Katalog

r MUSTAFA MHAD ÖZÖN Okullar için YENİ TÖRKÇE CEB SÖZLÜĞÜ Ük, Orta, Lise öğrencilerin uğnyacakları rorlukları çdzmek için kılavuzdur. Fiatı 250 kuruş. İNKILAP KİTABEVİ 23 um u r iyet : 7956 Telgral ve mektub adred: Cumhurlyet, tstanbul Posta kutusuIstanbul No 248 Telefonlar: Utnuml Santral Numaras: 24298. Yazı tflerl: 24299. Matbaa: 24290. r Fransızcadan Türkçeye 30.000 ^Keffite* tzahlı ve Misaui LIJK En yeni lugat %$abıdır. Sonuna bütün yeni terimleri jjgrt=r»n teknik kısım ilâve edilmiştir. Cüdİ 850 kuruştur. PerŞeiîlb8 i 0 Ekİlîl I946 V.. Ahmed H Kitabevi Ingilterenin Boğazlar için Yeni Ingiliz notası dün bize ve Sovyet Rusyaya bildirildi İngiltere Boğazlar konferansıııııt derhal toplanmasını taleb ediyor Amerikadan yükselen ses: «Eğer Ruslarm maksadı Amerikanın Boğazlar hakkındaki alâkasınm devamlı ve hakikî olup olmadığını anlamaksa Dış İşleri ve Bahriye Bakanlarmın son demeçleri onları tatmin etmelidir» (İktidar bir emanettir» urd içinde bir tctkik gezisine çıkan Başbakan Receb Peker, A>valık halkı ile yaptığı bir konu«ma sırasında, hükumet işleri etrafında açıklamalarda buhınurken, kendisine yol gosteren bazı teınel prensiplere de işaret edcrek. iktidarı, halkın bir emaneti diye tanıdığını soylıiyor. Sayın Baş^akana gore, kuvvetini bu tetnel prensipten alan hükuraet, yüz yıl calışmak gajesile işe başlarken, hizraet ve \azifelerinde muvaffak olamadıİnm gordüğü an, bir gün bile ısrar et' roeksirin çekilmek gcrektiğini unutmamaktadır. lşte bir söz ki, bürün bir zihniyet devriminin ana eizgilerini sadeliği nisbetin. de açık bir üslubla önümüze scriyor. Virmi beş yillık Cumhuriyet tarihimizin bizi hep bu amaca doğru ulaştırmağa falışan ga>retlerle yiıklü olduğunu hatırlamazlık edebilir mijiz? Receb Peker'in basit bir cümle iie ifade etraesini bildiği o bü>ük gerçek bu memleket çocuklarının dnnkıi, bugünkü ve yarın. ki çahşmalajuun başlıca hedefi değıl mi? Ebedl Atatürk, Samsun toprağında Anadolu karasına a>ak bastığı gün, knr. tancısını arayan Türk milletine goklerden indirilmiş bir peygamber edasile hi. lab ettnijordu. O. balis Türk toprağının halis bir çocuğu olarak hepimiz için degismezliğine inandığı haklar ve vazife. lerle işe koyulmayı önceden tasarlamıştı. Ralka rağmen halkı idareye çalışan ve gürülhilü yıkılışı sırasmda halkı da ururuma sürüklemckte mahzur görıni. yen Osmanh devletinin vaktile kendine verdiği bütün sırmah şeridleri ayağila teperek rütbesiz, imtiyazsız bir Türk eri sıfatile. adeta yeni baştan hayata doğarcasına ise koyulması bundan ötürii idi. Ralka rağmen halkın idaresi zihniyeli. ne karsi bizde ilk mücadele bayrağmı açan Mustafa Kenıal, ölünciye kadar o bayrağı elinden bırakmadı. Atatür. kü diktatör sananlar, dünyaya kar« diktatör göstcrıuek istiyenler, ya ona düsmandılar, yahud da onunla ınillet araMndaki yürekten kayna?. mamn şuuruna eremiyenlerdi. Kur. tulııs savaşının başmdan sonuna kadar Mustafa Kemal iktidar sorumhı. luğunu ıtıukaddes bir emanet olarak sırbnda tasıdı. Bu, o ramanlar hiç bir faninin kaldıramıyacajp kadar ağır bir yüktü. Onun verdiği ezici yorgıınluk Atatürk çapmda bir kahramanı da za. man zaman ıstıraba sürüklüyordu. İstiklâl mücadelesi tarihimizin bazi sahifeleri bu ıstırabı aksettiren satırlarla doludur. Evet. iktidar tasınması her raman kolay olmıyan bir emanetrir. Fakat bu rihniyeti bir millete maletmek, bir günden öbür güne gerçekleşiverecek bir iş sayılamaz. İnsan zayıf mahluktur ve iktidann çckici taraflan da çokrıır. Yeni Türkiyeye yol gösteren bütün inkılâblar. devlet idaremizi bu gayeye «laştırmak İçin göze almmıstı. Hattâ. uzun zaman yiirüttüğümür tek parti sistemini bile, aslını arayacak olursak. başka bir mak. sada yormak imkânsızdır. Biz tek partiye, başka partileri imha ederek varmadık. Hiç partisi olmıyan ve Osmanh rejimiDİn uçiıruma sürüklediği kahraman bir millcti, kendi imkânlarile teşkilâtlandırmak suretile vardık. Millet, daha çeşidli kontrol organlanna kavustukça, bir e. manet olan iktidann da günden güne daha verimli hedeflere doğrn yürüyeceğine şüpte edilemez. , Sayın Peker'in sözleri, çeyrek yüzrıllık gayretlerimizin göze göriinür miisbet neticelerine bir işarerrîr. İktidRra geçmek bir emaneti teslim almak deraektir. Hükumetimizin idaresini eline teslim ettiğinriz adamlan şahıs olarak değil. fikir ve aksyon olarak görmek isteriz. Bir muvaffakıyet bckliyorsak bunu be. nimsediğimiz fikirlerin aksyon haline geçmesinden bekliyoruzdur. O halde bir fikrin şerefli sahibi ve tasıyıcısı sıfatile, hükumet, anrak fikirle beraber ve flk. rin halk göıündeki mnvaffakıyeti nisbetinde iktidan elinde rutabilmelidir. îşler TÜrümediği zaman elbise değiştirir 0bi fftfr *e prenslp değlftinnejc, her ne Noskova radyosunun Boğazlarla ilgili Amerikan siyaseti hakkında neşriyatı Londra 9 (B B.C.) ingiltere hükumeti Boğazlarm istıkbali ve MontreuX andlaşmasınm değiştirilmeBİ konusu hakkında Sovyetler Birliğile Türkiyeye notalar göndermiş ve .bu notalar alâkalı makamlara tevdi olunmuştur. Ingiliz notasınm meali henüz neşrolunmam!; :se de siyasî muharrirler tarafından verilen malumata çö. re, Londra hükumeti Rusya, Am€Tİka, Fransa, İnşi'ıtere; Türkiye vesair devletlerin iştirakil* bir konferansın toplanarak muahedede yapılması1 isteîien değişikiikleri görüşmesini arzu etmektedir. ingiltere hükumetince son harbde biribirlerıne düşman olmıyan memleketlerl* Montreux'yü imzalıyan devletler bu konuşmalara iştirak etmelidirler. Washington 9 (A P ) Soij't*1^1 Birliği Tü'kıye üzerindekı Boğazlara müteallik tazyikım dcvam ettırmektedir. Eğer Sovyetlerin maksadı bu husustaki Amenkan alâkasınm hakikî ve devamlı olup olmadığmı an Arkası Sa. 3, Sü. 2 <ie Boğazlar ve Amerika Komünistler Makedonya için muhtariyet istiyorlar Makedonyada cereyan eden hâdiseler Londrada endişe ile (akib ediliyor 4 Londra 9 (a.a.) Anadolu ajansının özel muhabın bildiriyor: Yunar.ıstandaki durum. Londra resml mahfJIenr.in ehemmiye*ie nazan dlkk?tini celbptmek'edir. Mikedonyada cere; an eden hâdiselerin milletl^rarası ciddt lnkiçaflara yol açabilecegl kaygısı hâkimdlr. Anlaşıldığına göre, Yunan hükumeti Makedonyada halka silâiı darıtmalî hususunda kararını mevkli taıbıka koymadan evvel İngiliz hukumeurü haberdar etmiştlr. Burada bu kararın komunist çeteler elinde çaresiz kalan Sa. 3, Sü. 2 de Yunanistanda iç harb Kral Yorgı Atinaya dondükten sonra eski Naib Damaskinos'un elini sıkıjor Molotov'un dün söylcdiği nutuk Barış Konferansmm ikiye ajnılması bahsini izah eden Molotov işberaberliği yapılması lüzumunu ileri sürdü Parls 9 (a a.) M. Molotov bu sabah [ 40 kadar delegenin huzurile barış kon . feransmm genel toplantısını açmış, daha J sonra Fransız delegesi Fouges Dufare'e 1 kendi yerine başkanlık makamma gel. mesini rica ederek kürsüye geçmiş ve a. şağıdaki beyanatta bulunmuştur; < Geçen birinci cihan harbinde yapılan barış andlaşmaları milletlerin e. mel ve isteklerine asla uygun olmamış ve sürekll barış saglayamamıştır. Konferansın bu hakıkati unutmaması lâzımdır. Bundan dolayıdır ki, bugün yapılacak barışın demokratik ve faşizm aleyhinde tanzim edilmiş bir barış oimssı zartırid:r.> İtalyanın fasizmin beşiği olduğunu hatırlatan Molotov, barış andlaşmasında Italya için yuz kızartıcı hiç bir hüküm ve kendisini iktisadî esaret altına alan hiç bir madde olmadığını söylemistir. Habb, bundan sonra konfoansm ikiye aynlması bahsini izah eylemis ve Sov Arkası S. 3, Sü. 3 te Romada kanlı nümayişler Açıkta kalan iççiler Başbakanlık dairesine girdiler. Çarpıçmalarda 8 kişi öldü Roma 9 (a a.) Büyük bayrndırlık işlerinin birdenbire durdurulması yüzünden açıkta kalan işçiler bu sabah Başbakamık dairesi olan Vıminal sarayını işgal etmişlerdir. Bir çok camlar kırılmış ve bürolar tahrib olunmuştur. Polis mütearrızlan püskürtmek için silâh kullanmak zorunda kalmıştır. Başbakan yardımcısı Pietro Nenni, nümayişçılerden bir hejeti kabul ile, bu müfrit hareketlere şahid ol maktan ıleri gelen asabiyeüni izhar ve bu hareketin sebebi gibi gösterilmek istenen mesele etrafmda daha dün ken. dilerîle anlaşmış bulunduğu insanlan nümayişçiler arasında görmekten duyduşu teessürü ifade eylemiştir. Birleşmiş Milletler Kurulu Heyetimiz bugün uçakla Ankaradan ayrılıyor Ankara 9 (Telefonla) Birlsşmiş Milletler Genel Kurulu toplanüsmda Turkijeyi temsil edecek oîan heystimiî Arltası Sa 3, Sü 6 da Amcrikadaki hejet tarafından beğenildiği halde ilgili makamlar tarafından mubayaası miinarib gdrülmiyen Prince David ve Prince Robert eş jolcu vapurlanndan Prince David ölenler ve yaralananlar Molotov riyaset kiırsüsunde Receb Peker, yaptığı seyahatten çok istifade ettiğini söylüyor " " 1 Basbakan dün İzmirde beraet Anharaya döndü eden gazeteciler Rusya hakkındaki neşriyattan muhakeme edilen gazeteciler beraet ettiler, karar halk tarafından alkışlandı Roma 9 (a.a.) Viminal sarayı etraEında kargaşalıklar ve çatışmaîar sükunet bulmuştur. İki taraftan da ateş kesilmişse de, nümayişçiler gruplar halinde dolaşmakta ve şehrin h«r tarafında seyrüseferi felce uğratmağa çalışmaktadırlar. Başbakan De Gasperl, nümayişin şiddetle devam ettiği sırada Başbakanlık dairesine girmiştır. Kargaşalıkiar sonunda 8 kişinin öldüğü ve 40 kdşinin yaraîandığı anlaşılmaktadır. "Meksiko,, vapuru hakkında bir iddia Amerikada bulunan bir vatandaş bu geminin çürük olduğunu iddia ve onun yerine Prensler denilen iki süratli geminin alınmasını tavsiye ediyor Devlet Deruzyollan İdaresinin Ameri dum. 1919 senesındenberi Amerikada kadan Mexıco (Meksiko) admda bir va. yerleşmiş kimyager b^r akrabamın bazı pur satın aldığı malumdur. İdare evvel vapurlar hakkında gördermış olduğu noce de yazdığımız gibi, Prince David ve Arkası Sa. 3, Sü. 5 te Prince Robert adlı iki vapuru da bcğenmeyip satm almamıştı. Bu gemilerin satın alınmaması için gösterilen sebeb de, ıkisinan fiatına yeni bir gemi almak kabil olacağı idi. îsmi ve adresi bizde mahfuz bir okuvucumuzdan aldığunız bir mektubda şöyle denıliyor: «Amerikada bulunan Denizyollan heyetı tarafından mubayaa edilen gemıler hakkındaki muhtelif yazılarınızı oku Bir prof esörüıt makalesinden çıkan hâdise Ahmed Caferoğlu, Trabzon, Giresun ve Rize halkmın Rum olduklarını yazm?k şöyle dursun, aklından bile geçirmediğini söylüyor Bir refıkimiz, Edebıyat Fakultesi Türkoloji şubesı profeşorlennden Alımed Caferoğlunun «Türk Dili ve Tîdebiyatı Dereisı» nde çıkan «1945 yılı kuzey doğu Anadolu gezisindcîi» ısimli makaksinin çok fena akisler yaparak Tvırklüğü rencide ettiğini ileri sürdü. Ref J Arkası Sa. 3, Sü. 4 t" Taşkışlanın tamiri süratle Herliyor Profesör Emin Onat : " Binanın içini modern bir şekilde tamir edeceğiz. Dıştan ise hemen hemen ilk şeklini bulma§a çahşacagız „ diyor İzmir 9 (Telefonla) Rusya hak'andakı neşriyatından dolayı tevkif edilip muhakeme olunan İleri Demokrasi ?a i zetesi saiııbi İlhaml Kayrhak, Yazı İşleri mudürıl İlyas Tunçaslan ve neşrıyat mudurü Kâzım Uçal haklarında bugün j Agırceza mahkeme«=inee kabili temviz olmak üzere beraet kararı \ erilmiştir. I 'Jalkın bu gazetenin 4 ve 5 ejlul tarıhli nilsh?larmda intişar eden yazılan Sovyet radvosıır.un Türk milleti aleyhmdeBunların Türkiyeye kabul ki ağır neşrıyatına bir cevab ve bu haedilmeleri isteniyor reketlerin blr reaksıyonu mahjyetinde telâkki etmis ve suçu sabit gormemıştir. Yugoslavyadan italyaya lltica eden Beraet karan salonu dolduran halk ta Arkasn Sa. 3, Sü. 6 da ve halen Napoh civarındaki esir kamplarında buluna 3200 ırkdaşımızın Türkiyeye kabulü için. «Balkan memleketTren, vapur ve posta ücret lerindeki yoksullarımıza yardım komitesi idare kurulu» tarafından Başbakanlerine zam yapılması lığa ve Iç işleri Bakanhğma bir dilekReceb Peker dün sabah Ankarada Gazi istasjonunda trenden indikten sonra ihtimaü var çe verılmiştir. Dılekçede bu 3200 ırkAnkarq 9 (Telefonla) Devlet Denîz daşımızm. hayatlarımn kurtarılması ve Ankara (Hususî) Başbakanla Mıllî ! dönmüslerdir. Başbakan Gazi istasyo. v Savunma ve Maliye Bakanları bu sabah ııunda trenden inmıs ve kendısıni kar \e Deniıiyollarile Posta TelgTaf Url Türkiyeye kabul edilmeleri için Kıhusust tıenle Ayvalıktan Ankaraya | Arkası Sa. 3. Sü. 6 da ff Jerı' yemden gozden geçınlmektfdlr. zılay vasıtasıle yaptıkları müteaddid Eu tanfelere, havat pahalılıfına her müracaatlere altı aydır bir cevab alapahasına olursa olsun sandalyaya bağlı ] dailık sayılır \e netice itibarile emane hangi bir tesın dokunmıjacak ş«kılde, madıkları bıldirilmekte ve anavatana pek cuz'i baa zamlar yapüması lhtimali kabulleri için gereken musaadenin bir kalmak arrusuna alâmettir ki ileri ve tin suiistünaline \arır. an evvel verilmesi rica olunmaktadur. vardır. cemiyçtlere vakıçmıyan bir ipti. 1 NAOİR NADİ Yugoslavyadan İtalyaya kaçan Türkler î *î Taşkışlanın bugünkü görunüşü Yozıst 3 üncü soHi/enıüde