Katalog

Ç I K TI Çok meraklı tarihi vakayii ihtiva eden bu kitabı büyük bir zevk ve alâka ile okuyacaksrmz. Fiatı 3 lira. Her kitabcıda bulunur. İstanbulda İ N K I L  P um 23 Uncü yıl Sayı: 7936 Prof. Dr. Fuad Köprülü ZULI ;yatı antolojisinden olan bu hayatı, eserleri ve diva:çme parçalar yazılmıştır. 50 kuruş. KURUCUSU.'YUNUS NADÎ Eski Başbakan, Birleşik Avrupa devletleri kurulmasını istiyor "Bizim Avrupada mânen büyük bir Fransaya ve mânen büyük bir Almanyaya ihtiyacımız vardır.,, mm Mr. Churchill ZUrich'te önemli bir nutuk söyledi Telgraf ve tnektub adresl: Cumhuriyet, îstanbul Posta kutusu; îstanüul No. 248 Telefoclar: UmumJ Santral Numarasr 24298. Yan İaleri: 24299. Matba*: 24290. Cuma 20 Eylul 1946 AAmtftf Halid Kitabevi Fransada yeni bir buhraıt Başbakan Bidault Fransız meclisinden itimad istiyecek Anayasa meselesi tekrar ortaya çıktı Parls 19 (A.P.) Bir «MRP» (cumhuriyetçı halk hareketi) liderin* göre, Başkan Georges Bidault, Generml De Gaulle'ün teklii «dilen anayasaya mu. halefeti üzerine, Fransıa meclisinden itimad reyi tstiyec«ktir. General De Gaulle, bılhassa anayasanın, müstemlekaler ve deniz asırı bölgeleri federal bir biılik halin« sokmasma hücum «tmlşti, De Gaulle'e gör«, anayasanın bütün metai tatmtn edicl değilddr ve ileride diktatörlüğe veya «narşiye yol açabilir. De Gaulle'ün bu demed, komünlstlerl ve «kseri sosyalistlerl kıxdınnı$; <MRP> partisini de müşkul mevkie sokmuştur. Şimdi mesele çudur; «Hem De Gaulle'cülerden, hem de De Gaulle a. leyhtarlarından te$ekkül eden <MRPı partisi arıayasa aleyhinde mi rey kullanacakür.» Yunan milll kuvvetleri bir harekftt esnasında Londrada, nutkun Wallace'm nutkundan daha şiddetli bir fırtına koparması bekleniyor. Pariste nutuk iyi karşılanmadı Yunanistanda dahilî bir harb başladı Londra 19 (BBC.) Atinadan bildirüiyor: Yunan hükumeti, Tsalyada faaliyette bulunmakta olan komünist çetelere karşı uçak, tank ve topçu kuvvetlerile hücumlarda bulunmak emrinı vermi? ve bunun üzerine dün sabahtan itibaren bu yeni savaj hareketi başlamıştır. Diğer taraftan, Yunan hükumeti çı. karmış olduğu bir emirnamede anarşistlere karşı olağanüstü tedbirlerin »lınmış olduğunu bildirmiştir. Arkası Sa. 3, Sü. 5 te Bilânço atbuat kanununda yapılan değişiklikler etrafındaki Mcclis müzakerelerini d'ık katle okuduk. Bu arada fikir ve ahlâk 6eviyetnizin derecesine dair oldukça ayduılatıcı ve ibret verici şeyler de bğrendik. Gazetelerin daha sıkı bir baskı rejimi altına sokulması mevzun iizerinde konuşulurken en insafsız ve en havsalaya »ığmaz tedbirlerin fikir ve kaletn adamı geçinen ban kimseler tarafından ileri siıriılmesine doğrusu hayret etmedik diyemiyeceğiz. Akıl ve ideal ölçüsü bakımından kendi içlerin de hiç bir şey bıılamıyan bu adamlar, tıpkı eski din softalarının imamlan tcfsir edişi gibi «profcsör filân hazrelleri bııjuruıuslar ki.» yalıud «sayın falan efendi izah ederler ki..» diyerek kof iddialarına dışarıdan ilmf (!) destek •ramalarına ne dersiniz' Bir cemiyet Mr. ChurchiH'in, evvelce bir harb gemislnde nutuk söjlerken alınmı? resmi nekadar ilerlerse ilerlesin, demek ki, Zürih 19 (a.a.) Zürih Üniversite kültürlü bölgelerini ihtiva eden ve bu insan ruhunun bir takım değişmez iptidailiklerine her 7aman raslayacağız sinde söylediği nutukta Churchill, bıl itibarla mükemmel bir kıt'a olan Av. rupadan, Avrupa faciasından oahsedeDünkü softalar imamlan çekiştirerek hassa şöyle demiştir: Arkafı Sa. 3, Sü. 2 de « Size, dünyanın en güzel ve en yeni fikirlerl baltalamağa çalısırlardı; bi'jünkii softalar da profesörlere dayana<rak cemiyetin daha ileri bir idare mekaniz*nasına kavuşmassnı önliyebilc. ceklerinj sanıyorlar. Bıınlarm arasında öyleleri var ki, gazeteci olduklarım unutarak isim ve ıradde zikrettneksizin Meclis kürsüsiinden mesleğimize karsı açıkça hakaret cümlelerl savurmaktan kendilerinl alamıyor, kanuna daha sıkı fcayıdlar konması içln Mecüsin bile ineafsız bularak reddettiği takrirler ver. mekten çekinmiyorlar. Geçen senedenberi UIus gazetesinde Falih Rıfkı Ata. yın assistant'ı olarak arasıra yazılar yazan bu yeni mebusa göre, bir sene. lik tecrübe, bizde matbuat ahlâkının Parls 19 (a a) Italya siyasl ve topbozıık olduğunu göstermişmiş! rak işlerı komisyonu, bır muhalıf ve iki must^nklf oya karşı 17 oyla Brezilya O halde ne yapmah imişiz? Böyle d»lega?,onu tarafından tekllf edilen akanunlar çıkarıp gazetelerin dilini kes ^a^dfiki tadill reddeylemlştir: rnekten başka çare kalmıyor, demck! italyan ve Yugoslav hududu, şimdlld Bu yazara göre ahlâk .sadece iktidar muahedenin yürürlüğe girmesmdıen sonpartisinin ve iktîdar hükumetinin yap ra bir senelik btr müddet içinde Birleüklaruu körüköriine methetmekten şik Amerlka, Fransa, İngıltere ve Sovibaretse, ban ahlâksızlıklarm zaman yet Rusya hükumetleri tarafından yataman memlekete fayda getireceğini pılacak müçterek bir anlaşma İle tayin kabul etmek doğru olacaktır. Ahlâk ve tesblt edilecektir. Bu itibarla, Dış İşölçüsü bu olunca, basm kanıınuna, ceza lerl Bakanlar konseyi, yalnız ırkl, cogkanununa ne lüzura var? Hükumetin rafl ve ekonoraü faktürlerl degil ve beğenmiyeceğl ynzılar yazmak, bunlan fakat ayni zamanda olmak üaere İtalya okumak ve başkalarma okutmak ya ile Yugoslavya arasmda serbest bir saBakttr, der geçeriz. ha vücude getirmek imkâmnı da ırazarı Şakayı bir tarafa bırakalım, ahlâk itıbara alacak olan yenl bir müteiıasfcaygularmı ileri sürerek fikir ve dü sıslar komisyonu tayln edecektir. şünce serbestliğini kayıdlar altına so. Dört hükumet tarafından bu karar kan bn yeni kanunla Cnmhuriyet Halk almmadıkça, şimdl mevcud olan askerî Partisi, lüzumsuz jerc geri bir adım at. işgal «Morgan hattı» dıenilen hatta kaBuş, hem memleket hesabma, hem de dar uzatılacaıktır. Paris konferansında Hind delegesi kendi yüksek idealleri hesabına iyi etmemlştir. Millî ordu, Tsalyada tank, uçak ve topçu kuvvetlerile komünist çetelerine Gelir vergisi ve karşı hücuma geçti damga resmi Her iki tasarı tekrar geniş bir incelemeye tâbi tutuluyor Ankara 19 (Telefonla) Evveîce hazırlanan gclir vergisi ve damga resmi kanun tasarılan. Maliye Bakanlıgınca geniş bir incelemeye tâbi tutulmak üz«re yeniden ele alunmı; bulunmsktadır. Her iki tasarı bugünkü havat şartlarına en iyi bir sekilde intıbakı, mükellefler* azamt kolaylık sağlanması ve kanunun tatbikatındaki »orluk'arınm giderilmesi bakımından tekıar incelenmektedir. yaptığı ihtar NewYork 19 (a a ) Sovyet Rus yaya karşı daha uzlaşıcı bir siycset takıb edilmesi îüzumu hakkmda bir hafta evvel verdıği bir nutuk'a bayli heyecana sebeb oian Amerıkan T:caret Bakanı Mr. Wailace, Baçkan Truman'la iki buçuk saat süren ciddî bir görüşme. den Sonra, Paris konferansı nıhayet buluncıya kaî'jr d;? «iyaset hs.kkında beyanatta bulunaamak t'ahhüdüne girdığini söylemiştir Bu görüşme sırasmda Başkan Truman'm Wallace'a, dış işlerı hakkında beyanatta bulunmaTiası lâü.n geıdiğıni, aksi takdirde shfa etmesl gerektiğini açıkça anlatmış olduğu behrtilmektedir. Wallace'm Bsynzsaraydan çıktıktan sonra, bir kâğıd üzerine lrrîUn ka'ıeTile yazılmış notaları bakarak ve gülamsiyerek yaptığı beyanata WasH:ngtonla, umumiyetle biç de tatmın ^d ci gö. •ülmemekte ve geçici bir çare te'âkki >lunmaktadır. Truman'uı Tfirk parasımıt bugünkü kıymeti Economist dergisinin son kararlar hakkında ileri sürdüğü mütalealar Londra 19 (a a.) Economist der» gisi, Türk parasının kıymetinin du^ö. rülme'si bahslni yonımlayarak şunlan yazmak tadır: tTurk parası, uzun ramandanberi hakiki kıymetinden çok üstün bir sevi» yede bulunuyordu. Buna rağmen pa. ranın kıymetini düşürmek için seçilen zaman, Lnodranın bankacıhk aıahfır.eri için bir sürpriz olmuştur. Büüin harb boyunea rayiç, harbden evvelki ^eviyesinde tutulmuşrur. Yani İngiliz lirası» nın satışı 520 kuruştan yapılmaktaydu Fakat, ihracatçılara prim, ithalâtçılara da vergi konulmakla uzun »amandanberi bir düşüş resmen kabul edilmiş bulunuyordu. Her ne kadar Türkıye, Arka&ı Sa. 3, Sü. 6 da İtalyan Yugoslav hududu meselesi Denizyollarının alacağı yeni gemiler Amerika Ticaret Bakanı Wallace9 Paris konferansınm sonuna kadar siyasî beyanatta bulunamıyacak İtalyan komisyonunda Brezilya delegesinin İdare, Amerikadan 7 gemi almağı teklifi 17 reyle reddedildi kararlaştırdı Gazetemizin 16 eylul tarihli sayısmda, aylardanberi Amerıkada bulunan Denizyolları heyetinin vapur alamayışınm sebeblerini izah eden bir mektub çıkmıştı. Bu mektubu neşrettikten sonra, Devlet Denizj'olları Idaresinin cevabını bekledığimizi ve verilecek cevabı aynen neşre hazır olduğumuzu yazmıştık. Iş ihiilâflarını haüedecek özel mahkemeler Ankara 19 (Telefonla) lş ihtilâflarının daha seri ve emin usullerle halledilmesinin temini için özel iş makkemeleıi kurultnası derpiş olunmakta. dır. İş kanunundaki ceza müeyyidelerinin artırılması yoîuı.da da tetkiklevs başlanraıştır. Diğer taraftan işçi mümessilleri, işten çıkarılmaya karşı t c minat altuıa almacaklardır. maamaf.h mümessil işçi ieçmek mecburiyetın'n elliden fazla işçi çahştoan yerlere has» redılmesi uygun görülüyor. Çalışma Bakanlığı, İş kanununun birinci maddesındeki «bedenen ve fikren çaîışan> tabirine k'mlerm dahil bulun Arkası Sa. 3, Sü. 4 te Bir defa bn harekete girişmek Iç'n yanlış bir zaman seejlmiştir. Hüvriyct rejimi fçinde memleketi idare etmek önceden sanüdiğı gibi kolay değildi. Ban Franclscor'ya gidilirken biz bunu bnrada uzun uzun yazmış, dünya barısı iyice kurulııncaya kadar rejimimiz ücerinde olur olmaz rötuşlara kalkışma. nın doğru olmıyacağını ileri sürmüştük. Fakat bir defa adım atıldıktan sonra onu geri eekmenin daha yanlış bir hareket teşkil edeceğini de gene fcurada uzun uzun söyledik. Tabi! kimBeye dinletemedik. Çünkü bir seneük hürriyet tecrübesi matbuat ahlâkımızın bozukluğundan ziyade Halk Partimizin câfını ortaya koydu. Yıllardanberl tek. başına memleketi idare eden, halk nrarakabesinin dışmda yaşiyan, hattâ kendi btinyesl içlnde bile fikir hürriye. tine tahammül edemlyen bu parti, simdi baskı rejimine dönmek suretile tekrar kurvetlenmeğe çalışıyor. ingiliz Mısır görüşrneşi gene bir çıkmaza girdi Londranm yaptığı teklifler, esmekte olan iyimserlik havasını yeniden bulandırdı Devlet Denizyolları ve Limanları îşletrre Idaresinde yetkili bir zat gemi yaptırma ve satmalma konusu iizerinde şunları söylemiştir: « Gemi aatınalma konus^nu yalnızea Amerikaya yollanmış olan kurulun çalışmaları yönünden incelemek yanîış bir göruş olur. Devlet Denizyollan ve Limanları Işletme İdaresi bu konu ile geniş ölçüde ve çeşidli kolîarda ilgilenmektedir. Hollandada bulunan 6 gemi inşa tezgâhlarının kurdukları bir şirket temsilcisi ile bir müdd«ttenberi devam edegelen görüşmeler nihal safhasına gelmiş, Ansaldo tezgâhlan temsılcisile başlıyan görüşnaelerin de ilerletilmesi için İtalyadan yola çıkmak üzere bulunan mühendislerin beklenilmesi gerekli görulmüştür. Diğer taraftan Ingiltereden üç büyük firmanuı temsilcilerı de beklenilmektedir. Şimdiye kadar Arnerikadaki kurula satın alınması bildirilmiş olan 5037 dedveyt tonluk dört şilepten başka 2800 tonluk iki şilepin de daha satuı alınması için izin verilmiştir. (Victory) tipi 6 geminin nltelikleri Ihtiyaclarımıza uyguh görülmemi? ve bu ıtibarla satın almmaları cihetine giiilmemiştir. Yolcu gemilerine gelince: İhtiyaclarımıza uygunluğu ve bir buçuk ay gibi kısa bir süre içinde elimize geçeceği anlaşılan ve iyi bir durum Ark<m Sa. 3, Sü. 5 te Devlet Denizyollan Idaresinin cevabı Kasım ayı seçlmlsri sona erince Başkan Truman. Maresal Montgomery ile bir arada Wallace'ın hükumetten uzakİ£Ştırılacs>ğı^canaati hâkimdır. 'VVallace'ın köy ve sabah bellren vaziyet eskisinden olduk:asabaları gezerek seçim mücadelesi ça müphem ve karışıktır. Bu itibatla, ;in nutkunu vermesi icab etmekteydi. Arkası Sa. 3, Sü. 7 der Wallace Paris konferansınm seçim kam panyası son bulmadan evvel biteceği ve bu suretle muvakkat sükut vadini yerine getirebıleceği ümidindedir. Amerikan Harbiye ve Bahriye Bacanları Truman'a birer mektub gönde•erek, orduda ve bahriyed* S o ^ e t Rıw jraya karşı yapüacak bir hücum için tıerhangl bir plân tasarlamış olan hiç bir subay tanımadıklarını bildirmişler[ir. Vaziyet hâlâ miibhem görülüyor Paris 19 (a,a) France Press A. iansı bildiriyor: Beyazsaraydaki görüşmeden sonra bu Mamak treninde bir kadıtı kaçırmahâdisesi On altı gene, bir kadını koca8inın elinden aldılar, az sonra da yakalandilar Ankara 19 (Telefonla) Mamak treninde bir kadın kaçırma hSdisesi olmuş tur. En büjuğu 19 yaşında 16 gene birlikte hazırladıkları bir plânı uygunlıyarak yanında kocası da bulunan Sanlfe adında bir kadını banliyö trerunden 7orla kaçırmı^lardır. Hâdise şöyle olnıuçtur: Hanife ile kocaa Mamakta bulunan akıabalarını ziyaret ettikten sonra Anknıaja dönmek üzere Mamai lstasyoımna gelmişler, bilet alarai trene bin Arkan Sa. 3, 5ü. Ç da, ş Ne yazık H kuvvetlenmenln ve ken. dini halka sevdinnenin yolu tutulan bn yol değildir. Halk Partisi, kraldan fazla kral taraftarlığı eden modern yobazları dinliyecek yerde büyük bir cesaretle birdenbire içine daldığı hürriyet reji. mine devam ederek halkın sesine kulak verseydi şüphesiz daha iyi ederdi. Fakat o zaman parti bün>esinde esasü bir temizlik yapmak, İdeal sahiblerile ideal sahibi olmıyanları birbirinden ayırd etmek. bu ikinc leri dısarı at. Iııgiltere ile miizakerede bulunan Mı<ar heyeti mak, hiç değilse sayılarını a7altıt ık • TelgraÜar 3 uncü sa'^fede icab edecekti. Basm hürr^etinin dcvanu bu adamlan korkuttu. anarsiye yuvarlanacak: ı ti kopardılar. Ve ne yazık ki muzaffer Dijerek din softalarına parmak ısır. j oldular. Ahlâk elrten gidiyor! VatandaMn NADIR NADİ fiamusuaa leke gürülecek, memleket tan bjt heyeçanla «aklandılar, kijaine. | Bir İspanyol taburu Fransızlara teslim oldu Paris 19 (a a ) Doğu Pirene'erde, Fransız hududu üzerinde İspanyol kıtaları havan topu ve elbombalarile günlerd«nberi manevralar yapmaktadırlar. Keşif uçaklan İspanyol hudud hattını göstermek ve atış talimini maskelemek ifin bir sis barajı yapmışlardır. ispanyol askerleri arasında firar hîdiselerinin çoğaldığl kaydedilmekted;r. Dün, Fransız hudud muhafızianna bütun bir tabur teslim olmuş ve enterne edümişür. Punya EJ el iiştünde kimin eli vajr?.,