tiner, Etıbba Odasına bağlı doktorlar dün Muğla milletvekili Dr. Mithat Sakann, ihrac ettiğinden fazla petrol ithal etmişheyecanlı bir konuşma yapmış ve ezdoktorîan rencide eden sozlerini protestir. Ameıikan resmî çevreleri Ortaşark sa&t 15 te fevkalâde bir toplantıya çacumle demistir ki: petrollerini, barış zamanuıda bol bol ğırılmışiardır. Diyarbakırda bir hastato etmek maksadile yapılan bu toplan< Meclis kürsüsünde dilediği gıbi dan rüjvet alan Dr. Bedri Noyarun aih tıda söz alan hatibler, bu sözlerden duy CUMHURİYET Arkan Sa. 3, Sü. 6 da Arkası Sa. 3, Sü. 4 te meseleu 3M. Meclisinde sönijülürken duklan teessürü uzun uzua ifade et istanbul doktorları, milletvekili bir doktordan tarziye istiyorlar Dün Etıbba Odasında yapılan toplantıda, Mecliste doktorlar için sarfolunan sözler şiddetle protesto edildi I r Arkası Sa. 3, Su. 7 de Prenses Fevziye • Yazısı 3 üncü sahifede Hava Kurmay Başkanımızın tetkikleri Dedikodulu 5 milyon dolar Yerli ürünlerin Almanyaya sattığı tütünlerin karşılığı hikâyesi Yerli ürünler teşekkülünün Batı Almanyaya ihrac ettiği beş milyon dolarlık tütünden elde edilen meblâğın karaborsada satıhğa çıkarüdığına dair haberler günün dedikodusu halini almıştrr. Yaptığımız tahkikata göre, Batı Almanyaya ihrac edilen tütiinlerden Arkan Sa. 3, Sü. S te Geneikurmay Hava Kurmay Başkanı Korgeneral Fevzi Uçaner ve Amerikan Yardım Kunılu Havacılık Grupu Başkanı Tünıgeneral Earl S. Hoag, Afyon, Bursa ve Balıkesir hava Amerikan tdpi uçaklar kiıllanmakia Türk Hava Kuvvetleri birliklerinde incelemeler yaptnaktadırlar. Resim, soldajı sağa Birinci Hava Tüm Komutanx Tümgeneral Ihsan Orgun, Tümgep*ral Hoag ve Korgeneral Uçaneri Afyoo hava alanında göstermektedir.