Katalog

FOTOGRAFLA ATATİKR Mevcudu çok azalan bu taymetli eserio Fiatı 125 Kuruştur. ümuml Satış Veri: CUMHURİYET Matbaası J . rt 24 „ „ . o~ .„„. UnCU VII SflVl ! 8 3 3 3 * • u mh uri y Telgraf ve mektub Cumhuriyet, Posta kutustı: 248 Telefonlar: Urnuml adresi: Sactral Numaraa: îstanbul 24298. Yaa İşleri: 24299. tstanbul Matbaa:No. 24290. r 4 VİTAMİNÜ yegâne kuvvet KURUCUSU:YUNUSWADÎ Bayram Kutlıı OIsuıı! TVpfrvnlar! rimnml Rantral Mıımaranf 2d2PA VaTi T«Uıl 2İ29&. Mathaal 24290. Çarşamba 29 Ekim 1947 GIDASI Cumhurîyetimîzle iftihar ederiz irmi dört yıl önce, bugün gürleyen toplar, Türkiyede Cumhuriyetm ilântnı müjdeEyordu. Hakikatte ise genc Türkiye devleti, Ankarada Büyiik Millet Mecliginin açıldığı 23 nisan 1920 günündenberi kurulmuş ve memlekcün mukadderatına hâkim bulunuyordu. 29 ekim 1923 te ise hürriyet ve istiklâline, hnkumranlık haklarına yiizde yÜ2 sahib gcnc ve muzaffer Türk devletinin. asıl adı kouulnıuştu. Fakat Cumhuriyetin ilanı, yalnız bir isim değiştirmeden îiaret kalraadı. Türk devleti, o giinden iübaren. bu yeni israe ve yeni rejime uygun bir inkılâb yoluna girdi. Atatürk inkılâbı adile larihe geçen fciiyük Türk inkılâbına. Cumhuriyetin ilânı bir başlangıc teşkil ettniştir. F.skiden «mukaddemi hayır» diye tasvir edilen bu başlangıcı, Türk vatanının, hattâ bütün Şark âlemınin ohıklaıında bir güneşin doğuşuna benzetebiliriz. Cumhuriyet güneşi yükseidikçe, parlak ışığı, Türk milletinin ve bütün Şark miîletlerinin ruhıınu aydınlattı. Büyük Türk inkılâbı, bir kaç yıl içinde, bir kaç asırda başaıılamıyan bir gencleşme, yükselme ve ilerilerae hamlesile dünyayı hayret ve hayranlık içinde bıraktı. Türk milleti, Cumhuriyetin ilânile bcrabcr başlayan bn hamlesile kendi kabiliyetinin eşsiz bir örneğini vertnistir. Medeniyet ve insaniık tarihinde.bir çok inkılâblar olmuştur. Bazılannda nehirler gibi insan karu akmış olan bu inkılâbların hiç biri, Türk inküâbı kadar, parlak ve feyizli değildir. Hiç bir inkılâb bu kadar kısa lamanda başarılanıamış; bu kadar kansız olmamış, asırlarca karanhkta kalmış bir milleti bir. denbire aydınlığa çikaramamıştır. Filvaki 1923 ekiıninde Cumhuriyet Hân edilmiş ve beş yıl sonra 1928 sonbaharında harf inkılâbı yapılmıştı. Arada geçen 5 yıl içinde, Türkiyenin manzarası vc rubu değişmıştir. Bir ortaçağ devleti. bir mületin değil, bir ferdin hayaü için bile pek kısa olan ba Vadareık bir zaroan içinde 20 nci medeniyet asytmrWîferî ^e~a«?rf>»kr«iîk «tetletferfnin anayasalariîe eşit bir anayasa ve diğer kanunlarla mıtRMr bir devle» haline gelmiş bulunuyordu. Fransa gibi. büyük ihtilâlile insanlık haklannı tammış ve tanıtmış bir memleket bile, roeselâ. kadımn medeni ve siyasî haklannı, Türkiyeden snnra kabul etmiştir. Y İsmet inönü de bugünbir hitabe irad edecek Başbakan dünkü nutkunda Cumhuriyetin 24 senelik bilânçosunu yaptıktan sonra dış ve iç durumu kısaca anlattı Ankara 28 (a.a.) Başbakan Hasan Saka, bugün Radyoevinde gencliğe hitaben söylediği aşağıdaki nutku ile Cumhuriyetin 24 üncü yıldönümü şenliklerir.i açmıştır; < Aziz yurddaşlanm, en büyük m'Uî bayrsmımızm 24 üncü yıldönümündeyiz. 29 ekim 1923 te geceyarısından sonra •r>.emk'kctin hcr tarafır.da at:]an yüz birer pâre top Cumhuriyetin ilânını müjdelemişti. Bu tarihî yıldönümünde 25 =ene geriye baktığımız zamsn hepimiz ?u levhajı görüyoruz: Istiklâl Savaşmın hed«fin« varılrnış. Yok ediimek istenilen istiklâlimiz kur Başbakan dün Radyoevinde nutkuna arıimış. Fakat, memleketin birçok yersöyierken l*ri yannu*. yıkılmı*. Harbin yakıcı ve yıkıcı duznanları birbirine karışarak tütmekte. Gcncliğin büyük bir kısmj »avaş meydanlarında çehid düşmüş. Bütün jş sshalarmda yoklukları hissedilmekte., Sün^ülerimizle kazandığrmız jsfüdâlimizj sulh masası başında kalemlerinin ucu ile gölgelemek arzu ve ümidinde olanlarl var. Çetin bir diplomasi savaşından sonra istiklâlimiri ve onun icablarını, milletlerarası hukuku kaideleri gereğince bütün dünya tasdik ediyor. Lozan mu1 aiedesile memleket sulha kavuşuyor.ı Mlletin büyük fedakirlık ve müstesna( Jabiliyetleri »ayesinde kurtardığı istiklâ Arkajn Sa. 3. Sü. S de ' Cumhuriyetin 24 üncü yıldönümü şenlikleri dün Başbakanın radyoda söylediği nutukla açıldı Cumhuriyet rejimi, 23 yıl içinde millî hayatın her sahasında büyük başanlar elde etmiştir. Geri ve âciz saltanat idaresinin ihnıalleri. ihtilâller, isyanlar, harbler yüzünden bir harabe halinde bulunan nıemlekette. yapılan iîlcr. bü. jüktür. Eger araya îkinci Dünya Harbi girmemiş olsaydı. meraleket bugün hiç şüphesiz daha mamur, daha müreffeh bir halde bıılunacakü. Bu uğursuz harb, onun ateşine yanmamış olmamıza rağmen, imar ve terakki hamlelerimizi çok ağırlatmış; boyle olağanüstü hal ve . şar'tlar için teşkilâtlanmamış olan mem j leketimizde darlıklara, mahrumivellere, j vergiîerin ağırlaşmasına sebeb olmuştur. Bu sıkıntılı ve ıstırablı de%Tenin serpintilcri hâlâ devanı etmektedir. Fakat, Türkiye Cıımhuriyetinin yiizde 5Üz bir Türk siyaseti takib etmesi, harb feîâketinden masun kalışımızm ne büyük bir nimet olduğunu, şimdi. harb sonrası yıllarının hâdiseleri içinde daha j iyi takdir cdiyornz. İstanbuldan kalkan uçakta kimler vardı, kaza niçin ve nasıl oldu? ıa faciasının tiiyler ürpertici tafsilâlı Bir af katıuna hazırlandı Af siyasî mahkumlara da şamil olacak. katiller ve mürteşiler aftan istifade edemiyecekler Ankara 28 (Telefonla) Güvenilir kaynaklardan öğrtndiğime göre hükum«t bir Af Ksnuııu çıkarılmasım, Bu» yük Millet Meclisine teklif etmeğe ka« rar vermiştir. Bu husustaki tasarı, hemen hemen son şekiini almıştır. Adaîî Bakanlığında bir defa daha incelcndiV»! ten sonra Bakanlar Kuruluna verileıe ve sanıldığına göre 1948 yılınm ilk aj larında Meclise sunulması mümkün ola caktır. Bu af tasarısı, Türkiye Cumhl) riyetinin 1948 de 25 inci yıldönümü! basacak olması şerefine hazırianmakl Arkası Sa. 3. Sii. 2 de Celâl Bayar Ordu ve Ciresmtda Omurtağın Amerikada tetkikleri Faciada parçalanan İsveç nçağı Yeşilköy hava alanmda benzin alıyor Türkiye Cumhuriyeti, tkinci Dünya Harbine girmemiştir; cünkü kurulduğn gündenberi «yurdda banş, dünyada barış» prensipine sadık kalarak maceraperestlikten vc harbden nefret etmiştir. Giresun 28 (Htısusî surette giden arBu sebeble 23 yıllık hayatında, miUetlerarası münasebetler sahasında daima i kadaşmıız Metin Toker büdiriyor:) yüksek ahlâklı. faziletli bir îyilik, me Dereokrat Parti Genel Başkanı Celâl deniyet ve banş unsuru olmuştnr. Bu Bayar, bugün saat 9 da Orduya vasıl arada faşistlik, narilik ve bolşe\iklik, cldu. Vapur limana demir ataı atmaî, kendi çevrelerinde, insan haklannı çiğ Ordulu Demokratlardan müteşekki] bir jUİyen zalim tethişçi rejimler olarak, heyet gemiye geterek, Genel Başkandan, «nilletlerarası münasebetlerde, zora ve karaya çıkmasuu rica etti. Arzuya \ryan harbe dayanan şer kuvvetleri olarak Celâl Bayar, rfchümda toplanan halk dünyavı kana boyamıslardır. tarafmdan coşkunca alktşlandı, Doğruca Türkiye Cumhuriyeti, Ikind Cihan Demokrat Parti merkezine giderek, halHarbinde, demokrasi düşmanı, medenl kın dileklerini dinledi. Bayarın Ordululara bitabı CUMHLRİYET Sa. 3. SH 4 U Daha sonra, Demokrat Parti merkezi Orduda mühim bir nutuk söyliyen D. P. Genelkurmay Başkanınuz Genel Başkanı: «Vaziyet artık iyiye bugün Meçhul Asker doğru dönmüştür» dedi âbîdesine çelenk koyaeak binası önünde toplanan halka hitaben mühim bir nutuk söyliyen Celâl Bayar, Salih Omurtak: «Ordumuz her Demokrat Paıtinin, son gelişmeler karşısmda memmm ve müteşekkir bulun hangi bir tecavüz karşısında duğunu söyledi ve Demokratlarm davason ferdine kadar »avaşalarmda eskisi kadar azimle mücadele edeceklerini beyan etti, bu sözleri, kencaktır» diyor disini dinliyenler taraiından dakikalarca San Francisco 28 (Hususî) Türkiye ve hararetle alkışlandı, D. P. Genel Başkanı, söze başlarken, Genelîrurmay Başkanı Orgeneral Salih memleketimizde siyasl partikrin bir Omurtak Los Angeles'te tetkiklerini bibirlerini yadırgadıklannı, Demokrat tirdikten sonra Altmcı Ordu Komutanı Partüün, bu hale bir nihayet vermek General Mark Clark'ı ziyafet etmek üz« Arkası Sa. 4. Sü. 6 da re buraya gelmiştir. Arkan Sa. 3, Sü. 3 te Medis ve Necliı Grupu Baskan vekiilikleri C.H.P. milletvekilleri taraf dan hazırlanan Hsteler Öğrenci Payidar Dobra Ankara 28 (Telefonla) Bugün lendiğine göre C. H. P. li milletvekillöl rinden bir kısmı Meclis ve Meclis grap« başkan vekiilikleri için adaylarını tesbit etmişlerdir. Grup başkan vekiliyderl için biri (Mümtaz Okmen, Saifet An» kan), diğeri (Mümtaz Ökmen, Şemseddin Günaltay) şeklinde oîmak üzere ikJ ayrı liste hazırlannuştır. Bu suretl* Facia kurbanlanndan dördü Mümtaz Ökmenin başkan vekilliğina Tuksek mühendis İrad sahibi Emekll mutlaka seçilmesi, taraftarlarınca temia Ali Muaffer Boran Ahmed Soydan Hasan Kaplancı Arkası Sa. 3, SiL 3 te * Yazuı 4 üncü sahifemizde Orgeneral Salih Omurtak ve arkadaçlannın Washington'da Gener.1 Eîsenhower ve arkadaşlarile buluşmalarına aid ilk resimler: Amerika Birleşik Devlelleri Millî Savunma şefleıı 1 ek.mde Türkiye Genelkurmay Başkanüe arkadaşlan çerefine WasMngton'da aoreham oteünd* bir jriy«fet jı vtrnıişlerdi :.I.J: B . . : I ^ : ı. Büyük Elçisi Hüseyin Bagıb Baydur, Amiıal Nimitz ile görüşüyor, ortada Amirai Ramsey, Orgeneral Salih Omurtak ve GeDeral Eisenaover, Refimlerimir bn ^ ^ . < . M ~ . »u».iu :«.u.ı. n .^K;. tesbit .*^<.ı, *^>;, S « M , Türkiye y y ç g y ztyalet esaasıud», sağda Amiıal Necati Özdeniz, AmlrAİ Leahy ile birlikte