Katalog

IKTIBASLAR Altı gazeteden altı düsünce ve haber Rusyanm «Alaca karanlık» siyaseti * Baü Avrupada bır komunist taarruzu baslamıştır, denılebüır Zıra, Fransa ve Italyadakı grevlenn bır plâna gore hazırlandıgı muhakkakür Fakat bu plânın batı Avrupa hukumetlerını derhal ele geçırmek gayesmı gutmedığı de şuphesızdır O halde Moskovarun maksadı nedır*> Buna verıleceK cevab gajet kısadır cVakıt kazanmak» Moskova, kazanacağı bu vakıt zarfında, Avrupada karışıklık çıkararak Marsnall plânınm tatblkına mânı olmak nı>etındedır Dığer taraftan, Rusvava goıe Amenka yakında malî bır ıflâsa suruklenecektır Rusjanın, tam manasüe bır dunya harbıne hazır olmadıgı rauhakkak Fakat sulh ıstemedıgı de aşıkâr olarak gorüluyor Buyuk bır Ingılız dıplomatının tabırıle soylıjecek olursak, Rusya harble sulh arasmda bır calacakaranlık> ıstemektedır Bu alacakaranlık bugun Çıne ve Yunanıstana çokmuştur ve Moskovaya gore, guneşın sevrını takıb eaerek, batıya dogru uzaması zamanı gelmıştır. (Ttme) * * * sual senelerdenberi tekrar tekrar sorulmakta ve buna turlu turlu ce\ab verılmektedır Fakat, eskı Alman komutanları bugun ılerı surdukleri fıkırlerınde» harbı bühassa Yunanıstanı ışgale kalkmaları uzerıne kaybetmiş olduklarnı soyluyorlar Alman generallerınden bırıne gore, Hıtler, Yunanıstanı ışgal etmek uzere gırıştığı muharebelerle, astılâ hedefını değıştırmış ve Alman orduları, mecrası çevrılen bır nehır gıbı ,yeni ıstıkametı buluncıya kadar, hızınl kaybetmıştır Dığer taraftan gene eskı Alman komutanları, Hıtler'ın, harbı kaybetmektekı en buyuk hatasını, Japonyanın bır teklıfını kabul etmemış olmasmda balmaktadırlar Bunlara gore, Japonya, Almanyaya yaptığı bır tekhfte Rusyaya taarruza geçebılecefını, fakat buna mukabıl, harbden sonra, kendısıne butun Asyada hareket serbestısı ı^tedığım bıldırmıçtır Hıtler, Japonyanın bu teklıbnı kabul etmemiş ve Rusyaya karşı tek başına harbe devam etmıştır (Journal de Geneue) * * * Tek tip ekmek ne olacak? Pazartesı gununden ıübaren ımal edılecek olan yuzde otuz beş ça\darh tek tıp ekmek çeşmsının tutulmasına dun de devam edılmıştır Bu tecrubelerde Toprak Ofısı ve Beledıjemn ılgılı memurları hazır bulunmuşlardır Maalesef alınan netıce fena olmuî, bu suretle ımal edılecek ekmeğın kara bır cısım olduğu gorulmuştur Halbukı bu ekmek, Ofısın verdıgı ıyı cıns bugda., ve çavdarla ımal edılmiş bulunmaktadır Herıde Ofısm \erdığı buğdayın cınBI bozuk olur veya fırmcı değıştırırse |o zaman ekmekler yenemıyecek bır hal alacaktır Francala ımal edılmiyecekse de bejaz un aatı?ı serbest olduğundan sımıd, çorek, borek vesaırenın ımalıne devam edılecektır Receb Peker "Ulus,, taki Sehir haberleri neşriyata cevabım verdi Baştarajı 1 Jnct sahıiede nu ilk neşreden Ulus gazetesınde hemon beyanname nıetnının altmda Nıhad Erım ımzal' başmakaledekı bır nevı yorum manasına gelen yazılardan çıkmıştır Bu makalede Devlet Reısının artık partıler ustunde tarafsız hakem vazıfesını goreceğı yazüıyor ve bundan sonra da her ıkı partı lıderlerı başları dara geldığı zaman Cumhur Başkanının masası başına çağırılıj ordu Bu makalen.n yazan bühassa (son haftaların goruşme ve tartısmaları bıze boyle bır netıce sağlamıştır) cumlesıle beyannamenıa bellı mahıyetınden baska ona, bu goru?me ve tartısmaları yapan bızlerın asıa haberdar olmadığımız ve tabıî olarak muvafakat etmedıgımız ve edemlyecegımız bır şumul verıyordu De\let Reisile ihtilâf meselesi 2 Ben 26 ağustosta hukumetın İ Ç polıüka gudumü ustunde guven oyu ıstemek uzere Parti grupu muzakerelerıne gırdıgım raman Devlet Reısıle hıç bır ıhtılâf halınde değıldım. Bıraz evvel anlattığım gıbi beyannamenın neşrınden sonr» Nıhad Erımın beyannameye yapısık olarak neşredıl'T şumul ve yorum makalesı uzerıne temrıuz ortasmda başlıyan anlasmazlık o gunlerde gene Ulus'ta aynı yazarın Ana>asa değışmelerı hakkındakı malÛTi makalelerının yaydığı havayı da ıçıne alıp buyuyerek ağustos başlarınd» son haddını bulmuştu Ağustosun dordunde Florya koşkunde Cumhur Başkanımızı zıyaret ederek hukumet mesulıyetının başka bır zata verılmesı ıçın maruzatta bulundum Bu suretle parti grupunaa eğer Devlet Reısı ıle anlasmazlık halınde bulunursam grupun guveıunı haız olsam dahı bunu devam ettırmıyerek ıstıfa edeceğım hakkındakı sozumu daha once yerıne gebrmls bulunuyordum î^tıfamı arzettığım 4 ağustos ıle grup muzakerelerıne gırdıgım 26 ağustos arasındakı 22 gun zarfuıda genışlıyen anlayış havası mevcud anlaşmazlığı sılerek ortadan kaldırmıştı ve ben grupa gırerkea tam anlaşma halınde bulunuyordum Vatandaslar bu açıklamayı okuyarak Erımın makalesınde bu bahse aıd yazılarla kıyaslayınca hakıkatuı çehresıne ne fecı bır makıyaj yapılmış olduğunu, goreceklerdır. Bu goruşun, benım guruou aMatmış olduğumu degıl bana bır sldatmış adam sıfatmm ısnad edllmış olduğunu ı^pat edeceğme şuphe yoktur Sade muhalıflerımızden değıl, partı srkadaşlarımızdan bir çokları da hukumetın partı grupunun guvenıni taşımakta ıken Devlet Reısı ıle ıhtılâf yuzunden ı^tıfa etmesı hakkındaki miıtaleamı şiddetle tenkıd etmışlerdır Meselenın nazarî mutaleası bakımmdan tenkid eden lerın hakları derkârdır Fakat her cephe«ı bır buhran arzeden ıç ve dış vazıyetler ıçınde Cumhur Başkanı ıle benm aramda mevcud anlaşmazhğı her gun bıraz daha derınle'tırerek v aşatır<en hukumet relsi olarak vaafeye devam etnıemın devlet ışlerını muhım ârızalara uğratması ihtımaluıden kaçmdım Nıhavet bu nokta ustundeki takdır hakkı t>snımdı Kabinede yapılan değişiklik meselesl 3 Kabınede yapılacak değl&tkhgın, bılhasM yenı Bakan adaylarından bazılarının Ankaradan uzakta bulunmalarından dolayı zarurl istışareler ıçin gecıkmesınde ılk temaslarda butun llgüüer bır mahzur gormemışlerdı. Mechsm g"Jvenını taşıyan bır hukumette yapılacak değışıklıgın tatılden once Meclıse arzı ksnunî bır zaruret de değüdi. Fakat Devlet Reısi, sonradan bir iki vekıluı yerı açık da kalsa bunları vekâleten dığer arkadaşlara vererek nokıanm BOIradan doldurulması yolu Ue yeni lı*tenın Meclıs* yetıştırılmesi muvafık olacağı mutaleasında bulundular Yenı Bakanlar lıstesının Meclıse yetıştırılmesi bahsınde hıç bır anlasmazlık olmamıştır Nıhad Erımın yazıları arasında agağıya aldığım tarzda Cumhur Başkanmın bara hıtab etmış olması varıd de değıldır, vakı de değıldıf .Hukumette buyuk değışıklıkler yapılacağını bana soyluyors ınuz ve bunu buyuk Meclısın malumatına yetıştırmek ıstemıyorsunuz Bovle bır usule ıştırak edemem Değışiklıklerı Buyuk Mıllet Meclı'me yetıştırmezsenız ski gun sonra Buyuk Meclısı tekrar davet ederlm > Yenı Bakan adayları uzeruıde çalışmak uzere partı lıderlerı ıle Başbakanhk odasına çekildığımız zaman aramızda goruştuğumuz dığer cıddî meselenın yenı Bakanlar lıstesının Meclıse yettştirılmesı noktasıle hıç bır alâkası yoktur Yazarın bu yansı da devlet ve hukumet reıslen arasında şekle aid olsun bır »htılâf kaydetmek gayretının mahiuludur Parti divanında reddedilen teklifim joktur soruların tarafımdan hazırlanmış bir ter. tıb eserı olduğu hakkındakı ımalar da doğru değıldır Ter=ıne olarak ben ne olçude bır ihtılât yapacağı belli olmıyan bu konuşmalardan kaçmdım ve bu sorular ıçın takrırler hazrılandığı hakkındaki duyuşlarım üzenne nazım geçebılen arkadaalan bu teşebbuslerden alıkoydum. Bu hal grup ve kurultay muhtılennde bellı olmu^tur Fakat nıhayet soranl^r oldu, kurultaydakı soru sahıbı arkada*ı hıç de tanımıyordum Bovle lar karşısuıda açıklamadan kaçınmak buyuk heyetlere karşı hurmetsızlıîc olıırdu Bu izahları, cevab vermış olmayı kusur saydığım ıçın orür dıleme mahiyetınde yapmıyorum Ben grupa ve kurultaya Utıfa »ebebkrıni anlatmaktan fa>da gorseydım bunu kımseye sorroadan ve kımsenın lorusunu beklemeden daha esaslı ve hazırlıklı yapardım ve bundan dolayı kımsenın beni muahaze etmeğe hakkı olmazdı Kalemının tonu değışmı? edasıle muhalefete huntnet ve fıkır humyetı anlayışlarında bıze ornek olmak ıddıasında bulunan Nıhad Erım çok garib değıl mıdir kı, bir istek uzerıne Başbakanlık vazıfesınden ayrılm/ı sebebuıı partının en buyuk kurullan huzurunda izah etmemi doğnı bulmuyor, yani benım fıkır hurrıyetımi kayıd altına almak istıyor Iş bu kadarla kalsa ınsanın (koca demokrat) deyip geçeceğı gehr Fakat benım grup ve kurultay kursulerındekı tavrımı (mağdtlr ve mazium) edası ıle tarıf etmek savgusızlığına kadar inıyor. Belkı bu gözlerı okuyacak olanlarm duyguları ıçın bır fayda olur dıye derhal kayded«>im kı, bızzat kendı nefsine hurmetı o'an hiçbır vatandaş mazium ve mağdur BOrunmeyi »erefli bır »ey gaymaz. Hele mılletin muvakkat emaneti olan vazit»lerden kanun! icablara uygun sekillerde ve vıcdanlarımızın kanaatıle ayrılmak hiçbır zaman rulum ve gadra uğramış olmak manası ifad« etmez. Turkıyede herkes kanunun verdıği haklara veya ehlıyetln »ağladığı ımkânlara dayanarak hizıart ed«r. Olgun bir insan büyük mahrumivetlere de uğrasa bu ancak kad«rln bir tecellısidir Yoksa birim hür vatammızda kımse kımseye gadır ve zulum ıkaına muktedır değıldır. Ban enteresan noktalar 20 Aralık 1647 HEM NALINA MIHINA Polisler de mi? ersembe gunu oğlcvin bir Maçka . Eminonu tramvavına bindim Şishanev e geldiğimiz zaman tramvavın içındeki iki polıs, «haydi «igara içelim. dıve arka sahanlığa çıktılar ve sıgaralarını vakarak JÇmcğe başladılar. Ben, dajanamıvarak sahanlıga çıktım ve bu iki zabıta memuruna; Maşallah, dedım, burada sigara içenleri menedecek, hattâ cezalandıracak olan »ızler de, sigara içıjorsunuı. Bıri cevab verdı: Bejefendı. arabanm içinde değiL sahanlığın kapısında ıçıvoruz Orada da sigara ıçmek >asakhr, bilmıyor musunıız9 Bilmiyoruz gibi bir şey mırıldandı. Bu polislerin tramvay sahanlığında da sigara içmek jasak olduğunu hakıkatı n bilip bilmediklerim bılmem Fakat, bıldığim bir şey varsa, o da tramv av ların on ve arka sahanlıklannda, gunun her saatınde, hatta akşamları tramvavlarm içinde de her canı istiyenin fosur iosur sigara ıçtiğıdır Şimdije kadar, yalnız polislerin tramvıylarda sigara ıçtiklerini gormcmıştim. Allaha şukur, bu mazharljcte de erıştim. Bır >asağı tatbika ve bır suçu onle* mcğe memur olanlar da bu kabahati gonul ferahlığıle, vicdan huzurile ı?ledıkten sonra. japacak ış, eğer başa cıkamıyorsak, bu yasağı kaldırmaktan ibarettir. Bundan sonra, eskiden olduğu gibi, o daracık ve sıkışık yerde sigara ıçen'ler, sıgaralarını' i akarken kulagımıa da yakarlarta. janar sıgaralarına uzun bır ajpzhk da Ukarak ensemıze yapıstıtırlarsa, sıgaralarmı ustumuze dusuıeıek bu pahablıkta paltomuzu kavurup bır delik açarlarsa, bu da talihımize O uunan sigorta şirketlerıne muracaat ederek tramva> lardaki yanıklara kar^ı derılerimizi ve elbıselerımizı sigorta ettirmekten baska japacak bır ^ey kalmaz. Şakayı btr tarafa bırakahm Hepsi pek yerınde olan sigara içmek jasaklannı ciddijetle tatbik etmek lâzımdır Halkımızın buyuk ekserfoeti bu jasaklara rıajet edıyor; nizamları hiçe sayanlar, pek kuçuk bir azlıktır Bu azlığı >ola getırmek ve nizama riajet ettirmek de guç bir iş değildır. Fakat kımse aldırış etmez, polisler bile yasakları dinlemezler de kendilerl, bu kuçuk suçlan ısler* lerse, nitamlara kulak asmıjan azlık. sonra çokluk olur. Nıhayet butun nızaralar. kâğıd uzerınde kalır. Bugun Beledıve nızamlarını dınlemı>enler, >arın kanunlan hiçe sayarlar Bır sehlr ve memleket nizamsız. kanunsuz yasayamıyacağına gore, anarsije doğru «ı* den vaziyeti duzeltmek içın, tekrar Dujuk gayretler sarfı lâzım gelır Mıal sarhoşluk meselesi Dün yapılan nümune berbad bir şey oldu Eski bir komünist Fransanın meşhur romancılarmdan Andre Malraux, eskıden komunisttı. Şımdı General de Gaulle'un sıjasî harekrtını destekhyen munevverlerın başında gelıyor. Malraux'nun hayatı jımdiye kadar çok hareketlı geçmı$tır Vaktıle çınce oğrenmış, coğrafî keşıflere çıknvş, roman yazmıs, Ispanya dahılî harbınde tank kullanmıstır Fransa ısgal «ltına gırdığı zaman, gızh mukavemet harekt'tınde Almanlara karşı çarpışmış., harbden sonra kurulan kabınede Istıhoarat Bakanı olmuştur. PanAmerikan Şirketi mudürlerindcn biri Istanbula geldi P»nAmenkan Havacıhk Şirketi mudurlerinden ve müfettışlerınden Mr. WiUon Modln dün lehrımııe gelmijtir Mr Wılson Modın kendi$ıle konuşan bir arkadajımız* demıjtır ki « Memleketınlze ikıncl defa olarak geliyorum Bundan evvelki gehşimde Çanakkale h»rbıne ljtlrak eden bır deniz tubayı tdım O harbde, kahraman bir mıUeün vatanı için neler > apablleceğini öğrendim Bu hatıra benim en mukodde» lıatıraUrımdan bırıdir ŞUndi, hava naklıyatına bir hız verebilmek içln ımkanlar arastırmak maksadlU geldım Yenl yapılmakta olan hava meydanlarınızı gozden geçireceğim Ankaraya da ugrıyacaiım ve oradan Şama gıdeceğim • «Ekmek sepeti» tamtakır... Yaş (Rumanva) dan bıldırıhyor cRumanyanın ekmek sepetu adı verüen Moldavya bolgesı bugun açlıktan kırıhyor Bır sene>ı geçen bır zamandanberı her av eskıye nazaran 2000 kişı fazla olmektedır. Istatıstıklerde bunların verem, tıfus, dıfterı, humraa veya kalbden olduklerı'ışaret olunmakla beraber, hakıkî sebeb açlıktır. Rumen doktorlarının bıldırdıklerıne goıe son ıkı senedenberı Moldavyahlar gunde en fazla 1000 kalorı almaktadırlar ve aralarında 600 kalorüık jıjecekle geçınenler de çoktur Halkın vedığı geylerın yuzde 40 ı vıtamın cıheünden fakırdır. Kovlulenn yedıklen fasulye çorbası, soğan, jabanı ot ve patatesten ıbarettır Eskıden Moldavya Rumanyanın, Rumanva da butun A\rupanın cekmek sepetı» sa>ıhrdı. Rumanva her sene 1,53 mılyon ton buğday ıhrac ederdı Halbukı geçen sene butun memlekette ancak 2 mılvon 800 bın ton buğday ıstıhsal edürmştır Memleketın normal buğday ıstıhlâkı ıse asgarî 4 mılvon ton olduğuna gore, Rumanyada bır açlık hukum surduğunu rakamlar bıle açıkça gostermektedır (.World Report) * * * Muhteris emeller besliyen bir Dİân Parıs radyosunun memleket servisı yavımmdan «Avrupaja yenı şekıl verme hususundakı yarışta Moskova, Washıngton'u geçıyor Belgradla Sof>a arasında tahakı kuk eden anlaşma bunun en barız delılJlerınden bırıdır E«kıden, bu Alman" Fransız anlaşması ne kadar muhal sajılırsa, bır Yugoslav . Bulgar anlaşması da o derece gayrımumkun gorulurdu Bugun i£e Belgradla Sofva, Moskovanm vasıtalığı ıle anlaşmışlardır. Bu buyuk emeller taşıvan bır plânm Ikıncı merhalesıdır Bundan evvelkı merhalede bır taraftan Bukreşle Belgrad, dığer taraftan Bukreşle Sofva ara. sında bırer anlaşma yapılmıştı Bu plânm Yunanıstana karşı ve Yunanıstanın zararına bu" gaye gozettığı de aşıkârdır Onun ıçın, bu vazıyet karşısında, Avrupanın ıkı bloka ayrümasına hâlâ mâm olunabıleceğını duşunenler her halde hakıkatı gormekten uzak kimselerdır » (Untted Natıons World) * * * Şehrimize dun Şamdan uçakla 4 kijilık bir ticaret heyeti gelmlştir Heyet Suriyenln 1934 d« «La Condıtion Humalne» (In. Türkly» ile tıcari munasebetlerınl gelıstirmek sanlığın Kaderı) isımlı romarule Gon ve memleketlerinin Türkıye içın iyi bir mujteri olmasını temennl etmek arausundadır. court mukâfatını kazatunıs olan mu C.H.F. Şişli bucağında harrir, edebî sohretı kadar, coğrafî yapılan toplantı keşifl«rıle d« meşhurdur. Bır zaman. Dun akşam C H P Şijli bucağı merkezinde lar cenubi Arabıstartdakı buyuk çoldn şimal hududlannda tayyare ile dolaş japılan bır toplantıda kurultava İstanbul delfgesi olarak ijtirak eden Prof Dr Fahredmış ve bu tetkıklerinın sonunda meşhur dın Kerlm Gokay Atıf Ödul ve Suad Karatarıhî Seba şehrını bulduğunu ılân ey csrnanoğiu, hazır bulunan partilıler tarafınlemıştır Malraux'nun bu keşfi iürazlarla dan sorulan »uallerl cevablandırmıslar bu karşılanmış. ve munekludler onun Seba arada partinln yeni programı ve tüzuğu hakkında geni} izahlarda bulunmuşlardır zannettığı yerın hakıkatte ElMuha olProf. Dr. Fahreddin Kerim duğunu soylemışlerdır Malraux, bu Gokay ın konferansı tenkidlere verdığı ce\abda «AkropoProfesdr Fahreddin Kerim Gokay. Ünherlıs» i nasıl Champs Elyses zannede sıle Taleb« Lokalnde dun akşam «TjaiTa tamezsem ElMuha yı da Seba zannetlebelık» mevzuu üzerinde faydalı bir konuşmeme ımkân j oktur> dıv e cevab ver ma yapmi5tır Hatıb son >arım asır içerımıştır. sınde bızdo ve J>\rupidaki tilebebk havalırın inkısaf merhalelerıni mukayeMİİ bır «u(Ltader Magazine) rette anlatmıjtır * * * İcra Dairelerinde senebaşı hazırlığı Suriyeden bir ticaret heyeti geldi Mareşal Budyeniy ne oldu? Harb sıralarmda ısmınden pek sık sık >bahsolunan Rus komutanı Mareşal Budyenıy'ın epeydır adı ısıtılmez o l , muştu Mosko\ adan son gunlerde ge len bır haber, eskı komutanın şımdı Sovyet Zıraat Bakan vekılı vazıfesmı gormeKte olduğunu bıldıriyor. 194S vılına de\ır işlemlenni yapmak ıçın tstanbul Icra Daırelerı kanunun muddetle takyıd ettıği işlerle me\addı mustaceleden bulunan isieıden gavri talebleri 2 ocak I)4S gununden 7 ocak 948 çarşamba gunu akşamına kadar kabul etmıyecekler ve İcra muhasebesı de 31 aralık 947 gununden 10 ocak 948 cumartesı gunu (dahıl) para alıp vermiyecektır 6ÜNÜN MEVZULARI Japonya, Rusyaya taarruza hazırlanmıştı «Almanya harbı nıçm kavbettı'3» Bu Tutum haftası munasebetıle Veznecıler 6 Bu habere gore Mareşal Budyeniy, ılkokulda bir musamere verılmiştır Musamereyi hazırhvan okulun ogrencıleri lakdıre eskı bır suvarı subayı sıfatıle, Rusyadeger başarı gostermışler velılcr tarafından da çalışmakta \e bu arada at yarışla. çok alkıslanmıslardır rını teş\ ık hususunda gayret sarfet Cerrahpaşa Hastanesi Başhekimi mektedır Mareşal, neşrettığı bır ta Cerrahpa?a Hastanesı Başhekimi Dr E»ad mımde, çıftlıklerde ıyı cıns at yetı§Ü Durusoy bu \azıfeje ta\ ınının onuncu \ınlmesjıı ve yanşlar tertıb ederek hal lını tamamlamı? bulunmaktadır Cerrahpişa Hastanesının bugunku tesıslerıle mutekamıl ka at se'vgısı aşılanmasını tavsıye et ve fa\dalı bır sağlık muessesesı halme gel mı« hukumetın de bu işı cıddî şekıld<> mesınde buvuk hızmetlerı dokunan E,*d ele alacağını ve bunun ıçın ayn bır Durusoy daha eNael sıhhat mufettışliklerınde bulunmuş 8 sene de Hasekı Hastanesınde teşkılât kurulacağını bıldırmıştır. şkıl hekimlık \azifesınl ıfa etmiştir Memuruet (Leader Magazıne) hayatının 25 ıncı yılını idrak eden Esad Durusoju tebrık eder uzuı bir omurle yaptığı memleket hizmetlerine devamım temenni edenz R E S t M S E R G I S İ Üskudar Tramvay îdaresinden 23 Aralık 1947 salı gunu saat bır temenni 17 30 da Emlnonü Halkevınde Kadıkojun 19 20 vapurundan çıkan Moda \olculan her ak'am ıskelede dakıkala'ca açılı^or Ay sonuna kadar açık bekledıkten sonra tram\a\a bineb 1nektedırkalacaktır ler Buna sebeb de bu vapur trarmavımn bır turlu layıkıle a>arianamamasıdır Modalılar Tramvay Idaresının faal \e enerjık n utiurunden bu aksaklıgı duzeltmesını temenni. etmektedırler Okullarda tutum haftası Bir emekli memur öğretmen olabilir mi? Yazan: Semseddin Kulln Buyuk Mıllet Meclısıne arzedılen yenı kanun tekhf lerı arasında Seyhan mılletvekıh «iayın Sınan Tekelıoğlunun, «çahşmağa kudretlerı olan bılumum as'ıerî ve mulkî emeklılerın ılkokullarla koy enstıtulerınde ortaokullarla hselerde oğretmenlık yapabılmelenne» daır bır kan ın telkıfının Mılli Egıtım Komısvor.jndan geçerek gundeme alındığını gazttelerde okuduk Elif Naci Coethe ve Smn'at Yazan: CEVAT MEMDUH ALTAR S A Y I 9 Ç I K T I Fiatı 50 kuruş. VAROĞLU YAYINEVÎ FOTO Resim SABAH Atolyeleri açıktır HALIL NİHAD BOZTEPE'nın PAZARlan Galatasaray 289 Beyoğlu AĞÂÇ KASİDESİ Çıkmıştır. ölüm Istanbul Tıcaret Borsası kasablık şubesı muamelât şefı Sedad Sel, gumruk komisyoncusu Nevzad Selın babası, mulga Adlıye Nezaretı evrak mudur muavuılığuıden emekh Bir dolandıncıhk Azız adında bır tuhafıyecıden AnadoluASIM SEL Allahın rahmetıne kavuşmuştur Cena dakı taccarlara gosterrrek içln 1030 hra tiegennde manıfatura eşyası alan ve ortadan zesı bugun Kadıkoyunde Muhurdar Ka kaybolan Ahmed Bahrı yakalanmış ve Sd ırakol sokak 12 numarah e\ınden kaHı cıhkça dolsndırıcılık suçundan Aslıje Serılıp Kadıkoy Osmanağa camımde oğle kızmcı Ce'a Mahkemeiıne verılmıştır namazı kılındıktan sonra Karacaahmed Barda para yerken \akalanan hırsızlar çehıdlığındekı aıle mezarlığına goturuleBeyoğlunda bılhassa Cıhangır semtıııde cektır Al'ahtan rahmet dılerız muhtelıf apartımanlar so\an üç kışılik çete eiradından Yusuf İle Alı. bır baıda para yerken yakalanmışlardır Kenan adındakı üçuncü arkzdaşları ise elân jakalanamamış olup, polia ızlerınin U7erındedir Bu kanun teklıfıni Meclıse sunan savm mıllet\e'<ıhnın «esbabı mucıbe> leımın neden ıbaret bulunduğunu bılerru>oruz Bıldığımız bır ey varsa o da her Beledije, ne >apacağını şaşırdi! Et durumu e\^e]kı şeklmı muhafaza etmek halde genıç bır husnunıvet memleket ve tedır Dun ae bır ırıktar kovun kesılmış \t mılletseverlıkle ortaja atıldığma kanı olbunların ıjı kalıtesı 115118 kuruçtan canlı duğumuz bu tekhfin maalesef fajdalı olarak satılmıstır kl kasablarda bu et 250 olaTiıyacağı, hattâ bılâkıs bundan o.duk260 kuruşa satılmaktadır Yanı Beledıyenın son narkı da tatbık edılmemekte karaborsa ça buyuk mahzurlar doğacağıdır hukum surmektedır Beledne ne japacagını Bızzat bır öğretmen olarak edındıftışaşırmış bır haldedır Mucadele e her ?a mız tecrubelerın muhassalası olan bu mankı u^ullerle devam edıleceğı beyan edılmekte ve bılhassa hukumet teşk lat ve kom duşuncelerımızı uç noktaı nazardan kıbıne japacpksa suratle karar verılme«ının lu saca belırtmek ıstı>oruz. tumlu olduğu ilerı surulmektedir 1 Meslek hayatının ılk kademeVBasın Teknisjenlerinin musamercsi rınden ıübaren ıçınde yuğurulduğu, enIstanbul Basın Tekmsvenleri Eendıkısı gın tecrube \e goruş'ere malık bulunazaları arasında tanışmava \esıle olmak 117ere jarınkı pazar gunu akşamı Emmonu Hal duğu oz ve asli vazıfesmdne bıle yas kevi salonunda bır mu«smere tertıb etmıştır haddı mecburıyetıle fıılen avrılan bır ferd ıçın her şejden once artık bır huBurhan Feleğin konferansı Yarın saat 15 30 da Uskudar Halkevınde zur ve ıstırahat devresı ba=lamış demuharrır arkadaşımız Burhan Felek «T»n mektır Bu huzur ve ıstırahat hakkı kidden ne anlıjoruz'jı mevzuu uzerınde oir aşağı yu'tarı ınsan bedenı \e dımağınm konferans verecekür Davetıye voktur Dınlemek arzu edenler falona serbestçe girebi normal çalışma ve mukavemet kabılıjetıle hesablanan bır olçu ve netıcede kalırler Konservatuar Türk musikisi konsrri nuna davandığuıa gore bızzat ıhti'ası Konservatuar Turk Musıkısı Icra Heyetırun bulunduğu ışın ıç.nde ıken bıle ar'ık geçenlerde vermış olduğu Uşak faslını ıhti'.a çalışmalarından luzumlu verım bekleeden Turk musıkısı konserı yer bulamıyan nemıyen bır ınsanın bambaşka yenı ve ların ısrarı ve umumî arzu uzerıne onumuzdeki 23 aı alık salı günu saat 18 de Şehir yabancı bır branşta muvaffak olma^ırm fa>dalı olmasmın acaba ne dereceKomedı Tıyatrosunda tekıar edılecektır >e kadar ımkânı olabilir' 2 Ihüsasın gun geçtıkçe daha çok değer kazandığı, hattâ artık bır zaru et olduğu çağlarda ya'iyoruz Ilımde oîsı.n, fende veya sanatta olsun gerçeV ehlıjttlenn meydana gelme^ı ıçın her çe>dcn once zamanın, mekânm ve ıcab ettırdığı ıs, bılgı ve tefekkur boıı 11, ii n lumlerıne ayrılmak, bu suretle çeşıd'ı sahalarda yaygm fakat sakat ve noksan de^ıl muayven sahalarda derın lâVın ssğlam ıhtısas jollarma gırmek mec^urıyetındevız. Yırmmcı yuzv ılın yarıs nda tam orta yerınde bulundugumuz mocenî âlemde henuz haylı noksanlarımız olduğu bır devırde butun mılletçe hfrkesten fazla cıddî ve verımh çalışmamız lâzım olduğuna, aynı zamanda bı tun memlekette başarılması ıçm uzerıtıtrenılen en mu^addes davalardan bın de mıilî eğıtım bulundusuna gore bu davayı yarım tedbırkrle halletmeğe gomumuz nasıl razı olabilir'' Gerçi bu fıkrımıze karşılık olarak «Iyı ya... Bız Kıymelli Arsalar Havajsınm hafıf v« lâtıf oluşundan yaz, kış oturulan şehrimizın en maruf ve kıbar semtlerınden Selâmıçeşmede zetıgın bahçelı koşkler arasında satılık arsalar Selâmıçeşme, Bağdad Caddesı No 206 avukat Irfan Gurkana veya Galata, Bıllur sokak Tunel Han No 8 sahıbıne Zabıta tarama ekıplerı 6on 24 saat ıçınde 4 bıçakh şahısla bır de tabancalı kadın yakalamışîardır Tabancalı kadın Kartalın Samandıra Nahıve Mudurünun halktan buğdav julaf vesaıre topladığı v« nahiye dahılındekı şaıbon hastalıgının halka sırajet ettıg. halde kevfı\etten ılgılileri ha beıdar etmedıgı hakkındakı haberler üze'i ne Vılâyet UhkıkaU başlamıstır Ayrıca mahallî kaymakam da bu ısm tahk &ı içın Samandıraya gıtmiştir. Samandıra Nahiye Muduru hakkinda tahkikat \apılnor Sinek kuçuktur u n t mıde bulandırır Tramvavda sigara içmek de, haddi zatında kuçuk bir suç olmakla berabrrhele polisler tarahndan yapılırsa, nızamları tatbika memur olanlarm bunları ayak altına almaları demek olducu için. memlekette nizaro \e kanunu hakım kılmak kakımmdan (ena halde mıde bulandıncıdır. Kuçuk ihmallerın buyuk zararlara sebeb olduğunu hep bilıriz. Nizamları ve kanunları kat'î ve cıddî olarak tatbik Baştan sona kadarkı butun vazıfe dev edelim rımde karşımızdakı partiyı cıddıye almış ve muhalıf arkadaşlara cıddî vazıfe goren ınsanlar gozıle bakmıştım ^^^^^ Karşımızdakılenn ılk fev eranh devu1 ısının yuksek hakemlıgı ıçın ne saı ıh lerınde ınsaf olçulerını aşarak bızım ve ne de kapah hıç bır mesned yoktur. partımızın lereflı mazısını karalayan Kelımelerın manalarını kah çekıp uzave gunun ışlerını halka kotu gostermek tarak ve kâh kısıp daraltarak her ıcabına ve her şahsa goıçın de aşnı derecelere varan ithamla gunun rını aynı cıddıvetle karşılajıp toplamak re Devlet Reısınde ayn jetküer tamecburıyetınde ıdım Ben daıma mu1 savvur etmek, yazaruı gunluk poliüka halefetın joırd ıçın luzumlu bır sıyasi ıştıhasını tatmıne yarasa bıle bu memorgan olduğu kanaatım muhafaza e t ' leket hesabına en buyuk bır gunab otım ve kendı partımızın grupunda da lur Bereket versın kı bu mılletm olQe bu kutsal davanm hal yollarmdan işlerın en çapraşık olduğu gunlerde bu gunluk derecesı bu çocukça fıkır tecrubırı olan öğretmen kadıosunu penışletfıkrımi arkadaşlanma telkın etmeyı belerının yururluğutıe ımkân bırakmlmek ıstıvoruz > denılebılır. Lâkuı unutvazıfe bıldım Elbette bu sahneler bu yacak derecede yuksektır Hakıkat sumamah kı oğretmenhk de ıhtısas ıstıgun bizım içımızde, bızs muanz goru dur kı, demokratık bir cumhurıyetU yen mesleklerın be'hbaşhlarından bın, nen arkadaşlarca da malumdur. Hattâ! tasavvur edıldığı gıbi bır yuksek hah<ıttâ bırıncisıdır BovJe ıhtısas ıstı>en son goruşmelerımden bırınde bizzat kem sıstemını tatbika değü, tasavvura bır mesleğe butun omurlerını apayıı ben muhahf partı başkanına bu şereflv. bıle ımkân bulunamaz Halk hakımı>enıesleklerde harcanmış yıpranmış ve vovazıfevi başarmanın memlekete buyuk tıne dajanan modern bır devlette, ıcrulmuş, bu ışın hemen tamamen yabanhızmet olacağını soj'ediğımı hatırlıyo rada ışleyen resmi ve mejru tek kuvcısı bulunan kım=elerı getırmek bu ulvî vet, yalnız mıllî, kanunı murakabe aloavaya korkarız kı favdadan çok zarar rum tuıda bulunan mesul hukumetür Eence bır sıvasî partıye yapılacak en vcmesın Sıjasî partılerın bırbırlenle goruşeıjı ve hattâ en asıl muamele, onun vuA^kerı ve mulkı sahalardan emeklive ı , t < ı J J I I . ı, .roUmnda annn vpva uzunca su, , "/ icudunu ve faahvetını cıddıye alarak a rek aralaruıda geçıcı veva uzunca su yapmalan a^ rılanlar ıçınde şuphesız her hangı bır çık yu^ekle mucadele " . . busbutun . etmektır ve yenı ' relı anlaşmalar ılım veva fende dermleşmış olanlar, bıl bır pattının bılhassa ılk doğuş devrırun başka şejdır. gı ve fazılet sahıbı değerler pek çok bu ıcabİErı olan taşkınhklannı ve hattâ teAzlığm haklannı çığnemek kusurunu lunacaktır, bunu tabıatıle genış rır hevvu u saldınslarıru da ciddi bır mu da bana yukJemek içuı Nıhad Erınun memnunıyetle karşılıvoruz Fakat her kaveır tle karsılamakbr bu bulanık satırlar arasuıda ayn gayhangı bır ılım veya fen dalında dermEğer ıstıkbahn meçhul şartlan içinde ret larfetnus olduğunu goruyorum. Eleşmiş olmak, muayyen mufredat progtek partı vet, iyi bılıyorum kı yakın ve uzak ram ve metodlarla duzenlenmış bır okul bu gun herhangl zumre geçmışın butun kusurlanru kendı uzersıstemınde, zamanın, metodların ve se sıstemını mudaiaa ederse, ben o zaman lerınden aşırıp başka binsıne aktarmak muhalefet partısının luzumu lehınde on vıyenm ıcabına gore, okatabılmeğı saşve bu yoldan gunun hurnyet kahrah>a bılır mı yetıştıımek ıçın esaslı bır safta çalışacak vatandaslar arasında manlan arasında yer almak modasının bızırlıkla yetışmek de lâzım değıl mı bulunacağım alabildığine hukumran olduğu bir dedır? Anav asamız bakkında vırde yasıyoruz. Daha tecrubeh, daha Benım pek muhım gorduğum ikıncı olgun baskalanna bakarak gene profeIşte başka hıç bır mahzuru olmasa noktayı ızah içın Ulus un uzun yazılar sor Nıhad Enmin bu yanşta yer almaLıle yslnız bu nokta dahi bizı teredduarasına sıkıjUrılmıs olan şu cumlelerı ğa çabalamasını çok gormem Daha dun, de sevketmeğe kâfıdır Unutmıyalun kı aynen okumalıyızhurrıyet kavgasmda bırbırının saçını, oğretmenhk asla sadece bılmekten iba(Şımdi, Anayasamızın yani bizim basım yolanlann bugun benım aleyret değıldır; belkı bılmekten çok daha mevzu hukukıunuzun Cumhur Başka himde bırleşmış olmalannı kendun ıçın falza oğretebılmektır., nını, Bay Pekerın gonul nzasıle tanı talihsızlık sayımyorum Ruhumdaki 3 Bunlardan baska dığer bır duşünmak lstemedığı yetkıden, parüler ara ınanma ve dayanma kuvveünm kaynace dahi vardır ve bu da kat'ıyen evvelsında yuksek hakem] ık vashndan mah vışını bu suretle bızzat tekrar tecrubekılerden daha ehemmıyetsız sayılamaz nun edıp etmedığıni incelıyelımden geçırmış oluyorum Derınden ınaOğretmenhk sadece oğretmek mesleğı nıyorum ki butun bu tevıllen, tahııfBızce, Anayasa, bu bakımdan »arih de değıldır aynı zamanda yarınin adalerl, isnadlan ve yakıştırmalan süâh mını yaratmak mesleğıdır. Bır Fransız olmamakla beraber vazıfesını iyi anladıye kullanan kuçuk kavgacılar devri 1 yan, uzerıne yuklendığı sorumun azaogretmem talebesıne «Genç adam Segeçecektır. Turkıye cıdi fıkırler ve sını var etmek işınde Allahla ortağım» metınl kavrayan ince ve denn goru|lu jasî akideler ve hepsınin başı olan sıd'ye hıtcb eder Fılhakıka ilk okuldan bır Devlet Reisı, yuksek hakemlık royasî ahlâk bakımmdan değerlı Insanlar lunu yapabılmek içın Anayasada kâfi başlayıp unıversıteye ve hayatın çeşıdlı memleketi olacaktır ıctıkametlerıne yuruyen bır oğrencımn mesned bulabılmektedır Fakat Cumhur Baskanı olacak zat, gereken kuvvet ve Benim fıknmce hepımız ve herkes hocasmdan, bılgı kadar iman ideal, azım ve enerjı alması da en tabıî bır şey salâbetı gosteremezse tehlıke çıkabı içın, buyuk polıtıkada bugunun esas dır Istıkbalın bıtmez tukenmez dıdın lır Bugun Devlet Reısı. azlığın tabıî guçluklenni yenecek parola şu olmaBuvuk melerle dolu kavgasma doğru yollanma haklannı çığnetmem dıyor. Lâkın ya hdır Anayasanuı dedıgı gıbı ga hazırlanan bu çocuğun, bu hayat mu. rın Bay Peker zıhnıyetınde bır zatın o Mıllet Meclısını mı lî kuvv etlenn ana makama gelebıleceği duşunulurse me kaynağı »ayarak ona mılletçe ve cancadelesıne hazırlanmak işınde hemen her sele kendılığınden aydınlamr.) dan saygı gostermek ve butun ışlerı zaman ve gorunuslere ffore en cabv c v, v. , » s. u 7 Ü J sorumlu hukumete yuklemek Bu ıfadedeki hafıf goruş mıkyasile I hukum verecegı bır yaşta karşısmda Yeni bir parti kuracağım jalandır gormesı gereken tıp şuphesir uzun ha hareketı tecvız etmeğe doğru bir çığır C H P den ayrılmak ve yenı bir >at yolunun yuku altında >orulmus ve açılırsa Anayasamızdan daha fena şeyıpranmış bır ınsan orneğınden fa^'a kıllerı meşru gosteren fetvalar çıkan partı kurmak hususundakı duşunctlegene ve ateşlı bır enerji kaynağı ola labıleceğınden korkulmaz mı? Bugunku nnızden bahsedenler var' Cumhur Başkanımızın sırasına gore Bazı gazetecıleruı sorusunu cevabjaktır yazmaga ve soylemeğe dovamadığım larken soyledığun gıbi bunlar uydurma Meseleyı bu cepheden ele aldığımız kıymet ve mezıyetlerını bır tarafa bı havadıslerdır Bu vesıle Ue butun partakdırde de gorüluyor kı kendımızı murakarak ıddıayı mucerred alırsak aynı tılı arkadaşlanma, son buvuk Kurultahım bu: psıkolojı davası ortasında buluAnayasanın aynı metnınden mezıyetlı yın kabul ettıği program ve tuzukteld yoruz Ahmed ıçın başka bır mezıyetsız Meh esaslar daıresınde ve Kurultayıa HQ» Hulâja yukarıdanberi sıraladığımız bu med ıçın başka hukum mana ve >etkı tıği merkez teşkılâtı etrafında bırbırıkı^a ve kabataslak mulâhazalar bızi bu ler çıkarmakta fıkır muvazenesmden mıze sımsıkı sarılarak çalışmanm devmuhım teşebbus hakkmda umidlı olmak eser gormem Mesele, jakaya taham lete ve millete hızmet borcumuzu verltan alıkoymaktadir, U c l , UJ v i . mulü olmıyacak kadar ciddidir ve ha ne getırmek ıçın kutsal vazıfe olduğuŞemscddin KUTLU yaudır Turk Anayasasında, Devlet Re' nu habrlatırım. 4 Nıhad Erımm 8 eylulde toplanan partı divanında bır teklıfımın umumî bır redle karşılandığı hakkındaki ifadesı de hakıkate hıç uymıyan bir »eydir, bu eahne kırktan fazla divan üyesi a* rasında cereyan etmıştır. Tuzuk tasarısını Kurultaya sunmak vcnfesi idare kuruluna aıd olduğundan divanın bu konuşması ıstışarî ıdı ve tekhf oya konmamıştı kı (umupıî bır red) Ue karşılannıası varıd olsun Dıvanda oğleden sonra toplandığımu 8 eylul gununun saba'.ıı devlet Bakanları arkadaşiarıma istıfs Ulusta çıian uzun yazılar arasınkararımı kesın olarak bıldırmiş olduğını daki enteresan noktalar uzerınde başk» içın aslı olmıyan dıvanda redde uğramak bır şey soylemez misınız' muamelesının Istıfay» tesır etmis olması Bu uzun yazılar arasında bılhassa trbıî hıç varıd olamaz. dıkkatımi çeken ıkı nokta daha var Parti Kurul(a>ında istifam hakkınBunlardan bırıncısı, Nıhad Erımın şu daki suall ben «ordurmadun cumlesıdır. (1947 hazıranında Pekerın Bır suru ıfşalar dıye gazetelere geçmis muhaleyazıların mahıyetını açıklamış oldum. fete karşı ne gıbı hısler beslemekte olFartı grupunda ve buyük kurultayda duğunu yazmak istemeyız) mılletveküı ve delege ark»daşlar tar*Bu ıfade, dumanh bır ipham perdesı îından ıstıfa konusu uzenr.de yapılan arkasında saklanarak bana atfedılmış bır fenahğın ıhbanndan Jbarettır. Başka ıbr gazetenm daha once (atlatılmış tehhke) yazılarındakl efsanelere pek benzettığım bu ithamın umumî efkâr onunde açığa vurulmasını Ulustakı yazıların sahıbınden beklerım