Katalog

22 Aralık 1945 CUMHURtYET BON Baştarat* 1 inci sahijede bizim kadar medenl olunuz. Bunlan söy essüs etmesini candan dilemekteyiz ve dinliyoruz. Niçin hükumetimiz bunu açık liyen, Lenin, Çiçerin ve Kars muahede bu hususta ümidimizi kesmiş değiliz. Celâl Bayar ve arkadaşları Türkiye Cumhuriyetinin sulh idealilamıyor? Ben, onlara karşı şu cevabı sini imzalıyan Ganeski'dir. verdim: Hükumet, kesin ve bir defa olaBunu bu şekilde inkâr eden bir idare, ne ne kadar bağlı olduğunu diinyüaİç İşleri Bakanlığımızır hazırlanan nizamnameyi rak fikrini söylemiştir, bazı işler var demek ki, bütün tarihi, bütün samimi da bilmiyen memleket kalmamıştır. yaptığı bir tavsiye ^ dır ki, hükumetin o işleri çok söylemesi yeti inkâr haline geçmiş bir idaredir. Yurdda sulh, cihanda s u ü düsruru İİ€ son defa gözden fayda yerine zarar verir. Bu cevabımuı Ben burada şunu da cihana belirtmek kısaca ifade edilen prensipimiz her Ankara 21 (a.a.) İç İşleri Bakanlıgeçiriyorlar istiyorum:. Kars yaylasına hâkim olmak vesile ile. her zaman bütün dünyanın Baftarafı 1 inci sahifede etmediğini derhal kendi kendimize so iyi tesir yaptığını gördüm. önüne çıkmaktedır. Bu itibarla biz ğından tebliğ edilmiştir: Ben, bu gazeteci arkadaşlara cevab demek, Anadoluyu istilâ etmek için Ankara 21 (Telefonla) Eski Baş Türkiye dışındaki Ermenüerin istekle racağız. Ermeni vatandaşlarımızdan bazılarıBüyük milletler, küçük milletleıin verdiğim sıralarda burada Btşbakanı pusuya yatmak demektir. Kars yaylası ayni prensipe sadık kalarak, biz gerek bakan Celâl Bayar ve arkadaşlarınm ri haricinde, ilk defa olarak Türkiyeden doğrudan doğruya isteklerde bu mallarına el atacak olurlarsa, ortada mızla da görüştüm. Bu hususta her na hâkim olmak demek, Dicle ve Fırat bütün komşu memleketlerle, gerek bü nın başka yere hicret etmek için bir kurmakta oldukları yeni partinin nibu yabancı konsoloshaneye müracaat etkörfezine tün dünya memleketlerile daima hiçbir kanun kalmaz. 3öyle şeylere hangi btr resmî çağnlışa gidecek birini boyunca, Akdeniz ve Basra zamnamesi taslak halinde hazırlanmış lunduğunu yazmaktadır. Türkiye hakkındaki Rus isteklerine razı olmak mes'uliyeti, sadece bir veya Dış İşleri Bakanımızin b'ice teçhia et inen yolların tepesine hâkim olmak prensipin ilham ettiği esaslar dairesin tikleri hakkmda bir haber duyıılamş* olmakla beraber, kurucular tarafmdan rur. Bunlardan bazılarınln vardıkları son defa olarak gözden geçirilmektedir. dair Sovyet basmmın yaptığı neşriyatı iki millete değil, fakat milletlerin he melerini rîca ettim ve bu iddialan çü demektir. Kars yaylası oralara inecek de münasebetlerimizi çok açık ve çok sa mimî olarak idame ettirmek istiyoruz. yerde Türk vatandaşlığmı muhafaza etrütecek vesikaları da kendilerine ver büyük bir seli tutan biricik seddir. Bu sebebledir ki parti henüz hükÛTnete yorumlıyan Times'in siyasî muharriri yeti mecmuasma terettüb eder. mek, bazjlarmın da muhafaza etmeşunları yazmaktad'ir: müracaat etmiş değildir. Boğazlar ise, milletimizin hakikaten Biz bütün dünya milletlerinin haklarıRusyarun hakikatte ne istediğini bil dim. C. S. Barlas (Gazianteb) Eksik ol boğazıdır. Oraya el saldırtmayız. Fskat na riayet ettiğimiz gibi, bütün dünya mek düşüncesinde olduklan da ayrıca «Bu istekler, şimdiye kadar yapılmış miyorum. Fakat bana kalırsa, Rusyasöylenmektedir. Bu yolda müracaat etSon günlerde biri milletvekilliğinden, olan taleblerin hepsinden büyiiktür ve hm Lstediği askerî bir emniyeiten de ma. şunu da bilmelidir ki, Kars yaylası da miüetleri tarafından da bizim hak'adiğeri Partiden yapılan iki istifanın yeni Gl. K. Karabekir (devamla) Bu millî belkemiğimizdir. Kırdırırsak gene rımıza ayni telâkki dairesinde riayet miş vatandaşlar varsa, pasaport kanunu Türkiye hakkında yapılan diğer tenkid fazla bir şeydir. Zira, kendisine nisbehükümlerine uygun olarak durumlarına partiye girmekle alâkah olmadığı ileri lerin yayınlanması ile ayni zamanda or ten daha zayıf olan bir komşudan arada İnkılâb Enstitüsüne de uçları üs mahvoluruz. (Bravo sesleri, alkışlar) edilmesini istemek hakkımızdır ve bu göre pasaportlarını hazırlamak ve gidişsürülmekle beraber bunlardan Antalya tünds mürekkebleri duran ve bu üç mu Rus komşularımızı idare eden yüksek nu her zaman istiyeceğiz. 'Alkışlar) taya atılmış bulunmaktadır. Bu kadar korkması için hiçbir sebeb yoktur. lerini kolaylıştırmak için buluuduklan milletvekili Cemal Tuncanın ileride yeahcdeyi imzalıyan kalemleri hediye etbir memleket aleyhine mütevec yerlerin emniyet makamlarına mürani partiye geçmesi ihtimalinden bah geniş olan bu metalibin ve bu tenkidle Ruslar, Baltık memleketlerinden fcaş tim. önce şunu belirtmek isterim ki, kimseler bilirler ki, biz İstiklâl Harbine rin gayesi pek açık değildir. Filiyatta layarak Balkanlar ve son Lamanlarhangi şartlar altmda girdik. Tek bir cih her hangi bir siyasî emel ve maksad caat etmeleri tavsiye olunur. solunmaktadır. Maamafih, Celâl Bayar, bir İstiklâl harbimizde bazılarınln zan Müttefikimiz mi vardı? beslemediğimizi bütün düaya biliyor. hususî maniyetteki bir görüşme sıra bunlar, Boğazlar mukavelesinin Sovyet da Irana kadar bütün memleketlere ler Birliği lehine tekrar gözden geçiril karşı buna benzer bir program tatbik nettiği ve yahud iddia ettikleri gibi sında bugün bize Cemal Tuncadan bu Bütün cihana hâkim olan galib dev Bunun mukabelesini görmek ve istemek Rusyaya gitmek istiyen Ermeniler şarktaki askerî hareketlerimizden ve azakyor yolda bir müracaat alınmaır.ış oldu|unu mesini daha da güçleştirecek mahiyette etmişlerdir.» letlere karşı ıstiklll davasma atıldık d? bizim hakkımızdur. Daima bu yolda fârktaki muahedelerimizden istifade etsöylemiştir. Gene Celâl Bayarın belirt dir. Öyle görünüyor ki, Moskova, Türk Ölüm bir kere olur dedik, sona kadar çalışacağız ve daima bu yolda çalıştık. Mundt, yazın Türkiyeyi ziyaret etRusyaya gitmek üzere Sovyet konsotiğine göre yeni parti nizamnamesi hü basmında son zamanlarda çıkan açık ve tiği zaman Cumhur Başkanı İnönü'nün memis değiliz. Fakat şunu belirtirim ki, çarpışırız. Tek bile kalsak son bir dağm Siyasî meselelerin henüz bir şekli halle losluğuna müracaat ederderin sayısı güır kumetçe kabulünden önce neşredilrrü azimli makalelerden kendismce gereken kerıdisine müphem bir şekilde bazı Rus Ruslar da bizimle el'an dostluklanndan başına çekilir de kendimize orayı me varmadığını esefle biz de müşahede et geçtikçe azalmaktadır. Dün başvuranlayeceğinden bu hususta yapılan ve ya neticeyi istihraç etmiştir. Eğer roesele isteklerinden bahsettiği ve Türkiye istifade etmemiş değillerdir. Ruslar ln zar yaparız dedik. mekteyiz. Beklediğimiz sulh idealinin rın sayısı otuzu geçmemektedir. Konpılacak olan neşriyat ancak tahmm hu konferansta bahis mevzuu edilecek o nin, Rusyaya karşı bir zafer ümid e kılâblannı tamamlayabilm.ek için başHalbuki bugün iş bu kadar da kötü henüz meydana gelmediğini esefle gö soloshane kayıdlara önümüzdeki hafta dudu dahilindedir. Parti ileride ve lursa, siyaset eslti durumunu muhafaza dilemijeceğini bilmekle beraber boyun lannda Lenin olduğu halde yeni doğan rüyoruz. Diinya sulhunu kurmak, idame da devam edilecektir. muhtemel olarak Ankarada bir gazete edecektir. İngiliz Bakanlan, Boğazlar eğmekten ise dövüşmeyi tercih ede Türkiye evlâdlanna medyundurlar. Bu değildir. ve muhafaza etmek davasını ellerinde nu cihana bağırabilirim. Eğer o zaman Benim temennim. bir Türk milletvekili Haleb Ermenileri Sovyet davetinî mukavelesinin Rusya lehine tekrar gözneşredecektir. ceğirü be'.irtmiş olduğunu söylemiştir. biz Ruslarla harbe girseydik, işler büs olarak Rus dostluğunu birinci dereeede tutan büyük devLetler, Iju davayı halletden geçirilmesine taraftar olduklarmı kabul etmiyorlar mek için Müttefikler arasında muhtelif VVashingtondaki Türk büyük elçüik bütün başka mecra alırdı. Bizden ziya yapmış, muahedelere bağlamiş, hükumeevvelce söylemişlerdi. Bununla beraber, Haleb 21 (a.a.) Halebdeki ETmcai vesilelerle cereyan etmekte ve hâlâ buböyle bir sözden geçirilişin serbestçe mensubları bu hususta herhangi bir de onlar zarar görürdü. Bunu kendile time bu suretle vazife görmüş bir insan güne kadar devam etmekte bulunan mü cemaatleri Sovyetler Birliği Ermeni bir mutabakat ve milletlerarası bir an yorumda bulunmaktan imtina ediyor rine mükerrer görüşm,e!eıimizde söyle sıfatile dilerim ki. eski Çarlık düsman zakereler bizi bu sulh idealine henüz Cumhuriyetine gitmek davetini kabul BattaraH l inci sahiiede laşma ile yapılması icab ettiğini de ayni lar. Bununla beraber iyi maiumat alan diğim gibi, resmî nutuklarında onlar da lı&ı bir kere nortlamasm! Bu dostluk kavıışturmuş değildir. Ümid ediyoruz ki etmemeye karar vermiştir. Bu Ermenibir kaynaktan öğrendiğimize göre, Türk söylediler. Onlar da istifade etmiştir. asla bizim tarafımızdan bozulacak âe« Gerek Arab İmparatorluğu dev derecede azimli olarak belirtmişlerdi.» 1946 senes! içinde bu hususta her ta ler Suriyeli olduklarmı ve bu sebebden genelkurmayı, Trabzon limanı da da Bu vesikalar ortadadır. ğildir. Eğer bozulursa cihan yıkılıncıya rinde. gerek Osmanlılar zamanında birTanınmış yorumcu Ewer, işçi partisi hil olmak üzere bu bölgeji. ele geçirrafta sarfedilen mesai nihayet lnsani Suriyelilerin hak ve vazifeîerine sabib Şimdi yeni iddialara karşı meden: kadar düşmanhk sürüp gidecektir. Bunbulunduklarıra söylemişlerdir. Ieşik bir halde yaşayan Arabların, da nin gazetesi olan Daily Herald da şunmek hususunda Rus tasa\^urlarından mantiîda şahsî cevablarımı veriyorum: dan Türk çok zarar görecektir. Fakat yete, tarihî devirlerdenberi muztarib inğıldıktan sonra yeniden birleşmelerl ları yazıyor: saniyete çoktanberi beklediti sulh ve daima endişe etmiştir. Filhakika, harb 1 Kars der.en yer kimlerindir? Rus dostlarımız da gene o zaman kenzaruridi. Bugünkü şartlar bunu nihaadalet kapısmı açacaktır. Bundan en • Moskova konferansı devam ederken bittiği ve bütün memleketîer terhis Bu asırlarca Türk halkı ile meskün dilerinin de ağzından defalarla işittiğimiz yet gerçekleştirdiği gibi, tarihî bağlstn beklenmedik bir anda Sovyet ziyade sevinen memleketlerin en başınbasını f yaptığı halde Türk ordufunun harb va olan ve ancak kısa bir zaman için gibi çok zararlar görecektir. tıîar ve iktısadi icablar da bunu destek henüz Sovyet hükumeti değil Türkida Türkiye Cumhuriyeti gelir. Çünkü . lernektedir. Birleşik yaşamak, istiklâl ye aleyhinde yeni istekler ortaya atıyor. ziyetinde tutulması mânalı idi. Bu da Çarlık idaresine tazminat karşılığı oArksdaşlar. biz şimdi cihan sul esas prensip ve esas davamız, dünya ve barış âmili olmayı kolaylaştırır. kur •ürcü isteklerinin esası tarihidir. Mek gösteriyor ki, Türk genelkurmayı bir larak verilen bir Türk ülkesidir. (Bra ha doğru gidiyor diye. dişimizden sjlhu ve memleket sulhu ve sulh içinâe vo sesleri). Biz Sarıkamışa Soğanlı v < tuluş savaşmın başanlmasmı temin e tubu yazanlar, bu toprakların asırlarca Rus hareketinden endişeleniyordu. tırnağımızdan tasarruf ederek fabrika bütün dünya memleketleri ile ajTii huAilahüekber dağlarmı aşarak girdik. Fransadan akisler öer, niifuz mmtakalan peşinde koşan evvel Gürcistana aid bulunduklarmı larımızı, imarırr.ızı bu kadar yıllardr kuk kaide ve esaslarma mütekabilen riAkdeveler, Benliahmedler, Üçlertepesi Paris 21 fa.a.) Moskova Konfeların rekabetlerini kırar. Bunun için isbat etmek için tarihçileri likrediyorlar. harabiye dör.en vatanımızı şenlendir ayet eden bir zihniyet içinde yaşamak | Ankara 21 u.a.) Cumaar Başkanı dir ki Arab Birliği siyasî tcmeneri sa§ Bunda şüphe yok. Bu topraklar, on bi ransı, Montreux mukavelesinin yeniden Kocahaliller, Küçük, Büyükyahniler meği düşünürken size bir hatıra arze isteriz ve bu davayı biz kendimize şiar Ismet İnönü bugün saat 16,30 da, Çanlam olan bir müessesedir ve iktısadi ba rinci asırda Türkler tarafından işgal ve tetkikini ve Boğazlar meselesini hiç Alacadağlar, Çalkavurlardan geçtik deyim: kayadaki köşklerinde, itimadnamesini edinmişizdir. (Bravo sesleri). kımdan da kuvvetll bir teşekküldür. A ilhak edilinciye kadar eski Gürcistan şüphesiz nazarı itibara alacaktır. Nihayet Arpa çaymdan, Çıldır gölünHâdiselerin güçlüğünü ve bu büyük takdime gelen yeni Şili elçısi ekselans Bu paralar bakımz nereye doğru aYarı resmî «Le Monde> gazetesi bu den su içtik. Hududumuzu da son Türk rab mllletleri arasında iktısadî işblrli krallığma dahil bulunuyordu. Bu krallık kabilecektir. Henüz millî hükumetimiz davanın bir an evvel meydana gelebil M. Manuel Garraton'u, mutad merasim ğl onların yaşama seviyesirü yükselte nihayet 1810 senesinde Çar tarafından konu üzerinde şunları yazmaktadır: ülkesidir diye Arpa çayile çizdik. (Bra.kurulmamıştı. Amerikan Herburt he mesi için bir çok işlerin beraberce hal ile, kabul buyurmuşlardır. cSovyet Türk paktmın feshinden vo sesleri). cek, bazı mıntakalarda nüfus kesafeti, Ihak edildi. İki tarihçinin böyle bir isBu katjul resmi esnası.ida Dış İşleri yeti memleketimizin her tarafını garb ledilmesi lüzum ve zanıretinl de anlabazılarinda ise nüfus kıtlığı yüzünden tek ileri sürmeleri ehemmiyetli değildir. sonra, yeni bir muahedeye varılabi'.meArkadaşlar, eğer haritayı açarsanız dan şarka kadar gezdi. Erzurumdaki yan milletlerdeniz. Çok ümid ediyoruz Bakanhğı umumî kâtibi büyük elçi başgösteren iktısadi buhranlan ortadan Ancak ehemmiyetli olan şey, iki resmî si için Rusya, Montreux mukave'ena bu yerlerin isimleri bile tamamiîe tabyaları görünce bana biraz da istıh kl nihayet yakm bir zamanda bekledi Feridun Cemal Erkin de hazır'bulunkaldıracak ve istihsalin artmasına se Moskova gazetesinin bu işe dört sütun mesinin gözden geçirilmesile hududla Türktür. Çarlık Rusyası 40 küsur seğimiz dünya sulhu meydana gelsin. bil muştur. rın yeniden tanzimini şart koşmuştur. nedenberi oradaki Türklerin ne di'üni, fafla dediler ki, şu tabyalann her bi hassa San Prancisco konferansile kubeb olacaktır. ayırmalarıdır.» rine sarfettiğiniz para bir fabrika deBu meselenin birinci plânda bir önemi ne de milliyetini ve hattâ ne de köyleHıılâsa. gerek tarih!. gerek coğrafl ğerindedir. Eğer bunlara sarfettiğiniz rulmuş olan ve yakında faaliyete başİcablar, realiteler ve iktısadi zaruretler Amerikada uyanan çiddetli alâka haiz olduğu meydandadır. Asıl mesele, rinin isimlerini değiştirememiştir. O paralarla fabrikalar, yollar yapsaydı lıyacağını bildi&imiz birleşmiş milletleı VVashington 21 (a.a.) United istenilen topraklarm genişliği, yahud radaki ermenice adlar tektük şuradan Arab birüğini desteklediği lçindir kl bu organizasyonunun da bu sulh davasma sebeb olarak ileri sürülen târihî hakla buradan gelmiş bir surette olabilen bir nız bugün ne kadar zengin ve yüksek çck yardım edeceğini kuvvetle ümid etteşekkülün muvaffak olacağma inanı Presse bildiriyor: seviyede bir millet olurdunuz. Benim yorum. Türkiye hakkındaki yeni Sovyet is rın meşruiyeti değildir. Ancak bir mem kaç köyden ibarettir. Orayı böyle bulonlara verdiğim şu cevab istikbalimiz mekteyiz. Temenni ederim ki bu sulh tekleri hükumet ve kongre mahfille leketin toprak bütünlüğüne riayet duk ve orada bizim meşhur 93 Rus Arab Birliğinin hedeü bir kurhıluş için de bir cevabdı: Evet sizin gibi kurumu bir an evvel meydana gelsin ve prensipi bahis mevzuudur. Bu hususta muharebesinden kalmış gazilerimizle medenî komşularla hemhudud olsayd;k komşu ve bütün dünya milletlerile şiahareketidir. Milletleri hürriyetlerine ka rinin alâkasını üzerine şiddetle çekmiş Türk meselesi İran meselesine sıkı suvi'.şturmair ve halk kümelerinl kurtar bulunmaktadır. sarıştık, öpüştük. dediğiniz gibi olurdu. Eğer Çarlık Rus rımız olan esas prensip dairesinde mürette bağhdır. Rus istekleri şimdi Türmaktır. Bu çeşid hareketlerin güçlük2 Biz oraları Ruslardan almadık yası bize nefes aldıraydı, milletimizin nasebetimizi yeniden tesis edelim ve bu Yazın Türkiye ve Rusyayı ziyaret kiyeye teveccüh etmiş gibidir. Hedef. lerle karşılaşması da pek tabiidir. Fa etmiş olan dış işleri komisyonu üyeieİki defa oralarda harekât yaptık. Bir dişinden tırnağmdan arttırdığı para miinasebetleri arzu ettiğimiz derecede kat, Arab milletleri bu hareketi benirn rinden M. Karl Mundt, aşağı yukan Boğazların kilidini sökmek için Türk Cihan Harbinde, Ruslar kendi yurdlatevsi edelim. Onların lcabma uyar tir Başmakaleden devam ^ larla böyle tabya yaparak Anadcıu semekte. büyük devletler de Birliği ta bütün Arr.erikan çevrelerinin düşün hududuna dayanmaktır.» rına çekilmiş ve orada ne Rus rüfuzu, yaylasını gece gündüz burada beklr siyaset takib edebilelim. Şimdilik ma tarafımızdan reddedilmesi üzerine Mos» Gazete yaziîmı şöyle bitiriyor; Bimakta ve omınla iş yapmaktadırlar. celerini şu sözlerle ifade etmiştir: ruzatım bu kadardır. Saym generale' j . o v a gayridostane bir tavır ta«Büyük d«v!etlerin, prensiplerik ha ne de Rus ordusu yoktu. Ikincisi Istik mezdik. Bizi Cihan Harbinde Alman(Şimdiye kaiar bir çok meselelerle uğc Eğer Rusya bu istekler hakkın reketlerini ne dereoeyo kadar ahenkleş lâl Harbimizde. Her ikisini de Erme ların safına sokan da bu korku idi. verdiği izahtan dolayı şükranlarimı tek kmdı. So\TCt Rusya artık Türk dostiuraştık ve Suriye, Lübnan, Filistin gibi sundan büsbütün ve açıkça yüz çevirda resmî teşebbüslerde bulunursa Bir tirecekleri yakın zamanda belli olacak ni müstevlilerden aldık ve oradak Şimdi umuyoruz ki, Çarlık artık yı rar eAerim.» (Alkışlar)., meseleler karşısında, işbirliğimizin kuvmisti. Türklerin hemen yarısımn katliâm e kıldı. Umuyoruz ki, Sovyet Rus kommilletlerin bir mina ifade edip vetinl bir kere daha bellrttik. Bugün dilmiş, evleri, köyleri yakılmış bir hal şularımızla dostça yaşar ve dediğiniz Bundan sonra. Sovyetler Birliği, ErLibyanın istiklâli için de çalışıyoruz. menileri Türkiye aleyhinde tahrike de bulduk. Koştuk, onları kurtardık. sibi yaparız. Fakat 2025 senede bir Şayed Libyaya istiklâl verümezse. hlç başladı. Türkiyedeki komünistlik pro3 Kars ve Gümrüdeki Amerikan saldıran bir düşmana bizim gibi siz olmazsa bu memleket, Arab Birliğinin paganda.^ı aleyhinde îslanbulda yapılan ha k veya birlik üyesi olan devletlerden bin BastaraU I inci *,Mf«!. ^ f * ? ^ . J* «timizi gördüler. de komşu olsaydmız ne yapardmız nümayisi bahnne ederek hükumetimize b d nin vesayeti altma verilmelidir. General Patton bundan bir müddet YAazu™le fh e y te at k n İl rn e t tv l el « di Karsdak a dedim. Bana tarziye verdiler, evet biz nota verdi. Bu notaya verilen cevabı 1 İ r v e s ; k evvel bL otomobil k a z a s ı n d a y a r a l a n m ı ş ^ . " ? ' ^ ^ de tabyalar yapardık, dediler. Baftarafr l inci gahijed» ve aldıgı yaralarm tesirile felce ugrakâfi görmedi. Şimdi de Gürcüleri tahrik Filistin meselesine gelince; Flllstine crdusunun çok muntazam bir Eğer Ruslar bizden yer istemekte ısederek ta Giresuna kadar uzanan Türk yardım için malî ve lçtimal müesseseler. arasmdaki görüşmelerden henüz hiç bir ordu olduğunu ve medeniyet seviycsimıştı. Hâdise üzerine kansı Amerikadan rar ederlerse hiç şüphe yoktur ki doKırşehir, Yozgad ve topraklarının Gürcistana verilmesini kurduk, Siyonistlere karşı boykota karar şey sızmamaktadır. nin A\Tupahlardan asla geri kalmadıtayyare ile gelmiş ve o sıralarda genevüşeceğiz. Fakat istikbal bize olduğu istiyor. Bu gidişle Sibiryadaki Angara verdik ve Arab mllletleri arasmda külLondra, 21 (a.a.) Daily Expres ga ralin sıhhatinde bir iyileşme alâmeti gö ğını, aceze ve çocuklara karşı kafiyen Çorumdan ilk kafile kadar kendileri için de karanlık olur r.rhri bo>"unda oruran halkı da tahrik tür andlaşması yaptık. Bizim kimseye, zetesi; «Rusya Türklerden isteklerini rüldüğü kaydedilmişti. Fakat son gün zulüm ve katil yapılmadığını bildir Cihan yıkılmcaya kadar ve tek bir dün şehrimize geldi ederek Ankarayı da onlara istetirse bilhassa. komşulanmıza karşı hiç bir sıralıyor> başlığı altmdaki başmakalelerde has:alık ihtilât yapmış ve generalin miştir. Bur.lar kendi hükumetlerine Türk kahncaya kadar varımızı yoğu şaşmamak lâzımdır. düşmanlığımız yoktur. Diğer devletlerle sinde şöyle deme"ktedir: verdiği ilk rapordu. eiğerleri, sonra da kalbi felce uğrıyarak, muzu ortaya koyarak uğraşacağız. Pade dost yaşamak isteriz.» Sovyet Rusyanm, Avrupa ve Asyada Almanyaya harb ilân etmemiz üzerine «İzvestia ile sair Sovyet gazeteleri kurtulmas: münıkün olmamıştır. Gümrüdeki Amerikalılar da vaziye ramızı dişimizden tırnağımıza kadar enterne edilerek Anadolunun muhtelif iki kuvvetli düşmarunı yere serdikten Türkiyeye karşı duygularmız? iün üç sütunlarını, Komünist isimli CCMHCRİYET General Patton bu ti gördüîer. Ermenilerin halini gördü silâhlanmağa sarfedeceğiz. Bu takdiryerlerine gönderilen Almanlar serbest sonra, çarların emperyalist siyasetini Sayın genel sekreter, bu sualime der Gürcü gazetesinde «Türkiyeden haklı harbin yrtiştirdiği en büyük askerlerden ler ve or.lar da Amerikaya şunları de iki taraf da hayatUn, beşeriyetten, Bunlarm bir kısmı lakibe başlamasıdır ki Türk Rus dosthal cevab vererek dedi ki: isteklerimiz» başlığı altında çıkmış o bir::: i.;i. Kendisi Avrupa harb saha yazdılar: Türk milletine yardım edi medeniyetten nasibini alacak değildir. bırakılmışlardır şehrimize dönmüştür. Kırşehir, Yozgad luğunu bozmuştur. Sovyetler Birliği, < Türkiyeye karşı daimi bir kardeş lan bir mektuba ayırmışlardır. Byrnes smda ilk defa olarak 1942 senesinde Si niz, Türk istiklâl davasma yardım eBurada son sözümü söy'.erken, Rus ve Çorumdan gelen bu Almanların sa Avrupanın doğusunda ve Balkanlarda, lik ve sevgi duygusu beslemekteyiz. Tür ve Bevin bu istekleri okuduktan son ciljaya yapılan çıkaraıalarda vazife al diniz, Türkler büyük bir millettir, okomşulanmıza. Rus dostlarımıza bir yısı elliyi bulmaktadır. Şimdilik ge'ıon Kızılorduya dayanarak kendi emrine kiyenin daima kuvvet ve kudretinin radır ki, dış işleri bakanlan konfe mış, Sicilya ve İtalya yanmadası mu nun yeüşürdiği ordu bugün elimizden ler yol paralarmı bizzat verebilenlerdir. tâbi hükumctler kurduktan sonra, Akartmasını isteriz. Zira, onun kuvvetl, ransının beşinci toplantısma geçmiş harebelerinde Amerikan ordu grupu ko tutarak çocuklarımızı ve bizi en mede cümle daha i'.âve etmek yerinde o Bunlar hep Ankara üzeVinden geimiş denize inmek hırsmı gerçekleşürmek kutanlığında bulunmuştu. Normandiya nî milletler gibi himaye ediyor ve bi lur: kudreti hepimizin kuvveti ve kudreîi lerdir. Bu toplantı ancak 20 dakika çıkarması zamanında da general Ame ze yardım ediyor. Türk dostluğu Ruslara da kuvvet ve ler.dir. Diğer Almanlar da bu bir hafta yoluna sapnuştır ve Akdenize inmesine dir.» sürmüştür> tek mâni tcskil eden Türk seddini rikan üçüncü ordusu kumandanlğmca rir. Türklere güvensinler. Fakat Türk içinde peyderpey eekcekler, geri kalanömer Rıza DOCTRUL Sonra bir kisnv. General olmak üzere lar için hükumet hususî bir katar trh yılunak istemektedir. İşte bu emel ve Rus talebleri tngiliz Amerikan razife görmiis ve Fransada Alman cepdostluğunun yolu da ancak miileti [ bir ihrirasın teminine şu veya bu şekilde i esir subaylarır.ın verdiği, sis edecektir. heyetleri arasında görüşülüyor hesini Avranehe'ta yaran kendisi olmuş mizin iradesinin tecelli edebileceği bu Gelenler, bir arkadaşımıza intıbala âlet olmadığı içindir ki Moskova, Türtu. General bilhassa taarruz tabiyesin! imzaları altındaki . vesikada Türk ordu Büyük Millet Meclisinden ve onun . ,. . . Moskova 21 (a.a.) United Press l y y e n k a t ü a r n kiyeye karşı, husumetkâr bir siyaset de çok büyük bir üstad oldunınu bura ' S U " U n yapmadığmı ve kurduğu devlet manzumesinden geçer. rmı şöyle anlatmışlardır; bıidiriyor; e r e Çok İyİ b a k l ! d l < Her şeyden evvel bize gösterdik takibinc başlamış bulunuyor. da ispat etmiş ve süratli har=kâtı saye I e ğ ı m Türklere karMareşal Stalin, 66 ncı doğum yıldö(Bravo sesleri, şiddetli ve sürekli alŞ1 E r m e m l e r ; n Gürcü profesörlerin gülünç iddialan, leri fevkalâde iyi muameleden doıayı bundan sonra silâha sanümünü rahatça geçirirken üç Dış iş sinde de şöhret kazanrmştı Parise ilk! r ı l m a m a I a r l n l kışlar) . resmî Türk makamlarına ve mahallî mevhum bir hakkın vesikası gibi bütün giren Anglo Amerikan k:t'ası da Ge! > Ermeni çocukhrının ve Baştarah 1 inci sahiiede leri Bakam, üç büyük devletin bilhas r,eral Pattonun kıt'aları olmuştur Dış işleri bakanımızin demecinin halka teşekkür ederiz. On beş ay ika dünyaya itân edilmek, hatlt Moskoahfadının bilmesi lâzımdır, dediler. Bütam metni tÜn b u vesika : d a dün Sağhk Müdürlüğüne bildirmiştir. îa Orta ve Uzakşarkta karşılaştıkları mete mecbur tutulduğumuz yerlerde vada bulunan İngiliz ve Amerikan Drç General Patton ve kumanda ettiği üy Başbakanınııza verBu hastanenin süratle ikmal edileceği meseleler hakkmda görüşmelerine deGeneral Kâzım Karabekiri müteakıb bize karşı daima nazik davramldı, her İşleri Bakanlarına tevdi olunmak sureçüncü ordu Alman topraklannda de dim. ve tehalük yüzünden çekilen sıkıntı vam etmişlerdir. Türkiyeden Sovyetler vam eden nihai muharebslerde de bü ' 4 ~~ Arkadaşlar. Moskova muahedesi kürsüye gelen Dış Işleri Bakam Ha ihtiyacımız tatmin olundu. Yiyecek, içe tile yeni tahrikler yapıbrken Türkiye birliği için 11 bin mil karelik tcprak nın tamamen bertaraf edilmiş olacağı | bu olan bitenlerin samimî kabuiu idi. san Saka da şu beyanatta bulunmuş cek ve yakacağımızı kolavca temin et Büyük Millet Meclisinde, Dış İşleri Batemin etmek maksadile cumartesi gü rük yararlıklar göstermiştir. kanlığmın bütçesi münasebetile Türk tik.» be'.irtilmektedir. Almanyanın tesliminden sonra Gene ; Kars muahedesi ise Kafkas milletlerile ır: nü Moskova basmında başlamış olan Rus münascbetleri hakkında söylenilen Öğrendiğimize göre yılbaşından sonra, Dün Sağlık Müdürlüğü de bize gön neşriyat hakkmda İngiliz ve Amerikan rai Patton, Amerikaya bir seyahat yap [ beraber Rusların bu Moskova muahede« Sayın arkadaşlar, sözler, gene sakin, mutedil ve vakor sin derdiği bir mektubla durumu tavzih murahhas heyetleri arasında uzun mü mış ve sonra Alrnanyada Amerika böl! i tesbit etmeleri idi. Siyasî olaylarm memleketimizi uzak enterne edilmiş olan Japonlar da ser ohmuştur. gesi işgal kuvvetleri komutanlığına taetmiş; 1946 yılı bütçesinde Zeynebkâ z^kereler olmaktadır. Ortaya bir iddia çıkıyor, nereden bil tan yakmdan ilgilendiren muhtelif me best bırakılacaklardır. Dış İşleri Bakanımız «So^etlerin, mil hastanesi için 3000. Haseki hastaîin eaılmiştir. Bir kaç ay evvel genera miyorum. Guya biz, Rusların zayıf za seleleri bendenizce bütçe tartışmaları United Press muhabirinin intıbaları aramızda mevcud dostluk ve saldırmaz^ nesi için de 10 bin lira yatak ve kunlın Amsrikan bölgesindeki nazilere kar | manlarmda zorla bu muahedeleri onlara dolayısile geniş bir konuşma konusu Vefat Moskova 21 (a.a.) United Press şı mulayım davrandığı. hakkında bazı imzalatmışız. Bu iddia Moskova'dan gelık andlaşmasını yenilememeleri bile dak ödeneği konu'.duğunu; buna rağolması lâzım gelmez. Bu meselelerin muhabiri bildiriyor: Merhurn Babanzade Mustala Zihni Pa bizdeki dostluk arzu ve emelini azaltmış ıthamlar ileri sürülmüş ve kendisinm ı i y o r s a , onlara şu hatırayı arzeievim: bugünkü durumlarının ne halde olduğu şanın küçüic biraderl Hikmet Baban promen hastanelerin demirbaş defterlerine değildir. Bu dostluğu tazeleyip kuvvet | Moskovada çıkan belübaşh bütün ga buna karşı verdiği cevab bütün dünya Moskova muahedesi zamaamda, bizim dahil bnlunan eşyadan £arfiyata yetnu yüksek heyetiniz bütün tafsiiâtile îesör Şükrü Babamn amcaları, Halld SU lendirmeğe daima hazırız. Esasen böyle zete lerde dört sütun üzerinde neşredilen da büyük gürüküler uyandırmiştı. kileri bulunmaması dolayısile fakirlebütün şark ordusu orada şarkta idi. Ba bilmektedir. Onun için müsaadenizl« reyya Tevfik. Münevver Babanla, Mtikerbir neticeye varmak hususundaki ümidrin çocuklarmı giydirmskle mükel'.ef bir mektubda, Türkiyenin Gürcistandan tumun işgali akabinde Moskova ir.ua bu meselelere dair yeniden r.ıaruzatta rem Bedlsel'ln babalan Mühenüishanel almış olduğu bütün toprakların geri veBerii hümayun bocalarmdan eznekll yarbay lerimizi muhafaza etmekteyiz.» diyor. olmadıklarını, maamafih Çocuk Esir hedesi imzalandı. Amma Kars vilâyeti bulunmıyacağım. (Doğru sesleri). İstanbul milletvekili General Kâzım HASAN SAMİH BABAN geme Kurumu vasıtasile tedarık edile rilmesi istenmektedir. ve civar vilâyetleri bize tamamiîe ter Baştaratı 1 inci sahiiede Sayın generalin işaret buyurdukları perşembe g ü n ü akşamı saat 20,30 da kalb Karabekir de «dost olmak ve dost kalİlk defadır ki Sovyet basını. cek çocuk çamaşır ve kundaklarınm keden esas muahede Kars muahedesirahmetlne kavuşmiiş makta her iki devletin de geniş menyapüğım görüşmelerden edindiğim inhâdise hakkmda bize verdikleri kıy sektesinden Hakkın hastanelere daha fazla miktarda veril vatandaşlarınm ağzından Türk toprakdir ve Kafkas federasyonu milletlerinin tıbaa göre, Rus komünist partisi içinmetli malumattan, bize tevdi ettikleri ve dünkü cuına g ü n ü Sahraytoediddekl aile faatleri vardır. Şayed, Türkiye ile Rusmesi cihetinin düşünülüp emniyet aî ları hakkmda metalib ileri sürmektedir. de delegeleri ve Dış Bakanları mevcud kabristanına deınedllmiçtlr. ya dost. .kalmıyacak olurlarsa bu bal, Şimdiye kadar yapılan resmî neşriyat, de iki oenah belirmiştir. Stalin'in lide oîduğu halde Ruslarla Kars muahedesi yüksek kıymette vesaikten dolayı tetma almdığını bildirmiştir. Bîişta M1UI ŞeHrniz olmak üzere bir çok , . , . . , , . . ri bulunduğu bu cenahlardan biri, ba ni imzaladığımız zaman, hâlâ biz kuv şekkür ederiz. Rusya dışında yaşıyan Ermeniıerin, deterll talebeler yetlştirmiş olan Hasan I h e r l k ı s l ^ m . d ? b u J u k ^ a r l a r ve acıKars ve Ardahan vilâyetlerinin Sovyet rış içinde bir kalkmma devresine ka vetli değildik. Şark ordumuz garba dönKars muahadesi yapıldığı sıralarda Samth Baban, ordu muhltinde sevllmlş ve j 'ar doğurur. iki hükumetin doğru yolr Ermenistamna ilhakı hakkındaki istek vuşabilmek için Sovyet Rusyamn ka müş, cephaneleri, ağır topları hep o ta büyük vazifeler deruhde etmiş ve bu hizmetlerile tenınmış kıymetli bir lnsandı. f dostluk yolunu bir an önce bularak €! Bir ços makalelert ve teltfatile son elli yıl samimiyeti iflde etmelerini candan lerine münhasır kalmıştı. Kars ve Ar zançlarını sağlamlaştırmağı arzu et rafa sevkedilmisti. Bunu Ruslar da oephenin kumartdanı ve Kars muahe l»k muharrlrler Jübliesmde de bulunmuç sözlerini ilâve ediyo/ m e n n ; e d e r i n ! s dahan, Gürcüler tarafından taleb edi mektedir. Muhtemel olarak Dış işieri pekâlâ biliyorlardı. desinin bizzat müzakerecisi ve murah olan merhumun vefatı büyük zaylattandır. „...,.., „ . „ „ . „ . , . •„ . . J l Büyük MiHet Meclisi de, Türk f len toprakların doğusundadır ve Azer Komiseri Molotov ile muavini Vihası sıfatiel bütün hatıralarını ve kıy Allah rahmet eylesin. 5 Kars muahedesi ebedî dostluğa dostiuğunun ilk kuruluş günlerinde^ Ankara 21 (Tekfonla) irtikâb, baycan hududuna kadar uzanmaktadîr. chinsky'nin ve Idanov'un başmda bumetli vesikalarmı heyeti celilen:ze ar*** ğerli hizmetleri görülmüş olmakla *" ' Amerikan ve İngiliz elçilikleri bu lundukları ikinci cenah ise, Sovyet dayanan bir muahede idi. Bunu nutuk zettiler. Bunlara bilhassa arzı şükran rüşvet, yalancı şahid'.ik gibi suç'.arla Otuz senedenberl Prsnsa sefaretlne baş nan Generalin sözlerini sürekli mektubu derhal tercüme ederek Byrnes Rusyanm genişlemesine taraftar bu Larımızda da belirttik. Bundan başka derim. Biliyorsnr.uz ki bu mesele Kayseri emniyet âmiri ve Emniyet mükava? sıfatlle kıymetli hlzınetlerde bulunan larla karşılıyor. ». ve Bevin'e vermişlerdir. lunmaktadır. Öyle görünüyor ki Sta bizim yerimizde başka bir millet ve Ruslarla aramızda bu muahedelerin, dür vekili Esref Yalçmer, Iktısad MüBay ETEM SİPAHİÇ'in Türkiye, S o ^ ' ^ ' e r Birliğine düşmaıı lin taraftarları partiyi kaybetmişlerdir hmç besleyen bir ordu olsaydı, Ermeni geçen ayın 7 nci gününe kadar devam dürü Alâeddin Paz\adoğlu, Fiat müraMoskova radyosu makaleleri HaKkm rahmetlne kavuştjğunu teessürle değildir, bilâkis Sovyet dostluğuna kıyve Troçki siyasetine benzer bir siyaset mevcudiyeti bile ialmazdı. Bunun için eden dostluk ve mütekabil anlaşma blldlrlrlz, kabe memuru Burhan Akay, polis meyayıyor Ermeniler Kars muahedesine imzalarını üste çıkmıştır. Bu siyasetin Troçki si Cenazesl pazar günü saat on blrde Fl met vermektedir. Bunu, Türk istiklâl muru Cuma Ali. iktısad dairesi kâtibi muahedelerinin hükümleri cari olmuşParis 21 (a.a.) France Press mu yasetinden farkı, şudur: Troçki bütün koydukları zaman bunun şükran borcu ruzağa rca'hallesi Kadiricr yokuşut Ekmek savaşmın başmdanberi kara ve ak günHasan Tunçay ile arkadaşlarınm Kay habiri bildiriyor: olduğunu ifade etmişlerdi. Görülüyor ki tur ve hiç şüphe yok ki, sayın generaCamllşerlf sokak ,Şfi numarada lerde, defalarla isbat etmiştir. dünyada proleterya ihtilâlinin tohumseriden şehrimize getirildiklçrini ve Anlin işaret buyurdukları bu muahedele fc&în ' mertıumun ikametgâhmdan kaldırıMeselenin hal çaresini bizim cepheBellibaşlı Sovyet gazetelerinde, Sov larmı ekmek istiyordu. Yeni kurulan bu muahedede bir tazyik, bir kuvvet rin mer'î olduğu uzun müddet zarfınkara toplu Miliî Korunma mah'îemesinlacak ve saat 12 de Kasımpaşa Camilkeblr mizden mütalea edersek Moskova, Boyoktur. (Bravo sesleri) de bunlann yarg'.lanmalarına başlandı yetler Birliğinin Türkiyeden istekleri cenah ise her şeyden evvel Rusyanm iki tarafın, komşumuz So^et itti de, Cğle namazını müteakıb Eulaksız me ğazlardan üs istemek, yani Istanbııla Kars muahedesini Ruslar narmna imhakkmda intişar eden başmakaleler nefine olarak dünyaya ihtilâl siyaseti zarlığına defnedUeoektlr, Allah rahmetler ğını bildirmiştim. Mahkeme bugün dagöz dikmek ve Kars, Ardahan, Artvinzalıyan Ganeski'nin nutkunu da Başba hadmın ve Türkiyenin bu muahedele eylesln Moskova radyosu tarafından yayınlan gütmektedir: vaya devarn etmişür. Sanıklaria'.ı geçen rin hükmünden mütekabilen müstefid den başlayarak Giresuna kadar uzanan kanımıza veriim. O zaman Lenin devmıştır. * * * oturumda bulunmıyan üçü ce getirilTürk topraklarını ele geçirmek sevdalet reisi, Çiçerin Hariciye Komiseri idi. jldukları da bir hakikattir. MuahedeBu arada Pravda, İzvestia, Kızılyıldız Toprak işleri için Bay Maksud Kokayanın yeğenl, Bayan sjndan vazgeçince dostluğun tekrar eski Tnişlerdi. Ayrıca mahkeme, Kayseriden Onlar da ayni mealde nutuklarla cihana .erin yeniden temdidini büyük kom73 şahidin celbi için davetiye'.er gön ve Trud gazeteleri, halen Türkiyenin halini almasuıa hiç bir engel yoktur. haykırıyorlar ve diyorlardı ki, Türkler şumuz tasvib etmeyip, muahedede ya Gtllllzar Sahakyanın oğlu; mahkemeler kurulacak dermişti. Bugün bu şahidler dinlendi îşgalinde bulunan ve 20 bin kilometre zılı ahkâma istinaden bunları denonse Bay AGOB SAHAKTAN Sovyet Rusya, bugun takib ettiği yolda Ankara 21 (Telefonîa) Münhasrran istiklâl harbi yapıyorlar. Biz âdilâne karelik toprak ihtiva eden 9 bölgenin ler. Duruşma saat 15 ten 22,30 a kadar sulhlarla Türklerin haklarım teslim et tmek hakkını istimal etti ve bunu 20 aralık perşembe günü vefat etmtştlr. yürümekte devam ettikçe de, TürkiyeSovyet Gürcistan Cumhuriyetine iade toprak davalarile meşgul olmak üzere «ürdü 'ir deklarasyonla bize bildirdiği, be 03 arahk pazar günü saat 13,30 da Ferlköy nin dostluğunu asla kazanamaz. Çünkü sini istemektedirler. Bu topraklar ara kurulması kararlaşan toprak mahkeme tik. Türkler ör,re haklarma, hakları için Ermenl klllseslnde cenaze merasimt lcra biz kimseden bir şey istemediğimiz gibi Mahkeme heyeti, uzun bir müzakere smda Karadeniz sahüi üzerinde 300 ki lerinin yılbaşından itibaren faaliyete de güçlerine güveniyorlar. Ey Avrupa reti celilenizce malumdur. olunacaktır. Bütün tanıdıklann gelmeierl kimseye de bir şey vermemek azminden sonra dava dosyasımn tek hâkirn loroetre uzunluğunda ve ban noktalar geçmesi kararlaştırılmış ve Yargıtay da milletleri, Türklerin hakkını teslim ediBiz eskiden olduğu gibi, bu muahe rlca olun.ur. deyiı. li Mülî Korunma rhahkemesine sevkine da 100 kilometre derinliğinde bir şerid bu davalara bakacak hâkimler kadıosu niz. Biz şarkta, onların tamamiîe hskkı delerin çizdiği samimî dostluk havesiEş!: Ebruhi Sahakvan kayınvalldesl Anolan hududlan çizdik. Siz de garpta mn iki memleket arasında yeniden te*** nik ve baldızı Bercunl Karakuzuyan! karar verdi, ~ , ve Trabzon limanı vardır. nu tamamlamıştır. ' ' Yoııi Parti İngiltere Amerika ne diyorfar? Rus istekleri ve Meclis Rusyaya gîtme istiyetı Ermeniler Arab Birliği ne yapacak? Cumhur Başkam Şiti elçisini kabul buyurdular Türk Rus dostluğunu tekrar kurmansn tek şartı Konferans Türk Rus meselesini görüşüyor General Patfon Serbest bırakıian Almanlar İslanbulda bir doğumevi inşa edüiyor Sovyef liderleri arasında Kayseride irtikâb yapan menmr!arsn muhakemesi