Katalog

HALİN MERGEN Yeni tamir atelyemizde her marka radyolar bir sene garantili tamir edilir. Uzun vâdeli rad 70 satışlarına devam ediyoruz. Beşiktas PHILIPS RADYO Telefon 81921 den ısteyiniz. V. Buyuk kaybımızın Berlin buhranımn hall uçuncu yıldonumu için düşünülen çare Gazetemîzin kurucusu ve basyazarı Yunus Nadi, üç sene evvel bugün Alîahın rahmetîne kavusmustu J 25 ıncı yıl Sayı: 8576 umhuriyet KURUCUSU: YUNUS NADİ '' Telgral ve mektub adresı: Cumhuriyet tstanbul Posta kutıuu Utanbu! No 246 Teleionlar: Umumi Santra] Numarası: 24298 Yazı tsieri: 24299 Mitbaa: 24290 r YERYUZÜNDEKİ ÖMER DİNLERİÎ3ARİHİ RIZiPJllOĞRUL İptidaî dinlerden başj* d K bütün dinleri tetkik eden tam bw ^Ajer tarihidir.' Fiatı 300, Cildh ^ ^ 0 kurus PaZ3Pl6Sİ 2 8 1948 İNKILÂP H G^BEVİ Batı devletlerinin bir nota ile doğrudan doğruya Kremlin'e başvurmaları bekleıtiyor Londra ve Washingtonfda salâhiyetli kimseler hafta tatilinde vazifeleri başından ayrılmadılar. Bevin Avam Kamarasında bugün bir demeçte bulunacak Londra 27 ( A P ) Pazar gecesi yetkili diplomatik kaynaklardan oğrenildiğine göre Amerika. Ingiltere ve Fransa. Berlin buhranını halletmek için Kremlın'e doğrudan doğruya başvuracaklardır. Böyle bir teşebbüs tasavvur halindedır. fakat bir Ingiliz dış işleri sozcusünün belirttiğine göre henüz kesin bir karar verilmemistir. Böyle bir adım atıldığı takdirde. üç batı devleti Moskovava musterek bir nota göndererek durumun vahametini tebarüz ettireceklerdir Ayni zamanda meselenın ne ^ekilde halledilebileceğine dair Rusların fıkri \ alınacaktır Amerıkalıların, İngilizlerın ve Fransızlann Berlinden çekilmeğe niyetlendiklerine dair burada hiç bir emare yoktur. Churchiirin. durumu, on yıl evvel Munich'teki tehhkeli durumla bir tutması, resml sure*te destek İ Arkas» Sa i i'ıı 2 de • Ticaret Bakanlıgında ıslâhat Cemil Barlas, kırtasiyecilikten şikâyet ediyor Bu yüzden Bakanlıkta memur mesaisi günde üç saati geçmiyor Ticaret Bakanı Cemil Saıd Barlas, «AT^atrrt» gazetesın^ ^eyanatta üulunarak, bakanlığını alakadar eden meseleler hakkında izahat vermiştir. Bakan demıstır kı: <r Tıcaret Bakanlığı, Harbin ba« şındanberi ticaret âlemınde cereyan eden hâdiselere uyarak, verdıği çeşidlı kararlarla mutemadî temevvücata uğramıştır. Her şeyden evvel, Ticaret Bakanlığını, ıstıkrarlı bir bakanlık halme sokmak lâzımdır. Her işi mutlaka devletın ve hükumetin yapmasını istememiz de, şüphesız işleri zorlaştıran âmıllerden birıdir. Et işini bir çok misalden biri olarak zikredebılirız: Bır şehrin et ıhtiyacmı temın etmek, aslında o şehır belediyesınin vazifeleri ara Arkast Sa. 3, Sü. S de Rumen ordusunda temîzleme Cumhurivet ailesi bugün en büyuk acısımn üçüncü Yunus Nadı Absheğlmıun c^cdivete intikal ettiği haberini gene boyle bn Haziran avmm ylrrrti 'sekizinci günü gece gelen bir telgraft^n oğrenmi.ştik Onu nıaddeten hırpalarken. bizi de derin endışeler içinds b^rakfn zalim hastahğintn seyrinı kâh korku, kâh ümidle aylarca takıb ettikten sonra kendisini artık tamamile ıyileşip döneceğine emın Cenevre'je teşyi etmiştik. Hiçbirimizin icinde. kısa bir zaman sonra. onun sevimli güler yüzunü göreceğiınız rerde ebedi hasretile karşılacağımızı sezdiren, en belirsiz bir kablelvuku histen «s» yoktu. taaJlukat,rm degıl fcendi yarattığı olan bn e^^ız ınsan!] denıiebilir kı çocukJhrını böylî bir hissin verdıği üzüntüdon korumak için bu ayrılık ânmda bile ruhlaıimıza kuvvet verecek kadar enerjisini kullanmı^tıı. Zira, Yunus Nadi AbaUoğlunu vasıflandırmak istediğimiz zaman. onu beşer ruhunun kuvvetAe destsk olan şu meziyetlerüe görüyoruz: Sevjri, enerji, fedskârlık. Bu üç meziyet. onda lamamile mevcuddu Faziletin esası olan bu üç ruh prensipı, Yunus Nadı Abahoğlunu. yurda, aileye ve mesleğe ayni sevgi ile. ayni enerji ile. ayni fedakârlıkla bağlamış. onu memleketm hakkıle iftıhar Arka<n Sa . < ' 6 u b da Yalnız kandi On bin subay Besarabyada kampa konuldu Rumanya Komünist Partisinin Genel Sekreteri ve îktisad Bakanı istifa etti Londra, 27 (a.a.) Observer gazetesınm öğrendiğıne gore Rumanya Komumst partisinin gene] sek reten ve İktısad Bakanı GheorghiuDej, istıfasını vermek zorunda kalmıştır. Bakan, şımdi evinde nezaret altında bulunmaktadır. Avnı malumata gore, on bınden fazla subay, Rumen ordusundan çıkarılmıştır. Bunların çoğu Sovyet Besarabyasındaki Kışinef'de kampa konulmuştur. Observer, bu haberlerle, Sovyetler Bırlıği ve bazı halk dertiokrasileri ve bılhassa Tıto arasında anlaşmazlıklar başgösterdığine dair olan yabancı kaynaklı haberler arasında bir yakınlık görmektedir. Gitneysu vapuru Giresun Iimamnda Beş y ı l beklemektense. üjdeyi ilkönce bir başmakale verdi: «Komur havzamızın modern" vasıtalarla teçhizı için, Amerika, Marshall plâru çerçevesi içinde, bize ceste ceste 24 milyon dolarhk bir yardımda bulunacaktır. Kömur havzamız için hazırlanan projenin icablan yerine getirilince Türkiye, senede 50 milyon dolarhk kömür ihrac edebilecektir.> Sonra, ertesi günkü gazeteler, kısa bir haberle mâjdeyi şu suretle tamamladılar: «Kömür hazvamızın isühsal kabihyetini arttırmak için bir proje hazsrlanmıştır. Bu projenin gerçekleşmesi için 450 milyon lira sarfedilecektir. Milletlararası bankadan alınacak paranın 50 milyon doları, Uk parti olarak bu işc yatınlacaktır. Bu suretle projenin ilk kısmı tahakkuk etmiş olacak ve Türkiye 50 milyon dolarlık kömür ihrac edebılecektir.» Bu tamamlayıci haberi okuduktan sonra anladık ki müjdenin esası, daha 1943 te orlaya atibnış olan maden kömiırü havzamızın istihsalini arttırma plânından ibaretrir ve 1948 de. bilmem karıncı defa olarak tazelenmiştir. Şimdilik kömür ihrac edebildiğimi/ joktur. Hattâ kömür istihsalimiz. kendi iç ihtiyacımız] dahi tamamile karşıhyanıamaktadır. Bu yüzden kömür satışian serbest değUdir; tahdide tâbidir ve kömür hükumet elile dağıtılmuktadır. Verilen mujde. ne vakit şerceklesecektir? 1945 te iktisadî kalkınma plân ve projelerinden ilk bahsedildiği zaman bunların 5 yılda gerçekleşecekleri ?öylenmişti. 5 yılm üçü. sittiği \e 22,3 yıl kaldığı şu günlerde, yern Hasan Saka kabinesinin proçramında. iktisadî ABİDİN «Jn *></ SNA Bu yıl mükâfatı, Atatürke aid en güzel hatırayı anlatacak okuyııcumuza vereceğiz Ifllllllllllllllllllll Karadeniz vapur sef erlerinden şikâyet Sansundan sonraki iskelelere haftada dört güıt vapur ugramıyor Bazı büyük iskelelere de vapurlann geceyarısmdan sonra uğraması güçlükler doğuruyor Giresun 27 (Karadeniz bolgesi mu I geceyarısından sonra demir atmaları da habirimiz Şahabeddın Uzunkaya bildi bir çok güçluklej doğurmaktadır. Bu riyor) Karadeniz kıyılarında yaşıyan durumdan yalnız halk değil, ayni zabalk, vapur yolculuğundan adeta yıl manda vapur süvarıleri ve Denizyol'arı nıştır. Boş kamara bulmaktaki zorluğu acentaları da şıkâyetçidır. Söylendiğine ve yolculukta çekılen sıkıntıyı şimdi göre, bu bozuk hareket programı hazırvapurlarm hareket programları büsbü knırken ne başkaptanların, ne de acenün arttırmiş bulunmaktadır. Yaz prog talarm fıkirlerı alınmamıştır. ramına göre, Samsundan sonra iskelee haftada üç gün birbiri ardınca va UÇAKLA YURD TURU: pur uğramakta, sonra dört gün hiç gelmemektedir Üçüncü vapurdan sonra acele işi .çıkan kimseler dört gün vapur beklemek zorundadır. Zaten bir hafta gibi uzun bir zamanda gelen posta bu yüzden dört gün daha gecikmektedir. Bundan başka bazı büyük iskelelere evvelce gündüz gelen vapurların simdi Diyarbakırda Demokratların iıınku mıtıngı Celâl Bayar, nutkunda, maarif ve seçim emniyeti üzerinde durdu Diyarbakır, 27 (Hususi) Sabahleyin Mardinde D. P. Merkezinde partililerin derdJerini dinliyen Celâl Bayar, öğleden sonra Diyarbakıra hareket etmiş ve Çınar kazasmda, atlı, yaya yüzlerce Demokrat tarafmdan hararetle karşılanınıştır. Diyarbakırda da, her yerde olduğu gibi gene candan ve muazzam tezzhüratla karşılanan D. P. Genel Başkanı serefine otuzdan fazla kurban kesilmiîtir. Bayar ve arkadaşları, omuzlar üstün Arkası Sa. 3, Sü 3 de Vazıların Atatürke aid herhangi bizzat göriiiüp yaşanmış. jahtıd göriip yaşa>andan işitilmis bir hatırayı ihtiva etmesi lâzımdır Milletimizin kurtarıcısı, rejunimizin bilirler Yalnız. matbuat alanmda ökurucusu Ataturkü kaybettiğimiz acı tedenberl İTizalarile yazı yazmay) tarihin ustunden bu yıl tam on sene ıtiyad edinmiş ve şöhret kazanmı, geçmİE bulunacak. Şimdıye kadar o zatlar dahil olamaziar. Büyuk Adama dair pek çok şey söy4 Hatıraların mntlaka hakikate lendı ve yazıldı. Fakat Um kusursuz ve realiteye uygun olması, sade, sabir eser vucude getirılemedı. Meselâ mimî bir lisanla yazılması, şatafatl' ona aid butün hatıralann tamamile kelime oyunlarından, beylik edebiyal tesbit edildığine kani değıliz. Işte bu j özentılerinden uzak bulunması icab nun ıçındir ki «194849 yılı Yunus eder. Nadi mükâfatı» nı .Atatürke aid bir 5 Yazılar, daktilo edilmiş olarak, Iıatıra» mevzuuna hasretmeğe karar I gönderilmeli. zarfın üstüne cYunu^ verdık Bu kararımızla, gene istidadlı j Nadi mükâfatı > kaydı konulmalıdır amator genclerimize ve bütün millete' Yazı sahibînin, açık adresini, bir kıta azıcıhk sahasında yeni bir ufuk aç fotografını ve kısa hal tercümesini de mavı kasdettiğimiz gibi ayni zamanda birlikte göndermesi şarttır 6 Hatıralar diğer müsabakalarıQ2 inkılâbıı^ müessisine ve gencliğin büyuk lehberine aid olan hatıralan mızda olduğu gibi idaremizde Yazı iuzenli bir sekilde • toplamayı da he Işîeri müdürlüsünde müteşekkil bi heyetçe seçilerek beâenılenler aazet'îf tutu^oruz. Bu hedefin tahakkuku için gazete ye basılacai. bir eleme komisyonu tamizde nesrolunan ve olunmıyan bü •afmdan ayıklanacak. büyuk hakem tun yazılar müssbaka sonunda sln heyetinin ek^eriyetle ittıhaz edece^i kılâ. Müzesi> ne gönderilecektir İle k^rarla da bırinci, ıkinci, üçüncü tes ride Atatuıkün hayatını yazacak ta bit ve ilân olunacaktır. rihcılerın bu şekilde o vesıkalardan faydalanmaları sağlanmış olacakür. 194849 yılı Yunus Nadi mükâfaü» nın ,=art!arı olarak a=ağıdakı kayıdlan ikuvucu'arımız? sunuyoruz: 1 750 kelirreyi geçmıvecek biı fıkc i hahnde daha kısa ve çok kısa la olsbüir yazılıp gazetemıze gönderilecek yazıların Atatürke aid her hansı bizzat görülmüş veya yaşanmış, «.ahud da görup yaşayandsn isitilmif hir vakavı ihtiva etmesi lâzırodır. 2 Bu vakanın simdiye kadar gazetelerde dergilerde veya kitablarda •lesredılmomiş olmasj gerektir 3 Musabakava ama f or gencler • a=lılaı bufun ha!:ırrız i^tırsk pd= Cemil Barlas makamında Moskovadaki dinî tören Fener Patrikhanesini temsil edecek heyete İstanbuldan kimse iştirak etmiyecek Rus Ortodoks kılisesinin 500 üncü vıldönümü münasebetıle 8 temmuzda Moskovada yapılacak olan dınî şenlıklere Fener Rum Ortodoks Patrikhanesı adına Londra ve Rodos metropolitlerile, Atınadakı rahipten müteşekkil bır heyet iştirak edecektir. Dun, bu hususta kendısıle goruşen bır arkadaşımıza Rum Ortodoks Patrikhanesı başkâtıbi şunları söyleR Heyet. Moskovada yalmz merasime iştirak edecektir. Bazı gazetelerın yazdıkları gibi herhangi bır müzakereye girişecek değildir » Samsun köylerindeki açlık hikâyesi! Buralarda istihsali tenıin eden, kadın gücudur. Şehirde etrafınıza bakınız, kahvehanelerde bir alay erkeğin pineklediğini göreceksiniz. Bu sırada kadın ya tarlada çabşmakta. j a pazarda malını satmaktadır Gül kupası miisabakaları DAV'ER * rie NEVLID Gazetemizin kurucusu ve Başmuharrirı merhum Y U N U S N A D İ nin ölümünün bugün 3 üncü yıldönümüdür Bu münasebetle aziz ölümüzün ruhuha itbaf ohınmak üzere bugün öğle namazını muteakıb Beyazıd camıinde Mevlid okunacaktır. Merhumu sevenlerin hazır bulunma'.arıru rica ederiz. İJ 7 Müsabakaya iştirak müddetı bugünden itibaren şubatın birinci gunüne ksd^rdır. O günden sonra gelen yazılar müsabakaya sokulmıyacaklar^ır 8 Yukandaki saıthra harfi harfme rjayet e*t>ivenlerin yazıİPn,' kr T metleri ne olursa olsun müsabakava girmek h; kkını hiç bir zaman iktisab edemiyecektir. 9 Gazeteye giren her yazıya 10 lira tahrır ücreti verilecektir. 10 Mü=abakada birınciliği kazanana 100C lira verılecek ve ık< » : v"çüncu.ve de munaîib hediyeler tak •i'yy n!ıın>raktır Yunan takımı İzmirde mağlub oldu İzmır, 27 (Telefonla) SehrımizDiin vapılan müsabakalarda 100 metre de bulunan Yunan Dafnı »akımı, bumânıaü koşudan bir görünüş gun Goztepeye karşı yaptığı ıkıncı (Yazısı i uncü sahıfemizde) maçıru da 30 kaybetmiştır. me*" hala"inız' Samsuna giderken, şuphesiz kı pek | memnunduk. Tam 15 gun evvel, İskenderunda veda ertığimiz denize, uzun bır basret devresinden sonra, tekrar orada kavuşacaktık. Sadece bu bile, Anadolunun ortasında dolasan bızlerı, seviçten zıplatmaya kâfıydı Fakat ne yalan töyliyeyim, içimızde bır korku \ ardı. Karadeniz SEhilIennın, bır açhk bolgesi haline geldığini duyuyor, oralarda gıda«ızhktan ınsanlarm öldükıerinı hemen her gun i'itıyorduk Acaba kolayca yiyccek bulabilecek mivdi's0 Yokia biz de sıkmtı TV çekecektık? flk sürprizle. Merzifonds karıi'sştı'î. Burada, hayatımda yediğım ekmeklerın en nefıslerinden biunı :kıam ettılar Evvelâ, bunun hususî bir ekmek olduâunu düşündüm, fakat sonradan anlad'm ki, şehrin bütün fırınlsrında satıl^ıaktadır Merzıfonun hdrıt?dakı yerıni bilmem hayahnizde cankndırebiliy JI nuîunuz 0 Samsuna bır kaç saat mesaîede Bu>uk bir felâkete ugrıjan Arrasya iser hemen ıkı adım ılerisinde. Arkasx Sa. 4, Sü. 3 de Pazarda malını sataıı SamiUnJu Ud kovlu kadın