Katalog

u m h u r iyet 2 3 UnCU yil Sayi I 7 9 I 7 #Mİ yeşfâne'» kuvvet KURUCUSU: YUNUS NADI Yunan milletinin bugün vereceği tarihı karar Atma, 31 (a a.) Yetkili müşahidleıın bugun belırttiklerıne gore, bir zamanlar istenılmiyen Yunanistan Kralı Yorgi'nin, yarınki plebısitten sonra, Yu. namstana döneceğı aşağı yukarı mu hakkak gibidir. Bu muşahidlere göre, So\Tyetlerin ve Sovyet nufuzu altında buhınan memB a l k a n l a r ı n bugıınku ıhııu leketlerin yaptıkları Yunan aleyhtarı munu hulâsa etmek çok ko propaganda, kraliyetçi partinin propalajdır; Rumanya, Bulgaıis gandasma hız vermiştir. tan, Yugoslavya ve Arnavudluk bir Kraliyetçiler muzafferiyetten o kadar Sovjrt nüfuz mıntakası halindedir. Balemin bulunmaktadırlar ki, 14 eylulde kanlar içinde Sovyet niıfuzuna bojun üçüncü defa olarak tahta gcçecek olan eğmiyen biricik memleket YunanislanKral Yorgi'yi kabul içm büyük tören dır. Fakat Yunanistan da Ingiliz iş?ali hazırlamışlardır. Yunanlılarm «Gü'ımi allındaılır ve ancak bu işgale dajanarak \ en Kral> lâkabını taktıkları 57 yaşınSovjet nüfuzunun bu memlekeü k?planasına karşı gelehilmektedir. | Y ki krahn ikamet edeceği sarayda daha şimdiden tamirata başlanmıştır. Bu durumun belirttiği ilk nokta, Bal , Umumiyetle iyi haber alan kaynaklakanların hir nüfuz çarpısması sahası j ra göre, Kral, yüzde 60 ile yüzde 70 olduğudur. Bu çarpışmaja iştirak edenler, bir tarafta Rusja, diğer tarafta ise arası bir ekseriyetle tahta gelecektir. Kraliyetçi mahfillere göre elân LonAngloSaksonlardır. Gerçi iki tarahn Arkast Sa. 5, Sü. 4 te da iddinsı, Balkanları demokratlaîtırm;ıktır. Fakat iki tarafın iddiası, demokıatlığı anlajış derecesinde, birbirine 7iddır. Sovjet Rusjaja göre, kendi nufuzu altında yaşıjan memleketleriu lıepsi domokrattır. Ve onun için Ingiltere iİ£Aja^i^ıyn,,.,Ru;nanj ada, ve Bulg.ıristanda, demokrat hukufnetlcrin kurulması Iehindeki teşebbüsleri, Yugoslav rejimine karşı j a n gbzle bakmalan, lıakikî demokratlığa karşı düşmanhktan başka bir şey değildir. AngloSaksonlann Arnavudluk demokrasisine karşı feca gözle bakmalarınm sebebi, ' Otranto boğazına hâkim olan Aruavud ı luk sahillcrini, Balkanları istilâ etmek üzere bir sıçrama tahtası olarak kullanmak iıııl ânının ortadan kalkraa'indandır. ElhaMİ bugün bütun Balkanlar, hürrijet ve demokıashe kavuşmustur ve bundan mahruro olan bir memleket varsa o da Yunanistnııdır. Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Îstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 248 Telefonlar: Umumi Santral Numarası: 24298. Yazı İşleri: 24299. Matbaa: 24290. Pazar I Eylul 1946 Boğazlar davası «Rus isfeklerinin Türkiye taraf ından kat'iyetle reddedilmesi Kremlin içîn de hayret uyandırıcı olmamışlır» «Türkiyenin durumu, başlıbaşına, bir tesir uyandırıyor Washington 31 (a.a..) Star> gazetesi «Turklyenln durımıu» başhkli bir makalesınds bilhassa şunlan yazmaktadır: «MoskcH anın Bo&azlar haKanda yaptıgı tekllflerin Turkıje tarafından katiyetio reddedılmesı. dunyauuı geri kalan kıemı içm oldıığn kadar Kremlm için de pek hayret vericı olmamıştır. Turkler hükümranlıltlarına ve toprak butunlüUerlne halel getirmemelc lçın başlia bir curum aJamazlardu Rusların bunu çok iyl bılmesi lcab ederdi. Turklje, verdıgl notada açlkça lzah ettiğl gıiıi, 1936 Montreux mukavelenamesınin Rusların meşru bütun haidannı tanıyacak ve ayni zamanda Birleşmiş Mılletlere de yer verecek şekilde, gozden geçirıimesi İçin milletterarası bir toplantı yapüması hususunda, Fransa, Ingiltere ve Anıerılca Üe mutabıi bulunmaktadır. Teklıf edllen hal çaresl Rus menfaatlerınl Türkiyeye zarar vermıysceic şrkılde korumakta ve Boğazların Rus hâkımlyeünde olarak teOc taraflı bir kortrol sistemine tâbi tutulmasını kabıü etmemektedir. Moskova teklifleri Birleşmiş Mılletlerden tamamen habersİ3 goriınmektedir. Rusya tarafından tekllf edjlen sistemdekl inhlsarcılık devl"tlerin Yakm ve Ortadoğudakl rekabetlorlnin arbmasına ve boylece bir harb doSurabıIecek yeni lhtilâflann ortaya cıicmasmâ mâni olamaz. Türkiye, Rus plânını ıeddederek ve «ne taraitan gelirse glsin her tecn,iize> karşı koyacagını bildirerek durumundaki nzml bu^uçunda üiç .çijphs bırakmamıştır. Tüıklyenin durumu başlıbaşına bir teslr uyardırmaıttadır. Fakat bu durumun fngıltere, Fransa ve Amerika tarafından deateklerımesi dalıa büyük bir tesir yaratjnaktadır > Bayram münasebetile şehrimlze gelen Başbakan Receb Peker.dün akşamki ekspre?le Ankaraya dönmüşrür. Receb Peker istasyonfla Vali ve Belediye Reisi Lutfi Kırdar, İstanbul Sıkıyonetim Komutanı Asun Tınaztepe, Birinci Ordu Mufettişi Nuri Yamut, Polis Müdürü Ahmed Demir ve şahsî dostları tarafından uğurîanmıştır. Başbakan, istasyonda kendisile görüşen gazetecilere şunları söylemiştir: « Bayram münasebetile îstanbula Istlrahat etmeB: üzere geldiğlmi blliyorsunuz. Üç gün kadar aüren bir istirahat müddetimi seçmenlerim arasında gegirdlğlm için memnunum.» Yukarıdaki reslmde, Başbakan Receb Peker, kendisinl teşyi edenlerle bir arada görülmektedir. Kralın memlekete gelip gelmemesi içiıt yapılacak plebisit hazırlıkları sona erdi Krahn yüzde 70 nisbetinde ekseriyet kazanacağı umuluyor, bütün toplantılar yasak edildi ve Kral için istikbal hazırlıkları başladı Balkanlar ve NUBNBERC'DEKİ PAVA Nazi harb suçluları dün son müdafaalarını yaptılar Ribbentrop, «Maksadımız dünyaya hâkim olmak değil, Versailles muahedesini yıkmaktı. Bugün İngiltere ile Amerika? 1939 da Rusyaya karşı Almanyanm bulunduğu durumdadır» Nürnberg 31 (a a ) Nürnberg m i h . kemesinde Adolf Hess 20 dakıka kadar gelişıgüzel söz'.er söyledıkten sonra şoyle devam etmiştir: < Ben, yabanclara Almanya işlerile meşçul olmak hakkını tanımıyorum. Führeı"ın candan hürmetkârı idira. Führer de Alman milleti tarıhinin en harikulâde insan'.armdan biridır. Hayatımm bu safhasını hiç bir zaman inkâr etmediğım gıbı simdıye kadar olup bu tonlerdon dolayı kat'ij'yen esef duymuyorum.> Gene bugünkü muhakeme esnasında Rıbbentrop da demiçtir ki: t Başka birinin kararile takib ettığim dış siyaset yüzünden beni sorumlu tutuyorlar, Halbuki bu sıyaset. ten maksad dünyaya hâkim olmak değil, sadece Versailles eserini yoketmek ve Alman milletine yaşamak imkânı vcrmekti. Alman siyaseti hiçbir vakit bir tecavüz harbi hazırlamamıştır. Esasen İkinci Dünya Harbi arifesinde za. Arkasx Sa. 3, Sü. 5 te Yeniden tahta çıkıp bugün belli olacak olan Kral Yorgi Milh Eğitim davası esasından hallediliy or Köy Enstitüleri, köy mektebleri iıtşaatı, tercüıtıe ve nesriyat işleri evvelâ ele alııtacak ntevzulardır Nesriyat Müdürü, Millî Kütübhane Müdürlüğüne, tayin edildi, İlk Öğrelim Umum Müdürü de başka bir vazifeye tayin edilecek «Sovyet bloku taarruza geçti» Londrn 31 (a a.) «Rus bîokıınım tPcavüzıl» nü incelej'erek «Daily Telegraph> gazetesi şunları yazmabtadır: <Bizi bekleyen siyasî mücadelenln ştlmulü humsunda kendımlzı hayale kapt'rma*nr.mız lâzımdır. Sovj'et bloku bütün cephe bojTinca taarruza geçmi^tir. Arfcost Sa. 3, Sü. 7 de AngloSaksonların noktai nazarı ise bunun tam zıddıdır. Sovjet nufuzu altında jaşıjan butün memleketler tam manasile esaret içindedir ve bu nıemleketlerde yalnız Rusjanın iradesi hâkimdir. Bu iki noktai nazar daiml çarpışma halindedir. Onun için iki taraf birbirini Balkanlardan uzaklaştırmak üzere her vesile ve fırsattan istifade etmektedir. Yani AngloAmerikanlar, Sovjet Rusjanın Balkanları boşaltarak kendi hududuna donmesini istedikleri halde Sovjet Rusya da onların Yunanistandan biran evvel çekilmelerini sağlamak, bu memlekete de baştanbasa hulul etmek için uğraşmakta ve bu hedefi gerçekleştirmek üzere hiç bir fırsatı kaçırmam?ktadır. Son gunlerde Lkraynanın Yunanistan hükumetini gajrimeşru bir hukumet ve Ingiliz ordıısunun Yunanistanda bu. lunmasım milletlerarası barışı tehdid eden bir hareket sajacak derecede ileri gitmesi ve Güvenlık Konseji nezdınde yeni bir dava açması, bu çarpışmanın gittikçe şiddctlendiğini göstermektedir. Durumun bu mahijeti aldığı sırada Yunanistan, rejimini kararlaştırmak ü . zere genel oja müracaat etmektedir. Bu müracaat neticesinde Yunanistanın krallığı ihya edip etmiyeceği anlaşılacaktır. Bu hususta söz söylemek .hakkı, yalnız Yunan milletine aid olduğu hal. de, Balkanların içindeki ve dışındaki müfrit sollar bu «müthis irtica» ın An. glo . Amerikanlar tarafından kıskırfal. dığını iddia etmekte, Yunanistanın bu irticadan kurtulmasmı temin etmeyi bir vazife sayaftasına gürültü koparmak. tadırlar. Yunanistan, ister krallık lehinde, is. ter cumhuriyet lehinde karar versin, bu, jalnız onu ilgilendirecek bir hare. ketfdr. Fakat Yunanistanda krallık kıırulduğu ve memleket bu esas üzere istikıar bulduğu takdirde müfrit solla. rın süngüsü düşeceği ve Yunanistanın Sovyet nüfuz bölgesine girmesine imk5n kalmıyacağı icin Balkanların için. deki ve dısmdaki müfrit sollar, jajgara konarmakta ve Yunanistanı dahilî mücadelelere süri'UİPmek mak=adile her çareje basvıırmnktadırlar. Hulâsa Balkanlar, hakikaten acınacak bir haldedir. Bu hölçenin bu defa nii. fuz bojTinduruklarmdan kıutularak kendine gelmesi çok ciddî bir dava tes. kil edecektir. Yunan milleti bngün siyasî istikrarını saslayacak bir karar vermekle bu dava vı açmak ve kazanmak jolunrla ilk adıtr.ı atmıs ola'rk ve Bolkanlar irinde kendini laırfaran ilk devlet olarak me^ki alaraktır. Neticenin hınu 1e>id etmesini nma. lım ve dost Yunan m'lletine muvaffakı. yetler dileyelim. *** Ankarada çıkan bir şayia Ankara 31 (Telefonla) Pariste toplanan dört Dış İşleri Bakanları konferanSıiıın Boğazlar meselesini müzakere etmek üzere hükumetimizi de dav°t ett'ği hakkında bu akşam Ankarada bir şayia dolaşmıştır. Keyfiyeti, Dış îşleri Bakanlığımızm salâhiyet sahibi şahsiyetlerinden tahkik ettim. Bana verilen cevab şu oldu: y « Bu şayianın kat'iyyen aslı ve esası yoktur ve asla inanmamak lâımdır.> Nazi harb suçlularından bir kısmı mahkeme huzurunda İİ Umumi Nedisleri seçimi bugün yapıhyor «Ulus» ve «Ankara» gazeteleri, bu seçim münasebetile Demokrat Parti hakkında şiddetli birer makale yazdılar Ankara 31 (Telefonîa) Yarıu (bugün) yapılacak olan 11 genel meclis seçimleri için hazırlıklar tamamlanımştır. Bayram günlerinde jrumuşak bir dil kııllanan C. H. P. gazetelerinin D. P. ye tekrar şiddetle çattıklan görülmektedir. Gazeteler halkı C. H. P. namzedlerine rey vermeğ« davet etmektedirler. «AnKara» gazetes'nde t u hususta denilmtttedir ki: «Geçen sefer (bir denetleme partisi de meydana çık. mış; Mecliste yalnız parti toplantılan dışmda da tenkid sesi yükselsin) dü Arkast Sa. 3. Sü. 4 te Molotov birdenbire Moskovaya gitti Londra 31 ( B 3 C.) Sovyet Dış Işîşleri Bakanı M. Molotov bugün b:rdenbire Paristen Mosiovaya hareket etmiştir. Molotov'un ddrtler arasındakl muzakereler hakkında Stalıne izahat vermek üzere giktiği tanmin edılmektedlr. 1 Dlğer taraftan, pazartesl gunü dörtler arasında yapılacak toplantımn, Molo Arkast Sa. 3, Sü. 3 te Esaslı surette ısiah edileceklcri söjlenen Köy Enstitulerinden birinde, okuyucular tarla işlerinde çalışıyorlar Ankara 31 (Telefonla) Millî Eğitim yetll mahfillerile yakmdan teması olanBakanlığmda yeni bir çalışma devresi lardan sızan haberlere göre, bayramı nin hazırlıkları başlamıştır. Gerek kuv takib eden hafta içinde ilk icraatm başvetli şayialara, gerek Bakanlık salâhl Arkası Sa. 3, Sü. 2 de Cumhur Reisimizin Tiirk ordusuna güveni Ismet Inönü, Genelkurmay Başkammıza bir mektub gönderdi Ankara 31 (a.a.) 30 ağustos zafer bayramı vesılesile Cumhur Başkanı İsmet Inönü, Genelkurmay Ba=kanı Orgeneral Omurtak'a aşağıdaki moktubu gdndermışlerdir: Orgeneral Salih Oımırtak Genelkurmay Baskanı Ankara Kara. deniz ve hava kuvvetler.nvzi sevgi ile selâmİDrım. Size ve yüksek komutanız altındaki ordularımıza zafer bayramını kutlarım. Gerektıği zamm vatanm selâmetl uğrunda daha nıce şsnlı destanlar yaratacaklarma bütün mületçe yurekten ınandığımız komutan, subay ve erterımize karşı olan sarsı'maz güveni öu mutlu şünde bir kere rlaha belirtmekle bab'i. yarım. Genelkurmay Ba^kanı Orgensrsl Omurtak, Cumhur Bnşkanımızaı bu febrıklerme karşılık tesekkurlerıni, BŞc ğıdaki mektubla erzetmıstir: Çok sajın Cumhur Baskanımız ve j ü c e hasbuğıunuz Amerika Uzakşarkta Rus taarruzundan korkuyor Askerî mütehassıslar. burada büyük tertibat alınmasmı ve ezici kuvvetler bulundurulmasmı tavsiye ettiler , Tolîyo 31 (AP.) Uzakdoğuda Rus t?armzu emareleri sezen Amerika mebusan mechsi askerî komıtesi üyeleri, buçun, Amerikanm ikinci bir Pearl Harbour baskmına uğramaması için, tedbirler ahnması lâzım geldiğıni bıldirmiştir. General Mac Arthur'un genel karargâlıında hazırlanan Uzakdoğu durumu hakkındaki askerî) ve siyasî raporu tetkik eden askerî komitenin altı iiyesi, bu bölgedeld Amerikan kuvvetlermin kendilermi müdafaa, etmeğe muktedir^t olmadıŞını bildirme"ktedırler. Bu üyolef.T bir muJdetten^eri'Pasrfıfeteki Afcıerıkan * usler.ni 7iya'ffet etmektedirler."" Koraı'e ı B^ftkan muavıni John 1E Shtrıdan, ezçfeıle şöyle demektedir: T « Gordüğümşeyleraen sonra Ru=iara atom bombasjam mukaddemesını bıle t'zzkşarktaki Amerikan ortluları Baş 'Atkas\*Stı. 3f,Sk 2 de kumandanı General Mac Arthor Menemen Halk Partisi reisi ağır surette yaralandı İzmir 31 (Tel°fonla) Men&men C. H P. yeni başkanı, tzmlr vilâyeti TJmuml meclis ve Menemen Belediye meclisi azasından Osman Sabanci, VilâlTet meclis seçimleri münasebetile gittigi Aliağa nahiyesinde propagandasını I'aptıktan sonra Menemene dönmüş, kendl bagı önunde pıısu kuran meçhul b'r şahsın attığı b"s. el tabanca mermisinden birinin alnına isabetıle ağır surcHe yaralanmştr. Izmır Memlel'et hsstanesine getirilmiş olan Osman Sabanci konuşamamaktadır. Gayet namu=lu ^e Menemende çok sevılnı'ş bir sima olduğu içm hâdıse büyuk bir teessür uyandırmıstır. Kendisi çiftri mallannı koruma te?kılâtınm baurur miidcl^t ç^lıstığı cüıet'e bazı nn hustırpetini üz?rıne çekmesi i b"lınKİuâundan ugrndığı.itecaburuan ••&ot\ gelcbUeceti söyjenaıTr O ^njsftvln şeçerjlerde ba'ğ.kuue bunu yapanlar mey3ana cıkarılamarmşM. Kendi5inl varalayan da kaçmıştırjve aranaıaktadır. \tn L . I . . . . i . o*ciu. a j'a/>nİ3ıidı,^ Cumhur.j.ak îtdu.anma bu\ dfc\£tpcu^ariTİan Slacaviarı öBiirler» ouS'ivene lâ>ık baîarıJ^rla yerın° aetr meğe Arkası Sa, 3, Su. 2 te IL. KocaStatilde ne yaptm be oğlum, çalışmadan g^çeceğini mi iimid ettîn?.. Bu ne tembellik!.. Tembellik değil efendim, alışkanlık!.. Bakan deçişti; nasıl • '* olsa oku'Jar, de'îier, kitablar, prcgramUr, plrnler, pıojeler, usullîr, sistemler, kanunlar, nizamlar da değişir diye iimid ettim!..