Katalog

29 Ekim 1945 CUMHURİYET SI1IHİ BAHİSLER t Cavadaki harb Niçin cıktı, nasıl bitecek? KOMSU MEMLEKETLERDE ~1 Bir aya yakın blr zamandanberi Holanda sömürgesl olan doğu Hind adalarımn en kalabalığı ve en verimlisi Cavada yerhlerin istiklâl uğrundd iht:lâl çıkardıkları hakkında gazetelerde bir takım haberler görülüyor. İsyan eden yerli kuvvetlerin başında Sokarno isbüyöltmeğe Suriye ile Lübnan iki komju ve bile iki memleket arasmdaki «müşterek ileri aürüyor v« hîssesini minde bir kumandan bulunma.cta ve tişik memiekette, biri bir memleketin meniaatler» dir. «Müşterek menfaat çalışayor. Felemenk ku^etlerile çarpışmıktadır. iç bölgesi, diğeri onun sahil bölgesi ler» den maksad, manda idaresi devrinMüşterek menfaatler meclisi harbin Bir çocuğun nessfcini tayin me;e:esi İn^ilizler de ekserisi ihtilâlin meıkezi sayılabilir. Ikisi de birer Arab ülke de Fransa fevkalâde komiserinin idare devamı müddetinoe kolaylıkia anlaşaftdlî ve içtimaî bskımdan çok büyiik ni"teşkil eden Cavanın başkenti Batav sidir ve aralarmdaki kültürel bağlan ettiği ve bütçelerine hâkim olduğu iş biliyordu. Çünkü ithaUt mahduddu, önerni haizdir. Bu yalnız zsmanımız ya civarını işgal etmek üzere adaya tılar söz götürmez. Ikisi arasmdaki lerdir. Manda idaresine göre Sunye ile Harbin bitmesl dolayıaile ttl tarafm r için değil. eski zamanlar ıçin de çok 200 bine yakm asker çıkarm»şla dır, siyasî ve iktisadî bağlantılar, en sağ Lübnan bu işleri idare üzerinde anlaş noktai nazarını uzlaştırmaga tmkân önemli bir me:ele olmuştur. Tarih fakat, bunlar şimdilik filen mücadeleve lam birliği doğurabilecek ve peliştire mağa ve bu işlerin getirdiği iradı pay bulmak da güçleşmiştlr. binlerce yıl once Çinlilerin bu mesele iştirak etmiyerek inzıbatı ve asaybi te cek kuvvettedir. Coğrafya ve tarih, laşmağa muktedir değillerdi. Bu mü> öuriye bir ziraat memleSetidlr. LUbile meşgul oldjklarım söylüyor. Me ' min etmek gayesini güder gibi görün siyaset ve iktısad, bu iki memleket ara terek menfaatler, gümrükler, şirketleri nan i'» dağlıktır ve SuriyerJn mahsuselâ babası bilinmiyen bir çocuk orsmdaki her ayrılığı, her gayyıtj'j'ııliği murakabe, sanayi ve ticaret verimleri [ l™e muhtacdır. Sonr» Suriye «anayl mektedirler. tada duruyor. Adii bir mese'.e var. ortadan kaldıracak kuvvettedir. Fakat ni himave, nafıa işlerini, fenerleri, pos 1 memleuetidir ve sanayi verlmınl yaban*** Kadın bu çocuk falân adamdı.ıdır, dlta v e pasif korunma, u cı rekabetlerden korumak ihtiyacuydaAsyanın güneyinde sıra ile diziİTÜŞ bu iki memleket birbirinden ayrıdır yor. Yahud bir ana baba har'j, muhave her biri br"um=ızlığına sımsıkı sa umumî emniyet işlerini, tütün lnhisarmı, dır. Lübnan ise »eyalıat ve tatil yurduve en büyuklerı Cava, Moceret, tabiî felâketler veya başka bir demiryollarını vesaireyi idaredir. Bu dur. Tlcaretinin temeli, translt ya,pluk, Sumatra, Yeni Gine, Salebes ve Bor rılıdır. Her biri, yakla^tırıcı ve birsebeble henüz kundakta iken çocukleştirici âmıllcri inkâr edecek dere işler, hükumetlerin irad toplamak ve maktır. neo'dan teşekkul edea «Doğu Hind adalarmdan ayrı düsmüşler. Aradan uzun Bu yüzden mOşterek menfaatler memasraflarını kapatmak için en çok güları» üç yüz yıldanberi Holandaya bağlı cede bağımsızlığma düşkündür. Bunun yıllar geçmiş. Bir delikanlı veya genç vendiklerl işlerdir ve bunlaruı hepsl selesini halletmek hlç de kolay deglldlr idi. Yüz ölçümleri 2 milyon küometre neden bdyle olduğunu kestirmek pek kız ortaya çıkıyor Iben sizin evlâdıve iki taraf da bu meseleyi halletmeğa Fransızların elindeydl. kareyi geçmektedır. Nüfusu 60 mılyona kolay değildir. Fakat bir takım şüphenızım) diye iddıa ediyor. Bu çccuğu c iSltir Fransızlar» ın Suriye ve Lüb ehemmlyet vermemektedir. Pakat bunu yakındır. Yalnız Yeni Gine'nin doğu lerin ve korkuların buna sebeb oldubenimseyip berim ememekte müte edlhmal etmenin dogru olmıyacagmı yaB.le Borneo'nun kuzey batısı Ing'ltereye ğu besbellidir. Bunu anlarmk, Orta nan istiklâlini tammalan üzerine bu did olan anne ve baba ne yapsın? Işte kında anlıyacaklardır. aiddlr. İngilterenin Uzakdoğudakı en şark meselelerinin en belUbaşhların iki memleltet «müşterek menfaatleri» eski zamanlaria bu düşünülmüş ve Işin lktısa<U s&fhası da ba mahiyetönemli askerî merkezlerinden bir olan dan birini vuzuhla belirtmeğe yardım de els almak istediklerinl blldlrmişlerilk akla gelen kan olmuştur. Esasen cil. Bur.a karşı o zaman hür Fransanın tedir. Yani işin slyas! eafrıaaı, buyult Singapur ile Çin Hindinin guruyıne eder. Biz de bu yazı ile bunu açıklıbütün milletlerin dilinde müşterek bir mümessill olan General Katru «Slz Surlye cereyanlan ve dedlkx>lulan yüde kızm babaai uzanmış Malaya sömürgeleri bu ada yacağız. veya (B) olmr.hdır. Sıfır grupun kabul edebılirsek cümle vardır: Ayni kandan olmak.. eilnden nasıl blr takım endlşelere v« baba lara çok yakmdır. Gene Ingilteıe:.'iı eHer şeyden önce bu iki memltMet a aranızi;. anlaşu sanız ben de müşterek şüphelere sebeb oluyorsa .iktısad! safdan bir çccu|un anası veya babası meçhuldür. Yahud gayrimeşru Işte Çinliler de bu esasa dayanarak linde bulunan Malaka boğazı da Mala rasındaki siyasî münasebetleri gözden mcnf"a"lcrin idaresini slze devrederim» (AB) olamaz. Fakat A, B veya AB d<n A grupundan ise anne de sıfır grupundemişti. Bunun üzerine Suriyelilerle hanın müşterek menfaatler cephesl de şüpheli ana ve baba kanı ile çocuk birine mensub olabilir. dan olduğuna göre hem oğlan, hem ya sömürgesile Sumatra adası arasında geçlrmek icab eder. Lübnarıîılar 22 ekim 1943 te iki yıllık ayni neticeyi vermektedlr. kanım karıstırmak suretile muayene Şimdi bu soylediklerime dikkat e kız bu gayrimeşru babadan olmuş, de dır. Onun için İngilterenin bu adalartşte Suriye İle Lübnan ar&smdaki m(VSuriye ile Lübnan birbirinden tn blr anlaşma imzalaaıışlar ve bu anlaçetmişlerdır (1). daki durumla ötedenberi ılgilenmesi dince mahlıemenin soracağı baba kim nebilir. mamile ayrı iki memleket olmadığı i mayı ııgatacak maddeler kabul etmlş nasebetler bu mahlyettedlr T« görilnüşe insanların kanlarınm vasıflanna gö dir? sualine her zaman ko.ay bir ce Bu karışık ve esrarlı işlerin rr.eraklı gayet tabiıdır. Zaten, Holanda kenaı yüz çin aradaki münasebetleri, siyasî mügöre, iki memleket arasında tam karre gruplara ayrıldığını bundan evvel vab verilemez. Kolay verilebilon du safhalarına aid bazı misa'.leri i doktor [ ölçümünün 55 misli olan, nüfusunun 7 messiller idare etmez ve iki memleket lerdi. d b i ' l dk ' ölçümün li l üf deşlik hüküm sürmektedlr. Fakat LübBu anla.şma üzerine «müşterek menki yazırada anlatmıştım (2). 1903 yı rumlar da vardır. Eğer çocy'iun gru Nureddin Onurun kitabmdan nakienusli iasan barındu:an bu adaları, şıtn birbirine elçiler göndermez. Bu vazife faatler mccUsi» Suriye İle LUbnan mu nan, büyuJt blr 8uriye içinde erlmekten hndan itibaren Langer ve başka araş pu ne ana; ne de babada yoksa sanık deyim: korkuyor vfi onun için ba£ımsızlıSıru kâh iki memleketin dış bakan'arı, kâh diye kadar ingilterenin ve Uzakdoğutırıcılar ana ve babanın mensub ol şahsî baba değildir. Meselâ sıfır gru(Viyana mahkemesine müracaat eden daki İngiliz filosunun kuvvetine daya basbp v an!arı tarafından yarjf.ıvor. Bs rahhasl.ınndan kurulmu?tu. Meclis, se kabul etürmeyi ve kesln gurett* tamtBıeyrutta mayı her endlşeden üstün tutuyar. Odukları gruplprla çocuklanmn grup pundan bir babanın AB grupundan bir bir kadm çocuğunun babası olmak ü narak muhafaza etmiştir. Çünkü bir zan da cumhur başkanlarmm görüş nebaşından haılrana kadar Lübnanlı murahhasların başkanlığı, nun için Arab birliği paktvnft da bu eları arasır.daki münafebeti araştırarsk çocuğu ve yahud tersine olarak A B zeıe bir şahsı itham eder. Mahkeme, kısmı melez, bir kısmı HolandaU su me'.crrıe sc'oeb oluyor. temm'izdan aralık ayına kadar Şamda sas dalresinde girmiş bulunuyor. bu yoldaki çahşmalara yol açmıçlardır. grupundan bir erkeğin (0) grup.ından l:an gıuplarının tesbitine karar ve baylarm idaresindeki kara kuvvetleri iki memleket 25 yıl manda aî'ında Suriye murahhaslarının başkanlığı alNirryet Dungern ve Hirszfeld 78 sıçocuğu olamaz. Bir de bazı milletler rir: Lübnanm bağımaızlığını, hattu Arab pek o kadar önemli olmadığı gibi harb tında taplanmakta ve «müşterek men karde?lerlnden kıskanmaga sevkeden lenin 348 kişilik efradı tizerinde yap de gruplardan biri diâerlerine nisbetülosu da 4 kruvazör, 6 torpido, 16 de yaşadık'.an ve Fransa ile aralan açık Grup T faatler!» Fransızlann elinden alarak iki blr âmll <\e Lübnan halkından mühlm tıkları geniş araştırmalardan sonra le daha çok rast'.andıömdan san:k ernizaltı ve bir mayin dokme gemiâir.den oMu" u. m^ndodan kuvtulnrak hiirriDavacı k.ıdın A hükumet nam ve hesabına idare etmek blr kısmının Arab olmakla beraber hıbu sahada bugünkü bilgilerimizin te kek o gruptan çıktı diye hemen kafî ibaretti. Bundan dolayı da İkinci Dünya yete kavuşmak üzere çahştıkıarı için elMaznun erkek 0 tedir. Halihazırda yalnız demiryollar, rlstiyan olması ve müsltiman Arablann meli atılmış oldu. Bunlann ortaya hüküm vermek doğru değildir. Harbinin ilk anlarında İngiliz sömür birliklerini korumağa ve müştefk hasÇocuk B nezftretl arada Arab blrllğlnden bahsederken tsma karşı cephe kurmağa, manda dev Müttefık tuskeri malcamlann koyd'ikları hakikatleri kavrıyabilmek (A) i'.e sıfır grupunun birlesme=inden geleri Japonların eline düşünce doğu bunlar da Iftm birlijini de öne BÜrmeleridir. Bazan da çok dikkate şayan mes<'1erinin yacrancılar elinde bıraktığı sa altındadır. Fakat yakında tçin geçen yazımda belirttii[im noktaHind adaları da kendiliklerindeu sukut ler oluyor; G. Hirszfeld üçüzl.Tde gör B çocuk doğmasına imkân yoktur. Bu lâhiyetleri ele geçirmeğe önem veri teslim edllecektlr. Lübnan, bu fslâm birllgl bahsinden ları kısaca tekrarlıyacağım: insan'.ar çocuğun babası ya (B), yahud (AB) edivermişlerdlr. Maamafih, Japon tehdüğü bir hâdiseyi şöyle anlatıyor: Üç 1944 te «müşterek menfaatlerin» iradı sinlrlenmekte ve Arab Birliğinln blr İsyor, her mesele üzerinde anlnsarRk kanbrınm vaîıflarına göre (A), (B), olmalıdır. Bu suretle erkek beraet e likesi, burada, Japonlar tarafındcn taçoouktan ikisi A; üçüncüsü B grupur.(AB) ve sıfır gruplarma ayrılıriar. Iste kib edilen «sulh yolu ile hulul» po'.ıti hareket ediyorlar. Hattâ iki hükumet 9 müyon Suriye llra^ı tutmuş ve bunun lâm bırlıği olarak gelişmesi takdirinde dan imif. Anaları sıfır; resmî baba da diyor. Kadın sonradan hakikati itiraf dış politikalirını birleştirmeğe ve ha yüzde kırkı Surlyeye. yüzde kırkı LUb hrristlyan Arablığın tra blrlik lçind^e bübu iki müellifin çalışmaları (A) ve haklı olduğu kası netlcesinde harbden evvel de baş(A) grupundan imiş. O halde resmî ederek lâboratuvarın (B) deki vasıfiaun irsen geçtiğini jsgöstermişti. Adalara ithal edilen mamul riçteki mümessillerinin de elbiıliği nana verilml?, yüzde yirmisi ihtiyat ak tün önenıinl kaybetmesindeıa korkmakbaba bu üçüzlerden A grupuna mer. nu teslim ediyor.) çesl olarak muhafaza edllmişti. Fakat tadırlar. yapmalarına dikkat ediyorUr. bat etti.Eğ;r ana ve babadın hiçV.iri Berlinde yirmi yıl önce dedikodulu eşyanm çoğu Japonyadan geliyor, memsub iki çocuğun babasıdır amma, <B) İki taraf, iradın bu şekilde paylaşılmaBu jilzden Lubnunn bağımsızlı&ını (A) veya (B) grupunda değilse çocuklekette Japonların sayısı gittikçe çoğaSuriyenin de, Lübnanm da en bclli Eindan memnun dcğildir. Burty^, ıthagrupundan olan çocuğun babası de bir muhakeme oluyor. Mesele şudur: korumak lçin sarfettlğl gayret rittlkça larınm da bu iki gruptan birine menbaşh enıeli hür ve bağımsız yaşamak, lâtırun Lübnandan daha fazla, toprak kuvvetlenmektedt: ve »onuna kadar (M.... karısmdan ayrılıyor ve iki lıyordu. ğildir. Demek ki kadın bu çocuğu B sub olması imkânsızdır. Buna ır.ukabil İşte İkinci Umumt Harbin başlangı millî hâkimiyetine sahib olmaktır. Bu larmın caha genlş ve nüfusunun daha kuvvctlenecektir. grupundan bir erkekten almıst'r. Fa çocuğunun babası olmak üzer« K.. yi bir çocuk A grupundan olursa onun kat burada bir şey daha mümkündür: itham ediyor. Kan gruplan tetkik edi cında Japonlar sade demokrasilerin he yüzden Fransızlar, bir kaç ay önce çok olduğunu ileri sürerek hissesinl büSuriye ve Lübnan meselesi işte ba ya anası veyahud babası A grupundan nüz savaşa hazır bir vaziyette bıılun Suriyeye karşı saldırgan bir siyaset yültmek istedlgl gibi, Lübnan da keO da gayrimeşru baba (AB) grupundan liyor: merkezdedir ve bu meselenln halll, Ademektir. Eyer ana ve babadan bıri Çocuklardan biri A, diğerl B, kadın mamalarmdan değil, ayni zamanda u tatbik cttikleri znman, Lübnan ayak miyet bakımından İleri »ürülen bu ldrab miKi çuurunun dln aynlıklanna Usolabilir. Bu takdirde her üç çocuk da (A) öteki de (B) grupundan ise çogayrimeşru babadan olmuştur. Resmî ve sanık sıfır grupundan. Çocııklarm zun senelerdenberi takib ettikleri «sulh lanmış ve onu bütün kuvvetüe destek dla>ı keyfiyet «sasile karşılıyarak yap tün geleceğı «araya kadar nayacaktır. cukları (AB) grupundan olur. Fakat baba hiç bir çocuğun babası değildir. gruplan, n« analarmda, n« de sanık yolile hu'ul» siyasetlnden de istifade e lemiş, Lübnan da 1943 t« buna benzer tı^ı ithalatın dah* pahalı olduğuna Süha Sakıb Taner bazan ana ve babanın mensub olduğu hâdiselerle karşılaştığı zaman Suri derek oraları ele geçlrdiler. Üçüzlerden her biri başka grupa ta bulunmadığına göre bu çocuklar ya grup'arrrt vasifları çotruğa geçmiyebiyeden ayni muzahareti görmüştü. • * * A v e B grupttna mensub iki ayrı »damlir. O zaman çocuk sıfır grupundan mensub olursa hakikî babrayı bulmak Bu böyle olmakla berabsr bu iki mem daha da güçleşiyor. Meselâ anne sıfıA dan veyahud da AB grupuna mensub Demokrasilerin kui/vetlenmesl, Avru leketi birbirinden ayiran bir takım kordır bir babadandır.) pa harbinl kazandıktan sonra J,,ponyagrupundan, çocuklar da A, B ve sıfır G^rülüyor ki kan gTupu ile babalı yı da asırlarca bellni doğrultamıyacak kular ve vesveseler bulanduğu da muKcza ana ve babası (0) grupundan grupundan olursa sanık baba AB gruhakkaktır. Bunun en mühim sebebi, «bü olan çocuklar da ı0) grupundan olur pundan olursa çocukisrdan A ve B ğın isbatı mutlak değll, izafidir. Ba bir şekilde yenmelerl meydanı bomboş yuk Suriye» cereyanıdır. Yani Lüblar. ona aid, sıfır başkasına aidtlir. Yahud zan mümkün, bazan da muhtemel oia bırakmış, ne ilk istilâcılardan, ne donanla Suriyeyi büsbütün bir'.eştirmerak neticelenir. ikinci istilâcılardan duruma hâkim bir Anası herhançi bir gruptan olduğu her üç çocuğun da babaîarı başka başyi ve ikilikten kurtarmayı gözeten ce*** kuvvet ortada kalmamıytır. Sokarno ile halde resmî babası (AB) grupundan kadır. taraftarları . .. haklan olduğuna inni reyandır. Lübnan, bağımsızhğını mubuMilletlerin de kan gruplan bakımın bakımın^ olan bir çocuk sıfır grupundan çıkar\Volff, Stockholm'da, bir ikiz r o hafaza etmek istediği için bu cereyansa bu çocuğun hakikî babasımn, sıfır, cukta şu vaziyeti görmüş: Anne ve ba dan hususiyetleri vardır .Milletimizin lundııkları istiklâli, abtiBk için bu fırdan ürküyor ve ona karşı ihtiyatlı sattan istifade etmlşlerdir. ifd i l d (A) yahud (B) grupundan olması lâ ba her ikisi de sıfır grupundan. Ikiz kan grupu muhtelif araştırıcılar taıa ' davranmak lüzumunu hissediyor. Hattâ Millî Eğitim Bakanbğının, Cumhuri kan bütün klâsiklerin 1'6 sı demektir. zımdır. Baba hakikî baba değildir. lerden ol'.an sıfır, kız A grupundan fmdan ince'enmiş ve şu netlceler almSon haberler, Sokarno'nun Batavyaya bu yüzden Lübnanda iki memleketin yet Bayramının her yıldönümünde, Yunan klâsiklerinden sonra da, 35 sayıBajka bir misal alalım: Bîbası şüp mış. Oğlan için baba, resmî bsbayı mıştır: döndüğünü ve bir anlaşmaya varılmak büsbütün ayrılmasmı, birbirine yaban Türk münevverlerine edebl bir ziyafet sile Rus klâsikleri gelmektedlr. Bu heli olan bir çocuk var. Çocuğun gruiçin iki taraf arasında Müzakerelere cı olan devletler arasmdaki bütün en. çekmesi, güzel bir an'ane haline geldi. miktar şimdiy» kadar çıkan bütün klâA Araştırıcı adı pu 'AB). anasmın grupu da (AB), B O AB başlandığmı bildirmektedir. Muzakere gellerin bu >ki dovlet arasma da kon Bu yıl çıkan klâsiklerin sayısı 127 yi sik lcıin 1 10 u demektir. 38 ^ Prof. L. Hirszfeld reîmî babası sıfır grupundan olursa 18.6 36,8 ", 6,6 "s lerin ancak her iki tarafm yapacağı masmı istiyenler bulunm.iktadır. bulmuştur. Bu sayı, hemen hemen herKlâsik muharrir olarak alındığı tak41,5 <o ~ Dr. Ahmed Ş u k r ü Emed 14,6 çocuğun hakikî babasımn (A), (B) ya35,8 '. 4.5 ri karşılıklı bazı fedakârlıklar snyesinde kesin tahmin ettiğinden de üstündür. dirde 1941 yıhndan şimdiye kadar çıkan iki taraf arasındaki koıkularm r 45.65 ^o Prof. Aram ve Dr. Ethem Babacan iyi bir neticeye erişeceği tahmin edi13,0 3i,15 hud (AB) grupundan olması lâzımdır. 6.6 % şüphelerin en beUibîÇİı haynağı ^ j Çünkü bu yıl okul kitablarının fozla yer 354 eser içinde 31 eserile Yunanlı mu40.5 % Prof. Dr. Sadi Irmak 6,2 51,3 c Gene resmî baba hakikî baba değil 2 % lebilir. Yerliler fazla taİDblerde b'.ılucereyanlardır. Acaba birleşmek ve bir tutması, kâğıd tedarikinde zorluk çe harrir Eflâtun birinciliği; 24 eserile 43.7 "o Prof. Dr. Baecher 17,6 32.1 " 6.6 ^ demektir. (Bernstein) e göre (AB) nur, yahud Holandalılar hâlâ eski statütek ülke vücude getirmek bu iki ülkilmesi gibi sebebler yüzünden, klâsik Fransız klâsiği Moliere ikinciUgi; 14 46.66 % Dr. Nureddin Onur 9,62% 26,65% 17 grupundan bir ananın sıfır grununden konun devam etmesinie ısrar edtrlerse Sdhakespear« kenin daha saygı değer bir varlık vü eser baskısmda bir aksak'.ık beklenebi eserile İngiliz klâsiği çocuğu olamıyacağı gibi, sıfır grupunsavâşm devam edeceği şüphesizdir. Holirdi. üçüncülüğü almaktadır. Bundan oonra Bu rakamiar hepsi birbirine yakm landa ile birlikte İngiltere de bu mü cude getirmelerine yaramaz mı? Ve da bir ananın da (AB) grupuna menBu yıl çıkan 127 klâsik eser arasında: sırasile, Fransız klâsiklerinden A. da olduğuna göre herhangi birini esas him ham madde kaynaçınm kenöılerin iki memleketin menfaatlerini doha sub çocuğu olamaz. 43 Fransız klâsiği, 20 Rus klâsiği, 10 Yu Musset (13), E. Zola (9), Yunan klâsiifazla korumaz mı? olarak almakta beis yoktur. Bu r s den başkalarmın nüfuzu altında bulunAnasmı ve babasım kaybettikten uHayır, işi bu ceplıeden dü;ünmek is nan klâsiği, 7 ingiliz klâsiği, 6 Şark lerinden Euripidees (8) ve Sophoklea kamlar bizde de (A) grupuna mensub masına razı olmıyacaklardır. Islâm klâsiği, 4 İtalyan klâsiği; Macar, (7) gelmektedir. syn zaman sonra onlarla münasebet tiyen yok gibidir ve iki tnraf sahte bir olanlann çokluğunu gösteriyor ki bu Bu yıl basılan klâsikler arasnıda Şsrk iddiası pek seyrek rastlandığı halde Çünkü doğu Hind adaiarı, bilhassa ayrılığı, tabiî bir birliğe tercih edi Amerikan, lâtin, Skandinavya ikişer da diğcr Avrupa milletlerüe beıızertane, Hind ve Çin .klâsiklerinden birer îslâm klâsiklerinden Firdevsî'nia içtimaî facialardan olarak çocuğunu ihtilâle sahne olan Cava adası ham yorlar. lik olduğunu gösterir. tane vardır. Bu yekuna dahil bulunan ıŞehname» si, Molla Camı'nin «Bahainkâr eden bir babanın (babalığmı Adlî vak'alarda saruğm hangi m'ulet maddelerile tükenmez bir hazine, ebeMeselesinin siyasî safhası bu mahi ve modern tiyatro serisi içinde çıkan ristan» ı, Mevlâna'nın «Mesnevl» sinin isbat) meselesi adlî ve «osyal bakımten olduğunu .güzönünde bubmdurmak dî bir kaynak halindedir. Bu edalar yıl yet'.cdir. eserlerin sayısı da 11 dir. 7 nci cildi; Fransız klâsiklerinden E. dan çok önemli ve sık rastlanan meda 7.5 milyon ton petroldan maada, dün lâzımdır. Bir yerde bulunan kan iekeİktisadî safhnya c;clince; o dî siyaMillî Eğitim Bakanl'ğınm 1941 yılm Zola'nm «Hakikat» i, Balzac'tn «Eugenia ee'elerdendir. sinin kime aid olduğu da kan grupu ya kalay istihsalinin beşte birini ver ;î safhrdın frr^:i7 cibidir. Onun da dan bugüne kadar çıkîrdığı klâsik eser : Grandet» sı ve «C^sar Blretteau> sı; î n tayini yolile az çok anlaşılabilirre de mekte, kauçuk üretimi bakımm' an da bir dış ve bir iç yüzü varlır. Daha yukanda ,söylemiştik ki bir sayısı (bu seneki 127 klâsik de dahil) giliz klâsiklerinden îhakespeare'm «Robu mevru ayrı bir yazıya değeri ol Malayadan sonra yılda 450 bin tonla çocuk A veya B grupundan olabilmek Sur:\e ile Luonan arasında ticaret 354 ü bulmaktadır. Bunun 118 i Fransız meo ve Juliyet» i, «Windds6r'in Şen Kacünya ! dutundan burada yazmıyacajız. için ana veya babaîarı da bu grupttm serbesttir ve iki menıîeket aıasında klAsiğidlr. dmları»; Rus klâsiklerinden Tolstoy*dan oirrahdırlar. Şimdi farzedelim ki mahgümrük mâniaları yoktur. Bunun ıa be(1) Bak: Dr. Nureddin Onur InNisbet itibarile ahnacak olursa, bu, •«Harb ve Sulh» ı, Puşkin'in «Dubrovskeme huzurunda bir ana ile çocuğu san ve hayvanlarda kan gruplan. Kızılay felâket günlerinde her!:ej raber, Suriye, Lübnandan ithal edilen şimdiye kadar çıkan bütün klâsiklerin ı ki» si, Gogol'un «Mirgorod Hi2îâyeleri>;j var. Bir de baba olduğu üeri sürülen bazı maddeler ü^erinden maha'lî bir tam 1/3 ü demektir Fransızlardon sonra , Amerikan klâsiklerinden OTHenry'nin (2) Bak: Dr. Kemal SaracDflu Kan sin derd ortağı ve ilk yardımcısıdır sdam vardır. Çocuk A grupundandır. 58 sayısile Yunan klâsikleri gelmekte \ Hikâyeler» i bilhassa dikkati çekmekverme ile tedavi. Cumhuriyet 24 ekim takım veıciler almaktadır. ona aza olunuz, yardım ediniz. Anne de elbet dö'rt gruptan birinden1945. Burada kavda dcger en raühim mi'se dir ki nisbet itibarile şimdiye kadar çı tedir. dir. (A) grupundan olan bu çocuğun anası da A grupundan olursa babası İkinci Cutnhuriyet devrmBunları söyledikten sonra, kapıcı ka I yib kadındır! Sabahlan, yatağım oldudört grupun herhangi birinden olabide yaşamış Henri Boucher isimli bir dın, kendisini münasebetsiz saatlerde ğu gibi pencereye serdinr; ama, çarlir. Çocuk A olduğu halde ana B muharririn, adının meçhul kaimaîina, uykudan uyandıran bu saygısu misafir şafı, yorgan, nesi varsa, hepsini! Polis, olursa baba ya A grupundandır. Yaaleyhinde, ağzma geleni 3öyiiyerek atıp nasıl ciiıyor ca ses çıkarmıyor, bilmem. eserlerinin bilinmemesine rağmen. ed2hud AB grupundandır. Anne AB gvututmağa baş'ıadı. biyat tarihine hediye ettiği beş on sntırı Bununîa beraber, fakirlere de bakar pundpn olursa babanm A yahud AB Başı kel midir, ıedir, şapkasını ha! Yoo! doğrusu, fıkarayı boş e«virdiğl vardır. Bu bc 7 on satırın içinde, yalnız gri'Dundan olması lâzımdır. kaciyer çıkarmaz. Başkaları, lutfen ka yoktur... edebiyat mensublarmı ve merakiılarını Çocuk B gıupundan olduğu halde pıyı açr mısmız, derler. Bu, yalnız değil, sadece okuma meraklılarını tile Mösyö Hugo da cömerd, desenize!] anne <B) veya (AB> gruplanr.dan bi«aç!» rlcı, o kadar. Sesini güç belâ duilg'.lendirecek mahiyette mevzular mev Mösyö Hugo çingenşnin biridir. nne mensub ise baba herhangi biı yarım. Zaten, hayvan gibi bir halı var, cud. Bir metelik verdiğini görmedim. Adregruptan o'.abilir. Anne A veyahud sıbaşı hep eğik, ağzım hep mendiLs örter. EvTe'â Henri Eucher'i tarif edslim. sine bir mektub geldi, ben de inafır grupundan ise babanın da I.B) yaSesini duydum muydu <hah, bud?la geÇok yazmış, hiç bir yazısını no^retmedıma vermedim. Kendisini hiç ( görmehud (AB) grupundan olması lâzımlıyor işte! 5 derim. Benden evvel burada miş bir muharrir. Herşeyi öğfenmek diniz mi? dedimya işte, hayvana bendır. Çocuk (AB) grupundan ise arne kapıcıhk eden kadm da benirn gibi merakmda, son derece hassas yaradılışlı zer. Kolunun altında hep bir kâğıd BİRÇOK SERGİLERDE sıfırdan ve baba da diğer bir gruptan söylüyormuş da, kadmcağızı ko\ durolduğu için, pek gene yaşında eiebiyatomarı, yahud bir kitab gezdirir. Bana olamaz*. Mümkün olan şey şudur: Bu Birinciliği kazanmış memleketin muş. Ama ben, bir defasmda, merdiveı ta merak sardırmış, o devrın büy jk çocu">un annesi <A) ise babası (B) en eski müesseseleıindendir. nin alt başından seslendim: «Möivö, hig kazan para verir ama, bcrcunu verir. simalarına taparcasına bajlan'ıiıçtı. Bu Madmazel Drouet'nin dairesP sımsıkl yahud (AB), annesi (B) ise babası (A) değilse, insan, lutfen der!» dedim. arada musiki tchsilini de ihmal etmeiı, kilidlidir. Kapının arkasında koca bir yahud, (AB) dir. Zira çocuğun (AB) Boucher, taptığı dâhi a'eyhindekı bu Kış mevsimi için hazırlık Tarih, resim, şiir, felscfe, edebiyatla kol demiri vardır, çifte sürşü vardır. grupundan olmnsı demek anne veya musikinin yanında yer aldı. Gozmediği lışma tarzını, itiyadlarını ö Jvenmeği I hazırlamakta olduğu hatırat dofteıine, acı, çirkin sözleri, hayretle diıilemişti. Kaptılar sanki. Hoş, kadmcağız horozbaba da A ve B veyahud (AB) grupmüze, okumadığı büvük muhirrir, k ediyordu. Victor H"^ı Için bilinmiyen bir iki fıkra koymak istedı. Kadın susmak bilmiyordu. Boucher, dan kaçar ya, o da başka! lar'.na mensub olması şarttır. Çocuk . . . ^ i = 1.: 1 .i ' • ' .on *..~ J V,: „::. u. ;*.;^ eserierini tanımadığı âlim ve füozof de yaşadığı asra hâkim olmağa tssiamış 1851 sencsı mayıs aymda bir gün, bütün Hugo'nun karısmın. Matmazel Drouet'yi Blr spor, aynj zamanda sıhhate nafi yoktu. Henri Boucher, evine dönerken, dal(AB), ana da (AB) ise baba sıfır obir zekâ idi, herhalde alelâde ınsanlar cesaretini topladı, Matmazel Droue*'nin ziyarete gelip pelmediğini sorunca. b'i lamaz. Onun da A, B, yahud (AB) öğrenmek isteyenler Beyoğlu Anadolu sefer de lâkırdıyı o vadide uzitraağa gmdı. Demek ki, şöhret denilen şey oturduğu evin kapısına başvurJu. Henri Boucher, yirmi yaşındayken gibi yaşamaması lâzımdı. Hanım geçidı karşısmda Alyon sokak bundan ibaretti. Nazarmda efsanevî olması lâzımdır. Henri Boucher, mukaddeme yapm.ık, başlamıştı. Victor Hugo'yu okumuş, eserlerindea, Boucher, şairin o zaman oturduğu Çocuk sıfır grupundan olursa ana No. 19 a müracaatleri. Madam Hugo mu? Hayır gelmiyor. nispetler alan bu büyük sima, âdeta betaşkın bir heyecan duymuştu. Devrin la Faur L'Auvergue sokağında apırtı dolanıbaclı yollardan gitmeğe lüzum gör Prof. Panasyan sı da sıfır ise baba ya sıfır, yahud mcden, doârudan doğruya macsa'lmı Aman ne budala kadm o! Matmazel şer fevkindeki bu zekâ. bir kapıcı kabu en.büyük şairini derhal tarnmak manın pencereleri altında dolaşıyor, dın tarafından tarif edilince, insanl orada saatlerce vakit geçiriyor, biyuk ızah etmeği daha uygun bulmu.tu Kc Drouet'den daha şirin vüzlü, orası "nuonda dayanılmaz bir ihtiyac oldu. uzun uzun düşündürecek bir mahiyet dâhinin yolunu gözlüyordu. Fa'ıat t a pıcı kadının yanına sokuldu, M Victor hakkak! Bizimkisi çirkindir. Victor Hugo'ya yaklaşmak, or.unla ahyordu. Hugo'nun, arasıra apartımana galip Boucher, arada sırada bir kelime karşı karşıya konuşmak ümiditu asla iihi yardım etmedi, Hugo'yu bir türlü Telrr.edığini sordu. K?dm, Victor Hugo söylüyor, kapıcı kadın yeni başıaıı coBu tarihî görüşmeden altı ay sonra beslemiyordu. Kendisini onun yamnda görmeğe muvaffak olamadı. admı işitir işitmez, coşmuştu: şuyordu. Victor Hugo'nun, metresine Victor Hugo'yu sürgüne gönderdiler. çok küçük, sadece Hugo'ya hajvan olO sıralarda, Victor Hugo'nun, aüzel Cumhuriyet Matbaası tarafından hazırlanıp bas.lan bu kıymetli eserın Apartımana mı? dedı. M Hugo çok pajra verip vermediğini sorunca şu Zabıta memurları, belki de, şairin ahmağa lâyık derecede kücük görüyordiı. aktris Matmazel Drouet ile mür.a^ebevali hakkında malumat edınmek için, 10 büvük ci'.diniıı tiat] 70 liradır. Fakat, şairle ayni şehirde yaşao.ığıııı tıni bilmijen tek Parisli yoktu. Hugo mu? Bu apartımana mı? Ha şunu biley cevabı aldı; Mevcudu pek az=>l?n bu eserden şimdiye kadar almamış olanlara acels Ne? Para mı? Ne münasebet! Asıl ayni kapıeı kadma, yahud benzerlerın« ajnı h?'ayı teneffüs ettiğini, belki de, nun bu güzel aktrisle alâkası, Lucrece diniz! Matmazel Drouet'yi görmeğe etmeiciLnı ts\sive edeıız. (Noksan takımlar tamamlanır) farkına varmadan sokakta arasıra kar Borşia drammda, ona Prenses N'grani gelnıcdiği gün yoktur. Yaa! Allahin gü mösyö Hugo'ya para veren o. Matma başvurmuşlardı. Belki de, Louis NapoUmumî müracaat yeri : nü gelir. Bir konak arabasile, .Tiatma zel zengindir. Aktristlik yapmış. Evin leon hükumetinin, dâhi şair hakkında şılaştığını düşündükçe, adeta başı dö rolünü vermesile başlamıştı. beslediği istihfaf, gayretkeş hafiyelerın, nüyor, tarife sığmaz bir haz duyL'yoıdu. Boucher, büyük adamın yanm^. yak zeli alıp meclise götürür; sonra, ikisi de, tavamndan ddşeme tahtasma kadar İst?V • CUMHURİYET Matbaası ' y her f waf mci döşelidir Baştanbnşa in bu gibi mahalle karısı dedikodularile Bir çok kimseler gibi, Henri Boucher U Ğ V R Kitabevi ve kitabcılaıda bulunur. de, bu essiz dâhinin hayat tarnru, ça laşmak cesaretini göstercmeyince. hiç! beıaber, saat on birde dönüp gelirler. ciden yapılma heykeller var. Çok aca dolu dosyalarındaki malumatm tesiriydi. değilse, hakkında malumat edin.mek ve | M. Hugo geceyarısı çıkar gider. Kan nıuayenesile verasetin isbatı Yazan: Dr, Kemal Saracoğlu Suriye ve Lübnan meselesinin içyüzü Yazan: Süha Sakab Taner YENI ESERLER 127 klâsik eser daha! ŞAFAK USTAHZARATI I Ga?b Tarihinden rakîı sahifeler L J Victor Hugo'ya dair yapılan dedikodular Toplıya^: Hamd! Vareğlu 1 DANS HAYAT ANSİKİOPEDİSİ 1