Katalog

r Albayrak pîrinc ve hububat UNLARI BAHARATI Otomatik maklnelerle saf olarak elde edilmektedir. Bakkallarmızdan isteyiniz. Tüccar ve bakkaliyelerce taşradan yapılacak siparişler tediyeli olarak istenilen adrese kadar derhal gönderilir. Tahmis sokak 74 Telg. Albayrak 22 incı yıl Sayı: 7643 u m h u r iyet ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrlr: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 r Tercümet Vâlâ Nureddin \ TELEFONDAKİ SES Halid En meraklı polis ve macera romarudır. 150 kuruştur. Persembe 29 Kasım 1945 ımed Kitabevî Iranda âsiler Tahrana Londra Büyük doğru hızla ilerliyorlar İngiliz basınma Başkenti müdafaa etmek üzere fevkalâde tedbirler ahnıyor Iran ordusu âsi kuvvetlerle temasa hazırlamyor, âsiler yeniden bazı şehirleri aldılar demeci 'Boğazlar meselesinin biran evvel halli için endişede olduğumuzu sanmıyorum,, «Rusyaya karşı hasmane siyaset takib etmemiş nadir memleketlerden biri olduğumuz düşünülürse Sovyet radyosunun yaptığı hiicumlar az çok garip gelir. Filiyatta \ bizden ne istendiğini anlamak da oldukça güçtiir» Londra 28 (a.a.) Anadolu Ajansı» nın özel muhabiri bildiriyor: Türkiye Büyük Elçisi M. Cevad Açıkalm, büjrui e'.çilikte Ingüiz basmj.a verdiği bir demeçte Ingılterenın > e Londra şehrinin bu harbde gcisterdıği fedakârhkîan övmüş ve sozlerme ?öy» le devam etmiştir: < Birleşmiş milletlerin en kıymetö e^iâdlarmın paha bıçilmez fedakârliK Arkası sahife 3, Sü. 5 te *' artl Meclia Grupunun Refik Koraltana dair karannı ga zetelerde okuduğum zaman İçîînde bir takım hatıralar canlandı. Hepsi bir kaç sahnede toplanan bu hatıralar, çocukluğumun bir türlü unutamadığım jaşanmış masalları arasmda bir koşeye sintniş. zaman zaman bugunkü benliğime de tesiri dokunan ha«f kıpırdanışlarla, >arı uyur, yarı uyanık, hâlâ benımle berabcrdir. Sakarya harbi sıralarında bizi Ka>serije gondermislerdi. Orada bir Istiklâl mahkenıesi vardı. Refik Koraltan mahkemeje reislık ediyordu. Bir lıükumct yapısınm iıst katında, genış, loş, perdesiz, halısu, çıplak denecek kadar eşyasız bir saloTahranda İran Parlamento binası ımnda çahsan bu mahkemeje dinleyici Londra 28 (B.B.C.) Irandan &\ şehri dahi âsilerin eline ^ olarak arasıra çiderdim. Beni saraıı Âsiler Tahrana doğru yürumekte merak ne>di? ne demeğe her defasmda nan son haoerler ehemmiyetlıdir. Asiheyecanlar geçirerek o loş salondan içe ler yeniden faaliyete geçmij bulun dirler. ri girer, dinlejicilere ayrılan kenardaki maktadırlar. Hükumet Tahranı h«r ne pahasına Azerbaycandaki kanşıklıklar hakikî olursa olsun müdafaaya karar v«rmişJÜs ve arkalıksız sıranın bir ucuna ilişerek, sünjiılü iki jandarma arasmda, bir isyan mahiyetini almaktadır. tir. Kuvvetli müdafaa sisteraleri vücusaçı sakahna karısmıs, çoğu korkunc, Âsiler, Kazvin üzerine yürümüşler de getirilmiştir. Tank kuvvetleri topB^ker kaçağı suratlı adamlara hayret ve ve şehrin dış mahallelerini dıin ak$am lanmıştmt Âsilerin başkente yürümek cehset karı<ık bir hejecanla saatlerce işgal etmişlerdir. cesaretini gösterecekleri güphelidir. cîalar, bakardım? o zamanki duyguların Tebrizle Iran başkenti arasmda yarı Hükumet kuvvetlerile âailer henüı oıiğümünü simdi icimde çözemiyorıım yolda bulunan Zencan şehri işgal edil temasa gelmemişlerdır. Hükumet kruvArkasında hâkimlerin yer aldığı yesil miş ve Hazer denizi kıyısmdaki Astara Arkast sahife 3, Sil. 2 de çuha ortulıi masa. nıahkeme salonunun Hricik mobilyası idi. Oldukça temiz rufrıldıiğu için, bu yesil çuha. ddrt ayaMı bir tahta parçasından ibaret masanın pisliğini kem gozlerden saklıyor, mahkeme salonunu biraz dolduruyor, bu saInnda bir medeniyet hiikünı sürduğünü elinden geldiği kadar göstermeğe çahsıyordu. Masanın üzerinde bir de cildi fcozulmuş, yaldızlan parça parça dbkül»nüş bir Kıır'an bulunurdu. Bir 'ahid dinleneceği zaman reis onu masa basına çağırır, Kur'ana el hastırırdı. Elleri hasırlasmıs, hırpani kıyafetli. yalınayak oiamlarm düçmesiz ceketlerini kavuşjhırmağa çalısarak Tanrı huzuruna çıkıslanndaki yiirektcn gelen ciddiyete bakbkça. heyecandan boğazım tıkanır gibi olurdu. Yesil cııhah masanın üzcrmdeki, kapak yaldızları yan yarıya Halka satılmak üzere dünden itiba ka sataciklardır .Bunlar iki clns olup d'ikulmüs Kur'an. bu los salonda. iki ren bakkallara sabun tevTiiine başlanıl bir kısmmın kılosu 135. dlğerinin 145 FÜnçiılü jandarma arasmda kader imti mıştır. Evvelce Ticaret Oflslnce bakkal kuruştur. Bu sabunîarı karaborsacıhanı geçiren zavallıları tesellije çahsır lara verllen 100 ton sabuna ilâveten dün ların toplamaması için milli korunma dı. Ona takılan gözler, bu çıplak sofayı de 50 ton sabun daha verilmiştir. Tica teşkilâtı ve emniyet memurlan satın aTanrınm yalnız bırakmadığına inanır. ret Bakanlığmın piyasaya bol miktarda lanları taklbe memur edilmişlerdlr. içlerinden bir ferahlarlardı. sabun döktugünü gören toptancı sabun Sabun fabrikatorlarımn iddialan cular stok mallarmı piyasaya çıkarmaSabun fabrikatorları 5 8 asldll yağYesil çuha ve Kur'andan başka mah ğa başlamışlardır. Zeytinyağı tevzl eden keme salonunun asıl manalı varlığı Re bakkallara verilen bu sabunları, bakkal lardan da sabun imaline müsaade edilfik Koraltandı. İnce, ıızıın boyu. her lar fazla miktarda olmamak Üzere hal mesinl Ticaret Bakanlıgından istemiş Arkası şahi/e 3, Sü. 7 de zaman temiz kıjafetile ona dikkat etır.emeğe imkân yoktu. Etrafma iyilik dağıtan, kar«ısındakine emniyet veren bakışları vardı. Yumuşak ve inandırıcı bir sesle konuşur, bağırmaz, kötü söz sbylemezdi. Bu şefkat havası çok defa ortalığa yayıbr, bakarsınız, sorgusu yapılan haydud çehrell bir adam, yavaş yavaş sevimli göriinmeğe başlardı. Kayseri İstiklâl mahkemesinde o yıl kaç kişi hükiim giydi? bunlardan kacı asıldı? kaçı hapse atıldı? bilmiyorum Fakat kaçak sanılan nice Mehmedlerin temize çıkıp sevinerek cepheye koştuklarmı. casus farzedilen nice Ahmedlerin beraet kazanıp işlerine, güclerine kavustuklarını ben gÖzlerimle gördüm. İzmir 28 (Telefonla) 14 kasun tariBadanası kirlenmis o çıplak salonda hinde kapatılan <Yeni Ekonomi ve PıRefik Koraltanı görenler, orada bir yasa> gazetesinin neşriyat müdürü devlet adaletinin hiıküm sürdüğünden Mustafa Ikbal, müessis ve sermayedarı şüphelenemezlerdi. îlhami Kaymak aleyhlerinde Vilâyetln müracaati ve savcılığm talebile açılan Yıllar geçiyor ve hayat değişiyor. Bu hakikate aykırı beyanname vermek ve gün bu adam neden Partiden atıldı di gayrisiyasî gazetede siyasl neşriyatta ye bir tartışma kapısı açmağa lüzurn bulunmak davasına üçüncü aslıye mahvar mı? Öyle uygun görültnüs, öyle ya kemesinde başlanmıştır. Mustafa Ikbal, pılmış, kime ne? Hattâ, bir arkadaşları gazetelerinin başmuharriri bulunmadıhakkında Partiden çıkarma kararı ve ğını Vilâyete' verilen beyannamede renler arasmda onun kadar eski Partili. kimsenin basmuharrir gösterilmedığini onun kadar Atatürk rejimine bağh kaç soylemiştir. îlhami Kaymağın ifadesi kisi vardır? dije düşünmeğe de yer bir saat sürmüştür. Kendisi ezcümle deyoktur. Yaşı. başı ne olursa olsun her miştir ki; < Uzun yıllar gazetecillk hayatımda Insan aldanabilir, kusur işliyebilir. Nesillerin birbirini kovalaması, eskilerin muhabir ve muharrir olarak tanındım. çekilip yenilerin jürümesi şasmaz bir Ne çare ki, tahsilim yüksek olmadığınbaşmuharrirliğe yükselemedim tabiat kanunudur. Yalnız insanlar değ'I, dan fikirler bile zamanla ihtiyarlar ve sö Valimizin beni başmuharrir olarak tanıması ve mahkemeye yollaması hayli ner. Arkan sahije 3, Sü. 2 de tzmir Valisi Şefik Soyer Bİ7İ diisündürmesi gereken nokta şudur: TUrk inkılâbinj basarmıs bizden önceki nesil icinde olur olmaz sebehler laca kabarıyor. Yurd birliğinin henüz bakımmdan en ııfak bir israfa bile katle zaman zaman menkub RİiIen, yahud biricik temsildsi Halk Partisini her za lanmağa gücümüz olmadığını unutmaherhangi bir şekilde kenara atılan sah man kuvvetli görmek isteyen snmimî malıjız. Bİyetlerin sayısı son yıllarda biraz faz yurddaşlar bu bale üzülüyorlar. Adam NADİR NADİ * . 1 Bir karar, Ruslar âsilerin muhtariyet talebini sempati ile karşıladıklarını tekrar ediyorlar Bir hatıra, Bir duşünce ChurchilHn söylevi Eski Başbakan «Bizi her faraftan kuşatan tehlikeler var» diyor «Başka milletlerîn sadakasile yaşamaya razı olamayız» Londr» 28 (SU.) Bugfin Londrada bfr'tonlaAtıda f*öz alaa. Mr. Churehill şunları soylemiştir: «, Bütün tedbirler «knır, bfitfin arkadaşlık hislerine başvurularak cesurane hareket edilirse, memleketimizi, dahil! işlerımizde hasıl olan inhitattan kurtaramamamız için hiç bir sebeb yoktur. Bir daha yabancı lstilâsı ve esaret tehlikesile karşılaşmamalıyız. Bununla Arkası sahife 3, Sü. 5 îe Tiirkiyenin harb dısı kalısı davası tstifa ettikten sonra basma Amerikan siyaseti aleyhinde şiddetli bir demeç veren Çta elçisi General Hurley'in ÇanKayŞekle beraber alınmış bir resmi Ihtikâra işte böyle mani olunur! Âmerikada Rus ve İngiliz aleyhdarlığı Hükumet bir taraftan emperyalistlere yardım etmek, diğer taraftan komünistlere miizahlr olmakla itham ediliyor Washington 28 (a.a.) Harbin sonundarberl âyan meclisinde açıkça ln firadcı bir manlyet taşıyan Hk söylevi, âyan üyesl Burt»n Wheeler soylemiştir. Wheeler, Amerika nın, Sovyet Rusyanın istiraki olsun ol masın, hakıkl bir B u r t o n M h e e l e r sulh konferansı tertiblemek cesaretini gostermesinl ve atom bombasının, Truman Attlee King plânı mucibınce mllletlerarası bir kontrol altma almması Işlni halletmesini istemiş ve bunu müteakıten İngiliz emperyalizmine ve A\Tupa İle Uzakşarkta kudret davası peşind» koşan Rus politlkasma şiddetle hücum ederek, Amerikanın bu siyasete goz yummamasını taleb etmiştir. Wheeler, Amerlkanm yol açan şyursuz beynelmllelci temayüllerden sakınma3i lâzam geldiğini soylemiştir. Hatib îözleıine şöyle de^ am etmiştir: « Amerikaya iki dünya harbinde de büyük fcciakârlıklarla dövüşmek şerefindea. başka bir şey kazandırmamış olan lyi komşuluk siyasetimiz, şimdi de, siyasî bakımdan saçma ve iktisadi bakımdan Avrupada ve Asyada iflâs halinde bul'inan yabancı empery^tonine maddl ve manevî yardımda bulunmamız lüeumunu doğurujor.> Wheeler, Churchill'in «ben başbakanlik vazifesini İngiltere tmparatorluğunun tasflyesine riyaset etmek İçin kabul etmedim» yolundakl beyanatını hatırlatmış ve bu harbden sonra So'vjet Rusya tarafmaaıı ilhak edilen topraklann vüsatlnl ve el'an Sovyet tesiri altmda bulunan nıemleketlerin sayısını belirterek, San Prancisco konferansımn bir muvaffakiyetsizlige muadil oldugunu söylemlş ve Birleşmiş millfitlerin, anayasalannı, atom bombasını hesaba katarak tekrar gözd?n geçirmelerlni istemiştir. Bir Amerikan gazetesi Millî Şefin sözlerini teyid için Gl. Marshall'ı şahid gösteriyor NewYork 28 (a a.) Ohio eyaletinde çıkan <Springfıeld News Sun» gaze» tesi, Türklye Cumhur Başkanı İsmst İnönünUn Büyük Millet Meclisinde t kasım tarıhmde lrad ettikleri nutka tahsis ettiği başyazısında ezcümle şöyle demektedir. «Turınye Cumhur Başkanı înönfl, Büyük MJİlet Mechsınde verdiği söylevde. Türkıyenin harbde oynamış olduğu ro Arkası sahife 3, Sü, 3 te Halka ucuz fiatla sabun verilmesi üzerine, tacirler ellerindeki stoklarını piyasaya dökmeğe basladılar İkinci seçmeıt sayısı tainam Adaylar arasmda şimdiden münakaşalar başladı Mr. Chnrchill Anadoluda bereketli yağmurlar Birçok yerlerde kuraklık tehlikesi zail oldu Ankara 28 (Telefonla) Başkente gelen haberlere göre, dün ve evvelki gün yurdda hava umumiyetle biraz ısınmış ve Malatya, Erzurum, Karaköse ve Kars müstesna olmak üzere bemen her tarafa yağmurlar yağmıştır. Adı geçen yerlere ise kar düşmüştür. Uzun zamandır havalarm kurak gitmiş olreası dolayısile, yağışlar büyük bir sevinç uyandırmıştır. Yurdda en düşük sühu Arkası sahife 3. Sü. 7 de İzmirde kapatılan gazete meselesi mahkemeye düştü Gazetenin avukatı soruyor: "Bir buçuk senedenberi hergün çıkan gazete neye nazara çarpmadı da şimdi dava açılıyor?" Münhal bulunan istanbul milletve™ kilhği seçimi için ikinci seçmenler hakkında yapılan yoklama dün nlhayet buhnuş, • alman neîıce, ikinci seçmenler için tekrar seçim yapılmasına lüzutn o!göstermiştir. İstanbuldaki General Hurley'in istifanamesi madığını Washington 28 (a.a.) 1500 kelime ikinci seçmen sayısı 1983 olup seçime Arkası sahife 3, Sü. 4 te Arkası sahife 3, Sü. 7 de ' Darülacezenin 50 nci yıldönümü kutlandı 100 bin liralık mütedavil bir sermaye ile çalışan yurd atölyelerinde kazanclı işler görülüyor Memur maaşlan Bir derece üst maaş almaları hakkındaki tasarı Meclise verildi Londra 28 (a a.) 1909 yılındanberi olan yer sarsmtılarmın en şiddetlisi dün akşam bütün dünyada duyulmu?+ur. Fakat hiç kimse bunun nerede vukvftı geldiğini doğru olarak bılmiyor. Sarsıntı o kadar şiddetli olmuştur ki, aradan üç buçuk saat geçtiği halde yer hâlâ ihtizaz ediyordu. Yer sarsmtısınm ya Hindistanın kuzeyinde veya ÇİPİn batısmda Himalavalarm kuzeyinde bulunduğu zannedıliyor. Sydney rasadhanesinde beş saat mütemadiyen sarsmtılar kaydedılmistir. Amerikan âlİTileri, eğer sarsıntı karada olmussa müthiş hasarların doğmuş olacağı fikrindedirler. 36 senedenberi duyulan en büyük zelzele Ankara, 28 CTelefonla) Sivil devlet memurlarının ve subaylarla askerî memurlarm bir derece üst maaş almalarma ve aylıklarından yüzde beş emekli aidatı kesilmesine dair hazır'anmış bulunan iki kanun tasarısı, bu sabah hukumetçe Meclise sunulmuş ve ılgili komisyonlar tasarıları incelemeğe başlamışlardır. Bu iki tasarı kanun olduktan sonra, 1946 yılı başmda tabik edılmeleri için Maliye Bakanhğına 36 milyon liraya kadaf sarfiyat yapma yetkisi verilmesi hukumetçe ayrıca istenmektedir. Dfinkü törende bulunanlardan bir kısmı Tasarılara bağh cetvellere göre sivil barem 14 dereceye askerî barem ise 13 Darülacezenin Iruruluşunun ellincl yıl Kırdar, İstanbul Komutanı Korgeneral donümu dun torenle kutlanmıştır. Da Asım Tınaztepe, Tümgeneral Mümtaa dereceye indirilmektedir. Bu duruma göre yeni sivil barem rülâx:eze binasında yapılan bu merasim Ulusoy. Dalml Encümen ve Şehir mec. Arkan sahije 3, Sü, 4. U ~ Arhası sahife 3, Sü. 6 da de Vall ve Belediye başkaru Dr.