Katalog

r Türk Maarif Cemiyetinîn Eşya Piyangosu biletleri satışa çıkarılmıştır. (14248) w 22 inci yıl Sayı: 7 6 1 8 umhuriyet .. İSTANBUL CAĞALOGLU Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul Posta tutusu: tstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeü: 24298, İdare ve Matbaa fosroı: 2429924290 r Çocuk Masa.U. BEYA2TitEDİ Tercüme eden: Naime Halid İçerisinde 4 çocuk masa.ı bulunan bu güzel kitab resimljagippk çıkrmştır. 50 kuruşlur. 1 • Perşembe I Kasım 1945 Âhmed Hali "rf itabevi Nutka birçok cephelerden hususî ehemmiyet veriliyor Parti dün sabahyaptığı toplantıBaşkan Toplantıda Meclis Başkanlık Divanı parti adaylarile Grup başkan vekilleri ve Başkanlık Divanı seçildi, bu seçimler serbest yapıldı Meclis açılırken ürkiye Buyük Millet Meciisi bugün Cumhur Başkanı Is met Inonünün söylij cceği Bçıhş nutkile jeni çalışma jılına girıyor. Ilhamını hep 1920 devrinıinden alan, o devrimin gerektirdiği ülkücıi eihnijete daima bağlı kalma<ını istediğinıiz Bu>ük Meclise railletçe jürcKten basarılar dileriz. Ajlardanberi bazı gazetelerde yapılan neşriyata bakarak, önümiizdckı çalışma jılında, Meclisin bünycvî bir takun geli'jmelere doğru yürüyeceçini sananlar görüyoruz. Türkiyede halk idaresi. olmadığını, memleket işlerinin diktatörce bir sisteme bağlanarak çevrildiğini tekrardan bıkmıyan klmselcr bir müddcttir içimizde türemistir. Zaman zaman Büyiik Millet Mecl'sinin «nanevi şahsiyetine karşı da dil uzatmaktan çekinmiyen bu kimseler, yurdumuzda tam bir halk hakimiveti kurulabilmek için, herseyden önce. anayasaya aykırı saydıklan kanunların kaldırılmasını istiyorlar. Onlara görc basın kanunıı, polis kannnu. cemiyetIer kanunu gibi rejimimizin son on be« yıll içinde tatbik alanına konan sos\al disiplin hükümlcri değistirilmeü, fenilere ve tcsckküllcre aid her türlü düBÜnce ve faaliyet imkânlan ileri garb demokrasilerinde görüldüğü şekilde genisletilmelidir. Bu isteklerin dayandığı gerekçe de şudur: Harbi demokrasiler kazaumısiır. Bütün dünya onların kuracağı nizama ayak uydurmağa mecburdur. Eğer vaktinde davranıp kanunlarımızda liirumlu değişiklikleri kendimiz yapmazsak, sonra bize zorla yaptırırlar. Milli ve sosyal bünyemize aid davaları bu sakat gözlükle mütaleaya kalkışanların feci bir surette aldandıklarıp.ı ve her zaman da aldanacaklarım hemen Böylemeliyiz. Türkiyemizin bugiinkü idaresi, tarihî sartların yürüyüsıi içinde doğrudan doğrnja bizim eserimi» olan bir idaredir. 1920 devrimind» söz sahibi olmus. rol ojnamış, Atatürkün yanında ve emrinde çalısmış yurddaslardan çoğu bugün de hâlâ vazife başındadırlar, Bu idareyi faşizme benzetmek, yahud herhangi bir totaliter rejimin kopyası şanmak, yeni Türkiveyi fanımamak demek olur. ı Ankara 31 (Telefonla) MlHet Mecrada yabancı davetlilere dağıtılacakur. lisi, Cumhur Başkanımiz İnönünün seMecl!s.n yannki toplantısmda, Baışnelik nutukîarile yarın yeni çalışma yıkan, Başkan vekilleri, İdare &mirleri ve i'.ına girecektlr. Yeni çalışmaların istikakâtlbllkler seçimi de yapılacakur ki, gos,metini çizecek ve her sahadakı yurd işterilecsk adaylar bugünkü Grup toplerinde rchberlik edecek olan bu nutuklanttsır.da serbest seçimle tesbit ediimiş bul:ınnıaktaxiır. larında, Cumhur Başkanımız airektifler vereceHerdır. Yannki nutkun bir cok Parti Grupunun dünkii toplantısı ıbakımlardan hususî bir onem taşıdığı Ankara 31 (a.a.) C.H.P. Meclis anlaşı maktadır. Nutuk radyo ile ya " 'Grupu Başkanlığmdan: pılacaktır. C. H. P. Meclis Grupu genel kuru'u Mecl^in açılışı dolayısile yapıian habugün 3110.1945 saat 10 da Başbskan ızırlıklsr bitirilmiş, yerli ve ecnebi basın ve Parti Genel Başkan vekili Şükrü mumessıllerine toplantı salonunda hususî Saracoğlunun başkanlığında toplanmışyerler ayrılmış, kordiplomatığe ve hütır. kumet erkânına davetiyeleri gönderilGündemde Büyük Millet Meclisi başmiştlr. kanlık divanı Parti adaylarile C.H.P Cumhur Başkanının nutkunun dış po Parti Genel Sekreterliğine bu vazifeyi Meclis Grupu başkan vekülerinden ve litikaya aid olan kısmının metnl tercüvekâleten yapan N'afi Atuf Kansa Grup idare kurulu üyelerinin seçimi me ediimiş olarak nutuk söylendiği sıtetirildi Arkast sdhife 3, Sü. 2 de Mrl. Stalio Mr. Truman'ın mektubuna cevab verdi Meclis Grupunun Truman basına cevabın çok memnuniyet verici olduğunu söyledi Ruslar, Macar andlaşması hakkındaki İngiliz notasına da cevab yolladılar Washington 31 (USIS) Gazetecilerle bugun yaptığı gorüşme esnasmda Başkan Truman, Moskovaiaki Amerikan büyük elçisi vasıtasıle Mareşal Staline gönderdiği son me'.tuba çok memnuniyet verici bir cevab aU mış olduğunu açığa vurmuştur. Cumhur Başkanı, Mareşal S'alinin cevabınm muhteviyatını ıfşa etmemiştir. Arkası sahife 3, Sü. 2 de T Başkan Truman ve Mareşal Stalin Berlin konfcransında Kuzey Çindeki savaş Mançuriye yayılıyor Kotnünistler, Amerikayı harbe müdahale ile itham ediyorlar Amerika Dış Bakanı Mr. Byrnes Âltı Jevlel Âtom tetkiklerile meşgul Avam Kamarasında dün Rusyanın duyduğu endişelerî de aksettirett şayatıı dikkat konuşmalar oldu Londra 31 (a.a.) Avam Kamaraında yapılan müzak'relerde 1M3 eyulünde Quebec'te Winston Churcbill le, muteveffa Baskan Roo=e. elt arasmda atom enerjisi hakkmda varılan bir .nlasmadan bahsetmiştir. Işçi saylavlardan Yüzbaşı Blackburn Basbakan Attlee'den, bu anİ3«rra metnmın neşıini istemiş ve demi^tir ki: € Amerikada daha büyük ve daha Truman StalinMn Amerikaya çağrılmıyacağı tahakkuk etti Boğazlar meselesi Amerika Dış İşleri Bakanının yeni demeci Washington 31 (a.a.) «Reuter» Bırlesik Amerika Dış I^leri Bakanı Mr. Byrnes, Boğazîarın beynslmılelleştirılmesi mevzuu üzerınde hükumetlerm Türkiye ile ayrı ayrı temas etmeleri hakkındaki Potsdatn anlaşmjsmdan bahsetmiş ve Amerikan gdrüşünün Ankaraya bıldirilmiş olduğunu söylemıştir. » Mr Byrnes Rus ve Lngiliz tekliflerinin muhteviyatını biİTieuiğıni ılâve etmiş ve Ingiltere ile BırleşiK Amsnkanm bu mevzuda Rusyaya karşı muhaîefette birleştikleri hususunda gazete erde çıkan haberlerı yorum'amaktaıi ımtına etmistır. Washıngton 31 (a.a) Buraya gelen habtrlere gore. Mr. A'tlee kasım ortalarmca Amerikaya gelecek ve Mr. Truman la bir çok meseleler hakkmda göruşfceKtir. Bu meseleler atom bommütekâmil atom bombalirı imali için basmdan başlıyarak Rusya ile olan mü Arkas\ sahife 3, Sü. 6 da büyük gayret sarfedilmektedir. Bunun gayesi sarih değildir. Birleşik Amerika Harbiye Bakanlığı adma fabrikaları işleten firmaların hangi firmalar olduğıı araştırıldığı zaman bu hal daha endişe verici olmaktadır. Bu isımler Rus ku! laklarına hoş gelmiyor » Blackburn, atom enerjısi hakkmda Dış İşleri Bakanlarının mua Arkası sahıje 3, Su. 5 te Londrada işler yurtimtiyor vinleri oldukları sayıyorlar yerde Ankara kupası maçları • ^ Çinde komünistlerin yerlestikleri sahaları gösterir kroki (Bu sahalar mail çizgilerle tarannuştır) Telgraflar 3 uncu sahıtcde Varlık kaynaklarını halk vicdanından alan Atatürk rejimi. 1920 yılındanberi halkın öz mabdır. Çıkarılan kanunlar, girişilen teşebbüsler, yapıian haroketler, hep şu temel gaye etrafında toplantr: Türk milletini yükseltmek, Türk halkını daha iyiye, daha güzele doğru hızlı adanlarla yaklaştırmak. Bu arada bazılarınln iddia ettiği gibi inayasamızın ruhuna aykırı bir takım kanunlar yürürlüğe konmus mudur? Konmuş bile olsa, hizmet ettikleri gaye bakımından bıınları kejfî bir oioritenin eseri saymağa imkân yoktur. Türk inkılâblarını korumak, içeriden. dısarıdan Türk bütünlüğünü parçalayabilecek tehlikeleri önleraek gayesi uğruns, gerekirse en siddetli tedbirleri almak dün olduğu gibi bugün de, yarın da topumuzun vazifesidir. Son yirmi bes yılhk inkılâb taribimizde öj'le anlar oltnu*tur ki, millî selâmet adma istiklâl mahkemeleri kurmak lâzım gelmiş ve bunlar kurulmustur. Sciz hürriyeti. yazı hürriyeti. toplanma hürriyeti gibi ımıkaddss mefhumları suratlarına örterek bu milletin canına kasdedenler aramızda bıılunmustur ve daima da bulunabilecektir. Şekil demokrasisi yapanlar, hnlkrılışı basmaValıp maddelcrde görenler. Atatürk Türkiycsini hiç bir zaman anlıyamıjacaklardır. Yirmi bes yıldanhcrı bu memlekette halkcılık yolunda atılan adımları görehilmek için sadece milli eğitim alanında harcanan gayretlere bakmak bile \eter. istiklâl harbinin en nazik bir anmda, Ebedî Şef Atatürk, Ankara öğretmen okulunda verdiğı bir nutukla, memlekefi kurtaracak olan 'ısıklarm ancak maarif müessesçsinden yapılacağına işaret etmişti. Harb Akademisinin yeni mezunları Dün diplomalarını alan mezunlar Atatürkün muvakkat kabrini ziyaret ettiler Ankara 31 (Teleîonla) Harb Akademıslnin 945 senesi mezunları bugün diplomalarını almışlardır. Mezunlar bugun Atatürkün mu\akkat kabrini ziyaret etmlşler ve bir çelenk koymuşlardır. Akademiden çıkan yeni kurmay EÜbaylarunız şunlardır: Topçu binbaşısı Alâeddin Kiral, piyade yüzbkşısı Ejub Mater, piyade yuzbaşısı Kemal Keskln, piyade yüzbaşısı Em:n Arat, piyade yüzbaşısı Doğan Ozgöçmsn, piyade yüzbaşısı Necdet Kızılkanad, topçu yüzbaşısı Ekrem Oncü, piyade j'uzbaşısı Muzaifer Heper, topçu yüzbaşı«ı Ali Tuncer, topçu yüzbaşısı Şukrü Unsal, topçu yüzbaşisı Muhterem Soral. piyade jüzbaşıs Fethi Bozkır, topçu yüzbaşısı Y. Fe'hi İnoğlu, topçu zbaiji';! Muhiddin Atalay, piyade yüzbaşısı îîaluk Alpander, topçu yüzbaşısı Turgud Sunalp, topçu yüzbaşısı Şmasi Krel, topçu yüzbaşısı Nacı Bozkurt. topçu yüzbaşısı Adnan Orel topçu yüzbaşısı Hpsan Akıncılar, muhabere yüzbaşısı K^mal Aybarsü, topçu yüzbaşısı Şükrü Olcay. piyade yüzbaşısı Nihad Gunaşan, topçu yüzbasısı M. Ali Öztopçu, top:;u yüzbaşısı İhsan Kajra, topçu yüzbaşısı Sırrı Suberker, piyade yüzbaşısı Salih Teoman deniz yıızb^'isı Adnan Askul, deniz yuzbaşısı Behzad çakırcı. Ankara ve Istanbul muhtelitleri dün berabere kaldılar, kupa ikiye bölünerek iki takım arasında taksim edilecek Orduda yeni kıyafet Orduda bir kısını kıtaata tecrube ma hlyetinde olmak üEere yeni şekll elbist dağıtılm'ştır^ Bu elblseler Amerikan erlerinin se:puçlarına benziyen bir serpuş goll pantalon vc yarım çlzmeden muteşekkildir Ceketler değistirilmemlştlr Tecrube bir müddet devam edecek, netlce "uygun gorıılduğd takdlrde yeni kıyalet umumıleştlrl leceitlr. NADİR NADİ » Arkan jahij* 3, SiL 4 t* AnKara 31 (Telefonla) Futbol fe Abdülkıdir, Naci Osman Musa, Peyfi, d^ıas:, onunım tertib ettiği dört şehir Kadir, İskender. Kemal, Sabahad^in, arasmaaki Ankara kupası maçları, bu 1iasan, Kemal. Istanbul takımı: Cıhad, gun 19 :nayıs stadmda yapıian karşılaş Arkası S a . 2, S ü . lde malarla sona ermlştir. Büyük kalabalığ:n bulunduğu bu toplulukta, Basbakan Şukrü Saracoğlu da hazırdı. Ilk maçı Çukurova muhtelıtı ile Izmir takımı yaptı Birir.ci devrede 1 1 bi'3n maçı. İzmir takımı 4 1 kazandı. Ikinoi ovun. Ankara Istanbul muhtelitleri arasında idı. Bu maçı İzmirden Londra. 31 ı B B C ) A ? 3 Birliği Sa'ori ıdare etti. Takımlar sahada şu konseyi bugun Kahirede ilk toplan sıra ile yer almışlardı Ankara takımı: tısını yaprr,j>tır. Kongrenin on beş gün devam edeceğı ıshmın olunmaktadır. Konseyin bugünkü toplanhsında, Arab Birliği umumî kâtibi Abdnrrahman Azzam Bey beyanatta bulunmuş, Londradaki temaslarından memnun don duğünü ve Arab davası hakkrıda mko.n olduğunu söylemiştir. Siyasi meıafıldekı kansate göre, Arab Birliği konseyınde başlıca Fılistin meselesı gö Belediye, et işini hal için rüşülecek ve Yahudilerin bu toprak nihayet dün kat'î şekilde .ardaki taleblerine karşı Arab düııyasının it:razmı tekrarlamaktan ılsri glfaaliyete geçti •Iılmıyecektir. Dün Mezbahada koyun eti 7177, kızıl karaman 7880 kuruş azerınden saSovyetlerin İtalyadan tılmıştır. Celebler kesilen hayvanların randımanlı olduğunu ileri sürereK bu isted'kleri tazminaf* Moskova 31 (R.) Tass ajansırun fıatırt etin belediye narkı üzerinden koıuyacağmı bildınnişierdir. bıldirdiğine göre, So/yetler Birliği ital Eatışmı yadan 300 milyon «iolar kendı namına Belediye, et işi için dün de kat'î faatazminat istemiş ve 300 rr.ilyon dolar bir hyete geçmış, 30 kişilik bütün beled:meblâğm da Yugoslavya, Arnavudluk ye murakabe teşkilâtile emniyet teşIstanbul tjniversitesinin umumî görünüşü ve Yunanistana verıl'Tie^iii ıleri süı kılâtından alman 40 kişi bu işle meşgul olmuş, etı belediye narkı uzer:nmüştür. İstarbul Universitesi bugün törenle toreninde Bektor Tevfik Saglam, Ünlden satmak istemiyen toptancı ve peyeni d«rs yılı çalışmalarma başlıyaca^ versitenin geçen yılki faalıyetmı anlaItalya şimdiye kadar înglIlerG .ve Amerikaya 2 miljar dolar faznunat öde rakendecileri sıkı bir takibe tâbi tu tır. Sabah saat 9 da, Ünlversıte konfe j tacak ve bu ders yılı programı etrafm Arkasi sahife 3, Sü 4 te « sahije 3, Sü. i U rans salonunda yapılacak olan açılmal miştir. Washington 31 (a a.) Mr. Byrnes, bugünkü gazeteciler toplantısmda Londradaki Dış işleri Bakanları muavuılerinin büyük bir terakki sağlıyama» dıklarını söylemiştir Mr. Byrnes, Dış İşleri Bakan muavını Mr. James Dunn'un Londradaa neden dolayı geri çağırıldığını bildirmek istememiş, yalnız bunu doğru bit hareket olarak telâkki ettiğini ve bu günkü şartiar altmda mümkün olan butün gayretlere devam hususımu A merikanın Londra büyük elçisi Mr. Winant'a bırakmış olduğunu beyan etmiştir. Arab Birliği konseyi Istanbul Universitesi bu sabah açılıyor 40 kasab ve toptancı mahkemede Rektörlük, Talebe Birliği meselesini hal için yeni bir hal tarzı buldu