Katalog

CUMHURÎYEr 1 AraliK 194S J Hâdiseter Düşünceler pncaktır Ssat H . l ö te başlıyacak maçı Şazl Tczcac Idare edecektlr. Utantul kupasının kar dö flnall lçîn karşılaşacak olan Fenerbahçe . Istanbulspor takmılarının maçı Enosis maçı dolayıslle başka blr tarihe bırakümıştır. | ( «rülâcezenin 50 inci yıldönüi UUUI1U JkUlıaujğuuu 6 » bu miinü kutladığımız gün, "^u v nüessesenin yarım asırdanberi olduğu gibi, şimdi de, Türkiyenin hiç bir şehrinde, başka eşi bulnnnuyan biricik bir hayır ve şefkat yurdu oldu[Fikir hayatınuz değerli uzuvlarm bir kutubdan ötekisine geçiş, zamanmın e kaç yabancı kelime gunu hatırladım. Onun baktığı ihliyarbirini daha kaybetti. Senelerce icabıydı: Fikrî iş bölümünden mahrum Sularımızda torik çok azaldı, yi her vesile ile sa lar, tedavi ettiği hastalar, ölüındcn kurdahiliye hizmetinde bulunmuş, sonraları bir cemiyet, bulduğu bir uzvu istediği Dil münakaşaları tan sokak ve sosyete tardığı terk edilmiş yavrular, okuttuğu yeni bir neslin yetişmesini oldukça genişledi ve ötedenberi özlediği akademifc hayata in işte kullanmıştır. Bununla beraber o. züppelerinden başka ve san'at sahibi ettiği öksüz ve yetimtisab etmiş olan Prof. M. Ali Aynî, yet verilen her işi başarmasını pek iyi bi beklemek lâzım geliyor taraflısı bulunacağı ler, iyi etmeğe çahşüğı anorınal çocukBeşinci Dil Kurultamiş sekiz yaşında aramızdan ayrılrmş liyor ve talebesine lâzım olan c'ers kinı sanmıyorum. yınm toplandığı b u lar, bütün bu 52 binden fazla insan, yalbulunuyor. Bundan iki sene kadar ev tabını hemen hazırlıyordu. «İstatistik» Balıkçılarımızın son günlerde mühhn günlerde, bütün memleket havasını ki «halkm dili> nden bizim anladığıSınırı ve geni^liği çizilmeden tutu nız Istanbullu değillerdi. Istanbul hasvel talebeleri ve felsefe mensubları, o adım taşıyan eseri, ayni zamanda bizde bir endişesi vardır. Bu endişe torik b a r d ı . İlim adamları, muharrirler, po mızla yeni dilcilerin anladığı şey başka lursa, İkinci yol tehlikelidir. Vakıa her tanelerinin yâtaklarını dolduran hastanun yetmiş beşinci yıldönümünü par yazılmış ilk istatistik Ütabı olduğu gibi, lıklarının azalmasmdan doğmaktadır. liükacılar bu mesele ile meşgul. Gaze başkadır. dil az çok uydurmaduydenilebilir. Al lann bir kısmı gibi, bugün UarülâcezeSularımızda tutulan ve mühim bir lak ve müessir bir merasimle Eminönü «ruhiyat. a aid bir tercümesi de ayni telerdeki çesidli makaleleri okuyan ve man üniversitelerinde on yedinci yüz de barınan S00 den fazla insanın, bir n raç metaı olan torik balıklarının son yıl kendi öz dili üzerinde şu veya bu şeHalkevinüe yadetmişler, hakkmda ya şekilde ilk olmak değerini haizdir. KeGörülüyor ki arada koca bir prensip yıla kadar lâtince yapılan hukuk öğre kısmı da, memleketin muhtelif yerlerinpılmış biyografik ve felsefi araştırma za Farabî, Errurumlu İbrahim Hakkı. larda büyümekte ve eğırlaşmakta faka kilde fikir yürütüldüğünü gören halk timi almanca yoluna döndüğü zaman, den gelmiş ve orada sıcak bir ihtimam lan büyük bir kalabalık önünde tebliğ Bursalı İsmail Hakkı gibi Türk müte buna mukabil 'azalmakta oldukları gc da bu işe alâkasız kalmıyor; ağızdan farkı var. Dil kurultayında, sayın Üni bir çok yeni kelimeler konmuş, on al ve itinaya tnazhar olmuş yurddaşlarıversite Rektörünün, terimlerin türkeylemişlerdi. fekkirleri hakkmda etüdler çığırını açan rülmektedir. Yıldanyıla tutulan balık ağza hep dil meselesi konuşuluyor. çeleştirilmesinde bir prensip çizilmesi tıncı yüzyılın başlarında İncil'i lâtince mızdır. ların miktarı düşmektedir. Beni bir kaç gün resmî vazifemden de üzerinde ısrar ettiğini gazetelerde oku den almancaya çevirmiş olan Martin Prof. M. Ali Aynî, Rumelinin fethi da gene o dur. Bu böyle olduğu halde Darülâceze, Kultür tarihinde ilk olmak. bir taraftan Bu yıl tutulan toriklerden ekserisi 14 alıkoyan küçük bir hastalık araya gir yunca, içimize su serpildi. Zira hukuk ve Luther, belki blr takım kelimeler uysıralarında Serfiçeye Konyadan gitmiş yalnız Istanbul şehrinin omuzlarına Ayni oğulları ailesine mensubdur. Tah bir şeref teşkil eder. Tarihçi, bu ilk 15 kiloluk olduğuna göre bu torikleri meseydi, bugünlerde Ankarada Dil Ku kanun dilinin türkçeleştirilmesüıde durmak zorunda kalmıştır. Fakat bun yuklenmiştir. Müessesenin 1946 gelit silini İstanbulda Mülkiyede vaptıktan adımı zikretmek ve ona üstün bir değer 8 yaşında oldukları anlaşılmaktadır. Bir rultayında bulunacaktım. Şimdi bu Ku şimdiye kadar tutulmuş olan yol, «pren lar Germen dili kökünden ve dilin ka bütçesi tasarısı 591,608 liradır. Bu pasonra o devrin Hukuk Fakültesinde biçmek zaruretindedir. Diğer taraftan torik için azamî yaş haddi 9 yıldır. Çvn rultayın müzakerelerini gazete sütun sipsizlik» ten başka türlü bir kelime ile idelerine göre bir sistem, blr prensip rayı temin eden başlıca kaynaklar da profesör bulunan Münif Paşanm mua ilk olmak, ilk emekleme olmak itibarıle kü 20 kilo ve>a buna yaklaşan bir to larmda takib ediyorum. Orada dili.miz ifade olunamaz. Biz bu prensipsizliği ve çizgisi içinde yapıldıklarmdan, uydu şunlardır: Tiyatro ve sinemalardau ahviftliğine tayin ediîmiş, daha sonra muh belki bazı eksikliklerle doludur. Bunları rik balıkçılık tarihinde görülmemiştir, üzerinde çeşidli meseleler konuşulur bu hususta tutulması gereken yol üze rulmuş d«ğü üretilmlş kelimelerdir ve uan 120,000 lira tutarındaki vergi histelif muallimliklerde bulunduktan son göstermek ve doîdurmak da müteakıb Balıkçılar, önümüzdeki yıl toriğin âzh. ken, hukuk terimleri üzerinde dü;ün rinde düşündüklerimizi bundan bir yıl onun için tutmuş, benimsenmiş ve dili sesi, Devlet Denizyollarından alınan ra bir hâdise yüzünden mecburî olarak nesillerin işidir. Fakat hemen söyleye azalacağmı ve bundan soara yeni bi: düklerimi bir defa daha belirtmeyi fay önce neşrettiğimiz «Turkçe'eştirmede zenginleştirmiştir. 26,000 liralık ondalık ve en mühim odahiliyeye geçmişti. Fakat bu meslek yim ki Mehmed Ali Aynî'nin Türk te neslin yetişmesini ve büyumesini bek dalı buluyorum. prensip meselesi ve hukuk terimlfcri» Bizde d« böyle üretilip tutan ve zevk larak da Istanbul Belediyesinin 330,948 fekkür tarihini tetkik hususunda açtığı lemek lâzım geldiğini söylemektedirler, İnsanlık tarihinin fikir akışı gözden başlıkh bir yazıda belirtmiştik (3). Bel le kullanılan yeni kelimeler çoktur: liralık yardımı ile kendi imalâthaneledeğişikliği M. Ali Aynî'nin kültür hayageçirildiği zaman çok garib bir tecelliy ki itidal ve insaf erbabı okur da bir «Önsöz, gelenek, seçkin, bilgin, öğretim, tında bir kesilme vücude getirmedir çığır hemen hemen hiç işlenmemiştir. şahid olunur: Bir fikr!, bir dini, son faydası olur ümidile bunun bazı par özen, gelişme, verim.. ilh..» gibi; bunlar riuin kazançları, bazı küçük bağışlar ve Kastamonu valiliğinde bulundugu za Bu bakımdan ilk olan Mehmed Ali Aygeliıler, eşya piyangosunun hasılâtı.. radan benimseyenler o fikir veya din çalarını aşağıya alıyoruz: man bizde ilk olan bir «umumî edebiyat nî'nin yerini dolduracak gene Türk raüher halde eski «mukaddeme, an'ane, üzerinde. nedense, daha mutaassıb olurDarülâceze, devlet bütçesinden naktarihi» neşretti, Lâzkiye mutasamfhğı tefekkirlerine şiddetle muhtacız. Aksi «Dilimizin yabancı sözlerden temtz mümtaz, âlim, tedrisat, itina, inkişaf, dî yardım görmemektedir. Yalmı, s«n lar. Ve fikir veya dini ortaya koyannı yaparken gene bizde Gazaiı'ye aid ilk takdirde kültür tarihimizin mümessillebereket veya randıman» sözlerinden çok ları, taassub vadisinde, çok geride bıra lenmesi akışı son aylarda çok hızlandı daha güzel olduğu ve cana yakın geldiği yapılan piyangonun eşyası, hükumet tayarı tercüme, yarı telif olan «İmami rini müsteşriklerden öğrenmek gibi Istanbul Universltesl Tıb Talebe eeml. acıhklarla karşılaşacağımız muhakkak yetinin kongresl dün yapılmıştır. Toplan kırlar. Meselâ İslâmiyeti Arab'ardan Günün tanınmış kalem sahiblerinden için hemen yerleşivermiştir. Buna kar rafından piyangoya hediye edilmiştir. Gazalî» yi yazdı. tır. tıya pek az klşl lştlrak ettlğlcden rels ha. almış olan Türkler, Arablardan, ve bu bir çoğu bize gazete sütunlarında temîz şılık meselâ «tespit etmek» anlamma Bunlar da, İstanbul gümrüklerine gelip İkinci meşrutiyet inkılâbı ferdasında Mehmed Ali Aynî'nin mütefekkirliği zır bulımanlara kongrenln yapılmasını ls nu Türklerden almış olan Arnavud v ve berrak türkçenin çok güzel örnek kullanılmak istenen «saptamak», «me de sahibi çıkmıyan mallardan ibarettir. da M. Ali Aynî'yi tekrar akaderaik ha bahis mevzuu olurken akla gelen ilk va t?ylp Istemedlklerlnl sormuştur, Hazır bu Boşnaklar da Türklerden daha mutaas lerini veriyorlar. Bunları artan bir Istanbul, böyle bir insanlık ve medeyata geçmiş görüyorur. Dariilfünunda sıf, onun içinde yaşadığı cemiyetin aktüel lunanlar muvafakat cevabı verince kongrı sıb Blüslüman kesilmişlerdir. zevkle okuyomz. Türkçe kökünden ya mur» yerine «işj'ar» bir türlü tutmamıştır. Şu halde bu ikinci yolda yürür niyet âbidesini yaşatmaktan yalnız felsefe dersleri veren Emrullah Efendl ihtiyaçlarile yakın alâkadarlığıdır. Bu açılmıştır, E'. velft ldare heyett senellk faa Bizim dil işinde de ayni şeye benzer pılan yeni kelimeler bu ediblerin ya ken tutulacak prensip, kaidesiz kelime bahtiyarlık, şeref ve iftihar duyar. Vali llyet raporunu okumuştur, gorı Maarif Nazırı olunca onun yerine fel vasıf, onun bahtij'arlığmı da teşkil edi cemiyet blr kantin kurmus Bu rapora ufa; talebeye bir gidiş var: Meşrutiyetten sonraki ye zıları içinde çok sempatik ve cana ya uydurmak değil, Türk dilinin yapısına ve Belediye Reisimizin kutlama töreninsefe profesörü oldu.Bu devre mütefek yor. Bir taraftan kendi enerjisi, diğer tefek yaxdun:arda bulunmuş, kitablar bas kın duruj'or. Bunlardan çoğunu da bekirin en bereketli devresini teşkil eder: taraftan kendisine alâka gösteren şah tırmıj ve adedlerl blr hayll kabarık çaylar, ni dil hareketlerine karşı olan bazıları nimsiyoruz. Yalnız üzüldüğümüz bir uygun ve onunla kaynaşacak kelime de söylediği gibi, İstanbul şehri ve Belediyesi, Darülâcezeyi büyütüp genişArkadaşlarile beraber bugün maalesef siyet ve muhitlerin daveti, hafızasuıdaki balolar vermlştlr. ldare heyetl 3099 llrı bugün o hareketleri ortaya koyanlar nokta var ki, o da, bu yolda henüz bir üretmek olmahdır. geçmiş, müfrit ve mutaassıb birer di yaşamıyan «edebiyat fakültesi mecmu cemiyete aid izlerin tespit edilmesine kftr tcmln etmiştir. Üçüncü yola gelince, biz bunun ta letmek ve onun daha çokrauhtaclbaprensipin belirmemij olmasıdır. Raporun okunmasmdan sonra tenkldlere devrimcisi olmuşlardır. Şahsan biz, on ası> nı kuruyor, Yenl kurulan bir med büyük çapta yardım etmiştir. Bir dosraflısıyız; yani, dilin kütüğüne iyiden rındırmasım, daha fazla iyilik etmesini geçUmlştlr. Talebeden birl, cemiyetin aza iki yıldr.nberi, gerek tedrisatımızda, peIstediğimiz nedir? İste turkçecilik ve iyiye işlemiş, uzun yüzyıllardanberi yal sağlamak yolunda yürümeği bir insanresede de tasavvuf dersleri veriyordu. tunun neşrettiği «Mehmed Ali Aynî» şlmdl bu ha rek kitab ve yanlarımızda hukuk diİnkılâbda onu biz Ankarada memleket ısimli eserle, talebelerinin neşrettiği yır cezbedemedlğinl,dahl sadecekongredBytml linin türkçeleştirilmesi için, kendi mü türkçeleştirme davası, bilgili ellerde ve nız yazı dilinde değil halk dilinde de hk amacı saymaktadır. Doktor Lutfi a bulunanların leyll hizmetlerile başbaşa görüyoruz. Tekıar «profesfor Mehmed Ali Aynî, hayat ve mensubları oldugunu Böylemlştlrj Ayni ta tevan ölcümüzde mücadele ve kanun salâhiyetli kalemlerde günden güne ve yerleşmiş, «ben türkçeyim» diye bağı Kırdar, «bu yoldaki çaüşmalarnnızda, Istanbul Üniversitesine dönen M. Ali eserleri, İş Mecmuası neşriyatından; 32> lebe yardım lşlnde, ldare heyetlndeklltris larda ha!k tarafından anlaşılması im koşar adımla ilerliyor; bu kervan içine ran kelimeleri söküp atmakta bugün için her yurddaşın elinden gelen yardımı Aynî, 1930 da İngilterede toplanan ye isimli broşör, nihayet «Canlı tarihler» arkadaşlarını kovdugundan sik&yet etmlç kânsız olan arabca kelimelerln halk katılıp ilerlemekten başka yapılacak iş fayda değil, zarar olduğuna inananlar esirgemiyeceğine ünammız ve güveniblr talebe cemiyetin beş an dinci milletlerarası felsefe kongresinde serisi içindeki fasiküller ve «Milliyet tlr, Diğer llralık yardımda bulunmasınınUşly< türkçesile dikkat edelim, halk dilind var mıdır? gibi sorular hatıra gelebilir. danız. Bunların ayıklanmasıtu zama miz vaıdır» sözile de yurddaşlan Dascklz on gü Tiirkiyeyi muvaffakiyetle temsil etmiş çilik» islmli büyük ve pek değerli kftab, lünç olüuğunu, halbukl raporda 30(X) llra yaşayan canlı türkçe kelimelerle de Bizc« vardır; bu alanda dileğimiz ve na bırakmak gerektir. rülâcezeye ellerinden gelen yardımı iki Türk mütefekkiri hakkmda verdiği mütefekkirin yalmz son bir iki sene Uk. kâr gösterlldlğlnl BÖylemlştlr, Dluer ba ğiştirilmesi fikrlni müdafaa ederken, bu isteğimiz, kervanın düzgün ve uygun Yukarıki üç yoldan başka, blr de dör yaptnağa davet etmiftir. raporlarla alâkalı felsefe mulıitlerinin zarfında verdiği mahiullerdir. Bu gibi zı talebeler de kltab lşlnden. gezllerden sl düşüneeye tamamen ilgisiz kalmış olan adımlarla yürümesidir ki, bu da ancak düncü yol var: Halkın diline yerleşmij Dün de, arkadaşım Bürhan Felek güdikkatini celbeylemişti. SonrVları emek mahsuller, alâkahlar için zengin bir kâjet etmişlerdl^ Şlkâyetlerden sonra lda lar, çimdi birer «yeni hukuk terimcisi» çizilmiş bir yol, verilmiş bir yön olursa ve köylü ve şehirli bütün halk tara zel yazısında, Darülâcezedeki 225 kimre heyetl azaları tenkldlere cevablar ver. mümkün olur. İşte «prensip» dediğimi* liye ayrılmasmı müteakıb Istanbul kü memba olmak değerini taşımaktadn^ar. mişlerdlr, kesilmlşler ve bizim fikirlerimizi beşey budur. Dil davasında prensip de fından ötedenberi benimsenmiş kelime sesiz çocuktan her birinin senelik iaşe tübhanelerindeki eski eserleri tasnif heğenmez olmuşlardır. En ileri bir yaşta bile müstesna gencmek, yön, düzen ve disiplin demektir. leri benimsenmemiş olanlardan eyırt et masrafı 150 lira olduğunu söyledikten yeti reisliğinde çalışmağa başladı. Bu lere mahsus bir enerji ile çalışan ve Prenses Dürrüşehvar Vali şerefin Biz on İki yildanberl hukuk dllinln Belli askerlık kaidelerine göre işlemi miyerek, rasgele bazısını türkçeleştir sonra, «içimizde senede 150 lira verip gün Türk fikir âlemini te?ssür içinde gerçekleştirüecek bir çok eser projeleziyafet verdi halk diline yaklaştırılması taraf.ısı ol yen düzensiz ve disiplinsiz bir askeri mek, bazısım da olduğu gibi bırakmak. bir çocuğun ıaşesini üstüne alacak kimbırakan ölümü, mütefekkirin bu vazi ri bulunan mütefekkirin aramızdan ay Şehrlmizde mlsaflr bulunan Prenses Dür se de yok mu yahu?» diye soruyordu. duğumuzu ileri sürüp duruyoruz. 1935 birlik nasıl eksarsa, temel düşüncelere İşte bu doğru olmaz. foyi mükemmel bir şekilde ifa edişi es rılması, Türk tcfekkür hayatı için bü rüşehvar evveîkl gece Park Otellnda Allaha şükür çok kinıse vardır amma te ve 1938 de tercüme ettiğimiz hukuk dayanan belli bir yol ve belli bir prenÇok içten dilediğimiz çey bilhassa nasında vuku bulmaktadır. Vallsl şerefine blr vermıştir, yük bir ziyadır. Üniverîite gencliği bul zlyafette Bayan Lutfl ziyafet ve IngllU kitablarında, kanundaM arabca terim sip tutulmaksızın yürütülmek istenen hukuk dilinda bu dördüncü yola gidil bunu yapanlar, maalesef pek azdırlar. Bu Kırdar Mehmed Ali Aynî, 18901945 devrinin nin, Türk fikir hayatına otuzu müte Başkonsolosu İle reîikası da hazır bulun lerin yerine, canlı türkçe terimler kul her dava dahi ergeç aksar. memesidir. cHukuk» un içinde zaten Birkaç isim sayabilirim: oaviz eseri, iki yüzü mütej.viz etüdü muşlardır Prenses Dürrüşehvar dün müzı landık (1). Gündeük gazete sütunlatipik fikir adamlarmdan biridir. İlk zaprensip, bilgi, düzen ve disiplin kav Hayri Ipar, Vehbi Bilimer, Fatih Bemanlarda mülkiyede ve Hukuk Fakül ve sayısız felsefî, içtimaî makalelerile ve camllerden blr kısmuu gezmlş ve ak rmdaki bütün yazılarımızda hep bu Dil davasında genel ve ana yolumuz ramları sakhdır. Şu halde bu kavram lediye dairesi başhekimi doktor Fuad fikri müdafaa ettik (2). Bugün de ayn bellidir. Bu. Türk dili kütüğünün ve ları ifadeye bağlayan kanunlarm dilin Kutlu, Sadık oğullan ve Cumhnriyet tesinde iktısad ve istatistik dersleri ve hizmet etmiş olan bu emektar felsefesi fam otele dönmüştUTj akşamı trenle Ankara rirken, son zamanlarda tasavvuf tarihi için lâzım gelen saygıyı göstereceği ys Prenses pazartesl orada da, bir. kaç gün fikirdeyiz. Değiştirdiğimiz br şey yok bir çok dalîarmın üzerini, uzun yüzyıl de hâdisesizlik, düzensizlik değil, disip kız lisesi. , hareket edece^ larm bakımsızlığı yüzünden, kaplamış ve felsefe dersleri vermeğe başladı. Bu şüphesizdir. lin ve prensip hâkim olmalıdır. .. Bü Darülâcezenin methalinde bir fcref kaldıktan sonra bir Amerikan tayyareslia tur. Yen dilcilerimiz d« ayni noktadan olan parazit yosun ve mantarları ayık tün dileğimiz, öteki büyük kanunlan levhası vücude getirmek ve bunun baBeyruta gldecektlr, lamak, bu kütüğü besleyerek ondan yehareket ediyorlar. On^arın iddialan ve mız türkçeleştirilirken, bir yandan halk şına merhum Halil Rifat Paşanm adını Sabun tevziah devlet kuvvetinin arkasma sığınarak ni dallar ve filizler üretmek ve böy diline girmiş ve yerleşmi? kelimelerîn yazdıktan sonra, altına bu hayır müesTlcaret Bakanlıgı taralından lıalka 115 ve lece dil ağacımızı kendi benlik ve hüEdirne fMuhablrlmlzden) Bu sene Ebaşarmayı istedikleri şey de kend: artık bizden sayılması ve alıkonulması scscsine muayyen bir miktar da yardıra dtrne «âyetlnde kıçlık eklnler lçln havalar l,"0 kuruşa satılmak üzer» bakkallara ve ifadelerine göre, halk dilile hükumet viyeti içinde canlandırarak bunun yeöte yandan da, haîka yabancı arabca ke edenlerin isimlerini sıralamak yerinde rllen 100 ton sabuna llâveten dün de 5 C çok müsald gltmiş ve bundan laydalanaD ve kanun dili arasmdaki farkı ortadan mişlerini her Türkün ayni zevkle yiye limeler türkçeleştirilirken, dilimizin ya bir kadirşinaslık ve teşvik vesilesi olur. KayW. ( Muhablrimizden) Hom sıhh! çalışkan köylümüz geçen seneye nlapeteü ton sabun verllmiştlrj Ancak bu sabunlar ceği bir olgunluğa eriştirmektir. Bu kontrolur.un daha sıkl bir şekilde yapılma daha fazla ekmlştlr. Eavalar llkbahar vs daha zlyade Fatlh, Usküdar glbl fıkara hal kaldırmak ve millî dil inkılâbını ta ana yolda memleketin bütün aydınları pısına ve kaidelerine uy£un hareket Sonra, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakın. çoklukla oturdukları semtlerln mute mamlamaktır. Binı t?mln. hem de şehrl pastırmacılı|m yaz aylarında da müsald glttlğl takdlrda edilmesidir ki, bu da ancak «kanundamed bakkallarma daha evvel verlldlğlnden her türlü plsliklerinden kurtarmak İçin Trakya çiftçlsl 915 yılınm verlmslzllSlnl Şu halde arada ne fark var, diye nın birleştiğinden şüphe etmek isteme ki yabancı söz'eri ayrıksız değiştirmek kanlıgı da. Darülâcezenin yalnız hastaBeyoğlu. Şlşll vesalre glbl semtlerde otu yiz. Fakat bu «ana yol> bizim «pren(karpuzatan) denllen genlş bir mıntaRada telftfl edebllecektlr. tan halk bu sabunlardan bulamadıklar.n ceksiniz. Görünüçte bir ayrılık olmadeğil, «kanun dilini halk diline yaklaş nesine yaptığı yardımı aceze kısmına da yepycr.i bir (pastırma İmalâthaneleri) maOğrendlğıme göre bu sene Edirne Tİ1& dan jlkâyet etmektedirle^ Bugün de sabun masma rağmen, fark, derin, köklü ve sip> dediğimiz şey değil, çok daha getırmak> prensibiaden hareket edildiği teşmil ettnelidir. Çünkü Darülâceze, hallesl kurıütnuştur. yetlnln kuraklıktan en çok zarar gSreD almıyan bakkallara tevzlat yapılacaktır hem bir sağlık jurdu, hem de en güzel önemlidir. Çünkü yeni dilciler, kanun niş bir şey, yani dil davasmm ta ken takdirde mümkün olabilir.» Bcledlye 50 bln lira sarflle şlmdl bu lma yerleri yenl kurulmuş olan Lalapaşa kazas) ve eşsiz bir sosyal yardım müessesesiları halk diline yaklaştıracağız derken, disidir. Asıl prensip, bu paraziüerin lâtnanelerlo şose arosmda muntazam parke İle Sırpsındığı bucağı köylerldlr. Bu yüzdeD NewYork ile Istanbul arasında bundan bugünkü Türk halkının dilini nasıl ayıklanacağı üzerinde çlzilecek Yıllardanberi boşuna tekrarlad:Şımız dir. bir yol yoptırmaktadır. Bez fabrikasından tohunüuÇa lhtlyacı olan bu köylere Tarıtn bu dilek gerçekleşmez ve kanunlarımız, şilep seferleri yevmlye l'f^O ton tazyik'.l su verebllecek Bakanlığmdan yeter mlktardft tohumluk değıl, bin veya iki bin yıl öncekl Türk «yol» dur. Bütün illerimiz, hnsusi idare bütçeleAmerikan Eksport Layn kumpanyasmm halkımn dilini kasdediyorlar; mademki Bütün yabancı kelimeleri sökup ata türkçeleştirme adına, iki bin yıl önce rinden en az 300 lira ayırıp Darülâceblr su tesisatlle labrllîadan işllğe kadar çek gbnderllmlş ve dagıtümıştır. tlfi hatl~ b\> genlş sahanın tenviratım teDiğer taraftan hayvancılık bakımından NewTork İle Istanbul arasında seferler ya bundan bin şu kadar yıl önce hâkîme> cağız; fakat düşünmek lâzımdır ki, pa ölmüş kelimelerle veya kaidesiz uydur zeye veremezler mi? 63 ilimiz olduğuna min etmlş, ayni zamanda buraya gOze^ te, da çok müsald blr lkllme mallk olan Edirne pacak olan şlleplerlnden Ukl bugün llma «yargucu> deniyormuş, biz de bugün razit dediğimiz arabca ve farsça keli malarla doldurulursa, işte asıl o zaman, göre en az 126 çocuğa daha bakılabilir. miz ve faknt küçük blr keslm salonu yap ilinde hayvan pancarı ve yonca eklmlnden nımıza gelecektlr Esecutor lslmll bu şl 5 • yargıç> demeliyiz diyorlar ve bunu melerden bazıları dil kütüğünün kabu halk diliyle hükumet dili arasında aşıl Her il ve belediye, yaptığı malî yardımtnıştır. İyi neticeler elde edlldlğl lçln bu sene bu lepte küUlyetll miktarda lthalat malı var. ması imkânsız' bir ayrıbk ve iltilik do lar nispctinde, kendi çevresinden bir Şu tiç ay İçinde yenlden yapılan lmal&t raya Tarım BakanlıSmdan lklşer yüs kllo dır Iklncl şllep olan Eschester şllepl de a "canunlara geçiriyorlar. Görüyorsunuı ğuna o derece işlemiştir ki, onu mutlaka sökmek, kabuğu da beraber sck ğacaktır. «Hukuk ve kanun dilini halk kaç âciz, malul, ihüyar ve yatalak hashane jtı tanedlr Gelecek sene bu mlktar hayvan pancarı ve yonça tohumu da gön yın 12 Bînde llmanımıza gelecektir, Her iki şllep de NewTork lçln lhracat malı yükmek ve altını boş ve açık bırakmak de diline yaklaşürmak» bayrağıru ellerinde tayı Darülâcezeye gönderebilir. derllmiştlr 3", e lblâ^ edllecektlr. Uyeceklerdlr BAYANLAR NE mektir. Kabuğun, tabiat kanunlarına taşıdıkları halde, bunun aksini yapanTalnız bu \P, lmaJâthanede 20 bln lne Edlnctlğlm malumata gore son yıllarda Bu yardımı biraz daha genişletmek göre üreyerek o boşluğu doldurmasını ların, doğacak fena neticenin tarihi ğln keslllp pastırma halme gelebUeceğinl üzerinöe ehemmlyetle durulmakta olan flHalka dağıtılan hind bezleri DÜŞÜNÜYORSUNUZ? sp*layacak bııtün teslsat ve vesalt vardır. dan yet'.ştlrme ve dağıtma lçine de da Terll Mallar Pazarları bayller vasıtaslle beklemeğe vaktimiz yoktur; orasmı mes'uliyetinden korkmalan ve gerçek için, meselâ Tekel İdaresi ve SümerKdtü blr rekabet hissinin Kayscrl pas. ha genlş ölçüde yer vertlmlş ve Haskoyde halka dünden ltibaren Tlcaret Oflslnden aEşinize, çocuğunuza, kardeşinize öre açık da bırakamayız. Şu halde ne ola halkçılık yoluna dönmelerl lâzımdır; bank gibi gelirli devlet müesseseleri de, hattâ hususî zengin müesseseler de tırrrası sieyhtnde aras'.ra ortava r.ttıŞı ve meyvali meyvasız olmak üzere 100 dekar lınan Blnd pamuklularını dağıtnıağa baş ceğiniz kazak veya süeter modelini bnısağ duyu bunu emrediyor. cak? doğrudan do^ruya memleîcet iktısadiyatını Iık yenl blr fidanlık daha turulup blna ve lamıştır. Ekmek karnelerinln H harfll ve kendi fakir ihtiyarlan ve malulleri için, baltalaTin dedlkodular, yenl yapılar. bu diğer te;lslcrl tamamlanmıştır. Bu arada pamuklu dağıtmağa mahsu» flşletıle yerl! lamıyorsanız; yeni çıkan ve içinde birBurada üç yol tutulabillr: a) Boşluğu Hıfzı Veldet bir kaç yatak temin edecek bir parayı, k orijinal yün iş örçrüleri bulunan başka cinsten yabancı bir kabukla kalmalsthanrlcr dolayısıle dç artık önlenmlş Oğulpaşa köyu îldanlıgında 75 dekarlık blr basma ve kaput bezl yerine verllecek olan her yıl Darülâcezeye verenilirler ve olEcaktır. Fakat pastırmanm yapılış zama koruluk da tesls edllmiştir. Ağaç dlklml bu bu Hind pamukluları mermerşahl, pat'.ska (1) Meselâ Prof. Schwarz'tan 1935 te \ermelidirler. patmak; b) bunu, kütüğün yapısına sens tanıamlanacaktır. Dağıtüacak olan, poplln ve ham bezdlr. Clnsler pek lyl der.ı sellp geçtiğl halce, Erzurumda bekleypn uygun olup olmadığı araştırılmadan, tercüme ettiğimiz «Medenl Hukuk Ders Böylece Darülâceze büyiir, genişler mıO kaiar hoyvanm vagon temln edllme meyvasız fician sayısmın 50 60 n ' ^ ğildlr. Mermerşahl lçln 113. patlskaya m , popllne m ve ham beze de 130 kuruş sasun'î bir kabukla örtmeğe ve onu kü leri» ve 1938 de Funk'tan çevirdiğimiz ve şimdi barındırdığı 800 den fazla ihme!=l yüzünden hâl& getirüememesi acı blr lacağı tahmln olunmaktadır. Kazalarda anaç meyvalıy«nn tekslr T« tış flatı konulmustur. şlkâyet mevzuu olmaktadır tüğe kaynaştırmağa uğraşmak; c) kü «Borçlar Kanunu Şerhi» kitablarına ba tiyan ve çocuğu bir misli daha arttırıslahma doğru da gldllmektedlr. Bunlar yük kabuğunun derinliğine kadar Işle kıla. Karadenizdeki fırtına nıak imkân,ını bulur. Bu akşamki müoamere lçln standard tlplerden meyva agaçları haKaradenizdF. punlerdenbert devam eden miş olan ve çıkarılmasında faydadan Çocuk Esirgtme Kurumu Galata şubesi zırlanraaktadır. Taprak döktlmünü müte(2) Bu yazılar 3 ve 4 mayıs 1942, T ve Hulâsa, her il ve belediye, her müesçok zarar bulunan bu gibi parazitlere 21 ekim 1944, 19 eylul ve 3 ekim 1945 tarsfından bu akşam Makslm saJonlannda akıb sevkiyata başlanacaktır. Oğrendlğlme fırtına dün akşam blraz haîiflemls o'.maksese bir Darülâceze kurama?sa da ba büyük blr müsamere tertib olunmuştur. göre Edirne vllâyetlnde bu sene 12,000 la beraber dün küçük meraklb İle Büyükfimdillk tahammül etmek. tarihli Cumhuriyet gazetelerinde çık 50 yıllık hayır ve şefkat yurduna yarderede bekleyin Trabzon ve Demlr elleplerl meyvalı fidana lstekll rardır. Bunlar ÇaMüşamrrenln programı çok *englndlr. Karaden'ze çıkamamışlardır. Yalnız TrabBunlardan birincisi, ara'bcayı atıp mıştır. nakkale ve Büyükdere fldanlıklarından gedım etmek suretile ondan faydalanabizon postası dün Boğazdan çıkmıştlr, Kara Enosis Beyoğluspor maçı tlrtllecektlr. frenkçenin istilâsma uğramak demektir. (3) 20 arahk 1944 tarihli .Hukuk Dün Iirler. Bu çeşid sosyal yardım müessedenizden beklenen Tapurlar gelememlşPerşetnbe günü şehrlmlze gelen mlsaflr Trakyenın her tarafında oldugu glbl EBu yolun, batı dillerinden bildiği bir yası» mecmuası. seleri bir memleketin medeniyet ölçülerdlr, Enosis takımı bugün tlk maçını. Şeref sta dlrne vllâyetlnde de bağcılık her yü blraz südür. dmda Istanbul altıncısı Beyoğlusporla ya daha gellşmektedlr. Uzunköprü Keşan. î^ rof, Mehmed âli Aynî ve iiltürümüze lıizmetlerî Yazan: Prof. Ziyaeddîn Fahri Fındıkoğlu Balıkçıların endişesi haberleri Gene hukuk sa HUKUKİ DÜŞÜNCELER terimlerinin türkçeleştirilmesi davası Yazan: HEM II Darülâcezeyi jâi NALINA MIHINA büyütmenin çareleri UU Prof. Dr. Hı/zı Veldet Tıb Talebe Cemiyeli dün kongresini yaptı f > Kayseride yeni pastırma Trakyada ziraî durum imalâthaneleri t j p ; | b l b Istanbul Milletvekili Seçbni Teftiş Kurulu Başkanlığmdan: sala ve Meriç mıntakalanndan toprak nü• munelerl alınmış ve buralardakl toprakların kablllyetlne ve anaç üzerine aşılanacak tf. ILLER BANKASI, 11, llçe vo ocaklann kalemlei'in clnslerine göre anaç tespit edU yangm tulumbası, arozoz ve lnşaat mslzemiştlr, Bunun tizerlne Tanm Bakanlığın mesl glbl lhtiyaclarını temln lçln bu y«rdan 200,000 lldan beklenlyor. lerden lstedlklert eşya mlktennı sormustur, Banka bunları toptan getirtecektlr. * IÇ IŞLERI Bakanlıgı dün Vllayete bir tamlm göndermlçtir, Bu tamlmde bazı 1 1 ve Uçelsrde onarma ve güıelleştlrme lfl lçln eşyadan ve tevzl edllen mallardan para alındığmı böyle blr hareketln rıza ve muvafakat çerçeveslnl aşmaması ve blr tekllf mahlyetlnl almaması lcab edeceğl bildlrllmektedir. 41 12 ARAIıTK, 16 ncı tasarruf haıtasına tesadüf etmektedl^ Haftayı Başvekllln blr nutukla açacağl umulmaktadır. Blr komlt« teşkll edllerek vllâyetünlzde yapılacak hazırlıklar görüşülecektlr 4i ISTANBUL ünlversttesl Pen Pakültesl lnşaatınm 21 lncl blok lhalesl dün yapılmıştır. Bu blok P. K. B, sınıfı olacaktır( Muhammen bedell 1,000,711 Hra olan lngaata altı flrma lştlrak etmiş. netlcede yüzâe 31 kırarak lhaleyl Ibrahlm Tolal flrması kazanmıştır, « TICARET BAKANLIGI, slparl»l evvelce durdurulmuş olan kalay Ozerinde evvelktlerden daha düşük flatlarla lthalât yâpmak lçln müracaat eden lthaiat taslrlerl varsa bunlann derhal Bakanlığa blldiriimeslnl ls. temlştlr. Evvelee bu yolda bazı müracaatler yapılmıs olmakla beraber şlmdl müracaat eden yoktur, Maamaflh blr çok firmaların hemen telgrafla müracaatler yaparak kalay aradıklan anlaşılmaktadır, 2/12/945 pazar günü Üniversite Konferans salonunda yapılacak olan mil* TICARET Bakanlığmda yenl kurulan letvekili seçiminde ikinci seçmenlerin kaza itibarile oy kullanma saatleri aşağıda hayat pahalılığlle mücadele bürosu müşagöstrilmiştir. Sçimin intizamla cereyanını teminen sayın ikinci seçmenlerin mezkur vüi Faruk Sünter> Izmlrdekl tetklklerinl tamamlamıştır, Faruk Sünter pazartesi güsaatte Üniversite Konferans Salonunu teşrifleri rica olunur. nü Istanbula gclecektlr, 9,30 Oy sandığmm açılışı * tZMİRDEN limanımua gelen Ege va9,30 10,30 Fatih Eyüb puru nhtımda hftmuleslnl boşalttığı sırada 10,30 11,30 Eminönü tsmall Maltan adındaki blr çobanm gilttü11.30 12,30 gtJ öküzlerden blrl. rıhtıma çıkarılırken Beyoğlu Beşiktaş kendlslnl yak&Jamak Isteyen tsmalil muh14,30 15.00 Kadıköy Üsküdar Beykoz tellf boynuz darbelerlle ölüm dereceslnde 15.00 16,00 Bakırköy Sarıyer Adalar yaralamıştır. Çoban, Denlz hastane^lne kal16,00 16,30 Muayyen saatte oylarmı kullanamayanlar. dırılmış azgın ökfiz tabanca İle öldürül16,30 Oy sandığmın kapanışı. > r BİR İKİ SATIRLA • Bu Akşam Büyük Müsamere M Ç. E. K. Galata Bakımevi Çocukları yararına saat 19 dan 2 ye kadar i H5AN HAYAI 23 üncü Fasikül Çıktı. TÜRKİYE YAYINEVI Çıkaran Ankara Cad. 36 MOOELLERİ Dört renkli kapak içind* MAKSİM •I Salonunda Fiatlan yükseltilen peynirler Blr kısım peynlr taclrlcrmln, buzbanelere daiıa yaz aylannda yerleştlrdlUerl be. yaz peynlrîerln Ilatlarını durdukları yer. lerfle yülcseltmek lstemelerl Uzerlne Tloaret Borsası bunların yapacakları muamelelert tesçll etmemek suretlle mukavemet gösterrnlş nihayet mllll korunma teşkllâtı d» İşe el fcoymuştur. Mılll korunma başkon. trölörü dün bu hususta evvelâ Tlcaret Odası umum! kâtlbl, sonra da Borsa umuml kâtlbl ve başkanı İle g6rüşmüştür. Dlger taraftan peynlrcilerin. peynlrlerl borsa olmıyan yerlere eatmağa teşebbüs ettltlerl naber almn;ıştır. B U G Ü N Ç I K T I Tevzi yeri: Ankara Cad. No. 59 BÜYÜK BİB MÜSAMERE TERTİB OLUNMUŞTUR. PEOGEAM: Maksim Salonunun her akşamki SES ve SAZ sanatkârlarınm konseri DÜMBÜLX,Ü İSMAfL (Bütün kadrosile) Monoloğ yesalr sürprizler. Davetiyeler MAKSİM Gişelerinden tedarik edilcbilir. | ^ ^ ELHÂNRÂ SİNENÂSINDÂ B SEMBA BELGERDEN İle T. Mühendls NEYLAN ÜNSAÇ Nikâhlandılar. 29/11/945 ü G ÜN Kıskanç bir koca iki genci yaraladı Sultan&hmedde köfteçilıi yapan Rüstü, uzun bir zamandanbcrı evll bulunduklan karısı Emlneden son günlerde şüphelenmeğe başlamıştır> Günlerce süren kontrol ve gözetleme sonunda köfteclnln şüphelerl Dlvanyolunda arpacılılî eden Ali ve Sadığın üzerinde toplanmıştırı HüştüJ nihayet evveül gece saat 24 » doğru Sultanahnıed parkının karşısmdakJ sıra kabvelsrln önünden geçerken Sadık İle Allnln Içerldc lskaır.bll oynadıklarını görmüş ve hemen kahvehaneye glrerelt genc^ lerln yanına gitmlş bıçağını çekerek lklslnl de ağu" 6urette yaralamıştır, Yaralılar hastaneye kaldırılmıs. Rüştü yakalanmıştır. ALASKA H AR B | FEDAİLERİ LULDİGAN Virginia BALE VVUliam CASUSLU | A Ş Güney kutbundaki uzak bir karakolun korkunç macerası. İstilâ yolunu açmak istiyen Japonların bütün dünyadan tecrid ettikleri bir Alaska şehrinde geçen hazin bir aşk macerası. Senenin en heyecanlı, hareketli büyük HARB filmi •P E K S İ N E M A S I N D A T Ü R K Ç E S Ö Z L Ü G İ XLİ JEAN PİERRE V Baş rollerde: A Z İ FE PETERS CUMHURİYET Nüshasj 10 kuruçtur. Abone Blı »yllS Oç ayıılt AIO ayuic Şeraıtı AUMONTSUSAN 300 Kr. 800 » löıırı » 281» • ,cıD 1Ç1B Harlo 6O<) Sl. 16O0 » 2WIO » &4HO • .(15914) 'müstUr, Sayın halkımızdan gördüğü emsalsiz rağbet üzerine ikinci haftasi devam etmektedir Gazetenılzc gönderllen «vr D ik k at