Katalog

15 Eylul 1946 CUMHURİYET T Jİifmilöimi İıtgütere, Mısıra yeni Misfer Wallase'ın nutku Fırtına koparan beyanaî lece hazırladığı metnın bazı cüm.eieıini kaldırmaya mecbur olmuştur. Bu sebebden Wallace'nin vermiş clduğu söylev, Başkan Truman'a tevdi ettiği ve Başkanın tasvib ettiği metnuı haiz bulunduğu manayı taşımaktadır. merika Birletşik Cumburiyetlerinin eski Başkanı Mr. Roosevelt'in de\Tİnde bir müddet Başkan muavinliği yapan, şimdi de Ticaret Bpkanlığını yapmakta b.ılunan Mister Wallace verdigi bir j Kahire, 14 (AP,) Bugün oğ/enıl tur dcmeçte gayet mühim bir nok ılığine göre, 1936 Itıgiüz Mısır andDiğer taraftan Mısır kaynaklan, yeni taya dokunmuştnr. Bu mesele, A laşmasının yenidcn gözden geçirilnıesi andlaş.mamn bir eklmden evvel imza emerika ile Rusya arasırslaki munase görüşmelerine memur Mısır temsüci he dilmesinl kuvvetle muhtemel olduğunu betlcrdir ve bu münasebetlerin idaıe bildirmlşlerdir. sinde takib olunacak hareket tarzıdır. yeti başkanı, Başbakan Ismail Sıtkı Pas.a i!e ingiliz temsilci heyeti başkanı Ancak keyfiyetin talıakkuku, IngilizMister Wallace'a göre Amerika il Rusya arasındaki münaseîjetleri Ingil Lord Stansgate, yarın konuşaeak'ardır. lerin imzadan hemen sonra Sudan hakIyi haber alan kaynaklardan bildirildi kmda görüşmefe muvafakat etmelerine tere go'zilc görmek ve Ingiltereyi desteklemek doğru değildir. Bu nıiinase. ne göre, Ür.güiz hükumeti Ismail S:t ve Sudan üzerinde Mısırın eğemenMğibetleri Amerikanın realist gözile gör kı Paşaya yeni tekliflerde bulunmus ni tanımalarına bağlı bulunmaktadır. raek ve ona göre idare etraek lâzundır. Onun için Rusyanm doğu Avrupa gib bölgclerdeki noktai nazarına müdahale Başlarafı 1 Inci sahijeJe Baştarajı 1 ittci sahifede etmemek, ayni zamanda Rusyanm da Amerikayı alâkadar eden bir takıuı kür etmişler ve bir gün Türk gazete çıklamada bulunmayı reddetmlştir. Balkan Pınlandiya iktisadi komlsbölgelerde komünistliği yaymasma ün. cileri Yunanistanı ziyarct ederlerse onlan aynı şekilde ağlrlıyamıyacakİ3rma yonu da toplanmiş ve Rumanyada kaykân vermemek icab cder. esef ettiklerini söylemişlerdir. bolan Müttefik deniz taşıt vasıtalarınm : edilemiycn şebeke yerine IstanbıılMister Wallace'ın bu demeci, son deYunan gazotecileri üç gün Ankarada ladesi veya yeniîerinin verilmesi hak| luların sinirlerini ku\tvetlendirmek rece miihimdir. Çünkü her şeyden önkalacaklar, sonra tekrar Istanbula geîe kındaki İngiliz teklifini görüşmüştür. : lâzım gelecek galiba! ce Sovyet gazeteleri tarafmdan müterek vapurla Yunanistana döneccklerdir Slav grupunun teklife muhdlif kalnıamadiyen bahis mevzuu edilen ve RusMisafirlerimizin Ankarada sina raprmn, Yunanistan ve "Holanda yanın jemnncti hakımmdan son derece İngiliz gorü^ünü desteklemişlerdir. yapacakları ziyaretler tehlikeli sayılan bir AngloAmerikan Ankara 14 (Telefonla) Yunanlı ga Güvenlik Konseyinde de Yunanblokunun kurulmuş olduğuna dair ileri Arnavudluk meselesi görüşüldü süriilen iddiaları kökünden baltalamak. zeteciler bugün şehrimize gelecek, oğLondra 14 (B.B.C.) Güvenlik Konleden evvel Çankayadaki Cumhur Baştadır. Bnyle bir blok kurulmuş ve I kanlığı köşküne giderek defteri malı seyi bugün tekrar toplanmiş, Yunangiltere ile Amerika her mesele üzerınmeselesini gbrüşmü'.tür. Başmakaleden devam de anlaşarak müstcrek bir noktai na. susu imzahyacaklar, öğleden sonra Arnavudluk larla hareket etmeğe karar vermiş ol İpodromda yapılacak ordu atlı müsa Eugiınkü toplantıdı Arnavudlui mu nıe takarak genc vc korpe Türkiye salardı Mister Wallace gibi Truman bakalarında hazır bulunacaklardır. Mi rahhası Yunan Arnavud hududuna Cumhuriyctinc karsı açıkça cephe alaıu hükumetinin en belli haşlı erkânından safirler, bilâhare Ankara Kalesini zi bir tahküc heyeti gönderümesini iste lar, bugün hiç kimscden korkusu olmıyan sapsağlam Cumhuriyetimiz üzeribiri bu şekilde söz söylemez, ve Ame. yaret edecekler, akşam yemeğini An miştir. nc guja titrer gdrünmüyorlar mı? rikan siyasetinin tam istiklâlini belirt. kara Gazeteciler Cemiyetinin davetlisi olarak Şehir Lokantasmda yiyeceklerE%et, içimizde her türlü insan vardır meğe uğraşmardı. dir. ve her türlüsü de olabilir. Kanunların Nutkıın hedeH. Sovyetler Birliğine, Pazartesi günü Bakanlıkları, Ankara ruhu ve manası nasıl tefsir edilirse e. 1 bir ingiliz Amerikan bloku kurul. sayfiyelerini gezecekler, sonra Atatürdilsin. kötü kişiler kötülüklerini, iki. mamiş olduğunu açıklamak ve böylece kün muvakkat kabrird ziyaret edecokyüzlüler ikiyüzlülükerini yürütmek imSovyet şüphelerini jaüştırmak ise, onun Bojîara/ı I inci lerdir. Müteakıben de Dış Işleri Bakânını daima bulacaklardır. Merd insanbu hedefi gerçeklestirmek hususunda kanı Hasan Sakayı ziyaret edecekler, kabileler arasında bircok seyahatîer ları da merdlik yapmaktan ahkoyacak muvaffakıjet kazanması, büyük devletKalaba köyündeki Çocuk Islah evin yaptılar ve bilhassa <BahM'/arî> kabilesi bir kanun yer>üzünde yoktur. ler arasında ahenk kurmağa yardım de tetkikler yapacaklar, Baraj köşkün nezdinde faaliyette bu'lunrj.ar. Iran hüCcmiyct hizmetinde çalışan iyi ni. edccek, belki bu devletlerin sulh yo. de öğle yemeğini yiyecekler, Mec'ise kumeti gizli ajanlardan gelen raporlar. yetli insanlar, Hasanın ne yazdığına, lundaki çalışmalarına yeni bir hız ve;elerek müzakereleri takib edckhdir. keşfetmi? olduğumuz suı'îasdi.ı bütün Hüseynin ne dediğîne aldırış etmezler. recektir. Vazifelerini yaparken ne iftira çelmeMeclis Başkanı, Başbakan Receb Pe teferruatım teyid etmektedir. Nitckira Mister Tnımarfm, Mister fcer, Yunanlı gazetecileri Mecliste kaYegâne mesul olan sahıs, hukumet şefi sinden korkarlar, ne de alkıştan yar. Wallace'ı teyid eden sözler sö'ylemesi, bul edeceklerdir. tarafından tBahtiyarî» tere vali olarak dım beklerler. Türk efkârının temiz ve Amerika siyasclinin bn gaye ve hedefi olgun bünyesi yalanı doğrudan ayud Matbuat Umum Müdürlüğü misafir tâyin edilen Cihanşah'ür » belirtmeğe çok ehemmiyct verdiğini lere bir akşam ziyafeti verecektir. Miedecek kudrettcdir. Tez\ir ve hakaret acıklamaktadır. \ ise bu milletin nefret ettiği menfi hüsafirler sah sabahı Hasanoğlan Köy Rusyada 20 nevi renkli cum silâhlarıdır. Fakat bu millet gerBıımın neden bfiyle olduğunu anla. Enstitüsünü gezecekler, AnıdKabir inçek kötülükleri anlpmak, kendini sev. şaatmı görecekler, Orman Çiftliğini gepamuk istihsal ediliyor mak için Sovyetk'r Birliğinin ingiliz . miyen uydurnıa vatanperverleri tanı. Amerikan siyaseti hakkında beslediği recekler, akşam yemeğini de Marmara Kahire 14 (a a.) Anadolu Ajansımak hususunda da yaman bir seziş kaköşkünde yiyeceklerdir. Aynı gün Is nm özel muhabiri bildiriyor: noktai na7arı iyice bilmek lânmdır. biliyctine maliktir. Gazete sahifelerini tanbula avdet edeceklerdir. Rusyada renkli pamuk elde edıldiğine bastan başa methiyelerle doldursanız. Sovyet tclâkkisine göre îngiltere 3e dair Rusyadan gelen haberler, burada yıllarca propaganda yapsanız, herseyi Amerika bir blok kıırmuşlar ve keodi büyük bir ilgi ile karşılanmıştır. Bu pembe renkler allında gösterebilmek ~ nüfuz mıntakalannı kendi aralannda habcrîere göre, renkli Rus panuijunun için nekadar gayvet harcasanız Türk tayin etmişlerdir. Onun için Ingiltere, koyu kesptane ren£;inden açık snrıva ve milletini aldataraazsınız. Japonya ve Çin işlerine, Amerika da koyu kurşunîden açık maviye kadar 20 Hind ve Ortaşark işlerine kanşmıyor, Bu itibaıla basın hakkında çıkarılan Londra 14 (a.a) Ingiltere bugün, üstelik Ingiltere ile Amerika bütün Ingiltere harbinin 6 ncı yıldönümdnü nev'i vardır. kanunları fazla izam etmemek lâzımdır. milletlerarası teşekküllerde elbirliği ya kutlamaktadır. Bilhassa yedi Polonyalı Yakında Sovyet Rusyaya ?önder!İe. Hangi şartlar alünda olursa olsun, va. pıyor ve daima Sovyet Rusyaya karn hava birlığini de ıhtiva eden Ingi'iz cek olan Mısır heyeti bu yeni pamuk zifelerimize samimî olarak elimizden cephe alıyorlar. lava kuvvetlerine mensub uçak filosu ları incelij'ecek ve dönüşte ısHh edil geldiği kadar devanı edelira. Mesele buradadır. Mister Wallace son demecile bn t e . 940 senesinde giindüzün Alman bom miş tohum getirecektir. NADtR NADt lâkkinin esassız olduğunu belirtmek ve bardıman uçak dalgalarmın hücumlaYavuzda bir ziyafet verildi boylece Rusya ile AngloAmerikanlar rını püskürterek bir günde 185 düşman Izmir 14 (a a.) Lîmammızda buluarasında büyük Wr zıddiyet hüküm uçağmı düşüren İr.şiliz avcı uçaklarmm «urmesinc sebeb olan şüpheleri ortadan şerefle dolu günlerini tesid etmek için nan Donanma Komutanı Kor.iın:ral Baştarafı 1 inci sahitede Melımed Ali Ülken, dün akşam Yaviız kaldırmak istemis ve bu yüzden Mister Londrıanm üzer'nde uçmaktadırlar. Nicolson bu soruya gene kendisi ceTıuman'ın da miizahcretini kazanmıştırzırhlısında bir ziyafet vermiştir. Vali, Bir uçak düştii vab vererek şöyle diyor: Londra 14 (a.a.) Ingiltere muha korkomutanı, Beîediye Başkını, Cum. Bunun manası şudur ki, komünist nüMister Walîaee"ın bu yoldaki teşebhuriyet savcısı, vilâyet ve adhye erkâfuzuna goen memleketler istiklâUerirü hjsü iyi netire verirse ve bir takım ebesinin yıldönümü münasebetile ya. nile yüksck rütbeli subaylar bu ziya ka>betmek pahasına kuvvetli bir himaşüpheleri jzaleye yardım ederse hede. ıılan geçid resmine iştirak eden bir feite hazır bulunmuşlardır. yeye mazhar oluyorlar. Buna mukabil fini gercekleştirmi? olur. Fakat Sov. çak bu sabah Ramsgate civarmda bir ıağa duşmüştür. Pılot ölmüştür. İzmir Yardımsevenler Derneği tara bağımsızlığını ve hürriyetinl muhafaza yetler, gene cski telâkkileri üzerinde fmdan da bu akşam 22.30 da Fuar ga etmek lsteyen bir memleket de devamlı f=aplanıp kalırlarsa ve bunları kuru bir Fakir vatandaşlar için zinosu üstündeki büyük terasta donan bir s;nlr harbir.e maruz bırakür.iaktadır. çösteristen ibaret sayarlarsa Mister yapılacak evler ma şerefine bir gardenparti verilmiş VVallace'ın bu sözleri söylemesile söySuriyeli ve Lübnanh Ankara 14 (Telefonla) Ankaranm tir. lememesi bir olur. muhtelif yerlerinde ve banliyö üzerinJe Donanma, bugün ve yarm öğleden Neticeyi beklemek lâzımdır. misafirler fakir ve dar gelirli vatandaşlarla az sonra halk tarafmdan gezilece'ttir. Memleketimizi ziyaret maksadlle Suömer Rıza DOĞRUL maaşh memurlara mahsus mahalleler turulacaktır. Vılâyit tarafmdan bu hu Asyalılararası münasebetler riyeden 52 ötretmen ve talebe gelmlştir. Ayrıca Lubnandan gelen 32 izci de 6usta hazırlanan repor, Başbakanhğa konferansı Sahte Süveyş kanalı şehrlmlzde bulunmaktadır. Mısafirlerlırerilecektir. Yeni Delhi 14 (a.a.) Paniit Neh. nıiz dün gi'up halinde müze ve camilerl Son zamanlarda bazı semtlerde kaçak tahvilleri olarak pek çok ev yapılmıştır. Bunlar. ru aralarında Japonya ile Uzakdoğu gezmişlerdir. Bugün de şehrlmize YuParis 14 (a a.) Akşam gazete'.eri dan 16 ağustos tarihinden sonra ya Sovyet cumhuriyetlerinin de bu:undu nsnistandan iaciler gelecektir. Cibali Tütün ve S.gara fabrikası lşnin verdıkleri bir habere göre, bjyük ılmış olanlar yıktırılmışür. Yeni rn.es ğu 32 Asya milletine hitab ederek bunbir sahtekâılık meydana çıkarılmış ve kenler inşası için tedbir alrnırken kale ları gelecek yıl Yeni Delhide toolanacak çilerile Yuva çocukları tarafmdan dtln iki mılyon franklık sahte Süveyş Kan? ve civarındaki vatarc'aşların bugünkü olan Asyahlararası münasebetler kon . verilen güzel müsamere bugün Surlye lı tahvilleri satılmıştır. Sahtekârlardan sıkışık vaziyetten bir an önce kurtanl. feransma murahhaslar göndermcye da ve Liibr.anlılarm önünde tekraxlaııacaktır. altısı yakalanmıştır vet etmiştir. maları da göıönünde tutulmuştur. tekliflerde bulundu Bugün Mısır Başbakanı ile İngiliz heyeti başkanı konuşacak Yunanlı gazefeciler Sovyetlerin islekleri Boftarafi I inci sahıjede ~ Başkan Truman, bugünkü fevkalâde toplanüda, Ticaret Bakanı Henry WalAnkarada muazzam bir telefon : lace'ın perşembe günü, NewYork'ta santralı yapılnıakta iken Istanbulda : söylediği demecin mesuliyetini kabul ettiğini ifade etmesini «tabil bir yanlış : telefonla görüşmek bir sinir, bir ta : anl«ıyışa» yol açtığını söylemştir. lıammül meselesi oldu. İ Başkan, şimdıkı Amerikan dış politiOğleye yakm saatlerde on dakika : dan evvel «Çevir!> sesini almak bü : kasında hiç bir değışikliğm bahis mevyük bir talih eseridir. Onun için üç : zuu olamıyacagını belirtmiştir. Başkan Truman'ın bu husustaki bemükâleme yapıp yarun saatten fazla \ ; vakit kaybetmektense bir taksije at • yanatının metni şoyledir: basın konferansı • lajıp işi yerinde görmek, hem de si ; «Perşembe gunkü nirlenmeden görmeyi tercih edenler • sırasmda, Mr. Waılace'ın demeci hak: gitgide çoğalıyor. • kında sorulan bir suale verdiğim cevab tabiî bir yanlış anlayışa yol açmıştır: : Şehirlerarası konuşmalar ise büs • Suale irticalen cevab verdim ve bu hu: bütün komik bir hal aldı. Ankara ile sustaki düşüncemi yanhş ifade etmış : âdi bir mükâleme için AnkaraIs • oldum. Maksadım, T'caret Bîkanmın : tanbul jolculuk süresinden fazla : bir demecde bulunmağa hakkı olduğu: beklemek lâzım. Onun için herkes nu ifade etmekti. Yoksa demeci, mem. : müstacel konuşmak istiyor. Bu yüz leketin dış politıkasına dair bir beya: den de acele mükâlemeler ancak iki nat olarak tasjık ettiğimi söylemek 'S• saatte alınabiliyor. temedim. Hukumetimizin tayin ettiği : Telefonla iş bitirmek arhk L>tan dış politıkada bir değişiklik olmamıştır. : bullu için bir hayal. telefonla ko Herhangi bir önenıli değişiklik, Başkan, Dış Işleri Başkanı ve âyan şefleri ara• nuşmak bir sinir meselesi oldu. : Bu gidişle yıllardanberi takvijesi sında gbrüşme ve konferans yapılma. : düşünülen fakat bir türlü takviye dan vukubulamaz.» Bir sinir meseiesi! \ Mr. Churchiü'e yapılan tarizler Times'in eski basmuharriri müteveffa Roosevelt'in oğluna cevab veriyor îngiliz gazetelerinin mülalâaları Sorulan sualler! Millet sağ olsuıı! İranda keşfedilen gizli teşkilât! Ingiltere harbinin yıldönümü Bulgarlar cevab verivor! VVashington 14 la a.) Mr. Wallace'ın demeci, VVashıngtonda ve bilhassa resmî mahfillerde herkesin müsbet cevab vermekte gecikmiyecoii, »Bırleşik Amer'ka, Sovyet Rusyaya karşı vaziyetini degğıştirecek midir?» şekelinde bir sualı oıtaya koymaktaâır Yetkili bir fahs^yetin gazeteciler^ söyledığıne goıe, bazı Amerikan tefsiıcilerınin fikirlerıne muhalif olarak, Başkan Truman, uzunuzadıya düşün. dükten ve eski Mcskova büyük elçsi ve Rusyaya yaıtnlaşma politikası şampiyonu olup Sovyet başkentine dönmeBİ mümkün gibi görüncn Mr. Dawi?3 İle görüştükten sonra iş arkadaşının görüşlerini tasvibe karar vermiştir. Işaret edildiğine göre bu tasvib, Dış tşleri Bnkanhğmda oldugu kadar belli tarafından söy'enen demecin naül etbaşlı siyasî şahsiyetler arasında da ta tiği tepkiler henüz yatışmamıştır. Newmamile bir sürpriz teskil etmiştir. 5fork Times gazetesinin fikrine göre Mr Beyanat, Kabine âzası arasında VVallace'ın işaret ettiği şeyler, Mr Byrnes'ün bugün takib ermekte olduğu ihtilâf çıkaracak Washington 14 (a a.) Ticaret Ba sıyasetin temellerile ihtilâf ve çarpışkanı Mr. 'Wallace"m yaptığı demecin ka ma halinde olduğu gibi kendisinin sadık bine irinde bir ihtilâfa s€'beb olaco'Jmı bir talebesi olduğunu söylediği Rooseyazan Washington Star gazetesi, yazı velt"in siyasetile de mücadele halindedir. sına şunları ilâve etmektedir: Hükumet adamları, VVallace ve Byrnes Dış Bakan muavini ne diyor? taraftan olarak ikiye ayrılmış o'acakWaEhington 14 (a.a.) Mr. Wallace'ın lardır. Umumî efkâr, Wallace''in demc demecini yorumlamaktan imtina eden ^ini tutmakta devam etmektedir. Bu Dış Işleri Bakan vekıli Mr. Clayton,, demecin ortaya çıkardığı münakaşa Birleşik Amerikanın dış siyasetinin lar, yüksek bir jahsiyetin şu formülü bundan evvel Mr. Byrnes tarafından ile şeklini bulmaktadır: «Şimdi B'rle yapılan demeçlerde izah ediWiği gibi şik Amerika, Rusyaya karşı nasıl bir aynı şekilde kaldığı üzerinde ısrar etpolitika takib edecektir?» miştir. Tefsirciler, iki unsur yüzünden şaşır t «Hatalann en büyiiğÜ9 maktadırlar: Londra 14 (a.a.) Amerikadaki İn1 Truman'ın teminatına rağmen biı çok muharrirler, Mr. Wallace ın görüşü giliz tnuhabirlerine göre, Ticaret Bakanı ile Byrnes'ün Stut*gart'da söyîedıği de Wallace'ın nutku Amerikan halkı taramec arasında göze görünür bir ıhtüâf fından derin bir hayretle karşılanmıştır. Amerikalılaruı çoğu şu kanaattedır olduğunu t€*jrid ediyorlar. ki Wallace'ın nutku Truman hükumeti 2 Dış Işleri Bakan vekilli ve şimdi Dış Işleri Bakanlığmın en yakm tarafmdan yapılan hataların en büyüğüdür. ve yetkili sözcüsü olan Wilüam Clayton Amerikamn evvelce yapılan demeclertarafmdan yapılan beyanat, Birleşik Amerikanın nüfuz bölgeleri prensipleri le beliren siyasetinden apaçık bir inno muarız olduğunu ve Sovyet Rusya hiraf olan bu nutku Başkan Truman'ın hakkında takib edılmekte olan Ameri tasvib etmiş bulunması Amerikan Dış kan siyasetinin değişmesi ihtimaline da Işleri Bakanlığı erkânıru çok güç bir ir Truman tarafmdan haberdar edil duruma düşürmüştür. mediğini göstermektedir. Londrada hayret ve teessüf beyan olunmaktadır. Ancak şu cihet ehemmiBymes'ün fikri alınmamış Paris 14 (A.P.) Öğrtnildiğine gö yetle kaydolunuyor ki, siyasî hiçbir dere, Mr. Byrnes'ün Wallace'in demeci ğişiklik derpiş olunmamaktadır. hakkında ne önceden, ne de sonradan «İki Dış Bakanı olamaz!» fikri almmamıştır. Pans 14 (A.P.) Birleşik Amerika Washıngton 14 (a a.) BB.C, nın Waşhington'daki muhabirinin bildirdiğine göre, Mr. Wallace sözlerini ekseriyet itibarile müfrit solcu taraftaıların dan müteşekkil bir dinleyici küt'.esi 5nünde vermiştir. Mr. Wallace umumiyet itibarile sol cenah lideri olmakla beraber sözleri sık sık ıslıklarla kesiîmiştir. Mr. Wallace bilhassa her iki taraf ın ellerinden geleni esirgemeîne leri şartile, Birleşik Amerikanın Sovyet Rusya ile barış akdetmek Istediğini söylediği zaman şiddetli ıslıklarîa karşılanmıştır. Söylev, o kadar DÜyük bir husumetle karşılanmıştır ki Mr. WaîVezirler seslerini çıkarmayıp Snlerine bakıyorlardı. Yeniçeri ağası endişe içinde idi. Kabağın kendi başrna patlamasmdan korkuyordu. Zira bir buçui iki sene evvel Bayezid şarab içilmesini menetmiş, bütün şarab satan umumî mahalleri kapattrrmıştı.Fakat yeniçeriler bu emri dinlemek istememişler, meyhaneleri zorla açmışlardı. Padişah askerlerine söz geçiremlyeceğini anlayınca emri geriye almıstı. Bundan dolayı o zamanlar yeniçeri ağasuıa fazlaca kızmıştı. Londra 14 (a.a.) Londra gazetelerinin çogu bu sabahki başmakaieierini Wallace'm nutkuna cevab vermeğe tah. sis etmiştir. Işçi Partisinin gazetesi olan Daily Herald, «Ingilterenin cevabı> başhğı altmda şöyle yazıyor: «W3İlace Ingilterede çok hürmet edilen bir zattır. Ancak onun nasıl iste. diği tenkidleri yapmağa hakkı varsa bu tenkidlere cevab vermekte de bizim hakkırmz vardır. «Amerika Rusya ile barış istiyor. Fakat Rusya da bu yolda bir adım atmaUdır. Amerika ışbirliği istiyor.> Ingılterenin de istediği bundan başka bir şey değildr. Bundan ne daha az ne de daha fazia bir şey istemiyor. Bu, bütün cihan henüz karar vermemış bulunduğu bir sırada faşistliğe karşı savaşmış ve bu uğurda kaynaklannı feda euniş olan hür bir imparatorluğun hakkıdır.» Muhafazakâr Partinin gazetesi olan Daily Telegraph da, hemen hemen aynı fikirleri ileri sürüyor ve Byrnes tarafmdan Stuttgart'da söylenen ve Ingilterede çok iyi karşılanan nutukta giliz emperyalistliği> denebilecek bir şeBir. Churchill ye temas etmemış olduğunu hatırlataLondradan bildiriliyor: rak, Wallace'ın bu nutkunda «Yakm Times gazetesinin eski başmuharriri, Doğuda ingiliz emperyalist siyaseti. giingiliz müverrihlerinden, bi Gromiko ve Manuilski'den kopya tanıtnmış Wickham Steed yazdığı bir makaleda edilmiş cümleler bulunmasına ve bu Reis Roosevelt'in oğlu Eliott Roosenutku Başkan Truman'm desteklemiş velfin «Gördüklerim> admdaki kitabı' rmlunmasına hayret etmektedir. na hücum etmiştir. BiHndiği gibi Elliott News Chronicle gazetesi de Wallace Roosevelt, bu siUbında babasmdan haın nutkunu açıkça tenkid etmektedir. üralar nakletmekte ve bu arada Mr. Churchill'den pek de saygılı bir lisanla NewYork Times ne diyor? NewYork 14 (a.a.) Henry Wa!lace b ahset mem ektedir. Mr. Wickham St«ed yazdığı makalesinde Mr. Elliott Roosevelt'i «çok muhterem büyük bir siyaset adarrunm pek muhterem olmıyan ve hiç temayüz etmemiş olan oğlu» olarak vasıflandırmaktadır. Mr. Wichkam Steed ezcümle şöyle demektedir: «Albay Elliott Roosevelt yazdığı bu kitab için 7500 sterlin almıştır. Albay Elliott Roosevelt'e göre, babası Cunu hurbaşkanı Roosevelt, Churchill hakkında şu sözleri kulianmıştır: (Churchill, memleketinin harbi kazanıp yaşamağa devam etmesi için çalışıyor, fakat harbden sonra iş başmda tutunamı. yacaktır ) Albay Roosevelt muhterem babasınm bu sözlerini ele alarak Ingi'iz Biyasetinin umumî hatîarım tenkid« kalkışıyor, halbulci Cumhur Barkanı Roosevelt'in fıkrine İngiliz milletı de ıntihabat esnasmda iştirak etmiştir. Bununla beraber, bütün Ingihz mılleti Churchill'in harb lideri olarak neler başardığını asla unutmıyacaktır. Churchill tarihte b:lhassa İngiliz Amerıknn dostluğunun timsali olarak kalacakt'r. Albay Roosev?lt bunun farkmda değildir. Harbden evvel Wınston Churchill Nevill^ Chamberlaın hükumetinin vatıştırma siya^etıne muhalif olduğu za manlarda, ben Churchill'le RooseveJ arasmda şahsî ırtıbat mümessili vazife sini gormekteydim. Churchill namına»^ kendi siyasî düşünceierini ihtiva eden bir raporu Cuml\ur Başkanı Roosevelt'e gösterdiğim zaman, Cumhur Başkanı şu sözlerle mukabele etmiştir: «Bu tamamile Amerikan siyasetinin bir ifadesidir » Bilâhare Winston Chıuchill Necille Chamberlain'in yerine geçtiği zaman, Churchill'in siyasî programı gerek Ingiltere, gerekse Amerikanın ve nihayet BJrleşık Miîletlerin programı olmuştur.» Muharrir, yalnız General Eisenhower'l başkomutanhğa getirmekle ve Avrupa istılâsımn tam zamanmda başlamasını teminle Churchill'in ne kadar hayırlı bir iş yaptığına işaret ettikten sonra şöylo demektedir: « Albay Roosevelt'in kitabı Winston Churchiirin şerefini azaltmış değildir. Ancak albayın sözleri hakikaten en büyük Amerikan Cumhur Başkanlarmdan olan babasınm şöhrer.ne halel ne, biz bunu büylik bir fecaat olarak telâkki edeceğiz.» Nutuk ıslıklarla karşılanmı; Fakat bir gün genc akıncı sefer meveiminin geldiğini, Rumelide bulunan müfrezesine katılmak zorunda olduğunu söyliyerek vedalaştl. Gidcîken kadife bir'kesenin içinde elli tane düka a!tmı verdi: Bunlar sende kalsm Yorgiya. B:z serdengeçti insanlanz. Bugün varız, yarm yoğuz. Benim de Allahtan başka kinsem yok. Bunlar senin olsun. Genc akmcı, bir daha gelmedi. Arad?n aylar, yıllar geçti. Guzel Yorgiya, elli düka aîtmı iîe Ki'm'rnp'.da bir ev satm alarak Galatadan aynldı. *** Yakub ve arkadaşlan burun.arının dibrıtîfe bir mahallede olduğu tıaids Leonidis aîlesini bulamamışlardı. Bunun üzerine Leonidis'in râkib olduğu ge rr'.nin Karadenizde battığma karar ve. rildi. Çünkü ağustos ayı zarfmda on bsşten fazla yelkenlinin dalgalara mukcvemet edemiyerek sulara gömüldüğünü iyi bir yerden işitmişlerdL Eylul ayınm başmda Ferhad Bey Tı Vozon sancağma mühim bir vazife ile tayin edilmiş, bir kaç gün içinde eşyaîarmı toplıyarak Istanbuldan ay AĞLIYOR^V, Tefrika: 29 Yazan: rılmıştı. Süıan Paşa Bosna yolunda bulunuyordu. Şehzade Süleyman Çelebinin Boluya gitmesi de bir kaç sy için tehir edilmişti. Bayezid, yeni bir sancak taksimatı yapmak istiyoıdu. Ferhad Beyin konağı muhafız adı altmda, Yakub Beye bırakılmıştı. Ahmed, Murteza, Mehmed ve Osmanla, Ahmedin Trabzondan geürdiği iki arkadaşı konakta yatıp kalkıyorlardı. Şahin Bey haftada iki defa Yakubu ziyaret ederek «nalumat veriyordu. Sinan Paşa ile Ferhad Beyin Istanbuldan ayrılmalan Şehzade Selimin işird güçleştirmiş değildi. Yeniçeri ocağı muhteiif vesilelerle Solime olan taraftarlığını açıkça gösteriyordu. Kaptamderya, Hersek Ahmed Paşa (1) el altmdan Yakub ve SULJAN SEUM3f^\ du (4). Dalgalar yıkılmış surlan aşarak şehre hücum ettiler. Halk günlerce sokaklarda kaldı. Çorum şehri ahalisinin üçte ikisi zelzelelerden yarıbp açılan topraklar içine düşerek kayboldular. Dtinci Bayezidin doğduğu şehir olan Dimotoka bir harabe yığını haline geldi. âyan meclisi azasından ve barış konferansı çalışmalannda Mr. Byrnes'ün başmuşayiri buiunan Vandcîiberg, bugün beyanatta bulunarak, Amerikan dış politikasmda bir birlik •yaratmanın lâzım geldiğini söylemiştir. Mr. Vandenberg demiştir ki: «Bir'eşik Amerikada ayni zamanda iki dış işleri bakanı birden bulunamaz. Biz yalnız bir dış işleri bakanile işbirliği yapabiliriz.> Vandenberg şu sözleri ilâve etmiştir: «Haklı veya haksız Paris, dış politikamızda böyle bir birliğin mevcudiyetinden şüpheye düşmüştür.> Umumî kanaate göre, Mr. Vandenberg'in mülâhazaları, temsilci heyeti. nin durumunu belirtmektedir. İÇKİStZ SAZ Cağaloğla ÇİFTESARAYLAR Bahcesînde HER Tanınmı* P A Z A R S E S ve S A Z Saat 14 ten 18,30 a kadar muarsaro A M C A B E Y VE «^ Yeni saraya bir şey olmamakla beraber duvarlara itimad edemiyen Bayezid bahçeye hafif br çadır kurdurarak arkadaşlarma yardım ediyordu. orada ikamete başladı. Sonra da ikinci payitaht olan Edirneye iltica etti. Fa*** Bayezid, surlann en kısa zamanda ta1509 yılı eylul ayının 14 ünde (2) kat orada da İstanbul derecesinde müfstanbulda büyük bir zelzele olmuştu. him bir zelzele oldu, Bunun üzerine mir edilmesini, halkjn iaşesile yakından alâkadar olunmasını istedi. Bu hususta Istanbul tarihinde kaydedilen bu en mutekid bir hukümdar olan Bayezid: Allahın gazabından kurtulunmaz. vezirlerinin fikirlerini sordu. Herkes birbüyük zelzele payitahtta oldukça genlş Diyerek Istanbula ddndü. Bir harabe birinin yüzüne bakıyor, söze girmeğe hasarlar yaptı. 109 cami, binlerce ev ve dükkân, kara tarafındaki surlann yığını haline gelen stanbul şehrini baş pek cesaret edemiyordu. Hadun Ali Pahepsi, deniz tarafmdakilerin ekserisi, tan aşağıy» dolaştı. Vaziyet korkuncdu. ça: Yedikule ve denizden Bahçekapısma ka Derhal bir At Divanı (5) topladı. Bü Padişahımız efendimiz, eğer bilmedar saray duvarlan tamamen harab ol tün vezirîeri ve devletin ileri gelenk den bir suç işledikse Allah bizi affetdu. Fatih camiinin sütun başlıkları, i rini çağırdı. Müzakereler Padişahm bir sin. Zamaru saltanatınızda mazlumların maretin, cami etrafındaki 8 medresenin hitabesile açıldı. Bayezid sözlerine şu ahını ustümüz* çekecek bir fcusur ettikubbeleri uçtu. Binlerce kadm ve er cümle ile başlamışti: ğimi hatırlamıyorum. kek, çoluk çocuk enkaz altında kalarak O kadar haksızlık o kadar lulüm Diye söze başlıyarak günahsız olduöldü (3). ettiniz Jd mazlumların ahları göklere ğunu uzun uzadıya izah ettikten sonra: Yalnız Veziriâzam Paşanın konağında kadar ç'iarak beldeye gazabı ilâhiyi Sayei şahanede iki aydan tezi yok atlarile birlikte üç yüz süvari telef ol davet etti (6). Istanbul yine eski Istanbul olacaktır. İrade buyurunuı âci* kulunuz da dahil IŞ K A N U N U ! . . olmak üzere sırtımızda taf taşıyalun. Tamiratı ikmal edip padişahımınn itimad ve teveccühlerine tekrar nail olmağa çalışalun. Arkas\ u«r Feridun Fazıl Tülbentçi S A Z Ûstadlannın lştirakile B E I E 1 I L E birükte KıymeUı sanatKar Değerli sanatkârımız Bulbül sesü sanatkâr Safiye Aylâ S A Z Mustafa Çağlar Mefharet Yıldırım Okuyucu bayanlar: FAİDE YILD1Z SABİTE CAN OKUYANLAR: HAMİD DİKSES TAHSİN KARAKUŞ İBRAHtM LÜTFİ Keraan Piyano Kanun Klârnet Cümbüş Klârnet Tambur Darbuka : t t : s : : : NOBAR TEKYAY FEYZt ASLANGÎL AHMED YATMAN ŞÜKRÜ CEMAL CÜNBÜŞ SALİII ORAK FUAD YAŞAR F A S I L : ntraıun .. Fakat Beledlye zarafet gös I „ Ve artistierl İş kanunu hü A. Kabahat Bslcdlyede. UsBeledtye bizim Şehlr Tl • Malum a tstanbulun su ve 1 yatrosu nrtistierl İçin blr tall ' taşıt mesplclcl glbl, bUl üüemı| terip artist meseleslnl daha once 1 kumlerı içine alm?k lstem'.ş. Ama ' tadları hastalanmca bakılmiğa, matnarae haurlamış Amcabey... ' yen meselelı r t o blri de sahne , ha'letmefe ki'ljınca araya Çalış gelgelellra artistler buna razı ol ' fcazaya uğraymca dlyet almağa, lhtiyarlaymca dlr.Ienmeğe. ölünca ' i meselesidlr nıa Bakanlığı glrmlş.,, servet bırakmağa alıştırmadı. Şlmdl elbet yadırgarlar!^ ı ! (1) Hersek Ahmed Paşa, ikinci sadaretınden azlinden sonra Kaptanıderyalığa tayin edilmişti. (2) Bazı rivayetlere göre, 13 ağustos 1509 (Solakzade tarihı sahife 321). (3) Frenk tarihlerine göre zelzelede 13 bın kişi ölmüştür. (4) Hammer tarihi, cüd 4, sahife 70 (5) Atı dizgininden tutaıak ve bir ayağmı üzengıje koyarak binmeğe hazır surette müzakere olunan divana tAt Divanı» denilir. (6) Solaltzade tarihi, sahife 323. RAŞiD RIZA Tiyatrosu SIZİ TANIMIYORUM Komedi 3 perde. Program 7 saat devam edeı N İ Ş A B Ü R E K DEHŞET KULESİ Tüvkçe Sözlü Danizlerin ortasmda müthiş bir macera, kanlı vak'alar, aşk ve heyecan. ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ • • • • • • • i I Ş I K F İ L M wm Bugün TAKSIN Sinemasında