Katalog

Dr. BURHAN ÖNCEL Doğum ve Ktdin Hast. Mütehassısı Doğttm Bilgisi Ebe, hemşire ve lâborantlar için 146 sahife, 64 şekil, 11 renkli plâns. Fiatı 6 lira. Taşraya 625 Krş. Mazlum Kitabevi. İstanbul 25 incı yıf Sayf: 8735 umhu riyet KURUCU5Ü: YÛNÜS NÂDİ Telgraf ve mekrub adresi: Cumhunyet, İstanbul Posta kutusu tstanbul No. 246 TelefonJar: ümumî Santral Numaras: 24298. Yaa İşlerii 24299. Matbaa: 24290 YAŞAR NABİ Ş İİR SÂNÂTI Şiir üzerine söz söylemeye yetkili Türk ve yabancı şair ve münekkidlerın düşüncelerinden faydalamlsfc^jfc msydana getırilen, şürin gerçeka*. nj^biyet ve kıymetini anlatan biricik kitab. Fiatı 1 Cuma 17 Aralık 1948 VARLIK YAYHCARI Ankara Caddesi, 80 1 Yeni bütçede ne kadar tasarruf yapılabiiecek? diin yaptıgı konuşma Muhalefet Bütçe Komisyonunun tasarruf derecede 10 vıl nasıl beklariz ? Ankara 16 (Telefonla) Butçe ko ları açılması gıbi hareketlerı, inkılâb rrusyonu. bu sabah Mılli Eğitım butç€ esaslarına muhalif sayması, Van milsını tetkike başlaraış, oğleden sonra letvekili Ibrahim Arvasın hayli sinirlı da toplanan komisyondakı muzakere cevablarma vesile olmuştur. Alınan ler saat 20 ye kadar devam etmiştır kararlarm yermde bulmakla beraber Bir çok hatibler soz almiş ve Bakana daha genişletılmesinı istıyen İbrahim sualler sorulmuş, tenkid ve temenm Arvas, Emm Soysala: lerde bulunulmuştur. ilk konuşan Alı « Allahtan korkmuyor musun?» Kemal Yiğitoğlurıdan sonra Reşad diyerek. kendisinin «kıdemli mebus» emleket Ikinci Dun\a Harbindenberi daimi bir ko AydınL soz almış, müta'eaları so olduğunu. Emin Soysalın ıse, bahsetnunda, Bakanın şahsına hıtab ed«rek, tığı inkı'.âbların yapıldığı sırada «çanmur buhranı içindedir. Bilhocaların vakitli vakitsiz yerlerınden tası sırtında bir mekteb çocuğu» olhassa kiMn kömıir istihlâki \e ihtitedırgin edılmelerıni doğru bulma duğunu ıfade etmiştır jacı arttısı zaman. büyük sehirlerde mıstır. Bu vadıdekı heyecanlı konuşhalk \e müessesclere gıinü jününe koAhmed Oğuz, konuşrnasmda, başhmalan sırssında bu yuzden aılelerin ca ıki esaslı noktaya temas etmiştır mür verüemiyor. çünku jazın maden yıkıldığından, ocakların sonduğunden Butçenin yekunu 108 milyon lirayı koraüru \e kok stokları j apılamıyor. bahisle' bulduğundan, bu halı ıle dahi umumî Bu jıl. bir kısım ihtiyac sahiblerine < Bakanın bu hareketini takbih butçenın yuzde 16 sını teşkıl ettiğini jarunsar ton kok rerilmek suretile baydetTiş memleketn maarif ihtiyaediyorum> demiştır. yakacak sağlanmak \oluna gidilcîi. Bu Remz; Yuregır, nezah5t dairesinde cının daha ilk kademesmde olduğugidisle galiba kilo ile komur dağıtkonuşulması gerektığıni hatırlatmıs muza gore, yeni mektebler açılacağma ınaja ınecbur olacağız. komisyon başkam da, Reşad Aydınlı ve her vıl yetışecek 3000 oğretmene Elektrik Idaresini kı>mursiız bırakmanın dıkkatini çelcmiştir ve Bakanın iş bulmak gerektığıne gore, Mıllî Eınak için. şiddctli bir fırtına\a ıağmen. sahsına matui sozlerini gerı almasını ğıtım butçesinin bir kaç yıl sonra Istanbula yetismesi ernrcdilcn Sinop îatemıştır. Reşad Aydmh. Bakanı de 300 milyon lirayı asacağını ileri sur\apuru. 20 fedakâr denizci ilc beraber , ?ıl, prensipini takbih ettiğini soyle muştur. Kefken civarında kaj nadı Karadeniz miştır. Ahmed Oğuz, bu durum karşısınon gun u^tuste gazaba şehe. Elektrik Ahrped Tahtakıiıç da. çeşidli mev da bır sey dusunulup duşunulmedığını Idaresi dc, Denizjollan İdaresi dc kozular tuerınde tenkıdlerde bulunmuş, sormuştur Maaııfımızde ilk, orta ınürsÜ7 kalacak. ıslerde ahenk olmadığım, maarif po teknık ve yüksek oğTetim olarak dört Büyuk Millet Meclisidde komur buhlitika^ınm çahıslara gore defiştiğini esas bulunduğunu ıfade ederek tanı hakkında milletvckillerinden bî« Şu ehmızdeki bütçeye gore Türk kaydetmiştir. Emin Soysal, bir buçuK rinin sorusuna. ce\aben, IktUad Bahanei ydne tevcıh edıyorsaat sür«n bir konuşma yapmıstır maarifini 0 kanı sayın Caiid Ekin. evvelki gun Emin Soysahn, konuşması sırasında, sunuz Bu oğretim kolları arasmda izahat \ erdi. Bu ce\abııı \e izahın oziıImamhatıb mektebleri, Kur'an kurs Arkası Sa. 3. Sü. 2 de nun oziı şundan ibarettir: «Kömur sıkmtı^ının sebebi, istihsalin azalması dejil. artan istihsalin daha fazla artan istihlâki karsılıj amamasıdır » Lvet. 1947 istihsali. 1943 istihsaline nazaran >uzde 2ö. 1939 istihsaline nislıetle de juzde 47 arttnıstır. 1948 istihsalinin gecen senckinden fazla ol<luğunu ve a\rıca bu scneki linyit istihsalinin de 700 bin tonu bularak 1942 ye nazaıan >üzde 160 artacağını Bakanın sozlerinden anlamıs bulunııJ oruz. Bu jıl satısa çıkarılan kbmıir. 19lT e nisbetle juzde 41 artmıs. fakat daha rijade çoğalan ihtijacı karMİı>amarnıslır; sıkıntı bundan ileri gclmektedir. Bakan. kok fiatının oduna l e mangal komurune nazaran cok ucıu olmaMnın f'a bu sıkmtıda hissesi oldugunu sovlar hakkmda verdığı karara Bulgar elçisi Varbau Angelemiştir. Galiba bu stizden ilham ala lof, QUTI aksamkı Senp'on eK«dair fıkrınııi sojler mısınız? ıak komur fiatının arttınlacağına dair presile Sof\a\a hcreket etm.ş Bu suah size sormah'1 dunku gazetelerde bir haber çıktı. tır. Eicınin 26 sandık tutan eşdiyerek âiılâne olduğunda hiç süphe bulunmıyan kararı beFakat bngun bahsetmek istcdiğimiz yası muhurlu bir yuk vagoğenmedığini anlatan eîçı sozkonu. komur fiatının arttınlması değil. nuna dolduruliıustu Sırkpcı lerine şoyle devam etmistır: komur sıkıntiMnın onune geçilmesidir. istasyonunda. Bulgarıstanm is. Bız Turklerle i\ı munaJktisad Bakanı. bu sıkıntının sebebini tanbul konsolosu Pop Avramof sebetler kurmak emelindeyız i<nlattıktan soııra, «Hukumetin. ko ve bir kâtibı tarafırdan uğurBulgar matbuaünda Turkler mür isini üzerinde durulması lâzım Ur.ar elçı Aneelof la bır muhakkmda iyi yazılar çıkar pelen bir mesele telâkki ettiğini, esas harrirımız arasında şu konuşNitekim, bir Türk subayı hakc"avanın istihlâkle ayarlı bir istihsal ma geçmıştır: kmda Bulgar adalet makam• Gıdışiniz sor sıyasî Hâsağlamak olduğunu sovlemis ve ilk Angelof larmca verilen idam kararının dıselerle ılgıli midir? hamlede istihsalin >üzde30u asan bir Hayır, bir ay evvel gçri çağırılmış ınfaz edilmemiş o'.masmın sebebi de, nisbette arttırılmasının gözöniınde tululduğtınu. fakat buna 3 jıldan önce fculunuyorum, işlerim vardı, onun içm Bul^ar hukumetinın Turkiye ile daha iyi münasebetler kurrnak hususundaki Jıavusulamı> acağını ilâve etmistir.» Ba bugune kaldım Türk sdlıyesinin Bulgar mevkuf A r k a s ı Sa. 3. Sü. lde kanın «ilk hamlede» dediği. fakat ha1 ikatte uc >ıl sonra\a aid olan bu ınujdeje bu£iın gibi. üc vıl sonra da tevinmek mıınıkun olamn acaktır. Çun1 u bugünkü istihsal yiızde 30 nisbelip.de arthrıldığı zaman. yani 195152 de istihlâk de >üzde30. hattâ daha (azla ai'tmıs olacaktır. Bunun böyle ' lacağını 1947 deki istihsalin 1939 a nishetle >uzde47 ve 1943 e nisbetle yuzde 25 artmıs olmasından Utidlâl etmek rnumkündür. Filvald 1943 te 3.162.000 ton olan istihsal. 194" de S.946 0M tona çıkraıs ve 1948 de 4 ıniljoo tonu bulmustur; fakat buna rağmen istihsal. istihlâki gene karsılı\amamaktadir. 3 >ıl sonra da gene Lm le olacaktır. Iktisadî durumdan bahseden C. Bayan tedbirlerine lâzım geldiği «Halk Partisi bu memlekette ne yapılmak icabettiğinden habersizdir» dedi başvurmadığıni iddia ediyor Komisyon dün Millî Eğitim bütçesini tetkike başladı, bir çok tenkidler ileri "Maliye Bakanı bir fakım memleketlerin bizden fena durumda oldtıklarını söylüyor. Bize başkalarımn sürüldü» bir milletvekili hocalarm vakitli vakitsiz becayiş edilmeleri münasebetile felâketi değil, milletintizin refahi lâzımdır,, Bakanı takbih ettiğini söyleyince bu söz kendisine geri aldırıldı Amerikan heyetleri Kenneth Royall bugün Ankaraya varacak, pazar günü de mühim bir Amerikan heyeti geliyor Ankara 16 (a a ) Amerika Birleşik Devletlerı Ordu Bakanı Kenneth Royall, beraberınde Harbıye Bakanlığı Musteşan Voorhoo, Genelkurmay ikincı başkam General Lawton Collıns. Genelkurmay Harekât Daıresı başkam j General Thomas Rımberman, Istıhbarat ] Dairesi başkan yardııncısı albay George Eyster, plân ve harekât dairesi siyasl kısım başkam albay Hanry Byroado ve albay William Peters olduğu halde özel Arkası Sa. 3, Sü. 5 te Adapazarı 16 (Hususî surerte giden arkadaşrmız Ferdi Oner bildırıyor) D. P. Genel Başkam Celâl Bayar, beraberinde istanbul milletvekili Farufc Nafiz Çamlıbel, parü mufettışi Salih Keçeci olduğu halde bugun saat 13 te Adapazarına gelmiştir. Bavar, Pendik» ten Adapazarma kadar olan istasyonlarda Demokratlar tarafmdan hararetle karşılanıp uğurlarmiftır. Arkası S a . 4, S ü . lde Çin Büyük Elçisi dünyaya hitab ediyor Celâl Bajar dün Adapazarı Demokrat Parü binasının önünde Büyük bir eroin fabrikası tasıldı 240 bin lira değerinde eroin ve geniş ölçüde iş gören bir şebeke yakalandı Kazanç vergisi kanun tasarısı Komisyonda yeni tasarımn birinci maddesinde de?işiklikler yapıldı, ve mükellefler üç kısma ayrıldılar Ankara 16 (Telefonla) Yeni kazanc vergisi kanun tasarısımn Munır Bırselm başkanlığmda toplanan komisyonda incelenmesme bugun başlanmıştır. Tasarı bıdayette gerçek kıra uzerinden vergı almak esasıle hazırlanmıştı Bunun, adaletsızlığı mucıb olacağı gorulmuş ve Mal.yece venı bır tasarı hazırlanarak Meclıse verılmıştı Bugün komisyonda tasarımn bırıncı maddesı bazı değişikLklerle kabul edılmıştır Mad.de iradı gayrısafî uzerinden vergı esasını ele alarak mukellefleri üçe ayırmaktadır Iradı gayrısafisı 1940 senesine kadar takdır edilmış olanlar verdıklerı vergının yüzde yetmış beş fazla Arkası Sa. 3, Sü. 7 de uÇine, zanıanında yartUm yapılırazsa komünizm, bütün Asyaya sür'atle yayılacakhr.» Paristeki Bırleşik Mılletler toplantısında memleketını temsıl etmiş olan Çının Ankara Büyuk Elçısı ekselâns TıTsunLi dün istanbul vapu rıle şehrımize gelmiştir. Buyük Elçi, Arkası Sa. 4, Sü. 2 de Bulgar Elçisi dün memleketimizden ayrıldı Hükumeti tarafmdan geri çağırılan Elçi, Türk Bulgar münasebetlerinin gerginliğinden bahsetti Ttirkiyenin bugünkü ekonomik durmnu Yakalanan eroinciler (Ismet ortadadır ve kadınlar, bunun metresi ile nıetresinin. analığıdır) Emnıyet İkinci Şube memurları, evvelki gece Anadoluhisarında eroin imal edılen bir fabrıkayı basmışlardır. Eroınlerın muhım bir kısmı, mühendıs Orhandan kıralanan köşkte suçüstü yakalanmışlardır.. Eroin Arkası Sa. 3, Su. 6 da Telif Haklarını Koruma Cemijeti Başkanı Halide Edib Adıvaı dunku kongrede Marshall plânı idarecisi Mister Türkiyenin tabiî kaynaklara malik olduğunu söylüyor Telif haklarını koruma cemiyeti Dorr? kongresi Cemi>etin, uç sanatkân şeref jemeğine davet etmesi teklif edildi ve bir jüri kurulması kararlaştı Bürhaniye şilepinin maceraları Akdenizde, hikuıttetin emri hilâfına yıllarca serseriyane dolaşan ve nihayet bir Holanda şirketi tarafmdan kiralanan şilep limanımıza geldi ve Zonguldağa gitti Şilepin Holanda şirketi tarafmdan tayin olurtan kaptanı gemide hapsedilmiş ve limanımızda kaçıp Holanda konsoloshanesine sığınmış Kotnıir ha\z?smt!a tatbikine başlanmıs ohn i^tihsali artfırma plânı. ilk 5 >ıl içinde günde 50fl ton. ve ikinci 5 yd zarfındi ıla 2000 ton fazla kbmiir istihsalini tenıin edecek ve ancak 10 jıl sonunda. sİTHÜki günlük 12 bin tona mukabil. 2425 bin ton komür istihsal olunabileeektir. Bu rakkamları \cren Ereeli Kotniir U'etmesinin Uraumî Müdürii Ihsan Sojaktır. Demek ki. kbmür istihsalimir, ancak 10 vıl sonra bugiıııkünün bir misli artmıs olacaktır. Önümuzdeki 5 >ıl iânde ise. istihsal sünde 12.500 tondan ibaret kalaraktır. Halbuki memlekette senaM geli^tikce. fabriUalar aıttıkça. komiır \akan vapurlar ve lokomotifler çoğaldıkça, halk, odun ve komuru ycrine daha ri>ade kok ABİDİN DAVER Arkası Sa. 3, Sü. 4 le Meşhuı Bürhaniye şılepi Istanbula dbnmüstur. Bürhaniye şılepme «meşhur. denmesi sebebsiz değildir. Zıra bu gemi harb yılları içinde hukumetim^zin emırkrıni dmlemıyerek uzun seneler boyunCE orada burada dolaşan teknedir. Şılep 8\ın altısında ve iddıava gore, veni bır maceradan sonra limanımıza gelmışhr Hâdisenin bu defaki kahramanı Holandalı denizci F G Glastra'dır Holandalının anlattıklan F. G. Glastra, şunları iddıa ve hıkâye ArkasıSa. 4, Sü. 6da Holandalı denizci F. G. Glastra muharririmizle konuşurken Ankara 16 (Telefonla) Avrupa ik Avrupa memleketleri arasında ticaret tisadî işbirliği idaresinin Marshall plâ gelişürılrniş olacaktır. Tehf Haklarmı koruma Cemiyeti, dün nı idarecisi Mr. Russelh Dorr beyanaMarshall plânı gereğince Türkiyeye saat 16 da Gazetecıler Cemiyeti salotında, Türkiyenin ekonomik durumu yapılan 30 milyon dolarlık ikraz gayet nunda yıllık iU genel kurul toplantısıhakkında da şunları söylemiştir: Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Arkası Sa. 3, Sü. 5 te c Türkiye. ekonomisini geliştirmek için pek az memleketin sahib olduğu tabiî kaynaklara malik bulunmaktadır. Türkiyenin bu kaynakları geliştirerek hakkile faydalanacağına kaniim. Bu maksadla Marshall plârunın ilk yülık tatbikatondan olmak üzere Türkiyeye 30 milyon dolar aynlmıştır. Türkiye, Marshall plânına dahü memleketlere sattığı karşılığında da dolar alacaktır. Farzedelim ki Türkiye Norvece tütün Tanınmış müzisyen EJtonomides, iki memleket arasmsattı. Norvecin de dolan yoktur. Turkiye «şarta bağlı» Marshall plânı çerda tnüzik sahasında da başlayan münasebatta ilk çevesi içinde Norvecin sattığı bu tütün vasıta olmasından dolayı çok memnun mukabilüıde Türk lirasının kıymeti ü zerinden dolar alacakür. Bu suretle Beyoğlu Kız Lisesının müzik çah|ma odasındavız. İstanbul Fılarmoni Orkestrası, bugünlerde vereceğı ıki buyük konserm hazırlıklarıle meşgul. Atma Devlet Orkestrasınm bırınci şefı, kıymetlı müzık üstadı Philoctıtus Ekonomides, samimî bir çalışma havası ıçerısınde orkestrayı idare ediyor. Orkestra, Wagner'in «Meistersınger Van Nürenberg» ınden sonra, Beethoven'm •'Egmont» üvertürüne îzmit bölgesinde karın irtifaı başladı ve bunu Brahms'ın birmci senfonısı takıb etti. Müzısyenlerin 50 santimi geçti dinlenmelerı için, çahşmalara beş, on Şehrımızde dün da kâh sulusep dakıkahk bır aralık veren Economiken halınde kar, kâh da yağmur yağ des'le, orkestra şeflıği mevkimi bımıştır. Hava sert ve soğuktur. Rüz rakarak ıstirahate geçeceğı bir sırada gâr kuzeyden sanıyede on metre sü tamşmak fırsatını buldum. Kıymetlı ratle esmektedır. Hararet sıfırm al orkestra şefi; bana sual sormak için tmda dörttür. Yirmi dört saatte her fırsat bırakmadan: « Orkestranızı ve' elemanlarınızı metre kareye sekız kılogram kar suyu duşmektedır. çok kuvvetli tjuldum», diye söze baş Arkast Sa. 3, Sü. 2 de Ekonomides Arkası Sa. 4, Sü. 6 da Orkestramızı idare eden Yunanlı şef devam ediyor fi rtına, kar Yurdda