Katalog

CUMHURIYEf 9 Kahim 1948 nıııııımııınıtııııııııııııiüHiıııımiiiıımınmnn»! İLİM VE CEMİYET ii!llIlllfîTT!tilllIltlT!Sll! ÜNÜN Kömürcüier gene memnun değil! MEVZULARI Bu haftaki yarışlar Yazan: Prof. SaKh Murad Uzdüek ışızm On alü sene evvel Viyanada g^çir olan Stark rasizm tesiri altmda o kadar diğim üç haftalı karlı günlerde iki rr.ü bunalmış ve yobazlaşmış ki kondi ese•Birleşik Amerika , him vaka ile karşılaşmıştım Bir gün rinin matematik cephesine bakamaz Dış İsleri Bakanı . Viyana Teknik Üniversitesinin en üst olmuştur. Filhakika, kuvanta teorisinin (Ar. Byrne», hükumekatında Prof. Terzaghi (1) nin lâboratu en büyük zaferlerinden biri bu efekt'in tinin Boğazlar me ' varında iken Üntversiteyi çevirmiş o fevkalâde denilecek güzel bir izahıdır. eelesi hakkmdaki g8 I lan polis kordonu talebe arasmda baş Bu da Schuvartchild ve Epstein (belki rü?ünü açık olarak < layan ve (yahudi aleyhtarlığı) hare her ikisi de Yahudi) gibi matematik figazetecilere anlattL Evvelkl gün Belediyede, bütün alâketinin başlangıcı add«dilebilen küçük Eİkçilerin elinden çıkmıstır. Amarika, hükumetimlze, Montreux kadarlarm iştirakile yapılan toolantıda bir kalkınmanm büyümemesi için tejModern fiziğin temel taşıru teşkil konulan yeni mangal kömürü narkı andlaşmasında yapılmasıru Utediği debirler alıyordu. Öyle bir hareket ki eden ve başlangıcda spekülâsyon olğişikllkleri bildirmi?; bunlar yapıldığı büyüye büyüye dünyanın başıııa gelen tnakla itham edilecek derecede teorik kömürcüleri gene memrua etmemiştir. takdirde andlaşmayı imzalayacağını belâlardan biri olmustur. • Bunlar, ellerinde, arttırma yolile »lmoepheden yürtiyerek bulunmuş olan kusöylemlştlr. AJan3 haberlerinın ddrt İkinci ve bu yazının kanusunu teşkil vanta teorisi Stark'm selefi olan ve mıs çok daha yüksek fiatlı kömüıler maddede hulâs» ettiği Amerikan teklifieden mühim nakta a sırada Prof. Nordik ırkına mensub Prof. Planch'ın olduğunu ileri sürmektedirler. ni tnoelemeden önee çu ciheti memnuStark'm bir İki konferans vermek ü •esen dc%iı Tnidır? O teorıxi E.nstein Dün kendisile görüşen bir muharrl niyetle belirtmek lsteriz ki Amerika zere Viyanada bulunuşudur. tarafından yuğrularak iyi bir'hamur ha rimize istanbul Orman Revir Amiri Sa hükumetl, dil ve eiyaset bakımından Avusturya hükumetine ald (millî üne getirilmiştir. kıb vaziyeti şöyle izah etmiştin sinirime dokunduğunu evvelce de befizik lâboratuvarı) nın şefi olan Boltz« Kömürcülerin arttırma Oe «I lirttlğira «Boğazlan beynelmilelleştirAslen Yahudi olmıyan ve belki Vimann (2) la bir tesadüf yüzünden tadıklan kömürleri blr »ilâh olarak kul;> düşüncesinden Tazgeçmtştir. Yani luşmıştım. Bu zat bir gün baaa dedi yanaü bir katolik fizikçi olan v« Stark landıkları göriilüyor. Halbuki bu şeki: her Türkün dileğine yüzd» yüı uygun gibilerin şerrinden kaçarak Dublin'in Jri: de satişlar sekiz ay evvel yapılmıa ve olarak bu sütunda yazdığım gibi, BD> Babanun iyiî arkadaşlarmdan olan hür havasına ütica eden Schrodinger'e sonra mahzurîu görülerek kaldıxılmı« ğazlarda tekbaşına bayrağımıı dalsalagelince onun dalga ınekaniği atom fiProt Stark bir gün: biza çaya geiecek. tır. Binaenaleyh bunun bir kox o^arsk nacak ve tekbaşına Mehmedcik nöbet liğmde bir çok problemleri çözmüştür. JSen de gel de tanışinayun. Modern fiziğin en mükemmel âlttle ileri sürülmesi yersizdir. Biz, Istanbul bekliyecek, tekbaşına Türk devleti hüO gün Mrdam Bolirmann'm mütevazı ihtiyacı Içln istihsal bölgelerinden iskele kümran olacak. Amerikamn bu davada opartımanının sönük ışıklı odasınd» çay rirsden biri olan Matriks mekaTÜğiıün veya istasyonlarda 12 kuruştan kömür Türkiye gibi d"ı?ürımesine memnun oltnasasının etrafına . toplanmışük. Bir mucidleri gene Yahudi olmıyan Sckro veriyoruz. Istanbula kadar naküye mamak ve teşekkür «tmemek kabil deyahudi ailesîne aid olan bu «pavtı dinger ile Heisenberg'dir. 22,5 kurus olduğuna göre bunlann bu ğıldir. j.rnandaki toplantıda sayın misafirden Şimdi problamin politika cephesine rada maliyeti 14,5 kuruştur. *** başka Boitzmann'ın yaçlı anası, kızkar geleiim. Hitler bu Stark gibi afcü hoIstanbulda perakende köm3r plyasaAmerlkanın Montreux andlaşmasında calarının yardımile ve onlara büyük deşi ve enistesi (3) ve bir de ben bulusına hâkim olabiimek için 600 kadar sa yapılmasını lstedigi değişikliklere gepayeler (5) vermek »uretile Yahudi olnuyorduk. tış yeri tesisi lâzımdır ki butıu biz ya lince, " Konuşmaihep fizik problemleri üre duklannm farkında olmıyan büyük • 1 Boğazlar her zaman ve bütün panıayız.» rinde dolaştyordu. Sıra denel ve teorik âlimlere jüzdelik Yahudilik tahsia edemllletlerln ticaret yemllerine açık bnfizik ' arasındakl bağa girince ko rek bımları Alnıaryadan uzaslaştırmi} lundurulmalıdır. o nrad» dünyanm hemen bajmd» yu birtdenelsfizikçi olan Stark teorik Bu, raten böyledir. Montreux andlasfizikçileTİ ve .bu meyanda Einsteia ve gelen Aknan yüksek ilnainin seviyesini mssınm 2 ncl, 4 üncü ve 5 lnci maddeEddington'u hokkabazlıkla ltham edi birdenbire indirmijtir. Yahudilikle biç eri, banş ve herb Zfimanlarında, Türyordu. Ben onun hiddettni yatışhrroa Ugisi olmıyan bir çok büyük ftlim'.erin kiye tarafaız veya muharlb oldu^u t a ' c Talcslm aeratlnde Bttlün »partıınauınm dlrde bütün ticaret gemilerinin Boğazğa çalışır.'cen o bana öylelerine itimad de, gittikçe sertleşen yobazlık havasının tesirinden bunalarak, hür hava te blr dalrealnde klra lle oturan Cahld» Tür ardsn serbeftçe geçmesinl kabul etetmemeklitUnıi tavsiye ediyordu. dkireyi Hikâyenin, fecı tarafı bundan sonra neffüs etmek üzere Kazi ıdaresİDden ker haikında, klr» lle oturduğu bullra ha miştir ve İkinci Dünya Harblnd» de bu, bajka«ın« «Uvretmek Ozer» üç bln uzaklaşmaları bu seviyeyi büsbütüa rm panun aldıfı kaydUe, «abıt hszırlan. amamile böyle olmuçtur; bütün ticaret başlar. Devrimizbı' marüf fizikcilerlnden olan düşürnıüştür. mıçtır. Kendlalnln dalreyl Emnlyot OçüncU gemileri Eoğazlardan geçmişlerdir Yalfub» müdnrü Ballra Saatçiye bn eartla Prof. Stark 1913 senesmde bulmuş olTürkiye muharib olduğu takdirde, Bu yüzden, diğerleri arasında, Eins devretmek Utedlgl bahla steTzundur. Hallm duğu (Stark Efekt) yüzünden 1919 tein, Franch, Pauli ve Hsvsenberg ASaatçlnln müraoaatl Oüerlo» b»elıy»a eo Türkiye ile harb hallnde bulunmıyan Nobel mükâratını kazanmaştır. Alman merikaya, Born İngiltereye Yt Schro» ru^turmtda^ C&hlde Türker bu nava pa. dsTİetlerln ticaret gemileri hiç bir ruyada yahudi aleyhtarhğı canlandıkça d\nger İrlandaya kaçmışlardır. Ayni e« raaı uteme l«lnde apartımanm lahlbl Dr. retle Turkiyenln düşmanına yardım etStark'm yahudi duşmarılığı ve Nazl ta reyan İtalyada da, başka şekilde kendini Uazhar Osman Pcnanın da alâkau bulun memek »artile yalnız gündüzleri Borafatarlığı artmış ve sonunda yahudi göstermiştir. Orada da büyük âlimler dujunu llert »ürOnoe, muit korunma «av ğazlsrdan geçeceklerdir kl bu şart, yeprofesorlerin Almanyadan çıkarılmasm yavaş yavaş sinmeğe başlamışlar. Za cıliSınoa taklbat mal iahlbln» ve aynl za ni andlafmaya da kontılmak linmdır. tnand» bu lso delale» ettlftl noktasından da rol oynarnağa kadar varmıştır. Lon manımınn büyük atom ftlimlerinden Uahmud Bahçelt Ulmll blrlsln» tesmU oTürkiye ile harb eden düşman devdrada çıkan ve dlinyamn tanmmış illm Fermi Amerikaya kaçmağa mecbur ol lunmustur. etîere a!4 ticaret gemilerinin Boğazlarmecmualarından biri olan Nature mec muştur. On, on beş sene içinde gördüMetioede, her tlçtt dav» t<niere*( dosya, dan geçmeleri zaten bahis mevzuu olamuasında (4) yazctığı bir yazı yüzünden ğüınüz aci hakikate göra faşlzm ilaıi Iklnol mllll korunm» mahkemeslne' yollanmas. Bu gemiler, elbette kendl arzulamı?tır. Dava edllenler »orgulannda hava Lord Rutterford'la arasmda çetin mii iki türlü baltalıyor; ya filim polit&acıperam îjiie hlç blr aiakalan olmaiışını •i!e gelip aslamn ağzına girmezler. nakaşalar cereyan etmiştir. Bu yazıdan ların emlr kulu oluyor, veya bunlara Amerikan teklifinln ilk madde«i taraeöylemlşlerdlr. DaT», tanıklarm dl/ılenllbir kaç satırını iküfcas edelim; karşı koyuyor. Her İki halde ilimden mesl içj n > « y a rlrml blHnde 8a»t on blre fımırdan raten kabul edilmljtir. «... Kırk senejik tecrübemden «onra uzaklaşmif oluyor. kalmıstır. **• fizikçilcrin fikrî durumlarını iki tıpe Neticeye geleiim. Atom bombasının Dün açılan ilkokul binalan t Bflrön Karadcnh «ahfl devietayırrr.akı neticeslne vardım. Biıincisi, Üeküdar llçeslne baâlı Alemdar köyQ ne erlnln harb gcmilerine Boğazlartlan içinden gerek geçmişte ve gerekse hal esas malzemesi olan U 235 (uranyum deki mifl/affakıyetü keşifler fışkırmış | izotoplarından biri) ilk defa 1939 da Kartal Uçeelnln Tayalar, Boganlık TO DO. ansit olarak gcçmek hakkı vcrlhnelilayoba köylerlnds yapılan Ukokul blnalan olan, pragınarik ruhtur. Realiteye doğru K a i * e r Vilhelm EnsUtüsünde Prof dOn törenle açıinıiîtır. TOrende Vall dir. Ho.rrı ile Strassmann ve Meıtner tara v« Beledlye başkanı Dr. Lutfl Eırdar M'.lll yol aknış yolan bu ruhun hedefi bir taMonrreux andlaşmasmın 10 uncudan raftan bilfrıen olaylara aid kanunların fından parçalanmışü. Nazilçr tarafmöan H^ltlm müdürü Halll Tedad Pıratlı Ve İlk 21 lnciye ksdar olan 12 maddesi harb mUdOr mu»Tlnlerll« müfettlsler gemilerinin Boğazlardan barı? ve harb tahiifine çslışmak ve diğer taraftan Almanyadan kovulan Meitner «dlı bu öğretlmbulunrcujtur. Danimarkaya hazır zamanındakl geçi? usullerinl tayln ve bilinmiyen olaylar ve cisimleri bulup Yahudi kadın evvelâ Proi. Bohr'un yanına ve sonradan tanzim eder. Karaderdı devletlerlnin çıkarmaktır. Nakdî mükâfat alan memurîar «Dogmatik* ruhlu fizikçi ise tamamile onunla beraber Amerika daki KoîumSağhk T« Bosyal Tardun Bakanlıgı mtm» harb gemileri de BoğazİBrdan Tiirkibaşka yolda çalışır. O, kendl beyninin biya Üniversitesine kaçmıştır. Orada lle BaTa?t* gösterdlklerl leTkalade gayret enin emnij'eti bakımından almmış bazı mahsulü olan fikırlerle veya, umumî ve ttalyadan gelmiş olan Fermi ve diğer v» bllhass» elvrtslnek membaı olan derele şartlarla geçerler. Bu çartlar, Boğaılarhattâ fizik sel medluller verilebilen, re lerile çahşırak atom bombajmı mey rln temlzJenmeBl hususuod» gösterdlklerl dan aym zamanda geçecek gemilerin ve çaliîtnadan dolayı Beykoa kayınakamı Nall mizler arasındaki münasebetlere bağlı dana getirmeğe hizmet etmislerdir. Baykala 400, Baledly» relsl Hüsna Işı5a üoların kuvvetinl tahdid etmi?tir. Bu O ha.de tar.ıamile Pragmatik düşün 2OTI, Omerll nahlye mOdfirü Ta«ar Dıleııı ahdidin kaldırılması Isteniüp istenilmebir takım itibarl tariflerle işe başlar. Bunları locik ve matematik opera3yon düklerlni iddia eden Nazi'ler kendllerj reye 2(X), Polonez Jandarm» komutam Ao. diği hakkmda Amerikan itekllfinde bir larla terkib' ederek matematik formül için faydalı aletler olabüecek olan bü duüah Oztürke 150, Slllvrt kaymakamı Ce. ?aret yoktur. Şayed bu tahdidler kaller şeklinde\bir takım neticeler çıkarır. yük ilim adamlarını darılttılar; bunlar mal Şaşkınogluna 250, SUlvrl hftklml Fa dırıhrsa blze yeni ve agır müdafaa külruga 210 llra nakdl mük&fat göndermlştlr. et ve masraflan yükleyeceği muhak«Eınstein'ın izafclik teorisile Schro mukabil tarafa geçmekle teraziain öbür :aktır. dinger'in dalga mekaniği teorlii bu ka kefesi iki kat ağır bastı. Bir haftadır piyasaya çivi Bu bahiste, Türklyer.in emnlyetl ba?bil şeylerdir. verilemîyor İşte kendini Pragmatik ruhlu fizikçi «Bunlar fiziko matematlk tipinden addeden Stark'a göre Dogmatik olan fiMemleket lçlnde çivl »atı? Te tevalatmm :a geldiŞirıl unutmamak ve bu emnlyeti hokkabazlıkla diferansiyel denklemler zikçilerin Pragmatik mahsulünü Hiro üuzenlenmesl lçin »on Terllen karann J3. ağlayacak tedbirleri ihmal etmemek bulurlar. Born,, Fordan, Helssenberg ve şima'da gördük. İllm adamlarının ha tanaulda blr türlü tatbliın» BeçUem'eml* gerektir. fstanbula ve Boğazlara karşı T» bu yUzden blr haftadanberl plyasay» çivl !r baskrn tehllkesi mutl&ka önlenmeliSommerfeld de bunlar gibi dogmatik memleket davalarında polltütcı Terllememlstlr. d!r. fizikçilerdir... larla elbirliği yapması ne kadar doğru Tenl kararla, fabrlkalardan TerUecek çlKarü'dente devlefleri denlz kuvvetle«Ben Almanyada bu dogmatik ruha ise ilme politika metodlarının sokul Tlnln manlfaturacı, kasab hattA doktor karşı cephe aldun; çünkü bunlann, fi ması her Üd taraf için zararlıdır. Cild glbl çlTl lall* hlç al&kan olmıyan blr takım lnin kayıdsız çartsıs Boğazlardan geçziksel roşerjln Almanyada tekâmülün» ler dolusu yazı yazmağ* vesile olan bu klmselerln ellne geçlp gtok yapılmaması ı 5 l Q mesine müsaade edilirsa, Türk filosunkarşı, topallaştırı<a ve tehllkell tesir koskoca konuyu, bakınız Keçedzade çlvlleıln yalnu ötedenberl çivl tlcerettle dan daha büyük blr donanmanın bir sümsjçul ttcarethanslere ve lnşaat •ahlblerl rfl uçak gemılcrile beraber Boğazlardan lerini çok gördüm. ne vertlmesl elhetln» tldümlgtlr. Bunun Izzet Molla; «Bu mücadelede bütün cehld ve gay Meahnrdnr ki mhn lle olmaz dhan lçin d* Tlc»rrt Odasından çivl tlcaretl lle çeri glrerek İstanbul Bnüne gelince, meşgul olaclann llstelerl Te bunlann çivl ılze müdafaa tedbirlerimizi «lmamıza retimi yahudllerin Alman Ilemine yapharab lsl yaptıklannın tasdlkı lrtenmlştlr. Pakat, imkân ve raman bırakmıyan pek kısa tığı tehlikeli tesire karşı koydum; çünOda on bee gOndenbert bu lşl lntaç etme müddetli bir ttltlmatom vermek, yahud kü ben onları dogmatik ruhun başlıcs Eyler anı mfidabanei âliman harab dîğinden plyasaya çivl vertlememlştlr beytile ne füzel ifade etmiştir. buna da lüzum görmeden toplarmın ve rnümessilleri ve propagandaeıları »ddeBu l«le meegul olan Kkonoml Bakanlığı uçaklarımn tehdidi altmda tstanbulu diyorum...» (1) Bugün toprak mekaniğinln bü teşkllfttı, Ticaret Odasından bu lsln blr an «Bu noktalar benl raserj yolunda ea yük üstadlarmdan biri olan Prof. ler evvel netlcelendirllmeslnl lntemlîtlr, Çİ7İ şgale kalkışmak gibi hareketlere girişlışan ilim adamlarının fiklr durumları zaghl bir kaç sene İstanbul Teknik Üni flatlan »on zaman!arda plyasada, blr llraya mesi ihtimali varaır. Böyle bir baskma na aid mill! bir cepheye götürüyor. İlim versitesinde ve Robert Kollejde profe kadar dUşmuştOr. Fabrlkalardan fîmdt ve meydan venniyecek tedbirlerln alınmarUecek çlvllerln kilosu 105 kuruştn nesab eı, Amerikan teklifinin tarahmızdan tarihinden aldığanıı derslere gör» fi sörlük etmiştir. lanacaktır. kabulü İçin blrlncl »arttır. zikte roşerjln kuruculan olan Gallle ve (2) Fizik tarlhlnln v» atom flzlglnin Sjî 3(S 3JC Newton'dan zamanımıza ksdar gellp büyük aimalarından olan ve 1908 da Nebatî yag satanlann iddiasi göçen büyük kâşiflerin hemen hepsi intihar eden Boltzmann'uı oğlu. S Karadenlzde saMU olmıyan devElerlnd» nebatî y»g bulnnanlar dün »kAri ve bilhassa Nordik ırka mensubdur. (3) Viyana Teknik Üniversitesl fizik jama kadar Vüftyete bsyannamelerlnl vcrml?lerdlT. Bunlar badem» bu yağları »n. Buradan, pragmatik düşüncenln ancak profesörü Flamm, cak Tloaret Bakanlığmın müsaade vs etnbu ırka mensub olanlara hâs blr vasıf (4) «Fizikte pragmatik ve dogmatik rlle Batablleceklerdlr. Eunlan lstBdlklert olduğuna hükmedeblliriz. Modern dog ruh» Nature. 30 nisan 1938. glbt »erbest »atamıyan yagcılaTj Vll&yete matik teorilerin kurucularına, mümes(5) Bu hareketi yüzünden Stark başTurarak fabrlkalann bunları' lst«i!klerl sillerine ve propagandacılanna bakar Kaıser Villıolm Enstitüsü fizik dairesi flata «atın almalanna müsaad» edllmemeBlnl, kendllerlne uygun blr flat Tertlmeslnl sak bunlar arasmda başlıca «ahısların çefliğine getirilmiştir. latemialerdlr. yahudi olduğu görülür. Din ve dogmaHeyecanlı vak'alar, maceralar, Şüpheli bhc 81öm tizmin kuruluşunda ve Marksizm, koaergüzeştler ve »eyahat hlkâyeOeçaode Zonguldakt» blr tanıdığı ne nistik doğmalardan çoğunun müellerile dolu tek mecmua alle megeleainden çıkan kavgad», röveiver lifleri ve propagandacılarının yahudılerT nci sayısı 4 renkll bbr kapak kurşunıl» boynundan ve ayağmdın yaraladen mürekkeb olduğunu bunlara ekIçlnde bugün çıkü. nan Zonguldak Betedlye fen memuru Hlcrl, lersek dogmatik düşünüş orijini yatedavl eallmek üzere tatanbula getlnimlşMüvezzilerden lsteyiniz. hudiler arasmda aramak tabii olmaz tl. Hlcrl> hususl blr hastanede ameliyat mı?... Bu kavgaya 1933 te giriştiğim sayapıldıktan *onr», Olm'Jîtür. Cesed Morga Eönderllmlştlr. " ' nılmasın; çünkü ta 1922 de neşrettiğim Olümd» opeıasyonun »apılma »ekllnlıı (Alman fiziğinin geçirmekte olduğu blr teslrl olup olmadıgı, otopsl lle arajtırıkriz) adîı eserimde aynı noktaları mülacak T» rapor hazırlanacaktır. Yaralıya Plzlk Klmya d?faa etmiştim.» operasyonun tanmmı» blr operatör tnra. fmdan yspıldıtı BğTenllml^tlr. Adliyece »o. Bu satırlara ilim tarihinde benzer arujturm» genlaletüip derlnleştlrUmektadlr. ranırsa 1633 senesinde (yani üç yüz yıl Derglslnln İkinci cıldmln 5 lncl «ayısı evvel) Galilenin engizisyon ftnünde i çıktı Bu eayıda Arr.erika efkârı unıuralyeOtelde olen kıı dınlediği ithamname gözönüne gelir. ' BSbreklerlnden rahatua olan Ayse lslmll sinl atom enerjlıl Ozerlnde tenvlr etmek ylrml yasında blr kıaf Oureba hastaceslne va Ktom bombaaından utlkbalda ne derece Bir denel fizikçlye göre matematiği yatırılmak Q»r« Bandıraadan Istanbula lstlfad* cdllebllecegüıl göstermek Uzere, fizik için bir alet olarak kabul etm°>. neşrettlğl getlrHmljtlr, Ayja, 8trkeolde İBmlr Tarsua AnürlS» Harb Bakanlığmın bir âdettir; bir bakıma göre bu göniş otellnde ansızın ölmüıtür. Adalet hefclml Smytb. raporuna lstlnaden Amerlk» lltm doğrudur da. Fakat modern fizik için adamlannı blr araya toplayan beynelmllel Dr, Izzet I?canj gömülme lznl vennistlr. hal hiç böyle değildir; çünkü modern meşhur Electrlcal \Vorld meomuasmın nesYeni gürej ajanı Hattmı Açtı. rettlğl ye Ord. Prof. Sallh Murad Üzdllok fiziğin ana kanunları henüz kurulrauş Açık buluaan istanbul bölgesl gflre; » tarafından tecrüme edllen, herkesln anlıdeğildir. Klasik fizikte bile bu görüşe Janlığma, güres federasyonunun NAKLİYATIN1ZI haslbl Sadull»h Çlftçloglu tayln eskl mu yabl'.ecegl çok mUhim blr yazı çıkmıjtır. Azıd bazı noktalar bulabiîiriz. MeseiS, UMUMl edlmiştlr. tom ve atom tombası hakkında en doğru Arkadaşımıza yenl vozlfeslnde başanlar dl Mlgi edlnmek lsteyen okuyucuîarımız» e. Newton keşfetmiş olduğu diferansiyel İHRACAT ve lerlz. hesab usulünü (teorik fizik) in ceddi ad hemmlyetle tavsiye «derlz. dedılen prıncipiasında esas malzeme o17 dükkân kapatıld* İTHALÂTINIZÎ fctanbul T« Beyoglu db.et!erlnde mllll larak kullanmıştır. Yalnız mekaniğin Türkçe Sözlü ve Şarkılı kopyası korunma kanununa muhalll hareketten İhtisasla yapar. değil bütün pozitif ilimlerin ana direâi dolayı mahkeaıelerce kBpatılmalanna kaolan Nevvton kanunları hangi denelle râr verilmla olan dOkkânlardan on yedlsl, \ j f İstanbul : 21314 İzmir : 3656 Okullarda tabiat bilgisi için yartahkik edilebilir; bunlar bazı denelîehülcümler kat'iltştlflnden, muayyen müddımcı kabartma Hayvan ve Bitki rin idealizasyonudur. İşte izafilik teodetlerle kapstılmıştır. Yunan Devlet Demiryollan Idaresi tarifelerinl yüze iki yüz fazlasile artresimlermin 1 den 14 üncü tablorisi de bu tiptendir. Bu itibarla EinHILKAT BORATAV 192 sandık rakı ihtilâsı tırmış bulunduğundan Türkiye ile Avrupa ve Edirne ile diğer T. C. D. D. Issuna kadar yer.iden basılmıştır. stein'ın gayriukh'di geometriye ve Ed25,OııO Jlra tutarıcda ı<)'j sandık rakı ie l tasyonları arasmda yapılmakta olan karşıhklı yolcu, bağaj, mesajeri ve eşya Bütün okurlara tavsiye olunur. dington'un Tensorlara bağlanması bir bedellnl lhtilâsen zlmmetlne geçlrnî^iten { nakljyatmda 10/XI'1945 gününden itibaren (Pityon Karaağaç Svi'.engrad) A D N A N BUDARAZ hokkabazlık değil, belki mühim probKitab ve kırta.iyecilerden arayınız. sanık Tekel memurlarındar, Kâzım Ural, arası Yunan ücretleri halen tatbik edilmekte olan üsretlerin iki misîi fazlasile Istanbul blrlnol toplu mill! korunma mahlemler için cözüm cıhazları aramak 12 resimli bir tablo 12 kuruştur. Nişanlandıiar. tahsil olunacakür. kemeslne verılmlştl. Davaya dün haşlaniçindir. Işıl Kitab ve Basunevi. İstanbul. 3/XI'945 ml^ aorgu yapılmıştır. Sanık, lnkâr etDaha fazla bilgi edinmek istiyerjlerto istasyon ve ambarlarımıza başvurKlâsik fiziğin bellibaşh simalanndan miştir. Tanıklar çagınjacaktır. maları rica olunur. (14911) Kömürün kilosu İS kuruşa da idare etmiyormuş Boğazlar hakkmdaki Amerikan teklifi ^* Yazan: *^* ABİDİN 3 bin liralık hava parası davası f İSTANBUL İZMİR Ankar* •onbabar •* yanalarmın ••Jrizinel hafta prograrca «vvelki haftslarm aczaran çok aSnuk blr aanzara «rzetmektedir. Kofulann tahUl T* tahminlerlt Birincl koşu: Hlj kofu kazanmetnış fiç yasındaki safkan Arcb erkek ve diji taylara mah•uı olup Ikranüyesi S O lirt, mesafesi O 1600 raetredir. Koşuya kayıdh taylar: 1 Bakır 58 kllo, binlclsl Bayram, girtp çıkmalarını me 2 Hurrem 51 kdjo, binlcisl Davud, netmektedir. Yalnu Kojuym kayıdlı lıulurum. bu iki ıafşu var ki eğer, Ame kan Arab taymdan (Hurrem) 1 geoen rikan tadll teklifiy«ptığı rklndUJI nazan ltibara ypğ J nta 2 nci maddesi, alarak pek tanımadığtmız Bakıra nazaKaradenlz ve Akde ren daha sanslı buluyoru». letlerin harb gemilerine Boğazlardan niz devletleri arasmdakı bir harbde Favorl: Hurrem. geçmek hakkı tanınmıyacaktır. Ancak Karadeniz devletlerine ald sava? gemiJklncl ko?nt (Handîkap Centilmen sulh zamamna aid olmak üzere yapıla lerinin Boğazlardan geçip Akdenize git kcşusu) cak anlaşmalara göre ve Karadeniz sahil melerine müsaade ederse, bütün AkdeÜg ve daha yukarı yaçta ve her ırka devletlerinin nmvafakatile mahdud to nlz devletleri, kendi emniyetleri baka mensub at ve kısraklara mahsus olup najdaki harb gemileri bundan müstes mmdan bu tadi'.e itiraz edeceklerdlr. ikramlyesl 600 Br«, mesafesd 2400 metÇünkü o zaraan, Karadeniz devletleri nadtr. redir. MontreTDt andlaşınası, barış ıımanm Boğazlardan geçirecekîert donanmalariKoşuy» kayıdiı «tlarj da Karadeııizde sahill olmıyan devlet le Akdeniz de*leüerini vurabillrler, 1 Destegül 68 kllo, blnlclsl Saîd fakat Akdenlz devletleri Karadenlıden lere ald harb gemllerlnln Karadenlze Akson, 2 Çiğdem 63 kllo, binicisl S. glrip çıkmalannı menetmemiş; yalnız gelen kuvvetlerin o denizdeki üslerine Baras, I Diyan» 59 kllo, binlclsl M. bunlann tonajmı ve Karaderdzde kalma karşı hlç blr çey yapamazlar. Bu vazi KormükçO, 4 Klbar 57 kilo. müddetlerini tahdid etm!ştir. Harb za yet, iki boksSrden birlnin kollarını bağÇifte bahsin blrlnd «yağını teçkîl •manmda, muharib olmıyan devîetlerin lamağa ve hasmmı serbest bırakmağa den bu kofuya kayıdh bulurtan dört benzer. Bir misal verelim: Karadeniıharb gemileri gene aynı sartlar» tâblden gelen ve Çanakkaleden dışan çı safkandan lon ikisini son iki hafta dir. Muharib devletler harb gemllerinin kan denizaltılar, lüratU kruvazörlerle lçinde g53terdiklerl muTaffakryetlere Bnğazlardan geçmeleri memnudur. Yaluçak gemileri, bir Akdenlz devletinin ragmen blr tarafa bırakarak birinellik nız rahmetll Mlîletler Cemlyeti paktı kıyılarına ve donanmasına karjı bir lçin ilk ikislnl nazan irlbara «Imak lâmucibince mütekabil muzaberet and baskın yaparak tekrar gerl dör.ebiür ve nm s»ellr. Bu mevsim Ankara yarışlarmlaşmasma uygun olarak taamıza t;ğ Boğazlardan içeri girerek Karadenlze da (Çiğdem) İn 63terdi?l müteaddid E rayan bir devlete yardım için geçecek geçmek auretüe takibden ve mukabele muvaffakryetleT bugün için tam manaharb gemileri müstesna. den kurtu'abillrler. slle formunda oîdufunu göstermekteMontreux sndİEjmasına g3re, Türklye d!r. Maamafih bu koşuda Deste^ülîe harb hallnde olduğu veya kendis'ni Görülüyor kl harb lamanmda, Bo cekîşmek sorunda kalacajı a?lkârdır. ; yakm bir harb tehlikes ne maruz gör ğazların bütün muharib devletlerin Fakat biı kendlslnln bu çekişmeden düğu takdlrde, Boğâz'ardan istediği harb gemilerine kapalı kalmasını »ağl« gallb çıkacağmı umuyoruz. harb gemilerini geçirmek, istemedlkle yan Montreux hükümlerl daha doğruFavorl: Çiğdem, rakibl: Dtstegül rinl gecirmemek hakkını halzdir. dur. Onun İçin harb gemilermin BoğaıÜçüncfl koşu: Amerikanm istediŞl bu tadlî, en zl lardan geçişine aid olan Amerikan tekîkt yışmda ve koşu kazanmamış yerJl yade, Karadenizde sahill olmıyan dev lifi, barış ve harb zamanlarına gore ayletlerl alâkadar eder. Sovyet Husyanın n ayn şartlan lhtiva etmelidir ve mu safkan tngliiı erkek ve dlçi taylara İse bu tekllften memnun olması lâzım harib devletlere aynı hakları vermeli mahsus olup lkramiyesl 400 lir*, mes»gellr. Çünkü, bu devletln ve diğer Ka dir. En makul şekil, harb lamanmda, fe^l 1200 metredlr. Koşuya kayıdlı taylarj raderdz devletlerlnin kıyılanm Akde şimdikl gibi, bütün muharib devletlerin 1 I>v 56 küo, biniclsl Davud, S nlzden geiecek bir donanmanm taarru harb gemilerine Boğazları kapamaktan zuna uğramaktan, yani buralarm bom ibarettir. B3jle olursa, Türkiyenin ta Roket 56 kllo, blnlcisl Şandor, 3 Yonbardıman edilmesl ve sahillere asker rafsız kaldığı bir harbde, kendi taraf ca 54,5 kllo. binlclsl Sokolay. Bn (Jç Ingiliı taymdan blrindslnl Me çıkarılması tehlikesinden ma^un brra sızlığını tam olarak muhafaza etmesi de kır. mümkün olur. Aksi takdirde bizi de tanımıyoruz. Onun hakkında bir »ey Amerika, bu tekllflle Sovyet Rusyanm zorla harbe aürükleyecek vaziyetler do sSyllyemiyeceğiı. îfctnclsi hakkmda rvvelkl hafbı (Lev*nd) T» (Hovardm) nm Karadeniz kıyılarma karşı Akdenlrden ğablllr. arka.omdan yaptığı flçüııdllügüna dügeiecek tehdidlerden duyduğu endişele*** şünerek blr hüküm vermeğe çahşacari teskln etmek istemiştir. Haklkaten de 4 Yeni niukavele, Japonynnıa çı Şız. Şimdiye kadar raptığı müteaddid Boğazlar, Karadenlzde sahlli olmıyan devletlerin harb genülerine kapalı olur karıhnası ve «Milletler Cemiyeti> ye kojularda blr varîık gösteremlyen bu sa, Sovyet Rusya, Rumanya ve Bulga rine «Birleşmiî MiHetlcr» ibaresinin safkan fcrrtllz tayı *on yaptığı koşu lle «iduŞunu göstermiştlr. ristan Karadenlzde emnlyet altına alın konulması gibi baa değlşiklikleri lhtiva düzeimekte edecektir. Ancak bu ko?uda çoktanberl koşmadıjh mış olurlar. Bu değişlkllkler o kadar tablidlr ki halde kuvvetll bir orijine sahlb olması Böyle olunca da, Sovyetler Blrllğlnln Itibarile nazan itlbara almması lâzım Boğazlarda üsler kurmak ve Boğazların incelemeğe değmez. Hulâsa, Karadeniz devletlerlnin, açık pelen (Yonca) gibi bir rakible koşacakmüdafaasma iştirak etmek istemeslnln çası Sovyet Rusya deniz kuvvetlerınin tır. (Yonca) nm bttgünkR kafî durumantıkl ve makiri bir manası kalmaı. Fakat bakalun, İnglltere ve Fran3a, Boğazlardan translt olarak geçlşlerl sı mıınu lâyıklle cllmedlğlmiz lçln daha bu tadil teklifinl kabul edeoekler mi? rasında, Boğazlar bölgeslnde TürkiyenÎTi iyi tanıdiŞımız Rokete birinellik igin 1 lstanbulun emniyetini aağlamak dsha çok şans verlyorue. Onlarm da bunu, mantıkan fakat bir şartla kabul etmeleri lâzım gelir. için, Montreux andlaşmasındakine benFavorl: Roket rekîbl: Yonc» Çünkü zaten Montreux andlaşması da, zer ban lüzumlu tahdldler kabul etmek D5rdüncfl koşn: (Handikap) harb zamanında bütün muharib devlet şartile Amerikan tekliflni blr de, kaDört ve daha yukın yajtakl aafkan Abidin D A V ' E R lere ald harb gemilerinin Boğazlardan bul edebillriz. Arab at ve kısraklara mahsus olup ikram'.yesi 500 llra, mesafesi 2200 metredix. Koyuya kayıdlı atlar: 1 Tııfsn 75 kilo, blnlolsl Şandor, 2 Çpğlayan 67 kilo, binicisl Haluk, 3 Yılmazruşen 62 kilo, blnlcisî Bahri, 4 Donjuan 56 kilo, binicisl Ahmed. 5 Maşallah 55 kilo, btnlcisl CeIstanbulda 10,000 te\Tdlik BÜYÜK DOĞÜ' nun hepsl kapıçılmıs ve elde raal, 6 Mihrace 54 kllo, blnicM Hortek nüsha kalmamıçtır. Bugün çıkan 2 sayılı BUYÜK DOGU, birincinin vart, 7 Canan 53 kilo, binlclsl Bayne kadar üstüne çıkıldığının ve çıkılacağmın şahididir. Yazı sırasile P«yami ram, 8 Ankara 52 k!lo, blnlrisl FlSafa, Nizameddin Nazif, Prof. Mustafa Şekib, Proi Şükrü Baban, Burhan llps, 9 Demir 51 Hlo hlnlclsl MustaBelge, Kâzım Nami, Prof Ş. Ü., Salih Zeki Aktay, Necib Faal Ki3akürek, fa. Said Faik, Cemal Tollu, Reşad Ekrem Koçu vesaire.. vesaire... Haftanın en enteresan kojusu olduJundan çirte bahsin ayağmı teşkil etmekte ve oynı eamanda üill bah3İ ö zerinde toplamaktadır. Koşunun handikap oiması i?i büsbfltün eanlandırmaktadır. Bilhassa çoktanberl plstte gSzükTRANSFORMATcRLER Te REDRESÖRLER mîyen Mlhraoe, Canan gibi »tlarm kaHazırlıyanlar : T. Müh. A. AKHUNLAB v« a TEZCAN tılmasile kalabalıklaşan bu koşunun çok lçindekller : Doğru ve dalgah akım makineleri (Ganeratörler ve hevecsnlı oİ£ca.ğıru tahmln etmekteyiz. Motörler) transformatörler, degişkiler, redresörler. Pratik elektrikçl Yalnn flç at aynı lemanda beşinci kove Teknik Okullan öğrencileri lçin hazırlanan bu kitab 1S9 orijlnal şuym kayıdlı bulunduğundan buclarnt şemayı ve çözülmüş 49 ödevl ihtiva etmektedir. Flaü: 300 kuruf, hanglstede koşacağuu kart olarak blleKitabcılardan arayımz. mlyoruz. Şu nmhakkak ki (Tufan) geçen hafta 74 kllo' ü» koşmadığma göre Yaymlayan: MAHMVD ÖZDENÎZ bu hafta da 75 kilo lle koşmıyacaktır. Biz evvelâ (Ankara), (Canan) ve Teknik Kltablar Ser^lsi (Donjuan) m beşinci koşuda kcrçaeak• Slrkeci, T e l : 21370. Mimarvedad Caddesl No. 19 larını kabul ederek işe girlşiyoruz: Zaten (Ankara) i!e (Demir) e bu koçuda mevki verilemez. 1800 metrede blr bafla koşuyu Çağlayandan «lan (Masallah) • bn hafta 2200 metrede ldlosunun da, dört kllo fazlalasması lebeblle fana verilemez. Çoktanberl koşmıyan Mihraca hakkında kestn olarak konuçamıyacaŞız. Yalnu ihmal edllmeraesl gereDr. Saffet, ENGİN, T. T. K. üyesi ken bir krymct oldu§urm hatırlatmak Çeşld rejimler hakkında Blçülü konujmalar AngloSakson v« isteriz. Biz koşunun en şanslı atı olaAlman karakterleri Berlinde büyük bombardman gecesi Gözaltı rak ?ene Çığiayaru görmekteyiz. Dereedilişimiz Siyasl, edebl konuçmalar Kutub lklimlerinden Istanbula ce almağa muvaffak olacak atlar sırakadar çeşid memleketier Severek okuyacağınız bu eseri kitabcısile: YılmaTruşen Donjuan Maşallardan isteyiniz. lah olabilir. Mihracenln bir surprlz «tı olablleceğinl düşünmek hata sayılma*. ZAMAN K İ T A B E Y İ . H 2 0 0 Krş. Favorf: Çsğlayan, plâseler: Yılmarruşen Donjuan Maşallah. BEŞİKTAŞ G Ü R E L ' de Beşiad koşn: BU A K Ş A M 21 de Dört ve daha yukarı yaşta ve sen» (Novotni seansmdan evvel) lçinde hlç koşu kazanmamış safkan Arab at ve kısraklara mahsus olup ikMÜZEYYEN SENAR IŞ1L rarnlyesl S O lira, mesafesi 2000 metreO ve Arkada$lan Halk Sanatkân dlr. ÎSMAÎL DÜMBÜLLÜ Koşuya kayıdlı attar: 1 Canan 53 kilo, binlclsl Bayram, Ahmcd Güldürür, Küçük Muallâ birlikte 2 Ankara 56,5 kllo, blnicisi Filips, B O Z K I R G Ü Z E L İ 3 Donjuan 55 kilo, binîclsi Ahmed. Komedi S Perde. ZENGİN VARYETE Biz koşunun Canan ile Donjuan arasmda geçeceğinl tahmin ediyomz. Eskl Pek yaknda güzel koşularını hatırlayarak şayed bugünlerde formuna girmiîse Canan, Donjuan için hakUd bir rakibdlr. Mesafe kendisi için uygun gözükmektedir. Favorl: Donjuan, rakibi: Canan MARtA MONTEZ JOHN HALL TURHAN BEY Haftenuı çifte bahsi ikind ve d5rdüncü koşular arasmda olup ikili bahls de gene dördüncü koşu üzerlnde bulunmaktadır. Tamamile renkli kopyası Resad KURAN DAV'ER Tam 10,000 Aded ELEKTRIK MAKINELERI ALMANYADA GÖRDÜKLERİM ALİ BABA ve 40 HftRftMİLER SİNEMÂSINDA Sinemasında SÜMER KÂBARTNÂ, T A K S I M Devlet Demiryolları Gene! Müdiiriüğüüden. Bırhaneddln OsSay lle Jale Oskayın dön blr erkek çocuğu dünyaya gelmlş ve adl Cem konmustur. Oenc ana ve babayı tebrlk eder, nevzada uaun TB mes'ud ömür dUerlz ONGAN üe FÜRUZAN ŞAKSAL Nisanlandüar. i/11/945 Doğum