Katalog

CUMHURİYET 6 Kasım 1947 GUNUN MEYZULARI ÎTCTM NALINA r İ L İ 1 MiHINA !.H.P. Kuruîtayından Et fiatlarının beklenen nedir? Yaıan: Prcf. Dr. Yavuz Abatan Bugünlerde halk efkârmı en çok ilgindiren iç politika hâdisesi, hiç şüphe17 kasımda toplanacak olan C.H.P. aırultayıdır. Memlekette çok partili bir nurakabe sisteminin yerleşip kökleşaetini istiyen her vatandaçın, üzerlnyarı merak, yarı endişe ile durduğu C.H.P. kurultayı, r oru şudur: Acaba Jemokratik gelişmemizde gerçekten yebir merhale hizmetini görecek midir; pksa mutad törenlerden, söylevlerden seçimlerden sonra partinin bünyc ve adrosunda esash bir yenilik yaratmagn sona erecek midir? Bize öyle geliyor ki, gerek millî denokrasimizin, gerek bizzat Halk Partinin kader ve istikbalini, bu sorunun rultaydan alacağı cevab tayin edîektir. Bugün Halk Partisinin yeni duumun gereklerine uyma zarureüle bir atikal buhranı içinde çalkandığmı sakya ne lüzum ne de imkân kalmamıştır. 12 temmuz beyannamesi, parti bünyesindeki kaynaşma ve mayalanmayı hızlandırmıştır. Saym Inönünün, Parti Başkanlık görevini yapmaktan fiilen vazgeçmesindenberi prcgram, tüsıük ve teşkilâtta yapılmasi zarurî değişiklikler üzerinde partililer arasında tereddüdler ,hattâ görüş ve düşünce syrılıkiarı doğmuştur. Bu tereddüd ve kararsızlığin bazı çevTelerde, parti teşfcilâîını felce tıgratacak kadar büyük clduğu gözden kaçmamaktadır. Bundan sonra da Halk Partisi saflarında memleket hizmetlerine devam emelinde olan vatandaşlar, bütün bu tereddüdletin ortadan kaldırılmasıni, bulanmış suların durulmasını kurultaydan bekliyorlar. Eğer C.H.P. kurultayı, bu dilekleri karşılıyarak partili vatandaşlarin ruh bağlılığı ve gönül rahatlığı içinde çahşacakları temiz ve sağlam bir siyasî hava yaratamazsa, bunun zararını gene Halk Partisi, dolayısile memlekat çekecektir. Siyasi ve idarî haytımızda karşilıklı saygıya dayanan bir muvazene ve kontrol sisteminin yerleşmesi, en az iki partinin varlık ve isbirliğine bağlı bulunduğuna göre, Halk Partisindo beklenmiyen bir çöküntü, millet ve memleket ölçüsünde vahim sarsmtılar yaratabilir. Halk Partisi, yalnız önümüzdeki seçlmleri kazanmak ve iktidarı elde bulundurmak için değil, memleketi, neticesi önceden kestirilemiyecek buhran ve sarsmtılardan korumak için de kuvvetli kalmak ve daha çok kuvvctlenmek zorundadır. Bu bakımdan yeni kurultaya sunulacak program ve tüzük değişjkliklerinin pek de tatminkâr olmadığı ileri sürülır.üştür. Hattâ muhalefet çevre4erin':e, bütün yeniliklerin Demokrat Parti programınm kötü ve eksik bir taklidinden ileri geçmediği iddiası ortaya atılmıştır. Gerçekten inküâbcı Halk Paıüstain yeni şartlara ayarlanan program ve tüzüğünde daha radikal daha köklü degişiklikler görmeyi biz de ister; prensiplere dokunulmaksızin teşkilât ve icraatm daha kesin esaslara bağlanmasını temenniye lâyık bulurduk. Program ve tüzükle ilgili olarak bu beklenen ve istenen şeylerden bir kısrmnın, kurultayda gerçekleşmesi ümidi de henüz suya düşmemiştir. Fakat bize göre asıl dava, program veya tüzükte »şu veya bu maddenin şu veya bu şekli almasından ziyade, partiyi bundan sonra idare edecek kadronun seçilmesi ve ysnilenmesi esasında luplamyor. Burada basit olduğu kadar klâsik bir hakikatin tekrarından kendimizi alamıyoruz. Ne çare ki devleti, siyasî ve içtimaî müesseseleri yasatan, idare eden kaideler, hükümler değil, şahLslar ve insanlardır. Bu esasm her şeyden önce parti hayatı için doğruluğu söz götürmez. Bu sıralarda sık sık Halk Partisi içinde gelişmekte olan bir zihniyet değişikliğinden bahsolunuyor. Hakikatte bu iddianın dayandığı tek mesned, Meclis gr'jpunda otuz beşler adı verilen muayyen şahıslar zümresinin takındığı haıeket tarzıdır. Partinin bir siyasî teşkilât olarak temsil ettiği bir zihniyetten bahsetmek caiz ise, bunu prensiplerinde aramak gerekir. Halk Partisinin halkçılıktan lâikliğe kadar prensiplerinde bir değişiklik istemek, beyhude ve zararlı bir iş olur. Buna karşılık partiyi idare edenlerin yalnız zihniyetlerinde değil, şahıslarında da değişiklik istemek, Halk Partisine karşı duyulan sevginin, bağlılığın ve vefanın bir ifadesi olur. Unutmıyalım ki, partiye karşı gösterilen muhalefet ve memnuniyetsizlikte, 20 küsur yü boyunca hiç değişmeden partiyi ve zihniyetini temsil iddiasında bulunanların büyük mesuliyet payı vardır. Halk Partisinin idare ve temsil kadrosunu, herkesin bildiği bir klişe hüviyetinden kurtarma zamam çoktan gelmiştir. Halk Partisi saflarında memlekeün tecrübeli, halkçı ve idealist bir yığın cvlâdı, hizmet için fırsat beklemektedir. Bu sebeble kurultay, partinin idare mesuliyetini ellerine buakacağı elemanları seçmede büyük zorluğa uğramı yacaktır. Elverir ki bu seçimin esas miyarı, ehliyet, liyakat, gayret, halka ve memlekete hizmet olsun. Bu ölçülere göre partinin idare ve temsil kadrosunu teşkil edecek olan vatandaşların yalnız Meclis grupu içinde ve yalnız eskiler arasında bulunabileceğini iddia ise bstıldır. Bu konufîa son söz elbette kl kurultayındır. C.H.P, kurultayımn tarihî mesuliyetinin icablarına uygun kararlarla Halk Partisini gerçekten halkın partisi değerine yükseltmesini yürekten dileyoruz. haberleri Ahmed J Kömür buhranı Prof. Dr. Yavuz ABADAN Eski karısını kaçırmak isterken yaralayan adam Eski karısı Fatma Kurdu zorla kaçırmağa trşebbüs eden ve teşebbüsünde muvaffak clamayınca kadını bıçakla yaralıyan Mustafa Escn. İkinci Ağırceza Mahkemesince 1 »ene 17 gün hapse mahkum olmuştur. Selimiye Askerlik Dairesi Başkanlığından: 928 doğumlu ve bunlarla işlemli muvazzaf hizmete tâbi deniz erleri. eğitim ve öjrenim için askere yollanacaklardır. Toplanma günü 25 kasım 947 dir. Belirli gtinde gelmiyenler hakkında kanunî kovuşturmn yapılacağı ilân olunur. Askerliğe çağınlanlar DİKEN: DİKEN: Bugünkü Mizah edebiyatımıztn en zarif, en güzel mecmuasıdır. Bütün siyasî olayları tarafsız bir göz ve zeki bir kalemle inceler. Her sayısmda en tanınmış muharrrir ve karikatüristlerin eserlerini bir araya toplamaktadır. Sanat ve nükte itibarile rekabet edilmez bir üstünlüktedir. Sayısuıda: Otuzbeşlerin nıarşı Hürriyet isteriz! Ankara mektubu Kimdir onlar? Profesör geliyor! Kördövüşü! İstanbulda seyahat Mahcub laze Çakır Eleni DİKEN: F I: 2; 3; Bütün haksızhklara, bütün çirkinliklere batan Diken; kendisine şu meşhur cümleyi' siyasî program yapmıştır. Gülü seven dikenine katJanır! Bugün Çıktı. A YD ALI KİT A B Hasan Cemil Çambel İstanbulun Fefhi Abidin Oaver Türk öenizeiiiği Değfşen DÜRya&sn Sırları HER SAYI 50 KURUŞ VAROĞLU YAYINEVÎ Bu Akşamdan itibaren İPEK SİNEMÂSIND K A Y N A Ğ I N bestelediği mükemmel müzikleri ve S A D E D D İ N SAFİYE AYLA'nm Söylediği san'atkârane ve hazdn şarkılarile süslenen; kırk kişilik saz heyetinin iştirakile meydana gelen BEYAZ ZAMBA filmini göreceksiniz. Artistleri: NECAT ALİ MEHMED EMIN ILHAM HÜSEYIN Yerlerinizi evvelden ayırtınız. recede birleştirmişSon zamanlarda ^^•^^•^•••^"»" Y a z a n : tir ki onun yanında Topkapı Sarayı müne şahsî olmak, ne zesi müdürü saym de onu'taklid etmek Tahsin Özün bir ya ' kabildir. zısile (Tanin gazeHayvan ihracı menedilince, Tailid etmek katesi 7 ekim 1947) bil değüdir. Çünkü îstanbula büyük partiler İstanbulun bu bitmek bilmiyen davası tekrar tazelendi. | rinden oynar, şahsa aid ve o kadar kan J ondaki küüelerle oynayış; o b«yaz uçuş geleceği anlaşıhyor Matbuatımızın, ilim adamlarımızın, hat dökülerek elde edilmiş tasarruf hakları o amudî fırlama ancali tek bir salonu, bile münakaşa ediür, «Burada Verlaine tek bir toplamş yerini gözönünde tutaO n u b hududlarımızdan kasablık hay tâ yaşadığı şehri seven her vatandaşın her akşam aperatifini alır, dostlarile korak elde edilmiş bir neticedir. Adalet üzerinde durduğu dava şudur: van ihracma m"üsaade edilmemesine Kanuşurdu...> diye on senede bir bu bina sarayı gibi pratik gayesi çok ayrı olan Istanbulu imar işlerini üzerine alanrar verildiği hakkındaki Ticaret Bakannm artık yok olmasına acıklanan kitab bir binada bu hamleyi koyamayız. Şulığı tebüğinin tepkileri henüz istihsal lar ve bazı idarecilerimiz, Sultanahmed lar çıkar. Bizse İstanbulu durup dururradan, buradan ödünc alınarak ilâve ecamiinin karşısma düş«n ve ötedenberi bölgesile bu hayvanlann sevkedilmek ken canlı bir tarihinden mahrum etme dilecek mahallî renk de büyük bir yarIbrahitnpaşa sarayı diye tanılan 16 ncı, üzere biriktirildiği cenub vilâyetlerÜMZğe kalkıyoruz. dım yapmaz. Senelerdir eskinin peşindeden gelmemiştir. Maamafih bunun her hattâ bazı unsurlarile galiba 15 nci asırKaldı ki bina gerçekten güzeldir. Ar yiz, fakat o bizden sırrını gizliyor. Çündan kaîma bir mimarî bütününün yıkışeyden evvel İstanbul şehri için ferahkadan görünen iki dıl'ı, kubbeleri ve kü yoktur, sadece büyük bir üslubun, latıcı bir tesir yapacağı toptancılar ve larak yerine yeni Adliye sarayının ya bacalarile baştan aşağı tarihtir. Türk bütün bir taazzuvun karşvsmdayız. Bu pılmasını istediler. Tahsin Özün güzel kasablar tarafmdan beyan edilmektedir. makalesinde anlattığı gibi İsUnbulun Rönesansının ne aydınlık bir rüya ol taazzuvu çimentodan yapılacak bir biKasablık hayvan ihracı bilhassa Bu en eski Türk eserlerinden biri olan bu duğunu şimdiki halile, darağacında na şimdilik veremez. riye, Lübnan, Filistin gibi memleket'.ere binanın basında kopan bu fırtınanın iki Mansuju hatırlatan bu iki zaviyeli cepOrijinal olmak güçtür. Çünkü yeni yapılmakta ve söylendiğine göre etin safhası vardır. Birinci safhada hapisane heden seyretmeli. malzeme ile ve onun icablarını dinliyekilosu buralarda 67 liraya mal olmak binası denilen kısım, gene aynı bütüne Bunlar o cinsten eserlerdendir ki, an rek yapılacak bu bina, bütün hürriyetsuretile ihracatçıya büyük bir fayda sağ dahil bazı eserlerle yıkıldı. cak sakınılmaz kadar mahiyetli darbe lerini kullandığı takdirde, meşhur Allamaktadır. Yalnız ihracatçı, hayvanı Bugün Fuad Paşa rürbesinin alt ya lerle yokluğuna katlanılır ve böyle o rr.an Çeşmesinin çok büyük mikyasta ve ucuzken toplamakta oîduğundan bunun nındaki sokaktan Divanyolu istikame lunca da fırtına geçer geçmez ilk fırsat başka cinsten bir eşi olur. Yani hatalarm nıüstahsile faydası pek çok değildir. tine yürüyenler, bu yıküan kısmm ar ta plânlardan, hatıralardan, yazılı şeha en büyüğü olan zevk hatası olur. Yeni Hükumetin verdiği son karar üzerine sasını ve bilhassa Mimar Hayreddin detlerden istifade edilerek yerine konu bir millet zevk hatası yapabilir; fakat durum muhakkak ki en büyük istihlâk yapısı olması ihtimali çok fazla olan bir lur. Fakat kendi elimizle yıkmak! Asla. bizim gibi o kadar büyük miraslara sabölsesi olan İstanbulun lehine olacaktır. salon bakiyyesini görürler. Bu kısmın Bu millî vicdana karşı bir günah olur. hib, hem yurd, hem millet bakımından Cenub hududunda tahminen birikmiş yıkma ameliyesi biter bitmez bir nevi Yarabbim, şu Istanbulda, hiç Türk tecrübesi emalsiz bir topluluk böyle bir T 200.000300.000 kasablık hay\ an mevcud tereddüd başladı. şairi, Türk romancısı, Türk ressamı, hatayı yapmamahdır. olduğu haber alınmıştır. Bunun kısmı Vakıâ Sultanahmed camii, bu şaheikinci safhası, bu ilk ameliyenin esir Türk tarilıçisi, Türk mimarî yetiştirmiâzamınm İstanbul, Ankaar gibi müsteh gediği iki mühim binanın yani asıl yecek miyiz? Bunu Lstemiyor muyuz? ser, bu hatayı daima tashih edecektir. ük şehirlere stoku zaruridir. Yalnız Dov Ibrahimpaşa saraymın 17 ve 18 inci Dışarıdan gelen ve bizi her an kendi Çünkü karşısına dikilecek her binayı let Demiryollarmın icab eden vagonları asır başındaki minyatürlerimizden bize mizden koparmağa çalışan o kadar kud yer, ezer; mademki tepesinden bakacakyetiştirmesi lâzımdır. Bu takdirde her beyaz cephesile o kadar aşina gülen bi retli cereyanların gözümüzün önüne di tır, mademki güneşin orkestrasına sasene bu mevsimde fiatı gittikçe yükse na ile, yanıbaşmdaki binanın da yıkı kilen sürükleyici şaheserlerin karşısm hibdir ve dört asırdır bu mehteri çalar, len eti şimdiki fiatından yirmiotuz ku larak İstanbuldaki bütün adliye teşki da, iç adamma, bizim rüyamızı doya do onun karşısına dikeceğimiz binadan haruş ucuza yemek kabil olacaktır. lâtıru, barosile alâkadar müesseselerile, ya seyredebileceği bir köşe bırakmağa kir yoktur. arşivile büyükçe bir binanın burada ya neden razı olmuyoruz? Yaptığunızdan üç sene sonra aleyhinBilmiyor muyuz ki bir medeniyet her de bulunuruz. Geçmiçte iyice tecrüpılması arzusile başlar. Yukarıda söylediğim yoldan yürüyen şeyden evvel derin maziden gelen bir besi vardır. ler yikılması istenilen bu mühim bina kültür yığılması, bir kültür toplanmaYeni mimarinin kudreüne ve faziletnın arka tarafını görürler. Ufak bir him sıdır. Bu yığılmanın başında şehir ve lerine inananlardarum. Bugüne aid her tki gün evvel, sabah karanhğında Rumeli metle tanzim edilecek mahiyette olan mimarî eserleri gelir. Çünkü nesilleri şey benim için bir davadır; çünkü yaCankurtaran bölgesinin Karabunın ve Kun bu bina iki dıl'ı, kubbeleri, bacalarile asıl terbiye eden onlardır. Her mimarlık şadığım zamara severim. Bugünkü miduzdere istasyonları arasmda Yeniköyütı İstanbulun sayjlı denecek kadar az olan eseri bulunduğu şehrin hayaünı bir ev mariye gelince ayrı malzeme ve ayrı semtinde Rumen bandıralı küçük bir motötanrısı gibi farkına vardırmadan idare imkânlarla ortaya çıktığı için oradaki riin bajt^nkara olduğu Cankurtaran sahil sıh güzel eserlerindendir. Ön taraftan ise hiye ekipi tarafından görülmüştür. Hâdise Tapu binasının arkasında kalan cephe eder. Onlarm kalabahğı ruhumuzda ihtilâlin çok esash olduğuna kaniim. mahalline giden memurlar bu motörden bit sinin ancak küçük bir kjsmını görebi öyle bir konser yapar ki ömrümüzde bir Ayrıca mimarlarımızın çahşmalarını da kin bir halde çıkan Rumen tebaalı yedi ki lirler. kere olsun onu dinlemek fırsatını bu yakından bilirim. Elbette günün birinde ;iyi nezaret altına almışlardır. Yapılan ilk lursak, bir daha kaybetmemek şartile bize aid bir üslub doğacaktır. Asıl Adalet saraymın yargıclarımızm araştırmada bunîarın Rumanyadan kaçıp Türkiyeye iltiea eden mülteciler olduğu an kalbi ve halkımızm büyük vicdanı ol kendimizi bulmuş oluruz. Fakat bu tecrübeyi tarihin malı olan laşılmıştır. duğuna inanmamakla beraber, bu büSonra ne uysal tanrılardır onlar! Her bir meydanda yapmıyalım. Her kadın Bu Rumen miiltecileri altlarında bulunın yük şehirde adaletimizin en güzel ve en dediğinizi yaparlar, her çeşid hayata in mücevheri sever, fakat kendi kulağını motörle Karadenizde Rus deniz kontrolundan asil binalardan birine sahib olması, hat Ubak ederler. İşte İbrahimpaça sarayı kestirıip yerine elmastan bir kulak vekurtulmak için hayli zorluk çekmişler ve Karadenizin devamlı dalgalan arasında gün tâ bu binanın milliyetimizi tarih içinde nın elde kalan kısmı. O kadar debdebeli, ya benzeri kıymetli bir süs takmasını lerce çalkalsnmışlardır. Mülteciler çok bit bir kat daha güzel yapan bu vasfa lâ velveleli istihalelerden sonra güzellik ve istiyecek kadın yoktur. Sultanahmed kin ve aç vaziyette oîduğundan kendilerire yık, onu dışarıdan hakkile temsil ede asalet itibarile kendisile hiç ölçülemiye meydanı ufak bir düzeltilme ile eşsiz bir lâzım gelen ilk yardım yapılmıj ve Cank'ir cek kadar mükemel bir abide olması cek o hantal Tapu binasının arkasına bütün haline gelebilecek bir zevk tataran sahil Eihhiye ekipi tarafından civardaki askeri birlik komutanlığına teslim edil hemen herkesin arzusudur. Bilhassa İs geçmiş ambar vazifesini sessiz sadasız azzuvudur. Oraya kendi bünyesine datanbul gibi dağınık bir şehirde Adalet görüyor. Ne diye yıkılır, ben anlamam! hil olmıyan şeyleri sokmıyalım. Bu tamişlerdir. saraymın iş merkezlerine yakm, nakil Her mimari eseri millî hayatın bir k o . azzuvu cami idare eder. Mayestro odur. Karadenizde fırtına şiddetlendi* ısıtaları itibarile gidip gelmesi kolay ruyucusudur. Bu koruyucu tanrıları Bir yanda Ayasofya ve Üçüncü AhKaradenizde birkaç gündenberi devam eden fırtına dün daha da şiddetlenmiştir. Dün, bir yerde yapılması da gene aynı su kaybede ede cemiyet bir gün devam fik med çeşmesi, daha sonra Fatih zamanırini kaybeder. Biz asırlardır, düşman nın nefis hamarru, asıl Sultanahmed caBoğazdan içeri giren birkaç küçük motörün retle temenni olunan bir şeydir. kaptanları Ayancıktan kereste yüklü olaFakat bu şartların mutlaka Sultan bir âlemin ortasında yangın ve ateş mii, bir sed aşağismda camiin Jriilliyesi, rak dönmektc olan 70 tonluk Kalecik motö ahmed camiinin karşısında bulunduğu içinde milliyetimize kurtarıcı bir tılsım bu kadar eşsiz eseri toplayan bir meyrünün Keremte açıklarında giddetli bir Drtınaya yakalandığmı ve motörün batmak kolay kolay iddia edilemez. Hele bu ye gibi sanlmış olarak yaşadık. O duygu dana yakışacak jjey bütüfl. bu mazi esertchlikesine maruz bulunduğunu Böylemisler ni binanın yapılması için ananesi tâ sayesinde varız. Ne zaman ki milliyeti lerine meydan okuyacak bir bina değil, dir. Kanuni devrir.e çıkan bir binanm, o mizi bıraktık, o anda başımıza felâket o büyük ananelerden gelmiş bir kıvılKaplan ve Askan adlı büyük jilepler de kadar tarih hatırasının ortadan kaldırıl ler yağdı. 1918 den sonraki Istanbulu cım olan İbrahimpaşa sarayı ve onun dahil olmak üzere dün Boğazdan hiçbir gemi masma razı olmak imkânsizdır. hatırlaym. Her mimarî eseri bizim için yanındaki eski binadır. Bunlar meydana ve motör Karadenize çıkamamıştır. neydi? Kim o zaman bir taşı yerinden çıkarılsm, ve burası artık bırakılsın. Biz Sultanahmed fetihtenberi milli tariDenizyolları İdaresinin Anafarta posta vapuru dün Boğazdan güçlükle içeriye girebil himize mal olmuş bir yerdir. Tesadüf kımıldattnağa razı olurdu. Eserlerimize sadece gelip geçerken cnu dinliyelim. miştir. Hele milletlerarası bir müsabaka ile bu meydanı o tarzda onaltmıştır ki,' Mı o zaman nasıl sarılmıştık? Haklıydık. Dün hava şehrimizde oldukça rüzgârlı ve sır sütunu, Bizans abidesi, Türk camii Çünkü biliyorduk ki milliyet dediğimizi Sultanahmed camiinin karşısmda başka yağmurlu geçmiştir. ve sivil mimarî eserile kendiliğinden, bir dil, milli hayata intikal etmiş şekil bir milletten bir mimarın «serinin dikilAdalet Bakanlığı Hukuk İşlcri evvelâ bu toprağın maceralarını ve son lerile bir din ve ahlâk, başta mimarî mesi büsbütün acayib olur. Bu meydan ra da mimarî zevkımızın dinî ve sivil olmak üzere bir yığın sanat eseri ve millî tarihin yuğrulduğu teknelerden Umurn Miidürlüğii tarih hatırasıdır. biridir. Milletlerarası müsabaka yeri fstanbul Asliye 10 uncu Hukuk Hâkimi iki çehıesini verir. Amil Artus, münhal bulunan Adalet BakanMilliyetimizi yapan şeylerle oynama değildir. Zaten o müsabakayı biz beş Bizim burada yapacağımızı, daha iyilığı Hukuk İçleri Umum Müdürlüğüne tayin sini yapamazsak, bu binayı ufak bir ta ğa kalkmıyahm. Çünkü mefhumlar asır evvel kazandık. edümiştir. Yeni binanın behemehal bu tarafta redelenmeğe gelmez. mirle olduğu gibi muhafazadır. Asıl şeAmil Arhıs. tahsilin! İsviçrede ikmal etmiş Saym Tahsin Öözün ve bu saray et yapılması lâzımsa, Firuzağa camiine ve doktorasını verdikten sonra memleketi hircilik budur. mize dönmüstür. Genc ve kıymetli hukukIbrahimpaşa sarayının bir kaç türlü rafmdaki münakaşaya onunla beraber tekrar edelim, Sinan yapısı bir mücevçumuza bu yeni ve önemli vazifesinde ta ehemmiyeti vardır. Evvelâ 16 ncı asır atılanların hakları vardır: (Muharrir, herdir nefes alacak saha bırakmak şarjarılar dileriz. dan oLmasıdır. Bu itibarla Sultanahmed bahsettiğim makalede rahmetli Yunus tiîe, daha yukarıda cephesi Divanyoluna Carsonlar kursuna rağbet pek fazla camii ondan sonradır. ikinci olarak sivil Nadi ile oğlu Nadir Nadinin ve Hüseyin açılan ve enine olarak Fuad Paşa türGeçen sene açılan garson kurslarımn üçünbesine kadar uzanan bir binanm yapılcü devresi 17 kasım pszartesi günü Taksım mimarî eserlerimizdendir. Herkes bilir Cahid Yalçının bu mevru etrafmda neşBelediye Gazinosunda başlıyacaktır. Müracaat ki yurdumuzda dinî eserlerin büyük bir riyat yaptıklarmı ehemmiyetle söyler.) ması cn doğrusudur. Bu yeni Adalet edenlerin adedi 300 ü geçmektedir. Bunlar çoğunluğu muhafaza edilmiştir. Fakat İbrahimpaşa sarayı yıkılmamalıdır. O, sarayı, yukarıda Mimar Hayreddinin olarasında ortaokul ve lise mezunîarı da varTürk tarihinin bir abidesidir. Türk elile ması ihtimalini söylediğimiz salonu mudır. Gerek dışarıdan. gerek meslek arasın sivil mimarî eserler, saraylar, köşkler, yıkılamaz. Hiç bir eski binayı kendi hafaza eder ve bir bahçe ile de meydana dan müracaat adedinin çokluğunu gören Be konaklar yangın ve isyanlarla harab oliner. Bittabi mimarlarımız uzaktan olsa lediye. kursa 120 kişiden fazla alamıyacdğı muştur. Öyle ki koca Istanbulda Top elimizle yıkamayız. için müracaatleri tasfiyeye tâbi tutmağa ka kapı Sarayı hesaba katılmazsa, han, Çünkü onların hepsi bize, ömrümü bile Sultanahmed camiine bakacak ceprar vermiştir. Okul mezunîarı tercihan alı köşk, yalı olarak on, on beş eser ancak zün bir devama bağlı clduğunu, zaman heyi, tek iddiası onun kurduğu ahengi nacaktır. Müesseseler arasmdan da 20 ilâ 40 bozmıyacak şekilde rahat ve yumuşak yaşına kadar olanlar ahnacaktır. Bu ragbet bulunabilir. İbrahimpaşa sarayı tarih boyunca uzanan bir zincirin bir halkası bir üslubla yaparlar. Ibrahimpaşa saolduğumuzu hatırlatır. Bu zincir, o mukarşısında kursun okul haline konulması dü sırasile bu hususî mimarinin en evvel şunülmektedir. yapüanıdır. Bu cihetle eşsiz bir vesika cizeli devam duygusile millî hayatın ken rayının önü de temizlenirse meydanı dır. Sonra, şaşırtıcı derece güzeldir, disidir. «İşte şu bina, benden dört yüz kazanmış oluruz. Gazetecilcr topiantısı asildir. Biraz bimmetle şıkır şıkır par bu kadar sene evvel yapıldı. Bir Türk Bu davada garblı ilim ve eanat anlaİstanbul Vali ve Belediye Reisi Dr. LuUi Kırdar bugün İstanbul Vilâyet salonunda ga hyan bir abide olur. Ona dokunulma ustası tarafından yapıldı. Bana kadar yışı da bizimle beraberdir. Büyük esermak icab eder, hattâ icab ederdi. Yani geldi. Benden sonra da devam edecek. lerile bize Anadolunun dinl ve sivil mizetecilerle aylık hasbıhalde bulunacaktır. hapisane binası dahi yıkılmamalı, mütn Ben ona bakarken, benden evvelki ne mariyi o kadar iyi tanıyan M. GabrielDört kaza, alh yarah künse tamir edilmeliydi. Hattâ tamiri ve BÜlerle birleşiyorum. Sanki onlar bende den bahsettiğimi okuyucularım elbette Son 24 saat içinde şehirde dört kaza olmuş ve 6 kişi muhtelif yerlerinden yaralanmıştır: önlerinin açüarak Sultanahmedin karşı yaşıyorlar ve ben gibi genişliyor, bü anlamışlardır. Tahsin Öz makalesinde 1 Nejad adında bir gencin Idaresindeki sında bu büyük bütün, zevkımızın, geç yüyonım ve doğrusu da budur. Bu bi M. Gabriel'in son toplantıdaki müdasepetli motosiklet hızla TopkapıEdirneknpı tiğimiz merhalelerin insanla doğrudan nayı cedlerim benimle seyrediyorlar ve faasını anlatıyor. Zaten başka taraflarasfaltında giderken virajda tekerlekler pa doğruya konuşan şahidleri olarak kal ben de benden sonra gelenlerle onu dan da bunu dinlernişthn. ten yapmış ve motosiklet, bütün hızile bir mahydı. Fakat olan oldu. Sayın Tahsin seyrdecğim. O hald zaman insan oğlu Emin olabiliriz ki M. Gabriel'e bu flağaca çarpmıştır. Kaza neticesinde NeJ3d, Özün dediği gibi bu mazi eseri tehli için sanıldığı kadar düşman değildir. kirleri sadece bizim için çok faydah ve arkahkta bulunan Ali ve sepette bulunan Herşeyin üstünde insan oğlu devam ede şerefli olan Türk dostluğu söyletmiyor. Ayhan muhtelif yerlerinden ağır eurette ya keli bir âmeliyat geçirdi. ralanmıslardır. Kalan kısım binanın en mamur tara biliyor.» Niçin bu kurtarıcı hutbeyi içi O tam garblı fikir ve sanat adamı olarak komışuyor. Biliyor ki, Sultanahmed 2 Şoför Bahrinin idaresindeki Düzce 16 fıdır ve dediğim gibi çok güzel eserdir. mizde susturmalı? plâka sayılı kamyon, Üsküdar iskelesinden Onaltıncı asır Türkiyesinin bütün sihmeydanı bugünkü çehresile artık şunun *»* "r* *î* araba vapuruna girerken Rüstem adında bir Sonra yeni bir bina yaptırmak için bunun tasarrui edeceği bir yer değilşahsa çarparak yaralanmasına sebeb olmuş rine sahibdir. O kadar zaferlere şahid olmuş, o kadar orduların şahin dizileri eski ve güzel binayı yılcmakla kazancı dir; bizim olarak bütün dünyanın malıtur. gibi serhadlere süzüldüğünü, zengin ga mız ne olacak? Arsa mı? İstanbul hari dır ve 10 uncu asır Türkiyesinden kal3 Şoför Kemlin İdaresindeki 2540 plâka sayılı taksi. Galatada Tersane caddesindcn nimetlerle döndüğünü görtnüş, muhte tasına bir göz atın. Boş yerden çok ne ma bir eserin durup dururken yikılması geçerken Adem adında bir şahsa çarparak şem düğünlerde eğlenmiş, kanlı isyan var? İbrahimpaşa hamamını ve Kara lürumsuz Bir fedakârlıktır. yaralanmasına sebeb olmuştur. Bu insaft, M. Gabriel gibi Fransız zelarda canlı bir mahluk gibi yaralanmış, göz Mehmed Efendi camii gibi tam On4 Çoför Osmanın idaresindeki 1517 plâ hulâsa bulunduğu yerden dört asırlık yedinci asır başından kalma bir şaheseri kâ ve irfanınm hakikî prenslerinden ka sayılı taksi Kocamustafapaşa caddesinden geçerken Celâl adında 4 yaşında bir çocuğa tarihin iyi kötü maceralarınm aktığını feda ederek açtığımız bulvarın iki yam biri olan bir insandan beklemek zaten çsrpmıs ve çocuğu yaralamıştır. görmüş bir bina. Böyle bir binayı orta boş duruyor. Pekâlâ Adalet sarayımız hakkımızdı. Hakikî garb düşünüsü budan kaldırmak, bütün bu hatıraların ü buraya yapılır ve üç türlü kazancı bir dur: Güzeli, iyiyi ve asili nerede buKenan OnerMemleket davası lursa sevmek. Demokrat Parti İstanbul İl İdare Kurulu zerinden sünger geçirmekten başka bir den yaparız. Yeni ve güzel bir bina yaparız. İbrahimpaşa sarayı olduğu yerde Şehrin beş'yüzüncü fetih yılmı kutBaşkanı avukat Kenan Önerin Memleket ga şey midir? zetesi aleyhine açtığl nsşren hakaret davaBir şehirde hatıralar ve tarih yalnız kalır. Sonra önünde açılan geniş tabiat lamağa çalışırken onun en güzel köşesına dün sabah Asliye Dördüncü Ceza Mah kitablarda yaşarsa, o şehir kendi zaman. manzarasile zıdlık yapan boş bir yer, lerinden birini bozmamızı aklımızdan kemesinde devam edilmiş ve dava, yazı sahibinin celbi için başka güne talik edümiştir. larım kaybetmis demektir. Çünkü asıl hem de en işlek bir cadde de kapanır. çıkarmalıyız. Yerine koyamıyacağımız canlı haüralar, zamanla kutsilik kazan Ve hattâ, şehrimiz de sıklet merkezini her şey bizim için sonuna kadar kıyMatbuat kupası maçlan mış tılsımıri usta eli dokunduğu için tekrar kazanır. Çünkü İstanbulun asıl metlidir ve mukaddestir. En büyük çlMatbuat kupası maçlan tertib heyetinden: canlanmış, ruh sahibi olmuş maddenın sıklet merkezi, asıl şehir, Fatih Aksa arı ve kudret kaynağı milliyet duygusu Lik maçlarının oynanmamasından bilisüray Bayezid arası olmalıdır. olan hükumetimizin bu meseleyi kat'i fade Fenerbahçe, Beşiktaş, Galatasaray ve taşidığı hatıralardır. Evet, İbrahimpaşa saraymı yıkmakla şekilde halledeceğini ve İbrahimpaşa saBen İstanbul imar işlerinin mesuliyeVefa kulübleri arasında aşağıdaki şartlarla bir 6eri kupa maçlan tertiblenmiştir. tini taşıyan bir adam olsam değil Ibra tek bina kazanırız. Adalet sarayını başka rayının yaşama hakkmı koruyacağım 1 Maçlar 25 dakikalık iki haftaym ola himpaşa sarayı gibi ayakta duran bir yerde yapmakla bina kazancımız iki büyük bir imanla ümid ediyoruz. Yıkrak oynanacaktır. binayı yıkmak, ecdad elinden çıkmış misli olur. Kaldı ki yeni yapılacak bina mak, yapmak için olsa dahi daima za2 Takımlar maçtan evvel 15 er ki|illk yı Sultanahmedin ezici rekabetinden rarlıdır ve hakikî yapıeıhk ilâve etmeklisteler verecekler, aynı günde bu liste ha küçük bir taş parçasmı yerinden oynatAhmed Hamdi Tanpınar mak için yüz defa düşünür ve galiba kurtarmak gibi bir kazancımız olur. tir. ricinde oyuncu oynatamıyacaklardır. 3 Maçlar bir devreli puan usulü ile oy yüzüncüsünde gene yerinde bırakırdım. İzah edelim: nanacak ve en fazla puan alan Ukım kuSultanahmed camiinin karşısmda yaÇünkü bu şehri güzelleştireyim derpayı alacaktır. Bn. TÜRKÂN GÜNEY pacağımız her bina zayıf düşer. Çünkü ken fakirleştirmekten. hayatı soysuzlaş4 Maçlar;: 8/11 •'947 cumartesi günü saat cami, dünyanın sayılı mimarî abideleile tırmaktan çekinirim. Bir şehir en büyük 13.30 da Şeref Stadında başlanacaktır. Saat 13.30 da GalatasarayVefa. 14.30 da Be zenginliğini mazisinden ahr. Onu nesil rindendir. Bizim eski mimarimizle ölçüBy KÂZIM GÜNEŞ şiktaşVefa, 15.30 da FenerbahçeGalatasaray. ler önünde yaşattıkça zengindir. şebilectk mimarî üslubu azdır. Çünkü Evlendiler. 9/11.947 pazar günü: Başka memleketlerde 50, 60 sene ev cinsi mimaridir. Hem tesalübleri çok Saat 13.30 da FenerbahçeBeşiktaş. 14.30 da Eskişehir 5/11/947 FenerbahçeVefa, 15.30 da BeşiktaşGalatasa vele aid bir kahve admı değiştirirse ve derin, hem de uzuvlaşması çok mantıkiya yıkılırsa sanat ve edebiyat âlemi ye dir. Suitanahtned, büyükle zarifi o deray. düşmesi bekleniyor sarayı Hamdi H meselesi Tanpmar ayatî bir mevzu olduğu için bugün gene kömür mcseiesirtden, daha doğrusu buiıranından bahsedeceğim. Izmir muhabirimizin bildirdiğine göre, oranın da kömürü birmek üzere imiş; havagazi fa'orikasının beş günlük kömürü kainıı>. Gazete haberlerinden öğıeniyoruz ki, Kömür Tevzi müessesesi, istanbul F.lektrik İdaresinin bir yıl için istedişji 175 bin ton kömürün yerine ancak 124 bin ton kömür verebileceğini bildirmiş; aradaki 51 bin ton kömür yerine de tasarruf nasihatı vermiş. Elektrik İdaresi aldığı kömürü yemediğine veya denue dökmediğine, yahud da bazı dalrelerin kalorifcrlerinde ve sobalarında olduğu gibi, sıcaktan boğulacak kadar kömür yakacak vaziyette bulunıuadığına göre, şimdi, ne yapacak? Tasarruf nasihati. Silâhtarağa fabrikasının ocsklannda yanar nesne değildir ki onunla buhar kazanlarını ısıtsın? Rumanyadan 7 kişi daha kaçup geldi Bu tasarruf tavsiyelerinin sebebi, gene gazetelerin jazdığına göre, Kömiir Havzasındib bu yıl, istihsalin evvelki senelere nisbetle 250 bin ton azalmış olmasından ileri geliyormuş. Halbuki yazm Havıadan iftihar edilerek verilsn malumat, hiç de böyle değildi. Günılelik istihsalin 10 bin tonu geçtiği, 12 bin tona yaklaştığı merkezinde idi. Bu müjdeye nazaran 1947 de kömür istihsalimiz her senekinden fazla olacak, bu sayede harice kömür satışımız da artacaktı. Acaba, istihsal rakamları mı mübalâğalı idi, yoksa Havzadan mecburî hUmet usulü kaldırıldıktan sonra, istihsal mi azaldı? Halbuki mecbuıî hizmet kaldırıldıktan sonra, btihsalin azahnadığı da gene iftihar ve sükranla söylenmişti. Bir ihtimal daha var: O da istihsal artü diye bol kömür satmak mı dersin? Hulâsa, kömür işimizde bir aksaklık var. İstanbul Savcısının neden bir resmî otomobille gezdiğini ve Savcılığıo bir otomobili olup olmadığını Adalet Bakanından soran sayın İstanbul millet. vekili, lutfedip, en ziyade Istanbulu tehdid eden bu kömür buhranının neden ileri geldiğini de Ekonomi Bakanından sorarsa, her halde çok daha mühim bir i için, bir sual takriri vermiş olur. Biz de işin hakikî tnahiyetini öğrenmis oluruz. Kömür istihsalimiz şöyle artıyor, böyle artacak ve kömür ihrac ederek memlekete milyonlarca liralık döviz temin edeceğiz, diye sevinip dururken kömürsüz kalmak endişesile karşı karşıya bulunmamız her halde tetkika ve acele tedbirler almağa değer bir iştir. Avrupada Almanya gibi. İngiltere gibi her yıl milyonlarca ton kömür istihsal ve ihrac eden kömür madenlerinln bolluğile meşhur memlekctler bile könıürsüzlükten şikâyet ediyorlar. Amerika, hiç kömürü olmıyan veya kömü* rü yetişmiyen Avrupa memleketlerine kömür gönderiyor. Biz de kömür ve linyit ocaklarımızm bolluğuna rağmen, kömürsüz kalıp Amerikadan mı kömür istiyeceğiz? O za* man Amerikan hususl sermsyesi mümessili Mr. Thornburgun Kömür H a v zamız hakkında söylediği pek acı sözlerm Umaraile doğru olduğunu kabul etmek lâzım gelecektir. Havzsdaki vasılalar, onun dediği gibi, Eti'ler zamanmdaki kadar eski olabilir; fakat istüısaiin bu sene daha artacağına, geçen seneye nisbetle azalması karşısında elbette alâkasız kalamayız. Mutlaka acele tedbirler almalıyız. Alınacak yeni bir tedbir kalmamışsa, o vakit memlekette hayatı durdurmamak ve halka ıstırab çektirmemek için Amerikadan kömür satın almalıyız. Amerikadan kömür almak ayıb değil ama, kömürsüz Avrupa memleketlerine zor kömür yetiştiren Amerikalılar aca» ba bize de kömür verebilirler mi? Verseler de Atlas Okyanusunun karşı kıyı* sından gelen bu kömür pahahya mal olmaz mı? Ve artık pek kıymetlesea dolarlarımızı silip süpürmez mi? KömürsüzIUkten elektriksiz kalmak tehlikesine karsı aklıma bir tedbir geliyor. Onu da yarın yazacun. Şoförler ve Otomobilcüer Gemiyetinden: 105416 20058 132147 93054 6 ekim 1947 tarihinde çekilen eşy» piyangomuzda ikramiye kazanan numaralar yukarıya çıkarılmıştır, HenÜJ bu büyük ikramiyelerini almıyan U lihljlerin biran evvel müracaatleri rica olunur. Şevrole otomobili Jip otomobili Yatak oda takımı Buz dolabı Amerikan SUDZIT geldi! Elbiseyi 20 KURUŞA YIKAR Çalışan, hizmetçisi olmıyanlar • Bekâr erkekler! Tatlı su bulamıyanlar! Giyim eşyasmı dışarıda temizletmek istemiyenler! Ellerini bozmaktan çekinenler! Elbise ve çamaşırlarıru yıpratmaktan korkanlar! PARA, ZAMAN ve EMEKTEN TASARRUF ARIYANLAR SUDZİT'i . büyük bakkallardan istemelidirler. Fi. 285 Kr, İPEK ve NYLON ÇORAP Tamir eden son model kaçık makinelerimiz bitmek üzeredir. E, Sadaka İst, Aşirefendi Caddesi Kısmet Han 1 CUMHURİYET Nüsbasi 10 kuruştuı l\ AboneŞeraiti Blı aylık Üç aylık Altı aylık Senelik ^T 3U0 Kt. 80C 1500 2800 < • > Harlt tçtD K O C Kl. taot • G87etptntze göndertlen evral! ve yanlaı »rillnnrto tade olunmaa. D İ R R A I