Katalog

6 Mayıs 1945 CUMHURİYET Avru'pamn kurfuluşu trcalî Almanyadaki Alman ordulannın Mareşal Montgo1 mery'ye tesllm olmayı kabul ve kayulsıı, şartsıı teslim olm j resikasını imza etmeleri ttzerine Danimarka. ile Holandanin da Alman istilâsından kurtulmalan sağlanmış ve Muttefiklerin eline, pene bir milyon kadar Alman esiri gecmiştir. Alman ordulannın böyle milyon milyon tesllrn olnıaları Hitler'in ölümündeki ehemmiyeti vüzuhla belirtiyor. Onun ölümii, nazist Almanyanın çöıülmesine ve Alman mukavemetinin büsbütttn erimesine seUeb olmug, bu çö«üntülerle erlmeler bir taraftan şLraali ItalyanınJ difjer taraftan batı Avrupanın süratle kurtulmasına, harbin dev adımlarile son bulmasına yardım etmiştlr. " • Fakat "hitlcr'in ölümii ba dereee ehemmiyeti haiı oldugu halde arkadaşı Mussolini'nln ölümii, »erre kadar bir dejer arzetmemiştlr Jtalya, esasen istllâ. edilmi^ ve ltalyanın istilâ edilmiyen taraflanndaki giıli ordular faallyete geçmiş, fonunda bu gizli ordular MussoUniyi ele freçirerek en şerefsu tarzda rücndünii ortadan kaldırmıştır. Fakat onnn ölümü degil, Hitler'in öliinıü şlmal îtalyamn kurtulmasını kolaylaşlırıru, cabuklaştırmış ve Mfcttefikler burada bir milyon Alman esirinl ele gpeirmeğe muvaffak olnıuşlardır. Dsnimarka ile Holandaya gelince, bunlar nazistlerin en çok göz diktikleri ülkelerdi. Danimarka onların ebedî gönr'rçesi olacak ve Holanda ile ona ald olan şarkî Hind adalan Alman lmparatorlu£unu Uzakşarkın deflnelerine kamşturacaktı. Almasya, 1940 ta Danlmarkayı pek circ'i nrakavemetten sonra istilâ etmiş ve o zaraandan başlıyarak yıkıtn anına kadar fcn raemleketi sömürmüştür. Danimarfct'lan bir müddet için hlç sızıltı aksetmediğl İçin blr aralık Danimarkalılann dununlarından hoşnud olduklan samlıyordu. Fakat çok geçmeden Danimarkalılann da ellerinden geldiği kadar Alman güeünü ve istismannı baltalamıya çalıştıklan, bu yüzden Alman otoritefile Danimarka halkının durmadan çarpıştıklan anlaşıldı. Muttefiklerin durumu düzeldikçe Danimarkalılann da Aimanlara mukavenvetl artıyor ve bu yttzden. Müttefikler, Danimarkayı kurtanlacak memlrketler sırasına katmayı vazife gayiTorlardı. Holjnda lse, Almanya İle dnrmadan müradele etmi^ ve bu yüzden çok büyük kayıblara njTamıştır. Bithassa Müttefiklortn Avrnpa karasına çıkmalanndan ve Ren nehrlnl aşmalarından sonra Holandsnın ekilen toprnklarından mühlıtı b!r kısmı su altmda kalmış, Holanda halkı açlık felâketöe karşılaş,mı? ve Mütteflk'er buraya tayyarelerle gida maddpleri göndennek zorunda kalmışlardrr. Holandanm rkllen topraklanndan n | rad^tı kaybı tazmin İçin ona da bir mFktar A'man toprajı verllme»! beklermektedlr. Batı Avnıpada henttı kmtanlmamq plin tek memleket, Norveçtir. Bn memleVet de naıizmin istilâ hırsından re mlmünden çok büyük eztyetlere ve kayıMara ngramış. fakît hürriyeet re lstiklâlinl knrtaraıak İçin de dnrmadan savaşmıştır. Fakat Alman mnkavemetinln baştanb<<şa' yıVılmaiından sonra Norveçt«ld AlrtT'n tümenlerinin harbe devam etmpfc şıkkım tercib. edeceklerinl sanmıyor^. Banlar da ya Müttefiklere teslim olaoakiar. yahod Isveçe iltica ederek burada enterne edilecpklerdir. Şayed bunlar, harb etmeği terclh edecek olnrlarsa, boşn boynna ka.n dökmüş ve General Eisenhower'ta dedilri pibi gabavetlerinln knrbam olmafa karar vermifl ol.ıcaklardır. Ba yüzden Norveçin de pek yakınd» knrtulması beklenir. Böylece istilâ ve tecavüz siyasetlnln AvrTipava yüklemek istedigi esaret linoîzferi kınlmış ve btitün Avrnpa yenlden hüiTİTfte kavTişmustur. Bn hürrlyetl sa|lamlamak ve yenlden tefflikeye nğratmamak lse San FranclsbekİPniyor. Son Alman kuvvetleri de dtin teslim oldular Baştarafı 1 fnei sahifede birincl ve on dokuzuncu ordular olmai Uzere ikl ordudan mürekkebdlr. Bu teslim olma üzerlne birlnci Fransiz ordusu Ue üçünctl ve yedinci Amerikan ordularına karşı mukavemet sona errtıiş demektir. Alman grupu Kemnltz'den itibaren Isviçre hi*duduna kadar büj'ük bir yanm dalre şeklindekl bir oephe hattını tutmakta idi. Resmt olıruyan tahmlnlere göre, bu ordular grupunun mevcudü 200 Ue 400 bln kadar tutmaktadır. lim olacakların sayısı bir milyondan hayli fazlaya yükselecektlr. Bunlarm, bu çevreden \e Danlmarkadan kaldırüması ve başka yerlere götürülmesl halli oldukça çetln birer mesele olacaktır.> Ankara 5 (R.; NorveçteM Alman yuksek komlseri Joseph Terboven ile Müttefikler arasında müzakereler yap.ldığı b;ld:rilmektedir. iondradan bildirildigıne göre, bütün Oslo radyosuııda konuşan Quisling, halkı sükunete davet etmiştir. Parls 5 ı.a a j General Eisenhower tarafır.dan dün akşam yayınlanan tebliğde şöyle denilmekteür: € Alman] ar tamamile yenilnıijlerdir. Şimdi teslim olmaktan imtina etmeleri, kendilerinin veya şeflerinin «ıanasızlıklarmJan başka hiç blr şeye hanıledilemez. Batı cepheslndeki Alman kuvvetleri çozülmüşlerdir. Duşman yenllmlş olduğunu biliyor.> Norveç hakkında müzakereler oluyor Londra 5 (B.B.C.^ Üçüncil Amerikan ordusu bugün Çekoslovakyada 150 kilometrellk blr cephe üzerlnde taarruza geçmiştir. Bu cephede 11 incl Alman Panzer ordusunun bugün üçüncü orduya kaxşı muhasamatı kestiğl ve teslim oldugu blldlrllmiştir. Butiin günsv Almanyada teslim olanlar da nazan itibara alımrsa Müttefikler ellnde bulunan Alman eslrlerlnln miktan 6 mllyonu aşmaktadır. 11 inci Panzer ordusu da teslim oldu General Eisenhower diyor ki: Ingiliz ordusu Kopenhag'a girdi Stockholm 5 (a a.) Afton Tidıünşen gazetesine bugün gelen haberlere göre, Mareşal Montgomery Müt:ef:k askerl komisyonu üyeîerile blrlikte bujün Kopenhagda beklenîlmekte idı. Dljer taraftan Ikinci Ingiliz oriusu kumandanı General Dempseyin emrindekl kjt alarının bugün akşama dogru Kopenhağa girdlklerl 'bildirlmektedir. Londra 5 (B.B.C.) Kuzey Alman ordulan, Mareşal Montgomery kar^rgühmda imzalanan teslim şartlanna uygun olarak bugtin sabah saat 9 dan ltlbaren sllâhlannı blrakmağa başlarmşlardır. Teslimdcn doğan siyasî güçlükler Londra 5 (a a ) Daily Maıl gazetesinln slyasî mulıablri yazıyor: Alman general ve yük?ek rütbeli subaylarmın ve ilk hatta bulunan kıfaların kütle hallnde teslimi, batı müttefikleri için siyasî oldugn kadar teknik ve'askeri guç'ükler de nıeydana getiren bır meseledir. Büyük kuvvetlerln yavaş yavaş teslim olmaları usulünün hakikatte ihtimamla hazırlanan bir Alman plânı olması Imkânsiz değıldir. Bu plânda Amiral Donıtzln ehemmlyetll bir rolü olablllr. Her ne olura olsun, bu usulün Himmlerin teküfine benMdiĞi muhakkaktır. Amiral Donitz demecinde bunu destekllyor göründü. Bu plânda, Almanlar Rusları hesaba katmaksızın batı Müttefiklerine teslime razı görünüyorlar. Almanlar bu suretle Ingiltere ve Amerikayı pek güç mevkie koymaktadırlar. Bu şartlar dahilinde, Churchlll ve Başkan Truman'ın, teslim olan bütün Ab nların üç devlet harb esirl gibi telftkki edileceklerinl ilan etmeleri zarurl gibi görünuyor. Başmakaleden deıam cikmenin millî ekonomi bünyemızde yaratacağı sarsıntıyı diisünerek tedbirlerimizi ona göre almak ve işimizi sıkı tutmak zorundayız. Endüstrimizin kuvTetlenip gelişmesi; sağlık, bayındırlık, kültür durumumuzun yükselmesi; millî gelir kaynaklarımızın artmasile mütenasib olarak gerçekleşecektir. Bu bakımdan malî politikamızın iktısadî hayatımızm gerçek ve gereklerine uygun bir istikamet takib etraesi, çok önemli bir davadır. Türk ekononıisinin sosyal değerini belirtecek saliın bir metodla millî geliri hesabhyarak vergi sistemimizde gerekli değişiklik ve düzeltilmeler yapılmahdır. Millî gelirimizin yıllık tutan, dört ile altı milyar arasında tahmin olunduğuna göre bugün toplanan vergi miktarının miilî gelire nisbeti, di^er mcmleketlerinkine göre hayli düşüktür. Bu bakımdan bütün gelir sahiblerine müsavi ve âdil bir nisbet dahilinde sari rasyonel bir vergi sisteminin vatandaşlar için ödenmesi daha kolay ve hazine için de daha verimli olacağı muhakkaktır. Kaldı ki millî hazırlanma gayretlerimiz, meyvalarını verdikçe millî gelirimİTİn yılhk tutarında, vergilerde daha mc<=ud bir inkişafı sağlayacak bir artış kendini göstereccktir. CumhuTİyet maliyesinin bu konuyu lâyık olduğu ehemnıiyet ve ciddiyetle hıcelenıekte olduğunu büiyoruz. Tetkiklerin müsbet, faydah neticelerini yakında öğreneceğimizden emin bıılunuyoruz. Millî kalkmma plânının bir kaç cümle içine sıkıştırılan bu ana meseleleri, karşısında bulunduğumuz güçlükleri yenmck ve hedefimize ulaşmak için milletçe sarfına mecbur olduğumuz gayretlerin büyüklüğü dolayısile savaştan barışa geçiş devrinde millî birlik ve uyanıklığın devamma her zamand=ın daha çok muhtac olduğumuzu kesin olarak belirtmiştir kanaatindeyiz. Millî birlik ve uyanıklık Polonya davası çıkmaza girdi Baştaraf\ 1 inei sahifedt ciddî bir gelişme» hakkmdaki tbüyük endişesini izhar etmişür. Dış Iş'.eri Bakanı Mr. Stettinius da yaptığı bir demecd«, şunu söylemiştir: « Mr. Eden, M. Molotofu bu kadar bekledikten sonra böyle şaşırtıcı bir gelişmeyi öğrenmekle duyduğumuz endişeyi belirtmiştir.» Mr. Stettinius tevkif edilen Polonyalı liderlerinin ismini muhtevi tam bir liste Ue bu hareket hakkında tamamlayıcı izahatın verilmesini M. Molotoftan istediğini söylemiştir. Dünkü maçlar Beykoz Demirsporu yendi, Beşiktaş da Uçaksavara mağlub oldu Dün Şeref stadırtda oynanan iki kupa maçmdan birincisini, Ankaranın Demirsporuna karşı Beykozlular oynadılar. Maçın neticesinin kupa şampiyonluğuna tesîr etmiyecek olmasından mıdır nedir, oyunun ilk dcvresi gevşek ve hevessiz geçti ve sıfır sıfıra beraberUkle nihayetlendi. ikinci devresinin on beş dakikası gene cansız geçen maçın sonları hareketli olmağa başladı. Bilhassa iki tarafın üçer kere gol vaziyetlerine girip kaçrrmaları oyunun heyecanmı arttırda. Yirminci dakikadan itibsren Beykozlular daha üstıin çalışmak yolunu buidular. Demirspor kalesi önünde tehdidkâr vaziyetlere girip çıkan Beykoz hücura hattı, ilk golünü otuz üçüncü dakikada atmağa muvaffak oldu. Beykoz sağ açığmın kale ağzına kadar kayarak rakib müdaiaadan söktüğü topu içeri atmasile galip vaziyeti yakalıyan Beykozlular kupa maçlarının başındanbert çıkardıkları gayretli oyunlanndan birini daha tutturmu» olduklarmı isbat ettiler. Büyük farklar göstermeden oldukça istıkrariı oyunlar çıkarmalan sayesınde futbol meraklılarmın »evgilerini toplıyan Beykoz takımı dünkü nr.uvaffakıyetli oyunile bir kat dab» göze girmiş oldu. Esash elemanları oldukça geçkin futbolculardan olmala rma rağm«n ciddî idmanlar saye3İn<J» düzgün oyunlar çıkaran Beykozluların devamlı gayretlerini dünkü mag aolayısile takdir etmek yerindedir. Kupa çampıyonasının tesiri ve o şampiyonluğu Fenerbahçenin elinden alabli lecei son ?ansa malik olan Beşiktaşı» çıkaracağı oynn bakımmdan günüa dikkatle Seyre lâyık maçı Beşiktaş Uçaksavar oyunu idi. Beşiktaşlılar U çaksavarı ve bugünkü Demirspor maçını kazanmağa mscburdular. Bu mecburiyetlerden başka Fenerbahîeyi d« yenmeli idiler ki. kupa şampiyonluğunu aşağı yukarı kazanmak variyetin» gireDİlsinler... Beşikta» bu üç oyunu da muvaffaüyetle başarsa dahi gene çampiyonluğu sigortalamış olamıyordu. O zaman Galatasarayın Fenerbahçeyl yenmesi icab eâiyordu. Bu mecburiyetleri müdrik olması lâzımgelen Beşiktaşlılar dün mutad kadrolarile sahaya çıktılar. Yahnz sağ mü« dafi olarak Riîatı almışlardı. Hakem Sulhinin idaresinde başlıya» maçın ilk dakikalarında B.ejiktaçm en fena ve en aksak oyunlanndan birinl oynıyacağı bcUi oldu. Tam şöaretli v« yarı şöhretli bütün oyuncular takatsizgevşek ve kontrolsuz idiler. Uçaksavarlılar sırf atletik kabiliyetleri ve nefej îmkânlarma dayanarak Beşiktaşm cem'l oyununu bozmağa ve her mücadeled» topu onlardan almağa muvaffak oldular. Beşiktaşhların takatsizıikleri o ka» dar bariz idi ki, en kolay topları bil» yerine vereırıiyorlardı. Ufak bir mücadele, yirmi adımlık Dir koşu neticesind« top kulianışlarını ve topu sevkedişlerini yarı yarıya kaybeden Beyazsiyahlılar birinci devreyi sıfır sıfıra beraberlikle bitLrdılsr. Eğer Uçaksavarda iyi süt çeken ve kale ağzında gergin hamleler yapan bir iki oyuncu olsaydı, Beşiktaşlıiar bozuk oyunlarının cezasuu çekebüirlerii. Yüzüp yüzüp de sonuna getir'ükten sonra, kupa maçlarının son haftalarmda, idman kıvammın bu kadar bozulması, Beşiktaş gibi şöhretini iğne ile kazarak yapmış bir takım için nekadar yazık!» ikinci devrede nefes ve takat kifayetsizliklerini farkeden Beşiktaşlılar her zorlu ve rücud kabiliyetine istinad eden oyun tarzını bırakıp ustalıklaıila iş başarmak yolunu tutrular. Rahat paslaşabilecek gibi yerler tutarak v« kendilerini kabil olduğu kadar aı yorarak çalışan Beşiktaşlılar hâkimiyeü aldılar. Uçaksavar kalesi önünde gol fırsatları ve çeşidli şüt imkânları yakalıyan Beşiktaş hücum hattına karşı Uçaksavar kalecisi tarihl denecek bir oyun çıkardı. En tutulmaz şütleri tuttu. En karşılanmaz hücumları karşıladı vs nihayet penaltıyı dahı çelecek kadar fsvkalâdelikler gösterdi. Uçaksavar kalecisinin dün alkışlandığı kadar sahalanmızda hiç bir kaleci aliışlanmamıştır. Sıkıjtırdıkça gol çıkaramadıklarından sinirlenen ve telâşlanan Beşiktaşlılara kars» otuz yedir.ci dakikada sağdan inip ortalayan Uçaksavarlılar beklenmiyen gollerini çıkarıverdiler. Maçın sonuna kadar Beşiktaş Uçaksavara gol çıkaramamakla kupa şampiyonluğuna veda etmiş ve Fenerbahçenin şampiyonluğunu garantilemiş oldu. r San Francîsco'da Tass ajansınm bir tavzihi Moskova 5 (R) Tass ajansı blldiriyor: Son zamanlarda baza Polonyalüarm ortadan kayboldukları hakkında ingiliz basınuıda söylentiler olmakta ve bunlara dalr Avam Kamarasında sorular sorulmaktadir. Bunların arasında eski Polonya Başbakanı Vitos'un tevkif edildiği. bazı Polonyalılarin ise Sedıtz'de öldürülmUş \eya kurşuna dizilmlş oldugu da söylenmektedir. Tass ajansı, tam yetkıli kaynaklardan aldığı malumata dayanarak bu habelrerln asılsız olduğunu bildirir. Meselenln haktkl mahlyeü şudur: Artiçevski'nin başkanlıgı altındakl Pulor.yalılar grupu kaybolmuş değülerdlr. 100 den fazla Kialordu er ve subaymm kurban düştügü bir cephe gerisi baltalama hareketinl hazîrlamı^ olmakla suçlu olarak tevkif edilmişlerdir ve Moskova askerî mahkemede sorgulan yapılmaktadır. Bunlar, gizli radyo kurmakla suçlanduılmaktadır ve sorgu sonunda yargılanmalanna başlanacaktır. Vitos'un tevkif ©dildiği veya dlger bazı Baştaraf\ 1 inct sahijede Rumanyada, bilhassa Polonyada, şimdi de Avnstnryada tatbik edilmemiştir. Almanyanın yıkılışı bir meeele daha ilâve etmiş bulunnyor. San Francisco konferansı harb »onrası dünyasını tanzim için toplandığına göre, önce sulh yapmak tabiatile daha önemli iştir. O takdirde buradaki konferans daha ziyade ikinci derecede kalacak, akademik meselelerle uğraşac&ktır. Avrupadaki âcil durnmdan dolayı vazifeleti başına dönmek zorunda bulunan Eden, Molotof ve daha başkalannin harekctleri bekleniyor. Bazı meseleler üzerinde, üç büyük arasında mevcud anlaşmazlık, konferansm gidişinl a&ırlnştınyor. Avrupa sulhu lmzalandıktan sonra çaüşmalar müsbet sahaya jirecektlr. DOGAN NADÎ Polonyaiılarm kurşuna dizUdiklerl haberi tamamile asılsızdır. Kuzey Alman ordulan silâlılannı teslime başladılar San Francisco 5 (a.a.) Reuter» Eski Polonya Başvekili Mikolajczyk'in Moskovaya dönerek Polonya hükumetinin yeniden teşekkülü için müzakerelere iştirak etmeal hususunda «üç büyük» lerin mutabık kaldıklarm^ dair çıkan haberler dün bUTada resml mahfüler tarafmdan yalanlanmıştır. Mikolajczyk'in Moskovaya çağırıldığı haberi yalanlanıyor Beşiktaş Uçaksavar maçı Prof. Dr. Yavuz ABADAN Kuzey Alman ordulan nasıl teslim oldu? Paris 5 (a.a.ı Kuzey Alman ord'Jlarmm teslimi hakkmda şu malumat veriliyor: Perşembe günü dört Alman subayı ellerlnde bir beyaz bayrak oldugu halde İngiliz hatlanna gelmlşlerdlr. Alman heyetlnln başkajıı Dönitz, Pührer olunca, onun yerlne gçmlş olan Alman deniz kuvvetleri başkomutanı Amlral Von Friedeberg'dl. Alman heyetl, Mont^omery'nln genel karargâhına götürüldü. Montgomery çadırmdan çıktı. Alman delegeleri, nad usulü ile değil, fakat asker usulü İle selâm verdller. ingiliz mareşalı, bunlarm sel&mlarını aldı ve <ne istlyorsunuz?» dedl. Almanlar şu cevabı verdller: < Mareşal Von Busch taraîından, Rus cepheslnln Mecklenburg bölgesinden ricat eden üç Alman ordusunun teslim olma teklifinl kabul etmenlzl taleb etmege geldlk.> Montgomery, Uç Alman ordusunun bu teklifinl reddederek ju cevabda "bulundu: « Hayır şttphesfs kl kabul edemem. Bu ordular Ruslara karşı savaçmaktadırlar. Teslim olmalan lâzım gelen btr klmse varsa, o da Sov7et kuvvetlerl komutanlıgıdır. Benlmle görüşüleceic 1?lerl yoktur. Benim, doğu cepheslndekl olaylarla hiç blr münasebetlm olamaz. Gidlp Sovyet komutanına teslim olunuz. Bu mesele üzerinde artık söylenecek blr şeylm yoktur.> Montgomery müt«akıb«n şu rjall sordu: « Kuzey ve baü kanadlanndakl kuv\etlerl, Luebeck ile Holanda arasmdaki kuvvetleri va bunlajı destekllyenlerla Danlmarkada bulunanlan teslim etmcğe hazır mısınıa?» Almanlar bu teklifl müzakereden sonra kabul ettller. Blr Amerikalı muhablr bu sahneyi şöyle tasvlr etmektMlr «Bir çadıra götlirüldük. Içeride alelftde bir mutfak rnasası vardı. Üzerlnde 2 mlkrofonla blr hokka duruyordu. Amlral Von Frledeberg, Alman bahriyesinde kullanıîan kurşunl renkte bir meşin pardesü gijiniştl. Başında eskice bir şapka vardı. Yüzünde hlç blr hareket görülmüyordu. Montgomery çadıra glrerek «vaklt geldl» dedi ve teslim hükümlerinl okudu. Montgomery'nln bu daklkayı Elalemeyn, Tunus vo İtalyadanberi beklemekte oldugu görülüyordu. Almanlar tek blr kelime söylemeden blrer blrer Imzaladılar. Tören takriben beş dakika sürdü. Teslim olma veslkasınm lmzasradan sonra harb muhabirlerile g^orüşen Mareşal Montgomery, btlhassa şunlan söylemişttr: < Bîzzat Almanlarm dedlği glbi, tes Amiral Donitz in orduya hilabesi Ankara 5 (Telefonla) Özel idarelere emekli, dul ve yeümlerile bu' idareler yardım sand:ğmdan aylık alanlarm da memurlara yapılan birer aylık yai'dımBaştarajı 1 inci sahifede dan faydalandırılmaları kararlaşmıştır. Birer maaş verilecek olaniar Churchill nerede? Londra 5 (a.a.) Başbakan Mr. Churchill nerede? Son günlerde bu konu etrafında Londrada çeşidli rivayetler dolaşmıştır. Bazı kimseler Başbakanın harbin son safhasında hazır bulunmak üzere Almanyaya gittiğini iddia etmişlerdir. Mr. Churchill, perşembe günü Avam Kamarasında da görünmeyince söylenüler bütün bütün almış yürümüştür. Evening Standard gazetesi, bu söylentilerin hiç birinin doğru ohnadığmı, Mr. Churchill'in Londrada veya yakınlarda i bulunduğunu ve şimdilik Manş kanalınj dan karşı yakaya geçmeği düşünmediğini bıldirmektedir. Başbakanm cuma günü d« Avam Kamarasında olmadığı tekrar dikkat nazarını çekmiş ve gene «Acaba nerede?» suali sarulmuştur. Bunun cevabı gayet basittir. Başbakan rahatça dairesinde çalışmış, bütün günü orada geçirmiş ve hattâ kabine top'antısına da başkanlık etmiştir. Mareşal Keitel tekrar sahnede Londra 5 (a.a. ) Kalundborg radyosunun neşrettiği bir günlük emirde Mareşal Keitel, gemilerin batırılmaması ve hasara uğratılmaması lâzım geldığirıi bildirmiştir. 18 milyon liralık ödenek Londra 5 (a.a.) Reuter'in diploParis 5 (a.a.) iyi haber alan mahfiller, muhasamatm sonunu İlân edecek matik muharriri yazıyor: Buradaki diplomatik müşahidler, kaMüttefik demecinin pek yakında yapıyıdsız şartsız teslim lşî bitmeden e^^vel lacağını sanıyorlar. Almanyada her türlü merkezî otoriteHitler'in köşkü soruşturParis 5 (a.a.) Berchtesgaden'in iş nin dağıhp dağılmıyacağını galile yedinci Amerikan ordusu, Musso maktadırlar. Almanyanın â'oıf devlet lini ile Hitler arasında bir çok toplan tar&fmdan bölge'.er halinde işgali hakTrenlere alınacak eşya tılara sahne olan Hitler'in dağlardaki kında anlaşma yapıİTiıştır. Fakat bu Ankara 5 (Telefonla) Ankara ank?ma hukümleri tahakkuk ettirilinikametgâhma el koymuş bulunuyor. ciye kadar i=gal devletleri askerî oto Haydarpaşa, Ankara Kayseri ve Izriteleri tarafmdan geçici bölge idarele mir Bandırma arasmdaki yolcularma trenlerine 100 kiloyu geçmemek şartüe Londra 5 (B B C.) Mareşal St^ılin rinin kurulmasını icab ettirmektedir. her turlü eşyanın bağaj tarifesi üzerinBerlinde veya başka bir Alman şehbugün, ikincl beyaz Rusya cephesi koden ahnmasma karar verılmiştir. mutanı Mareşal Rokossovsky'ye hlta rinde müşterek ve merkezî bir kornisyonun kurulması lçnin zarur! olarak Suadi Arabistan Kralının ben neşrettiğl bir günlük emlrde, BaltJç ." ida mühirn bir Alman dayanak uzun müddet sürüncemede kalması ihBaşbakanımıza hediyeleri noktası olan Poenemunde llmanının a timali vardır. Bu cihetin tahakkukur.a kadar, bozguna uğrıyan Almanyada I Ankara 5 (a.a.) Suudi Arabistan lındıgırı budirmiştir. bölge ldareleri teşekkül edecektir. ' Kralı Majeste Ibnissuud, Başbakanımız Prağda nvan çıktığı bildiriliyor Bdyîe bir bölge idaresi ne zamana ka , Şukrü Saracağ'ıuna ihda buyurmuş 3İLondra 5 (B.BC.) Londradaki dar yürürlükte kalacak ve hangi istika dukları hançerin tevdiıne buradaki elÇekoslovak \ükumeti temsllcisi, Pragda mette gelisacektir? çileri ekselans Fuad Hamza Beyi meisyan çıktığım bildirmiştir. Çek vatanbuyurmuşlardır. Bu sorulara verilecek cevab, Alman mur severleri Prag ^ehrminin bir çok yerEkselans Fuad Hamza Bey dün Başyanın siyasî ve iktısadî geleneğinm göslerini ve iki radyo istasj'onunu ele gebakanımızı makamlarmda ziyaretle tereceği manzaraya bsğlıdır. çirmiş!erdir. Hu!;"sa olarak denebilir ki, Alman Majeste Kralın bu kıymetli hatıralarmı Daha sonra Prag radyosu, arkaarkaya yanın durumu meselesinde, İnşjüiz mah kendilerine vermiştir. Başbakanımız, üç defa şu imdad taleblnde bulunmuşfilleri, memleket idaresinin Müttefikler Majeste Kralın, şahsına tevcih ettikleri tur: tarafından müştereken sağlanması lâ bu kıymetli ve f.tifatkâr hatıralarından «Çek polisinden ve askerlerinden zım geldiği fikrinl ilçri sürmekte ve dolayı teşekkür ve saygılarının kendilederhal radyo binasma gelmeleritıi isti Berllnde, Viyanada kurulan hiikumet rine iblâğını Suudi Arabistanın saym yoruz. Yardıma ihtiyacımız vardır.> nev'inden bir hiikumet kurulmasmı elçisinden rica etmiştir. Çekoslovakyadaki Alman reddelmektedirkr. Harbin sonunu ilân edecek demeç Almanyanın ijgal ve idaresi Ankara 5 (Telefonla) 1944 1945 malî yılı bütçesine yeniden 18,094,000 lira ödenek (tahsisat) konulmaktadu. Bu paradan 9,5 milyon lirası memur ayhğıdır. Bunun için özel idare ve belediyelere de evvelce verilmiş beş milyon liradan başka 2,5 milyon l'ralık bir yardım yapılmaktadır. Hava yollarının alacağı üç tayyare için Dir milyon lira verilmektedir. Ermeni lıastanesine yardım olarak 15 bin, Izmir Verem Mücadele Cenıiyetine de 20 bin lira verilmektedir. Prağ'da isyan çıklı Bulgaristanda 21 kişi hakkında idam karan Sofya 5 (a.a.) Anadolu Ajansınm özel muhabiri bildiriyor: Gestapo ajanlarıru ve diğer suçlulan yargılayan 12 nci halk mahkemesi bir ölüm ve 6 müebbed hapis cezası vermiştir. Diğer 52 snçlu bir ila 15 sene arasında değişen hapis cezalarına mahkum edilmiştir. Faşist hâkim ve savcılarına karşı açılan dava ile meşgul olan dokuzuncu halk mahkemesi, 2 ölüm, 3 müebbed hapis cezası vermiştir. 32 kişi de blr ilâ 15 sene hapse mahkum edilmiş, fakat cezaları tecil olunmu?tur. 107 kişi j de beraet etmiştir. Faşist jandarmalanna karşı açılan davada ayni mahkeme 17 ölüm, 23 müebbed hapis kararı vermiştir. Diğer 22 kişi 115 sene hapse mahkum edilmiştir. Buîgar iktısadî felâketinden mesul faşist suçluları yargılayan 10 uncu halk mahkemesi bir suçluyu ölüme mahkum etmiş, bir kişiye müebbed hapis, 43 suçluya 115 sene tecilli hapis cezası verilmiş ve 37 kişi beraet etmiştir. Ömer Rıza DOĞRUL İngilteredeki ticaret heyetimiz 5 fa.a.) îr.gilteredeki Türk ticaret heyeti iki veya üç güne kadar, Türkij'eye dönecektir. Moskova 5 fa.a.) Sovyet ek tebliğinde bildirildiğine göre, Çekoslovakyada 4 üncü Ukrayna cephesi ordulan taarruzlarma devam etmektedirler. Dağlarda tahkirnat viicude getirmij olan düşman inadlı bir mukavemet göstermektedir. Brno şehrinin doğusunda kıtalarımız birçok mahalleri ele geçirmişlerdir. Almanlar çok şiddetli bir topçu ateşi açmışlar ve bir çok defalar karşı taarrura geçmişlerdir. Morava'nm her iki tarafında hareketler yapmakta olan kıtalarımız bir çemberleme manevrası yapmışlar ve düşmanı nehre doğTu sürmüşlerdir. mukavemeti Deniz sigorta ücretleri Londra 5 (a.a.) Akdeniz Türk liFransa ile yapacağımız manlarmı gidişte v« gelişte nakliyat sigorta ücreti yüzde ikiye indirilmiştir. müzakereler Bundanevvelki ücret yüzde üç buçukLondra 5 (a.a.) Anadolu Ajansınm tu. özel muhablri bildiriyor: Türkiye ile Frans» arasmda Türk Adanada müthiş sıcaklar borclarına müteallik bazı meseleleri Adana 5 (a.a.) Şehrimizde havalar müzakere etmek üzere Maliye Bakanlı birdenbire ısmarak olağanustü bir sıcak ğı müsteşan muavini Giyas Akdenizle başlamıştır. Sıcaklık dün gölgede 31 c Merkez Bankası müdürlerinden Adnan çıkmıştır. Birgi, pazar günü Paris* hareket edeGirid ve Rodos adalarına ceklerdir. Cephede yaralanan arkadaşımız iyileşîyor Karasulanmızda görülen mayinler Ankara 5 (Telefonla) Millî Savunsularımızda görülen başıbo? mayinlerls patlayıcı maddelpr ve şüpheli oisimlerin yok edilmesi haldunda bir kanun tasan3i hazırlamıştır. Bunları haber verenler ve bu işlerde çalışanlarm ikramly» verilecektir. bu engeller dallı budaklı geçilmez bir orman gibi aşkımm yoluna dikiliyordu. Füsun kaçtı, sis dağıldı, gönlüm ışıklandı dememe kalmadan şimdi de bir hayat tehlikesi çıkmış, işl gene gerilemişti. Burası kendi evin dedim, "ben yokken seni sıkmıyacaklarına eminim. Düşün... kararmı rer». körükörüne arzuna tâbi olacağım. Hiç bir şey «öylemeden dışarı çıktı. Eelân kararsızdı da benimle yalnız mı konuşacaktı?.. Arkasmdan gitmeli miydim, yoksa onun çağırmasmı mı beklemeliydim?.. Çıkmasile tekrar dönrr.esi bir oldu. Pardesüsünü ne çabuk giymişti?.. Kısık bir sesle:' Ben hazırım, dedi. Neden bulunduğum tarafa bakmıyordu?.. Düşüncesine nazaran, ağır bir cezayı göze alıp bu manevraya iştirak etmemem mi lâzundı? Üstelik bir de kırgın aıı ayrılacaktı?Cemal Bey, evvelâ Maçkaya uğramak lâzom geldiğini eöyledi: Lamia Hanım eve yalnız döndüğü takdirde, kızlarmra nerede olduğunu soracaklardır ve herhangi bir şüpheye düşeceklerdi. Onun için bizde bekliybr; Maçkaya gidip kendisini de almami2 lâzım. Kapıcı aşağıda ise bir taksi getiremez mi acaba?.. İki tane getirsln ki; ben de sizleri yanyola kadar selâmetler ve oradan köprüye inerim. Kimbilir komutan gemide ne sabırsızhkla bekliyordur?.. Oyle ya, bavulunuz hazırsa hemen çıkabiiirsiniz. tArkasi var) Von Frick Müttefikler esir edildi tarafından ma Bakanlığı kara Emekliye ayrıîdı Ankara 5 (Telefonla) Bolu valisi doktor Hüsrrii Sükuti Pikel emekliye avvudı. Inadcı kız... Ben senı daha akıllı zannederdim, diyip onun karsısmdaki sandalyeye oturdu. Füsun tashih etti: Yanlış söyledinlz. îrşada muhtac bir çocuk olmadığıma göre «akhnı çeîemedim kızım» demeliydiniz. *" Lerr.'i Beyle ben ihtiyatkâr konuştıık. Yoksa şimdiye kadar evine dönmüş «luriun. ** Sabrı sona eren avukat, baklayı ağzmdan çıkarıyor muydu?. Büyük ajkile anaîık sevghi mücadelesi dimağında bir ihtiîâl yapacağı ve ruhı perişanlığı, salim fikirle düşünmesine imkân bırakmıyacağı için evine dönemiyecsktir kanaatinde dejil miydik?. Kararımız harîcîne taşmadığmı, soze başladığı zaman anladım: Çanakkalede yapılacak manevra için eınir gelmiş. Lem'i Beyin ikinci komutanı bulunduğu muhrib, yann sabah merısub olduğu filotillâya iştirak edccekmiş. Füsun bir çığlık kopardı. Büyüm&ş göz!er!e yüzüme b?ktı. Sükut ettiğimi göriınce başım, açık duran pencerenin kenanna dayadı. Bir eli saçlannda, orada mihlana kaldı. Sabahtanberi söylememiş olmama sebeb göîterdim: * Kardeşimle kocasmm gelmesine # sabırsızlar.dığımızı görmüyor muydui?. Telâşımız, sırf bir müjde vermek için değüdi. Bu haberi ne ben ve ne de anm « nera soyliyemedik sana; eniştem geİEİn de söylesm diye bekliyorduk. Lâmia Hanımın açıkça herşeyi anlatması neticesi beyfendinin hüsnüniyetini 6ğrenince ve bizimkilerin »vdeti d« gecikin Londra 5 (a.a.) Lüksemburg radyosu, Bohemya ve Moravya valisi doktor Wilhelm von Frick'in, Mıınich yakınlarmda Amerikan kıtaları tarafından yakalandığını bildirmiştir. İrirtjan... 36 Yazan: VEDAD TANCA bneceğini öğrendikten sonra da inadında ısrar etsin. Tedbir olarak, demir parmakhklı bir hücreye mi kapatacak seni? Dilediğin vakit tekrar evinden uzaklaşırsm. Füsun, yerdeki hahnm saçaklarile oynıyan kediden gözlerini ayırmıyordu. Uçları iğneli kırmızı, mavi kâğıd bayraklarla kurmay haritalarmda harb: oyunları yapdır gibi Cemal Beyin minimini külâhları marketöri tabure üzerinde teker teker yürütüiüyordu. Küçük vitrinin önünde idim. Nazarlarım fağfur kâselerin, kehribar tesbihlerin, murassa nişanların, fildişi bibloların birinden diğerine kayarak en sonunda, topuz yapmış saçlarını iki uzun iğne ile tutturmuş Japon kızmın çekik gözlerinde durakladı. Düşünüyordum: Içerde bir fasıl görüşmüştük; buradaki muhavere de uzamıştı. Acaba hasta ne haldeydi?.. Doktorun korktuğu üçüncü bir kriz gelmiş ve onu alıp götürmüş de biz boşuboşuna mı uğraşıyorduk?.. Yarm herkesin lânetini mi tophyacakhk?.. Ne fena talihim vardı; hâdiselerin hep çapraşık vaziyetlerile karşılaçıyordum. Sevdiğim kız sözlü çıkıyor, babasının başı havalı oluyor, annesindc kalb hastalığı bulunuyor f* ce, manevra münasebeüle pek müşkül vaziyette bulunduğumu ve gemide yapılacak bir sürü işlerim olduğunu bildirerek sana açmalarını kendilerinden rica ettim. Yırttığı gazetesinden minimini şeker külâhları büken Cemal Bey de sözim arkasını aldı: Teyzenin çırpmması ve benim buraya koşmam, yalnız müekkilimin hesabına değil; ayni zaman da senin ve akrabalarmın şerefine söz geçirtmemek içindir. Eskiden olduğu gibi hemen çağırılacak bir imam, şahidler huzurunda nikâhınızı kıyıverseydi mesele kalmıyacaktı. Manevra müddetince yabancı bir evde nikâhsız bulunman ne dereceye kaiar doğrudur?.. Lem'i Bey Istanbuldan ayrılıyor. Hiç şiiphesiz baban, kanunî ve icraî kuvvetlere baş vuracak. Muhafaza altında g&türülmen daha mı iyi?.. Sonra yalnız onu ve kendini düşünme; kaçtığm evin her ferdini, hepsinin haysiyetini kale almak mecburiyetindesin. Bu suretle gelişinin etrafa yayılm?sı, onlarm yüzlerini de kızartmıyacak mıdır?.. Farzedelim ki baban; evden kaçtığmı ve Lem'i Beyin, sözlü bulunduğun gencden daha ryi blr «ş ola Ankara 5 (Telefonla) Buçün gelen haberler, batı cephesini ziyareti esna«ında bir şarapnel isabetile ağır şekilde yaralanmış olan Anadolu Ajansınm Paris muhabiri Salih Köseraifin sıhhî vaziyetinde iyilık olduğunu ve gözlerinyapılan baskınlar. deki arızanm da salâha doğru gittiğini Londra 5 (a.a.) Müttefik kuvvetler bildirmektedir. rüyet kabiliyeti başlaGirid adasma yeni çıkarmalar yapmışmıştır. lardır. ingiliz subaylarının komuta3indaki Yunan komutanları da Rodos adaHalid Ziya Uşaklıgil sındaki tahkimli noktaîara tekrar akm etmişlerdir. Eodos adası Elân Alman ruhuna Mevlud işgali altmdadır. Geçen hafta bir gece, Geçenlerde vefat eden Halld Ziya ingiliz ve Yunan komandolarile ingiliz lıgüln ruhur.a Ithaf pdilmek Ozere 7 m&deniz ve hava kuvvetlerinin müşterek yıs fl|â pazarteFl gttnü ?aat l ö te Tesllve başarılı hareketile adanm güney kfiydekl koşklerinde MevlOd okutturulaM batı kryısmdaki tahkimli Alman mev caktır. Bılyüfc Te azlz i»?:ıdmdost'.arıc» tralur.mak Istlyen akraba ve zileri yokedilmiştir. dlrillr. Eşref Şefik Yüksek okullar atletizm müsabakası Üniversite ve yüksek okullar arası atletizm müsabakaları dün Fenerbahça stacmda yapılmıştır. Alman dereceler: 100 HayTeü 11.1, 200 Hayreti 23.3, 400 Lutfi 54.1, 800 Eşref 2.06, 1500 Eşref 4.32, 5000 Eşref 16.23. I Yüksek atlama Selim 1.75, uzun atj lama Gurıer 6.54, üç adım Güner, 13,54, Disk atma Fsruk 33 metre, cirid atma ,.Fuad 47 metre. 4X100 bayrakta hukuk takımı birinci olmuştur. Puvan ıtibarile 56 sayile Hukuk birincı, 35 sayile Mühendis ikir.ci, 35 sayile de Fen Fakültesi üçüncü olmuştur. Ajanlık tarafmian tertıb edilen tecrubesizler arasındaki eskrim .nıüsabakaları dun dağcılılt kulübünJe yapılmıştır. Kılıçta Kol'.ejden Selçuk, florede Mühenciisten Ayhan birinoi olmuşlardır. Ankara 5 (Telefonla) Liseîer arası futbol maçları 19 mayıs ^tadında yapıldı. Boğaziçi 20 Atatürk lisesini, Haydarpaşa Lisesi de 40 Adana lisesini yenmişierdir. Bugün Haydarpaşa ile Boğaziçi finali oymyacaklardır. LİSE I, II, III Smıfları için EDEBİYAT EL KİTASI Metinler Haydarpaşa Lisesi Edebiyat Öğretmeni Vasfi Mahir Kocatürk"ün bu eseri bütün lise sınıfları programını muhtevidir. 208 sahife (125 kuruştur.) Ahmed Halid Kitabevi SALI günü matinelerden başlıyarak SUNER Bud SİNEMASIHDA kralları Eskrim müsabakaları Kahkahalar ABBOTT ve Lou COSTELLO İKİ ACIKGÖZ POLİS HAFİVESİ ( Wo Done it ? ) Mevsimin en eğlenceli filminde. Bütün sıkıntılarmızı unutturacak ve sizleri güldürecek bir film. Ankarada yapılan maçlar Kadıköy SÜREYYA Y A R I N A K Sinemasmda Ş A M oynıyacaktır. Bugün yapılacak maçlar Fenerbahçe sta^i; Beykoz Uçaksavar: Saat 14.30, Beşiktaş Demirspor: Saat 16 30. Galatasaray stadı: Taşkızak Rami: Saat 10, Elektrik Anadolu: Saat 12, Sarıyer Demirspor: Saat 14. SES TİYATROSUNUN OPERETİ M O D E R N K I Z L A R ' ı