Katalog

Miilî Savaş Hikâyeleri Yazan: Yakub Kadri Karaosmanoğlu Millî Mücadele yıllarmda düşman istilâsı altmda Anadolunun yılmaz ruhurm canlandıran eşsiz hikâyeler. Nefis bir cild. 150 kuruş. Yeni çıktL VARUK YAYINLARI Ankara caddesi, 80/1, İstanbul 24 üncü yıl Sayı : 8303 um urı KLIRUCUSU:YUNUS NADI relgraf n mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kurusu: îstanbul No. 246 Telefoaiar. ümumJ Santral Numarası: 2429a Yas İşleri: 24299. Matbaa: 2490. r TA N KI m S r (Ömer Rıza D ^ J Birinci cildi ç H tamamlanıyor. W parasiP Çsrşamba I Ekim 1947 AHMED Hİ Inönü, Meclisi fevkalâde Hükumet Mecliste programını okuyup güven oyu almak istiyor 1 1 1 ercüme ve tefsiri) 1 bucuk ay sonra îadır. Ikinci cıldi mkür. SKITABEVI Basbakan bir demecle Meclisin toplantıya davetini Cumhur Başkanından nîcin istediğini anlattı gece ismet İnönünün ı altmda toplandı Yeni sene < Biliyorsunuz ki Anayasaya göre butçe, malî yıl başından en az üç ay önoe, yani eylul sonuna kadar Meclise sunulmuş olmak lâzımdır. 10 eylulde kurulmuş olan yeni hükumetin bunu yapmak için ancak 20 fpinlük zamanı vardı. Bınaenaleyh ilk iş olarak bunu ele aldık. 1948 bütçesi üzerindeki çahşmalarrmızı bugün tamamlamuş bulunuyoruz. Hükumetin, belli bir programla çahşmağa îsoyulması için bu program üzerinde ve en yakın zamanda Büyük Millet Meclisinden güven alması ihüyacını tabiaüle ilk gündenberi duymaktayız. Bunun bir müddet geri kalmasının tek sebebi olan bütçe çalışmaları biter bitmez güven istemek fırsatını biae vermelertni Cumhur Başkanı Basan Saka kabinesi. İsmet Inönnnün bafkanlığı altmda toplantı halinde bütçesi dün Meclise verildi Maliye Bakanının yeni bütçeyi izah eden mühim demeci 1948 bütçesi geçen seneden 127,992,448 lira (azla, bn (ark iç istikrazlarla kapatılacak j Yeni bütçe ve eski bütçe Kabinenin bugünden itibaren 8 ekim tarihine kadar yapacağı toplantılarda hiihumet pt ogramına kaVî şekliv erilecek Sülh yolunda sun'î gaileler ünyaıun bu sırada geçirdiği kanşjkhk «Mmzarası, harb yıllaruıa âdeta rnhmet "olcatacak mahiyettedir. Uzakşarkta Japonya sulhu meselesi, Çin meselesi, Kore meselesi, biraz daha batıda Hindistan ve Pâkistan meselelerile Endonezya meselesi, biraz daha batıda İran meselesi vardır. Biraz daha batıda Akdeniz havzası göze çarpar ki baştanbaşa meselcler ve gailelerle çevrelenmiş haldedir. Filistin meselesi, Büyük Suriye meselesi, Mısır meselesi, Trablusgarb meselesi, şimali Afrikanın mukadderatı ve Fasın istikbali meseleleri; Yunanistan. İtal>a ve Fransa meseleleri, İspanya mesclesi Akdenizi baştanbaşa meselelerle çevirmlştir. Galiba bu sırada, leklerini bütün medenî dünyaBirkaç gündenberi şehrimizya duyurmuştur. dünyada nisbeten hıızur içinde ya de bulunan Ekselâns Hasan Takizade, İranda yapılan son şayan biricik kıta Amerika kıtasıdır. Takizade, İranm en mümtaz seçımlerde büyük bir çoğunOnun dışındaki diinyanın her tarafı, âevlet adamlarından biridir lukla Azerbaycan saylavı setstanbulda bir kasab dükkânı tiirlü liirlü gaileler ve ıstırablar için Yıllarca evvel, istibdada karşı çıldiğinden, memleketine gitde yüzmckte ve insanlık, belki de nucadele etmış. İran meşrumek üzere Londra dönüşü, tivetınin tahakkukunda faal barbden daha beter bir devir yaşabundan 43 yıl evvel de gelmiş bir rol oynamış. daıma memmaktadır. Çünkü harb bir neticeyi bulunduğu Istanbula uğramışleket hizmetinde çalışmış, mügerçekleştirmek için katlamlan bir teaddid büyük elçiliklerde butır. O yılların unurulmaz hatıfedakârlıktır. Bu?ün insanlığm kat lunmuş; sonra, iranm Londra ralarmı aynı canlıhk ve sıcaklandığı fedakârhklarsa, karanlık bir Buyük Elçiliği vazifesınde iken lıkla muhaiaza ettiğini söylijran istikbalden başka bir şey göstermi Birleşmiş Milletler Teşkilâtm Hasan Takizade yen seçkin diplomatla, «Cumhurivet> namına bir konuçma 3a İran basdelegesi sıfatile. yor. yapmanm herhalde merak çekici olduSovyet Rusyanm, andlaşma hukümlerine Şu var ki bu saydjfımız meseleleğunu düşünerek, kendisini Park Otelde rin çoğu daha fazla sun'î mahiyette rzşmen. belirli tarihte İranı boşaltmamasım müdellel vesikalarla protesto et ziyaret ettim. dir. Yani bu meseleler viicud bul Arkası Sa. 4, Sü. 6 da mis, bu suretle memleketinin hakh ditnamış, bclki icad edilmiştir ve icad edilmiş olduğu için zorla idame olunmaktadır. Yunanistan, Mısır, Trablusgarb, şimalî Afrika, Fas meselellâc knali meselesini görüşmek üzerfe fevkalâde konleri hep bu mahiyettedir. Meseleler, gre yapılacak, Ankaraya heyet gönderîlecek, Sıhhat daha fazla bu milletlere haricden Vekâleti de bir tebliğ neşretti yüklenmekte ve bu yüzden bu memToplantıda, muhteüf vilâyetleketler nahak yere ıstırab çekmeklerden delegeler ve kasablar tedirler. Verilen maulmata istinad ederek, ve ev\elki kararnameye tamamen zıd Beceb Peker iıükumetinln çelülme olduğunu ileri sürerek bu kanunî teBütiin bu miHetlerin biricik gaye bulundular, ikî komite sinden bir müddet önce yerli ilâc ima zadm telifi için teşebbüslere girişmişve hedefi hür ve bağımsız yaşamak, incelemelerde bulunaeak lini Türk vatandaşlanna hasreden 936 lerdir. Ba cümleden olmak üzere e^elkendi arzu ve iradeleri dahilinde tarihli kanunu hükümsüz bırakan bir Arkan Sa. S. Sü. S de ilerlemek velhasıl hayat ve istikbaJAnkara 30 (Telefonla) Canlı hay karar aldığını, ecnebi sercnayeye memlerini sağlamaktır. van ihracı ve başlıca müstehlik mer leketimizde her türlü tıbbl müstahzarat kezlere canlı hayvan ve et sevki ve imali hakkını tanıyan bu yeni kararnaFakat bu çeşid sun'î gaileler yalreüstehlik merkezlerin ihtiyaclarmın menin yerli ilâc imalcilerile bir kısım nız bu saydı?ıır.ız memleketlere mün Arkan Sa. 3. Sü. 5 de eczacılan endışeye düşündüğünü yaztıasır değildir. İran meselesi de, Enmıştık. donezya meseîesi de aynı mahiyetteEvvelce de kaydettiğimiz gibi 936 tadir. Bu meseleler de zorla icad edilrihli kanunun memleketimizde kendi ıniş ve zorla birer ıshrab âmili olçapında bir yerli müstahzarat endüstrimuştur. Bu çeşid meselelerin sayısmı sinin kurulmastnı sağladığını ve bu sadaha büyütmek de mümkündür. Fanayi çubesinin günden güne inkişaf etkat bu kadan da gösteriyor ki zorla tiğini iddia eden amillerle bir kısım ecicad edilen meseleleri ortaya çıkazacılar bu son karardan telâşlahmışlar ranlar insafa gelecek ve kullandıklan zonı geri alacak veya kaldıracak olurlarsa, dünya bugün karşılaştığı gailelerin çoğundan kolaylıkla kurtulacak ve asıl meselelerle meşgul olmak imkânını elde edecektir. Çiinkii zorla icad edilen meseleler, asıl «Türkiyeyi harb tahrikçiligile hallolunması icab eden meseleleri yalnız geciktirmekle kalmamakta itham etmek, hayal kınklığının MuHakeme dün bir celsede Pâkistana hicret eden Müslümanlan götüren bir trenin hali hattâ bu meselelere büsbütün vahim hırçın bîr ifadesîdir.» bitti, katil altı sene hapse Karaşl 30 (A.P.) Pâkistan hüku diye kadar askerî yardım istenilnıedığibir mahiyet vermektedir. Daha mübelirtmiştir. himmi zorla icad edilen ve mütema metine mensub resml bir sözcü, PakisLake Sucoess 30 (a a ) Birleşmiş mahkum oldu Milletler nezdindekl dalml başdelegemiz diyen köriıklenen meselelerin, millet tanm yakında Birleşmiş Mılletler teşkıPâkistan Birleşmiş Milletlere bujmk elçi Selim Sarper, bu akşam TurEvvelki gün Galatada, ağabeysi lerarası barışın asıl desteği olan bü lâtına baş\urarak Hindistanı şikâyet üye oldu kıye saatile 18 de Birleşmiş Milletler Selimi 16 yerinden bıçaklıyarak oldutiin manevî temelleri tahrib etmes edeceğini beyan etmiştir. Londra 30 (B.B.C.) Birleşmiş Mıl radyasunda yurddaşlarına hitaben şu ıen cığerc: Ramazan Derbentin muhaSozcü, camia kavgaları yüzünden vilve dünyayı şüphe, korku ve güvenkua geîen sıkmtıh durum sebebile, Pa i^tler Genel Kunılu bugünkü umumî •onuşmay: yapmıştır: kemesine dün suçiistu kanunları geresiriik içinde yaşatarak en acı akı kistanın, Ingiltere vasıtasıle Ingiliz do tsplantısında Pakistanı 53 reyle uyeıiğince ikinci Ağır Ceza mahkemesinde tSevgili Yurddaşlanm, CUMHURİYET minyonlarmdan maddt yardım talebinde ğe kabul etmiştir. Yalnız Afganıstan Birleştni} Milletler radyo dairesinin başlanılmışUr. Ege bölgesmde Sa. 3. Sü. 4 U bulunduğunu da bildirmi», fakat jim nüstenkii kainu|tır. Arkavı Sa. 3. Sü. 2 de Arkasr Sa. 3, Sü. % dt Ankara 30 (a.a.) Cumhur Başkanlığından bildirilmiştir: Anayasanın 19uncu maddesine göre, Büyük Millet Meclisini 8 ekim 1947 çarşamba günü saat 15 te toplanmağa çağırjyorum. Cumhur Başkanı Ismet İnonü Bakanlar Kurulunun toplantısı Ankara 30 (a.a.) Bakanlar Kurulu bugün saat 17 de Cumhur Başkaru Ismet İnönünün başkanlığında toplanmışör. Toplantı saat 20 ye kadar sürmüştür. Başbakanın demeci Ankara 30 (a.a.) Basbakan Anadolu Ajansına aşağıdaki b^yanatta, bulunmuştur: "Bütiin İslam milletleri mutlaka birleşmelidirler,, İranm Birleşmîş Milletîerdeki meşhur başdelegesi Takizadenin gazetemize demeci Et sıkıntısının önüne geçilmesi için Ticaret Bakanlığında dün büyük bir toplantı yapıldı yet ve huzurun el'aa Ankara 30 (a a ) yerleşmemiş olm?sı Vfalıy* Bakanı Halıd / ve harb yüzünderi Mazmi Keşmir, yeni dünya o'.çasunde bütçe hakkmda Ameydana gelen ıkt.ladolu Ajansına aAnkara, 30 (Telefcnda) Yeni büteenin dairelere taksimatına aid • sadî tc|«v\Tuşün h e jağıdaki demeci ver • • cetvelıni 1947 bütçesile mukayeseli olarak hildiriyorum: aüz bertaraf edılrnemıştir: 1947 1948 i miş bulunması, 1943 «1948 bütçe ta5=!SSB*»Jfe»*< 13.690.526 &5S3:5ft2 İ yılma girerken m'.iJ sârısl ihîadında, tn î Büyük Mîllet Meellsî tedbir'erıgün Büyük Millet : Cunıhnr Başkanlığı 1.129.863 1.132.263 i savunma 1.854.512 İ mizin idamesinı me« Vîeclisine sunulmuş : Sayıştav Başkanlığı 1.926.862 kılmakta ve 3.312557 | Başbekanlık 3.435239 İ burî julunmaktadır. alanınîa 915.533 926.433 | kalkmma Yeni bütçemizde • Danıştay g^cümüzîe 7.S00 996 i bürun |iderlerin toplamı • Basın Yayın Umum Müdürlüğü 5.733.110 880.347 7C3.0S1 • faahyete giri?mekli« 1.242172.488 hradır, | İstatistik Umum Müdürlüğü 2.630.782 2.513.142 i ğımize engel olmak^ehrler de 1 müyar • Devlet Meteoroloji Umum Müdürlüğü 2.716.106 2.878.C8S : tadır. 114 180 000 hra olup • Diyanct İşleri Beisliği 37 933 840 41.596 428 : ıradaki farkı »eşkıl • Adalet Bakanlığı Bı şartlar altında 5.536.999 ;den 127 992.488 lıra : Tapu ve Kadastro l'ranm Müdürliığü 6.137.553 [ tıazırlanan 1948 buT357.497.835 377.497.8S5 : ^sinde jzun vadeli iç istık : Millî Savıınma Bakanlığı dabi harb 18.894.414 20.526.853 [ ertesi bütçelerımız'i» ••azlarla karşılana | İç İşleri Bakanlığı : Emniyet Umum Müdürlüğü 30.776.949 32.084.730 \ hpp^mds olduğu g;bi caktır. 37.234.140 36.779.569 j muv3zene teminı a* 1947 bütçesinin ö \ Jandarma Genel Komutanhğı 11.989.998 12 889.998 i na prensıp olaraJSİ denekler toplamı 1 j Dıs İşleri Bakanlığı 114.253.215 152 010 775 i ahnmış, mıllî savun» ; milyar 136,215^30 li • Maliye Bakanbğı 198.067.163 211.906.026 i manın artan masraf«| ra olduğu hatırîa • Devlet Borcları 1S0.716.321 107.356.248 i ları dahil olmak ü » l lacak olursa ör.ü • Millî Eğitim Bakanlığı 84.501.247 94.481.247 İ zere bilumıım gider| müzdeki yıl bütçesi : Bayındırlık Bakanlığı 6.74?.723 6 967 783 : lerımizin vergilerl» i nin 105 957.488 'ıra : Ekonomi Bakanlığı 42.007.455 47.841.377 j karşılanması ve müa^ miktarmda bir faz : Sağlık Bakanlığı 18.855.310 19.55J.212 İ hasıran iktisadî kal« lahk gösterdiğı an : Teke! ve Gümrük Bakanlığı 29211.860 34 75J.358 j kınmamıza yaraya» laşılır. Bununla be • Tarun Bakanlığı 3.297.035 3.614.701 i cak işler için istık« •aber Ikind Dünva | Ulaştınna Bakanlığı 3.606.407 3.917.02<> • razlara başvurul» . Harbinin sona e r • Tiraret Bakanlığı 2.121.373 2.394.932 : makla ıküf^ edilme* tnesini müteakıb ha • Çalısma Bakanbğı si sağîanmışhr. Şu» zırlanan butcelerin • Yckun 1.136.215.530 1.242.Î72.4S8 • nu öa ilâve edeyim , üçüncüsü olmasına ki 1948 yılında y rağmen yeni yıl bütçesıne de gönüLerin arru ettiği %>«çhfle tam bir sulîı ve pılacak 127,9 milyon liralık borçlanma ^k defa olarak ta^ sükun yılınm iş programı olmak karakteri verilmedığıni mamen uzvıa vadel' iç isükrazlardan temın o'unacaktır. Ar"kasx Sa. 3, Sü 3 te söylemek zorundayım. Harbin hitammdanberi cihanda emni Pâkistanla Hindistan arasmda gerginlik arttı ,> Eczacıların telaşı hava geliyor Bir İngfliz Pâkistan hükumeti, Hindistanı Birleşmiş Milletler teskilâtma şikâyet ediyor Londra 30 (a.a.) Ingiliz hava knv« vetlerine mensub 6 bomba uçağı, Türkiyeye bir dostluk ziyareti yapmak ü zere yann Blinbrook hava mej'danın. dan hareket edecektir. 78 tayyarecinia Arkaiı Sa. 3. Sü. 6 da Selim Sarperin Amerikadan Sterlin sahası ülkelere üzüm ihraç edilcmiyor Bu buhranlı günlerde Tekelin üzüm almağa başlaması müstahsili bir derece sevindirdi Türkiyeye hitabesi Delegemiz Vişinski'nîn ithamlarına cevab veriyor Kardeşini öldüren oiğercinin davası ,v ^;*km«#v*'' ••^î^^ivii*^»»^ üzüm MrgUeıi . Zann i üncü