Katalog

r • GENERAL y U. S. A. k/jTc\ fe> ELECTRIC^B türlü elektrik tesisatı, sınaî tesisat, makineler, elektri k cihazları ve malzemesi Her KOÇ Ankara T1CARET T. A. Şti. İstanbul umhuri 22 llîCi ." 7456 r İKTISADÎ YÜRÜYÜŞ J İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgral ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbu] Posta kutusu: istanbul No. 246 Teiefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 Salı 22 Mayıs 1945 Son çıkan 130 uncu sayısında: Neden btr yağ yoksulluğu davasıle kar: azmı Topr coğlu), Toprak kanuner Arslan Tuian), Ideolojı hastalı, Şevke+ M. Bılgısın'', Ekonomi hay. harb (Prof. Şukru Baban), Bıten A harbı karsısmda Turkıyenın durumu Alp\ Harb sonrası iktısadî nizam: !amed Ağaoğlu), Roosevelt ve ık+ısadi ,'ejdı Keyn), Bundan baçka Ozledı .rkıyeye doğru, BLrleşik Amerik, ;b sonrası ticareü, pıyasa, kooper: şehırcilik ve . meteoloü, iktisadî, ler vs. j Bir kısım Milletvekilleri, ihtikâr ve yolsuzluk meselelerini ele alarak çok şiddetli bir dille tenkidlerde bulundular Hükumetin çekilmesini istiyen iki hatib ve Başbakanın bunlar a cevabı Saracoğlu hükumetile bir arada oldukca ben bu vazifeden kaçamam. Kuvvet ve kudret Medisin elindedir,, dedi riestenln Y«oslavlar tar*fından işgalt üıerlne ortaya çıkan buhran, daha önce peyda olan buhranlar dfeisine katdarak mıuminleşmek istidadını gösterdiği Mrada, dofu Akdenizde bir bnhran daha peyda olrauş. bnna da Fransanın Lübnan ve Suriyeye askerî kuvvetler gbndermesi sebebiyet yermlştlr. Fransa, Suriye Ue Lübnanın, San Francisco'ya davet edülp edllm«meleri meselesi ortaya atıldıgı zaman, eskiden kendi mandası altında yaşıyan bn hur ve muslakil devletlerin konferansa davet edilmeieri geTekleştifcinl ileri sürmuş ve konferans» iştlrak etmelerinl kolajlaştırmıştı. BÜ bovle olduiuna girt acaba FranBanın, hıir v%. nnıstakiL tanıdıfcı bu tnemleketlerin topraklanna yenMen asker gondermesinin manası ne ©laMÜr? Tanılan Istiklâll tanımamak mı, yoksa baska bir şey ml? Bu suallere cevab verebilmek içte yakın mMinin ban olaylannj hatulamak lcab eder. Malije Bakanı Fransanın Suriye ile Lübnandaki duNurullah Esad Sumer runıu, mandater devlet durumu idl Gerçi Fransa. 1936 da Suriye ile Lub Ankara 21 (Telefonla) Buzün saat nanın istiklâlini tanıyan bir muahede on dort« Abdülhallk Rendanın Başkanimzalamıştı, fakat Fransız âyan meclisi lığmda toplanan Buyuk Mıllet Meclıstn bu muahedeyi tasdik etmemlş oldugu de Mahye Bakanmm demecınden sonra Mustakıl Grup adma söz alan All icin bu istiklâl de perçekleşmemiştt. Daha sonra dunya harbi patlak ver Rana Tarhan geçen altı yılın bütç« miş, Fransx 1940 ta yıkılmiş, Vichy hukuraeti kurulmuş. ve Suriye ile Lubnanda Vichy'ye bafclı olan unsurlar hâkim kalmışlardı. Fakat Vichy'ye hağlı unsurların, Suriye ve Lubnanda hâkim kalmlan, Muttefiklerin Ortaçarktaki dunımlarmı tehdid etlen bir \azijet teskıl ediyordu. Vichy unsıırları, Mihverin emir ve iradesile harcket ederek. bü>ük bir tehlike >aratabilirlerdi. Bu yüzdcn Ingilizlerle Hüı Fransızlar elele vererek Suriye ve Lubnanı isşral etmisier ve Vichy unBurlarmı ortadan kaidırmışlardı. Iki muttefik devletin bu sırada basardıkları diğer bir iş de, Suriye ile Lıibnanın Jstiklâlini tanımak ve siya<;! temsilciler tajnn etmek suretile bu tanımayı teyid etmekti. Daha sonra Amerika da. Sovjetler Birlıği de aynı şekilde harekct ermisler. Surije ile Lubnanda millî birer hukumet lnırulmus, nıeclisler Ankara 21 (Telefonlal Hatiblerin seçilmiş ve vatanseverliklerile tanılan konusmaları bittıkten sonra Başbakan kiınseler is başına gelmislerdi. söz alarak kürsüye geldi. Hatıblen Bu sırada Arab birliği harekeH bir dıkkatle takib ettığini ve sözlerinden ha>li ruzlanmıs olduğu için müstakil faydalanılacak noktalan ve ileride tatArab devletlerinin hepsi de Suriye ile Lubnanın lstiklâlin! tanımışlar ve bu iki devleri Arab birliğinin müstakil iki un^uru sıfatile aralarına almışlardı. Mr. Churchill ile Mr. Roosevelt. Kınm konferansı dönüşünde Mısıra uğradıkları zaman. Arab birliği konusmalara devam ettiH ve Arab şefleri Mısırda bulundukları için Mr. Churchill Suriye Cumhur Reisi Şükrü Beyle goruserek Fransa île de anlaşmayı tavsive etmi<, bu yüzden de Suriye hükumetile Lubnan hukumeti Fransa temsilcilerile gbrüsmejre baslamıMardı. Maksad. Fransa ile Suriye re Lübnan arasındaki ilişikleri tasfiye etmek ve boTİece bu lkl dev1°tin istiklâlln] ciddî bir temele bağlamaktl. İki taraf arasında bu mürakerelerin yapıldığı ve bir neticeye bağlanması umulduğu sırada Fransanın Suriye ve Lubnanda kendisine. hürriyet ve istiklâl fle telif edilemiyecek lmtlyaıh bir mevki temin etmek istemesl, konusmaiann ilerlemesine yardım etmediği için Paris hukumeti istediği Imtiyarlı mevkii. silâh ku^'etile ele geçirmek yolunu rutmus ve anlasılan Senegalden tedarik etriği bir miktar askeri Lübnan v* Suriyeye göndermiştir. Şükrü Saracoğlu: "Mevcud arkadaşların ekseriyeti Hikmet Bajmr Dunkü toplanüda hukumeti tenkid tden hadblerden üçu Emln Sazak FerMua Pikrl D&sünsel Bir bnhran Başbakanın izahatıyeryer tasvip tezahürile karşılandı ve şiddetle alkışlandı, bu suretle dalta..: Meclis çoğunluğunun güveni de belirmişti T Görttşmelerin Nurullah Esad Sümer, bütçeyi anlattı, hulâsası Ank»r» t l (TelefonU) Meclis burtm saat 14 te toptandı. Mallye Bakanı Nurullah Esad gümer yedi aylık bütçe tasansını izah eden bir demecde bnrondn. Ali BaJOa Tarhan Müstakil Grupun förüşlerini beiirttl. Bunn. göz alan milletveklllerinin memleket Işieri üzertnde ve çeşldU konularda konusmaları Uklb ettL B*a miHetvekiHerimlz çok şlddetli btr dille sert tenkidlerde bnlnndular. Blr kısım hatiblere »öre alabüdi|rine ytirüyen ihtlklr h i U ba^ıbo? haldedlr ve hiç bir yolsazlnk clddi bir takib* ojTamamıştır. Bu arada Hikmet Bayur hükumetten ya İş gönnesini veya çekilmesini diledi ve uzun siiren konusmasının muhtelif yerierinde bu mutaleasını tekrarladL Milletvekilleri gorüslerinl anlatır veya tenkidde bulunurlarken ilçili bakanlar notlar almakta ldiler. Bakanlar kendl işlerine aid mutalealara Bakanhklannın butçeleri konuşulurken cevab vereceklerdtr. Söı alanların forüşmeleri bittikten sonra Başbakan kursüye seierek en sert hücumlara ufnyan iktısadî ve mali sahadaki l?ler bzerinde izahlarda bnlundu. Başbakanın konuşması üerledikçe tatmln edici lzahlan Mecliste gittikçe nmumileşen tasvib teıahürlerile karsılanıyordn. Başbakanın demeci şiddetle alkı?landı. Bu »uretle Meclis çoğunlufunun guvenl de izhar edilmlş oluvordu. Maliye Bakanmm nutku Maliye Bakanı ve vergiler «Verjfilerimizi millî gelirimize ve çeşidli mükellef zümrelerinin kazançlarına göre yeniden âyarlamak, nisbetlerini tedricen indirmek ve ayni zamanda buhrandan normale geçiş devresine aid bir sistem kurmak durumundayız. Bu zihniyetle girişilen incelemelere devam edilmektedir.» malî durumumuzu ve hükumetin bu sahadaki kararlarile tasavvurlarını izah etti Bashakan Şükrü Saracoğlu durumlannı gözden geçirdl. Buhran şartlan devam etmekte olduğundan her sene temenni edılen tasarruf zihniyetinin bu yıl bütçeye hâkim gorülmedlglnden şikâvet ettl. All Rana Tarhan sahife 3, Su. l d e Başbakanııt dünkü tenkidlere cevabı bik edilmesi lâzım gelecek yerleri ayrıca ışaret ettığini soyledı. Bundan sonra: « Yalnız, daha şimdiden size söy Arkasi Sah'fe 1. Sü 7 da Ankara 21 (a.a.) Büyük Millet Mechsi bugun Abdulhalik Rendanın başkanhğında toplanarak 1945 yılı bütçesinin müzalîeresıne başlani\ştır. Bu munasebetle Maliye Bakanı Nurullah Esad Sumer aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: «Muhterem ve aziz arkadaşîanm: Onümüzdeki yedı aylık devreyi ihtiva eden 1945 bütçesi, bütçe komisyonumuzun salâhiyetli incelemelerinden sonra, aldığı nıhal şeklıyle, yüksek tasviblerine sunulmus bulunmaktadır. Butçenin, Bütçe KomisyonumuzdaH tetkik tara, yurd, millet ve devlet mevzularında görüs ve anlayış birliğinin mümtaz bir örneği olmuştur. Bu müna Bomholm adasını ve Baltıktaki durumunu gosterir krokl Arkast Sahife 2. Su. i te "Saracoğlu hukumeti yalnız bir şey için iktidar mevkiindedir: Kendisine düşen vazifeyi her gün biraz daha iyi görmek için uğraşmak, çalışmak..,, tngilterede yeni seçim İsçi Partisi, ChurchiH'in teklifini reddetti Başbakan koalisyon hükumetinin Japonya ile harb bitinciye kadar işbaşında kalmasını istiyordu Londra 21 (B.B.C.) Bugün Ingil'z Başbakanı Mr. Churchill'in, Ingılız sıyasî partılerüıe gonderdıği bir mektubu neşredilmiştir. Başbakan bu mekhıbunda partılerden, koalisyon hükumetinin Japonyanm mağlubıyetine kadar işbaşında kalmasıru telkin etmektedır. Suriye ve Lubnanda çıkan buhran Görüşmeler kesildi? vaziyet büyük devletler nezdinde protesto edildi Kahire 21 (R ) Suriye ve Lübnan hükumetleri bugün neşrettıkleri resmî tebliğde, Fransanın memlekette askerî tuvvetlerini artırmasını, memleketlerinin bağımsızlığına karşı tecavüz saydıklarını bildırmişlerdir. Tebliğ, bu yüzden Fransa temsilcilerile yapılan görüşmelerüı kesildiğini ve vaziystin Ingıltere, Amerika ve Sovyetler Birlığile Arab devletleri nezdinde protesto edılmiş olduğunu ilâve etmektedir. Paris 21 (R ) Bugün neşredilen resmî tebliğde, Fransız muvakkat hukumeti doğu Akdenizde silâhlı kuvvetlerinin artırılmasma lürum gbrmesinin sebeblerini izah etmistir. Tebliğe göre, bundan maksad Uzakşarktaki askerî harekâta yardım içm Arkast Sahife 2. Su 6 da Rus işgalindeki Danimarka adası Rus kuvvetlerinin çekilma tarihi henüz kararlaştırılmadı, Kopenhagda hayal sukutu var Kopenhag 21 (a.a.) Evvelee bildirildığıne gore, Bomholm adasında bulunan Rus kuvvetlerinın çekilmesi hakkında Danimarka Dı§ Işleri BaKanı Chrestmas Moeller ve uç arkadaşı ile adadaki So\Tet makarnlan arac'nda gahife 3, Sü. 6 da Trieste meselesi çıkmaza girdi Pariste neşredilen tebliğ Londra, ihtilâfın uzlasma yolile halledilmesini müşknl görüyor Işçi partisi ChurchOrin teklifini reddetti Blackpool (Ingıltere) 21 (a.a ) Işçi partısınin icra komitesi, birlık hükumetınin Japonya ile olan harbin sonuna kadar işbaşında kalması hususunda Mr. Churchill tarafından yapılan teklıfi reddetmiştir. Londra 21 (a a.) Londranm siyasî mahfillerinde beyan olunduğuna göre, Büyük Britanyada genel seçimler temmuz aymda yapılacaktır. Işçi partisinin, geçen seneki kongrede verılen karar gereğüıce hareket ederek koalisyon kabinesinden çekileceği kanaati vardır. Bu takdirde Büyük Brıtanya, çok muhim meselelerin, haltedılmesi için yabancı memleketlerle yapılacak muzakerelerde, milletin seçımlerde vereceğı reyle meydana gelecek yeni bir hukumet tarafından temsil eitle Yunanistanda grevler Fiatlar durmadan yükseliyor, iaşe zorluğu gittikçe artıyor Ankara 21 (R ) Yunanistandan bu gün gelen haberlere gore, Atma ^e Pırede başhyan grevler hemen butun memlekefe yayılmıştır. Seçimler temmuzda yapılacak Bu hareketi, tanınmı? hürriyet re Istikiâllerine karşı blr tecavür sayan Suriye ile Lübnan hükumetleri, bunun iizerine Fransız temsilcilerile yaphklan konusmaları ke<;mis1er ve Suriye ile Lübnan halkı Fransıziarın hareketini çiddetle protesto eden hareketlerde bulunmuşlar ve arada bir takım çarpıştnalar da vuku bulmuştur. Şu var ki Orta?arkın sükflne en çok *** 3, 5ü. 1 d» ^ Fiatlar yükseliyor ve grevler artıyor! Atina 21 (a a.) Altın ve yiyecsk maddelermın fıatları devamlı olarak yukselmış ve grev hareketlerı çok yayılmıştır. Hukumet halen San Franhije 3, §ti. § da Bundan l, Yugosla\jaya yapılacak yardımlan gdrüşen Müttefik ve Yugoslav subaylan ^ Telgrajlar 3 üncü sahifede bılecektir.' Senin gibi kabiliyttsiz adam görülrr.emiştir! bjr hafta oldu, faâlâ milyoner olamadınl.. Ticarete