Katalog

23 Uncü yıl Sayı: 8066 um f 1 H S AN KLIRUCUSU: YUNUS NADÎ Bakanın meclisteki beyanatına Mareşal Fuad Köprülünün aUlusf5 a "d*ha cevab verdi, Bakan buna mukabele etti> açık konuşalım99 başlıklı bir Mareşal da tekrar beyanatta bulundu makale ile verdiği cevab Şükrü Sökmensüer «Yaptığım açıklamalar kendilerinin komünistler tarafından bir tahrik vasıtası olarak kullanılmak istendiği noktasinda Mareşah uyandırmış bulunmalıydi)) diyor Mareşal ile Iç BakanıPartiler arasmda görülen arasmda tartışma düşmanlığın mesulü kim? "Biz değil, İktidar Partisi ve onun hükumetleri D. P. ye karşı adeta bir düşman muamelesi yapnışlardır. Bu vaziyet hâlâ bugün de devam etmektedir. Uşak seçimi ve muhtar seçimi hazırlıklan bunan en son tezahârleridir., Ankara 30 (Telefonla) Fuad Köprülünün yarmki «Kuvvet» te «Daha açık konuşahm» başlığı ile bir makalesi çıkacaktır. Köurülü bu makalede Ulus'ta ıkan ve kendisine cevab veren makaleere karşı mütalealarmı açıklamaktadır. «Ulus'un makalcsind* asıl mevzua girişilmezd«n evvel gene bir takım hücumlarda bulunuluyor ki çok baksız ve ersiz olan bu iddialann mahiyeüni bir defa daha belirtmeği lüzumlu görmekteiz.> diyor Fuad Köprülü metnlol aynen blldlrmlş Iduğum «Geçmişteki mesuliyetleri mi rayacağız?» başlıklı makalesind« kendisine sorulan suallerin cevabını en açık e samimt bir şekilde vermiş olduğunu, buna sinirlilik gösterenlerin guya cevablarını almamışlar gibi gene aynı şeyeri tekrar etmekte bir mantık olmadığını kaydederek dlyor ki: « Halk Paıtbini wvk ve idaı» edenerin daha eski zamanlara gitmeğe lüaım yok, şu »on iki «Mie zarfuıda *öyledikleri rtituMani 1Jfns*ım hattâ şu Wr kaç ay zarfmda yazdığı yazüarı haürllyahm: Ne müthiş tezadlar, kararsızlıklar, isabetsizlikler, ters ve yanlış gorüşl«rl« karşılaştık. Türkiyede muhteül partiler kurulmasını Türk milletinin asla kabul etmiyeceği felâketli bir takUd sayanlar sonradan siyasî bünyemiîdeki başlıca noksanm muhalif partiler bulunmaması olduğunu iddia etmediler mi? Ük tahsilin tamimi için 2030 yülık bir çalışma devri geçlrmeden memlekett* demokrasinin kurulamıyacağını «öyliyenler biraz sonra tek dereceli seçim kanununu kabul etmediler mi' 1939 daa beri Iktidara geçen CSF. kabin€İ=ri bifbirile taban tabana zıd ıktisadî siya* setler takib etmediler mı? Devamlılık, görüş isabeti bunun neresinde? Karşımızdakiler eğer bu mesuliyet ve fîkir değiştirmek meseleleri üzerinde ısrarda bir menfaat tasavvur ediyorlarsa, bu hususta urua uzun görüşebiliriz. Ancak, daima tekrar ettiğimiı gibl biz maziyc aid bu gibi münakaşalardan hiçbir ~ Arkası S. J. Stt. 2 de Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, fstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 246 Telefonlar: Umumi Santral Numarası: 24298. Yazı Işleri: 24299. Matbaat 24290. Cuma 31 Ocak 1947 AHMED HALİÖ Kitabevi ) .. *» Türkiyeye mulgcir^gelen bir ailenin gönüUeP^&fflFR ımanı Bir kere sinetnaaatJP^meden ve bir kere de gördfMçTfeoııra okuyunuz. Gozyaşlarile takib edHh'ğiniz bu içli roman 13F*B»aı Senedfeft r Giin nm füme alman romanı K 0 ZA "^ Kızım sana mı Nareşalın mukabelesi: "Millet olguıtdur. Bu propagandalar makâs neticeler verir. Millet, benim komiinist olnadığımı ve söylüyorum? komfinistlere alet olmadtğını çok iyi bilir,, *3 ç Işleri Bakanı sayın Sökmensüer memleketimizdeki komiinist faaliyetine dair evvelki gün MecHste nzun bir demeç verdi. Tâ 1919 yılmdan başlıyarak Sıkıyönetim Komutanlığımn son aldığı tedbirlere kadar ber Hokta üzerinde aydınlatıcı bilgiler tafiyan bu demeci dikkatle okuduk. Komiinist tehlikesi yeryüzünde biitün cemiyetleri yakından ilgilendiren bir mevxu olduğu için bu demecinden ötürü sayın Sbkmensüere teşekkür ederiz. Bolçevizm aletine karşı Cumhuriyet hukutttetlerinm ötedenberi miimkün mertebe nyaml» «JaviaDmaya çalıtükl«Mn» biüyorduk. Vataft ick P»rti slstemile idare edildiğimlz yıllarda bu uyanıklık laman lamao gevşememiş »ayılamazdj. Meselâ açın milliyetçilere karşı bazan pek taBafsızca harekete geçen hükumetin aşırı solculan az çok müsamaha ile karşıladığı olurdu. Fakat daha ziyade gazete ve dergi sahifelerinde göze çarpan bu müdahale ve müsamaha politikasına perde arkası gizli tahrikât sahasında rastlanmazdı. Emniyet teşkilâhmu kulislerde çalışan profesyonel elebaşılara karşı dairea tedbirli bulunmaya dikkat etmekten geri kalmazdı. 0 Ankara30 (Telefonla) İç Işleri Bakanı Şükrü Söi mensüer, Türkiyede komünistlerin 1918 den bu yana faaliyetinl dört rafhada anlatan beyanatı arasmda Mareşa'.ın da âlet olarak kullanılmak istendiğin» işaret etmiş ve kendisin« tubun müsveddesini okumuştur. Bu beyanat komünistMareşal Fevıi Çakmak lerin çalışma yollarile, başvurduklan usullerin bilinmesi ve Tiyanık bulunulması için memlekeün her tarafına yayılmak üzcre şimdi bir broşür halinde basılmaktadır. İç Işleri Bakanı bugün aynca Anadolu Ajansının bir muhabirır.e de Majeşalm tazı gazetelerde çıkan sözleri dolayısile bir demeed« bulunmuştur. Bu demec üzerine yapttğım ziyarelteki görüşm«lerimden e dindiğim intıbaa göre Mareşal, Şükrü SökmensUerin Meclisteki beyanatından sonra iç tdkOğün verdiğı yetkiyi kullanarak söz almağa «saaen lüzum grirmemisİç İşleri Bakanı Sokmensfter tir. Gazetelerde görülen beyanatı da intıbaları hakkında aorulan bir saale cevab oalrak yapılrtıış ve Mareşal İç Işleri Bakamnın o gün Mecliste sükutla geçiştirdiği kısmı telmih Arkası S. 3, Su. 5 te Bir Suriye heyeti Rusyaya gidiyor Şam gazetelerinin yeni neşriyatı Şam 30 (a.a.> Yabancı memleketlerle kültürel münasebetlerde bulunaa Sovyet cemiyetinin daveti üzîrine bir Suriye heyeti gelecek hafta Moskovaya gltmek üzere Şamdan aynlacaktır. Snriye basınıtun neşriyatı Şamda çıkan ElKebes gazetesi 28 Arlcatı So 3. S« " <ie Doğrusunu söylemek lâzımgelirse, koInünist propagandası bakımından Tiirkiye pek elverişli bir muhit sayılamaz. Blzde zengin bir sermaye hareketi ve ona bağlı geniş bir prolcterya küllesi bulunmadığı için burada bolşeviklere büyük bir iş yoktur. Bn itibarla ne Üçüncü Efternasyonal, ne d« onunla beraber çahşan diğer teşekküUer Tiirkiyeyl birinci derecede ehemmıyetli bir faaliyet bölgesi olarak seçmcmişlerdir. Lüzum gördüğü memlcketlerde muazzam bir propaganda makinesi kurnp milyonlar harcamaktan çekinmiyen mer. kez, Türkiyedeki çalışmalannı ikinci, iiçüncü sınıf ellerle idare etmeyi kendince yeter saymıştır. Kim bilir, belki de sırası geldiği zaman dışarıdan yapılacak bir basia ile Türkiye meselesinin daha kolay bir şekilde çözüleeeği düşünülmütşür. Esasen az çok disiplinli bir basm hayaö yaşayan memleketlerde propaganda yolu ile muvaffak olmanin güçlükleri de meydandadır. Bu itibarla ileri bir hürriyet rejimine geçtikten sonra belşeviklerin aramızda daha geniş bir çalışma sahası arayacaklan beklenebllirdl Biz şahsan açık faaliyeri gizli ıaaliyete daima tercih ederiz. Gazetelerle, dergilerle, şiir ve roman kılığına oürünmuş yazılarla ortaya çıkan komiinist propagandasradan korkumuz yoktur. Tam tersine, bu toprağa bağlı olan insanlan bir cepbede birleşmeye zorladığı için böyle bir çarpışmayı memleket besabına battâ faydah buluruz. Nitekim, ileri hürriyet rejiminin ilk aylannda sesini yükselten Moskova ağizb gazeteler, mnhalifmuvafık bütün Türk gaıetelerini aym safta birleştirmiş ve bolşevikler hesabına işliyen propagandanın intişar sahasım bemen hemen sıfıra indirmişti. Eğer o gazetelerin binalan taşlanıp makineleri kı. rılmasaydı, bugünkü muhalefet savaşı belki bu derece kızışmazdı. Inhako Cemiyeti adı altında ortaya çıkanlan teşekkül de, mahiyeti ne olursa olsun, daha ilk günü fed bir mağlubiyete uğradı. Bu cemiyet sahiden maskeli bir bolşevik organı mı idi; yoksa potitika ile ilişiği olmıyan masum bir hedei mi güdüyordu? Herhalde üniversitelisinden köylüsüne kadar bütün Türk efkân Inhako Cemiyetini soğıık karşıladı. tsmini bu cemiyetin kuruculan araSına karışrrımakta mahzur görmiyen sayın Mareşal Çakmak, yeni Kİrdiği politika hayatında affedilmez bir pot kırmış oldu. Iç Işleri Bakanının Meclisteki demecinden ögTendiğimize göre, Inhakodaki arkadaşlan saym Mareşala mektub yazarak onn Meclisten çekilmeye tesvik etmişler. Böylelikle Meclisin gayrimeşra olduğnna dair halk arasında şüphe uyandırmak, hnkumetle milletin arasım açmak, böylelikle yurdıunuzda kargaşalık varatmak istiyorlarmw. Fakat bire kalırsa, bu baylar oldukça geç kalmışlardır. Bir defa Inhako Cemlyetine Birleşmiş Milletler AngloSakson bloku Tahkik Heyeti Atiıtada ve Sovyetler Komisyon, dün ilk toplantısını yaptı. Times, tahkikat sahasının tayini işinde güçlükler çıkacağını yazıyor Atina 30 (A.P.) Yunan hududlarmdaki hâdiseleri tahkika memur Birleşmiş Mületler komisyonu bugün öğleden sonilk oturumunu yapmıştır. Toplantu tadil edilen Akropol Palas otelinin yemek salonunda yapdmıştır. 11 kişilik komisyona bugün Norveçil Yarbay A. Roscher Lund başkanlık etmiştir. Bir başkan tayin edilene kadar bu ödevi komisyonun başsekreteri olan Albay Lund ifaya devam edecektir. Londra 30 (A.P.) Times gazetesi şimdi Yunanlstanda bulunan Birleşmiş Milletler tahkik heyeti iki mesuliyeti bulunduğunu yazmaktadır. Gazeteye göre bu komisyon tahkikatm tam ve bita,rafane olması huiusunda Güvenlik konseyin* karşı ve bu komisyonun Yunanistanda bulunmasını hududlannm emniyeti için bir garanti addeden Yunanistana karşı sorumludur. Arkasi Sa S. SC 2 <*• Washington siyasî mahfillerinin fikri «Rusya, bir Anglo. Sakson blokunun kurulmasından korkmaktadır» Adana tarlalarmdan bir görünüş Pamuk fiatları Nâstahsil, fiatların dunya piyasasına göre ayarlannasını ve arttırılmasını istiyor İstihsal bölgeleri milletvekilleri de fiatların 45 kuruş arttırılmasını uygun gördüler Ankara 30 (Telelonla) Pamuk fl gücküne nazaran 45 kuruş kadar artatlarının eklm mevsimlndeıı 8nce tesbit tınlmasım uygun görmüşlerdlr. Bu nisve ilânı uygulu görüldüğü, 947 mevsiml bette bir artışm kaput bezl ve basma Arkası S. 3 . S ü . l d e p&muk fiatlannın da bu surett* llâa edUecegi söylenmektedlr. Bu karardan haberdar olan müstahsil Türkiye pamuk liatlannm dünya pamuk fiatiarından aşağı seviyede olduğunu flerl sürerek, fiatların dünya piyasasına göre ayarlanmasî yolunda teşebbüse geçmlştir. Başlıca pamuk istihsal bölgelerini teşkll eden Çukurova, Ege. EsMsehlr ve Kars milletvekilleri çevrelerlndekl mtbtahsillerln müraca*tlerl fizertne aralannda bir toplantı yaparak fiatların bu Avrupada kış Berlinde soğuktan 55 kisi öldü, 20,000 kişi tedavi altına alındı Kömürsüzlükten 1035 fâbrika kapandı Amerika Dış İşleri Bakanı General Marshaü 30 (a.a.) Amerikan başkentlnin dielomatik mahfillerlnde Sovyetler Birliğinin «askerl ittilak> a hücumlan alâka ile tekib edilmektedir. Sovret tezine göre, bu ittlîak Washıngtonu fiilen Londraya batlamaktadır. Ikl memleket arasmda bir ittilak mevcud olmadığı sadeoe, harb esnasında müt Arfcost S. 3, Sii. 3 te NewYork 30 (a.a.) Ankara Ünlversitesi profesörlerinden Esad Blrol 28 ocai tarlhinde toplanan NewYork Tıb Fakültesinde basın yayın umum müdürlügünce Ankara Tıb Pakültesind» hazarlanan tıbbl bir fllim göstermlştir. Birol, bu fllim hakkında lzahat vererek sonumJa Türk heklmlerinin ve bilhassa Ankara Üniversitesinin Amerikan mesİ€kt«şlanna sevgl selâmlannı blldlrmiştir. Büyük bir alâka ile karşılanan bu tebliğe, hatlbler tarafından teşekkür edılmiştir. Cemiyet relsl tarafından Dr. Blrol şereüne Carlyle otelinde verilen 2iîyafette NewYorkun tanımnış hekimlerl ve NewYork btışkonsolosu PikreS Belbez bulunmuşlardır. New • York'ta Tıbbî bir Türk gösterildi 1 1 Türk Gazeteciler Birliği Istanbul Gazeteciler Cemiyetinin dünkü kongresinde Birliğe iltihak kararı verildi NADİR NADI Arkat% S.3,S0.4W Londra 30 (a.a.) Avusturya Başbakam Dr. Pigl ve Dış İşleri Bakanı Dr. Karl Guruber bu akşam yapmış olduklan bir basın konferansında, Dış İşleri Bakan muavinlert taraîından takib edilen hareket hattından memnun olduklannı ve mıteakerelertn her sarhasınöa Avusturyanm dlnleneceğinl ümid ettiklerini bildirmişlerdir. Başbakan Dr. Figl ezcümle aşagıdaki demeci vermlştlr: c Yedı sene süren bir tahakküm devreslııden sonra bağımsıa bir devlet olmamızı bütün mevcud lvetlmlzle istiyoruz Demokrasinin Avrupamn mer kezlnde mevcud olması için Avusturya bagımsiz olmalıdır. Londra konferansndan ve bil&hare Moskovada toplanacak olac Diş İşleri Bakanlan konfehalkm akm ettiği bir plâjda bugün deniz ransır.dan bu netlceyi elde etme* lstlotuz santim buı bağlamıştır Telgraflar 3 üncü tahijede yoruz.» Avustarya ile barış İdareciler hongresinin hararlart Belediye hududları dahilindeki bilumum musakkaf binaların mecburî sigortaya tâbi tutulmaları kabul edildi Ankara 30 (a.a.) Blrinci İdarecileT Kongresi bugün öğleden önce ve sonra Danıştay Başkanı tsmall Hakkı Göre. Dünkü kongrede bulunan ler.in başkanlığında yaptığı ıkı oturumda, belediye ve çeşidli işler komisİstanbul Gazeteciler Cemiyeti olmak üzere yonunun belediye kamınu tasansma ve fevkalâde toplantısını Istanbul milletk Gazebecdler Bir 2575 sayüı kanunun üçüncü maddesi vekili Hüseyin Cahid Yalçmın baj ğine ilühalc hususu konusulmus, Arkast S. 3, Sü. 3 te kanlığında yapmıştır. Bu toplanüda Arkosı Sa. 3, Sü. 4 U