Katalog

Dis Maeunu ! .J 25 ınci yıl Sayı: 8651 umhuri K U R U H C I 5 U ! V U N U S FfADİ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, îıtanbul Posta kutuau fstanbul No. 24£ T t l e f B l : ümumJ Santral N u a u n o : 31298. Saaa İşleri; 24299. Matbea: 24290 ~r TASAVVÜF İslâm tssavvufunun tarih boyunca geçirdıği en mühlm gelişmeler ve yetiştirdiği en büyük şahsiyetler. (250 kuruş) Islâmiyetîn Geliştircligi s Omer Rıza Doğrı:! Cumariesi 11 Eylul 1948 A H M E T H A L İ T Kitabevi Bulgaristaıun Istanbul konsolosu bize iltica etti Sofyaya çağırılan konsolos vazifesinden istifa etti ve hükumetimize sığınarak hayatının korunmasını istedi Viskonsolos KaragözeFin "Cıunhuriyet,, e beyanatı: "Bııradak î hurriyet fıavasını teneffüs etmiş olaıtlar Bnlgaristanda hâkin bulunan korku ve terör havası içinde yaşayamazlar. Ben ölmek değil, yaşamak istiyornn,, Bitmeyen lıuhraıı ekizinci Büyük Millet Meclisinin en goze çarpan vasu nedir dije sorsalardı, bu suale tereddüdsüz «Seeim muamraasına bir çıkar yol araması» şeklinde cevab verebilirdik. Bir seçim buhranından hemen sonra toplanan bu Meclis, şimdiye kadarki bmrünü i'e.cckfen o buhranın turlü safhaları.u \aşamakla geçirıniştir. Meclism meşruluğuna dair lehde veya aleyhrle fikir yürütmek intkânı bir kanunla daha ilk günü yasak edilir edilıııcz. gazetelcrde ve umumî toplantılarria orta>a çıkan bir seçim muamması bugıınedek çözjlemediği gibi, bumlan öte>e de kolaj kolav çözıilcceğe bcnzemijor. 21 tenımuzu yaratsn kanunun yetersuliği üzerinde col: &öz söylendi. İlk zamanlar kannnu değiştiroıeğe biç yanaşmryan iktidar partisi. sonradan epeji yumu^adığ halde gene bir netice elde edilemedi. Muhalefet, yeni şeklile de kanundan memnun değildir. Bulgaristanm Türkıyedeki elçiLk ve konsoloslukları mensub'arından komünist olmıyanlar, Sofyadan son günlerde gelen bir emirle memleketlerine dönmeye davet «cblmişlerdır. Çağırılanlar arasında Hu'panstanın İstanbul Viskonsolo'îu Dımitri Karagozef, Ticaret Ataşesı Manef, Matbuat Ataşesi Trofkin ve konsolos luk memurlarından Papordonef de bulunmaktadır. Ticaret Ataşesi Manef, bı1 davete icabet ederek memleketıne: aönmüjtür. Viskonsolos Karagozef ıse, koyu bir komünist olan baskonsolos Pop Avramofa bir mektub bırakarak vazifesinden istifa ettiğinı vt Bulgaristandaki komünist terönı tekbih eylediğıni bildirmiştir. Karagözef, Hükumetimize müracaat ederek siyasî mülteci olarak kabuldnu ricd etmış ve tehlikede bulunan hayatının korunmasını istemiştir Karagozef'ın bu dıleği kabul edilmiş ve kendısı, muvakkat tedbır olarak îstanbuldan uzaklaştırılmıştır. Dımitri Karagözef, uzun müddet şehrımızde baskonsolos vekıiijği yap mıştır. Babası birkaç sene ev\el komünistler tarafjqdan ölflü^dii^ü cihetle, Bulgaristanda hiç kimsesi yoktur. Karagözefin böyle anl şefcılde iltica kararı vermesi Bulgar elçilik mahfillerinde büyük bir hayret ve şaşkınlık uyandırmıştır. Arkası Sa. 3, Sü. < « İnöıtünün dünkü Buna ragmen durutnda salâh yok, Ruslarla İngilizler birbîrlerini itham ediyorlar tetkikleri Gumhur Başkanı ordunun Hadımköyde yapfığı fatbikatta hazir bulundu Cumhur Başkanı Ismet Inönü, dün saat 10,30 da refakatlerinde 1 inci Ordu Müfettişi Orgeneral Nuri Yamut, Korgcr.eral Fevzi Mengüç ve diğer genehalde Hadınıköv ve civannda bir tetkik gezisıne çıkmıştır. Inönü, Hoşderede Korgeneral Asım Altuğ ve kolordu erkânı iarafından karşılanraıj. bir rauddet karargâhta istirahat ettikten sonra civarda yapılan tatbikatta bulunmuştur. Cumhur Başkanı, bu tetkikleri arasında tatbikat yapan birliklerin kullandıklan çeşidli modern silâhlan go7den geçirmiş, son sistera uçaksavar toplannın atışlarını takıb ederek alâkalılardan izahat almıştır. Indnü saat 14.30 da tatbikat sahasmdan svrılarak Dolmabahçe Sarayına dönmüştür. Bir yüksek sa\unma konseyi teşkil Arkan Sa. 3. Sü. i t« Büyük niimayiş esnasuıda Ruslaıin yaraladıklan Almanlardan ikisi daha öldü. Sovyetler, yann için mukabil niimayiş hazırladılar Hanovre, 10 (a.a) (Afp): H a . novre demıryolları idaresı, Berlm ablukasmın başladığı tarıhtenberı ilk defa olarak tekrar bolgeler arası posta trenmın bugün ışlemeğe raşladığını bıldırmektedır. Bu akşam Hanovre'a geltD tren derhal Berline donecek v? normal servislerıne devam edecektır >• Hkposta trenmin Beriinden 1 Hanovre'a gelmesi munasebet'le basma beyanatta bulunan Hanove demiryolları idaresı, İngılız ve Sovvet bolgelerı arssmda muntazam demiryolu Arkası Sa 3. Sii. o da Berlinden ilk tren dün Hanovre'a hareket etti Ablukadanberi bombo? duran Berlin istasyona 1 tstanbuldaki Balgar viskonsolasu Şimdi. kulağımıza birbirini ratmıKmragözel ya. sesler çeliyor. Bir iddiaya göre, ara seçimlere girmijecek olan Den.okrat Parti, umumî seçimlerin yenilcnmesi için yakında bir kampanya açacuk ve şimdiki kanunla da olsa, rkiblerile boy ölçüşmeyi kabul edeeekmiş. Bir başka iddiaya göre, vatandnşa emniyet veren bir seçim kanunu yiirürlüğe girmedikçe Demokratlar. ne ara, ne tam. hiçbir seçime katılmıyacaklarmış. Bu iki zıd iddianın yanmda ufaktefek değişikliklerle daha bir siirii tahminler ileri sütüldiığünü görüyoruz. Çeşidli söylentiîerden hangisinin ne dereceye kadar doğru olduğunu tabiatile biz bilemeyiz. Belki biçbiri gerçeğe uygun değildir, belki bir kısmı sadece birtakım niyetlerden. tasavvurlardan ibaBulgaristandaki komünist trıörunrettir; belki de hepsi ayn ayn şahsî den kurtulmak gayesüe uçakla temennilerdir. memleketimıze kaçarlarken kendıleDemokrat Parti, umunıî seçimlerin rine mânı olmak istiyen ıki kişiyı yenilenmesi için uzun ve yorucu bir olduren ve bir kişiyı de yarahyan mütadeleyi göze alır veya buna şim yedı Bulgar mültecinın muhaktmelerine dün saat 16 da İkıncı Ağırceza jdilik lüzıım gönnez; bu, Partiyi ida Mahkemesinde devam ed'ımıştir re edenlerin bileceği şeydir. Fakat. Dünkü celsede, sorgusuna devsm ediSeçim Kanunu yeni baştan değiştiril len avukat Mıhaıl Georgı Balsanof. medikçe. Demokratlann hiçbir seçi hâdisenin mütebaki kısmmı şu şems katılmıyacaklanna dair ortaya kılde anlatmıştır: afı'an şayiaya biz inanmak istemiyoruz. Eğer, Parti çevreleri içinde bu fikri benimsiyenler varsa, onlarla beraber ohnadığınuzı şuracığa yazalım. Şimdiki halile de Seçim Kanunumın vatandaşa emniyet sağhyamadığını Meclis tartışmalan sırasmda yet c ; derecede söylediğimizi hatırhyotva. Bu kanunun daha derli topla bir şekil alabihnesi için, Demokrat millervekillerinin elden geldiği kadar gayret harcadıklannı da Tann $aAdana, 10 (Telefonla) Birkaç hjddir âdeta gözlerimizle gördük. gündenberı Mersınde bulunan Millet Hile vapmaya elverişli birçok açık Partisi sunucularından General Sakapılan bulnnan bir kanunla ara se dık Aldoğanın yarın Adanaya geleçimJere girmenin mânasızlığına da ceği soylenmektedır. Sadık Aldoğan inanıyoruz. Fakat «İllâ kanun değiş Mersmde yaptığı temaslar netıcesinmedikçe hiçbir seçime katıhnıyacağız» torzmda bir savaş metoduna doğrusu bizim akhmız yatmıyor. Önümüzdeki lcsnıî seçimler, muhalefetin iştiraki olmaksızın yapılacağuıa göre, kanunun hangi taraflardan aksadığı tecrübe edilemiyecektir. Edilemeyince de llalk Partisi Meclis çoğunluğunu kanıın ü/erinde yeni baştan değiş'kliklcr yapma\a cağırmak mânasız olacaktır. Şaved bö\\e bir teklif V pılır da kabul edilirse, Meclis, kendi ııkardığı bir kanvmu kendi ağziyle tekzib etmek mevkiinde kalacaktır. O zaman herkes: Mademki denemeye bile lüzum i):red?n kanun değiştiriliyormuş o halde ne dive ona el kaldınldı? Dije hayretlere düşmez mi? NAOtB NADİ • Arkas% 5a, 3, Sü. 4 Û «B Bulgar mültecüerin dünkü muhakemesi « Bulgaristanda hayat srtık tahammül edılmez bir şekıl a'd'ğı ıçin firara mecbur kaidık. G*»cen celsede umumî sebebleri izah etmıştım. Şımdi beni firara mecbur eden şahsi sebeblere geçiyorum. 24/12/944 günü Dimitri Grengalov üe birlikte tevkıf edilmiştim. Muharibler Ceınıyetinin ikinci başkanı olmam tevk *ime ba§Lca sebeb olmuştu. Dimitri de umumî kâtib idi 200 bin azamızm ko Arkası Sa. 4, Su. 6 da Donanma Komutanı Oramiral Mehmed Ali Ulgen Donanma Kıırma\ Başkanı Amiral Burhanetldin Erilkun Adanada bir fabrika dahayandı Bununla. son iki sene içinde yanan buyuk fabrikalann adedi beşi buluyor Adana, 10 (Telefonla) ^ehrimizın en buyuk fabnkalarından biri olan Salıh Bosnamn pamuk ışliyen çırçır fabrıkasmda bu akşa^ı raat 23 ye doğru yangın çıkmıştır. Fabrıka • yı bırdenbıre kaphyan ale^Ier, 15 aakıka gıbı kısa bir zaman içınd« tehlıkeli bır durum yarattnış, itfaiya ıle işbırlığı yapan işçıle" '"e halk vangının süratle gerıısleyıp yayılmasına mânı olmuşlardır. Sorgusuna devam edilen avukat: uBütün Bulgarlar bugün Türkiyeye bir kurtarıcı ve kurtuluş yolu nazarile bakıyorlar,, dedi İlk "Donanma günü,, eylulün 2 7 sinde İstanbulda .kutlanacak Oramiral Mehmed Ali Ülğenin tzmirde gazetecilere miihim demeci Ara secimlerde C. H. P. nin parolası İktidar Partisi, sandık başına fazla vatandas. gelmesini temine çalışırken, D. P. nin umumî seçim kampanyasına başiaması bekleniyor Mersinde bir münakaşa Aldoğanın muvazaa dedikodusuna dair makalesi ve H. Partili bir gazetenin cevabı de başta Toros gazetesi sah'bi Vasfi Urgun olmak üzere müteştbbıs heAnkara 10 (Telefonla) Onümüzdeyeti teşkil etmeğe muvaffak olmuştur. Parti merkezi ittihaz olunacak kı ara seçimlere katılacak vatandaşlabınanın mobılya vesaıresı ikmal o nn sayısı, gunün gittıkçe artan merakj Arkasi Sa 4. Sıı S de Arkast Sa 3, Su » te Son zamanlarda Çukurova bölgesınm fabrıkalarına musalJtt olan yangınların tesiri altında D'üunan Donanma Komutanı, Tiirk donanmastnm yeni gemilerle takAdana halkı, yangın yerıne uşüşmüg viyesi ümidinde olduğunu da söyledi. tahminlere gbre, Dotur. Yangının bırden parlîjnası ve suratle yayılması yenıdeı tiakasâ nanmanıız, yeniden 4 muhrib ile 2 kruvazör kazanacak üıtimalını ortaya koymakcacjr. Arltası ÜJ. i s < 1 de • İzmır, 10 (a.a ) Donanma Komutanı nanma içm yaptıklan fedakârlığın yerinde olduğunu gostereceginı. kendi eOramıral Mehnıed Ali Ülgen, bugun saat 10 da İzmir gazetecilenle, Anadolu rine defcanma hakkmda genış faılgı veAjansı mümessilini Yavuz zırhlısmda reoegıni, kıymet ve kuv\'etini tanıtacaLondra 10 (B.BC.) Eski Bulgar kab'j! ederek kendılerlie görüşmüştür. ğını vc sevdireceğini, bu sayede donanGazeteciler Pasaport iskelesinden, do manın ıyi elemanlar bulmasmı sağlıya Çarı Ferdinand Almanyadakı Koburg Arkası Sa. 3. S>i ! de sehrinde bu geee ölmust'ar. nanmaya aıd bir motörle yuzbaşı Edib Agücünün refakatinde Yavuza gitmişIcr ve Donanma Komutanlığı Emirsubayı Yüzbaşı Hayri Bars tarafından karşılannuşlardır. Oramiral Ülgen, misa1 7 firlerini izaz etmiş ve kendilerine pek sevöiğl tzmire aid hâtıralannı anlattıktan sonra, bu sene ilk defa olarak 27 eylulde İstanbulda yapılacak olan Donanma Gunünden bahsedereJt ileri de bıınvn donanma haftasına çevrilmesi umidinde bulanduğunu, o gün için hazırknacak programın vatandaşlara do Çar Ferdinand öldü Dıs İsleri Bakanımız dün Parıse gitti Ayni vapurla, hasta bulanan Receb Peker de fedavi maksadile Avrupaya hareket etti MiHetlerarası Kalkınma Bankası Nurullah Siimer. bankanın yıtlık toplantısında bulunmak üzere Washington'a gidiyor Aii'kara. 10 (a.a.) MiHetlerarası para foau ve MiHetlerarası İraar ve Kalkınma Bankasi Turk Guvernuru Antalya Mılletvekillerınden Nurullah Esaa Sumeı 27 eylulde Wahıngton da torlanatak olan adı geçen te^ekkülun yı!lık toplantısında bulunmak üzere önü~ Arkan Sa. 3, Su. 3 te I Solda: 9 Eylul bayretmında yapıJbn törende Demokratlarlzmir sokaklarmdan jeeiyorlar, sağda: Bir Demokrat icadın Celâl Bayann sfigmne: «Allaha «nanet. yazılr bkmdı msarken Dış Işleri Bakanj Necmeddin Sadak, dün İsfBnbul vapuru gUverteainde (Yazi$* 3 üncîi sah'jemizde)