Katalog

ÂRI YAVRUNUZUN SIHHATVENEŞESİNİ GARANTİEDER ^ MÜSTAHZERATIM1Z : P1RINÇ VE HUBVBAT VNLARI /) 22 İnCİ Vll SaVI! 7653 KURÜCUSU: YUNUS NADÎ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: îstenbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 Pazar 9 Aralık 1945 Mısırdaki hâdiselerin hakikî mahiyeti Vefd Partisinin cumhuriyetçi olması saray mahfillerini endişey e diişürüy or Bundan çwe\ Londrada toplanmış olan Beşler konferansınm nmnml eelsesi Moskova toplantısında Mısırda, Azerbaycan hâdiseleri, Filistin meselesi, büyük neler konuşulacak ? dikkatle takib edilmekte ve Türkiyenin Arab Birliğini desteklemesi fevkalâde sempatile karşılanmaktadır (Hususî surette giden arkadaşımız Ömer Rıza Doğrul yazıyor.) Kral ile Nahas Paşa arasındaki ihtilâf halledilmedikçe Mısırın siyasî dunımunda bir istikrar ümid edileîriez Konuşmaların gayesi, üç Müttefik devlet arasındaki havayı berraklaştırmaktır Haberleşme hürriyeti ve bir zihniyet an Francisco toplantısı sıralarında Amerikahlar tarafın^^^rdan ortaya haberleşme hürriyeti diye bir fikir atılmıştı. Havadis kaynaklarımn sıkı sıkıya devlet kontrolu alünda tutulması, yaym organlan vasıtasile halka bildirilen haberlerin de gene devlet inhisarma baglı Jurakılmssı dünya barışı hesabına ne büyük bir tehlike teşkil ediyor, Herkes iyiden iyU ye gorraüştü. Bir memlekette olan biten şeyleri biitün dünya serbestçe öğrenebilraeli, bu husıısu temin edecek olan havadis organlan, her yerde kontrolsuz ve baskısız, rahat bir çalışma irakânına sahib bulunmalıydılar. Haberleşme hürriyetinin propagandasını yapan, tanmmış Amerikab gazeteciler ve saylavlar bundan 56 ay önce unın bir dünya seyahatine çıkmışlar, dönüstc Cumhur Başkanına tafsilâth bir rapor vermişlerdi. Eğer aldanmıyorsatn, Birleşmiş Milletler anayasasına da haberleşme hürriyetini sağlayacak bazı maddeler konmuş ve her millet o maddelcrde yazılı hükümlere uygun hareket cdeceğine dalr anayasanın altına imzasını basınışh. Haberleşme hürriyeti hakkında düşündüklerimizi .söylerken burada başhca Iki noktaya itiraz etmiştik. Bir ticarî, bir de siyasî cephesi olan haberleşme hâdisesi, büyük havadis ajanslan diinya piyasasına hâkim kaldıkça, büyük devletler havadis monopolunu kendi ellerinden bırakmağa razı olmadıkça, eski kusurlu ve zararh şeklinden sıynlıp yehi barış şartlarına nyamazdı. Birinci Cihan Harbinden önce havadis Bİışverîşi yapan büyük sirketler dünya efkârını baştanbaşa avuclan içine almış gibiydiler. Bunlar, milletler arasındaki politika münasebetlerine bile tesir eder, hükumet kararlarmda rol oynarlardı. Birinci Cihan Harbinden sonra, İldnci Cihan Harbinin hazırlık sathalarmda bu şirketlere rakib olarak doğrudan doğruya devlet inhisarı halinde işletilen havadis organlan çıktı. Memleket efkârını yüzde yiiz kontrol altında tutan V. u organlar, dünya efkârı üzerinde de muayyen bir politikanın propagandasını yapabilmek içîn elden gelen gayreti harcıyor, hâdiseleri olduğu gibi değil. olmasıru arzu ettiği gibi yaymaktan çekinmiyorlardı. Totaliter zîhniyetin bütün enerjisile hüküm siirdiiğü siyasî havadis oTganları harbden önce o kadar ileri gitmişlerdi ki. ticarî organlar bunların yanında adeta masum ve âciz sayıhyorlardı. Vakıâ radyo sınıı tanımıyan, her kulağa hitab eden bir haberalma vasıtası idi. Onu dinleyen halk, kendi hükumeti izin vermese bile dünya ile bir münasebet kurmak. muayyen hâdiseler etratmda başkaları ne düşünüyor, öğrenmek imkânma malikti. Fakat ne de olsa totaliter zihniyetin lıâkim olduğu yerli ve inhisarcı havadis kaynaklarile rekabet etmek serbest müesseseler için çok güç oluyordu. İstanbul Üniversitelilerinin geçen günkü nünıayişi bu hususta en yakm bir örnektir. Millî duygularımızı yaralayan, millî biitünlüğümüzü parçaiamak hedefini güden bazı çirkin yayınlar kar. şısmda Türk gencliğinin gösterdiği di namik reaksiyon dünya efkârma muh telif havadis kaynakları vasıtasile aksetmesi, hâdiseler hakkmda muhakeme yürütmek kudretinde olan herkes anladı ki, Türk gencliği, kendi bünyesi içjnde basarılmak îstenen çözme ve ayırma teşebbüslerine karşı uyanık ve hassaslır Milîî birliği korumak dııygusundan başka hiçbir anıac gütmiyen o hareket her yerde takdirle karısık bir ilgi uysndırdı. Hâdiseye dair yalnız Sovyet efkân yanhş bilgi edindi. Çünkü Sovyet ef Kral Faruk, Nahas Paşa ile beraber bir merasim esnasında Kahire 8 Filistin meselesi Arab âlemini elân işgal ediyor. Birkaç gündenberi Kahirede bulunuyorum. Mısır başkentinde Arab BirHğine mensub önderlerle mülâkatlar yaptım. Bütün bu önder!«r Filistîn meselesinde tam bir görüş birliğile hareket ediyorlar ve Filistindeki Arab noktai nazarını ve Iddialarını tamamile deste'xiiyorîar. FazJa olarak Arablar, Filistin davasını Lohdra 8 (B.B.C.) Bugün Londra, bir iübar ve şeref meselesi olarak teMoskova ve WashLngtonda ayni zamanlâkki etmektedirler. da yapılan resmî bir demecde İngiliz, Müteaddid temas v« incelemçlerim Amerikan, Sovyet Dış bakanlarınm 15 den sonra ulaştığım netice, Kahire ve aralıkta, Moskovada toplanıp görüşeIskenderiyedeki son nümayişlerin In cekleri büdirilmiştir. gilizlere karşı bir Ijareket olmadığıdır. Fransa ve Çin hükurr.etleri, WashingBununla beraber Hıristiyan ve Musevilere karşı bir Müslüman tezahüratı mahiyetini taşıyan tb âi ! T lir. Maamafüı Kahired« ha\a oldukça sakinleşraiş ve hattâ nünnayişleri hazırlamı^ olduğu rivayet edilen Nahas Paşanın Vafd partisi, şimdiki halde Ingiliz kıt'aları Mısırı terketmelerinin bir felâkete münc«r olduğu kanaatini Arkasx sahife 3, S&. 2 da Mr. Beviıt, bütün iskambillerin masanın iistüne atılacağını ve Müttefikler arasındaki şînphelerin açık konuşmakla izale edilebileceğini söyledi tondaki sefirleri vasıtasile bu konferanstan haberdar edilraişlerdir. Moskova radyosu, dün akşam üç Dış bakanınm 15 aralıkta Moskovada bir konferans akdedeceklerini yayınlamış ve topîantmm Yslta anlaşmaları gere Arkası sahi/e 3, Sü. 5 t« Pasteur için dün iki tören yapıldı Talebe nîinıayişîne verilen mânalar Fransız ajansı, bunu. dış siyasetle alâkalı zannediyor! Londra 8 (a.a.) France Presse Ajaasının özel muhabiri bildiriyor: Istanbuldakl talebe nümayişleri hâdiseleri v« İranda Tude partisinin genişler gibl gözüken tahrikleri, İnailia dikkatini yeniden doğuya çekmişnr. İstanbul hâdiseleri hakkmda Rus ve Türk izahları blrbirinden farkhdır. Bir taraftan bu hâdiseler faşist i'.hamlı ve Arkası sahife 3, Sü. 5 te Dokuz milyon Alman muhacirinin taksimi Polonya, Çekoslovakya ve Macaristandan çıkarılan Almanlar işgal bölgelerine gönderiliyor Ankarada verilen kararlar Ticaret Odaları başkanları dün sehrimize döndü Ankarada Ticaret Bakanhğmda yapılan başhca Ticaret Odaları başkan ve temsilcileri toplantılanna iştirak eden İstanbul Ticaret Odası başkanı Mithat Nemli, başkan vekili Suad Karaosman ve Oda meclisi başkanı Ahmed Kara dün sabah sehrimize dönmüşlerdir. Bu toplantılar hakkmda heyet na Arkası tahife 3, Sü. 6 do Insanlığa en büyük hizmeti yapmış olan bu ilim adamının hatırası hürmetle anıldı Bakliyat ihracatı serbest bırakıldı Ankara 8 (a.a.) Ticaret Bakanhğından: îstihsalimizin lstihlâkimize yeter derecede olması ve diğer taraftan memlekete döviz temini lüzumu gözönünde bulundurularak nohut, mercimek, bezelye, börülce, kumdarı ve akdarmm münhasıran serbest dövizle ihracma müsaade edümesi kararlaştırılmıştır. Sözü geçen mallarm bu şekilde ihracı fiat ve fon kaydına ve ihrac lisansma tâbi tutulmıyacaktır. Ötedenberi ihracına müsaade edilmekte olan bakla da tbrenüe bulunanlar tehlike teşkil eden kuduz aşısını bul serbest dövizle ihrac olunduğu takdiriçin karşılaştığı zorlukları ve d«, bu ihracatta da üsans aranmıyacak Arkası sahife 3, Sü. 5 te tır. Pasteur için yapılan Sovyet elçisi Dış İşleri Bakanını ziyaret etti Ankara 8 (Telefonla) ^ Sovyetlerin Ankara büyük elçisi M. Vinogradov bugün Dış İşleri Bakanbğma gelerek Dış İşleri Bakanı Hasan Sakayı ziyaret etAlman muhacirleri bir bölgeden diğer bölgeye naklediliyorlar Telgrajlar 3 üncü sahijede miş ve bir müddet görüşmüştür. Gaîatasaray Yunan takımınıdün4lyendi Meşhur âlim, Pasteur'ün ölüraünün 50 inci ve onun çok yakm çalışma arIcadaşı ve Paris Pasteur Enstitüsünün ikinci direktörü Elie Metchnikoffun doğumunun löO üncü yıldönümü miinasebetile dün saat 15 te kuduz *edavi müessesesinde bir tören yapılmıştır. Törende doktorlar, veterinerler, bir çok tıb ve fen adamları bulunmuştur. 3aştebib doktor Zekâi toplantıyı açmış, Tıb Tarihi Enstitüsü müdürü profesör Süheyl Ünver, «insan olarak Pasteur» ü anîatan bir demecde bulunmuştur. Bundan sonra müessese müdürü doktor Zekâi Tunçman da «Pasteur ve kuduz aşısı. konulu bir konferans vermiş, Pasteur'ün şarbon ve ipek böceği hastalıklarmdan ve tavuk kolerasından sonra bütün beşeriyet için korkunç bir Azerbaycan âsileri Pehlevî limanım ele geçirdiler. Bir ordu kurmağa çalışıyorlar Tahran 8 (a.a.) Azeroaycandaki durumlarını sağlamlaştırmış olan âsi ler, Hazer denizi üzerindeki Pehlevî limanıru i^gal etmişlerdir. Tahranda, âsileri destekliyenler ta i rafmdan bir baskın ihtitnalini önlemek •r> için gar, merkez postanesi ve resmî bi (Harb sonu sosyetesinden) nalardaki muhafızlar takviye edilmiş Yeni bir ahçı bulduk hemşire, fevkalâde... Zeytinyağsız bir dolkrdir. ma yapıyor, sağ yağsız bir pilâv pişiriyor.. yeseniz bayılırsımz!.. Dış işleri Bakanı Necm'in basına O da bir şey mi kardeş, biz bir hizmetçi bulduk, harikulâde: bildirdiğine göre, bugünkü durum Ira,.. Arkaa\ sahije 3, Su, 4 te Şusuz, sabunsuz çamajır yıkıyor!.. • NADtR NADİ \ • 'M Arhısı sahüa 2. Su. 4 U • Şehrimizde bulunan Yunan Enosis takımı dün Galata sarayla karşılaşmıştu. Galatasaraylılar bu maçı 4 1 kazanmışlardır. Yukarjki resimde, Enosis kalesi önünde bir mücadeleyi göstermektedir. Bu maça aid tafsilât ikinci sahifemizdedjr.. " .